CHRISTELIJK
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Verdiept geestelijk leven
stimuleerde evangelisatie
Theologische Hogeschooldag
in Kampen gevierd
Vrouwelijke predikanten
vergaderden
Ontsnapt
l langs Krakatau
Christelijke politiek moet haar
menselijkheid tonen
De bijbel zegt de dingen steeds weer anders dan wij het
verwachten. Net denken we een systeem uitgedacht te hebben
dat alle facetten van de bijbelse boodschap dekt, of we komen
weer teksten tegen, die maar moeilijk in het geheel te
passen zijn.
In Jesaja 31 zien we bijvoorbeeld een heel eigenaardige volg
orde. Daar wordt gesproken over de heilige stad Jeruzalem,
waarvan de inwoners helemaal niet zo heilig waren. God had
veel op Zijn volk aan te merken. Het had Hem in de steek
gelaten; het zocht hulp bij buitenlandse machten; het had
afgoden gekomen; en toch komt ineens de belofte dat de „Here
Jeruzalem beschuttend redden en sparend bevrijden zal".
Het oordeel dat over de andere volkeren zal komen zal Israël
niet alleen niet aanraken, maar het zal haar bevrijden van
de machten die over haar heersen.
We zouden verwachten dat aan deze belofte vooraf de oproep
tot bekering gaat. Het is echter precies andersom. God geeft
eerst Zijn belofte en dan pas in vers 6 roept Hij Zijn volk
tot bekering.
Wat een rust ligt in deze volgorde besloten! Gods genade
komt niet tot ons omdat wij ons bekeren, maar om ons tot
bekering te roepen. Zijn bevrijding gaat aan onze bekering
vooraf en wij kunnen ons bekeren, omdat Hij ons heeft
bevrijd.
'4*-'
té #T
4*/i
S.» *>V>>
JUIST OORDELEN
Gereformeerd Evangelisatiecentrum in koper
Woorden van
waardering voor
ds. Wiêrsinga
De derde conferentiedag van
het Verband van de Evangelisa
tiecommissies der Gereformeer
de Kerken droeg een speciaal en
enigszins officieel karakter. Op
deze dag werd namelijk het 12%-
jarig bestaan gevierd van het
Evangelisatiecentrum dat deze
kerken in Baarn bezitten. Een
groot aantal deputaatschappen
en bonden waren vertegenwoor
digd om dit heugelijk feit mee te
vieren.
Van het moderamen der Generale Sy
node was een schrijven binnengekomen
waarin bericht werd dat wegens het
gelijktijdig houden van net Congres en
de Theol. Hogeschooldag 4 van de 5 d'e-
putaten waren verhinderd. Gelukkig is
de belofte gedaan dat men deze dagen
vlak na Pinksteren voortaan als erf
goed voor het Verband zal beschou
wen zodat men elkander niet in de
wielen zal rijden. De vijfde deputaat
was op andere wijze verhinderd.
Op hartelijke wijze begroette a'e
zitter van Deputaten, dr. P. G. Kunst
de zeer talrijke aanwezigen en in
bijzondere afgevaardigden van
Lippische Landeskirche. waarmee de
Geref. Kerken steeds inniger contacten
onderhouden, zodat deze vriendschap
wel eens op een verloving kon uitlopen.
Om des tijds wille werd van het hou
den van toespraken afgezien en werd
alle beschikbare tijd bestemd voor het
referaat van dr. Van Loon van Rotter
dam over „De ontwikkeling van
evangelisatie na de oorlog."
Groei
Organisatorisch bezien groeide het
werk der Gereformeerde evangelisatie
na de tweede wereldoorlog sterk. Het
verdiepte geestelijk leven van velen
gaf er een sterke stimulans aan, de
uiterlijke mogelijkheden werden gun
stiger en de nood waarin velen geeste
lijk verkeerden riep om meerdere acti-
Sinds 1946 werd de evangelisatie on
zer kerken ook landelijk en kerkelijk
georganiseerd en zij kreeg ds. W. A.
Wiêrsinga als predikant in algemene
dienst terwijl het Evangelisatiecentrum
in Baarn en de later van de Stichting
Gereformeerde opleidingen uitgaande
scholen ..De Nijenburgh" en de „Jel-
burg" waar resp. arbeiders en -sters
voor het maatschappelijk werk en voor
Jeugdzorg werk worden gevormd, geen
geringe bijdrage vormden voor bouw
uitbouw van het landelijk Verband.
Laatstgenoemde arbeid werd i
werd gecombineerd met het week-werk
onder de jeugd en verkreeg in Evange
lisch Herstel en Opbouw een landelijke
overkoepelende stichting met een eigen
instructieblad' „Positief". Deze organi
saties zijn zonder uitzondering in ver
band met de snel veranderende situaties
en zich wijzigende inzchten steeds be
zig zichzelf te herzien, en aan te passen
aan de tijdsomstandigheden
Een steeds weer teleurstellende erva
ring blijft evenwel dat de arbeiders,
door wie vaak enorm veel werk wordt
verzet, zich moeten afvragen of de ge
meenteleden niet enkel toeschouwers
zijn. Vandaar dan ook dat het Evan
gelisatie-centrum tevens „Vormings
centrum" werd en men allerwegen be
zig met integratie van allerle
werkgemeenschappen en de stimulering
en activering van het kerkvolk. Dit te
meer omdat „de tijd voorts kort is.'
Een forum, gevormd door a'e predi
kanten Van Loon, Van Krimpen, Hoek
stra en Grosheide, versterkt met pro
fessor Brillenburg Wurth en mejuf
frouw Le Clercq beantwoordde in de
middagvergadering de vele ingekomen
vragen onder de kundige leiding van
ds. P. Kunst.
Intussen bleek er nog wel enige t(jd
rer te zijn aan het einde van de mid-
ig om woorden van veel waardering
i achting te spreken tot de directeur
van het Evangelisatiecentrum, Ds. W.
Meer belangstelling dan vroeger
Prof. Bavinck: „Huidige generatie
heeft verzwakt persoonsbesef'
(Van een onzer verslaggevers)
DE THEOLOGISCHE HOGESCHOOLDAG der gereformeerde
kerken, gisteren in Kampen gehouden, trok ditmaal een talrijker
bezoek 'dan de laatste jaren, zodat de aloude Burgerwalkerk geen
zitplaatsen genoeg had. De thans 105-jarige instelling heeft altijd een
vaste kern van bezoekers. De curator, ds. J. van Herksen te Ermelo, die
de Hogeschooldag leidde, vertelde tenminste, dat hij voor de 45ste
maal deze jaardag meemaakte.
De rector-magnificus, prof. dr. H. i G. Brillenburg Wurth, prof. dr. K.
N. Ridderbos, sprak over de door de Dijk en prof. dr. J. H. Bavinck;
Hogeschool geleden verliezen. Behal- binnenkort gaan prof. dr. J. Wate-
ve prof. Den Hartogh, gingen ook de rink en prof. dr. S. U. Zuidema daar-
bibliothecaris dr. D. J. de Groot en heen.
de curator voor Friesland Noord, ds. Het zal nog zo Worden, dat ie
H. Wiersema van Oude- en Nieuwe- leeuwen in het Krugerpark hun kop
bildtzijl, aan de Kamper Hogeschool niet meer omdraaien, als zij een ge-
heen. reformeerde professor uit Nederland
Na dit drievoudig in memoriam 2jeri verschijnen, verzekerde prof.
gaf prof- Ridderbos een overzicht Ridderbos.
van het wel en wee der Hogeschool. Het aantai studenten, dat in de tijd
In het grote en steeds toenemende van hoogconjunctuur aan andere
- theologisch bedrijf van onze dagen 1 theologische faculteiten, te Kampen
rt» k.» A inth.nJf». .rB0™Ln!,u"p neeml de Hogeschool een zeer be- juist terugliep, vertoont stijging: ter-
SooSlHeuzeveldr mevrouw p- j scheiden plaats in. Toch blijft zij niet
onopgemerkt; er zijn nationale en
Twaalf an aan half Jaar sataian werd lnternationale contacten te veel
zelfs om ze alle te kunnen onder
houden. „Wat is het werk groot en
het leven kort", verzuchtte de hoog
leraar.
De Theologische Hogeschool te
Kampen wil geen sectarische maar
een calvinistische instelling zijn.
Daarom tracht zij ook haar bijdrage
te leveren in de bezinning op de
vragen van tijd en ruimte, die de ge-
dachtenwereld thans beheersen.
Telkens staat men weer voor het
probleem: hoe kunnen wij ons gere
formeerd. belijden blijven integreren
in deze steeds veranderende voor
stellingswereld van de tegenwoordige
mens?
Voorts wil de Theologische Hoge
school de band met de kerken, die
haar in het leven riepen, bewaren.
Zij wil een open werkplaats zijn in
het midden van die kerken, en al
leen theologie beoefenen als dit ge
schiedt in gemeenschap met die ker
ken.
OP NAAR DE HONDERD
grote K De kunst van Komende tot de personalia maakte enige jaren hoogleraar te Kampen,
smakelijk koken wordt veel eenvoudiger Prof- Ridderbos zijn hoorders attent thans alleen aan de Vrije Uriiversi-
als U Maïzena Duryea gebruikt - het °P de veelvuldige bezoeken van ge-
ideale bindmiddel voor groenten, soepen j reformeerde hoogleraren aan Zuid
en sausen. I Afrika. Dit jaar gingen al prof. dr
volgens Dr. Kunst, in Baarn niet
ir een huis geopend maar een
werkplaats en allerwegen in den lande
heeft ds. Wiêrsinga zich bekend ge
maakt. Mede door zijn stimulerende en
steea's blijmoedige leiding raakten we
een heel eind op het goede pad..
Prof. Brillenburg—Wurth typeerde ds.
Wiêrsinga als de incarnatie van de
geest van het Evangelisatiewerk. On
danks zijn grote aandacht voor alle or
ganisatorische problemen bleef hij de.
geestelijke motor en promotor. Hier
6ast slechts hartelijke dankbaarheid
s. J. M. van Krimpen wees op de zeer
grote plaats van dit groeiende werk en
haalde de vele verdiensten van de heer
Antheunissen met die van mevrouw
Troost voor het voetlicht, om vervol
gens a'e samenwerking met Ds. Wiêr
singa, ook bij verschil i
1 inzicht s
Met een samenkomst in de kapel,
waarin ds. P. Warmenhoven van Bad
hoevedorp voorging, werd deze enthou
siaste conferentie besloten.
Advertentie
De Theologische Hogeschool
heeft vandaag 72 studenten, waar
van 17 eerstejaars en 14 die hun
candidaatsexamen al hebben ge
daan. Wanneer het aantal eerste
jaars richtgetal blijft, zal de Ho
geschool spoedig het streefcijfer 3
(honderd studenten) weer hebben
bereikt.
Aangaande de werkzaamheid der
theologanten merkte prof. Ridderbos
op: ..Men heeft de studenten, als zij
niet iets anderé doen', meermalen
studerende aangetroffen."
Onlangs bracht de Delftse studenten,
pastor Van. der Veen met een aantal
studenten der Technische Hogeschool
een bezoek aan Kampen. „Wij troffen
bij deze Delftse studenten een zo
grote theologische belangstelling aan.
als we in lange tijd niet bij- onze
eigen studenten hebben bespeurd",
verklaarde prof. Ridderbos.
Toch wilde prof. Bavinck in zijn
betoog niet enkel het voorgeslacht
vereren. Van de tegenwoordige mens
valt ook veel goeds te zeggen. Zo
heeft hij b.v. in sterker mate begre
pen, dat de „wereld", waarin hij
leeft, niet alleen iets is waarvoor hij
altijd op zijn hoede moet zijn, maar
dat zij ook het domein is, waar God
zijn grote daden wil doen en dat de
mens daarin als Gods instrument
werkzaam mag zijn.
Ook heeft de mens leren inzien,
dat er èn in die voortdurende angst
voor God èn in dat dikwijls zo in
tensief bezig zijn met de innerlijke
dingen, piet de ervaringen en ken
merken die men in zich zocht en
zag, niet zelden iets ziekelijks lag.
De mens van vandaag staat mid
den in de worsteling, hij is nog tas
tende naar een vorm van godsvrucht,
die in elk opzicht zich laat leiden en
voeden door Gods Woord. Wanneer
dat laatste er is, dan kan hij hoe
wel levende in de eeuw van het
atoom zich toch diep verbonden
weten met de vaderen, in het ene
geloof, dat de eeuwen omspant.
Op de Hogeschooldag sprak ook
ds. H. J. Hegger te Kortenhoef, die
de moeilijke maar ook beloftenvolle
j positie van het protestantisme in
Vlaanderen beschreef.
Ds. B. J. Aalbers van Enschede
hield de slottoespraak. In de bid
stond 's avonds tevoren was ds. W.
van der Linden te 's-Gravenhage-
West voorgegaan. Tekst Openbaring
8: „...gij hebt, kleine kracht
ir gij hebt Mijn Woord bewaard
Mijn Naam niet verloochend".
WIJ EN ONZE VADEREN
Prof. dr, J. H, Bavjnck, tot voor
E11 luisterden
naar mannelijke
referaten
In Utrecht is dezer dagen de
jaarvergadering van de Kring van
Vrouwelijke Predikanten in Ne
derland gehouden. Er waren aan
wezig vrouwelijke predikanten
van de Doopsgezinde, de Remon
strantse en de Lutherse Kerken,
de voorgangsters van de Neder
landse Protestanten Bond en de
vrouwelijke vicarissen van de
Nederlandse Hervormde Kerk.
In de middagvergadering sprak ds.
M. Enker. predikant te Middelburg, over
Kerk en Israël. De kerk is met Israël
zo nauw verbonden, aldus spreker, dat
het ..en" tussen deze twee begrippen
eigenlijk onnauwkeurig is. Israël is in
wezen een deel van de kerk. Het is van
het grootste belang dat de kerk zich
steeds weer afvraagt, of de terugkeer
van Israël naar zijn land niet al het
begin is van de vervulling van diens
taak in de kerk.
Er is in Israël een grote geestelijke
gisting gaande. Men heeft er de Joodse
orthodoxie de rug toegekeerd en men
de geestelijke beleving van het Jood
zijn. Men zoekt in alle richtingen, zelfs
naar die van het Boe'-'hismè.
Nieuwe verhouding
Traditioneel en historisch gegroeid is
er een antithese met het christendom,
die vermengd is met een theologisch te
verklaren ergernis. Het is opmerkelijk
dat er desondanks een nieuwe houding
is ten opzichte van Jezus en het Nieuwe
Testament, die nog steeds groeit. Tot
haar eigen grote schade gaat de kerk
daaraan nog voorbij.
In de op deze inleiding volgende huis
houdelijke vergadering kwam de positie
van de vrouwelijke predikant in de ver
schillende kerken aan de orde. De hui
dige stand van zaken in de Hervormde
Kerk was hoofdzakelijk onderwerp dei-
besprekingen.
In de avondvergadering sprak ds. M.
L. W. Schoch, jeugdpredikant van Groot-
Rotterdam over: De religieuze benade
ring der hedendaagse jeugd. Spreker
zei door ervaring tot de conclusie ge
komen te zijn dat de jeugd van tegen
woordig even romantisch en emotio
neel is als vroeger. Het is noodzake
lijk met veel fantasie de jeugd te be
trekken bij allerlei activiteiten. De jon
ge mensen van tegenwoordig, zo zeide
open voor de bijbelse
teit, heeft nog vele oude banden met
Kampen. In de Burgwalkerk b.v. be
diende zijn grootvader lange tijd het
evangelie.
Deze persoonlijke herinnering ge
bruikte de hoogleraar als inleiding
op zijn betoog „Wij en onze vade-
waarin hij het thans levende
geslacht vergeleek met de vroegere
generatie.
Als typisch verschilpunt noemde
hij allereerst een verzwakt per
soonsbesef. De mens van nu Is zich
minder bewust in eigen verantwoor-
Symposion vermoeiing
vliegtuigconstructies
In het laboratorium det Vrye Uni
versiteit aan De Lairessestraat te Am
sterdam wordt van 9 tot en met 11 juni
internationaal symposion ge-
de vermoeiingsbeproeving
houden
van complete vliegtuigconstructïes. Êen
honderdtal vliegtuigexperts uit vele
Westeuropese landen en uit de Verenig
de Staten en Australië zal deze bijeen
komst bijwonen. Van Nederlandse zijde
houdt ir. J. Schijve van het Nationaal
Luchtvaartlaboratorium een lezing over
de algemene studie op dit laboratorium.
>p roe ninorsi work
NED. HERV. KERK
Beroepen te Klazienaveen (toez.): W.
v. Hoogevest te Nieuw-Leusen-Den Hulst;
te Amsterdam (Willem de Zwijger-kerk
dèïijkheiïT zijn" l'even'op te'bouwen. gem A> J H ven Beu2ekom te Breskens.
Men duidt deze tijd dan ook wel aan Aangenomen naar Schalkwijk (toez.):
als de na-persoonlijke periode. Het Chr s Verwoer* te Rhenen.
leven van de mens wordt geheel
klemd door wat anderen hem voor
zeggen in krant, radio en televisie.
Er wordt beter voor de mens ge
zorgd, maar aan de andere kant
wordt hij toch ook sterker ingebon
den.
Dit veranderde levensgevoel heeft
zijn consequenties voor het geestelij
ke bestaan. De verschraling van het
zondebesef moet volgens prof. Ba
vinck daaruit verklaard worden.
Daarmee hangt samen een verble
king van het Godsbesef. Men is niet
meer zo bang voor God als het
voorgeslacht. Met citaten uit de af
scheidspreek van zijn grootvader te
Kampen (1903) staafde prof.
vinck deze mening.
Ook het begrip „bekering"
liest iets van zijn scherpte. Men kan
dit constateren in de preken van van
daag, die de eis tot bekering veel
minder laten horen dan vroeger het
geval was.
Verder heeft de persoonlijke ont
moeting met God niet meer die
plaats in het leven als bij het oude
geslacht. Ook het hemelverlangen is
afgenomen.
30
..Ferris, loop terug naar de boot en zeg tegen
Ames en Docherty, dat ze met de boot hierheen
komen. Het kan me niet schelen hoe ze dat klaar
spelen, en ook niet hoe erg de boot wordt bescha
digd. Maar we kunnen die zieken en gewonden
hier onmogelijk naar boven krijgen. Laat je koe
voet maar hier."
Nog voor hij was uitgesproken, had Nicolson zijn
handen al op de grond gezet en zich met een le
nige zwaai naar beneden laten zakken. Hij had
nauwelijks tien stappen nodig om het dek over te
steken en gaf toen met het handvat van zijn bijl
een flinke tik tegen de stalen deur van het ach
teronder.
,,Is daar iemand?" riep hij luid.
Een paar seconden bleef alles stil, en toen klonk
er een verward en opgewonden koor van stemmen,
die allemaal tegelijk antwoordden. Nicolson draaide
zich om en keek McKinnon aan. Zijn eigen glimlach
werd beantwoord door de brede grijns van de. boots
man. Hij deed een paar stappen achteruit en liet
zijn zaklantaarn over de stalen deur spelen. Een
van de grendels zat los en bungelde heen en weer
met het slingeren van het schip op de zware zeeën,
maar de andere zeven zaten muurvast gehamerd.
De zware voorhamer van McKinnon was als een
stuk speelgoed in zijn handen. Hij had maar zeven
slagen nodig, een voor iedere grendel: het geluid
weerkaatste hol door het zinkende schip. Toen sprong
de deur vanzelf open en een ogenblik later waren
zij binnen.
Nicolson liet opnieuw het licht van zijn zaklan
taarn over de deur spelen, ditmaal aan de binnen
kant en klemde de lippen op elkaar; slechts één
grendel die welke los had gehangen, zat ook aan
de binnenkant, de andere zeven alleen van de bui
tenkant. Toen keerde hij zich om en liet zijn licht
door het achteronder gaan.
Het was een donker, koud en druipend hol; de
wand bestond uit kale, glibberige onbeklede stalen
door ALISTAIR MAC LEAN
(vertaling Rob Limburg)
platen, en de zoldering was zo laag, dat een flinke
man er ternauwernood rechtop kon staan. Aan weers
kanten langs beide wanden liepen drie rijen ijzeren
kooien boven elkaar, zonder matrassen of dekens,
en enkele decimeters boven iedere kooi was een
ijzeren ring bevestigd. Een lange, smalle tsfel. met
houten krukken aan weerskanten vulde de ruimte
in haar gehele lengte.
Nicolson schatte, dat er een stuk of twintig men
sen in dit achterender zaten. Sommigen zaten op de
onderste kooien, anderen stonden en klampten zich
vast aan de bovenste kooien om het evenwicht niet
te verliezen, maar de meesten lagen nog. Dat waren
soldaten, en sommigen daarvan zagen er uit, als
of zij nooit meer op de been zouden komen. Nicol
son had reeds genoeg van die ten dode- opgeschreve-
nen gezien, met hun wasbleke wangen, hun doffe,
holle ogen en hun krachteloos lichaam in vormeloze
kleren. Verder waren er een paar verpleegsters in
uniform en twee of drie mannen in burger Iedereen,
z'lfs de verpleegsters met hun donkere huid. zag er
bleek, afgetobd en ellendig uit: de „Kerry Dancer"
moest al sinds de vroege namiddag, eindeloze uren,
ononderbroken hebben liggen stampen en slingeren.
„Wie heeft hier de leiding?' Nicolsons stem echode
hol tegen de ijzeren wanden van het achteronder.
„Ik denk hij daar. Of liever, ik denk dat hij zich
ui een knotje onder de met de nodige hoedepennen
vastgezette hoed had de oude dame vlak naast Ni
colson nog altijd een uitdrukking van gezag in haar
vaalblauwe ogen. Nu stond er afschuw in, toen zij
op de man wees die over een half ledige whlskvfles
gebogen aan tafel zat. „Maar hij is natuurlijk dron-
Dronken dametje? Hoor ik goed? Zegt u daar,
dat ik dronken ben?" Dat was tenminste één man,
die er niet bleek en ziek uitzag, realiseerde Nicol
son zich opeens: zijn gezicht, zijn hals en zelfs
zijn oren zagen roodbruin een treffende achter
grond voor het sneeuwwitte haar en dc borstelige
witte wenkbrauwen. „Jij hebt de brutaliteit om...,
om...." Sputterend kwam hij overeind, terwijl hij
het jasje van zijn gekreukte witte pak rechttrok.
„Mens. wanneer je een man was.
..Ik begrijp het wel", viel Nicolson hem in de
je haar halfdood ranselen. Houd je
Dr. J. W. Beerekamp, hervormd predi
kant te Hoogeveen heeft aan het breed-
moderamen van de Provinciale Kerkver
gadering van Drenthe met ingang van 6
september ontheffing uit zijn ambt ge
vraagd in verband met zijn benoeming
tot leraar in de kennis van het culturele
en maatschappelijke leven, in het gods
dienstonderwijs en in het Hebreeuws, aan
resp. de Hervormde Kweekschool en
Christ. HBS te Assen en het Christ.
Lyceum te Hoogeveen.
GEREFORMEERDE KERKEN
GEREF. KERKEN (Vrijgemaakt)
Beroepen te Houwerzijl: H. W. Ophoff
kand.te Dalfsen: te Nieuwleusen: A. P. v.
Dijk, kand. te Groningen.
■p^E sociale maatregelen, die In de godsdienstige en kerkelijke leven
loop der jaren zijn genomen, heb- heeft grote schade geleden door de
ben nog steeds niet aller sympathie, sociale toestanden in de negentien-
In het bijzonder worden bedenkin- de eeuw.
gen geopperd tegen de uitgebreide Men beweert, dat thans d oor vele
verzekeringswetgeving. Zij zou het maatregelen het verantwoordelijk-
persoonlijk verantwoordelijkheidsbe- hcidsbesef wordt ondermijnd, dat de
sef ondermijnen en afbreuk doen
de particuliere liefdadigheid. Zelfs
vragen sommigen bezwaarden zich
af, of er nog wel plaats zal blijven
voor de diakonale arbeid van Chris
tus' kerk.
Betreurd wordt, dat door het toeken-
eigen zorg gaat ontbreken Het is zeer
wel mogelijk, dat hier en daar zor
geloos wordt geleefd, dat door som
migen misbruik wordt gemaakt van
bepaalde regelingen. Maar men ge
neralise™ niet. Er wordt in allerlei
vormen gespaard. Door samenwer-
van alle mogelijke „rechten" het king van werkgevers en werknemers
persoonlijk meeleven met wie door worden pensioenfondsen gesticht,
de een of andere eventualiteit werd waaraan premie wordt betaald. Daar-
getroffen, tot het verleden zal gaan naast blijkt uit de opgaven van spaar-
behoren. Men behoeft niet meer in banken en verzekeringsmaatschap-
eigen zak te tasten en zo zijn bewo- pijen, dat veie arbeiders voor de
genheid daadwerkelijk te tonen. Men „kwade dag" sparen. Of ook zich in-
*kan eenvoudig verwijzen naar be- spannen om allengs een eigen huis-
paalde instanties, naar ambtenaren je te verkrijgen,
achter een loket. En voor zover er Helaas zijn er nog groepen die niet
nog geen „rechten" geldend zijn te kunnen sparen, hoe gaarne zij het
maken, kan men op 'n andere ambte- ook zouden willen. Er zijn nog te
lijke instantie de aandacht vestigen, laag bezoldigden. Maar men kan en
die wel hulp zal bieden. mag niet zeggen, dat de lust tot spa-
Zo wordt het, vreest men, een kou- ren in de laatste jaren is afgeno-
de wereld, waarin voor een waar- men. Het tegenovergestelde is met
lijk christelijk hulpbetoon geen spra- cijfers te bewijzen,
ke meer is. wij hebben hier te lande op sociaal-
W»t hiervan te tejiren.» wetgevend gebied steeds ssn het ver-
In de eerste plaats wel dit. dat rekerlngsprlnclpe vastgehouden, zij
men een minder Juiste voorstelling het ook dat bepaalde overgangsmaat-
heeft van het verleden. Werd toen regelen daarop tijdelijk inbreuk
behoorlijk gerorgd voor de arbeiders, moesten maken. Maar werd in dit
wanneer zij ziek waren, een ongeval vasthouden aan de verzekerings-
hadden gekregen, invalide o( oud gedachte niet gedemonstreerd, dat
werden? Zorgde het bedrijf, de on- men het verantwoordelijkheidsbesef
derneming, daarvoor? Het antwoord van werkgevers en arbeiders met
moet lulden: neen. althans slechts wilde verzwakken, maar dit veeleer
bij hoge uitzondering. Van de eerste wilde versterken?
dag af van ziekte of ongeval hield De particuliere liefdadigheid heeft
van de ondernemers werd in de re- I® 'n menig opzicht zeifs meer actief
(Adv.)
dan in het verleden.
Bij die particuliere liefdadigheid van
vroeger was overigens waarlijk niet
alles goud wat er blonk. Aan dr.
Kuyper was dat niet ontgaan „Er
schuilt", schreef Kuyper, „ook in die
weldadigheid o zoveel onheiligs, en
het bleef er steeds verre vandaan, dat
het gaan zou naar Jezus' regel: laat
uw rechterhand niet weten, wat uw
linkerhand doet. Juist in het ver
borgene geven is het geven dat het
minst beoefend wordt"
Belangrijk is ook deze opmerking,
die Kuyper in dit verband maakt:
„Vergeet ook dit andere niet, dat gij
geen weldadigheid kunt oefenen,
of een ander moet uw gave aanne
men, terwijl er toch in dit aannemen
van de gave, niet van God maar van
mensen, altoos iets ligt, dat het men
selijk gevoel knecht".
Treffend juist. De opmerking geldt
zijn knecht. Hij niet yoor wie steun ontvangt van een
kwam hem bezoeken. B,j die gele- die lmmets in chrtatus.
genheid kreeg Schaper een kwartje. naam „plr„dl. Maar da„ moet
Dat was alles. Nu had een kwartje in diak„„,e ook waaldijk topen, dat lU
die tijd een grotere koopkracht dan op la!, va„ chria,us handelt. d„or
tegenwoordig. Maar veel kon men de «me waarop de gave, die werke-
er loch nle mee beginnen. ,yk ip de npod v00rzlel, wordl uit.
Ergerlijker is een ander geval, dat ons gereikt
door een zeer vooraanstaand man „Zcj nooi,.., aIdus K ook
uil.antirevolutionaire kring als waar die toesland van de maatschappij de
gebeurd werd medegedeeld Een zeer be,te is, waarin veel te geven valt
bemiddelde hereboer had een arbei- en v„, 5egeven wordt, en het hoogst
der, die 's morgens om zeven uur, de dankbaarheid bloeit. Dat er veel
een uur nadat de man met zijn werk gegeven wordt, als er nood is, kan
was begonnen door een paard werd „let hoog genoeg geroemd worden,
gedood. Toen de weduwe met de on. ma»r Veel gelukkiger nog is hrt
dernemer kwam afrekenen, zei deze: maatschappelijke samenleven, als er
vrouwtje, ik zal n het loon van uw „iet, „ven valt, omdat er geen
man tot acht uur uitbetalen, hoewel nood is"
hij niet tot dat uur heeft gewerkt. Wij onderschrijven dit. Maatsehanpe-
De weduwe kreeg dus een uur loon lijke kringen en overheid moeten
extra. Daarmee kon zij vertrekken, zich vooral beijveren om door orga-
Verder moest de diakonie of het bur- nisatorische en wettelijke maatrege
gerlijk armbestuur maar zorgen. Van len blijvende nood te voorkomen Tij.
een normale verplichting gevoelde delljke nood moet gelenigd en onte-
deze werkgever blijkbaar niets. heven worden.
Was hij êen gierigaard? Dat zouden Geheel gelukken zal dit voorkomen
wij niet durven zeggen. Hij steun- niet. Ook hier geldt het „ten dele",
de financieel verschillende nuttige Er is ook thans, ondanks sociale wet-
instellingen. Maar van sociale ver- ten en organisatorische regelingen,
plichtingen tegenover zijn bedrijfs- nog velerlei nood. Ook nood, die niet
genoten besefte hij hoegenaamd niets, alleen van geldelijke aard is.
Er is in het verleden veel onrecht Er ligt voor diakonieën en particu-
begaan op arbeidsterrein. Er is veel üere organisaties nog een breed
nood geleden. In de Schrift wordt ons werkterrein open.
medegedeeld, dat de Israëlieten in Wij zien, naar te hopen is, de noden
Egypte niet luisterden naar het ook beter dan in het verleden, toen
woord van Mozes, „wegens de harde de maatschappelijke groepen moer
slavernij". Sociale gedruktheid leidt naast elkander leefden, zonder veel
dikwijls tot geestelijke inzinking. Het contact te onderhouden.
gel niet gevoeld.
Nu moet erkend worden, dat vele,
vooral kleine, ondernemers ook moei
lijk in de nood van zieke of door
een ongeval getroffen arbeiders kon
den voorzien. Zij waren daartoe fi
nancieel niet bij machte. Het kon
alleen, wanneer er samenwerking
van ondernemers was en de weg der
verzekering werd ingeslagen. Dan
was er verdeling van risico's.
Maar zelfs als er geen onmacht was
om hulp te bieden, bleef die steun
van weinig betekenis of werd zij in
het geheel niet verleend. Bekend is
het verhaal van de heer Schaper bij
de behandeling van de industriële-
ongevallenwet in de Tweede Kamer.
Als schildersgezel'kreeg hij een on
geval. Zijn loon hield natuurlijk op.
De patroon was echter een welwil
lend man, die belang stelde
i-edervaren
als ik
rede. ..dan
mond nu r
zich weer tot de vrouw,
mag?"
„Juffrouw Plenderleith. Constance Plenderleith.
„Het schip is aan het zinken, juffrouw Plender
leith." zei Nicolson snel. „Iedere minuut ligt het
wat dieper. Binnen een half uur zit het op de rot
sen. en elk ogenblik kunnen we weer de volle
laag krijgen van de taifoen". Intussen waren er nog
een paar zaklantaarns aangeflitst en in het licht
daarvan nam hij de gezichten om hem heen op
„We moeten ons haasten. De meesten van u zien
er doodziek uit en zullen zich ook wel doodziek voe
len. Maar we moeten haast maken. Er ligt een red
dingboot aan bakboord, geen drie meter hier van
daan. Hoeveel mensen kunnen zover niet lopen, juf
frouw Plenderleith?"
Dat moet u aan juffrouw Drachmann vragen,
dat is de dienstdoende verpleegster."
(Wordt vervolgd)
Congres „Oorlog en vrede
Pacifisme past
niet bij huidige
verhoudingen
O
3 de tweede dag van het
congres „Oorlog en vrede" in
Utrecht dat is georganiseerd ter
gelegenheid van het veertiende
lustrum van de rooms-katholieke
studentenvereniging „Veritas", is
gisteren een forum gehouden over
de zedelijke problematiek van de
atoomoorlog. De discussie werd
ingeleid door prof. dr. ir. A. F.
van Leeuwen s.j„ prof. dr. J. de
Graaf, prof. J. A. M. Weterman en
dr. C. L. Patijn.
Hij wendde 1 Prof. Van Leeuw
acht de atoombe
wapening van het Westen zedelijk'
antwoord, indien deze bewapening ge
schiedt volgens de tactiek der traps
gewijze afschrikking. Het is de zede
lijke plicht van het Westen, zich tdt
het uiterste in te spannen om te ko
men tot een van belde zijden stopzet
ten der atoomproeven, het verbieden
en -'ernletlgen an de atoombom en
de ontwapening.
Prof. De Graaf zei, dat al? menselijk
handelen onder de zedelijke beoorde
ling vanuit het gebod Gods valt.
Hij noemdr oorlog met wapenen die on
herstelbare schade aan de mensheid
en iet leven op aarde toebrengen,
morele dwaasheid, omdat ook de in
zet van de oorlog in deze. vernietiging
en chaos ten onder gaat.
Naar zijn mening is een dergelijke zelf
moordpoging bovendien een lastering
van de goedheid Gods. Wanneer het
gebruik van de moderne wapenen ze-
delr - ongeoorloofd moet worden ge
acht, is. zo zei hij. ook det dreigen
met dit gebruik in de zogenaimde rf-
schrikkingstheorie zonder zin gewor
den. omdat men de dreiging nooit in
daden mag omzetten. Dit betekent
zijns inziens, niet minder dan de cis.
om desnoods eenzijdig van proefne
ming met en zelfs van het bezit en
zienPr°dUlCt'e V3n dCZC wapenen af te
Onderscheid
Prof. Weterman benaderde het pro
bleem van de geoorloofdheid vanuit
de Bijbel. Men moet onderscheid ma
ken tussen de opdracht van de kerk,
die de oorlog nooit als een van haar
middel n ter iand mag nemr en de
taak van te staat. Er is echter ook
een verband tussen deze twee, omdat
tegelijk^ Christen en burger
prof. Weterman, steeds weer moeten
bewijzen voor het creëren van vrc-
desutopleën en door het kiezen -an
ijn m'd,'®'cn darbij aangepast
Pat'jn len slotte, merkte op, dat
het zedelijk oordeel ovzr het gebruik
van atoomwapens zich niet kan be
perken tot het voor of tegen, maar dat
men tevens het feit onder ogen dient
te zien, dat de atoombom bestaat 11
dat de mensheid voortaan met de 1 :n-
nis van het gebruik van atoomener
gie zal moeten leven.
Op de inleidingen is een langdurige dis-
cussie gevolgd.
Prof. De Graaf zei nogmaals, dat oor
logsgeweld geen toelaatbaar middel is.
De andere drie inleiders betoogden dat
de staat het recht handhaaft en dat
men de eigenheid van de rechtscate-
goneen onderschat, wanneer men het
thema van de rechtvaardige oorlog op
zo resolute wijze uit het handelen van
de Christenen licht
Zij verklaarden, dat het pacifisme in de
wereld van de politieke verhoudingen
n et werkelijk thuis is en zij spraken
ais hun mening uit, dat het aankomt
op het evenwicht, waarbij de mate
riele middelen niet onderschat worden,
tegelijkertijd de geest toch open
blijft voor de geestelijke wapenen, die
een gezamenlijke eenheid in Christus
tot uitdrukking brengen.
Ilclk
bestellen (Adv.)
