Jlieutue gtihlütmranf van Halvering huurverhoging bouwpremie en 25 procent? van Herter minister van buitenlandse zaken Kans dat de duurder melk niet wordt Formateur had gesprek met c.li. voorzitters Beernink en Van Mastrigt Met oom verdronken vijf kinderen uit één gezin D Ook protest van Gelderse c.h. Gijzelaars na snelle actie bevrijd Winst voor de C.D.U, bij Landdag-verkiezingen ITlAAnUAtr ZU ArtUL 1Vd9 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie. Redactie. Abonnementen- en Advertentie-afdeling Tel 31441. ABONNEMENTEN f7 50 per kwartaal; 12.55 per maand: f0.59 per week ADVERTENTIES- f0.20 per millimeter. Fam'lleberichten f 0.18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting) Postrekening 58936 Veertigste jaargang no. iio4d Directie: F. DIEMES Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantnasticfj is gbcblma myn bert ia tegljenspoef De teeg van MEEL tot BROOD Zie pagina 5 Ontwerp-advies over huren en lonen gereed TTET GEORGANISEERDE BEDRIJFSLEVEN in Neder- land zal waarschijnlijk aan het eind van deze week de regering adviseren in de loop van 1960 een huurverhoging door te voeren van ten hoogste 25 procent. Deze huur verhoging, die naar gemeenteklasse zal variëren, zal weer gecompenseerd moet worden in de lonen. De vakbeweging staat daarbij op het standpunt, dat alvorens de huren omhoog gaan, eerst de bestedingsbeperking te niet gedaan moet worden. Bij de vraag hoè die opheffing van de bestedingsbeperking zal moeten geschieden, lopen de meningen echter uiteen. De confessionele groeperingen uit het bedrijfsleven zijn geporteerd voor een vrijere loon vorming; de socialistische vakbeweging wil blijven vasthouden aan het starre systeem van loonronden. Ee n i hét elek triciteitsnet redde Topi Heis- kanen uit Helsinki het leven. Met een collega was hij in de Finse hoofdstad bezig met de reparatie van een dakrand, toen een van de touwen der stellage, waarop zij stonden, het begaf. De collega liep wonder boven wonder slechts een gebroken arm en een gebroken been op. Heiskanen was echter nog gelukkiger. In zijn val wist hij de draad te grijpen een kabeltje van ongeveer een centi meter dik en kon zich daaraan vasthouden tot hij kon overstap pen op de uitgeschoven ladder van een brandweerauto. De nieuwe huurverhoging zou niet moeten gelden voor oude hui zen en evenmin voor de huizen die gedurende de laatste jaren met extra hoge bouwkosten tot stand zijn ge komen. Hoewel van socialistische zijde de aan drang tot blokkering van de huur verhoging weer groot is, voeden de an dere groeperingen meer voor een ver plicht onderhoud van de betrokken wo ningen op straffe van intrekking van de huurverhoging. Overeenstemming bestaat ook over een verwerking van de huidige h u u r b ïj- s 1 a g in de lonen. BOUWPREMIE Voorts schijnt de Commissie ontwikke ling nationale economie van de Sociaal- economische raad, die het ontwerp-advies aan de regering heeft voorbereid, in haar slotzitting van vrijdag jl. overeengeko men te zijn, de subsidie op nog te bou wen woningwetwoningen aanzienlijk te verlagen, evenals de premie voor de woningen in de particuliere sector. Ge dacht wordt aan een halvering van premie. Voor de Rijkskas zou dit bezuiniging kunnen betekenen van 170 miljoen. MELKSUBSIDIE Hoewel men over het algemeen d hele of gedeeltelijke afschaffing va 110 miljoen subsidie op de consumptie- VANDAAG BESLISSENDE DAG I (Van onze parlementaire redacteur) j Y\E kabinetsformateur, prof. dr. Ly j_ e. de Quay, heeft vanochtend I een gesprek gehad met de voorzitter I en de vice-voorzitter van de C.H.U., de heren H. K. J. Beernink en C. J. van Mastrigt. De heer Van Mastrigt is ook onder-voorzitter van C.N.V. Dit onderhoud acht men in politieke krmgen uiterst belangrijk, omdat de C.H.U. het lot van de for- I matie-poging in haar hand heeft, j Dat er op haar nu zo'n zware ver- I antwoord el ij kheid rust, ligt echter I meer aan de wijze waarop prof. De Quay formeert, dan aan de Unie Het is wel duidelijk geworden dat alle pogingen van de kabinetsformateur oi een verschuiving in de zetelverdeling aa te brengen tot nu toe op verzet van d andere kandidaat-ministers zijn gestuit, i Nu prof. mr. W. C. L. van d:r Grinten j zich in principe bereid heeft verklaard het departement van justitie te beheren, blijft de VVD vasthouden aan haar drie zetels: Binnenlandse Zaken. VerkeeT en Waterstaat en Defensie. De drie liberale kandidaat-ministers (de heren H. A. Kort hals, S. J. van den Bergh en E. H. Toxo- peüs) zijn de opvatting toegedaan, dat zij de formateur een belangrijk eind tege moet gekomen zijn door de weinig be- j geerde post van Defensie te accepteren. I Zo blijf; de C.H. dus opgescheept met j de departementen Landbouw en Volks huisvesting. Het is bekend dat mr. A, W. C. Beerman geen belangstelling voor dit laatste departement toont. Eventueel is I hij bereid Binnenlandse Zaken of Ver- I keer en Waterstaat te beheren, maar de liberalen blijven aan deze departementen vasthouden. Zo i6 dus Landbouw nog steeds het grote struikelblok. De C.H. laat nog steeds duidelijk weten dat zij met I Volkshuisvesting en Landbouw geen ge noegen neemt. Ongetwijfeld zal de for mateur hedenochtend in het onderhoud met de heren Beernink en Van Mas trigt de gevoelens van de C.H.U. t.o.v. het extra-parlementaire reohts-liberale kabinet hebben willen peilen. In de C.H.U. heerst nogal ontstemming over het feit dat de twee departementen die de formateur heeft overgehouden, nu uitgerekend aan haar worden toegewe zen. Deze ontstemming is begrijpelijk Het was voor de formateur uiterst moeilijk om contact met de fractievoorzitter, dr. H. W. Tilanus, op te nemen, daar dan het extra-parlementaire karakter van het ka binet in gevaar zou kunnen komen. In sommige politieke kringen hoor' men j reeds de opvatting verkondigen dat er dan desnoods maar een kabinet zonder j C.H. gevormd moet worden. Daardoor zouden echter de beide prot. christelijke partijen nog verder uit elkaar groeien, hetgeen nu minder gewenst is dan ooit. Maar er is nog een ander bezwaar. Als de C.H. in de oppositie zou komen, wordt de positie van de a.r. C.N.V.-secretaris drs. C. P. Hazenbosch in het kabinet nog moeilijker Zo gezien kan de komst van de heer Van Mastrigt by de formateur niet van belang ontbloot zyn. Na het onderhoud met prof. De Quay legde mr. Beernink, mede hamens de heer Van Mastrigt, tegenover de pers de volgende verklaring af: „Aangezien de twee kandidaten van de CHU, die door de formateur zijn aangezocht voor de ministeries van volkshuisvesting etc. en landbouw, hebben bedankt, heeft de formateur in een informatief gesprek ons geraad pleegd over personen uit de CHU, die nog eventueel voor deze posten zouden kunnen worden aangezocht." De heren Beernink en Van Mastrigt hebben onmiddellijk na het onderhoud met prof. De Quay een gesprek gehad met de fractievoorzitter van de CHU in de Tweede Kamer, dr. H. W Tilanus Mislukte opstand in Bolivia eist vijftien doden Bij een korte, maar hevige opstand in Bolivia zijn gisteren vijftien perso nen om het leven gekomen en dertig gewond. De revolutie, die binnen twee uur door regeringstroepen werd on derdrukt, was op touw gezet door de uiterste linkervleugel van de socia listische partij. De opstandelingen wisten voor enig< tijd de radiozender in de hoofdstad La Paz in hun bezit te krijgen. Later onder namen zij een mislukte aanval op hoofdkazerne, in de hoop wapens De opstand was begonnen drie dagen nadat de regering van president Silez de :onomische crisis-toestand had afgekon digd in verband met de slechte gang zaken in de tinmijnen die voor Bo livia vrijwel de enige bron van inkom- Silez kwam in april 1952 aan de macht a een revolutie die drie dagen duurde. Bij die gelegenheid werd de regerende militaire junta omver geworpen. onjuist achtte, heeft de com missie niet in deze zin geadviseerd, om dat zij meende dat de verlichting van de subsidielast in de bouwsector reeds aan merkelijk is. Voor de ontwikkelingsgebieden zou ter bestrijding van de structurele werkloos heid en ter stimulering van de industrie- vestigingén 100 miljoen per jaar door de overheid verstrekt moeten worden. De invaliden zullen extra financiële steun moeten ontvangen zolang de nieu we Invaliditeitswet nog niet tot stand gekomen is. BELASTINGEN Omtrent een opheffing van de belas tingmaatregelen die bij de bestedings beperking zijn ingevoerd, schijnt in de commissie geen overeenstemming te be staan. De gedachten gaan in de richting van een halvering van deze belastingen. De verhouding loon en kinderbijslag zou voorts opnieuw bezien moeten wor den, waarbij met name van de zijde van de vakbeweging de wens is geuit de extra toeslag van 10 cent per dag op de kinderbijslag voor de inkomens beneden 96 per week permanent te maken en in de wet op te nemen. Het ontwerp-advies van de S.E.R.-com- missie wordt vrijdag al dan niet gewij zigd door de S.E.R. vastgesteld en ver volgens aan de regering uitgebracht. Geen voorrang de oorzaak auto waarin zij zaten na een aanrij ding in de Wetering bij Wamel raak te. Terwijl de auto in het water kan telde, sprong een portier open werd de echtgenote van de bestuur der, mevrouw Van de BerghKoeken met haar nichtje van vier jaar dat zij op schoot had. uit de auto geslin gerd. Zij brachten er het leven af. De andere inzittenden, de 36-jarige oliehandelaar A. F. M. van de Bergh uit Tiel en vijf kinderen verdronken Het echtpaar was op familiebezoek ge weest bij een broer van de man, de heer Van de Bergh te Dreumel, en ging daar- aa met zes kinderen van de broer een plezierritje maken. Omstreeks half zes kwam de auto in botsing met een I tegenligger op de Weteringstraat bij Gelukkige keus' zegt mr. Luns Christian Herter is thans offi cieel benoemd tot opvolger van John Foster Dulles als minister van buitenlandse zaken van de Verenigde Staten. President Eisenhower maakte de benoe ming aan de pers bekend in zijn zomerverblijf te Augusta. BENOEMING van Christian Herter tot minister van buiten landse zaken van de Verenigde Sta ten zal morgen door de senaatscom missie voor buitenlandse zaken wor den bekrachtigd. Zaterdag heeft pre sident Eisenhower de benoeming van Herter, die reeds plaatsvervangend minister van buitenlandse zaken was, meegedeeld. Herter, die aan een gewrichtsontste king in de heupen lijdt en zich mei behulp, van krukken voortbeweegt, heefi van Eisenhower een volledig medisch onderzoek ondergaan. Dit on derzoek is uitstekend uitgevallen. „Al- orde", zei de perschef van het Witte Huis, Hagerty, zaterdag. die Herter met zijn benoe ming gelukwenste was de afgetreden minister van buitenlandse zaken, Fostej Dulles. Dulles schreef aan Herter: Beste Chris, Het verheugt mij, dat de President jou heeft gekozen als de nieuwe mi nister van buitenlandse zaken, waar ut.je buitengewoon geschikt bent. Ik je geluk en zend je mijn De benoeming van Herter op deze hoge post werd algemeen verwacht. Alleen vond men het merkwaardig, dat Eisen hower zo getalmd heeft, zijn benoeeming mee te delen. Door Herter deze functie toe te vertrouwen, demonstreert presi dent Eisenhower, dat hij de buitenlandse politiek van de laatste zes jaar wil con tinueren. Herier zal hetzelfde beleid handhaven. Wel is waarschijnlijk, dat hij de werkwijze op het ministerie zal veranderen door meer gezag aan zijd staf toe te kennen. Dillon zal vermoedelijk Herter opvol gen als eerste plaatsvervangende minis- er van buitenlandse zaken. Tijdens de ziekte van Dulles was Her- er de belangrijkste Amerikaanse afge vaardigde in het overleg tussen de ge llieerden. Hij is volkomen op de hoogte an alle aspecten van de verschillende benaderingen, die Engeland, Frankrijk en West-Duitsland bij de komende onder handelingen met de Russen voorstaan. n van zijn eerste taken zal ver delijk zijn de moeilijkheden tussen Lon den en Washington over de luchtcom- ders naar West-Berlijn op te lossen. Ook zal de nieuwe minister van buitenlandse zaken enige positieve stappen moeten doen om de indruk in Londen weg te nemen, dat de generaals van het Penta gon sedert de ziekte van Dulles de lei ding in de Amerikaanse politiek hebben irergenomen. Gelukkige keus In de vrije westelijke wereld is men tevreden over de benoeming van Her ter. Vooral ïh Londen is men voldaan, omdat Herter steeds veel begrip heeft getoond voor de Britse denkbeelden be treffende de komende onderhandelingen net Rusland. In Bonn was men verheugd imdat een uitstekend lid van het team an Dulles was benoemd en in Parijs noemde men Herter een man van grote kwaliteit. De Nederlandse minister van bui tenlandse zaken, mr. Luns, sprak van een gelukkige keus. Hij acht die keus zo gelukkig, omdat Herter, aldus de heer Luns, de Europese problemen goed aanvoelt. De eigenaar van een op deze plaats staande boerderij, de heer A. Reynders, die het ongeluk zag gebeuren, kwam on middellijk met een tractor naar het wa ter. Hoewel men de auto binnen een kwartier op het droge kreeg, was dit voor de inzittenden te laat. De geredde vrouw heeft een zware shock. De verdronken kinderen, allen jongens waren 5, 6, 7, 9 en 10 jaar oud. Het ge zin van de familie Van de Bergh te Dreumel bestond in totaal uit acht kin deren. De jongste en de oudste gingen echter niet mee op het autoritje. De oorzaak van de aanrijding moet ge zocht worden in het geen voorrang ver- lenen door de tegenligger. Het onderzoek naar de oorzaak heeft uitgewezen, dat de heer Van O. uit Oss geen voorrang heeft verleend. Hij kwam uit de richting Oss met als doel een kort bloesembezoek aan de Betuwe. De heer Van den Bergh was mei •rouw en neefjes weer op terugtocht laar Dreumel, waar hij de kinderen ou afleveren. De vrouw van het slachtoffer, alsmede hef meisje, dat aan de ramp ontk' de inzittenden van de auto van Van O. hebben lichamelijk geen nadelige ge volgen van het ongeluk ondervonden. Nederland doet niet aan boycotten Naar aanleiding van berichten al6 zou lea van Nederlandse kant beperkingen zijn ingesteld bij het verlenen van de vergunning van de Britse luchtvaartmaat schappij B.K.S. airtransport Ltd voor het onderhouden van diensten op het traject Leeds - Southend - Rotterdam - Dussel- dorp. deelt men ons van bevoegde zijde mede: B.K.S. airtransport Ltd heeft in september 1958 van de Nederlandse rijks luchtvaartdienst de volledige vergunning gekregen voor het onderhouden van dien sten op de genoemde route. De Britse maatschappij mag op grond an die vergunning o.a. pa6sagiere en/of vracht van Engeland naar Rotterdam, van Engeland via Rotterdam naar Dusseldorp, van Rotterdam naar Dusseldorp en van Dusseldorp naar, of via Rotterdam ver voeren. Er is geen sprake van dat vat Nederlandse kant beperkingen zijn ge steld. Televisie in dienst van smokkelaars RENSKOMMIEZEN bij de g Oostburg hebben bot gevant bij g hebben bot gevangen om dat door een zonderlinge speling vnn het lot de smokkelaars via de televisie op de hoogte gehouden werden van de bewegingen van de kommiezen. De douaneambtenaren ontdekten in het ichtelijk duister bij de grens in Zuid- aanderen. in de omgeving van een boerderij een ploeg smokkelaars die s naar men vermoedde verladen. Per mobilofoon hiel den de kommiezen elkander op de hoogte Vijf broertjes en hun oom zijn gistermiddag bij Wamel om het leven gekomen toen, na een bot sing tussen twee auto's, de wagen van de heer A. van den Bergh in de Wetering kantelde en met het dak naar beneden viel. De andere auto bleef tegen de zijkant van de Wetering hangen. De voorzitter van de statenkring Har derwijk van de CHU, tevens voorzitter van de CHU-fractie in de provinciale staten van Gelderland en voorzitter van CHU-gemeentebestuursleden. de heer H. M. Martens, heeft mede namens ver schillende vooraanstaande CHU-leden in Gelderland een telegram gezonden aan voorzitter Beernink en aan fractieleider Tilanus, waarin de hoop wordt uitge sproken dat de Unie zich bij de hudige stand van zaken zal. onthouden van deel neming aan het kabinet. Dit met r gezien de omstandigheid, dat met departementen van Landbouw en Volks huisvesting de CHU kennelijk voor feitw ordt gesteld als „sluitpost" moeten optreden, aldus het telegram. De nationale garde van de Ameri kaanse staat Montana heeft zater dag een eind gemaakt aan de ge vangenisopstand in Deer Lodge. Met anti-tankwapens werd een bres in de muur van het fortachtige ge bouw geschoten, waarna de gardis ten onder dekking van geweervuur erin slaagden de 21 gijzelaars te bevrijden. De muiters hadden door de onver wachte, snelle aanval geen kans gezien hun gijzelaars om het leven te brengen. De opgesloten bewakers namen aan de aanval deel door, toen zij hóórden dat het vuur werd geopend, de tralieramen af te slui ten met natte matrassen. Het was voor de muiters zodoende onmoge lijk, ontplofbare stoffen (b.v. Mo- lotofcocktails) naar binnen te gooien. Bij de herovering van de gevangenis werden twee soldaten gewond. Twee leiders van de muiterij pleegden zelfmoord. Amerikaans gezin welvarend door schulden De gemiddelde Amerikaan steekt tot over de oren in de schulden, maar maakt zich daarover in het geheel geen zor gen. Door eengenomen heeft elk van de 44 miljoen gezinnen een schuld van 1000 dollar op een jaarinkomen van 5000. Deze schuld valt gewoonlijk als volgt uiteen; 320 op de auto, 200 op de T.V., nieuwe keukengerei of huiskamermeu bels, 115 op lopende winkelrekeningen en 60 aan de wasman, de telefonie, de nutsbedrijven, enz., 195 van een lening, die in termijnen wordt afbetaald en 80 van een lening ineens. En als men een eigen huis heeft, moet er nog betaald worden op een hypotheek van 5000. Toch gaat de Amerikaan er niet onder gebukt en hij is niet bang om nieuwe schulden aan te gaan. Ook de schuld eisers maken zich geen zorgen. Zij voe len zich alleen onbehaaglijk als de ge zinnen alles contant gaan betalen Zelfs is het zakenleven pas een dergelijke zenuwcrisis te boven, toen in 1957 en 1.958 miljoenen gezinnen plotseling bang werden en voorzichtig. Velen stelden de aanschaffing van een nieuwe auto uit, kochten geen vatenwasmachine, behiel den hun oude koelkast, hun oude TV. en oude wasmachine. Dit vertraagde de produktie, veroorzaakte een economi sche inzinking die men nog niet geheel te boven is. De industrieën kunnen enorme hoeveel heden duurzame goederen vervaardi gen. Zou men deze slechts contant kun nen verkopen, dan zou een zuinige mas- saproduktie onmogelijk zijn en de kos ten van auto's, koelkasten en T.V. zou- den voor vele gezinnen te hoog worden. Afgezien van hypotheken hadden de ge zinnen eind 1958 45 miljard dollar schuld waarvan 34 miljard voor auto's, duur zame goederen, reparatiewerk aan hui zen en persoonlijke leningen. Het gevolg is, dat het bankbiljet uit de mode raakt. De Amerikaan gebruikt krediet kaarten, schrijft cheques en gebruikt al leen geld voor taxi's en sigaretten. Jk 2 open gaan. Ze komen naar de achtei kant. Over. In stal brandt licht Over Plotseling werden echter alle lichten gedoofd. De rust keerde weer op de boerderij. Naspeuringen leverden niets op Enkele dagen na dit nachtelijk avon- kwam men door toeval achter de bijzondere handicap die de kommiezen had. Het bleek, dat de de mobilofoon opge vangen kon worden op het televisietoe- 1 van de boer Verder onderzoek le de de wetenschap op, dat het ook mogelijk is deze uitzending op radio's met FM- kelijk smokkelaars achterhaald. belui Of (Van onze correspondent) BONN, maandagmorgen De Westduitse deelstaten Neder- saksen en Rijnland-Palz hebben gis teren nieuwe Landdagen gekozen. De verkiezingen waren belangrijk, omdat zij de eerste landelijke ver kiezingen waren na de kandidatuur van bondskanselier dr. Adenauer voor het presidentschap. Men vroeg zich af, of dit een terugslag zou heb ben op de stembusresultaten van de Christendemocratische Unie. niet het geval geweest. Hoewel in Nedersaksen de Sociaaldemokratische partij de grootste winsten boekte (van 57 65 zetels) en daarmede de sterkste partij bleef, vergrootte de C D.U. haar zeteltal van 46 tot 51 De „Deutsche Par- behield haar 20 zetels. De Vluch- telingenpartij en de Liberale „Vrije De mo kratische Partij" hebben tezamen de overige 23 zetels. Beide boekten zware verliezen. De „Vrije Democratische Partij" kwam >g maar net over de z.g. „sperclausule" in 5 procent van het aar heen. Aangezien de C.D.U. heeft geweigerd opnieuw met de S.P.D een coalitie gaan en in politieke onmin leeft r „Deutsche Partei" zullen de christen-de mocraten in Hannover wel in de oppositie In Rijnland-Palz, het enige land met een wijnminister, vergrootte de G.D.U. haar absolute meerderheid tot 52 van de 100 landdagzetels. De socialisten behaal den 37 zetels (ook 1 meer) en de libe rale „Vrije Democratische Partij" verloor opnieuw drie zetels. Zowel van Nedersaksen als van Rijn land-Palz kan worden gezegd, dat de S.P.D.-resultaten waarschijnlijk beter zou den zijn geweest, wanneer het partij- hoofdbestuur in Bonn haar veelbekriti- seerde Duitsland-plan in de map met on uitgegeven stukken had gehouden. Deels de daardoor aangerichte schade weer goedgemaakt door het eerste optreden Berlijns burgemeester Willy Brandt als S.P.D.-verkiezingsredenaar. Als gevolg van de verkiezingsuitslagen in Nedersaksen en Rijnland-Palz is de C-D.U.-meerderheid in de „Bundesversam- lung" die op 1 juli de nieuwe president moet kiezen, behouden gebleven en dr. Adenauers verkiezing derhalve verzekerd. Nachtvorst De Bilt verwacht tot morgenavond: Tamelijk heldere nacht met op vele plaatsen nachtvorst. Morgen aanvankelijk zon nig, later bewolkt, maar overwegend droog en de zelfde temperaturen als van daag of iets hogere. Zwak ke tot matige wind tussen noord en west. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur ilsinki Stockhola Oslo Kcpenh windstil NNW windstil NNO NNW NNW NW NNW NNW windstil 10 0.6 9 16 10 10

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1