Jlieunie £cited)c (üimrant
Staf: Geen Navoland heeft een
beter uitgerust leger
Nederland wellicht
ook naar Genève
Formateur heeft plan tot
verschuiving van zetels
Schoonheid
Staatssecretaris slaags met
partijgenoot
Vele invitaties
voor Prinses
T. J. Twijnstra
overleden
Nasution aan hinderlaag
ontsnapt op Sumatra
Als A.R.P. en
K.V.P. ook
meewerken
WOENSDAG 22 APRIL 1959
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie. Redactie. Abonnementen- i
Advertentie-afdeling Tel 31441
ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter.
Fam'lleberlchten f0.18 per millimeter
(Bij contract belangrijke korting)
Postrekening 58936.
Directie: F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantvasticl) is gbebleuen
triyn bert in teyljenspoef
Veertigste jaargang no. 11545
Demonstratie
Zie pagina 7
Lof in Eerste Kamer voor afzwaaiende minister
Met een ernstig gezicht speldde
H.K.H. prinses Irene zich gis
teren de traditionele lustrum
anjer op de horst. Met i
feestelijke intocht begonnen
reünisten en leden van de
Utrechtse Vrouwelijke Studen
ten Vereniging gisteren name
lijk haar lustrumviering en i
die stoet reed ook de Prinses
mee als amazone.
(Van onze parlementsredactie)
Tr. C. STAF HEEFT GISTERAVOND als minister van defensie afscheid
genomen van de Eerste Kamer, waarin hij binnenkort als lid hoopt terug
te keren. Voor de laatste maal verdedigde de bewindsman, die sedert 1951
onafgebroken leiding heeft gegeven aan het defensiebeleid, zijn begroting
in de Senaat en bij die gelegenheid is hem van verschillende kanten lof
toegezwaaid. „Ir. Staf heeft een voortreffelijk georganiseerde Nederlandse
krijgsmacht opgebouwd, die een belangrijke plaats inneemt in de NAVO",
zo zei mr. Vixseboxse (c.h.). „De minister heeft, mede dank zij de grote
eensgezindheid die er op het punt van de defensie in het parlement be
stond, zeer veel en zeer goed werk kunnen verrichten en daarvoor zijn
wij hem dankbaar", aldus de heer Algra (a.r.). „De heer Staf heeft zich
met grote energie en werkkracht gewijd aan de oplossing van een in feite
onoplosbaar probleem", aldus V.V.D.-fractieleider mr. Van Riel.
Mr. Vixseboxse laakte de kritiek, die
o.m. door zekere persorganen op de minis
ter is uitgeoefend naar aanleiding van
„enige administratieve tekortkomingen".
De c.h. woordvoerder meende dat de
gemaakte fouten wel zeer overdreven zijn
voorgesteld. De Christelijk-Historische
j Unie rekent het zich in ieder geval tot
een eer. dat een minister uit haar gele
deren in de afgelopen acht jaar zoveel in
het belang van de defensie heeft gedaan.
De heer Algra (a.r.) meende, dat de
„knoeierijen" bij het D.M.L. niets zeggen
over het beleid van minister Staf. Elke
minister en elk groot bedrijf kunnen iets
dergelijks overkomen. De steun, die de
minister in zijn ambtsperiode van het
overgrote deel der volksvertegenwoordi
ging heeft mogen ondervinden, biedt hem
meer stof tot overdenking dan de kritiek,
die op hem is geleverd, zo meende de
heer Algra.
Ir. Staf toonde zich in zijn aniwnord
erkentelijk voor de waarderende woorden,
tot hem gesproken. Hg erkende, dat hg
l het (juist door de steun van de meerder-
(Van
redacteuren)
Praktisch alle burgemeesters in de
Amerikaanse staat New York hebben de
gelegenheid van het bezoek aan prinses
Beatrix aangegrepen om haar voor een
of andere plechtigheid of feestelijkheid
I uit te nodigen. Zij heeft eohter nog geen
j enkele invitatie aanvaard. Een verzoek
I om een eredoctoraat voor haarzelf of haar
1 moeder te accepteren, heeft zij afgewezen.
Aan de voorbereiding van het feestpro
gramma wordt thans gewerkt. Met zorg
worden alle uitnodigingen bezien en op
hun mogelijkheden onderzocht. De meeste
zullen echter moeten worden afgeslagen.
Koningin naar Utrecht
j Koningin Juliana is van plan morgen
avond in de stadsschouwburg te Utrecht
de galavoorstelling van het toneelstuk
,De wonderbaarlijke schoenlappersvrouw'
Dit toneelstuk wordt opgevoerd ter ge
legenheid van het twaalfde lustrum van
de Utrechtse vrouwelijke studentenver
eniging.
De heer T. J. Twijnstra. voorzitter
van het Verbond van Nederlandse
werkgevers, plaatsvervangend voor
zitter van de Sociaal-economische
raad en o.a. voorzitter van de com
missie ontwikkeling nationale econo
mie van die raad, is overleden.
Sukarno ontvouwt
zijn pl,
an
Sukarno heeft hedenmorgen zoals
reeds aangekondigd was de grondwet
gevende vergadering gevraagd terug te
keren tot de revolutionaire grondwet van
1954, die het presidentschap met de feite
lijke macht bekleedde. Hij pleitte voor
een nieuw presidentieel kabinet, dat vijf
jaren aan het bewind zal blijven cn het
land „zonder inmenging of oppositie, zo
als in het stelsel van liberale democratie"
zal regeren.
Hij betoogde, dat zijn geleide democra
tie geen dictatuur zou betekenen en deed
een beroep op de bevolking liberalisme
en kapitalisme zo veel mogelijk te ver
werpen en zeide, dat deze stelsels ver
vangen moeten worden door geleide de
mocratie en socialisme.
Op alle terrein gaan wij steeds achter
uit, zeide Sukarno, en pleitte voor een
radicale en revolutionaire herziening van
de staatsinstellingen ten einde een sta
biele regering te vestigen ei
te versterken.
Waarnemers te Djakarta zijn volgens
Reuter van mening, dat aanvaarding van
Sukarno's plan een ernstige slag zou zijn
voor de machtige communistische partij
en de groeiende macht van het leger ten
goede zal komen. Het leger zou dan een
sleutelpositie krijgen bij de oprichting
van een nationaal front, dat lijsten van
vertegenwoordigers der in het parle
ment vertegenwoordigde maatschappelij
ke groeperingen zou opstellen.
„Ik ben dankbaar, dat ik dit werk dat
ik nu met een zekere weemoed in de steek
laat, heb mogen doen. Wg hebben een
goede krijgsmacht kunnen opbouwen. Men
kan mg geen land noemen, dat een beter
uitgerust leger heeft dan het onze. Wij
hebben óf dezelfde uitrusting, óf een nog
betere", aldus de minister.
Dat de internationale situatie een ver
mindering van onze defensie-inspanning
in de naaste toekomst niet gedoogt, heeft
ïr. Staf ook bij deze begrotingsbehande
ling nog eens uiteengezet. „Wij zullen alles
in het werk stellen om aan onze N.A.V.O.-
verplichtingen te voldoen", zo betoogde
hij. De heren De Dreu (soc) en De Gou
(kath. v.) hield hij voor ogen, dat Neder
land in militair opzicht niet te veel hooi
op zijn vork neemt, doch integendeel met
zijn NAVO-bijdrage het minimum nauwe
lijks heeft bereikt. Wij moeten ons niet
gaan vergelijken met landen die hun bij
dragen gaan verminderen. Wij moeten
juist een voorbeeld trachten te zijn en
eerder zoeken naar argumenten om méér
dan om minder te doen. Alleen zo is er
een kans, dat een oorlog wordt voorkomen.
In dit licht moet men ook de dienstpl'cht
zien. De duur van de eerste oefening zou
verkort kunnen worden, wanneer men
meer beroepsmilitairen resp. vrijwilligers
zou aantrekken. Met dit laatste moet men
echter, mede in verband met de vergaande
financiële consequenties, voorzichtig zijn.
Toch wordt aan de werving van vrij
willigers veel aandacht besteed. Er is een
werkgroep gevormd, die de vraag bestu
deert hoe beroepsvrijwilligers na afloop
van hun contract in de industrie kunnen
worden ondergebracht. Er bestaat in de
industrie reeds thans veel vraag naar
(technisch geschoolde) reserve-officieren
en onderofficieren.
Nieuw-Guinea
Door de heer Algra (a.r.) is tijdens deze
begrotingsbehandeling kritiek geleverd
op een uitlating van minister Staf over
de verdediging van Nederlands Nieuw-
Guinea. In de memorie van antwoord had
de minister gezegd, dat de Nederlandse
regering er op meent te mogen rekenen,
dat, in geval van agressie tegen Nieuw-
Guinea, de Verenigde Staten en Engeland
niet lijdelijk zullen toezien. De heer Algra
achtte een dergelijke uitlating gevaarlijk,
omdat er geen enkele preventieve wer
king van uitgaat. De kans op en het gevaar
van aressie zijn door de wapenleveranties
aan Indonesië aanzienlijk toegenomen.
Wij moeten een eventuele aanval op
Nieuw-Guinea zelf kunnen afslaan en
daarbij niet te veel steunen op onze bond
genoten. Want wat zal Amerika bij een
(onverhoopte) gedeeltelijke bezetting van
Nieuw-Guinea doen? Het zal waarschijn
lijk streven naar een ..staakt het vuren",
naar een demarcatielijn, naar overdracht
aan de V.N. en naar een „commissie van
goede diensten". Dat zou dan een triomf
voor Soekarno betekenen. Het is dan ook
veel beter, dat de Nederlandse regering
Indonesië duidelijk te kennen geeft, dat
Nederland, wat de verdediging van Nieuw-
Guinea betreft, paraat is.
Ook i
TNE AMERIKAANSE, Britse
Westduitse deskundigen zijn het
volgens het Franse blad Paris Jour
nal eens geworden over het Engelse
plan om de Russen in Genève een
maximum aantal troepen in Midden-
Europa voor te stellen. De deskundi
gen zullen hun ministers van buiten
landse zaken, die naar Genève gaan,
in deze zin adviseren.
1. de Berlijnse kwestie moet aan
vraagstuk van de Duitse hereniging
worden gekoppeld;
2. van een terugtrekking der westelijken
uit West-Berlijn kan geen sprake zijn;
3. een gemengde Oost- en Westduitse
commissie moet het vraagstuk
de hereniging behandelen.
Amerika, Engeland en Frankrijk,
wordt uit Londen gemeld, zouden ei
zwaar tegen hebben, dat ook Nederland
en België aan de onderhandelingen met
Rusland deelnemen. Italië heeft reeds
eerder verzocht aan het overleg deel
nemen. Daarom zal de eerste keus op
Italië vallen, wanneer men het met de
Russen eens wordt dat ook andere lan
den aan de onderhandelingen in Genève
mogen deelnemen.
De drie westelijke geallieerden staan
op het standpunt, dat landen als Neder
land en België ook een stem bij de ba-
sprekingen moeten hebben, wanneer hun
politieke en strategische belangen aan
de orde zijn. Vermoedelijk zullen deze
landen in een later stadium aan de on
derhandelingen kunnen deelnemen.
Verder zijn Amerika, Engeland en
Frankrijk van mening, dat zij volken
rechtelijk verantwoordelijk zijn voor de
hereniging van Duitsland en het sluiten
van een vredesverdrag.
De ministers van buitenlandse zaken
van Engeland, Frankrijk en de Verenigde
Staten zullen 29 april in Parijs bespre
kingen voeren met het oog op de komen
de onderhandelingen met Rusland. De
Amerikaanse minister van buitenlandse
zaken, Herter. wiens benoeming gisteren
door de Senaat is bekrachtigd, vliegt
17 april al naar Parijs.
In Moskou komen de afgevaardigden
van Rusland. Tsjechoslowakije, Polen en
Oost-Duitsland 7 mei bijeen om de Ge-
neefse besprekingen voor te bereiden.
Inmiddels heeft de Russische regering
aan Bonn een scherpe nota gezonden,
waarin West-Duits!and wordt gewaar-
nleiding
de
veronderstelling, dat Indonesië louter
alleen voor zelfbescherming een krijgs-
macht aan het opbouwen is. Toch meende
de minister, dat de veiligheid van Neder
lands Nieuw-Guinea voldoende verzekerd
is. Ter voorkoming van een eventuele
agressie zijn de nodige maatregelen getrof
fen. Overigens dient men te bedenken, dat
een verdediging van Nieuw-Guinea zon
der steun van bondgenoten voor Nederland
even onmogelijk is als een verdediging van
het grondgebied in Europa zonder de
steun van Navo-partners.
De heer Algra heeft voorts gewezen op
de propagandistische waarde van de Na
tionale Reserve voor de weerbaarheid
van ons volk. De a.r. woordvoerder be
treurde het, dat de N.R. „nauwelijks meer
enige kans maakt". Minister Staf gaf
de heer Algra .weinig hoop op een ver
betering van de positie der N.R. De animo.
Zie vervolg pagina 5
(Van onze parlementaire redacteur)
DE kabinetsformateur, prof. De
Quay, zet zijn pogingen nog
voort, ook al heeft hij van de V.V.D.-
kandidaat-ministers te horen, gekre
gen, dat zij geen wijziging in de
zetelverdeling willen accepteren uit
sluitend ten gunste van de C.H.U.
De V.V.D. is dus niet bereid de heer
Toxopeüs op te offeren, waardoor
binnenlandse zaken naar de heer
Beerman (c.h.) zou kunnen_gaan. De
V.V.D. wil slechts dan met een ver
schuiving in de zetelverdeling ak-
J UITENANT-GENERAAL NASUTION, chef-staf van het Indonesische
leger, is volgens het bulletin van de optsandelingen dezer dagen in
Noord-Sumatra ternauwernood aan hinderlagen ontsnapt, toen deze een
inspectiereis maakte.
Voorop ging lichte infanterie van de
Siliwangi-divisie. daarna volgden Nasu
tion en zijn gezelschap in tanks en pant
serauto's.
De eerste hinderlaag der opstandelingen
was bij Taratoeng. Zij openden het vuur
op dc voorhoede van de Siliwangi-troepen
in de mening, dat Nasution zich daarbij
zou bevinden, doch Nasution was in dc
achterhoede. Een kapitein der regerings
troepen verloor daarbij het leven. In dc
tweede hinderlaag nabij Sipirok openden
de opstandelingen het vuur met bazooka's
en machinegeweren op de stoet van mo
torrijtuigen van Nasution. Zij vernielden
twee pantserwagens en een jeep. Ook
doodden zij een majoor van Nasutions
staf. Onder het zware vuur van tanks en
de regeringstroepen moesten zij zich te
rugtrekken. Nasution gelastte een bezoek
aan Sibolga af.
Na de landing der opstandelingen op
Morofai op Halmahaira een jaar geleden
is hun sterkte van een tot vijf bataljons
toegenomen door vrijwillige dienstneming
der bevolking. Hun aanvoerder is majoor
Abdulkadir, neef van de vroegere sultan
Rondom Gorontalo vallen drie bataljons
opstandelingen onafgebroken de rege-
ngstroepen lastig.
In een uitvoerig overzicht van het of-
Een verkiezings-straatbeeld uit
Algiers: bomontploffing in i
auto die geparkeerd stond in
een van de drukste winkelstra
ten van de stad. Twee mensen
werden gedood en minstens
tien anderen gewond.
fensief in Noord-Celebes, genaamd ope
ratie Djakarta I, worden voor december
en januari gemeld tientallen gesneuvel
den bij de regeringstroepen, het buit
maken van 20 zware wapens en twee
pantserauto's en de gevangenneming van
een stafofficier, over februari honderden
gesneuvelden bij de regeringstroepen,
buitmaking van twee houwitsers, een
batterij veldgeschut en een tank, in
maart het sneuvelen van een majoor, een
kapitein en een tweede luitenant en hon
derden soldaten. In Makassar is het ba
taljon 715 uit Noord-Celebes terugge
keerd Er waren slechts 200 man over.
In een jaar tijds zijn in Noord-Celebes
9430 man regeringstroepen gesneuveld of
gewond, aldus het bulletin, dat voorts
nog de oprichting meldt van vijf batal
jons door kolonel Sumual.
koord gaan als ook de K.V.P. en de
A.R. daartoe in principe bereid zijn.
Nu de formateur weet met de V.V.D.
en de C.H. niet verder te komen, ligt het
voor de hand dat het beginpunt van de
verschuiving in de zetélverdeling zal moe
ien liggen bij de K.V.P. of bij de A.R.P.
In principe schijnen beide partijen daar
toe bereid te zijn. In de loop van deze
dag zal waarschijnlijk wel blijken welke
richting de formateur denkt in te slaan.
De gemakkelijkste oplossing zou onge
twijfeld zijn om te gaan schuiven met
één van de drie zware departementen:
Prof. Hallstein
vrij gesproken
Een rechtbank te Bonn heeft vandaag
dr, Blankcnhorn, de Westduitse ambassa
deur in Frankrgk een voorwaardelijke
straf van vier maanden opgelegd wegens
laster. Prof. Hallstein, president van de
commissie van de Euromarkt werd vrij
gesproken. Men verwacht dat de heer
Blankenhom tegen de beslising in beroep
Mar got Fonteyn
vrijgelaten
De Britse ballerina Margot Fonteyn is
vanmorgen door de Panamese autoriteiten
vrijgelaten na een gevangenschap van een
dag. Zij moet Panama onmiddellijk ver
laten. Op deze voorwaarde had de offi
cier van justitie gisteravond haar vrij
lating bevolen. Haar aanwezigheid in
Panama zou onder de huidige omstandig
heden ongewenst zijn.
De danseres heeft de officier van justi
tie verteld, niets te weten van het kom-
plot waarvan haar man wordt beschul
digd. Voor zij op vakantie gingen, had
zij haar man zeven weken niet gezien.
Naar verluidt ontkende zij niet dat haar
man zich aan subversieve activiteiten
heeft schuldig gemaakt. Zij verklaarde
slechts, daarvan niets te weten.
De gevangenis, waarin men Margot Fon
teyn had ondergebracht, was van alle ge
makken voorzien. Er waren zelfs bloe
men aanwezig. Tijdens haar gevangen
schap heeft zij een onderhoud gehad met
een lid van de Britse ambassade.
Volgens een bericht van de Panamese
regering heeft de danseres vanmorgen
het vliegtuig naar New York genomen,
t ministerie van buitenlandse zaken
L«|den deelde mee, dat zij zal door-
JBHiaar Londen.
economische zaken, sociale zaken of finan
ciën. Het is echter maar de vraag of dit
een reële mogelijkheid is. Van deze drie
departementen is economische zaken on
getwijfeld het zwakst bezet.
Vanmorgen heeft de formateur eerst een
kort onderhoud gehad met minister Staf
en daarna met de ministers Zglstra en
Klorapé en dc heer Korthals gezamenlijk.
Men moet aannemen, dat de formateur
een plan tot zetelverschuiving heeft i
gelegd aan deze vier personen, die als
contactlieden voor hun partijen kunnen
worden beschouwd. Minister Zglstra
Ireedt op namens de A.R., minister Klompé
namens de K.V.P., Ir. Staf namens d
C.H.U. en de heer Korthals namens d
V.V.D.
Jongen omgekomen
bij „indiaantje"
spelen
Bij een indianenspelletje in Rutland,
een plaats in de Amerikaanse staat
Vermont, heeft maandag de 13-jarige
Charles Andrus het leven verloren.
Zijn vriendjes bonden hem vast op
een brandstapel van droge takken en
bladeren. Zij staken de stapel in brand
en toen de vlammen begonnen op te
laaien, liepen ze hard weg.
Weliswaar wist Charles zich te be
vrijden, maar pas toen het vuur de
touwen had doorgebrand. Als een
levende fakkel rende de jongen rade
loos van angst en pijn naar een dicht
in de buurt staand huis. waar men
de vlammen met dekens wist
De gevolgen waren echter zo
dat het slachtoffer een paar uur later
in het ziekenhuis overleed.
Ontvluchte boeven
gijzelen vrouw
In de 6taat Californië in San Quentin
zijn twee uitbrekers, de 24-jarige William
Wérner en de 26-jarige Billy Wright, uit
de bekende Amerikaanse gevangenis van
St. Quentin ontsnapt Om zich de politie
van het lijf te houden, zijn de beide
„heren" op een bij de gevangenis gelegen
pier gevlucht die zich ongeveer een acht
honderd meter in de Stille Oceaan uit
strekt.
len vrouw, die op de pier aan het
sen was. houden zij in gijzeling. Politie
cipiers hebben de wacht voor de pier
betrokken terwijl een motorboot rondom
de pier vaart en een hef6chroefvliegtuig
van de Amerikaanse kustwacht er boven
Volgens een bemiddelaar hebben de
misdadigere die zich in een clubgebouw
da-t zich aan het eind van de pier bevindt
hebben teruggetrokken, een mes op de
keel van de vrouw gezet en dreigen zij
haar te zullen doden, indien men hen
niet laat ontsnappen.
schuwd, dat zijn plaats als opslagplaats
van kernwapens van het Westen bij een
eventuele oorlog hopeloos zal zijn.
West-Duitsland stelt zich bloot aan ge
vaarlijke consequenties, zo gaat de Rus
sische waarschuwing verder, door het
leger uit te rusten met kernwapens, die
door de Verenigde Staten zijn verstrekt.
De kernbewapening van West-Duits
land vergroot het gevaar van een mili
tair treffen aanzienlijk, zo meent de Rus
sische regering.
In Axelse moordzaak
arrestatie verricht
De officier Van Ooyen van de rijks
politie te Middelburg, die zich voor
het onderzoek naar de Axelse moord
zaak in Brussel bevindt, heeft mede
gedeeld, dat het lijk van het slacht
offer thans is geïdentificeerd en dat
een verdachte is aangehouden-
Volgens berichten uit België is het
slachtoffer de 39-jarige gehuwde Julie
Schietse uit Gent. De gearresteerde ver
dachte zou zijn een zekere B. uit Blaas-
veld, een plaatsje tussen Mechelen en
Antwerpen
De Belgische politie is dus niet over
gegaan tot een arrestatie in Gent, zoals
aanvankelijk verwacht werd, omdat naar
deze plaats de meeste sporen leiden.
De Belg werd in de afgelopen nacht
reeds aan een langdurig kruisverhoor
onderworpen, doch heeft tot dusver nog
niet bekend. Bij dit verhoor waren zowel
autoriteiten van de Belgische als de Ne
derlandse justitie aanwezig. In de loop
van vandaag keert de rechter van in
structie van de arrondissementsrechtbank
in Middelburg naar zijn woonplaats te
rug.
De Backer-Schitse uit Blaasveld. De ge
arresteerde verdachte zou zijn een zekere
B. uit Blaasveld, een plaatsje tussen
Mechelen en Antwerpen.
Het echtpaar was sinds 1948 gehuwd
en zich in 1954 in Blaasveld gevestigd.
De vermissing van mevrouw De Backer-
Schitse was niet aangegeven bij de po
litie. Haar man wordt nu door de justitie
te Gent gehoord. Het slachtoffer is ge
ïdentificeerd, nadat haar moeder de over
blijfselen van haar japon en haar mantel
had erkend.
Het is al een heel oude wet die de
inwoners van het Limburgse Venray
verplicht een dag voor de gemeente
te werken. Voor de gemeentekas niet
irdig, 1
de
kopen hun plicht af voor de somma
van vier gulden, en dat brengt ieder
jaar zo'n f20.000 op. Aldus niet sta
tionschef M. van Vught: hij verkoos
die ene dag „piekenieren" zoals men
dat pleegt te noemen. Denk niet dat
hij een makkelijk dagje had: drie
gemeentefunctionarissen kwamen zijn
prestaties met de schop controleren.
Zonnig
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Droog weer met in de
nacht en ochtend weinig
wind en plaatselijk mist.
Morgen overdag overwegend
zonnig en opnieuw iets ho
gere temperaturen. Zwakke
tot matige wind uit zuide
lijke richtingen.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
licht bew.
licht bew.
licht bew.
geh bew
N i
windstil
zzw
windstil
windstil
windstil
windstil
windstil
windstil
ONO
windstil
