L
CHRISTELIJK
Jezus stond aan
de oever
LADY ISABELLA
Bidvertrek staat niet
los van stemhokje
Voorgangers Ned. gemeenten
in buitenland vergaderden
Atoombewapening is
noodzaak geworden
Easi Lynne
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Buskes beantwoord
TN HET BLAD „In de Waag-
1 schaal" van 21 maart 1.1. heeft
dr. J. J. Buskes Jr. onder de
titel „stemming; en ontstem
ming" de staf gebroken over
wat hij noemt „godslasterlijke"
propaganda voor lijst drie. Het
zijn voornamelijk een hervormd
en een gereformeerd predikant,
die zich aan deze godslastering
hebben schuldig gemaakt. De
eerste door een verband te leg
gen tussen de „verborgenheid"
van het stemhokje en die van de
nieuw-testamentische „binnen
kamer." De laatste door vast te
stellen, dat hij stemmen wil op
een christelijke partij, opdat
daardoor „de klep van Jezus'
herdershart zal doordringen on
der heel ons volk en door heel
ons leven als volk."
Naar de mening van deze laat
ste kan een P.v.d.A.-man of een
V.V.D.-er dit nooit willen, want:
de P.v.d A. wil ,,een materialis
tisch koninkrijk oprichten" en de
V.V.D. komt nog zwaarder onder
vuur te liggen, want dit is de par
tij „die één enkel mens op de
troon wil zetten en het volk als
domme kudde aan zijn lot over
laat." Buskes staat blijkbaar niet
alleen in zijn ontstemming, want
hij heeft vernomen dat er heel
wat gereformeerde of hervormde
c.h.- of a.r.-mensen zijn, die zijn
ontstemming delen.
Tk ben gereformeerd er. a r. en
Buskes mag het van mij ook ge
rust weten:ik vind dit laatste on
waar en onwaardig. Ik ben ook
nog dominee en krijg een soort
van professionele schaamte over
me als ik bedenk, dat een collega
iets dergelijks over de V.V.D. in
zijn kerkbode heeft kunnen zetten
en dat dan uitgerekend in een me
ditatie over het herdershart van
Jezus.
Doorbraak acuut
meer „gereformeerde" instem
ming bij zijn ontstemming reke
nen. In „Sermo" (contact, orgaan
van de gereformeerde studenten
predikanten) van maart 1.L ge
ven drie gereformeerde mensen
rekenschap van wat op 12 maart
hun politieke keuze zal zijn. Een
auteur zal stemmen oi de P.v.d. A..
een op de P.S.P. en een op het
G.P.V. Het blaadje is net nog voor
de verkiezingen verspreid en Bus
kes kan dus tevreden zijn: de
doorbraak is nu ook van kerkelijk
gereformeerde zijde acuut gewor
den. Niet maar op het vlak van
de imormatie, maar op dat van
de propaganda.
Dit wordt niet zoveel anders
door het feit dat in een vierde
artikel prof. Schippers zegt, dat
hij vanwege de klem van het
evangelie met vreugde a.r. ^al
stemmen en vooral niet door het
feit dat ds. H. M. Kuitert in een
voor- en nawoord dit bonte boeket
in een sierlijk vaasje zet door het
voorstel na de verkiezingen Bruins
Slot, Verkuyl, Berghuis, Zeegers
e.a. rondom een ronde tafel te zet
ten en een nieuw program te la
ten opstellen. Dan raakt het een
keer uit met de „groepspressie".
Er zal dan nl. iets uit de bus ko
men, waar we samen achter staan.
En voorlopig blijven we dus a.r.,
ook als we b.v. over Nieuw-Guinea
andere gedachten hebben dan de
A.R.P. De tijd' kan komen, dat we
om een dergelijk punt van geschil
heengaan, maar die tijd is er nog
niet.
Godslastering
HET GING dus allereerst over
godslastering. Dat is geen klei
ne zaak. De bijbel is erg zuinig
m^t dit woord. Maar Buskes ziet
deze vreselijke zonde al opdoemen
als iemand een verband ziet tus
sen zijn bidvertrek en het stem
hokje. Zo iemand zegt nl.: Wie
echt bidt stemt (bij voorbeeld)
is eigenlijk alleen in geding) chris
telijk stemt is geen christen. Hij-
heeft met geen woord de „echt
heid" van het gebed van deze
kiezer in geding gebracht; noch in
subjectieve noch in objectieve zin.
Waar zou de man, bijbels gespro
ken, de moed vandaan halen? Hij
vindt alleen dat je met dat ..ech
te" bidden niet klaar bent; dat je
je er zelfs niet op beroepen kunt
zonder in de onmiddellijke nabij
heid van het farizeïsme te komen:
dat je uit je bidvertrek komend en
je begevend op het terrein der
staatkunde niet komt in een ein
deloze ruimte of leegte, waar je
op avontuur kunt gaan, voor fou
ten gevrijwaard door het feit dat
je in 'e bidvertrek gebeden hebt.
Hij bedoelt dat je na je in je
bidvertrek klein en „cebonden"
gevoeld te hebben, je in het
stemhokje nog precies zo ge
bondenvoelt en dat je daarom
„christelijk" moet stemmen. Dat
„christelijke" is nl. nooit hele
maal christelijk en voor het aan
gezicht Gods mankeert er aan
zo'n rechtse politieke partij meer
dan genoeg. Maar voorlopig heb
ben we niet beter en door achter
deze zaak te gaan staan cften
we in elk geval een pogingde
zaak beter te krijgen.
TERUGNEMEN
TK WOU Buskes vragen het woord
I „godslasterlijk" terug te nemen.
En dan wil ik hem wel iets 'oe-
kenner Een mens kan bij het ou
der worden een al duidelijker ver
band tussen bidvertrek en stem
hokje gaan zien. Het kan je over
komen dat je vroeger zei: „Dat
wij in Indië baas zijn en de in
lander knecht, dat staat in de bij
bel." O*: „Dat de gulden tot ie
dere prijs een „gave" gulden
moet blijven staat in je bijbel."
Terwijl je nu echt dit alles niet
meer in je bijbel kunt terugvin
den. Dat je als het gaat om het
aanwijzen van politieke program
ma's of kernen daarvan in de bij
bel bescheidener wordt en dat je
tegelijk steeds vuriger a.r. wordt.
Want je hebt ook nog een bid
vertrek. En dat bidvertrek herin
ner' mij er aan dat politiek han
delen allereerst een geval van ze
delijk handelen is. Laat dat evan
gelie dan nimmer precies en voor
alle tijden zeggen hoe het con
creet wel moet. het zegt dan toch
telkens erg duidelijk, hoe het niet
En daar heb ik voorlopig de han
den vol aan. En daar maak ik
een zr k des gebeds van. En ik
kan een zo heilige en aangelegen
zaak als het landsbestuur echt niet
toevertrouwen aan mannen, die
hier fundamenteel van me ver
schillen. Als de band tussen kie
zer en gekozene niet meer functio
neert via de „beginselen" is er
(volgens het a.r. program) altijd
nog de zedelijke band. Als dit „an
tithese" of „verzuiling" moet he
ten toe dan maar.
Als ik een redevoering van
(laat ik eens een klassieke fi
guur noemen) Jan Schouten lees,
zet ik wel eens een vraagteken
als het over de bijbel gaat. Maar
als ik denk aan het feitelijke
beleid van dit kleine partijtje,
dat steeds weer de verantwoor
delijkheid heeft willen aanvaar
den, ook al had men in de oppo
sitie duizenden stemmen kun
nen winnen, dat telkens weer im
populair heeft durven zijn en te
genover de demagogie van de
11e december zonder één valse
belofte de verkiezingsstrijd is
ingegaan, dan heb ik het gevoel
dat dit alles iets te maken heeft
met doodgewoon zedelijk han
delen en met het bidvertrek.
Ongelukkig
EN DAAROM voel ik me tamelijk
ongelukkig met dat verkiezings
nummer van „Sermo." Als de
dwaze verhalen daarin inzonder
heid van het gereformeerde
P.v.d.A.- en P.S.P.-lid behoren tot
de „ruimte", die (volgens de re-
dactie'1 we nodig hebben voor
mensen, die „een ander wegge
tje willen opzoeken vanuit een zelf
de verbondenheid aan Christus",
en zelfs moeten worden uitgelegd
als „protest tegen de eenvormig
heid als vloek van het moderne le
ven" (men laat zelfs Kuyper hier
getuige staan!) dan kan ik het
echt niet meer begrijpen; dan kan
ik me alleen nog maar troosten
met de gedachte dat reeds 13 jaar
feleden een wijze Generale Syno-
e der Gereformeerde Kerken de
ze dingen blijkbaar aan zag komen
en een goed woord voor onze
christelijke organisaties heeft ge
sproken en vastgesteld dat „de
kerken met de meeste zorg dienen
vervuld te zijn, dat de hierin ont
vangen en nog in te wachten zegen
niet worde prijsgegeven."
M. MATTER
HONDERD JAAR U.Z.V.
(Van een onzer redacteuren)
Vandaag is het honderd jaar geleden, dat de Utrechtse Zendings-
verenigmg werd opgericht en ter herdenking daarvan werd zondag
morgen in de Domkerk te Utrecht een bijzondere dienst gehouden,
waarin dr. K. J. Brouwer, bibliothecaris van de Zendings Hogeschool
der Ned. Herv. Kerk te Oegstgeest, een rede uitspraak, die tot lei
draad had de verschijning aan het meer van Tiberias. Dr. Brouwer
bepaalde zich echter in het bijzonder tot deze woorden uit Johannes
21: Jezus stond aan de oever".
~T\E WERELD, waarin de discipelen na Pasen verkeerden, was een wereld
van het ongewisse. Ze geloofden niet, dat Jezus leefde. Toen alles toch
anders was geworden, vonden ze, dat ze iets moesten gaan doen. En ze
gingen vissen. Ze trokken naar het meer van Tiberias en wierpen de netten
uit, en haalden ze leeg op. „En toen het dag begon te worden, toen het begon
te lichten, stond Jezus aan de oever."
Dit beeld is ook van toepassing op de
oprichters van de Utrechtse Zendings
vereniging. Ook zij leefden in een we
reld van het ongewisse. Maar toen het
begon te lichten, toen het Reveil door
brak, stond Jezus aan de oever. Hij keek
rustig toe, maar Hij bemoeide er zich
ook mee. Dit blijkt uit de stichting van
de vereniging.
Waarom richtten deze mannen die zen
dingsvereniging op? Omdat zij hetzelfde
zagen, wat de discipelen gaan zien. Een
hunner zegt tegen Petrus: Het is de
Heer. En zodra de mens de Heer heeft
gezien zijn er geen remmen meer. Want
dan staat hij niet meer alleen. Da Heer
staat op de oever, en dat betekent, dat
er Iemand is, die het voor het zeggen
heeft.
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK
Zoals het met de vereniging is ge
gaan, is het gegaan met r'e zende
lingen op het zendingsterrein. Ze
hebben altijd geleefd in het ongewis
se van hun bestaan, maar van één
ding waren ze overtuigd: Jezus stond
aan de oever. Als ze die overtuiging
niet hadden gehad, waren ze uitge-
scheden. Omdat Jezus aan de oever
stond zijn ze met het werk blijven
doorgaan.
Waarom is Jezus de discipelen trouw
gebleven? Op het ogenblik, dat zij in
het meer aan het vissen zijn en zich
aftobben, staat Hij aan de kant en Hij
is er dus bij. Dat is de boodschap van
na Pasen, het enige, waaraan wij ons
kunnen vasthouden: Jezus is er altijd
bij, ook al weten wij dat vaak niet. Ook
al krijgen wij op onze: waaroms? geen
antwoord, er gaat niets buiten God om.
In de gehele geschiedenis van de
Utrechtse Zendingsvereniging is dat al
tijd gebleken.
Trouw
Een van de eigenaardigheden van de
Utrechtse Zendingsvereniging is, dat zij
altijd trouw is gebleven. Dat zij de
trouw van God met haar gewone men
selijke trouw heeft beantwoord. Bestuur
en zendelingen hebben steeds geleefd in
de gehoorzaamheid. Gehoorzaamheid is
de jaren door een typische trek geweest
Jaarvergadering Christ.
Hulpbetoon aan Blinden
De Vereniging tot Christelijk Hulpbe
toon aan Blinden houdt dinsdag 21 april
in het blindentehuis „Sonneheerdt" te
Eimelo haar 38ste jaarvergadering. De
directeur, de heer J. Spruyt, zal spreken
over „Sonneheerdt nu en straks".
De Oecumenische Raad van Kerken
in Nederland heeft het initiatief geno
men tot een samenspreking tussen zijn
moderamen en een aantal predikanten,
die werkzaam zijn in Nederlandse ge
meenten in het buitenland of onder
groepen Nederlanders in het buiten
land woonachtig. De samenkomst
stond onder leiding van prof. dr. W.
F. Dankbaar en werd op 8 en 9 april
gehouden in het Doopsgezind Vor
mingscentrum „Heerewegen" te Zeist.
Dr. R. H. van Apeldoorn, predikant
van de Austin Friarskerk te Londen,
sprak over de verhouding van de Neder
landse gemeenten in het buitenland tot
de kerken in Nederland en in het land
van vestiging; dr. E. Emmen, secretaris
generaal van de Generale Synode der
Nederlandse Hervormde Kerk, leidde een
discussie over de vraag in hoever deze
gemeenten een bijdrage kunnen leve
ren voor de oecumeniciteit van de kerk.
Op beide lezingen volgde een discussie.
De deelnemers kregen ook gelegenheid
uiteen te zetten op welke wijze de ge
meente die zij dienen tot stand gekomen
is en welke problemen daar leven, Een
der voornaamste problemen is de repre
sentatieve functie van deze Nederlandse
gemeenten met de bezwaren en mogelijk
heden daaraan verbonden; een ander pro
bleem betreft de vraag wat nodig is om
zo'n gemeente te institueren.
Grote moeilijkheden liggen in de geo
grafische situatie zo als in Londen en
Parijs, waar de gemeenteleden vaak zeer
ver uiteen wonen. Het karakter van deze
gemeenten, hoe verschillend ook van
elkaar, is zeer bepaald oecumenisch. Zo
wel onder de leden als onder de kerke-
raadsleden vindt men hervormden, doops
gezinden, gereformeerden, lutheranen, re
monstranten en andere, al bestaan in
enkele steden aparte gereformeerde ge
meenten.
De algemene tendens is dat getracht
wordt emigranten op den duur naar
een der landskerken in het nieuwe vader
land te lelden. Anders echter staat het
ten opzichte van hen die na verloop van
korter of langer tijd weer repatriëren.
De Oecumenische Raad verklaart zich
gaarne bereid te onderzoeken op welke
wijze het contact tussen de gemeenten
onderling en haar predikanten onder
ling kan worden bevorderd.
De herdenking van dit ogenblik
geeft ons de kracht met het werk
voort te gaan. Een herdenking is niet
alleen een bezinning op hetgeen
reeds ls verricht, maar ook een be
zinning op het werk, dat nog wacht.
De zending heeft het moeilijk. In In
donesië heeft zij afgedaan, elders nog
niet, gelukkig. Maar de vraag is:
waar moet zij heen? Naar Afrika?
Niemand weet hoe of wat. Tiaar één
ding is zeker: ook in het leven van
de zending van vandaag staat Jezus
aan de oever, en Hij bemoeit er zich
mee. Daaruit kunnen zij, die het zen
dingswerk dragen, hun kracht putten.
Jezus staat aan de oever. Het is de
Heer. En onze kracht ligt in het steu
nen op Zijn mogelijkheden, aldus dr.
Brouwer.
In deze dienst werd de liturgie ver
zorgd door ds. C. M. van Endt, prae-
ses van de Centrale Kerkeraad te
Utrecht
Beroepen i
Schuurman t
Aangenouu
P. H. de Pre
Oosterwolde. Geld., J. C.
Bleskensgraaf.
i naar H. I. Ambacht (toez.
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepen te Oegstgeest. A. L. Jan:
Jonge te Oostvoorne; te Rotterdam (zie
kenhuispredikant voor Eudokia),
Hagen te Leeuwarden.
Beroepbaarstclling: Ds. H. G Meynen,
laatstelijk predikant van de gereformeerde
kerk van Soerabaja, thans woonachtig te
Emmen, Valtherlaan 87, tel. 059101352,
zal gaarne een beroep in overweging
CHRIST. GEREF. KERKEN
Bedankt voor Werkendam, N. de Jong
te Katwijk aan Zee.
Jeugd hield V.N.
vergadering
Zaterdagmiddag hebben te Amsterdam
ongeveer honderd leden van diverse
jeugdorganisaties uit de hoofdstad deel
genomen aan een voor de eerste maal
gehouden algemene vergadering va
„Jeugd Verenigde Naties". Negentien
van de bij de V.N. aangesloten landen
waren vertegenwoordigd door delegaties
van hoofdstedelijke jeugdorganisaties.
In het voorbereidende stadium
deze „algemene vergadering" hebbende
delegaties opdracht gekregen zich
danig te verdiepen in de structuur ei
problemen van „hun" land. dat zij tot
een zelfstandige oordeelvorming zouden
kunnen komen.
Verscheidene resoluties zijn besproken,
die door de delegaties waren ingediend
Hierbij was een voorstel van Indonesië
over Nieuw-Guinea. Gevraagd werd Ne
derland ten spoedigste onderhandelingen
te laten openen met Indonesië, waarbij
Indonesië Nederlandse belangen in het
oog zal houden, o.a. door procentsgewijze
verdeling van de bodem- en cultuurop
brengsten.
De nieuwe anglicaanse bisschop
Bristol in Engeland, ds. Oliver Tomklns,
heeft verklaard dat hij niet bereid is
om kerkelijke bazars in zijn bisdom te
openen. In zijn blad „Diocesan Gazette",
schrijft hij dat deze kerkelijke traditie"
niet de vruchten bevat van persoonlijk
contact en pastorale zorg. die de in
komsten hun waarde geven".
Mevrouw prof. dr. G. H. J. van der Molen:
der
Causerie voor
ARJOS-leden
TV/TEVROUW prof. dr. G. H. J. van
-1 Molen heeft in een causerie, die
zij zaterdagmiddag in Rotterdam tij
dens een provinciale Arjos-conferentie
hield, met klem betoogd, dat atoom
bewapening van de vrije wereld in
het Westen en dus ook van Neder
land op dit ogenblik noodzakelijk
is. Die bewapening immers zal het
machtsevenwicht tussen Oost en West
helpen handhaven en daardoor alleen
al bij het uitbreken van een atoomoor
log helpen voorkomen. Het is duide
lijk, aldus prof. Van der Molen, dat
met het oog hierop het bewapenings-
besluit moet worden genomen lang
vóór het tijdstip waarop een atoom
bom dreigt te vallen.
De christelijke kerk, zette zij in het
Legin van haar causerie uiteen, is be
paald geen voorstandster van geweld
loosheid. Er kunnen zich omstandighe
den voordoen, waardoor zelfs een
log onvermijdelijk wordt en w;
voqt een rechtvaardige zaak de wapens
opgenomen moeten worden, zoals bij
voorbeeld in het geval van een agres
sieve aanval, die zelfverdediging nood
zakelijk maakt. In een dergelijk con
flict draagt de overheid het zwaard ten
goede dan is het haar taak het
volk te beschermen tegen aanvallers
van buitenaf.
Er zijr» mensen, merkte prof. Van
der Molen op, die pacifist zijn gewor
den doordat in een moderne oorlog
zulke afschuwelijke middelen als kern
wapens -ebruikt dreigen te worden.
Een principieel standpunt ten
Advertentie
Brandend Maagzuur
Aoort bij U tot net verleden
bij de eerste Rennie die ge ln de mond
steekt. Inderdaad, een of twee Renmes
herstellen het evenwicht en elimineren
alle overtollig maagzuur vanaf het
moment dat de zuurdovende substantie,
simpelweg met Uw eigen speeksel, in de
maag belandt 'n Heerlijk middel die
Rennies, want behalve de heilzame wer
king, hebt U ook nog het voordeel weer
alles te kunnen eten waarnaar een grage
maag vraagt.
183
„Wacht eens even. Kon. dat schot niet zijn gelost
door Richard Hare?"
„Dat kon niet. Hij was er ongeveer een kwartmijl
vandaan. Ik was dichter bij het huis dan hij."
„Ga door."
„Ik kon mij niet voorstellen wat dat schot te bete
kenen had of wie er kon hebben geschoten. Ik wist,
dat stropers niet zo dicht bii het huis van Hallijohn
kwamen Ik ging kijken en toen ik de hoek om kwam
zag ik kapitein Thorn zoals hij toen genoemd werd
naar buiten hollen. Hij zag bleek van schrik en
hijgde naar adem, kortom, ik heb niemand ooit zo
jntsteld gezien. Ik greep hem bij zijn arm en vroeg
aem of hij geschoten had
Zo kwam ook het verhaal over het zwijggeld vast
te staan. Thorn-Levison had Otway Bethel weten
te overtuigen, dat Richard Hare de schuldige was,
hoewel hij het direct daarop niet meer geloofde.
Toen de rechter tenslotte vroeg of de verdachte
nog iets te zeggen had de jury had reeds het
„schuldig" uitgesproken, niet op grond van moord
met voorbedachten rade, doch voortkomende uit de
kwade opwelling vao het ogenblik omklemde
Francis Levison met beide handen het hekje, hief
zijn hoofd op. als om de vrees van zich af te
schudden, en zijn anders zo wit gezicht was bloed
rood.
van
door ANN LUDLOW
„Alleen dit, edelachtbare. De jury heeft een juist
inzicht gehad in de gang van zaken. Zo is het ge
beurd. Het zou nutteloos zijn voor mij te ontkennen,
dat Hallijohn door mijn schuld werd gedood. Maar
er was geen sprake van kwade opzet Toen ik het
meisje Afy verliet en naar het huis ging om mijn
hoed te halen, was het mijn bedoeling niet een moord
te plegen, net zomin als op dit ogenblik. Hallijohn
was er en bij de woordenwisseling, die ontstond,
gebeurde het, Mylord. maar het was niet met voor
bedachten rade."
Toen legde de zwart gemutste rechter zijn ene
hand over de andere en sprak:
„Beklaagde. Door een duidelijk en ontwijfelbaar
getuigenis is dood door schuld tegen u bewezen.
De jury heeft u schuldig verklaard en ik ga vol
komen in hun oordeel mee. U benam een ongeluk
kige man, die u niets misdeed, het leven. U hebt
dat zelf erkend. Het was een gemene, barbaarse,
een afschuwelijke daad. U weet zelf het beste hoe
uw leven, dat achter u ligt, ts geweest. Uw omgeving
weet er iets van, maar er is vergeving bij de Aller
hoogste voor de ergste schuld. Het is aan mij nu
slechts nog om het wettelijk vonnis over u uit te
spreken. Dat is, dat u, Francis Levison, terugge
voerd wordt naar de plaats, waar u reeds gedeti
neerd was en vandaar naar de plaats der terecht
stelling, en dat u daar zult worden opgehangen aan
uw nek. totdat u dood bent. En moge de Almachtige
God uw onsterfelijke ziel genadig zijn
De zitting was geëindigd, er kwam evenwel nog
iets anders Er was nog een zaak tegen Richard Ha
re junior. Het was niet meer dan een formele pro
cedure Er werd niets tegen hem ingebracht en na
enige minuten was hij vrij.
De helft van de inwoners was naar Lyrmeborough
gekomen. Ze stonden deels ln de rechtzaal, deels bui
ten. Als een Engelse menigte eenmaal in opwinding
geraakt, dan doet ze het goed Steeds maar roepend
en schreeuwend dromde ze om Richard heen Ze
wenste hem geluk, uitte in allerlei vormen haar
geweldige spijt, dat ze hem verdacht had. en zei
dat ze alles weer goed hoopte te maken.
(Wordt vervolgd)
zien van het oorlogspropleem hangt
echter niet van een bepaald wapen
af bovendien hadden ook vroeger
oorlogen ontzettende gevolgen: men
denke slechts aan pest-epidemieën, die
vele duizenden slachtoffers eisten. Het
is bepaald niet zo, dat oorlogen-zon-
der-atoombom in het verleden altijd
een soort kinderspel zijn geweest.
Het afwijzen van atoombewapening
in dit stadium betekent, dat de Wester-
s. mens zichzelf het martelaarschap op
legt. Afgezien van het feit, dat de mens
dit zichzelf nooit mag aandoen is er
de omstandigheid dat martelaarschap
tegenover de agressor van deze tijd
geen rol meer speelt. Deze agressor,
riep mevrouw Van der Molen uit, staat
klaar met de injectienaald om de geest
van zijn tegenstander te transformeren.
Hij past hersenspoeling toe om op de
menselijke geest een ander patroon
te drukken.
Hersenspoeling werd in het jongste
verleden toegepast in China. In Thibet
wordt op dit ogenblik het verzet va
bewoners niet met geweld gebroken,
maar stelselmatig verzwakt door vele
duizenden van die bewoners na een her
senspoeling op te kweken tot andere
ïensen. Hersenspoeling tast de mense
lijke persoonlijkheid aan en zij is daar
door als verschrikking duizend ma:
ger dan een atoombom, besloot prof.
Van der Molen.
Prof. dr. M. J. van Uven
overleden
Zaterdagavond is op 80-jarige leeftijd
na een korte ziekte in het Prot. chr.
Streekziekenhuis te Bennekom overle
den prof. dr. M. J. van Uven, oud-hoog
leraar aan de Landbouwhogeschool te
Wageningen Prof. Van Uven werd op 7
november 1878 te Gouda geboren, stu
deerde wis- en natuurkunde te Utrecht,
promoveerde in 1908 en werd in 1913
benoemd tot leraar in de wiskunde aan
de toenmalige Rijks Hogere Land-, Tuin
en Bosbouwschool te Wageningen. Hij
werd in 1918 hoogleraar, omdat in dat jaar
deze instelling werd verheven tot Land
bouwhogeschool. In 1950 trad prof. Van
Uven af wegens het bereiken var
pensioengerechtigde leeftijd.
De thans overledene genoot niet alleen
bekendheid wegens zijn grote kennis v
de exacte wetenschappen, doch ook w
gens zijn bijzondere muzikale aanleg.
Reeds tijdens zijn studententijd speelde
hij een rol in het muziekleven te Utrecht
en dirigeerde hij eigen composities bij
het Utrechts Stedelijk Orkest. Hij sticht
te in 1919 de Wageningse Studenten Or
kestvereniging. die inmiddels is uitge-
breid met een koor.
Tot 1957 was hij dirigent van deze ver
eniging. Ter gelegenheid van zijn af
scheid van deze vereniging ontving prof.
Van Uven de gouden erepenning van de
gemeente Wageningen.
Prof. Van Uven was ridder in de orde
van de Nederlandse leeuw. De teraarde
bestelling zal plaats hebben op woensdag
a.s. te 14.00 uur op de algemene begraaf
plaats fe Wageningen.
Opstelprijswinnaar als
kerkelijke postbode
De twaalfjarige Randy Peabody, een
van de twee jonge Amerikanen, die bij
een opstelwedstrijd een reis naar Neder
land hebben gewonnen, heeft zaterdag
aan de secretaris-generaal van de synode
der Ned. Herv. Kerk, dr. E. Emmen, een
brief van de predikant van de „Re
formed Church" in Albany overhandigd
De Amerikaanse predikant brengt in die
brief de groeten van zijn kerk over aan
de Nederlandse Hervormde Kerk, Bij de
overhandiging op het secretariaat van
de Ned Herv Kerk was ook de andere
prijswinnaar, de zestienjarige Dean Wil-
aanwezig.
Psalm 1 is meer dan het eerste lied van een gezangenbun
het is tevens een voorwoord tot het geheel. Ieder begin
God laat ons een scheiding zien. Genesis 1 begint met
scheiding tussen licht en duister en in psalm 1 zien we
scheiding tussen de man die „welzalig" is en de goddeloze,
als kaf door de wind wordt verstrooid".
Let er echter op dat de zalige geen „heilige" zonder meer
gelovige wordt hier geconfronteerd met de werkelijkheid j
de zonde. Hij is geen volmaakt, zondeloos, door God vastgen
den wezen, maar iemand die geneigd is steeds weer de wi
te gaan van de goddeloze. En dan blijft het niet bij het gj
Er is een climax in deze eerste drie verzen. Eerst loandeljj
gelovige met de goddelozen, dan blijft hij staan en sluit Jt
aan bij hun gezelschap en eindelijk zit hij in hun kring alsi<
gelijkberechtigde. Zonde komt niet als een vloedgolf over
heen. Hij vreet zich langzaam maar zeker een weg, zoals\
klein plekje rot langzaam een hele mand appelen kan aaij
ten. Zonde is geniepig en daarom wordt de christen opgero
toch vooral op de hoede te zijn.
Wie niet staat bij de zondaars komt niet te zitten bij de s|
ters; wie niet wandelt, komt niet te staan. Is dit geschej
leven een teken van hoogmoed bij de gelovige? Neen, het ib
leen de raad van God aan zijn kinderen om niet te luiste
naar de raad van de goddelozen. Er is een scheiding, die Ij1
weg te praten valt. Aan welke kant staat u?
EINDE VAN BREDE BASIS?
TN „De Volkskrant" van zaterdag
heeft prof. Romme geschreven,
dat met de kabinetsformatie van
thans een einde is gekomen aan de
brede basis. Zelf blijkt hij dit te be
treuren.
Nu ligt voor een dusgenaamd extra
parlementair kabinet de kwestie van
de basis uiteraard in het algemeen
al anders dan voor een dusgenaamd
parlementair kabinet. Maar afgezien
daarvan heeft het, in elk geval zo
voor het oog, de schijn, alsof prof.
Romme een rekenfout maakt.
Voor het oude kabinet waren de
krachten gerecruteerd uit vier par
tijen; voor het nieuwe kabinet is het
getal van vier gebleven. Alleen heeft
de socialistische partij, als reservoir
van ministeriabele figuren, plaats
moeten maken voor de liberale
partij.
Daarom mag de vraag rijzen, of men
metterdaad spreken mag van het ein
de der brede basis en of, zij het met
andere samenstelling, de brede basis
niet wordt gecontinueerd. Toegege
ven, de socialistische partij is heel
wat groter dan de liberale, ook na
de vooruitgang die deze heeft ge
boekt, en zij zal ook meer aan op
positionele kracht weten te ontwik
kelen dan waartoe de liberalen in
staat zijn gebleken, maar naar scha
kering en naar aard van samenstel
ling is de nieuwe basis evengoed
breed te achten.
Om deze reden ook moeten wij er be.
denking tegen inbrengen, wanneer
men het nieuwe kabinet aanmerkt
als een rechts kabinet. Welke kleur
het dan heeft? Hecht men aan het
woord rechts, dan zal men het stel
lig moeten aanduiden als rechts-libe-
raal, al dreigt men dan voorbij te zien
aan het feit dat zoals trouwens
bij meer kabinetten het geval is
de samenstellende delen op kabinets
niveau een nieuw eenheidsbegrip vor
men, dat zeker niet louter rechts
mag heten noch zeker ook louter li
beraal, maar waarvan het eigen ka
binetskarakter toch ook in de aan
duiding rechts-liberaal niet afdoende
juist getekend is.
Om terug te keren tot het naar
wij menen dus misplaatste afscheid
van prof. Romme van de brede basis:
naar het getal der politieke schake
ringen waaruit het is samengesteld
is voor ons het nieuwe kabinet even
breed van basis als het oude. Van
daar ook dat vele woorden, die prof.
Romme in een stemming van enig
heimwee aan de brede basis wijdt,
ons de indruk geven van lichtelijk
in de lucht te hangen en geen betrek
king te hebben op de feitelijke si
tuatie. Hij noenit als wenselijkheden
voor de brede basis de buitenlandse
politiek, de defensiepolitiek, de mo
gelijkheid ter verzachting van de bin
nenlandse belangentegenstellingen.
Door het zo te stellen vestigt prof.
Romme al dadelijk de schijn, alsof
hij in deze belangrijke aangelegen
heden van de socialisten-in-oppositie
minder in 's lands belang verwacht,
minder dan ze hebben opgebracht
toen ze nog rechtstreeks achter de
regering stonden, minder ook dan
hetgeen de vorige oppositiepartij, die
der liberalen, aan steun in deze be
langrijke zaken heeft willen opbren
gen.
Wij moeten, zo dunkt ons, de poli
tieke situatie zien zoals zij is. De
thans afgedane geschakeerde brede
basis is vervangen door een nieuwe,
weliswaar anders doch even gescha
keerde, brede basis. De breedte zou
alleen versmald zijn bij een, intus
sen niet betrachte, inperking van het
aantal partijen op welker steun men,
ook bij afwezigheid van bindingen,
in elk geval redelijkerwijze n£
te mogen rekenen. v.
Het bovenstaande hebben wijt,
meend te moeten stellen melte
daarbij in acht genomen duid(
heid. De nieuwe schakering vani
brede basis heeft onze instem#
Zij ligt, zoals wij op deze plaati
ker hebben uiteengezet, in dem
van een ontwikkeling als ook y
ons met vreugde begroet, een)
wikkeling namelijk naar inpeiL
van de staatsbemoeiingen en i
groter mogelijkheid tot ontplof'
van de menselijke persoonlijk^
Het ware voor hen te veel eer,
dien wij zouden stellen dat wij |jj
ontwikkeling aan de liberalen Jr
ben te danken. Ze hebben er nil*
bijster veel aan kunnen doen. 1
de liberalen passen in het nir
klimaat, zoals de socialisten pi
in het voorbije klimaat. Uit het I
renpatroon is een kleur die bi
voortschrijding van de lichtval!
verschoten bleek weggevalleto
er is een andere kleur bijgekon
het aantal kleuren zelf is niet»1
anderd. K
Daarom, al heeft de nieuwe sa$c
stelling van het kabinet onze ins
ming, wij hebben er bezwaar tcde
wanneer men het doet voorkop'
alsof de basis wezenlijk is versa
Zoals bekend hebben wij laten L
ken van een zekere voorkeur
een kabinetsformatie met als U
de dusgenaamd confessionele
tijen. Wij meenden dit in het rt.
streeks verlengde te zien liggen^
ons pleidooi voor een christelijk*,
litiek. De uitslag van de verkil
gen heeft niet de mogelijkheid^
bracht om deze op zichzelf goedi
dachte nader tot werkelijkheid te!
ken. Onvermijdelijk bleek een
waarbij evenzovele schakeringen
trokken waren als bij het oude fce
net het geval was. Het verschil!:
alleen in de aard der schakerin
Dat voor een brede zowel als
een smalle basis respectabele igj
menten zijn aan te voeren is on»j«
kend. Vóór een brede basis sproe
de problemen waarvoor wij als^n
staan, problemen die veelal hel'°
rakter van de gemeenschappelijk,,!
dragen. Het viel prof. RommeL
moeilijk ze in zijn door ons hii»
ven gesignaleerde beschouwing^
enige klem te vermelden.
Aan de andere kant blijft daar)
de brede basis wel zeer dwingp;
het zoeken naar wat nog genivi
schappelijk mogelijk is. Een b'
basis kan betekenen een smal C
terrein. Hoe meer schakeringen
mers erbij betrokken, hoemeer egr
vallen te ontzien. Hoe breder AfH
sis, hoemeer, naar de ervaring l> j
de ijskast moet gaan fungeren alL
vertrouwd attribuut. En voor dej
ming van de gezonde politieke
ning werkt de brede basis al te i j
dig als een nevelgordijn; het
op het gemeenschappelijke lu
heerst, men verliest de kijk op
eigene, hoezeer juist het
schappelijke vanuit het eigene
worden gevoed.
Daarom: wij kunnen instemmens
de samenstelling van het nieuwi 1
binet, maar men verkijke zich 1°
op zijn samenstelling. Een snjg,
basis is het niet. Het is naar sclfc
ring even breed als het oude. i
Moge het, in de voortgeschreden'0
wikkeling binnen de politieke"
tuatie, al datgene doen waartoe
naar de aard van zijn samenste^
in staat is. Maar laten wij ook n'
blijvende noodzakelijkheid van e
politieke belangstelling, van eigei
litieke kritische zin en vooral
van eigen politieke werkzaareé'
geen ogenblik uit het oog verli#
Motie Zwinglibond
over ontkerkelijking
Op de tiende algemene vergadering
van de links-vrijzinnige Zwinglibond
heeft de voorzitter, ds. H. Lunzen van
Odoorn gezegd dat de ontkerkelijking
geen gevolg was van de vrijzinnigheid,
maar van het feit dat de kerk geen
werkelijke consequenties trekt uit de
verdere ontwikkeling der wetenschappe
lijke inzichten.
De vergadering heeft een motie
genomen en aan de kerken gezonden
waarin de Zwinglibond uitspreekt dat hij
verontrust is door de allerwege optreden,
de versnelde ontkerkelijking en dat de
bond appelleert aan alle christelijke ker
ken om het nieuwe kosmische wereld
beeld. zoals dit naar voren komt in de
Jitkomsten der wetenschap sinds de laat.
>te tweehonderd jaar. denkend te ver-
verken in de religieuze uitbeelding van
het geestelijk leven.
Ds. A. Kooistra mf
emeritaat f
A. Kooistra, hervormd predikan0]
Elden, is voornemens op 1 mei a.s1
emeritaat te gaan in verband mei
bereiken van de 65-jarige leeftijd. 1
Kooistra werd nadat hij anderhalf pi
als hulpprediker te Oegstgeest wje
zaam was geweest, in 1921 afgevaafa
als zendingspredikant naar Indië. L
is hij werkzaam geweest op Celebe
op Oost-Java. Ook was hij docent aa J
Theologische School „Bale Wyato*'
Malang. in 1946 repatrieerde hij em
1947
ijn tegenwoordige gemeente Na 1
emeritaat zal hij daar nog een jaar
nen als bijstand in het pastoraal Te' 1
