Jlieuwo gciltsrije (üimrant Groot overschot op de betalingsbalans-1958 Groot debat is nil begonnen FESTIVAL Deviezenreserves met f 1647 min omhoog Belgen wisten miljoenen te verduisteren BEGRAFENIS VAN DULLES TREKT ALLE AANDACHT Ultimatum-dag verloopt rustig in West-Berlijn Opstandelingen zouden Indonesië verlaten Leopolds besluit met instemming begroet FRANSE GEESTELIJKEN VRAGEN MEER HULP VOOR ALGERIJNEN WOENSDAG 27 MEI 1959 BUREAUS: Steenztraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen- i Advertentle-afdelLng TeL 31441. ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter. Familieberichten f0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting). Postrekening 58988. Veertigste jaargang no. 11572 Dtrectta: F. DIEMEB Hoofdredacteur: Dr. E. DTEMEB CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Staataastfcfj is gljcftfeuen mijn Bert in tegfjeospaer in PRAAG Zie pagina 5 Minister Zijlstra in brief aan Kamer: (Van onze parlementsredactie) TAE MINISTER van financiën prof. dr. J. Zijlstra heeft de Tweede Kamer een nota over de stand van de betalingsbalans ov?r het jaar 1958 toegezonden. Daaruit blijkt, dat het lopende verkeer in 1958 een zeer aan zienlijk overschot heeft opgeleverd, nl. van 1694 miljoen, tegenover een tekort in 1957 van 419 miljoen. Deze verbetering ten opzichte van het voorafgaande jaar ten bedrage van 2113 heeft zich voor het overgrote deel gerealiseerd in de eerste drie kwartalen van het afgelopen jaar. De overschotten op lopende rekening beliepen toen 300 a ƒ450 miljoen per kwartaal, waartegenover in de overeenkomstige kwartalen van 1957 te- 1 korten stonden van 250 a 325 miljoen. i Het resultaat over het vierde kwartaal 1958 was weliswaar gunstiger dan over het vierde kwartaal 1957, ma: dit geval was het verschil aanmerkelijk i geringer, daar ook in de laatstgenoemde periode het lopende verkeer een vrij zienlijk overschot vertoonde. Het overschot op lopende rekening 1958 ten bedrage van 1694 miljoen de naoorlogse jaren slechts (in geringe mate) overtroffen door dat over 1952, dat ƒ1780 miljoen beliep. In verhouding tot het nationale inkomen was het overschot in 1958 echter aanmerkelijk kleiner dan Telegramwisseling van Koningin en Sjah De sjah van Iran heeft koningin Juliana i het volgende telegram gezonden: „Aan het eind van mijn onvergetelijk bezoek aan uw land wil ik Uwe Maje steit en Z.K.H. prins Bernhard mijn op rechte dank betuigen voor de warme en vriendelijke gastvrijheid die mij bewezen werd. Mijn verblijf in Neder land waarvan ik zo zeer genoten heb, heeft mijn gevoelens van vriendschap en bewondering, alsmede die van het Iranese volk, voor het Nederlandse volk versterkt. Moge Uwer Majcsteits wijs en verlicht bestuur uw land gedurende vele jaren blijven leiden na; dere welvaart en voorspoed." Koningin Juliana heeft het telegram als olgt beantwoord: „Mijn man en ik stellen de warme en persoonlijke boodschap van Uwe Kei zerlijke Majesteit op hoge prijs. Ik wil nog eens herhalen hoe verheugd ons volk en wij beiden waren u hier te heb ben als onze gast en dat u iedereen hier grote en oprechte bewondering af- dwong.Wij zijn overtuigd van het voort duren èn van de groei van onze per soonlijke vriendschap èn van die tussen onzer beider landen en volken. Ik wens hieraan toe te voegen onze allerbeste wensen voor de persoon van Uwe Kei zerlijke Majesteit en voor uw grote taak." Duits geld voor Anne Frankhuis De burgemeester iG. Half; jvan de Duitse consul-generaal hoofdstad, dr. Carl von Holten, een be drag van 100.000 Duitse marken (ruim 90.000) in ontvangst genomen, zijnde een bijdrage van de bondsregering en de bondspresident ten behoeve van het her- stol van het Anne Frank-huis. Drij ijvende Russische haringleggerij i drijvende ha- persbureau Tass vandaag jwerken met vier treilers en kan per kee 100 ion haring aan boord nemen om in |gelegd te worden. in 1952, te weten 52 pet. vergeleken met 8.8 pet. in 1952. Het lopende verkeer op transactiebasis vertoonde ongeveer gelijke verbëtering 1958, aldus blijkt voorts uit de nota v prof. Zijlstra. Het tekort in 1957 ad i 530 miljoen is namelijk gevolgd door e overschot in 1958 ten bedrage van 1590 miljoen (volgens voorlopige berekening), waaruit een vooruitgang blijkt van ƒ2120 miljoen. De mutaties in de korte krediet verlening. samenhangend met de in. uitvoer, hebben dus praktisch geen vloed op de verbetering van het lopende verkeer op kasbasis uitgeoefend. De kapitaalrekening in 1958 vertoonde een van het lopende verkeer afwijkende ontwikkeling. Het in 1957 geregistreerde overschot van ƒ828 miljoen is namelijk n 1958 gevolgd door een tekort van 47 niljoen. Deze mutatie is voor een belang rijk deel een gevolg van het verloop van het kapitaalverkeer in de sector van de overheid. In het afgelopen jaar is name neer dan ƒ450 miljoen naar het bui tenland overgemaakt ter terugbetaling in 1957 opgenomen kortlopende over- heidskredieten. Het totale (lopende rekening en kapi taalrekening tezamen) betalingsverkeer, aldus minister Zijlstra's nota, heeft in het afgelopen jaar geleid tot toeneming de deviezenreserves met 1647 miljoen. Daarvan heeft 1595 miljoen betrekking op de reserves van de Nederlandsche Bank en 52 miljoen op die der deviezen- banken. MINISTER ZIJLSTRA verbetering SLANG BIJT MAN EN STERFT \fET EEN KREET van pijn vloog dè -'■* veertigjarige Mgone Khone op uit een diepe slaap midden in de oerwouden van het eiland Mozambique. Een flinke slang had hem in zijn been gebeten en met schrik zag hij hoe de tanden van het reptiel een diepe wond hadden achter gelaten. Toen hij het ondier te l\jf wilde gaan, zag hij tot zijn verbazing dat de slang het was een giftige dood naast zijn matras lag. Zelf ondervond de inboor ling geen nadelige gevolgen van de beet. Khone vertelde later dat hij in zijn jeugd volgens het oude stamritueel was ingeënt. Waarschijnlijk was dit de oorzaak dat hij immuun voor het gif was en mogelijk was het tegengif dat zich in zijn lichaam had gevormd na de inenting de oorzaak, dat de slang bij zijn eigen beet het leven liet.' De Zweedse regering heeft weinig hoop. iet« terug te vinden van de twaalf miljoen kronen die verduisterd ztfn door twee Bel gische broers, werkzaam als directeuren van de grootste Zweedse mijnmaatschap- PÜ- Dit verklaarde gisteren de minister van financiën in het Zweedse parlement. De twee Belgen, die vorig jaar in Bel gië zijn veroordeeld, hebben het kapitaal in de jareai 1953 tot '57 verduisterd al6( directeuren van de Compagnie der Mine rals Suedois. Begin vorig jaar kreeg de' Zweedse staat interesse voor deze maat schappij en kwam de oplichting aan het licht. De Belgen hadden inmiddels de benen genomen. Geneefs gesprek verstomde Alleen toeristenstroom zorgt voor wat extra-bedrijvigheid TTET IS vandaag 27 mei, de dag van AJ- het Russische ultimatum. Van daag zou het toezicht op de wegen naar Berlijn worden overgedragen aan de Oost-Duitsers. Uit niéts viel echter af te leiden dat dit inderdaad zou gebeuren. Het burgerlijke en militaire vervoer van en naar West- Berlijn vond vandaag ongestoord voortgang en Russische functionaris sen voerden nog steeds alle controles n wanneer in West-Berlijn vandaag toch een ongewone bedrijvigheid heerste, dan was dat alleen door de stroom van toeristen die gisteravond al naar de stad trok om te zien of er nu werkelijk iets zou gebeuren en zo ja, wat. Het leek er vandaag niet op, dat die sensatie beluste lieden iets zouden be leven. Een woordvoerder voor de Ai rikaanse troepen deelde mee: „Geen speciaal alarm voor de Amerikaan: eenheden in Berlijn" en burgemeester Willy Brandt zei in een interview met de Neue Rhein Zeitung: de bevolking van West-Berlijn heeft het dreige: nooit ernstig opgèvat. ok vanuit Moskou kwam geen ni< Brigade-generaal beweert Borneo of Philippijnen als reisdoel De leiders van de opstandige Indone siërs op midden-Sumatra en noord-Ce- jebes hebben, volgens brigade-generaal Djatikusumo, plannen besproken om haar Brits-Borneo of de Philippijnen uit 'e wijken. Djatikusumo, die tevens In donesisch consul-generaal te Singapore js, keert juist terug van een inspectie tocht langs de opstandige gebieden te- Jamen met stafchef Nasution. Het twee tal had zelf kunnen constateren, zo ver telde Djatikusumo, dat de opstandelin- (enleiders een bijeenkomst hebben ge- ad in een plaats bij de havenstad Amoerang aan de noordwestkust van poord-Celebes. Hij had van een marine- vaartuig de leiders met snelle vaartui gen zien aankomen, maar wat daarna E laats had, kon men niet met zekerheid ïggen. Djatikusumo beweerde dat de op standelingen aan het eind van hun pachten zijn. Zij kunnen onmogelijk de steden van Celebes op de loyale troe pen heroveren. Reeds nu wreekt zich het gebrek aan leiding. Over het verdere verloop van de strijd deelde de bevelhebber mee, dat men thans een andere taktiek gaat vol gen omdat de zuivering in de Mina- hasa te langzaam gaat. „Wij moeten zeer systematisch te werk gaan om con centraties en verzetshaarden van de re bellen één voor één te vernietigen. De Opstandelingen vormen thans geen ge organiseerde strijdmacht meer, maar zijn vervallen tot wat rondtrekkende groepen sluipschutters, aldus Djatiku- 1Bloedbad in West Java Zestig gewapende mannen hebben een overval gepleegd op een vrachtauto van de thee-onderneming Ardjoena in West- Java, waarbij twaalf mensen zijn om het leven gekomen en negentien gewond. Op de plaats van de overval wa6 aan de ene zijde van de weg een steile afgrond en' aan de andere dicht struikgewas. over het ultimatum. De Russische radjo sprak er met geen woord over en het persbureau Tass verspreidde alleen een artikel uit het blad Izwestia, waarin al gemene kritiek werd geuit op de poli tiek van Bonn in de Berlijnse kwestie (Izwestia heeft juist een nieuwe hoofd redacteur gekregen: een zwager van Chroesjtsjef). Burgemeester Brandt zei gisteren al in een toespraak tot de vergadering van het Internationaal persinstituut, te ver wachten dat de 27ste rustig als alle an dere dagen zou verlopen. enkele dagen stopgezet. Gister middag heeft de Amerikaan Herter nog kort het westelijke plan inzake Berlijn toegelicht, maar Gromyko was er niet bij: de Russische minister was reeds op weg naar Londen om vandaar met een lijnvliegtuig naar Washington te reizen ter bijwoning van de begrafenis van oud-minister Dulles. Van belang is, dat de vier ministers et er eens over geworden zijn, dat van vrijdag af achter gesloten deuren zal wor den vergaderd. Het aantal conferentiegan gers wordt daardoor verminderd van meer dan 100 tot ca 12, de Oost- en West- Duitse vertegenwoordigers zullen bij de besprekingen tegenwoordig de formele bekendmakingen het verloop van de conferentie komi vervallen. De drie westelijke ministers zijn h^t vliegtuig van generaal Norstad (op perbevelhebber van de N.A.V.O. in T pa) enkele uren na het vertrek van Gro myko rechtstreeks naar Washington ge vlogen. Op de terugreis zal Gromyko m de drie ministers meereizen. Hierdoor de mogelijkheid geschapen voor informeel overleg, dat letterlijk en figuurlijk op hoog niveau kan worden gevoerd. In Albanië heeft Chroesjtsjef zijn drei gement herhaald, dat de Sowjetunie afzonderlijk vredesverdrag met Oost- Duitsland zal sluiten, als de conferentie van Genève geen resultaat oplevert. Niet temin had hij enkele goede woorden over voor oud-minister Dulles. Hij noemde hem een vooraanstaand politicus, die hij Marineautoriteiten en andere scheepvaartdeskundigen hebben in Vlissingen met belangstelling een demonstratie gevolgd met een onderwatertank, een 33 meter lange slang met een door snee van bijna twee meter, ver vaardigd van geweven nylon en bekleed met een synthetische rubberlaag. De wanddikte is 4 mm. Zevenendertig ton kero sine bevatte de tank. Oorspron kelijk wilde men de demonstra tie in Rotterdam geven, maar de havenautoriteiten gaven geen toestemming om de Nieuwe Waterweg op te varen. m als mens had Ieren waarderen en betuigde de Amerikaanse regering zijn deelneming met het overlijden van Dulles. Begrafenis Duizenden hebben de afgelopen nacht langs de mahoniehouten kost gedefileerd waarin John Foster Dulles ligt opgebaard in de nationale kathedraal van Washing ton, om de laatste eer te bewijzen aan d< man die zes jaar lang zowel in de vrije wereld als aohiter het IJzeren Gor dijn bewondering en respect heeft ver worven als minister van buitenlandse zaken der Verenigde Staten. Vanavond wordt hij met en plechtig ceremonieel ten grave gedragen. Een door paar getrokken affuit zal de kist naar de begraafplaats Arlington, aan de overzijde van de Potomac-rivier, brengen en omfloerste trommen zullen een droeve stoet op deze laatste tocht begeleiden. President Eisenhower en tal van voor aanstaande figuren, die de laatste dagen uit vele landen ter wereld naar Washing ton zün gevlogen, zullen de plechtige uit vaartdienst, de tocht naar Arlington en de dienst op het kerkhof bijwonen. In de nationale kathedraal, wordt de presbyteriaanse dienst geleid door de eer waarde Roswell P. Barnes, secretaris van de wereldraad van kerken. Diplomaten, slappendragers en een bijzondere ere wacht, samengesteld uit de chefs-van staven commissie zullen de kerkdienst bij- Per auto begeven familie, vrienden en belangstellenden zich na de korte kerk dienst naar de begraafplaats waar trom petsignalen en geweersalvo's zullen weer klinken alG de kist met het stoffelijk over schot aan de aarde wordt toevertrouwd. Proces in Antwerpen Alleen gekleurde methyl-alcohol Voor de Antwerpse rechtbank zijn gis teren de debatten voortgezet in de methyl-zaak. De kwestie van de aard der geleverde waren door apotheker Hoet aan de klandestiene drankstoker Corthout vormde het hoofdthema. De rdedigers van De Lierse apotheker be- »ren dat alleen blauw gekleurde methyl-alcohol geleverd werd en nooit ethyl. De verdedigers van Corthout hou den staande dat deze steeds geweigerd heeft methyl-alcohol te aanvaarden. Hij zou nooit geweten hebben dat de apo theker hem gekleurde methyl leverde. Volgens inspectie van de Belgische apotheken mocht de methyl, al dan niet gekleurd, niet verkocht worden. De op sporingsdienst der douane bevestigde dat aanvankelijk een vat de benaming methyl-alcohol droeg, doch dat dit later herschilderd werd in „eth. den", (gede natureerde ethyl-alcohol). Men heeft niet kunnen achterhalen w deze wijziging aanbracht. Reservebemanning naar expeditie Vliegers met geelzucht op Nieuw-Guinea De leider van de wetenschappelijke e: peditie naar het Sterrengebergte seinde hedenmorgen, dat de drie helikoptervlie gers cn de mecano-chef van de technische dienst met geelzucht zijn opgenomen I het ziekenhuis te Hollandia, waardoor de verdere opvoer per helikopter naar het basiskamp tot stilstand is gekomen. Ook het transport per Twin Pioneer is door motorpech voorlopig onmogelijk. Ten ein- de het oponthoud zoveel mogelijk te be- perken, zal men de goederen thans uit vliegtuigen uitwerpen. Met de Aero Contractors, de charter maatschappij der helikopters, is een rege ling getroffen om snel een volledige re servebemanning voor de helikopters uit te zenden. De voorraad levensmiddelen en brandstof in het basiskamp zijn ruim voldoende en het wetenschappelijk onder zoek wordt voorlopig voortgezet in de omgeving van de Sibil. Vandaag is Amerika in rouw, omdat na vandaag nog slechts de herinnering aan een van haar grootste burgers zal overblijven. Gisteren stond de kist met het stoffelijk overschot van John Foster Dulles opgesteld in de Bethlehem Kapel van de natio nale kathedraal in Washington. Rond de baar was een militaire erewacht geplaatst. Vanavond om 7 uur (Nederlandse tijd) vindt de begrafenis plaats. (Van onze parlementsredactie.) dag onder grote belangstelling begonnen met het debat over de gis teren door minister-president prof. dr. J. E. de Quay afgelegde rege ringsverklaring. Achter de rege ringstafel zat het voltallige kabinet, behalve minister Luns, die in Ame rika de begrafenis van Foster Dulles bijwoont. De fractieleiders hebben onbeperkte spreektijd, zodat lang durige discusies konden worden ver wacht. De eerste spreker van heden middag was de socialistische fractie voorzitter, mr. J. A. W. Burger, thans „leider van de oppositie". Met gespannen aandacht heeft de Ka- ler gisteren geluisterd naar prof. De Quay, die langzaam en gedragen de uit- oerige regeringsverklaring voorlas. Mr. Burger en de socialistische oud-ministers zaten ijverig aantekeningen te maken. Zo als buiten de vergaderzaal legden fotografen, t.v.-reporters en filmopera- grote activiteit aan de dag. Op het Binnenhof sloegen vele belangstellen de aankomst en vertrek van de re bewindslieden gade. VROUW ONDER AUTO ACTEUR IN ARREST De toneelspeler J. J. M. R. heeft gis termiddag in Aalsmeer de 40-jarige mevrouw Van 't Schipvan der Laan, moeder van zes kinderen, overreden. Zij overleed ter plaatse. De acteur, die on der invloed van sterke drank zijn auto bestuurde, reed over de Kudelstaartse- RUSSISCHE VROUW EN KIND VERMIST Scotland Yard is vandaag begonnen met nasperingen naar de vrouw en doch ter van een adjunot-marineattaché van de Russische ambassade in Londen, die sedert zaterdag vermist worden. )e vrouw, de 35-jarige Nina Dimitrief, haar 5-jarig dochtertje Lena, die geen n beiden een woord Engels kennen, I weg toen mevrouw Van 't Schip daar zijn zaterdag uit Londen naar Hawkhurst fietste. Plotseling schoot hij naar de Kent vertrokken, waar het ambassade-1 linkerkant van de weg, waardoor de personeel een weeke.indverblijf heeft. Zij aanrijding ontstond. R. werd in arrest zijn er echter niet aangekomen. gesteld. Koningskwestie in België wordt wereldnieuws yo GAUW koning Boudewijn te- t-1 rug is uit Amerika, zal de so cialistische fractie in de Belgische Kamer van Volksvertegenwoordigers vragen stellen over de verhouding tussen het hof en de regering. De so cialisten verwijten de regering dat zij geen enkele maatregel heeft ge nomen ter oplossing van de moeilijk heden rond het burgerlijk huwelijk van prins Albert en dat zij boven dien geen stappen heeft gedaan om de betrekkingen tussen het hof en df regering te regelen. Het schijrot overigens dat de onderhan delingen tussen het Vatócaan en het Bel gische hof over de huwelijksplechtigheden im een impasse zijn geraakt. Le Soir 6oh'rijfit hierover dat het huwelijk in Rome volgens Romeinse gebruiken zal worden ingezegend of andere elders zal moeten worden gesloten. Er is echter een tweede kwestie aan het Belgische hof, die gisteren en van daag nog meer de belangstelling had dan het huwelijk van prins Albert. Dat was het besluit van koning Leopold, om zich met prinses Liliane terug te trekken uit het palels te Laek< Le Solr meent dat dit besluit een goede indruk zal maken op de Belgen. Het Brus selse Wad schrijft: „Koning Boudewijn zal voortaan verschijnen als de enige en ware drager van de koninklijke macht". De New York Times zegit het wat an ders. Dit blad schrijft over „de ongeluk kigste koning van Europa" in een artikel dat geheel aan koning Leopold is gewijd. Hij heeft zich aldus de New York Times onderworpen aan de wil van het volk en zich daarmee weer een stap verwijderd van de troon die hij eens be zette. Met de mededeling dat hij en zijn morganatische echtgenote het koninklijk palei6 te Laeken zullen verlaten, is hij gezwicht voor de verdenking dat hij. acht jaar na zijn troonsafstand, nog steeds de besluiten van zijn zoon. koning Boudewijn. beïnvloedde, aldus het blad. „Het vertrek van Leopold betekent dat er weer een tegenslag toegevoegd is aan de vele die hem zijn gehele leven hebben achtervolgd. Vele Belgen dragen hem echter nog een goed hart toe", zo be sluit de New York Times In Engeland besteden de bladen veel aandacht aan de Belgische koningskwestie en algemeen heeft men waardering voor de houding van koning Leopold. De gezag hebbende Londense Times schrijft: „Op nieuw wordt politieke en religieuze ver deeldheid gezaaid onder het Belgische volk door datgene wat het volk zou moe ten verenigen. De bereidheid van koning Leopold, hel palede in Laeken te ver laten, zal wellicht een deel van de kritiek wegnemen, waaraan het Belgische koningshuis de laat6be tijd is blootgesteld. Afzonderlijke residenties voor koning Boudewijn en zijn vader waren al ge ruime tijd nodig". Ten slotte de Daily Express: „Het be sluit van koning Leopold is een injectie voor de monarchie, waaraan het koningshuis zal sterven of waarvan het zal genezen". Prinses Beatrix erecommandeur Johanniterorde Prinses Betarix heeft haar benoeming tot erecommandeur van de Johanniter orde in Nederland aangenomen. Zij zal als zodanig worden geïnstalleerd op vrij dag 19 juni. tijdens de plechtige herden king van het feit dat de Johanniterorde in Nederland 50 jaar geleden door wij len prins Hendrik werd opgericht. De herdenkingsplechtigheid, te houden in dc Ridderzaal te 's-Gravenhage. zal worden geleid door de Prins der Nederlanden in diens kwaliteit van landcommandeur der orde en zal worden bijgewoond door H.M. de Koningin en talrijke vertegen woordigers van buitenlandse takken der Johanniterorde. Hulp aan buitenland De commissie voor buitenlandse zaken van het Amerikaanse Huis van f Age- vaardigden heeft gisteravond besloten om het buitenlandse hulpprogramma van pre sident Eisenhower ten bedrage van 3930 miljoen dollar met 226.8 miljoen dollar te besnoeien. Wisselend De Bilt verwacht tot mor genavond Wisselende bewolking met slechts een verspreid voor komende bui. Matige wind tussen noordwet en noord. Dezelfde temperaturen als vandaag of iets hogere. (Opgemaakt om 11.15 uur). Donderdag 28 mei Zon op 4.31, onder 20.44 uur; maan op 00.43, onder 11.15 uur laatste kwartier. T EIDERS van de roomskatholieke protestantse kerken in Frankrijk hebben een gezamenlijke verklaring uitgegeven, waarin zij pleiten voor hulp aan een miljoen Algerijnse vluchtelingen. Deze mensen zijn uit hun huizen verdreven door de op stand, zijn ondergebracht in haastig aangelegde kampen, waar in de rege alle hygiënische faciliteit ontbreekt en kunnen vaak alleen maar in het leven blijven door hulp van buitenaf. Het sterftecijfer is dan ook bijzonder hoog. „Een christelijk geweten kan hieronder niet onverschillig blijven", aldus de verklaring, die ten slotte wijst op de rampzalige gevolgen die het verschrikkelijke tekort aan dok toren en verpleegsters voor de Ara bische bevolking heeft. Over de kwestie-Algerije zal begin Augustus een conferentie worden be legd tussen de onafhankelijke Afri kaanse staten. De conferentie is nood zakelijk omdat de toestand in Alge rije is verergerd, zei gisteren Mongi Slim,'de Tunesische afgevaardigde bij de Verenigde Naties, die te New York de conferentie aankondigde.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1