JONG KASTEELHEER MET EEN WARM
HART VOOR
HET OUDE
W- Jjhk
VRIJGELEIDE,
ZATERDAG 9 MEI 1959
J. A. Völcker van Soelen
In zijn sloi geen
electrisch licht
Tussen hoge bomen en omgeven door
een brede slotgracht verrijst even buiten
het dorpje Zoelen in de Betuwe het.
kasteel Soelen, waarvan de heer J. A.
Völcker van Soelen (de eigenaareen
schatkamer van waardevol antiek heeft
gemaakt en waar tal van perioden uit
de geschiedenis herleefd zijn. Een onzer
redacteuren heeft een bezoek gebracht
aan deze jonge kasteelheer en vertelt
daarover op deze pagina van ons
Zondagsblad.
in Zeeland
even buiten het plaatsje Zoelen
minuten gaans ten noorden van Tiel,
een brede slotgracht.
Wellicht stelt u
zich nu in gedach
ten een graaf of
baron voor ogen,
oud roemrijk adel
lijk geslacht, dat
in vroeger eeuwen
geharnast en wel
ten strijde trok. Zo
wordt het immers
altijd met veel
kleur in verhalen
verteld?
Zeker, het kas-
bevindt zich een. oude schuur. In
de negentiende eeuw heeft een vari
de voorvaderen van de heer Völc-,
ker van Soelen deze laten bouwen
als koetshuis. In de loop der ja
ren is het echter vervallen en ver
bouwd. Nu doet het als garage en
opslagplaats dienst, al zijn arbei
ders dan nu weer druk bezig de
schuur zijn oude vorm terug te
Honderden kisten appelen staan
er opgeslagen, de opbrengst van
de uitgestrekte boomgaard, waar
van per jaar zo'n slordige 300.000
kilo appelen wordt geoogst. Dat is
de belangrijkste inkomst van de
heer Völcker van Soelen. die hard
moet werken om zijn kasteel in
de stand te houden. Want daarvoor'
tgestrekle boomgaard naast het kasteel, dat roma'ntisSê' sfïerTdie"'deze" tijd zün kap,talen nodig Een groot
kenmerkte. Iedereen, die een deel van de dag wordt voor hem
het kasteel brengt, in beslag genomen door de admi-
Een jong kasteelhi
een warm hart vi
schoon; voeg daarbij een
vlotte verschijning in een
keurig gesneden donker cos-
tuum, een wat Frans uiter
lijk en een flinke dosis levensvreugde en men heeft de heer nlère en de talrijke kostbare snuis
J. A. Völcker van Soelen ten voete uit. De 26-jarige jongeman terljen In de glazen wandkast,
ïigenaar van het kasteel Soelen, een stuk of acht boerderijen Het brengt de bezoeker
Neder-Betuwe, veertig bezoek
irrijst uit het water
teel
de
krijgt hetzelfde gevoel, nl. dat hij nistratie van zijn appelhandel e..
rue^Bez tCn P83r eeUWen heeft te" daarnaast heeft hij nog de nodi-
Men toeft weer in een omge- Se zaken te. regelen die het be
ving, die in vele opzichten toch heer van zijn acht boerderijen in
wel veel charmanter was dan de Zeeland met zich brengt. Zodra
tegenwoordige tijd van nuchtere het maar eventjes kan. geeft hij
zakelijkheid, waarin de fantasie zjch echter aan zijn hobby en het
voor een groot deèl verloren onderhoud van het kasteel. Hier is
schijnt. een nieuwe vloer nodig en daar
13de eeuw moet wat bijgeschilderd worden
rivieren, polders,
sloten en kleine
schilderachtige
dorpjes, heeft in
het verleden vele
edellieden gehuis
vest. Maar deze
ridders kan de heer
Völcker van Soelen
„burgers" en
al enige generaties
geleden heeft de
„heerlijkheid" Soe
len gekocht. Sinds
dien is het familiebezit gebleven en
thans is de heer Völcker van Soelen
er de enige eigenaar van.
Dat gevoel wordt nog versterkt e sp^ B
door het besef, dat men zich in klokken. Er hangen en staan er
een burcht bevindt, die reeds uit in het kasteel Soelen zo'n twintig
de dertiende eeuw moet dateren. stuks, sommige al eeuwen lang.
In de geschriften en geschied-
boeken wordt er tenminste in die Busteloo. likken zij de sckonden.
tijd voor het eerst van het be- maanden, jaren weg. En als de
het kasteel Soelen meL heie uren worden gepasseerd,
en overal tegelijk
huls, in de gangen en ln de ka
mers, de metalen klank van de
klokkenspelen.
In deze omgeving woont en
werkt de heer Völcker van Soe
len. Hier, temidden van zijn anti-
Hobby
Hij gebruikt tiet om er zijn hob
by uit te leven: het verzamelen
van antiek. Die liefhebberij heeft
hij geërfd" van zijn vader, die
hem al op zijn elfde jaar mee
nam naar antiekbeurzen en klei
ne antiquairwinkeltjes. In de loop
der jaren is een enorme collectie
i de twintig vertrekken, die het
kasteel rijk is. Kamer voor ka
mer richtte hij in met oude an
tieke meubels en oude snuisterij
en, elk vertrek in een bepaalde
stijl. En de heer Völcker van Soe
len heeft het met kennis van za
ken gedaan. Zó, dat als
een bezoek brengt, rnen d
krijgt een geschiedenisboek open kei
te slaan. Van de veertiende eeuw de
wandelt men via de deurdrempel
de vijftiende binnen, dan weer
waant men zich in een van de
luchtig en charmant ingerichte
vertrekken van Lodewijk de Veer
tiende. of in de oer-degelijke om
geving van een Hollandse huiska-
Kaarsen
alle
ding gemaakt. Het was toen eigen
dom van de edelheer Otto van
Soelen. De „heerlijkheid" ontleen
de zijn naam aan het sinds eeu
wen verdwenen riviertje de Soel,
dat eertijds de Linge met de Lek
verbond en waarvan de herinne
ring ook in de dorpsnaam Zoelen
nog voortleeft. Vermoedelijk wij-
zen de lagen grof kiezelzand, die lu.llcn voeH hy llch
in Zoelen op een geringe diepte H
onder het maaiveld nog worden kasteelheer met een w
aangetroffen, de bedding van de- hart voor het oude.
ze rivier aan. In de middeleeuwen
was het kasteel de plaats, waar
de leden van de Neder-Betuwse i
ridderschap de doodvonnissen uit
spraken en beslisten in processen. *t/-, l.»
Later is het verscheidene ma- T ANG voordat het
len gedeeltelijk verwoest en weer l_j woord „hobby"
in de mode ie geko-
Francisco de Valdez op krijgs- men en men nog
tocht in de Betuwe waren. De van liefhebbe-
toenmalige eigenaar, die bevreesd sPr
was dat,de soldaten van het slot rij, had de heer W.
bezit zouden nemen, stak het kas- Jongepier al zijn zin-
teel toen aan vier hoeken in brand. u
De muren hebben de vlammen nen gezet op een be-
echter weerstaan en tot op heden zJgheid die hij ZOU
stand gehouden. wfnen bedrijven in
Thans Is het kasteel Soelen, dat zjjn vrjje tijd. Dat
was: tuinieren. Hij
zorg is geplaatst, nog een van de had z-ch evenwei voorgenomen de zaken groots aan te
heeft in het Noorden
z'n eigen natuurreservaat
i toestemming vraagt
Elektrisch licht gebruikt hij na
melijk niet. Dat had men vroeger
immers ook niet. Wanneer het
's avonds donker wordt, steekt hij
de'indrük de kaarsen aan. Het zacht flak-
licht weerspiegelt zich
oezlcht van Monumenten
geplaatst, nog een van de
groot aantgl „ooral te da loop geven. Hij wilde zijn eigen natuurreservaat, een eigen Het zal een openbaring zijn
van de laatste t»ea eeuwen spoor- landgoed bezitten. Tenzij je een suikeroom hebt, komt
loos U verdwe:
Schuur
een landgoed je niet aangewaaid. Dan zul je moeten wer
ken om een stuk bos te kopen. Maar ook bosgrond is
aardig aan de prijs, dacht de heer Jongepier.
Naast de burcht op het door e
bladgoud bedekte plafon- brede slotgracht omgeven eilandje,
a.,s.a- uit de middeleeuwen. Tot
de details, tot het schilderijtje
aan de muur en de glazen in de
wandkast toe, heeft hij de omge
ving. waarin men toen leefde en
werkte, uitgebeeld.
Jarenlang is hij bezig geweest
deze kostbare en unieke collectie
bij elkaar te krijgen. En nóg trekt
hij erop uit om zijn verzameling
uit te breiden; snuffelt hij bij an
tiquairs rond om. te kijken of er
lets van zijn gading te vinden is.
Hier koopt hij een fraai oud wa
penschild. dat als het eenmaal ge
potlood is. wel aardig bij de open Maria Rilke.
haard op de zolderkamer zou staan
en daar vindt hij een 17de eeuw-
se wandversiering, die ergens ln
een van de vele anderevertrek
ken een plaatsje krijgt.
als hij be
denkt, dat het soms jungle-achti-
ge bos werd geplant door één
man. De veenplas. die vroeger
geen cent waard was, is voor
een deel al dichtgegroeid. In een
andere hoek bloeien de praehtig-
Hoewel ook het begrip „Do it m'n eigen natuurreservaat heb ste waterlelies. Verderop tiert
self" nog geen oRgang had ge- goed kunnen gebruiken,
maakt, besloot de heer Jongepier De heer W. Jongepier werd ge
in zijn jonge jaren reeds zelf een boren op Walcheren. Hij was een
natuurreservaat te maken op een jongen die van het buitenleven
stuk grond waar ieder ander zijn hield en daarom probeerde hij
neus voor zou optrekken. Zelfs tijdens zijn loopbaan bij de rijks
een lap woeste grond kost een veldwacht steeds standplaatsen
aardig sommetje geld en dat krijgen m plaatst
moest er eerst komen.
Bodemvondsten
zelfportret van Pasternak
Kennis opdoen
waaromheen
veel natuur was. Dat is hem aar
dig gelukt, al moest hij wel t
genoegen
plaats i
De Russische Nobelprijs-win
naar Boris Pasternak schreef
op 40-jarige leeftijd dat is
29 jaar geleden -
Oog èn hart
èn hart. Zijn hobby neemt hem
vrijwel geheel in beslag. It
woonkamer, waarin een gt„«.~.e
open-haardvuur brandt, heeft hij aeei. net
vele tientallen boeken staan, die
hem als leidraad bij zijn liefheb-
bC,rLed'XVlile siècle Francais"
leunt er tegen „Gelderse Kaste
len" naast vele andere boekwer
ken over de oudheid. Maar be
langrijker dan deze boekenwijs
heid vindt de jonge kasteelheer de
praktische kennis. Die doet hij op
bij de antiquairs, waar hij al ja
renlang een trouwe gast is. Zo nu
en dan gaat hij bovendien naar
Parijs, waar hij in de oudste en
kleinste winkeltjes lange tijd kan
grasduinen en dan ook altijd met
iets waardevols voor zijn collectie
thuiskomt. Zo is het kasteel Soe-
geworden.
In het natuurreservaat van d*
heer Jongepier worden ook herin
neringen aan het verleden leven
dig gehouden. Hij toonde ons een
met een stand- kuil in de ®rond- Daar heeft vroe'
grotere stad, omdat ger een plaggenhut gestaan, zegt
^.v ...band met zijn promoties hij. Het pad, waarop u nu loopt,
iin leven heeft eevonden en die Aldus dacht de heer Jongepier nu eenmaai niet anders kon. was eens een veenweg, waarlangs
1 een volkomen zelfbewustheid die thans de ïln'ï Uiteindelijk kwam brigadier-ma- de arbeiders de gestoken turf
ijn weg wil gaan en ook gaat. heeft bereikt als jonge joor Jongepier midden in de vrije afvoerden.
De taal van dat boek is de taal Jaar l°en .lJ.v,00ij„ rp___ mi natuur terecht in Vaenhuizen, Thuisgekomen haalt hij een doos
an een dichter, de wijsheid van Jaire dienst tekende Toen hij waa_ h„ wat laU}r commandant tevoorschijn, waarin voorwerpen
zelfportret, dat door critici ,,de dat boek is de wijsheid van een s konings wapenro werd van de gestichtsveldwacht blijken te zitten die bewijzen hoe
meest persoonlijke biografie" groot filosoof Daarom is het boeH Jij Schouders glüXn namelijk die een waakzaam oog hield op 0ud de aarde van zijn natuurre-
ook met zo heel vlot weg te le- de scnouaersgujaen, nameiijn de inrichtingen waarin zwervers servaat wel is. Prehistorische
werd genoemd. Het is een auto- zen Men moet het pr0even, men ^t van de rijteTCldwa^t Ziezo, werden opgenomen. In die tijd vondsten, gedaan tijdens het
biografie die werd opgedragen moet het herlezen. En dan dringt dacht de heei Jongepier. als ik het was in de jaren twintig was u roeten en graven toen het bos
de Duitse dichter Rainer men tot de grote schoonheid door, ^J_jnfIfr_fP.®d wn dit gebied op de grens van Dren- in aanleg was. Zo talrijk zijn de
te en Friesland nog niet op zulk stenen voorwerpen van de oude
een grote schaal in cultuur ge- Germanen, die de heer Jongepier
bracht als thans het geval is._ aan het daglicht bracht, dat hij
Het oog van de heer Jongepier, er een aardig streekmuseumpje
dat in de natuur altijd meer zag mee zou kunnen inrichten. Speer-
dan de meeste andere mensen, Punten van mannen die op dit-
ontdekte toen bij de gemeente zelfde gebied een paar duizend
Ooststellingerwerf een heidege- jaar geleden het wild achtervolg-
bied, dat precies was wat hij den. Scherpe vuursteentjes die
nodig had. Trouwens, een bc- dienden om boomtakken te ont-
langrijk gedeelte was niet eens doen van de schors om zodoende
land. maar een veenplas. Dat kon een stok voor een speer of lans
niet duur ziin. Bovendien was de te krijgen. Mesjes van steen, fos-
boer die de grond in eigendom hielen en zelfs een slijpsteen van
had, blij. "dat er een koper kwam. meer dan vijf kilo ontdekte hij
- in de oude bodem op de grens
Hij IS 9@k van Fr'esland en Drente. Oud-
de grootse ge- dien ik mijn pensioen, uan Kan
dachten van deze Russische kun- ik eens zien. wat er van mijn
Deze autobiografie vermeldt stenaar, dan is men blij dat het ideaal een eigen natuurreser-
echter bijzonder weinig feiten. Aan rumoer om de Nobelprijs plotse- vaat terecht kan komen Mijn
de hand van d.t boek kan men lraS.°°k <>e T?"" "'T totïen'v.n bomen oSn ra
n i i wakker geschud voor het genie te doen van bomen, piancen en
seen levensbericht over Pasternak Pastemas vogels. Die aal ik later als ik
samenstellen Zeker, men.leert er Nederlandse vertaling van
uit dat Pasternak de zoon van charles g. Tiriuner idle ook een
een bekend schilde, was. dat hl, „.„onderlijk instructief nawoord
- - aden van Skrjabm muziek schreet over paster„jk en zijn
deur. kunst, is dit boek .„vrijgeleide"
thans verschenen bij Uitg. Mij.
Maar een levensbeschrijving is Hollandia te Baarn (175 blz.) Wie
gezellig het beslist niet geworden. Integen- de mens en de dichter Pasternak
erde oud-Hollandse ka.si
ijn woonkamer heeft de
I'dicker tan Soelen
Stijlen
De barok, de
neo-grecstijl, de Hollandse empi
re en noemt u maar op, alle oude
cultuurvormen zijn er in vertegen
woordigd.
Van het moderne moet de heer
Völcker van Soelen weinig heb
ben. Uitgezonderd dan de radio-
pickup- en bandrecordercombina
tie. die beslist niet uit de middel
ecu wen afkomstig is hoewel zij
wel een plaatsje heeft gekregen in
een zware oud-Hollandse kast,
versierd met fraai houtsnijwerk.
Trouwens, de stijl, waarin de
meubelen op het ogenblik zijn ge
maakt, is helemaal niet zo mo
dern, vindt hij. Volgens hem is
de 18de eeuw moderner dan de
twintigste en om dat te bewijzen
schuift hij een Louis XVI-stoel
naar voren, bekleed in een hel
blauwe kleur. In de 18de eeuw ge
bruikte men bijzonder veel helde
re kleuren, een tendens, die men
hu weer terug vindt.
heidkundigen toonden grote be
langstelling voor
De mensen uit de omgeving
versleten de brigadier-majoor waarvan »vin«uge
voor gek. toen hij in 1924 deze
waardeloze grond kocht. Hij Oud, zeer oud is de heer Jon-
werd misschien alleen begrepen
door zijn vrouw en vier kinderen, gepier, maar nog kerngezond.
Zeven hectare groot was het Als h« vtrt"U' maakt h«
terrein, waarop niets anders "a»5'- Ik ka" "let me" snel
groeide dan heide. Ik begon met I,enke"' ze«' h«- Dit neemt ecl>-
bes-gewassen te planten, omdat ter "at WS b»eie"d
kan vertellen over zijn leven.
de vogels hierop afkomen,
telde de heer Jongepier. Daarna
de natuur
over zijn
pootte hij talrijke andere soorten 'deaa'- da* hij met eigen handen
bomen, heesters en struiken. Zijn samenstelde. Een benijdenswaar-
terrein omzoomde hij met een mens die zijn oudedag in
bomenrij, die nu - 35 jaar later Sezondheid mag doorbrengen te
een dikke natuurlijke schei
ding vormt tussen het bos van
Jongepier en het omringende
heideland. Aan de rand van wat
eens bos .zou worden, liet de heer
Jongepier een aardig huis bou
wen. Vijf jaar geleden is zijn
vrouw overleden, zodat zij dus
nog lang heeft mogen meege- door hem gepoot
nieten van het zelf verworven naar men zei
paradijsje.
prachtig stuk
Gastvrij
Dit wil niet zeggen, dat de heer pr
Jongepier zijn terrein angstvallig
gesloten houdt voor anderen. r"'
Iedereen is welkom, als hij maar
BIJ DE FUTO'S
Alcida. heet "het huis-in-het-bos na
de heer Jongepier woont. De bome
waarin het huis schuil gaal, werdt
stuk voor stuk als kleine boompjes
de heide, waar
niets wilde groeien
r planten is de kuil
i plaggenhut stond
Ovt
teger
vogels er hoog in de bomer
