Meer goedkope huizen door
andere subsidiëring
Eertijds uitgewezen Brandt
nu bij de Koningin
if g 16 rA f i7 fi W ia 1*119 I *M zo 13 21I122 1*123 W 24
Geschenk voor Koningin
blijft een verrassing
Hartpatiënt] e
uit Suriname
in Nederland
Voor doodslag op „Finse
Henny" 4I/2 jaar geëist
Reiziger van de Brandenburger Tor
195)
'F
WOENSDAG 15 APRIL 1959
WOENSDAG DONDERDAGVRIJDAG ZATERDAG %ONDA&^MAANDAG DINSDAG WOENSDAG DONDERDAGVRIJDAG
<APRIL APBii APRIL APRIL .JA P R11 - M APRIL g APRIL M APRIL M A APRIL J APRIL
TECHNISCHE GOEDEREN
woensdag 15 t/m vrijdag 24 april - Terrein Croeselaan
gereedschappen
orlichtingsdienst
telefonie, telegrafie.
Drijfwerken, tandwi
turbines, schroeven
stuurmacmnes, nautische instrum
randbeveiligingsmaterlaal, reddingsn
ktulgen, lieren, kaapstanders, e.d., laadbomen. Technisch
Hulpaggregaten, w.o. pomfJen, compressoren, machines e
r luchtbehandeling, verwarming, koeling en stookinnchtingei
:rustlng. Pijpleidingen, appendar*" gi|
Er zijn dure woningen genoeg
(Van onze parlementsredactie.)
j TN de Eerste Kamer is gistermiddag van alle kariten waardering uitge-
I J- sproken voor het werk van de minister van volkshuisvesting en bouw-
"dj nijverheid ir. Witte, van wie wordt aangenomen, dat hij niet in het nieuwe
kabinet zal terugkeren. De senatoren, die gisteren het woord voerden bij de
i behandelingvan de begroting-1959 van volkshuisvesting en bouwnijver-
heid, prezen om beurten de grote werkkracht, vakkennis, deskundigheid
I en opgewektheid, waarvan de minister bij de uitoefening van zijn wel zeer
moeilijke taak in de afgelopen jaren steeds blijk heeft gegeven. Ook de
j heren Reijers (c.h.) en De Vos van Steenwijk (lib.), die verklaarden het
vaak oneens te zijn geweest met de bewindsman, spraken waarderende
woorden.
Overigens leverde deze laatste begro
tingsbehandeling weinig nieuwe gezichts
punten op. De Senaat verlangde terecht
niet van de demissionaire minister, dat hij
terd^eich zou uitspreken over het door zijn op-
aqvolger te voeren beleid. Daarom beperk-
ten de meeste sprekers zich gisteren tot
Ij bet maken van „kanttekeningen". De c.h
qReijers (die het heengaan van ir. Witte be
treurde, omdat deze in het nieuwe ka
rt „een beleid zonder compromissen"
hebbou kunnen voeren) betoogde, dat, wil de
l. F< woningbouw geen staatsmonopolie
Daaden, er een gezond evenwicht moet
•ejtussen de huren van de oude en die
ïuwe woningen. Tegen een van 0
ak ijheidsweige voorgeschreven voorgeschre-
generale huurverhoging had de heer
Reijers bezwaar. Voorts drong hij aan of
opheffing van de huurblokkering en of
geleidelijke terugkeer van de woning
bouw in de particuliere sfeer.
Huurblokkering
G( De a.r. Tjalma stelde vast,
bijepraktisch geen controle is op de naleving
•an de voorschriften betreffende de huur-
lokkering. „Ook in dit opzicht hebben
lus de tegenstanders van deze blokkering
;elijk gekregen", zo concludeerde hij. De
lë'w^r. woordvoerder beplei
Ne&toog een bespoediging van de krotoprui-
Iming, ook in verband met de industriali-
iatie. Wat betreft de huurverhoging
wenste hij het S.E.R.-advies af te wachten.
Broeksz pleitte voor meer en
edikopere woningwetwoningen, vooral
de grote steden. Zijns inziens is er
behoefte meer aan dure premie-
iningen. Onverantwoord vond hij het
iremie te verlenen voor de bouw van
mingen van meer dan f 20.000. Een ver-
de bouwkosten moet naar zijn
irdeel aan een huurverhoging vooraf-
Eerst moeten de arbeiders gecom-
ird worden voor wat ze tijdens de
tedingsbeperking tekort zijn gekomen.
bunnen de huiseigenaren aan
beurt komen. De K.V.P.-cr Kraay-
'anger ten slotte zou het onjuist vinden,
er zonder een proefperiode op een
dag alle huren zouden worden vrij
laten. De regering zou naar zijn mening
beginnen met het vrijlaten van de
an de nieuwe woningen boven een
bepaalde grens en het zeer oude woning-
bezit (voor de invoering van de Woning
wet gebouwde huizen) geheel buiten de
huurverhoging te laten vallen.
Minister Witte
inj=' Minister Witte, de vragen van de heer
-ek broeksz beantwoordend, zei, dat nu de
De jnarkt voor de duurdere woningen aan
j v iet verzadigen is, de tijd aanbreekt om
3 net subsidiesysteem opnieuw te bezien en
eed^-ei jn jjc zjn> ,jat 00j{ particuliere bou-
gerfvers in staat worden gesteld relatief goed-
inkope woningen te bouwen, ook voor ar-
^„beidcrs.
Het uitgangspunt, dat de huur niet ri
Neutralisme
lang geleden gold neutralisme
veler ogen als een soort doodzonde,
e niet geestdriftig wilde meelopen in
gelederen der vrije wereld, werd met
bekeken. Die tijd lijkt nu wel
efinitief voorbij. Thans is men bereid
gunsten der neutralisten met anderen
zelfs, in concurrentie met het
r—-w.., die gunsten te strijden. Geen
voorbeeld dan Egypte. Nas-
tegen het communisme be-
ikent niet, dat hij pro-westers is gcwor-
Maar het biedt het Westen wel een
'■erlijk alibi om 's mans neutraliteit ein-
'.lijk vol begrip te aanvaarden.
(De
(unstsubsidies
en' De kunstenaars hebben hun verzoek
verdubbeling van de subsidies op een
fc Mingunstig ogenblik bij de kabinetsforma-
eur ingediend. Door de stunt van Karei
die, hangend aan een helikopter,
len abstract schilderij voor elkaar smeet,
fvn uele duizenden in hun overtuiging
.1 esterkt dat de kunstenaars gek zijn. Ook
nlVs dit waar zou zijn, moeten ze leven
meljg naoorlogse regeringen die er overi
gens van uitgaan dat zij met verstandige
le" flensen te doen hebben willen hen
helpen. De traditionele verhoudin-
een e„ z^n ^y deze hulp een beetje in het
dere edrang gekomen. De overheid handelt
nigszins als de zorgeloze sprinkhaan,
^ie er zonder na te denken maar op los
peelt. Met andere woorden: er heeft
t keSeinif lVn in het kunstbeleid der rege-
leming sezeten. De gevolgen van de be-
jan tedingsbeperking voor de kunstenaars.
eze nijvere mieren, zijn in vele gevallen
fapisch geweest- Het valt moeilijk te
infkennen, dat de klachten van de kun-
-ateritenaars juist zijn. maar of zij b\j een
1 3Meuwe regering, zoals men zich die op
ogenblik voorstelt, veel zullen be-
Ki ken,
mag bedragen dan tien procent van het
gezinsbudget, achtte de minister onjuist
De huur moet naar zijn mening als onder
deel van alle primaire kosten van levens
onderhoud worden beschouw den mag geen
sluitpost zijn. De ontwikke'ing van de
huren in ons land achtte de bewindsman
niet ongunstig, vergeleken althans met de
situatie in andere landen en gelet op de
binnenlandse sociaal-economische ont
wikkeling. Een vrije markt kan eerst wor
den bereikt wanneer er een redelijk even
wicht bestaat tussen vraag en aanbod.
De minister betoogde voorts, dat de hu
ren ruiet verder z-ullen mogen worden ver
hoogd dan tot tien of twintig procent
beneden het niveau, dat op de vrije markt
zal worden bereikt. Wat de huurblok
kering betreft weas deminister erop, dat
gedurende tien jaar de verplichte stortin
gen op het Grootboek Woningverbetering
nagevorderd kunnen worden. De huis
eigenaren, die zich tot dusver niet hebben
aangemeld (20 pet.), hoeven dus niet de
illusie te koesteren, dat zij door de
zen van het net zullen glippen.
Een vraag van de heer Geuze beant
woordend merkte de minister voorts op,
dat bij de toewijzing van woningwetwo
ningen ten aanzien van de randgewe-sten
niet „krenterig" is gehandeld. Met enkele
voorbeelden toonde de minister dit
De heer De Vos van Steenwijk kreeg
ten slotte van de bewindsman te horen,
dat de overplaatsing van rijksdiensten
andere streken des lands op veler
lei bezwaren stuit. Ook in de toekomst
zal de bouw van grote kantoren in Den
Haag voortgang moeten vinden.
De negenjarige Jopie Nooy, dochtertje van de secretaris van de
Nationale federatie voor de geestelijke volksgezondheid, mocht gis
teren bloemen aanbieden aan H.M. de Koningin, toen deze de ju
bileumbijeenkomst kwam bezoeken die in het Koninklijk instituut
voor de tropen in Amsterdam is gehouden. Een verslag van dit fees
telijk gebeuren vindt men op pagina 2.
XJET PERSOONLIJK geschenk, dat
koningin Juliana op haar vijftig
ste verjaardag namens het Neder
landse volk gegeven zal worden, blijft
een verrassing. Maar het zal onze
Koningin stellig persoonlijk een groot
genoegen doen, vooral als tienduizen
den in Nederland. Nieuw-Guinea,
Suriname en Curagao eraan hebben
meegewerkt.
Dit zei de burgemeester van Utrecht,
jhr. mr. C .J. A. de Ranitz, als voorzit
ter van het comité, dat zich beijvert de
gelden bijeen te krijgen voor het natio
nale geschenk voor koningin Juliana,
gisteravond voor de radio en televisie.
„Wij kunnen", zo sprak de Utrechtse
burgemeester, „onze innige dankbaarheid
1. dat 50 jaar geleden in ons Oran
jehuis een prinsesje het levenslicht zag;
ons Juliaantje, zoals zij de eerste
jaren werd genoemd, is opgegroeid tot
de alom geliefde en geëerde draagster
an de Kroon van thans.
En nu vieren
dag en we willen
schenk aanbieden.
Waarschijnlijk is dit de enige gelegen-
heir, waarbij wij op deze wijze haar
c-nze genegenheid, onze liefde kunnen
betonen. We slaan dus, ongeacht van
welke levensbeschouwelijke richting,
maatschappelijke stand of politiek wij
onze handen ineen."
De voorzitter van het nationale co
mité deelde nog mee, dat de Koningin
de wens te kennen heeft gegeven, dat
het geld, dat wordt ingezameld in de
eerste plaats zal worden gebruikt voor
door haar aan te wijzen charitatieve in
stellingen, onder meer het Koningin
Julianafonds. Maar het is de bedoeling
dat de Koningin ook een persoonlijk ge
schenk zal ontvangen.
Gisteravond om half negen is het 7-
jarig Surinaamse hartpatiëntje Ingrid
Haime uit Paramaribo op Schiphol a
gekomen. Het meisje zal binnenkort
heit Amsterdamse Binnengasthuis 1
operatie ondergaan, die mogelijk haar
leven zal redden.
Zoals bekend wa6 de jeugd van Para
maribo in januari een inzamelingsactie
begonnen onder het motto „Laat Eddy er
Ingrid leven". Eddy is een zeventien
jarige jongeai, die aan dezelfde kwaal als
Ingrid lijdt en daarvoor ook binnenkort
in Nederland zal worden behandeld. Vol
gens de dokters hebben beide kinderen
niet lang meer te leven als niet spoedig
operatief wordit ingegrepen.
Ingrid reisde onder toezicht van de Rot
terdamse mevrouw E. Verhoef-van
Hoeven, die voor vakantie naar Nederland
is gekomen.
Op Schiphol werd het meisje verwel
komd door de chef van de afdeling open
bare gezondheid en ziekenhuiswezen var
de gemeente Amsterdam, rnr. W. Bakhuys
Rozeboom. De voorzitter van het comité
„De Surinaamse manifestatie", de heei
M. Ramlakhan, bood Ingrid een boeket
tulpen aan na-mens de Surinaamse ge
meenschap in Nederland.
Geen stappen inzake
bezoek Soekarno
(Van onze parlementsredactie)
De regiering kan geen vrijheid vinden
bij de regeringen van Zweden en Brazilië
stappen te doen met betrekking bot de
beleefdheden, welke die regeringen aan
president Soekarno zullen bewijzen wan
neer deze in mei a.6. een bezoek aan die
landen zal brengen. Dit deelt de demis
sionaire minister-president Beel, mede
namens minister Luns. mee in antwoord
op schriftelijke vragen van het Tweede
Kamerlid Welter. D-e regeringen van Zwe
den en Brazilië zijn, volgens prof. Bee-1,
voldoende op de hoogte van de anti-
Nederlandse maatregele-n van de repu
bliek Indonesië.
Baas boven baas
Er is altijd baas boven baas. In
Dortmund wordt van 30 april tot
18 oktober een grote tuinbouw
tentoonstelling gehouden, de z.g.
Bundesgartenschau, en voor deze
gelegenheid hebben de organisa
toren een uitkijktoren gebouwd
met een hoogte van 215 meter.
Op 130 meter hoogte bevindt zich
een restaurant dat zesmaal per
uur om de toren ronddraait. De
Euromast in Rotterdam zinkt er
bij in het niet.
In appel voor Amsterdamse Hof
heeft gisteren tegen de Noorse
man F. E. wegens doodslag op de 27-
jarige ..Finse Henny" jaar ge
vangenisstraf met aftrek geëist.
De Amsetrdamse Rechtbank had
dachte wegens eenvoudige mishandeling
met dodelijk gevolg veroordeeld to'
jaar met aftrek. Van dit vonnis wa
officier van justitie, die doodslag be
wezen achtte en daarom vijf jaar me
aftrek had geëist, in hoger beroep g»
gaan.
Het gruwzame drama, dat zich heeft
afgespeeld in het meest schilderachtige
hoekje*van Amsterdam, zoals de procu
reur-generaal het uitdrukte, eindigde
met de dood van „Finse Henny",
publieke vrouw. Haar lichaam wei
de vroege morgen van de 22-ste me
een vlondertje boven het water va
bekende Oudezijds-Kolk door een buurt
bewoner geVonden. Korte tijd later werd
de zeeman gearresteerd in een logement
'111 de buurt.
Verdachte vertelde kwaad te zijn ge
worden en de vrouw met een lege cog-
nacfles op haar hoofd te hebben gesla
gen. Wat er daarna was gebeurd, kon
de zeeman zich niet meer herinneren.
Alleen wist hij nog, dat hij de vrouw
uit haar kamertje op de tweede verdie
ping van een hotelletje in de Sint Olofs-
sieeg door het raam naar buiten had
gegooid. „Finse Henny" kwam echter
niet in het water, maar op het vlondertje
terecht.
De procureur-generaal concludeerde
dab verdachte in een wilde ongebreidel
de driftuiting op beestachtige wijz
keer was gegaan. Hij verwierp de
gelijkheid die de advocaat aanvoerde,
•nl. dat de vrouw in afgebroken glas zou
zijn gevallen.
.In dronkenschap is hij tot deze daad
gekomen. Deze eenzame vreemdeling, die
Is een goed zeeman bekend staat, moet
el ondér zeer zware omstandigheden
zijn straf ondergaan", zo zei de procu-
eur-generaal, die daar dan ook rekening
lee hield bij zijn eis.
De raadsman, mr. Joh. K. M. Mathui-
en, betoogde, dat de zeeman, als hij de
rouw inderdaad had willen vermoor-
(Van onze speciale verslaggever)
T^IJFENTWINTIG JAAR geleden werd een fanatieke, Duitse socialist
door de Nederlandse autoriteiten over de grens gezet. Hij was nau
welijks eenentwintig jaar en was tot ongewenste vreemdeling verklaard,
omdat hij in het door een N.S.B.-burgemeester bestuurde Laren aan het
oprichtingscongres van een anti-fascistische verzetsgroep had deelgeno
men. Herbert Karl Frahm was zijn naam en als hij niet toevallig lid van
de Noorse delegatie was geweest en via België ons land was binnengeko
men, dan had hij waarschijnlijk niet meer geleefd. Drie andere Duitsers,
die om dezelfde reden achter Oldenzaal aan de nazi's werden uitgeleverd,
zijn in een concentratiekamp opgesloten en hebben hun gevangenschap
niet overleefd.
Gistermorgen was deze zelfde Duit
ser, die tijdens de oorlog in Zweden
verbleef en daar de naam Willy
Brandt aannam, de gast van koningin
Juliana op het Paleis Soestdijk, nu
als burgemeester van de vreemdste
stad ter wereld: West-Berlijn. En
gistermiddag viel hem een groots wel
kom in de Stadsschouwburg van
Utrecht ten deel, waarvan niet al
leen zijn gastheren: de leden van de
Nederlands-Duitse Kamer van Koop
handel, getuige waren, doch ook een
uitgelezen gezelschap van diplomaten
en vertegenwoordigers van plaatse
lijke en provinciale overheden, zo
mede van het rijk.
Over die episode van vijfentwintig jaar
geleden deed Willy Brandt volledig het
zwijgen toe en het mag betwijfeld
worden, of meer dan vijf mensen onder
de honderden aanwezigen er iets van
afgeweten hebben. De voorvechter van
een vrij Berlijn is er echter wel door
een vroegere, Nederlandse strijdmakker
aan herinnerd en tezamen met deze heeft
hij zijn angstige escapade van de dertiger
jaren in 't geheim „afgedronken".
Zoals Willy Brandt daar gisteren
Diagnose
agressiviteit
zijn Nederlandse toehoorders stond, was
hij niet alleen het toonbeeld van een
vechter op een eenzame post, maar ook
van een man die zijn geloof in Berlijn
als westers bastion op bezielende wijze
weet uit te dragen. Eigenlijk is hij de
reiziger-propagandist van de stad, waar
van hij burgemeester is en die opnieuw
een speelbal in het politieke pokerspel
tussen Oost en West dreigt te worden.
Het in een ultimatum vervatte plan van
Chroesjtsjef om de vroegere hoofdstad
van het Derde Rijk te demilitariseren,
heeft in de oren van Brandt en in die
van vrijwel alle tweeëneenhalf miljoen
Westberlijners als het open rammeien
van de Branderburger Tor geklonken,
als, zoals hij zelf gisteren naar
bracht, „het uitpersen van netjes klaar
gelegde citroenen."
den, zeker niet in de buurt zou zijn
gebleven. Volgens de verdediger had de
verdachte die avond in een soort sche
mertoestand verkeerd en wist hij niet
meer wat hij deed. „Niemand weet wat
er precies gebeurd is", betoogde mr.
Mathuisen.
Hij verzocht ten slotte geen zwaardere
straf op te leggen dan het vonnis van
de rechtbank inhield
Uitspraak volgt 28 april.
Om echtgenoot te
verzoenen huis
aangestoken
De recherche te Hengelo heeft proces
verbaal opgemaakt tegen de 26-jarige
mevr. M. J.R. die zondagavond ge
tracht zou hebben haar eigen woning iu
brand te steken. In de middaguren brak
in haar woning aan de Oude Boeklose-
weg brand uit doordat wasgoed bij de
kachel begon te schroeien. Buren doof
den toen de vlammen, daar de bewoners
niet aanwezig waren.
Toen mevr. J. 's avonds van de brand
hoorde, kwam ze op het idee zelf een
klein vuurtje te stoken om haar echt
genoot, met wie ze ruzie had, tot verzoe
ning te bewegen. Voor het naar bed gaan
stapelde ze poetslappen in een kast op,
stak de stapel aan. deed de deur dicht
en ging naar bed. Helaas voor haar kwam
haar man niet thuis. Inmiddels smeulde
het vuur langzaam verder en na ver
loop van tijd stond de hele kamer in
lichterlaaie. De vrouw wist zich met
haar drie kinderen via een raam in vei
ligheid te stellen. De brandweer doofde
de vlammen.
Nog witter...
Geen rust
Willy Brandt is er de man
om rustig af te wachten wat
eventuele grote mogendheden-conferentie
over het Berlijnse conflict uit de bus zal
komen. Als woordvoerder
meenschap van zich vrij voelende Duit
sers, welke letterlijk omsloten wordt
door de aasgieren van het Kremlin, wijst
hij op de chantage, welke in de Russische
plannen schuilt, op het psychologische,
morele en ook materiële belang
vrij Berlijn en op de verplichtingen, die
aanzien van het behoud en het be
staan van deze verscheurde stad zijn
aangegaan. Democraten, roept hij in feite
uit, laat ons, democraten op de meest
uitgeschoven post in de rode wereld,
in de steek. Behoudt, hoe dan ook,
de verbindingen, en werpt
de leeuwen, zelfs niet als Moskou tot
concessies bereid blijkt te zijn, welke op
't oog de internationale spanningen
den verminderen.
Tegelijkertijd spreekt hij met eer
kere trots over de enorme voedselvoor
raden, welke in de afgelopen
aangelegd, en die dc gehele Westberlijnse
bevolking acht maanden lang in het lev
kunnen houden. Hij ziet ze als het orakel
Delphi, zonder overigens in een n
blokkade te geloven. Iemand, die
keer en nogal pijnlijk de neus tegen
r gestoten heeft, zal zich volgens hem
wel hoeden zich opnieuw in een situatie
wringen, die hetzelfde gevaar inhoudt.
Dit alles zegt Willy Brandt, niet alleen
Soestdijk, Utrecht, Amsterdam of Rot
terdam, maar ook in tientallen andere
plaatsen van de vrije wereld. Voor dezi
maand verstreken is, zal hij ook de Skan-
dinavische landen en Engeland bezocht
hebben. Slechts enkele weken geleden
keerde hij vaD een tournee door de Ver
enigde Staten terug en een reis door
Zuid-Oost Azië ligt
in het verleden.
Tact
Nog veel meer zegt de in 1957 benoem
de burgemeester van West-Berlijn, nog
aanzienlijk meer. Deze met tact optre
dende Duitser die in Lübeck geboren
werd, als Gestapo-balling heeft rondge
zworven en zelfs jarenlang de Noorse
nationaliteit heeft bezeten, blijkt een
schuldbesef te hebben, dat voor vele van
zijn landgenoten bijna beschamend aan
moet doen. Het automatisme van het
„vergessen und vergeben" onderschrijft
hij niet. „Wij mogen niet vergeten",
luidt zijn stelling, „want alleen hierdoor
maken we het anderen gemakkelijk te
vergeven
De wervelwindtochten van dit jaar
zijn de reiziger van de Brandenburger
Tor intussen niet in de koude kleren
blijven steken. Hij is vermoeid, dodelijk
vermoeid zelfs, wat uit ccn zekere mat
heid van spreken duidelijk blijkt. Vooral
zijn reis door de tropen heeft hem licha
melijk sterk aangegrepen. Hij heeft daar
elke dag opnieuw voor begrip en sym
pathie moeten praten, waarbij dikwijls
een kaart moest worden gebruikt om de
geografische ligging van Berlijn aan te
duiden
Vrienden hebben Willy Brandt reeds
gewaarschuwd dat een kaars slechts
kort aan twee kanten tegelijk kan bran
den. Maar ondanks het feit dat hij nodig
aan een lange vakantie, toe is, gaat hij
door met het houden van redevoeringen,
het bezoeken van recepties en het opof
feren van zijn nachtrust.
„Eerst moet de wereld weten wat
Berlijn is en waar wij, Beriijners,
voor staan," moet hij een stegen
iemand gezegd hebben, die hem er op,
wees dat hij slechts één lichaam had,
„en dan komt de burgemeester pai.jJ*
