Ilieuwc hsctft ÖTauratil Amerika bezorgd over Brits-Duits geschil Luns: zogenaamde Britse plannen zijn overdreven Protest tegen universiteiten Voor Bantoes V.S. lanceren vanavond twee kunstmanen in één Vanguard-raket FASCISTISCH PLAN VAN FRANSE EXTREMISTEN Prof. De Quay polst prof. Tliurlings voor Ec. zaken Amerika wil te Djakarta vriendschap versterken Dulles weer in ziekenhuis Van Beiiium plotseling overleden ZUIVELTEKORT MOGELIJK f35 MILJOEN KLEINER MAANDAG 13 APRIL 1959 BUREAUS: Steenstraat 37 Directie. Redactie, Abonnementen- én Advertentie-afdeling TeL 31441. ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter. Familieberichten f0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Postrekening 58936. Veertigste jaargang no. 11537 Directie: F. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stflntwflsticfj is gbebleuen triyn bert ia tegfjenspaet" Koudekerk begroette EERSTE BURGER Zie pagina 4 Washington werkt aan compromis ft WASHINGTON maakt men zich bezorgd over de meningsverschillen die tussen Engeland en West-Duitsland bestaan over de houding, die de 'estelijke landen tegenover Rusland moeten aannemen. Er gaan in Ame lia steeds meer stemmen op, om met inspanning van alle krachten een ttging te doen de wat gespannen verhouding tussen Londen en Bonn te trbeteren, voordat de besprekingen met de Russen oyer het Duitse vraag- juk beginnen. Men zoekt in Washington dan ook naarstig naar een compromis, waar- fee én West-Duitsland én Engeland akkoord zouden kunnen gaan. Zo zou- fen de Amerikanen willen voorstellen de economische en culturele betrek ingen tussen Oost- en West-Duitsland uit te breiden als een eerste stap op jeg naar de hereniging. herder omvat het Amerikaanse npromis een vermindering van de litieke spanning tussen de twee ritslanden in fasen. Wanneer de rmindering van deze spanning een t is zou men definitieve stappen or ontwapening kunnen doen. [et slot van het Amerikaanse compro- iplan is een hereniging van beide itslanden en een verdrag tussen Oost West, waarin alle ondertekenaars irborgen krijgen tegen agressie. In het erikaanse compromis is ook het En- se plan voor een „plafond" voor strijd- chten en bewapening in midden- ropa opgenomen. an officiële zijde worden de menings- schillen niet tegengesproken, maar 1 meer wordt de nadruk gelegd op bestaande eensgezindheid tussen de itelijke landen en het gemeenschappe- standpunt, dat over de hoofdlijnen i de politiek bestaat, o zei de Westduitse minister landse zaken, von Brentano n enkele reden bestaat om een breuk ;en de westelijke mogendheden zen. En de Nederlandse minister pnlandse zaken, mr. Luns, zei zatei toen hij uit Amerika op Schiphol ;wam: „De eenheid onder de bond- ten is niet alleen bewaard, i versterkt", ven later verklaarde de Nederlandse Zuidafrikaanse studenten zullen het ietsontwerp van de regering, waarin iordt besloten tot het invoeren van !e apartheid op de universiteiten, niet Snvaardcn. Dit is gisteren bekendge- laakt in een verklaring van alle or- anisaties van Engelstalige studenten, loewel het wetsotnwerp zaterdag na tn vergadering van 26 uur in tweede izing door het parlement werd aan aard, zullen de studenten toch nog en afvaardiging zenden naar de mi- ister van onderwijs, met het vezroek kt wetsontwerp alsnog in te trekken, net parlement werd het ontwerp met 10 tegen 55 stemmen aanvaard. Het I de bedoeling dat aparte universitei- m worden gesticht voor niet-branken. je minister die verantwoordelijk is bor het bestuur en de ontwikkeling an de Bantoes, Daan de Wet Nel, [i dat deze universiteiten het logische bvolg zijn van de onderwijspolitiek j de Zuidafrikaanse unie. B deze universiteiten zijn opgericht, lllen de Bantoes niet langer acade- nsch dakloos zijn, zoals thans. de leesmolen va nde westelijke bescha- ing kan stoppen. Het zijn ménsen met in eigen cultuur en geest", aldus de linister. (Toch zullen hun universitei- p door blanken worden opgezet en prmoedelijk tooh ook op Europese jest geschoeid zijn. Red.) minister: „De Britse houding heeft zich geheel aangepast bij die van de andere geallieerden en ik wil erop wij zen, dat de zogenaamde plannen, die aan Macmillan en Selwyn Lloyd wor den toegeschreven, zeer overdreven zijn. De Grote Vier en de andere elf mogendheden zijn tot volledige over eenstemming gekomen, ik heb ge zegd, dat men naar de mening van de Nederlandse regering geneigd is, het nemen van besluiten teveel in handen van de Grote Vier te leggen". „De kwestie-Berlijn, die over oorlog en vrede kan beslissen en die voor de ge hele wereld van hetzelfde belang is, moet daar geen voorbeeld van worden", aldus mr. Luns. „Bij de voorbereiding van de NAVO-conferentie en de bespreking is naar onze mening iets te weinig met de kleinere landen voeling gehouden. Dat is nu op de afgelopen conferentie hersteld". Minister Luns deelde verder mee, dat Nederland, West-Duitsland en Frankrijk over de meeste internationale problemen dezelfde mening hebben. Commentaren Dat er politieke spanning tussen En geland en West-Duitsland bestaat is dit weekeinde weer duidelijk gebleken uit de Engelse perscommentaren. Zo schrijft de liberale Evening Star: „Na de oorlog, toen Duitsland schrikkelijk was verpletterd, het honger leed, veroorzaakte de ingeboren menslievendheid van de Engelsen verzachting van gevoelens. Wij zagen wonderd toe hoe het land zich uit eigen kracht omhoog werkte. De wittebroods weken zijn voorbij. Thans, nu ex-n; weer op belangrijke plaatsen zetelen, wijl vele slachtoffers van de nazi's geen schadeloosstelling hebben ontvangen en West-Duitsland weigert de bezettings- kosten te betalen, nu wij de op geld nende aanmatiging van de Duitse risten in het buitenland zien, nu Duits land atoomwapens heeft, zien de Engelsen koeler en zelfs met bezorgdheid naa: nieuw Duitsland. Dit heeft niets te ken met wat dr. Adenauer systematische intriges noemt, maar de oorzaak is herinneringen langer duren dan witte broodsweken". Zelfs de Londense Times, die dikwijls de mening van de regering weergeeft, schrijft in scherpe bewoordingen. „Adenauer is verre van de spreekbuis der Westduitse openbare mening. Veel Duitsers lezen graag Britse perscom taren en voelen zich niet zo eigengereid als de Bondskanselier", aldus de cc pondent in Bonn van dit blad. De altijd anti-Duitse Daily Express gaat nog verder. In een hoofdartikel staat: „Naarmate Duitsland stt wordt, neemt zijn begeerte naar ve ding toe. De roep naar teruggave het verloren gebied in het oosten Europa wordt luider. Britse soldaten zul len om deze verloren gebieden nooit de strijd intrekken". DE AMERIKANEN zullen van avond omstreeks zeven uur Ne derlandse tijd vanaf de basis Cape Canaveral met één Vanguard-raket twee kunstmanen tegelijk de ruimte inschieten. De ene satelliet heeft een doorsnee van 33 centimeter en i: apparaten voor magne tische metingen. De andere is eer plastic ballon, die automatisch in de ruimte wordt opgébla: doorsnee van zeventig centimeter krijgt. Ook op de basis Vandenberg in Cali- fornië staat men op het punt een satelliet lanceren. Nog deze week n aanneemt daar een kunstmaan ti de serie Explorer het luchtruim kie- i. Deze poging, die wordt ondernomen door de luchtmacht, wordt het begin i zeer langdurig project, uitgevoerd opdracht van fensie. De satelliet wordt uitgerust met ee elektronisch oog en een televisiecarnei de aarde af te zoeken. Voor de veri toekomst over vijf tot tien jaar- erkt men in de V.S. aan een viert limteschepen. De Vega, die als eerste ruimteschi wordt gelanceerd, kan twee mensen in ee baan om de aarde brengen en nuttige 1 Later komt de Centauer, het Demonstratie in Algiers tegen De Gaulle p GE VEER 200 Franse extre- misten hebben gisteren in Al ts president De Gaulle uitgejouwd èen politiek van volledige integra- van Algerije geëist. De demon- inten namen een formule aan f vervanging van de Franse re- ing". Deze formule zou dan moe- bestaan uit een corporatief hem, zoals dat in Italië in de tijd i het fascisme is gepropageerd. staat onder de naam „Volksbeweging der tien", een toespeling op de dertiende mei van het vorige jaar. De bijeenkomst, die werd gehouden in het gebouw van een studentenorganisatie, was een bewijs van de toenemende ont stemming onder de rechtse Europeanen in Algiers over de tegenwoordige Franse regering. De president van de volksbewe ging, Robert Martel, sprak de beschuldi ging uit, dat de regering alle generaals straft, dae trouw zijn aan de rechtse zaak. Alleen Jacques Massu heeft de zuivering overleefd. De Gaulle heeft Guinee reeds verloren, aldus Martel, en nu is hij bezig de rest van de Franse bezittingen in Afrika te verliezen. Het Tsjechische schip Lidace, dat door de Fransen is aangehouden, is gisteren uit Algiers vertrokken. De 581 ton wapens en munitie zijn door de Fransen in beslag genomen. De Franse autoriteiten hebben verklaard over inlichtingen te beschik ken, dat de wapens voor de Algerijnse opstandelingen waren bestemd- ruimtevaartuig met waterstof als energie bron. Zijn nuttige lading kan bijna dui zend kilo worden. Saturnus wordt ruimteschip dat tien tot vijftien ton lading in een baan om de aarde moet brengen, terwijl de mogelijkheid bestaat dat men dit type gaat exploiteren voor een pendel dienst tussen de aarde en laboratoria i Als deze drie types eenmaal goed ont wikkeld zijn, komt de Nova. een 78 meter lange raket, die twee of drie mensen een retourtje maan moet geven. Mocht dit risico te groot zijn, dan kan het ruimte schip in ieder geval uitstekend dienst doen als „vrachtvaarder" met ladingen van 75 ton. Formatie gaat gestaag verder Drs. Schmelzer ook genoemd (Van onze parlementsredactie) p)E KABINETSFORMATEUR prof. dr. J. E. de Quay heeft heden middag een onderhoud gehad met het K.V.P.-Eerste-Kamerlid prof. dr. Th. L. M. Thurlings en daarna met de demissionaire ministers Luns (buiten landse zaken) en Zijlstra (economi sche zaken) gezamenlijk. Aan prof. Thurlings. die hoogleraar is aan de landbouwhogeschool te Wageningen, heeft de formateur de portefeuille van economische zaken aangeboden. De kans, dat de K.V.P.-senator deze zal aanvaarden, wordt in politieke krin gen niet groot geacht. Reeds bij een vo rige gelegenheid werd prof. Thurlings voor deze post gepolst, maaar ook toen bedankte hij. Sommigen zien in de de missionaire staatssecretaris voor binnen landse zaken, p.b.o. en bezitsvorming drs. Schmelzer (K.V.P.) de meest geschikte kandidaat voor economische zaken. Zaterdagmiddag heeft prof. De Quay minister Luns, die uit de Verenigde Sta ten terugkeerde, van Schiphol afgehaald. Daarna hebben beiden een onderhoud Misschien heeft minister Luns tijdens zijn terugreis uit de Ver. Staten in spanning gezeten, want prof. De Quay stond hem immers op te wachten in verband met de kabinetsformatie. Maar tijd om te piekeren zal hij niet gehad hebben, want hij had een char mante reisgenote in de bekende negerzangeres Ella Fitzgerald, die in Nederland kwam optre den. Met een hoofse handkus nam de heer Luns afscheid even later zat hij naast de kabinetsformateur. Kapitein van jacht op zee overboord De kapitein van het Nederlandse jacht lose, volgens Reuter Lonyear geheten, 'erd gisteren op 25 mijl afstand van Felixtone (Eng.) vermist, toen het vaar- ':uig zich in moeilijkheden bevond. Het jacht was op weg van Breskens laar Brightlingsea in Essex. De Noorse walvisvaarder Nortreff Reepte het jacht naar een lichtschip, dat de bemanning van de Rose, een Later zette een reddingboot hen in Harwich aan land. De vrouw had beide schouders ontwricht, en de twee man- waren uitgeput. Actie tegen Algerijnen in Frankrijk De politie heeft gisteren ln geheel Frankrijk 465 leden van ondergrondse Algerijnse nationalistische bewegingen gearresteerd. Er werden lidmaatschaps- lijsten van het verboden Nationale Be vrijdingsfront en contributii drag van 60.000 in beslag Dillop ontmoet Sukarno TVE AMERIKAANSE onderminister van buitenlandse zaken, Douglas Dillon, is gisteren te Djakarta aangekomen op doorreis van de con ferentie der Zuidoostaziatische verdragsorganisatie te Wellington, en een conferentie van Amerikaanse diplomaten uit Azië te Manilla, waarheen hij zondagavond weer zou vertrekk en.Hij zou Sukarno, premier Djuanda', de minister van buitenlandse zaken Subandrio en andere Indonesische ministers ontmoeten. Volgens Dillon zijn de Indonesisch- Amerikaanse betrekkingen hartelijk en zijn besprekingen te Dakarta hebben ten doel de beide landen nog dichter by elkaar te brengen. Dillon zou met Subandrio niet over „West-Irian" (Nederlands Nieuw-Guinea) spreken, tenzij Subandrio dit ter sprake bracht. Dillon ontkende, dat de Zoavo- conferentie over de toestand in Indonesië zou hebben gesproken. Een Indonesische militaire missie voert volgens de Londense correspondent van De Tel. besprekingen over een krediet van f 95 min. voor de aankoop van krijgs behoeften, vooral valschermen en ander materieel voor luchtlandingen, uit reeds lang afgeschreven voorraden van leger- Prins Albert verloofd met Italiaanse prinses Paola A LBERT Felix Humbert Theodore Christian Eugene Maria, Prins van België, Prins van Luik is ver loofd met prinses Dona Paola Ruffo di Calabria, de dochter van wijlen prins Ruffo di Calabria, hertog van Guardia Lombardia en van prinses Louisa geboren Gazelli di Conte Ros- Deze mededeling, die werd gedaan namens de broer van prins Albert, koning Boudewijn van België en namens zijn vader, koning Leopold, verraste gisteren de Belgen in een Paus Joannes XXIII- Daarna volg den in Januari en met Pasen twee ontmoetingen in Italië. De 21-jarige prinses verblijft op het ogenblik samen met haar moeder in België. Zij zijn op bezoek bij de koninklijke fa milie. Prins Albert, 24 jaar, is de laatste tijd nogal op de voorgrond getreden. Hij bezet m de Belgische Eerste speciale uitzending var Het nieuws sloeg in Prins Albert, populair om zijn in nemende glimlach en zijn gelijkenis met zijn grootvader koning Albert, had zich zelden in het openbaar laten zien met de prinses. Een paleisfunctionarls deelde mee. dat prins Albert en prinses Paola el kaar verleden jaar voor het eerst ontmoet hebben bij de kroning van Kamer een zetel die hem krachtens de traditie toekomt. Onlangs werd hij gekozen tot voorzitter van het Belgische Rode Kruis. Zijn verloofde stamt uit een oud adellijk geslacht. De familie verwierf in 1622 het hertogdom van Guardia Lombardia in zuid-Italië. De vader van de prinses, prins Ruffo, was een van de grootste Italiaanse luchthelden uit de Eerste Wereldoorlog. Wegens zijn grote moed werd hem de „gouden medaille van de natie" toegekend. Hij schoot in totaal negentien Oostenrijks-Hon gaarse vliegtuigen neer. In 1946 over leed hij. BINNENVERINGBED Jeei/kfs (joodwill SCHUIMRUBBERBED opslagplaatsen- Een en ander mits Indo nesië zijn invoeren uit Europa recht streeks betrekt van Britse handelshuizen- De Indonesische ambassadeur te Bonn, dr. Zain, heeft echter van de Duitsers f 265 min. krediet ontvangen mits Indone sië zijn invoeren over Duitse handels huizen leidt. Ondanks opstand in Tibet India blijft streven naar toelating van Rood-China tot V.N. De Dalai Lama, die op het ogen blik in Bomdila verblijft, kan zo lang in India blijven als hij wenst. Dit heeft de afgevaardigde van In dia bij de V.N. zaterdag meegedeeld. „Het is niet aan ons. de Dalai Lama te verzoeken om te blijven, noch om terug te keren," zo verklaarde Chan dra Jha. „Wij moeten er alleen voor oppassen dat de internationale situa tie niet nog veel slechter wordt." De gebeurtenissen in Tibet heb ben volgens de ambassadeur geen enkele invloed op het streven van India, Rood-China tot de volken organisatie toegelaten te krijgen. Beide kwesties moet men volgens Jha volkomen gescheiden houden. Tn de V S. is inmiddels een comité hulpverlening Tibetaanse vluchtelin gen opgericht onder leiding van Lo well Thomas, de bekende wereldrei ziger en nieuwscommentator. In een telegram aan de Dalai Lama wordt de diepe bezorgdheid van het comité uitgesproken over de hardvochtige communistische onderdrukking van de Tibetanen. Piloot opzettelijk boven Pakistan Het Pakistaanse ministerie van buiten landse zaken heeft verklaard, dat de pi- >t van het Indiase vliegtuig, dat bij Ra- lpindi werd neergeschoten, heeft toe gegeven opzettelijk boven Pakistaans grondgebied te hebben gevlogen om mili taire boelen te fotograferen. Nieuwe geruchten over zijn aftreden De Amerikaanse minister van bui tenlandse zaken, John Foster Dulles, is gisteren plotseling uit Florida, waar hij voor herstel vertoefde, naar Wash ington teruggekeerd om weer in het Walter Reed-hospitaal te worden op genomen. Hij lijdt, zoals bekend, aan maagkanker. Als gevolg hiervan vraagt men zich in de Amerikaanse hoofdstad af, of Dulles' dokters er niet in zijn geslaagd de ziekte onschadelijk te maken. Er doen reeds geruchten de ronde, dat Dulles zich erop voorbereidt, af te treden. Deze geruchten zijn tot op heden nog niet weerlegd door het ministerie van buitenlandse zaken te Washington. Een week geleden eiste James Hagerty, de woordvoerder van het State department, nog dat een radiobericht volgens het welk de minister zou aftreden, werd in getrokken. Gisteravond reageerde hij vaag op verzoeken van de pers om in lichtingen en hij wilde de speculaties over een aanstaande beslissing bevesti gen noch ontkennen. Poetsdoekenfabriek in Tilburg in de as De poetsdoekenfabriek Brabant aan het Lijnsheike in Tilburg is gisteravond uitgebrand. De schade beloopt tiendui zenden guldens. van tweeëneenhalf uur gehad, waarbij, naar men mag aannemen, de vraag onder ogen is gezien, of het verantwoord is een afzonderlijke ministerspost voor Europese zaken en buitenlandse handel op te richten. Zoals bekend schijnt de K.V.P.-er mr. P. A. Blaisse, die vorige week door de formateur werd ontvan gen, de meest serieuze kandidaat voor de nieuwe post te zijn. Vandaag is het onderhoud De QuayLuns in tegen woordigheid van minister Zijlstra voort gezet. Ook van de A.R. minister heeft de formateur dus kunnen vernemen, hoe hij denkt over het creëren van „Euro pese Zaken en Buitenlandse Handel". Het kabinet der Koningin deelde in het middaguur mede, dat H.M. de Koningin hedenmorgen in paleis Soestdjjk prof. De Quay heeft ontvangen. Vanmorgen is tijdens een repetitie van het Concertgebouworkest in Amsterdam plotseling de 57-jarige dirigent dr. Eduard van Beinum overleden. Eduard Alexander van Beimum werd 3 september 1901 geboren uit een ras- muzikaal geslacht. Het eerste muziek- onderncht ontving hij van zijn broer, Co van Beinum, in viool, en van Fr. Hillen in piano. Reeds op 16_jarige leeftijd nam hij een plaats in als altist bij de Arnhemse Orkestvereniging. Van 1918 tot 1921 stu deerde hij aan het Amsterdams Conser vatorium bij J. B. de Pauw (piano) en bij Sem Dresden en Bernard Zweers (har monie en compositieleer). Na voltooiing van zijn studie werd Eduard van Beinum in 1921 benoemd tot direoteur van de afd. Schiedam der Mij tot bevordering der toonkunst. Twee jaar later kreeg hij de zelfde functie te Zutphen, waar hij tevens dirigent van de Zutpheruse Orkestvereni ging werd. In 192" volgde zijn benoeming tot dirigent van de Haarlemse Orkestver eniging, die hij spoedig tot grote bloei wist te brengen en vier jaar later kwam laar Amsterdam als tweede dirigent het Concertgebouworkest. Zijn groot dirigeertalent vond volledige erkenning in zijn benoeming in 1938 tot eerste diri- gebt. in welke functie hij Willem Mengel berg verving. Na de laatste wereldoorlog, toen Willem Mengelberg een verbod kreeg verder in ons land te dirigeren, kiwaim Eduard van Beinum alleen voor het Con certgebouworkest te staan en kreeg hij de are opdradht, een grote traditie voort zetten. In januari 1957 werd Eduard i Beinum geëngageerd als muziekdirec teur van het Los Angeles Fhilh. Orkest jr twee maanden per seizoen. Tevoren s hij reeds vele malen als gastdirigent verscheidene Amerikaanse steden op getreden. Sedert 1957 beperkte zich dat optreden tot Los Angeles. In 1955 leidde Van Beinum vier concerten in Zuid- Caldfornië. In december 1956 promoveerde Van Beinum tot doctor honoris causa in de letteren en wijsbegeerte aan de Gem. Universiteit van Amsterdam. In augustus 1957 werd Van Beinum in Salzburg door eeu lichte hartaanval ge- Salzburg door een lichte hartaanval ge- ran afgezien een concert te leiden van het Berlijns Philh. Orkest. Stond Willem Mengelberg bekend als Mahler-dirigent, Van Beinum kreeg grote n als vertolker van de symfonieën Bruckner. Ook als pianist heeft Van Beinum zich onderscheiden. Meermalen trad hü samen op met de violiste Sepha Jansen, met wie hij gehuwd was. In juni 1931 debuteerde hii als pianist in het Con certgebouw te Amsterdam met de „Varia tions Symphoniques" van César Franck. Voor een nadere beschouwing zie men pagina 5. Wind tussen zuid en zuidwest De Bilt verwacht tot morgenavond: Aanvankelijk nog weinig be- wolking en warm voor de tijd van het jaar, later meer bewolking met kans op en kele buien en afkoeling. Overwegend matige wind tussen zuid en zuidwest. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Dinsdag 14 april: Zon op 5.48, onder 1934: Maan op 9.40, onder 00.42. 18 april eerste kwartier. m (Van onze sociaal-economische redactie.) TN DE ZUIVELSECTOR worden op het ogenblik hoopvolle geluiden ge- hoord. De situatie is, vergeleken bij de aanvang van het rijksbegrotings jaar reeds aanmerkelijk beter. Als gevolg van deze verbeterde situatie be staat de verwachting, dat het tekort in het Landbouw Egalisatie Fonds dit jaar 35 miljoen minder zal bedragen dan aanvankelijk is geraamd. Oud minister Vondeling heeft vorig jaar door het instellen van een gedeeld marktrisico voor de boer het tekort op de melk reeds teruggebracht van 400 tot 300 miljoen. Wanneer de gunstige ontwikkeling op de zuivel- markt zich handhaaft zal het tekort dus nog aanzienlijk beneden de 300 miljoen kunnen dalen. De opbrengst van de melk, die over het vorige melkprijsjaar 21 per 100 kg bedroeg, wordt thans ten minste enkele guldens hoger geschat. Een op brengst van 24. welke niet geheel uitgesloten moet worden geacht, wan neer de gunstige ontwikkeling zich handhaaft, zou zelfs het geschatte te kort met 50 miljoen tot 250 miljoen doen dalen.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1