^Tftciryke iSmit iSibincfci
Engelsen voeren muziek
van Bach en Handel uit
E3HEESEÏ
- VERANDERDE -
VAN LIEFDE
«KRUISBOGEN»
10
ROOT'S
PAAS-ZATERDAG
ZATERDAG 28 MAART 1959
.Crucis mijsterium
Wij zoeken rond u, nooit zien wij u juist:
rechtvaardigheidontferming.... Klein behuisd
zien wij één lijn, liggend of rechtstandig.
Maar gij. God, bindt die beide saam. Gekruist.
SchllderU van Leonid Sologoub)
In sfaa( van
GEDICHTEN VAN BEVERSLUIS
In tUal van beschuldiging,
door Pierre H. Dubois. Uitga
ve Nljgh en Van Ditmar,
'a-Gra venhag e.
In rijn nieuwe roman schetst
Dubois de ondergang van een
wils-zwakke man. wiens leven, be
halve door vrouwen van nogal
,De gekken van G'
Badinerende roman
£EN BESPIEGELENDE RO
MAN. zo noemt de
sehryuer Luc. Willink zyn zojuist
by Van Stockum en Zoon te
's-Gravenhage verschenen roman
,JDe gekken ran G." Dit „be
spiegelende" zal dan uiaarschyn-
lyk zitten in het gniffelende
afstand-nemen ten aanzien van
zyn onderuierp. Met kennelijk
pleizier heeft de heer Willink
zich op zyn stof geworpen. G.
is het Oostenrijkse plaatsje Görz,
dat in 1917 in de vuurlinie
kwam te liggen van het Oosten
rijks-Italiaanse front. Toen lieten
directie en personeel van het
krankzinnigengesticht hun „gek
ken" aan hun lot over. Rondom
dit voorval spint de schrijver
zyn verhaal, dat in wezen be
trekking heeft op een spionage-
affaire.
Men moet iets overwinnen
voor men dit boek met evenveel
pleizier kan lezen, als het ge
schreven werd. Om over krank
zinnigen te spreken als ..gekken"
doet zeer onsympathiek aan. Dit
ruikt teveel naar het dolhuis-
vermaak van onze voorouders.
Spoedig echter speelt de ont
ruiming van het krankzinnigen
gesticht gelukkig geen rol mee.
Dan kan men zonder onaan
gename bijgevoelen s genieten.
overspelig allooi, beheerst wordt
door een angst voor het leven en
voor het doorgeven van dat leven
aan anderen. Het ls deze angst
en de daaruit voortvloeiende af
keer van een legale band met de
geliefde, die een verwijdering tot
stand brengt tussen hem en de
enige vrouw van wie hij werkelijk
heeft gehouden. Wanneer deze
vrouw jaren later terecht staat
'wegens moord op een baby, ver
trekt Lucas, de hoofdpersoon, naar
het buitenland, uit vrees dat hij
in het proces zal worden betrok
ken. Het gevoel, dat hij aan het
drama van rijn ex-minnares niet
onschuldig is. groeit in den vreem
de onder invloed van allerlei
herinneringen uit tot een ver
lammende obsessie, die hem
dwingt tot de conclusie, dat zijn
leven is mislukt. Bij zijn poging
zich te ontdoen van een brief,
waarin hem wordt meegedeeld, dat
hij toch een dochter bezit (niet
bij zijn vrouw, maar bij zijn
vriendin Cora) valt hij van een
boot en zinkt dan weg „in een
rust waarin alles helder werd".
Kwaliteiten
..In staat van beschuldiging" is
een boek met onmiskenbare kwali
teiten. maar ook met duidelijke
zwakheden. Het proces van gees
telijke ontreddering in Lucas' psy
che. een proces dat gevoed wordt
door een meedogenloze zelfonthul
ling. is met meesterschap gete
kend. Zeer suggestief zijn de ve
le flashbacks naar een liederlijk
verleden, dat de kiemen bevat
voor de uiteindelijke ondergang.
Toch is Dubois er niet in geslaagd
een werkelijk gave roman af te
leveren. In de eerste plaats niet
omdat de in dit boek optredende
bijfiguren onvoldoende. d.w.z.
eenzijdig en te weinig genuan
ceerd. uit de verf zijn gekomen.
Martieo Beversluis, die door al
lerlei omstandigheden buiten de
literaire ontwikkeling van de laat
ste dertien, veertien jaren is ge
raakt, is aan zijn opvatting van
het christelijk dichterschap gedu
rende die tijd trouw gebleven. Bij
hem is het merkwaardig, dat men
zijn talent en zijn virtuositeit
niet kan scheiden. Hij is name
lijk niet dichterlijk begaafd en
daarbij virtuoos beheerser van de
rijm- en verstechniek, zoals Geer-
ten Gossaert was, maar bij Be
versluis I s het talent de virtuosi
teit en Is de virtuositeit het ta
lent. Dat w1! zeggen: men moet
er vrede mee nemen, dat Bever
sluis altijd neigt tot breedvoerig
heid en een nadrukkelijke rijm
techniek; de goede dingen die hij
bereikt, ontstaan alleen langs de
ze weg.
Zijn jongste bundel. „Kruisbo
gen" (uitg. Callenbach. Nijkerk»
vertoont geen ander beeld, al valt
het dadelijk op dat de rijpere
leeftijd een zekere verstilling en
hier en daar ook onmiskenbaar
een zekere matheid heeft meege
bracht.
Toch mogen onze mensen hun
christelijke dichters niet vergeten.
Ze hebben het moeilijk, nu het
openbare letterkundige leven wei-
haast volstrekt aan elke duidelij-
ke christelijke belijdenis voorbij
gaat. Christelijke kunstenaars zit
ten toch altijd tussen twee stoelen
en de algemene culturele vervlak
king. die een gevolg is van de
„opstand der massa's", doel daar
aan geen goed. Iemand die- het
volgende schrijft, verdient toch
meer dan onverschilligheid;
De nacht moet over ons diep
Verlaten moet men zijn door
lallen
Ontgaan aan u'at of wien.
Verguisd moet men hier zijn
en in het leed alleen.
En al uw liefde en uw weten
vertreden als de steen.
Gij moet slechts schaduw zijn
froor allen
gestorven al vóórdien-
De nacht moet over u diep vallen
voordat gij God zult zien.
Op een afzonderlijke plaats zul
len wij ook het gedicht De laat
ste Omloop afdrukken, dat voer
Beversluis' talent karakteristiek is:
het zwakke en het goede, het le
ge woord en het rake woord, staan
hier zoals bijna overal elders bij-
C. R.
vecymbelspel van een woon
schuit. De schuit heet „De Lan
taren" en inderdaad zal men
met een lantaren moeten zoe
ken om zoiets te vinden. Zij
die alleen maar verzot zijn op
de klank van een grote concert
vleugel, zullen een clavecym-
bel maar een primitief instru
ment noemen. En zij die een
grote, luxueus ingerichte flat
bewonen, zullen dat woord pri
mitief ook gebruiken voor deze
De avonden
Het veel-besprcken boek ..De
avonden" van G. K. van het Re-
ve is nu bij De Bezige Bij te Am
sterdam :n een vijfde druk ver
schenen. In 1947 werd het be
kroond met de Reina Prinsen
Geerligsprijs en toen schreef de
jury o.momdat een ziel in
nood zien heeft durven uitspre
ken en de vorm vond om dit op
een beklemmende, aangrijpende
en tegelijk tot symboolkracht uit
stijgende wijze te doen. Dit is niet
een willekeurige zielsgeschiedenis
maar het boek. dat uitbeeldt wat
de tijd. die alle illusies vermoord-
d' jeugd hes:: aa ".gedaan".
Met deze uitspraak kunnen we
het wel eens zijn, al behouden we
het reoht toch 'net boek niet zon
der meer aan te bevelen. Het is
bijzonder cynisch, negatief zelfs
en doortrokken van een grote
naargeestigheid. Dat alles past
w?l in dit winterverhaal van deze
jonge auteur, het is zelfs een
noodzakelijk gevolg ervan. Bo
vendien is het zeer knap opge
bouwd. raak de eentonigheid van
een grauw en eentonig leven teke-
n;n.i. Maar de woorden van Jef
Lasi over dit boek zijn niet zo erg
onjuist; ..Ik stel me voor dat een
jong arbeider na hel lezen van
„L)e avonden" benoeite zal voeien
om (zonder tandpasta» zijn mond
te spoelen". <200 blz.
Alle wegen leiden
naar Rome
MET VROLIJKE ROME is aan
het woord in het humoristi
sche reisverslag, dat de Duitse
schrijver Adalbert Seipolt geeft
van een Duitse pelgrimsreis naar
Rome. ..Alie wegen leiden naar
Rome" luidt de triomfantelijke ti
tel van deze door H. Kuitenbrou
wer vertaalde en door De Fon
tein te Utrecht in zijn kleine Fon
tein-reeks opgenomen uitgave.
De schrijver heeft zijn mensjes
goed aangekeken. In al bun Room
se ijdelheid worden zij levendig
geportretteerd. Het is dan ook een
door en door humoristisch reis
verhaal. Maar toch vertoont het
bij alle gekheid een ondergrond
van ernstige vroomheid. Voor de
trouwhartige. moederlijke non.
zuster Annaberta. krijgt men on
danks haar bekrompenheid grote
sympathie.
Kortgezegd: in deze Roomse le
vensvreugde voert de liefde tot de
..evennaaste" de boventoon en dat
is hartverwarmend.
De omslag van het boekje ver
toont een prima tekening:
geest van het werkje wordt
uitermate goed door getroffen.
.J
De jonge domineesdochter, die
op „De Lantaren" dagelijks haar
twce-manualig Neupert-clavecym-
bel bespeelt, is het daar helemaal
niet mee eens. Marijke Smit Si-
binga houdt van haar ark en
houdt van haar clavtcymbel Op
de ark met het ruime uitzicht
over het water, voelt ze zich he
lemaal vrij, zonder last te hebben
van buren. Aan het clavecymbel
ontdekt ze de puurheid van de
oude muziek, een puurheid die
eigenlijk de meer zinnelijke klank
van een vleugel niet verdraagt.
Niet direct
Die ontdekking is niet direct ge
komen. Marijke Smit Sibinga
werd in Nieuwkoop. waar haar
vader toen predikant was. gebo
ren en studeerde bij Nelly Wage
naar piano aan het Amsterdams
Conservatorium. Ze behaalde er
normaal haar einddiploma's,
maar moest plotseling eens inval
len voor een claveciniste. Het is
eigenlijk een wandaad een pianist
te laten invallen voor een clave-
cinist. Marijke Smit Sibinga be
merkte dat die eerste keer ook
en bovendien vond ze een clave
cymbel eigenlijk helemaal niet
zo'n prettig instrument.
Maar toen ze eenmaal had ge
speeld sloeg de weegschaal over
en ging ze les nemen bij Janny
van Wering, welke studie in Pa
rijs voltooid werd bij Aimée van
der Wielc de befaamde Bel
gische leerlinge van Wanda Lan-
dowska. En nu heeft de vleugel
plaats gemaakt voor het clave
cymbel. ook al geeft Marijke
Smit Sibinga dan ook nog piano
lessen. Haar hoofdinstrument is
nu clavecymbel.
Intensief
Marijke Smit Sibinga heeft zeer
intensief de uitvoeringspraktijken
van de barok bestudeerd en ze is
zo tot een spel gekomen, dat even
charmerend als gefundeerd is.
Een avond clavecymbelspel van
Marijke Smit Sibinga is nooit ver
velend. omdat zij een fraserings
techniek bezit die verrast en bo
venal omdat ze de muziek volle-
jonge charmanie dig doet leven. de muziek uit
x haar lievelings- Bachs tijd. veelal gebaseerd op
de dans. We hebben haar gehoord
met Ie fluitiste Ellen MacGilla-
vry, we hebben haar gehoord met
fleren de hoboïst Everhard Spelberg, we
hebben haar continuo-partiji
Afgeleerd
instrument hoort pra
haar de meest verrukkelijke klan
ken uit haar instrument hoort
veren, zal wel voorgoed
over het clavecymbel als r
verouderd, sto'fig instrument te grote werken horen spelen,
spreken. Juist
door de pianisten
ganislen die de
ciavecymbel-
techniek n;et
goed beheerst»
Clavecymt eispel
oT3.« op 'n woonschuit
inzicht hadden in
■iiBiviiiiaaiuii
oude muziek, I!
heeft het clave-
cymbel
Wat is het dan
toch eigenlijk
jammer, dat er
nog zoveel koor
der populaire naam gekregen, dirigenten zijn, die de clavecym-
Maar het is niet te loo- belpartijen in grote werken door
chenen. dat het grootste deel pianisten laten spelen Marijke
van Bachs klavierwerken op een S.nit Sibinga betreurt dat ook zo.
clavecymbel het best tot hun Niet omdat ze daardoor minder
recht komen. Maar dan ook ge
speeld in die dansende spranke
ling. zoals Bach z'n muziek voor
clavecymbel ook uitvoerde. De
dikkere vleugelklank kan hiermee
echt niet wedijveren.
Dit is geen historiseren en ook
geen veroordeling van de vleugel
als instrument voor de vertolking
van oude muziek. Het is slechts
een vergelijken en in die ver
gelijking moet de voorkeur voor
de vertolking van muziek van
vóór 1750 uitgaan naar het clave-
hebben ze heeft echt
wel veel te doen maar uit
liefde voor het clavecymbel. dat
in onze tijd gelukkig een renais
sance beleeft.
Marijke Smit Sibinga is als
pianiste begonnen, maar ze ver
anderde van liefde en we hopen
de klanken van haar clavecymbel
het llevellngsinstrument van
Bach nog veel te horen.
muzleklexlcon
VIA NAALD
EN PLAAT
Het
dan een
spionageverhaal cn uooral een
uitnemende schildering »an
de enigszins operette-achtige
toestanden' in het voormalige
Oostenrijkse leger.
Luc. Willink 'oeschryft dit
alles op de enigszins badinerende
toon, die in de twintiger jaren
in bepaalde Haagse kringen en
vogue was. Juist deze bigotte
toon is geschikt om de even
bigotte sfeer van de hogere
kringen van het toenmalige
Oostenrijkse leger weer te geven.
,J)e gekken van G." is dan ook.
hoewel het hier ocer tpestanden
gaat uit het Oostenrijk van de
eerste wereldoorlog, een typisch
Haagse roman geworden. Het
deftige Haagje pan een veertig
jaar geleden leeft er in humo
reske vorm nog in voort. Af en
voelt zich er echt Jiaegs" door
aangesproken.
Ev. G.
Geen eigen leven
Ze leven geen eigen leven; ze
hebben al te nadrukkelijk de func
tie een bepaald licht op de hoofd
persoon te werpen. Dat maakt,
dat men niet of nauwelijks in hun
bestaan, in de wijze waarop zij
spreken en in de situaties waarin
zij komen te verkeren, kan gelo
ven Ons tweede bezwaar betreft
de vorm. Het zou onjuist zijn te
beweren, dat taal en stijl van dit
boek een overwegend cerebraal
karakter hebben, maar toch kan
de lezer zich -niet aan de indruk
onttrekken, dat op menige bladzij
de essayist Dubois het heeft ge
wonnen van de dichter-romancier.
De schrijver zet vaak meer uit
één dan bij verhaalt. Zelfs de
dialogen doen bier en daar te ver
standelijk. en daardoor houterig
De hoogte van zijn twee vori
ge werken. ..De ontmoeting" en
„Een vinger op de lippen" heeft
Dubois ui deze roman dan ook
zeker met bereikt.'
/yfEN kan ten aanzien van de Engelse muziek een bepaald
standpunt innemen en zelfs maar een beperkte waardering
opbrengen voor wat er in Engeland aan noten wordt neergeschre
ven een zeer subjectief standpunt overigens men kan zich
ook al of niet aangetrokken gevoelen tot dit eilandenrijk
bewoners, men zal niet kunnen ontkennen dat er ten aam
de uitvoering van de barokmuziek de laatste jaren heel wat schoons
geschiedt in Engeland. Meerdere malen heb ik deze rubriek al met
enthousiasme kunnen schrijven over de uitvoering van Bach-
werken door Engelse musici.
L'o-iseau lyre heeft nu
weer twee nieuwe platen op de
markt gebracht met werken van
Bach en Handel, uitgevoerd door
uitsluitend Engelse musici. Op
nieuw heb ik met verwondering
geluisterd naar de prachtige wij
ze. waarop hier de muziek van
deze twee barokmeesters tot klin
ken is gebracht, zonder enige
zwaarwichtigheid, zonder enige
sentimentaliteit, zonder al te ge
rekte tempi, maar steeds in een
heerlijke straling en vlot tempo,
een gave doorzichtigheid en een
verukkelijke barokke beweging.
De plaat Music of Handel" be
vat twee aria's uit Handel's ope
ra ..Alcina". twee aria's uit zijn
masque tussenvorm tussen ope
ra en oratorium) ..Esther", twee
instrumental, tussendelen uit het
bijbels oratorium ..Jephta" en eer.
instrumentale suite uit de opera
.Rodirtq" «eer. suite van dans-
vonen». De uitvoerenden zijn
Joan Sutherland (sopraan». Wil
liam Herbert (tenor» Hervey
Alan <bas> en Let orkest Philomu-
cica of London o.l.v. Anthony Le
wis. '30 cm langspeelplaat OL
50170».
Hier is de cchtc Handel-stijl tc
vinden, een stijl die niets te ma
ken heeft met die enorme volu
mes en die trage beweging, die
men veelal in ons land en in
Duitsland aan Handel geeft. Bij
deze opname trilt alles van leven
en het gelieel is in een volmaakte
transparantie gehouden. Het geeft
soms de indruk van improvisatie,
waarbij de solisten zich allerlei
versieringen kunnen veroo-loven.
Zoals b.v ce sopraan Joan Sulher
land de Aicina-aria's zingt is wei-
aan de Universiteit van Birming
ham. heeft de doorgaande bewe
ging in deze muziek geniaal gere
aliseerd en daarmee een waar
devol document in de Handelver-
tolking op grammofoonplaten ge-
f-JLGO RIEMANN is een naam, die alle musicologen met eerbied
zullen uitspreken. Riemann werd in 1849 geboren, studeerde
filosofie, rechten en geschiedenis, doch na de oorlog van '70 ging
hij tot de muziek over. Na enige tijd in Homburg als pianoleraar
gewerkt te hebben, legde hij zich van 1895 af geheel toe op de
koorlijkc beweging. Zelfs de be- muziekwetenschap. Het theoretische deel van de muziek had hem
grafeniscantate „Schlage doch. altijd al bijzonder geïnteresseerd en in 1882 had hij deze interesse
gewünschte Stunde" houdt Dart ïpubliek gemaakt door de uitgave van een muziek-lexicon.
sentimentele
tigheid. Dit is de enige cantate
Bach klokken gebruikt.
De
..Wer Sünde thut, der ist 1916 moest Riemann al de 8e druk lopend van A tot K omvattend
van leverd.
ÜVER DE ANDERE Engelse
musicoloog, clavecinist en diri
gent Thurston Dart <geb. 1921»
schreef ik al enkele malen in de
ze rubriek. Ondei zijn leicing werd
de andere L'Oiseau-Lyre-plaat op
genomen met werken van Bach.
Het zijn de solo cantates voor alt
..Widerstehe doch der Sünde"
ino. 54» ..Schlage, doch gewünsch
te Stunde" (no. 53) en ..Beken
nen will ich seinen Namen" <no.
200». alsmede de alt-aria ..Erbar-
me dich. mein Gott" uit de Mat-
thaus-Passion. Thurston Dart leidt
ook op deze plaat het orkest Phi-
lomusica of London en de soliste
is de Engelse altzangeres Helen
Watts die in Wales geboi werd.
oorspronkelijk piano studeerde,
doch later door de befaamde pe
dagoog Ernest Read als zangeres
werd ontdekt. '30 cm. langspeel
plaat OL 501691
Het zou haast te wensen zijn
dat alle Ned. altzangeressen eens
ics namen in Engeland. Aafje
Heynis heeft dit trouwens ook ge
daan. Wie de stemmen kent van
een Kathleen Ferrier. een Pamela
Bow-den en nu een Helen Watts
zal deze wens begrijpen De En
gelse altstemmen zijn zo volko
men klaar, zo prachtig van tim
bre. zo zonder enig ..loei '-effecl.
En bovenal zo ongelooflijk zui-
•r. Zoals Helen Watts deze
TeufeJ. denn dieser hat
aufgebracht" "uit de cantate
„Widerstehe doch der Sünde" z
volgens zeggen genom
zijn uit Bach's Markus-Passi<
velke Passion verloren is gegaan
bewerken. In 1919 overleed hij
Leipzig, tal van muziekwet
schappelijke boeken nalatend,
maar eigenlijk
zijn ..Hugo Rie
kon Theorie und Geschichte der
pagina's. Het gehele werk 3
muziekweten- drie delen krijgen, elk van gelijk
:en nalatend, formaat. Werd de 11e druk in
oortlevend door 1929 in twee banden bewerkt door
Musik-Lcxi- Alfred Einstein, deze 12e editie is
herausgegeben" door Wilibald
Bach-
kelijk uniek te noemen. En dan
die prachtige aria ..Tune your
harps' uit dc „Esther" voor te
nor en hobo met begeleiding van
aizzic: to-strijkers. door William
erbcr. subliem uitgevoerd. Diri
gent Anthoi Lewis 'geb. 1915».
bekend musicoloog. Handelkenner
en hoogleraar muziekwetenschap
zin^t, zo moet Bach het
ben ingedacht, vooral daar hij
toch allereerst aan de jongen alt
daciit L zuivere, heldere i
van de jongensalt ontdekt men ook
bij He'en Watts, alleen heeft haar
stem nalu *jK meer boveniooo
en is wa mer. minder penetrant
Een fantastisch mooie stem en
>ovenai een muzikaliteit, die ja
loers maakt.
Thurston Da.t brengt de drie
canlaies net ais zijn collega Le
wis op de Handel-plaat, in een be-
In deze cantate merkt men ook Musik. die Tonkünstler alter und Gurlitt. de Duitse muziekhistori-
heel sterk de tekstsymboliek in neuer Zeit mit Angabe ihrer Wer- cus uit Freiburg im Breisgau.
Bach's muziek, al direct bij de ke. nebst eincr vollstandigen In-
opening met een dissonant, als strumentenkunde", zoals de titel-
symbolisering van het gevaar /an pagina van de eerste druk vel
de zonde. C0RN. BASOSKI. "fhans is bij B. Schott's Söhne langl'ijke aanvulling ten aanzien
van de vorige. Er i6 in die 30 jaar"
wel iets gebeurd en bovendien
zijn er ook weer nieuwe componis-
ten gekomen. Voor zover dat mo-
gelijk was behield Gurlitt het
oude materiaal, doch wat te veel
was bekortte hij, wat overbodig
was liet hij weg en wat onvolledig
was voltooide hij. Zo ontstond een
nieuwe Riemann Musik-Lexikon
die geheel up-to-date is.
Men vindt in dit eerste deel
alfabetisch alle namen van com
ponisten en musicologen met dc
juiste biografische bijzonderheden
en bij de belangrijke figuren ook
de stijlkenmerken. Voor dit alle?
heeft Gurlitt zich van een staf
van eerste klas medewerkers
voorzien, o.a. Arno Fuchs, Cort
Sachs, Charles v. d. Borren, Egon
Wellesz, Heinz Arnold, H. H.
Stuckenschmidt, Jack Allen Wcsl-
rup, Karl Geiringer. Luiz de
Freitas Branco. Serge Lifar. Wil-
li Reich en Zdenek Novacek.
Ook de belangrijke vertegenwoor-
digers der lichte muziek vindt
i men er in. Engeland heeft dan
zijn 9-deUge Grove's Dictionary
of Music and Musicians, in Rie-
Musik-Lexicon hee/t Duits-
Nog is de stilte Gods volkomen
En boven ons, ontbladerd, staat
Het vruchtbaar hout: de Boom der bomen
Omhangen met een dageraad.
De rijp hangt in de meidoornhagen
De wachters waken bij het graf:
Maar ons geloof zal vruchten dragen,
Groen lover reeds draagt onze staf.
De duiven dalen naar de beken
Een kleine vrouw verlaat haar huis
En schouwt de hemel en het teken
En tekent zich met Christus' kruis.
Als gij de krekels in de grassen.
Het jong hoort piepen in de schaal,
Zal u Zijn heerlijkheid verrassen
Want maatloos is Zijn zegepraal.
JAC. SCHREURS
4 land nu een standaardwerk, dat
i in omvang wellicht iets klci-
1 ner is dan de Grove, maar dat
wat betrouwbaarheid betreft
uit „Feesten der kerk", bloemlezing door andere muziekencyclopedieën
Chr. Leeflang. Uitg. De Bezige BU, A'dam!
de kroon steekt. Een standaard-
werk van toprormi
deel kost DM 86.--
topformaat. Het eerste
CORN. B.
