:144.-i Nederland is verplicht tot massale emigratie Winkelomzet steeg in '58, vooral zelfbediening rUsEÜEfc Sprak ambassadeur met Sukarno? Nog geen nieuw huis voor C.B.S. Kleine Ford komt in oktober Is geboortebeperking niet in strijd met de Bijbel? ethergolvenjl ALLE tl 0 ti C0STUUMS J JFORTY FOUR r 9 VRIJDAG 22 MEI 1959 Maar in verschillende takken naren gevoelige dalingen De OMZET In het midden- en klein bedrijf is volgens het Economisch In stituut voor dc Middenstand in 1958 ge middeld hoger geweest dan in 1957, doch er was een daling by aardappelen, groen ten en fruit, goud. zilver en textiel, terwijl by huishoudelijke artikelen en meubels de omzet gciyk bleef. De staging in dc andere branches was echter geringer dan in 1957, vooral bij duurzame goederen, waar by geen enkele branche de toene ming boven 2kwam By voedings- en genotmiddelen verschilde dc styging in 1958 weinig van die in 1957, doch de prys- verhoging by alcohol, melk en melkpro- dukten maakte het beeld gunstig. De verandering in conjunctuur kwam niet rechtstreeks tot uiting by de over 1958 behaalde omzet doch wel by het om- zetverloop By aardappelen, groenten en fruit wa ren de pryzen in het eerste halfjaar zeer hoog door de zeer slechte oogst van 1957. doch-In de tweede helft zeer laag door de overvloedige oogst van 1958. Dit had een gunstige invloed op de hoeveelheid doch kon daling van geldomzet niet voorkomen Bij kruideniers was de geringere toe neming in het derde en vierde kwartaal gevolg van een zekere rust in het prys- verloop en wellicht van de sterke ont wikkeling van het zelfbedieningsbedrijf waar de omzet in 1958 met 20% toenam (en ongerekend de uitbreiding van assorti ment met vlees, aardappelen, groente en fruit ll°/o). Dat bij melk en zuivel de om zet in het tweede halfjaar belangrijk min der steeg dan in het eerste, is een gevolg van de prijsverhogingen op 1 juli 1957. ccn handige nlaskc HUISkVPOTHEi ogist, MEENK'S POEDERS helpen! Er zijn Meenk's Pocder^fci hoofdpijn, kies pijn, hoest, grijp,.Marrhec, influenza, rheumatiek, koortsj^eid bij gevaUe kou, periodieke pijnen uz. enz. Verkrijgbaar in etuis met 6 Reders maar ook in een handige plastic HUISAPOTHEEK (met 6 verschillende etuis i 6 poeders), zonder prijsverhoging. Vraag uw drogist. r-JTOEIïERSiïïS-" Het Eerste-Kamerlid baron De Vos van Steen wijk (lib.) heeft aan de minis ter van buitenlandse zaken de volgende vragengesteld Is het waar, dat bij het afscheid van presiden't' Sukarno na zijn bezoek aan Polen op het vliegveld tè Warschau zich ook bevond de Nederlandse am bassadeur, die zich daarbij met presi dent Sukarno heeft onderhouden? Acht de minister dit in overeenstem ming met de terughoudendheid, welke van een Nederlandse diplomatieke ver tegenwoordiger mag worden verwacht tegenover het staatshoofd van een land, dat zich jegens Nederland op weinig behoorlijke wijze gedraagt? Sukarno bestormd door stakers Sukarno is gisteravond in de Argen tijnse hoofdstad Buenos Aires door luid- schreeuwende stakers bestormd. Dnze brachten zijn open auto tot stilstand op enkele honderden meters van het rege ringsgebouw toen Sukarno op weg wai naar president Arturo Frondizi. De politie trachtte de betogers op een afstand houden, maar een aantal slaagde er de auto tegen te houden en Sukarno tegen de regering gerichte leuzen toe te roepen. Er gebeurde verder echter niets en de auto bereikte ten slotte ongAavend het gebouw, waar Sukarno gesproken heeft met president Frondizi en leden van kabinet. Nog geen kwartier voor dit voorval Sukarno uit Rio de Janeiro te Buenos Aires aangekomen en had verklaard zeer verheugd te zijn, dat hij in Argentinië Brand in kaasfabriek te Alkmaar Een hevige brand heeft gisteravond ge woed in Eyssehs fabriek van verduur zaamde kaas te Alkmaar. De brandweer rukte- met groot materiaal uit. doch het duurde lange tijd voor zij erin slaagde door de vreselyke rookontwikkeling door te dringen tot de brand De schade die is aangebracht, wordt geschat op enkele ton nen De produktie zal door schade aan de apparatuur geruime tyd stagneren. Voor duurzame consumptiegoederen zijn de verwachtingen voor 1959 gunstiger dan voor 1958. Voor textiel verwacht men in 1959 geen verdere omzetdaling. De stij gingen bij dranken in de eerste kwartalen van 1958 zyn een gevolg van de kleine verkopen in dezelfde periode van 1957 tengevolge van de accijnsverhoging, Scha kelt men bij tabak de prijsverhogingen uit, dan blijken de omzetteh ziich op het zelfde pei'l te bewegen, Het verbruik In 1958 steeg het particuliere verbruik met 3en in hoeveelheid 3by duurza me consumptiemiddelen zag men een da ling van 2in waarde en hoeveelheid, bij overige goederen en diensten echter een styging van 6»/. naar waarde en geen ver andering naar hoeveelheid. Dit is vooral een gevolg van de huurverhoging. Wat afzonderlijke artikelen betreft, nam de hoeveelheid tarwebloem en -meel toe met 2°/o, de binnenlandse afzet van melk verminderde met 2% en van vlees met l°/o. Het verbruik van bier en gedistilleerd steeg iets. Overigens waren bij voedings middelen de veranderingen gering. De handel nam 10% meer kerftabak, 4% meer oigarillos, evenveel sigaren, doch 3% min der sigaretten op, 5% minder stofzuigers, 16% wasmachines, 20% haarden en ka chels, 12% bromfietsen en rijwielen, 20% personenauto's, 30% scooters en' 60% mo torrijwielen. De afzetwaarde der confec- i-industrie daalde 8%, de binnenlandse afzet 10%. vlees, een vrywel constante prijs van rundvlees, styging by bruine bonen, da- van koffie. Buiten de levensmiddelen n er geen prysveranderingen van be tekenis. HAAGSlVÏÏLITAIR TIJDENS ZWEMMEN VERDRONKEN Gistermiddag is de 20-jarige dienst plichtige soldaat C. J. Kooyman uit Den Haag in het Sportfondsenbad van Apeldoorn óm het leven gekomen. Tijdens het zwemmen zag men het lichaam van de jongen op de bodem van het bassin liggen. Onmiddellijk werd de militair boven water ge haald en begon men kunstmatige ademhaling toe te passen. Het echter al te laat. Het personeel van het 1jad was niet verantwoordelijk voor de gang vai zaken, omdat het hier militair zwem men betrof. Men vermoedt dat de jongeman Tijdens het hartverlamming kreeg. (Van parlem entsredactie) Het is inderdaad juist, dat wordt overwogen het Centraal Bureau vi de Statistiek wegens ruimtegebrek te verplaatsen. Dit deelt minister De P< (economische zaken) mee in antwoord op schriftelijke vragen van het Tweede- Kamerlid Diepenhorst (c.h.). De ir ter voegt er echter aan toe, dat de regering haar standpunt ten opzichte van het vraagstuk van de plaats van een nieuwe huisvesting van het C.B.S nog niet definitief heeft bepaald. Naast het punt van de overbelasting van westen des lands vragen ook andere aspecten, zoals doelmatige werking het centrale regeringsapparaat, de dacht. De adviezen, die o.m. var vaste commissie van de Rijksdienst het Nationale Plan zijn ontvangen, zen erop, dat het Centraal Bureau de Statistiek als instelling bezwaa is weg te denken uit het centrale ringsapparaat en in verband daa: in de onmiddellijke omgeving van apparaat gevestigd moet zijn. Henry Ford II heeft op de jaarver gadering van de Ford Motor Company te Detroit aangekondigd een kleine auto model-1960 op de markt te zullen brengen mits ziah geen wijzigingen van de markt en andere verstorende omstandigheden -voordoen. De naam is Falcon en de wagen zal midden oktober verschijnen. (Adv.) Bevrijdt U van rheumatiek, spit,ischias, hoofd- zenuwpynen. Neemt daarvoor Togal het middel bij uitnemendheid, dat kan baten, waar andere falen. Toga! zuivert de reri en is onschadelijk voor hart en maag Bij apotheek en drogist 0.95 f 2.40 Professor Van Rooijen voor het C.N.V.: (Van onze sociaal-economische redactie) HET NEDERLANDSE VOLK is verplicht tot een massale emi gratie om het brandende bevolkings vraagstuk tot een oplossing te bren gen. pit verklaarde gisteren prof. dr. J, P. van. Rooijen, hoogleraar aan de Vrije Üniversiteit te Amsterdam, op de studieconferentie van het C.N.V., welke was gewijd aan het onderwerp volk en ruimte. Het staat zo vast als een muur, aldus de referent, dat de Nederlandse bevolking, oorlogsomstandigheden buiten beschou wing gelaten, in het begin der tachtiger jaren met nog eens drie miljoen zielen zal zyn gegroeid tot 14 a 15 miljoen. Hier mag niet over heen gelopen worden. Prof Van Rooijen vroeg de voorzitter van de conferentie, de heer M. Ruppert, de vraag, of het werkelyk zo'n vaart zal lopen, in te trekken, omdat alleen al door deze vraag de werkelykheid geweld wordt aangedaan. Prof, Van Rooyen noemde de emigratie de meest heilzame oplossing van het be volkingsvraagstuk en hll meende hiermee ook te spreken in de geest van de Bybel. De opdracht tot onderwerping van de aarde houdt in de spreiding van de be volking over de gehele \yereld. Maar mooht aan deze oproep tot emi gratie onvoldoende gevolg worden ge geven dan dringt een andere oplossing zich op, namelyk die van beperking dei- geboorten. Het geboortecyfer is thans 21 per 1000 inwonere en het sterftecyfer 7Vi. In het ongunstigste geval, uitgaande van normale omstandigheden zou dit laatste cijfer kunnen stijgen tot 14. Thans is de bevolkingsdichtheid in Nederland al 350 inwoners per vierkante km. Prof. Van Rooyen wilde ook de moge- lykhcid van een bewuste beperking van de geboorten wel verdedigen. Aan het adres van hen, die stelden dat het Bybclse gebod: „Weest vruchtbaar en wordt tal rijk", geldt voor alle tyden en volken, merkte spreker op, dat men dan ook een oplossing zal moeten aangeven voor de enorme bevolkingsvraagstukken van India en China. Wanneer men dit gebod hand haaft, dan betekent dit over tien k twintig jaar een gedwongen invasie van Azic in Europa. Prof. Van Rooijen stelde hier echter ook tegenover, dat wie middelen gebruikt ter beperking van de geboorte en hiermee niet voor God durft te komen, zich schul dig maakt aan een grote zonde. Maar hy geloofde dat er ouders zyn, die dit wel kunnen en hy wilde deze niet veroor delen. Primair -moet gesteld worden dat het geluk van het gezin niet geschaad mag worden, maar wordt het door de beper king van de geboorten inderdaad geschaad, zo vroeg prof. Van Rooyen. Evenals medici door het aanwenden van genees middelen het leven stimuleren, zo zal men het leven ook proeten kunnen beperken, zo meende spreker. Voorlichtii mg De stichting Volk en Ruimte, die tyd geleden is opgericht en waarvan prof. Van Rooyen bestuurslid is, bepaalt zich alleen bij het geven van voorlichting en het aangeven van mogelykheden orr de bevolkingsgroei in goede banen te lei den. De bevolking zal zelf de consequen ties van haar gekozen standpunt moeter aanvaarden. Jaarlijks breidt onze bevolking zich ui met 230.000 nieuwgeborenen en vermindert het aantal met slecht 85.000 overledenen. Nederland onderscheidt zioh hiermee sterk van de andere West-Europese landen, waar het geboorte-overschot aanzienlijk geringer is. Tussen de jaren 1851 en 1951 breidde de Franse bevolking zich met 16 pet uit, de bevolking van Engeland en Wales met 144 pet, maar die van Nederland me pet. En onze bevolking zal nog tientallen jaren in een snel tempo blyven stygen. Bijzonder teleurstellend is daarbij het resultaat van de emigratie, waarvoor de overheid jaa-rlyk6 28 miljoen uitgeeft. Het jaar 1952 was een topjaar met 50.000 emigranten, maar over het algemeen is het succes gering en lykt de Nederlandse bevolking niet ryp voor emigratie. De emigratie omvat slechts 5 pet van de be volkingsaanwas. Voor de komende tientallen jaren zullen enorme investeringen nodig zyn voor ningbouw, industrievestiging, verkeer, bouw. overheidsapparaat etc. Elke dag komen er 400 mensen by, elke week Het schilder genie van de elke maand 11.000, elk jaar 140.000 en ejke 7 A 8. jaar een miljoen mensen De heer A. d e B r u i n, lid van de Raad »or Kerk en Gemeenschap van dc Ned. Herv. kerk bracht tydens de discussie in het midden, dat men zich toch ook geen zorgen maakt over de overbevolking van de stad New York, omdat men deze stad ziet in het geheel van de Amerikaanse samenleving. Zo zal men Nederland moe ten zien als het New York van West- Europa. Het bevolkingsvraagstuk wordt te veel nationaal en rationeel gezien. De op lossing voor Nederland ligt in de logische eenheid van Europa. Aantasting van de Nederlandse bevolkingsgroei zou een aan tasting van de welvaart kunnen bete kenen. Grote gezinnen zyn ook een be wijs van geesteiyke volksgezondheid. De heer Ruppert meen-de dat de Bijbelse opdracht tot vermenigvuldiging toch niet tijdbepaald is en dus onbeperkt geldt, zowel in het, Oude als het Nieuvye Testament wordt gesproken van de kin derzegen. Het vraagstuk zal niet alleen nationaal bezien moeten worden, maar mondiaal. De ethiek is niet geografisch bepaald. De heer A. Ouwerkerk, oud-voor zitter van de Ned. Chr. Landarbeiders- bond, weet de beperkte emigratie aan de gunstige sociaal-economische situatie in Nederland en zag dit ook als een zegen. Met beperking van de geboorten zou hy eng voorzichtig willen zyn, omdat voor hem altijd nog de beloften geldt dat God zal zorgen. Prof. Van Rooijen repliceerde hierop, dat wanneer hy zeker wist, dat West- Europa voor 1980 de handen in een zou slaan, zoals de staten van Amerika ge daan hebben, hy inderdaad voor Neder land wel een oplossing zag. De recreatie gebieden zouden dan in Nederland wel verdwynen, maar hiervoor zou men elders in,het geïntegreerde Europa terecht kun nen, De ligging van Nederland op de NAV.-hoek van Europa achtte hy uitge sproken gunstig. Maar spreker geloofde niet erg in deze integratie. Het hoge geboortecijfer wilde hy ook wel zien als een zegen voor ons land wan neer men let op de wonderlyke na oorlogse opbloei. Hy achtte het een zegen wanneer een volk nog idealen heeft ook in het opvoeden van grote gezinnen. Dat de welvaart afneemt wanneer de bevol king toeneemt noemde prof. Van Rooyen een overwonnen Malthusianistisch stand punt. Maar zonder bijzondere maatregelen verwachtte hij in de nabye toekomst toch grote moeilijkheden voor de sterke be volkingsgroei. Bevolkingsgroei Ook vroeg hij zioh af in hoeverre bij het sociale beleid rekening gehouden zal moeten worden met de bevolkingsgroei en de vakbeweging zich beperkingen zal moeten opleggen. 30 a 90 pet van de Ne derlandse bevolking leeft echter nog aan het vraagstuk voorby. Wat betreft de ge boortebeperking verklaarde prof. Van Rooyen nog, dat men dit verschynsel reeds geruime tijd onder alle lagen van de be volking heeft kunnen constateren, ook by Geref., Orthodox Herv. en r.k, groe peringen. Aan het slot van de conferentie kwam de heer Ruppert tot de per soonlijke conclusie, aat alles op alles gezet zal moeten worden om de werkgelegenheid in Nederland te be vorderen, de investeringen te stifnu- leren, de concurrentiepositie te be houden of te verbeteren en dat met' nog meer elan de Europese econo mische integratie bevorderd zal moe- Ten aanzien van de emigratie zal een minder lauw standpunt ingeno men moeten worden en men zal hier niet moeten wachten tot zich een economische recessie voor doet, om dat dan de emigratiemogelijkheden verdwenen zullen zijn. De voorzitter deelde ten slotte prof. Van Rooijen mede, dat de bondsraad van het C.N.V. waarschijnlijk niet bereid gevonden zal worden een re glementering van de gezinsgrootte te verdedigen. Anderzijds wilae hij hel participeren door het C.N.V. in de Stichting Volk en Ruimte niet hele maal uitgesloten achten. Het C.N.V. heeft echter primair een sociaal-eco nomische taak en daarbij dient nog bedacht te worden, dat de christelijke vakbeweging een veelkleurig gezel schap is. Commentaar Op era De NTS heejt ons gisteravond laten meegenieten van de korte, 'maar léven dige en uitstekend gepresenteerde opéra-voorstellitig die in Den Haag werd gegeven ter ere van de Koninklijke familie en hun gast de Sjah van Iran. f Vooraf kregen we kijkjes in de entree en.in de zaal en zagen we de vorstelijke pérs'ónèn. binnenkomen. Ook het voor-, stellen Van de Haagse gemeenteraad en (na afloop) dirigenthoofdrolvertolker en regisseur kwam in het beeld, dat goed en helder was. Èen woord van lof voor dc camera- regie van Ben van Mettrop, die bijzon der goed verzorgd was, ook tijdens de voorstellingTat slot van, .de uitzending was er weer. h^t dagjournaal vqn het keizerlijk bëzoek dat ook via Hét Kufö- visienet aan buitenlandse televisiesta tions ter overneming wordt aangeboden. Voor de laatste keer „Plus of min" Zaterdagavond a.s. gaat in het NCRV- televisieprogramma voor de laatste maal de quiz „Plus of min" de ether in en dan is het met dat programma ook weer gedaan. Erg populair is deze quiz niet geworden en we zullen hopen, dat de NCRV er in slaagt voor het vol gend seizoen een aantrekkelyker spel Johan Bodegraven, die het niet ge makkelijk heeft gehad met de leiding van dit vrij droge spel, zal in de laatste uitzending enkele winnaars van vorige wedstrijden tegen ejkaar laten uit komen. In de rubriek „Van de grote naar de kleine K" zal Ramses Shaffy hoofdper soon zijn. Verrassend zullen zijn ver richtingen 6p hét gebied van de klein kunst niet zyn: we hebben hem al va ker met liedjes op het scherm gezien. We weten dus al, dat dit optreden iets byzonder goeds kan worden. Frankrijk krijgt een tweede programma In Frankryk is de beslissing over het al of niet invoeren van een tweede te levisieprogramma gunstig,uitgevallen De staat heèft besloten gelden te vo teren voor de technische aanvullingen die hiervoor nodig zyn. Nóg wordt overlegd over. het. karak ter van het tweede prögramma, dat nu binnen afzienbare tijd zal worden uit gezonden. Ierland gaat ook met televisie beginnern Ierland is de enige Europese ^staat die nog geen televisie heeft. Maar aön die toestand komt nu een einde, want er zyn plannen in de maak voor zen- derbouw. tief Programma voor morgén ZATERDAG 23 MEI 1959 Hilversum I, 402 m. 746 kc/s. KRO:' 7.00 Nws 7.15 Gewijde muz 7.30 V d Jeügd 7 40 Gram 7.45 Morgengebed en lit kal,.3,00 Nws 8.-15 Gram 850 V d huisvrouw 935 Waerst 9.40 Radio Railye 1959 10.05 :Y d 1959 11.00 V d zieken 11.45 -Gram f f 55 Radio Railye 1959 12.00Middagklók^hcga- klok 12 03 Metropole ork en soliste; 1T30 Land- en tuinboüwmeded 12.33 .Radio Railye 1959 12 38 Gram 12 50 Act 13 00 Nws 13.15 Zonnewijzer 13.20 Lichte muz 13 45 V d kind 13.5 5Raddo Railye1.4 959 14 00 V d Jeugd 14.10 Accordeon-duo _l4.30 Gram 14.45 Radio Railye 1959 15.40Boek- bespr 15.50 Radio Railye 1959 16 00 Gfèpo- naanse zang 16.30 V d jeugd 17.00 Erigëlfee les 17 20 Viool, altviool en contrabas 17,40 18 00 Journ weekoverz 18.30 V d jeugd 18.45 Vi Nws 19 10 Act 19 25 Lichtbaken. Aïus 19.40 Kamerork en solist 20.35 Gevar dto- gramma' 2155 Een cultureel winterorb- gramma samenstellen, caus 22 05 lachte 18.10 StrijkoFkést YEBQ: 10 05 8 18 Gram 8 55 Voor u en uw «05 Gym v d vrouw 9.15 Gra 10 00 Tijdelijk uitgeschakeld. Morgenwijding. VARA: 10 20 V d vrouï 10 45 Gram 10.50 Cabaret 1120 Buitenl weekoverz 1135 Pianorecital 12 00 Gram 12.30 Land- en tuinbouwimeded 12.33 Or gelspel 13.00 Nws 13.15 Lichte muz 13 40 Muziekklosk 14 05 V d jeugd 14.40 Ma drigaalkoor 15.05 Boekbespr 15 25 Kamer ork en solist 16 20 Van de wieg tot hét graf. caus 16 35 Kinderkoor 16 55 Gram 17.30 18.00 Nws en Hammond-trio 1 VPRO: 19.30 Pi Bijbelland, caus 19 55 Deze wee VARA: 20 00 Nws 20 05 Gram 21 iropole ork 21.15 Socialistisch cor 22 00__ Sportkron 22 30 Zig( 18 20 Gram 18 45 istdeke staalkaart, ut, caus 1940 lm ïrber NCRV: 20 20 Plus i 22 15 Dagsluiting vanavond leprogramma wordt om half 9, na een half uur NTSAveekjour- naal, verzorgd door de KRO. Eerst de rubriek „Vademecum" waarin over tol lenaars wordt gesproken en dan, om 9 uur, het televisiespel „Pnesterarbei- ders" door Helmut Schwarz. anavond 9 -Om 8 uur begint de NCRV met de uitzending van nieuwe grammofoon- muz-iek, om 8.30 uur Zingt de sopraan Victoria de Los Angeles liederen van Schumann, Schubert e.a. en daarna Ts er gevarieerde ontspanningstnuziek. De V-PRO biedt in haar korte vry- dagavondrubrieken o.m. om 7.30 uür 'n gesprek over plattelandsproblemen, om 8.15 uur de uitvoering van liederen van Schubert, om 8.35 uur Europees com mentaar door mr. H R. Nord en om 8.45 uur eén causerie over Calvijn door dr. S. van der Woude. Tussen 9 en 10.25 uur presenteert de VARA voor de eerste maal het vakan tieprogramma „V rydagavondretour", waarbij een to.cht .naar Sloten in Fries land wordt gemaakt. Fipe uil hel buitenland Jan Louel dirigeert het NIR-symfo- nie-orkest, dat tussen 8 en 9.30 uur con certeert in het programma van Brussel Vlaams op 324 m. Hij presenteert hierby een programma van werken .van. zich zelf, Ravel, Straivinski en Dukas. De nieuwste V light-weights? De nieuwste light-weights! Werkelijk licht? Lichter dan ooitl En koel? Koeler dan ooitl I R i J Waar? i H O*» Haag Groenmarkt 24 Tefltnazee het -Gouden HooM" Q V J 1 t I I 9

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 9