Eduard van Beinum? nief de dictator? maar de vriend Vissersopleiding vertoont nog vele leemten e Bebloed autobussen op de weg Axel-Hulst Man in Vlaartlingen doodt zijn vrouw Rijksweg 13 één nacht gesloten f*jt; Invoer van steenkool moet gehalveerd DUURDER RUNDVLEES IS SEIZOENVERSCHIJNSEL Japans plan voor bouw atoomvissersschepen CONCLUSIE OP CONGRES IN ROME Beste premie voor veiligheid is de opleiding der bemanning MAANDAG 13 APRIL 1958 Leven in dienst der muziek plotseling afgebroken (Van onze Kunstredacteur) j^DI/ARD VAN BEINUM, de eerste dirigent van het Concertgebouw' J orkest, is overleden. Dit bericht werd vanmorgen doorgegeven en het veroorzaakte een schok in de gehele muziekwereld. Eduard van Bei num, de man die ons land tot ver buiten de grenzen op muziekgebied ver tegenwoordigde niet alleen, maar ook de naam van ons land hoog hield. Eduard van Beinum, die in 1945 de scepter overnam uit de handen van Willem Mengelenberg en een oude traditie voortzette. Eduard van Bei num die nog zaterdagavond in Den Haag met zijn orkest een der mooiste concerten van het seizoen gaf. Plotseling is een einde gekomen aan dit tverkzame leven, aan dit leven in de openbaarheid en in dienst van de muziek. UT Toen op 12 mei 1931 in het Haarlemse Concertgebouw de laatste akkoorden van de Negende Symfonie van Beet- ihoven waren verklonken, wist men' het: dit was het slotakkoord van de vier jarige werkzaamheid van Eduard van Beinum a)6 dirigent van de Haarlemse Orkestvereniging. De toen nog geen 30- jarige orkestleider wachtte een nieuwe functie: in de schaduw van de grote Willem Mengelberg zou hij aan het "oncertgebouworkest gaan werken, zou hij Cornelis Dopper opvolgen, die zioh om gezondheidsredenen uit de orkest leiding had teruggetrokken. Is het niet altijd prettig in de 6cfoaduw van een grote figuur te moeten werken, voor de jonge Eduard Alexander van Beinum is dit toch de beslissende periode voor zijn latere opgang geweest. De jonge scheut aan de dirigentenboom had de volle zon nog niet verdragen en juist in de sohaduw groeide hij uit tot hij eindelijk sterk genoeg was voor het felle zonlicht. Mengelberg en Van Bei num twee begaafde pianisten, twee •begaafde orkestleiders, twee werelden Eduard Alexander van Beinum heeft tot 1945 in die schaduw moeten werken, heeft geleerd en heeft ook afgekeurd, heeft bewonderd en heeft gelaakt. Maar in die periode is zijn ster gaan stralen, im zijn persoonlijkheid zidh gaan vor men. heeft hij ondervonden wat het leven in de muziek is, een leven dat niet altijd over rozen gaat. Op 28 februari 1932 gaf Van Beinum in Amsterdam zijn eerste abonnemenseoncert, waarbij hij de „Zwei Etüden für Orchester" WJadimir Vogel introduceerde. Meer dan Mengelberg was Eduard van Bei num er steeds op uit de stem van zijr tijdgenoten te doen horen. In één sei zoen (19331934) bracht hij zelfs viei ..moderne", nl. de 2e Symfonie van Ba- endings, de „Pastorale d'été" van Honeg- ger^ „Taras Bulba" van Janasek er Vil AAR LIGGEN NU de grote verdien sten van Eduard van Beinum, d< verdiensten die hem een wereldnaair hebben gegeven? Die verdiensten zjjr eigenlijk in één woord te vangen: muzi kaliteit. Eduard van Beinum was eer ras-muzikant, die de muziek doorvoeld* en beleefde, niet van eigen scheppende visie uit. maar vanuit het wezen dei muziek zelf. In dit opzicht verschild* hij sterk van Mengelberg. Bij Mengel berg kon men spreken van een typische Mengelberg-vertolking: een Mengel- bergse Bach, een Mengelbergse Beet hoven, een Mengelbergse Brahms. oZak men dat ook kon bq Wilhelm Furt- wangler. Maar bij Van Beinum miste men dat „lk" in de vertolking, miste men de typische Van Beinumse trek. De geest van het r, werk zelf liet Eduard van Beinum domd- neren: hij was niet de schepper maar de ij uitvoerder, niet de interpreet maar de muzikale verklanker van de partituur. I En hij deed dit vaak zo geniaal, dat we 5 hem tot de internationaal grootste diri genten moesten rekenen Als dirigent r voelde hij zich dienaar der kunst en hij kristalliseerde, hij puurde, hij detail- I leerde, hij exegetiseerde. Zo kon het gebeuren dat een bepaalde vertolking bij Van Beinum niet direct een daad was, zoals elke weergave van Mengelberg onverschillig of men het met hem eens was of niet altijd een daad was. Het voordeel hiervan echter is, dat Van Beinum's vertolkingen veel minder egocentrisch-beperkt zijn. Door deze houding had hij ook minder con flicten met de orkestleden: zij voelden dat ze het artistiek niet met deze leider oneens konden zijn, omdat hij helemaal van de muziek uit te werk ging. Hij dwong niet, maar eleveerde. En wie Van Beinum dan met een orkest bezig zag, wie hem zag en hoorde repe teren, die voelde dat deze maestro niet de uiterlijke praal van vroegere diri genten nodig had om gezag af te dwin gen. Men volgde hem door zijn puur heid, door zijn eenvoud in het musice ren, door zijn ernst in het spel. In 1949 waren we korte tijd met Eduard van Beinum samen in een der Belgische bad plaatsen en we hebben hem daar enkele repetities een vrij schamel Kur- orkestje tot een goed en homogeei zelfs met uitdrukking spelend apparaat zien maken. Niet door „grof geschut", maar door de indringend-simpele wijze, waarop hij de mensen leerde wat spelen was, wat muziek maken was en wat de componist wilde. Hier ligt de grote kracht van Eduard Beinum, hier ligt ook zijn succes Parijs, Warschau, Leningrad, Moskou. Wenen, Londen, Bazel, Rome, Milaan. New York, Los Angeles, enz- Eduard van Beinum was een leider, geen dicta tor, hij was een vriend die gezag af dwong. geen vrees inboezemde. Samen met zijn orkestleden maakte hij de muziek en in deze samenwerking er wellicht geen orkest zo aangenaam. Eduard van Beinum is overleden. Een hartkwaal, waaraan hij reeds jaren leed, is plotseling zo erg ge worden dat hij een repetitie moest afbreken. Zijn leven is beëindigd op het toppunt van zijn roem. Midden in zijn werk. Dinsdagavond zou hij het Concertgebouworkest in Rotter dam leiden. Vanavond nog zou hij een concert leiden in Amsterdam. Plotseling is er de dood gekomen, die het werk op deze aarde afbrak. Maar de herinnering aan de dirigent en de mens Van Beinum zal blijven, 'n het geheugen, èn door de vele grammofoonplaten. Hulpvaardigheid WILMA van Oosterhout. een dochterje van 15 maanden van een Nederlands echt paar, dat naar Nieuw-Zee- land is geëmigreerd, is per vliegtuig onderweg van Wellington naar Londen, waar zij een medische behandeling zal ondergaan, zo ver nemen we uit Wellington. Het kind werd geboren met een hartafwijking en heeft al tien maanden in een zie kenhuis doorgebracht. Toen bekend werd. dat Wilma in Engeland moest worden behandeld, brachten de Nederlanders in Nieuw- Zeeland het reisgeld bij elkander. Slechts enkele uren nadat het Nederlandse ge zantschap om fi nanciële hulp voor de vlucht had verzocht, was er al ruim 5000 gulden gedeponeerd. De gezagvoerder van het vliegtuig heeft voor het vertrek uit Welling ton meegedeeld, dat hij er nauw keurig op zal letten, dat de druk ir de cabine gelijk blijft aan die op zeeniveau. Gewoonlijk is de druk veel lager. Op elk vliegveld v wordt geland zal medische hulp aanwezig zijn. ]~)E POLITIE heeft zaterdagavond ■>p de weg Hulst-Axel een be bloed autokussen gevonden. Deze ont dekking wordt in verband gebracht met de moord op de jonge vrouw. stoffelijke resten -eind vorige week grotendeels verbrand in een droge sloot werden aangetroffen. Weliswaar hecht men veel waarde aan deze vondst, maar men houdt er rekening mee dat het kussen op de weg naar België is neergegooid om de politie te misleiden. Hoewel het lichaam met de kleren vrijwel geheel verbrand de dader had het met benzine overgoten heeft men nog stapeltje Belgische bankbiljetten, zakdoek, een wekkertje en een lucifersdoosje (van een Belgisch merk) aangetroffen, welke voorwer pen zo goed als niet door het vuur 'aren aangetast. Men leidt hieruit af dat deze voorwer pen later bij het lichaam zijn gelegd om het onderzoek naar België te leiden. Het nissanaat-generaal heeft de volgen de beschrijving van het slachtoffer ver- Zondagmorgen vonden de beide kinde ren van het echtpaar Van S. aan het Mendelssohnplein in Vlaardingen de deur. die toegang geeft tot de slaapkamer van hun ouders, afgesloten. Zij waarschuw den de buren. De politie die zich daarna toegang tot de kamer verschafte, deed de verschrikkelijke ontdekking, dat de 30- jarige mevrouw E. S.-van D. gedood was door hamerslagen en wurging. Haar man, de 34-jarige D. C. S., werd in bewusteloze toestand, veroorzaakt door zware slaapmiddelen, in dezelfde kamer aangetroffen en is in ernstige toestand naar het Algemeen ziekenhuis overge- De leeftijd was vermoedelijk 20 tot 30 iar, lengte 1.56 meter. Ze had kleme, aarschijnlijke blauwe ogen, de haar- leur is onbekend; tengere lichaams bouw; verzorgd uiterlijk. Men heeft op het lichaam 4050 Belgische francs gevon den, namelijk drie biljetten van 1000, 10 100 en 1 van 50 fr. Het pakje was gewikkeld in een toegespelde zakdoek •aan twee scapulieren hingen. Verder men een vierkant wekkertje, een halssnoer met een gouden kettinkje en e scapulieren, een ring met een grote, me edelsteen versierd met een bloem, schoen, maat 36, met van binnen het vergulde opschrift: „Zegen voor het pe- (of pebier) en een vermelding, die ballpoint is geschreven: „Binnen werk inplakken". Het meisje was waar- ichijnlijk gekleed in een grijswollen man- el, een grijs-blauwe rok en een japon net een ritssluiting. Op de zakken in de enden bevond zich een glazen knoop. Ook zijn de resten gevonden van een blauwzijden sjaal, waarvan de achter grond is versierd met een geelkleurig bloemmotief. Prins Bernharcl voorstander vrije luchthavens Prins Bernhard heeft zaterdag bij zijl aankomst per vliegtuig in New York voorgesteld alle luchtvaartmaatschap pijen ter wereld het recht te geven op alle vliegvelden te landen met dezelfde vrijheid, die schepen genieten bij het aanlopen van havens. Hij voegde daaraan echter onmiddel lijk toe, dat deze idee overal óp verzet Prins Bernhard kwam om negen uui (Ned. tijd) aan met een Comet IV straal vliegtuig van de British Overseas Air- ways Corp. Hij was van Londen onder weg naar Los Angeles, waar hij ver schillende straalvliegtuigen zou bezich tigen en vandaag een vlucht zou maken met een Douglas Dc-8 straalvliegtuig. De Prins is in de Verenigde Staten voor een veertiendaags bezoek, da woensdag zijn hoogtepunt zal bereiker wanneer hij een toespraak zal houdei tijdens het wereldluchtvaartcongres, da ter gelegenheid van de tiende verjaa: dag der NAVO te Las Vegas gehoudei wordt. De rijksweg 13 Den Haag-Rotterdam, zal in de nacht van vandaag op mor- alle verkeer gesloten zijn, wegens het verplaatsen van een portaal. Het ver keer uit de richting Den Haag zal reeds bij Rijswijk door Delft worden geleid en dat uit de richting Rotterdam moet via de Rotterdamseweg Tijden. Het zal bij de Pauwmolen weer gebruik kunnen maken van de rijksweg. Op de te rijden route zijn borden met aanwijzigingen geplaatst, welke van een opklapbaar gedeelte zijn voorzien. Ze zijn speciaal geplaatst voor de werk zaamheden aan de rijksweg, die het in de komende tijd herhaaldelijk noodzake lijk zullen maken, dat het verkeer door Delft moet worden geleid. De borden kunnen met een eenvou dige handeling in en buiten werking orden gesteld. Crisisplan Hoge Autoriteit: TTET CRISISPLAN, dat de Hoge Autoriteit der Kolen- en Staalgemeen- schap aan de zes lid-staten heeft voorgesteld, voorziet, naar te Luxemburg wordt vernomen, voor dit jaar in een verlaging van de steen- kolenproduktie met 3.5 pet. en van de invoer met 45 pet. ten opzichte van 1958. zijn slechts voorlopige cijfers. In het licht van de besprekingen zal de Hoge Autoriteit een definitief plan uit- erken, dat zij op 20 april aan de raad an ministers der gemeenschap zal voor leggen, die op 4 mei zijn oordeel zal uit spreken. Het plan houdt verder in bevriezing ■n de kolenvorraden bij de mijnen en hulpverlening aan de mijnwerkers. Onder het plan van de Hoge Autoriteit zullen alle steenkolenmijnen hun produk- moeten berperken, zij het in verschil lende mate, bijv. in België 10 pet, in West-Duitsland 3, in Frankrijk 2,6 pro cent. De kolenlnvoer uit derde landen zal onder het plan van de Hoge Autoriteit niet meer dan 17,4 miljoen ton groot TAE VOORZITTER van het produkt- schap voor vee en vlees heeft in nota aan het bestuur geschreven dat de prijsstijging, die zich thans op rundvee-markt voordoet een nor maal seizoenverschijnsel is, met dien verstande echter dat zij zich iets vroeger dan in andere jaren heeft ingezet. Deze nota, die op 15 april in een open bare bestuursvergadering behandeld zal worden, is verschenen naar aanleiding van de mededeling van het ministerie van >mische zaken en het ministerie van landbouw, visserij en voedselvoorziening. ent een te hoog oplopen van de rund vleesprijzen. De voorzitter constateert dat het hui dige prijspeil een selzoenvcrschijnsel is. onder andere op grond van een verge lijking van dit prijpell met dat van vorige Aangenomen kan worden, aldus de nota, it nu de top in de prijzen wel ongeveer i bereikt. Voorts kan een verschil in prijs tussen maart 1957 en 1959 van 10 cent per kg voor de le kwaliteit en 15 cent voor de 2e en 3e kwaliteit op dit ogenblik moeilijk als onrustbarend worden gekwalificeerd. Een vergelijking van de consumenten prijzen voor 1957 en 1959 geeft de con clusie, aldus de nota, dat ondanks de iets hogere slachveenoteringen de tenprijzen voor lappen en gehakt praktisch geen verschillen tonen. Ten slotte vormt volgens de nota het prijspeil in de omliggende Westeuropese landen, met name in de E.E.G., evenmin een dringende reden om maatregelen te nemen, die een prij6drukkende werking van betekenis kunnen uitoefenen. Het is van groot belang, niet alleen ten aanzien van de binnenlandse voorziening, maar ook ter opvoering van de Neder landse export, dat de contunïteit in de rundvleesproduktie niet wordt doorbro- mogen zijn, vergeleken met een invoer van 31,7 miljoen ton in 1958. West-Duits land mag slechts 4,85 miljoen ton invoe ren tegen 12,9 miljoen ton in 1958. De Nederlandse invoer zal moeten da len van 4 miljoen ton in 1958 tot onge veer 2,7 miljoen ton in 1959. Twaalf uur lang heeft de ri vierpont over de Loire tussen Le Pellerin en Coueron (een kilometer of twintig boven Nantes) in deze merkwaardige stand gehangen: de achterste ven rustend op de kade, de voorsteven in de lucht zwe vend. Op het moment dat de pont moest varen, bleek het ge tij al te ver te zijn teruggelo pen en toen het water ver der zakte, bleef het schip zo hangen, in evenwicht gehouden door het gewicht van de machi nes in het achterschip. Toen het twaalf uur later weer hoog water was, is de pont weer ge woon naar de overkant geva ren zonder ook maar een schrammetje te hebben opge lopen. (Van onze visserij-redacteur.) "JAPAN IS HET EERSTE land ter wereld, dat serieuze plannen heeft door atoomkracht voortgedreven vissersschepen in de vaart te bren gen. Prof. Atsusji Takagi van de afdeling scheepsontwerpen van de univer siteit van Tokio heeft op het F.A.O.-congres te Rome meegedeeld, dat de plannen reeds in een vergevorderd stadium zijn. De tekeningen zijn al ge reed. Een van de moeilijkheden is echter het geld te vinden om de schetsen te verwerkelijken. Over enige jaren in de vaart Men denkt te beginnen met twee sche pen een proefschip, waarop de vissers getraind zullen worden en een schip vooi oceanische onderzoekingen o.m. met het oog op het opsporen van nieuwe vis gronden. De vaartuigen zullen zeer mo dern worden uitgerust en worden voort- PHILIPS lichtgewicht snelstrijker licht, snel, veilig (Van onze visserij-redacteur) ROME, 11 april. 1/TODERNE VISSERSSCHEPEN, nieuwe vismethoden en betere uitrus- tingen, dit alles zal eerst ten volle nut hebben als de bemanning goed geschoold is en met de ultra-moderne apparatuur zal kunnen omgaan. De beste premie voor de veiligheid op zee is de opleiding van de beman ning. Tot deze conclusie kwam men op de laatste dag van het F.A.O.- congres in Rome. Men was het er over eens, dat er aan de opleiding van jonge vissers over het algemeen nog veel mankeert. In Polen, Duitsland en Japan krijgen de jongens weliswaar een goede scholing, maar in andere landen zal nog veel kunnen worden verbeterd. Belangrijk noemde het congres het in vaart brengen van oefenschepen, waar op de jonge vissers direct in aanraking den gebraoht met de praktische vis- j en daardoor, wanneer zij eenmaal r zee gaan, niet vreemd tegenover de bediening van de nieuwe apparatuur zul- staan. Vooral in Nederland zullen deze 6chepen hun nut hebben Immers: re die juist van school komen en naar zee gaan zullen, omdat het grootste deel van de Nederlandse vloot verouderd weinig of helemaal niet in aanraking komen met moderne vi6apparatuur En wanneer dadelijk de visserij een ar koers zal inslaan, zullen zij zich geheel moeten omscholen Over de verbetering van de visserevlo- ten zijn ook op deze laatste dag var congres nog vele woorden gesproken. Men Beter programma was het er wel over eens, dait de voort schrijding van de techniek niet zonder politieke invloeden zal kunnen plaats hebben. Ieder land immers zal zoveel mogelijk protectie invoeren ten aanzien van zijn eigen visserij. IJsland heeft nu, zoals men weet een territoriale zone van twaalf mijl ingesteld en men vreest, dat binnen afzienbare tijd ook andere visserij- mogendheden deze maatregel zullen men. Dit houdt dus in dat het onmogelijk wordt in de toekomst aan verre kusten de netten uit te gooien. De Nederlandse visser denkt hierbij aan de visgronden onder de Engelse wal. welke visserij belangrijke gedeelte van de jaaraanvoer levert en aan de Ieree Zee. Men eventueel verder van de kust kunnen sen, maar dit brengt vele problemen zich. Onder meer zal de technische uit rusting dan moeten worden veranderd. Bovendien zal het voor Nederland een vraag blijven of er een markt i6 voor de produkten, die op deze gronden worden gevangen. Men heeft than6 goede afzet mogelijkheden voor haring, maar zal ook voor andere vissoorten een markt kunnen vinden? Toekomst Al deze moeilijkheden weerhouden de Nederlandse scheepsbouwers echter niet al het mogelijke te doen niet achter te blijven bij andere visserij-landen. Zes werven hebben thans in onderlinge samenwerking een plan in studie, dat be oogt een nieuw vissersvaartuig in de vaart brengen, dat geheel aan de moderne ;n zal kunnen voldoen en zal kunnen met de vaartuigen, die het buitenland gebruikt. In het Nederlandse proefstation voor de scheepvaart te Wa- geningen is men al geruime tijd bezig deze plannen met behulp van modellen „uit te proberen". Over het algemeen streeft men ln het buitenland naar snellere schepen en moto- hoger toerental, die minder onderhoudskosten zouden vergen. Het deel van het grotere lawaai, dat deze krachtbronnen met zich brengen, wil men opheffen, door er geluiddempende kasten tc bouwen. Al deze proeven zqn echter maar in een beginstadium en het zal wel geruime tijd duren voordat zfj wezenlqkt kunnen worden. gedreven door een kernreactor, die via turbines een kracht van 8000 pk zal ont wikkelen. Men hoopt de schepen nog voor 1965 in gebruik te kunnen nemen en dan al zover met de onderzoekingen te zijn, dat tussen 1965 en 1970 alle vissersschepen met een dergelijke kernreactor kunnen worden uitgerust. Prof. Takagi gaat zelfs nog verder. In 1970, zegt hij*, zal het zelfs mogelijk zijn de eerste supertankers en fabrieksschepen door atoomkracht gedreven in de vaart te brengen. De eerste jaren acht prof. Ta- gaki het echter niet mogelijk ook de vis sersschepen, kleiner dan 70 meter, met een dergelijke atoomreactor uit te rusten. „Maar het blijft een van mijn wensdro- Het trainingsschip zal 5000 ton meten, 120 meter lang zijn, 17 meter breed en 9 meter diep. De kernreactor zal een energie leveren van 40 miljoen Watt en het schip een maximum snelheid geven van 20 knopen. De bemanning zal 262 koppen tellen. De inrichting van het schip wordt zeer modern. Zo zullen er grote studiezalen komen voor de kadet- ten, er is een laboratorium geprojecteerd en tevens wordt een aanzienlijke ruimte voor het vervoeren van vracht aange bracht. Het schip voor het oceanisch onderzoek zal een waterverplaatsing hebben van 3460 ton, een snelheid krijgen van 19 knopen en een voortstuwingskracht van eveneens 8000 pk. kunnen ontwikkelen. Het wordt 87 meter lang. 14,2 meter breed en 8,2 meter diep en zal een bemanning van 100 koppen kunnen huisvesten. Ook dit schip wordt zeer modern ingericht met o.m. een laboratorium, vriesruimen en studiezalen voor de „wetenschapsmen sen". De reactor zal een kracht van 35 miljoen Watt leveren. Wanneer men fi nancieringsmiddelen heeft, zullen de schepen reeds over enkele jaren in de vaart kunnen worden gebracht. Geschenk Koningin Oproep aan het bedrijfsleven De Stichting van den Arbeid heeft de volgende oproep tot het bedrijfsleven gericht: Een nationaal comité heeft zich met een oproep tot het Nederlandse volk gericht om gelden bijeen te brengen voor een ge schenk, dat namens het gehele Neder landse volk aan Hare Majesteit de Koningin zal worden aangeboden, ter ge legenheid van haar vijftigste verjaardag. Wfj juichen dit initiatief van harte toe en sporen u gaarne aan om hieraan uw hulp te verlenen. Met name mogen wij u aansporen dit initiatief in uw bedrijf bekendheid te geven en die technische en administratieve medewerking te verlenen, welke het mo gelijk maakt de gelden op gemakkelijke wijze bijeen te brengen en deze eventueel gezamenlijk met een bijdrage ran onder- nemigszijde, aan het comité te laten overmaken. Wegens de korte termijn van roorbe- ■eiding hopen wi) dat u hieraan spoedig tu> aandacht zult willen geven. De gelden tunnen tot 25 april aanstaande worden gestort op gironummer 640.000 Amsterdam, bij de Nederlandse Handelmaatschappij N.V. te Amsterdam, ten gunste van de rekening „Nationaal Geschenk", bij de plaatselijke handelsbanken, spaarbanken, en boerenleenbanken, terwijl bij alle post kantoren kosteloos girostortingen voor dit doel gedaan kunnen worden

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 5