GEESTELIJK
LEVEN
Ml
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 21 MAART 1959
EXCLUSIEF INTERVIEW MET KERKELIJK HOOGWAARDIGHEIDSBEKLEDER
Onderweg
Het kleine boekje heeft zich een grote plaats verze
kerd in ons leven. Waar dikke delen systematische
theologie nog slechts boekenplanken vullen voor frag
mentarisch gebruik, houden losse gedachten ons vaaK
in hun ban. Wij leven in een gespleten wereld en
J-* -->rd;t misschien nog het beste openbaar in ons
-jende gedachte en soms
Symbool van
Duits
protestantisme
lezen. Wij leven uit de fli0
is het, alsof wij slechts denken tussen
door.
Ideale reislectuur bieden ons. daarom de duizenden munjstische reaim.
kleine boekjes die jaarlijks verschijnen en helemaal mumsmcn® r»8'm'
niet behoeven te bestaan uit waardeloze tijdvulling.
Terwijl ik onlangs ergens ver boven de wolken in
een vliegtuig zat, gaf een medepassagier mij een
boekje uit een interessante serie ..Unterwegs" waar
in een Oostduits predikant schrijft over ..Christendom
onder Marxistische heerschappij." Hier is een pre
dikant bezig om zijn positie in onvrijheid te bepalen
en hij heeft niet alleen het oosten, maar ook het
vrije" westen, dat zo vaak in de ban is van eigen
inzichten, iets te zeggen.
ISSCHOP OTTO DIBELIUS, voorzitter van de raad van de Evangelische Kerk
in Duitsland, is het symbool van het Duitse protestantisme. De 78-jarige
bisschop is het mikpunt van een grootscheepse lastercampagne van het com-
Oost-Duitsland, omdat hij ondanks dreigingen en
talrijke represailles geen centimeter in de strijd tegen het atheïsme terugwijk^
grenzen, van het gespleten Duits
land practisch met de mogelijk
heid dat we nog in Berlijn kun
nen samenkomen.
Vroag
Onze buitenlandse medewerker heeft met deze kerkelijke hoogwaar
digheidsbekleder een gesprek mogen voeren, waarvan wij hierbij de
weergave publiceren- Het bijgaande artikel verdient vooral de aandacht,
Omstandigheden aanvaarden
Johannes Hamel schrijft, dat de christen ,,Ja" moet
zeggen tegen de overweldiger als de roede Gods;
zeggen tegen de nieuwe omstandigheden
i de gegeven situatie.
■Hij
Bij het eind van de oorlog tel
de de Evangelische Kerk in de
tegenwoordige Sowjetzone onge
veer 16 miljoen leden. Zij was
een volkskerk. Nu is de indruk
ontstaan, dat na 13 jaar commu
nistische heerschappij vele leden
van de kerk toegegeven heb-
omdat bisschop Dibelius sedert geruime tijd geen interviews heeft ben aan de druk van de staat en
het christelijke geloof verlooche
nen'. Vele ouders sturen hun
de belij-
naar de
theïstische jeugdwijding. Het
gebouw van de volkskerk schijnt
uiteen te valllen.
willen toestaan. Het gesprek bewoog zich rondom verscheidene belang
rijke problemen, die voor het Duitse protestantisme een benauwende ^nis ca te ch iVatie
actualiteit hebben. Immers de kerk wordt bedreigd door een commu
nistische staat, die geen terreur schuwt en vele leden van de Evan
gelische Kerk in Oost-Duitsland werden gedwongen openlijk het geloof
wegbereiders op "wonderbare wijze' en" tegen*" aiTe in het Evangelie te verloochenen. Het protestantisme wordt verder ook
angst van de Zijnen in, toch altijd weer ruimte wil l j i i
scheppen en de mogelijkheid wil geven te leven. bedreigd door spanningen van binnenuit, nl. tussen de onderscheiden
rijkelijk'waard vïïHïï"® theologische richtingen, die in belangrijke kwesties, zoals b.v. de atoom-
_f?od«v bewapening van het Westduitse leger van mening verschillen. In dit
Antwoord
het Oosten
logisch, dat daardoor het bestaan van de God dei-
gemeente onmogelijk Wordt, omdat het hele leven dan
door de afgodendienst wordt bepaald. Zij beginnen
de verschrikkelijke werkelijkheid van de afgoderij
te erkennen en belanden bij een God van eigen ma
kelij, een naijverig God, die de goddelozen wil ver-
De evangelische boodschap echter wijst van dag tot land- die 210,1 wanhopig u<
dag de ruimte
en lijden kunnen. De
cratie oprichten: de Boodschap laat ons echter Gods
goede heerschappij zien ook over Babel. De ijve-
raars bouwen het Rijk Gods en vernietigen zo de
menselijke mogelijkheden tot handelen; het evange-
de heersohappjj van
Omstandigheden scheppen
Zijn wij bang voor de helse horden van het Marxis
me? Waarom eigenlijk? Zou onze angst inderdaad
niet voort kunnen vloeien uit het feit. dat onze God
,,te klein" is? De kerk achter het ijzeren gordijn
leert God zien achter de Chroesjtsjefs van onze tijd,
Men zal opwerpen dat in deze gedachte het gevaar
van eenzijdigheid niet afwezig is. Inderdaad. Het
grootste gevaar voor de kerk achter het ijzeren
gordijn is wel dat zij zich binnen de haar toegeme
ten ruimte gaal terugtrekken.
Merkwaardig is de groeiende tegenstelling tussen Oost
en West. Achter het ijzeren gordijn groeit een kerk
op, die haar kracht gaat zoeken in het aanvaarden.
In Amerika is een kerk. die als geen andere een
visionaire, missionaire daadkerk is geworden. Haar
uitgangspunt is. dat zij gaat zeggen: Het geloof ver
mag alles: Wie gelooft behoeft niet te lijden. Het
gevaar van het oosten is dat daar de kerk gaal me
nen dat wie niet lijdt niet gelooft. En tussen de kerk,
die heeft leren aanvaarden, in het oosten, en de kerk,
die de omstandigheden weet te scheppen, in Ameri
ka, staat de kerk van West Europa die de opdracht
heeft de synthese te zijn tussen beide polen,
Bisschop Dibelius, een van de voorzitters
van de Wereldraad van Kerken, is ook in
buitenlandse kringen bekend als onvermoeid
vechter voor de Evangelische Kerk in Duits-
tegen de com-
bidden. geloven, handelen munistische poging tot splitsing in een ooste-
menigte wil de Theo- (ijk* en westelijke kerk.
Vraag
Vorig jaar werden onderhande
lingen gevoerd tussen vertegen
woordigers van de Evangelische
Kerk uit de Sowjetzone en de
minister-president van de zone.
Otto Grotewohl. In een commu
niqué, dat na afloop werd uitge
geven, werd gezegd, dat de chris
tenen in de Sowjetzone ..de socia
listische opbouw" zouden respec
teren. Moet dit worden gezien
een loyaliteitsverklaring ten
zichte van het communistische
gime? Welke concessies werden
tijdens deze onderhandelingen aan
de kerk gedaan?
Antwoord
Het communique wti niet over
eengekomen en het werd uitgege
ven door de persafdoiing van de
minister-president, In ieder geval
nadat vertegenwoordigers van de
kerk het tevoren hadden gezien 1'
en enige wijzigingen hadden lie- d
werkatelllgd. Maar het blijft een n
communiqué van Grotewohl en
het is géén gemeenschappelijke
verklaring van kerk cn staat. In
dit communiqué hebben de verte
genwoordigers van de kerk geen
loyaliteitsverklaring gegevi
Inderdaad zijn al verscheidene
oude vormen van de volkskerk
onder de voortdurende druk van
een atheïstische staat bezweken.
Dat treedt vooral aan da dag
bij de kwestie van de bevesti
ging van nieuwe leden. Sedert de
staat met al zijn machtsmiddelen
achter de jeugdwijding is gaan
staan en overal op de ouders
ongehoorde druk wordt uitge
oefend om hun kinderen naar
de jeugdwijding te sturen, li dit
vaak niet langer te houden.
Er voltrekken zich letterlijk
tragedies in vele gezinnen. De
kinderen willen wel aan de be
lijdenis deelnemen, maar de va
der zegt: „Wil je mij uit mijn
ambt of positie stoten? Jij bent
P mijn zoon, jij, bent mijn dochter,
,ls dat kan je niet verantwoorden!"
,p_ En dan geven de hinderen ten
slotte
Er heeft ongetwijfeld dit jHBr
een veel grotere inbreuk op de be-
vestigingsgebrui'ken plaats gehad
dan ooit tevoren. En juist daar
door hapert er' al iets aan het
systeem van de volkskerk. Maai
het zou nog veel te vroeg zijn
om te zeggen, dat deze volkskerk
nu werkelijk ingestort is.
Een volkskerk heeft grote voor
delen, maar ook zeer grote nade-
Als de kerkelijke vorm in
Sowjetzone zich modelleert
Amerikaanse trant, dan zou-
isschien een krachtiger
\nfwOOrd de Duitse kwestie. U hebt in
een preek in de Oostberlijnse
Persoonlijk acht ik dit werk ta- Marienkirche kritiek geoefend op
Bisschop Otto Dibelius stond een
speciale medewerker van ons Zon-
dagsblad het onderhoud toe. dat iv{j
op dete pagina hebben afgedrukt.
Tal van belangrijke kerkelijke en
politieke problemen kwamen tijdens
dit interview aan de orde. foor een
grotere overzichtelijkheid hebben tv ij
„vraag'" en antwoordduidelijk ge
scheiden gehouden.
woording waarvan wij niet be
voegd zijn
Wat ons Interesseert zijn de be
palingen omtrent de kerk in het
ontwerp-vredesverdrag van da
Sow jets.
In artikel 14 komt slechts de
algemene bepaling voor, dat de
..vrijheid van de cultuur" zal
worden gewaarborgd. Dal la voor
de evangelische kerk veel te wei-
Onder een dergelijke bepaling
hebben de zalten zien irt Sowjet-
Rusland ook ontwikkeld, en wel
zodanig, dat de kerk zich nog
slecht* tussen de muren van de'
kerk mag bewegen, zotfal zij
op zondag een liturgische dienfl
kan houden, dat zij geen diakn-
naal werk kan verrichten, dat zij
de Jeugd geen onderricht mag ge
ven. dat haar lodere aansluiting
in groter verband wordt verbo
den allemaal zaken, waarvan
wij al* evangelische kerk een
voudig niet kunnen afzien.
Maar deze zaak i» ook al bij
de Verenigde Naties, bij de ver
klaring va., de rechten van d*
mens, behandeld Zij heeft ech
ter tegen de wens van kerkelij
ke zijde in de uitdrukking ..free
dom of worship" .vrijheid van
eredicnat" er door gedrukt cn
dat terwijl wij juist met een
vrijheid van eredienst" geen
genoegen kunnen nemen
Ik heb de hoop dat. wat ook
de uitkomst zal zijn, van een
vredesverdrag voor Duitsland,
wij een vrijheid voor het kerke
lijke leven in ieder geval zullen
behouden.
En ik hoop ook. dat men deze
verdragen niet over de hoofden
van het Duitse volk zal sluiten,
alsof wij slechts schepsels zijn,
die Ier slachtbank worden geleid,
niets meer te zeggen hebben,
maar dat men aan het Duitse
volk zal vragen welke staatsvorm
het wenst zowel in hel Westen
als in het Oosten, Als evangeli
sche christenen zullen wij het ant
woord op een dergelijke vraag
rustig tegemoet zien.
nïnlster-presldenl heeft in uit- bepaalde
zicht gesteld, dat de houding \an
de staat tegenover de kerk vrien
delijker zou worden en eventue
le misverstanden in vriendschap
pelijke besprekingen zouden wor
den opgelost.
kerkelijk leven hebben dan
toe. daar iedereen het ali
zelfsprekend beschouwde e
mee als een tamelijk onv..
De lige vanzelfsprekendheid, dat
de derde dimensie van de zending
JOEN
we hem daar zo rustig Paul Rader op om te vragen of
zijn
Clarence W. Jones
nannen. Die morgen veroverde di
adio zijn eerste toegewijde die
in de gemakkelijke hotelstoel
zagen zitten, gaf hij ons de in-
druk, een gezeten zakenman te
zijn. Maar wat ons betreft, had
hij ook de burgemeester kun
nen zijn van een middelgrote
stad in Holland. Misschien
kwam dal wel door de kleine
grijzende «nor of dc stemmi
ge das. In wezen bewees hij,
dat de Amerikaan in de laat- kleinigheid als
ste jaren veranderd is, want 1" 1928 dc kerk op zondag
Clarence W. Jones was een
Amerikaan, die op een reis om
de wereld ook een bezoek
bracht aan ons land.
zijn koperkwartet niet wilde spe
len, De eerste muziek, die de
ither van Chicago inging,
evangelisatielied gespeeld arrivVart"hat materigil
Ook tv
eerste
Leiding
Clarence Jones kreeg de leiding
'er het radiowerk van de kerk
m ds. Rader. Ds
in de lucht
vrijwel alle beschikbare station'
De kerk had een eigen radiokoo
met 300 stemmen en een clgc
orkest met 50 Instrumenten.
televisiezender,
Ecuador. Reeds
plan klaar om
kleine radiotoestelletj.
H.C.J.B. ontvangen en sp
voor de Indianen gemaakt
den. ook goedkope t.v.-ontvanger»
te bouwen, die
zendingstelevisi
ivas geen jn alle kerken
denkt dat komt zo'n toestc
dor krijgt zijn ei
Maar Jones i
der opzicht pioi
voorzitter van The World Radio
Vraag
Zijn deze beloften ook gehoi
den?
Antwoord
Inderdaad zijn bepaalde verbe
teringen- voor de kerk ingetre
den, maar in het algemeen zijn
de verhoudingen toch niet merk
baar veranderd. Maar ook de to
talitaire staat in de Sowjetzone
handelt naar het recept, dat des
tijds de nationaal-socialist Alfred
Rosenberg uitgaf: De slaat heeft
de plicht de kerk geestelijk te
overwinnen, haar organisatorisch
te laten vorkommeren en haar
politiek onmachtig te houden.
Ook na deze onderhandelingen
is bijv. hel jeugdwerk van de
kerk verder beknot waar het ook
christelijke zeden
acht neemt. Meer kan men op
het ogenblik niet zeggen. Ik her
haal slechts: Als de volkskerk
ineen stort, dan zal dat misschien
een weg zijn, waarop de Heer
Jezus Christus Zijn kerk tot een
nieuwe bloei zal leiden.
Vraag
lijk hopelot
ze pogingen begint met Romei
nen 13 vers 1, dat de christen de
overheid onderdanig behoort le
zijn, die macht over hem uit
oefent, omdat alle overheden
door God zijn verordineerd. Maar
de overheid, waaraan de apostel
Paulus denkt, is van een andere
aard, dan die wij in het commu
nistische systeem kennen. Dat
tonen de verzen, die na Romei
nen 1 volgen, wel duidelijk aan.
Volgens mij moet men eenvou
dig zeggen, dat een compromis
lussen het christelijke geloof en
het communisme logisch gezien
onmogelijk is, Maar de ware
Christen zal zijn weg ook onder
de heerschappij van een politie
staat vinden, als hij maar in
ernst blijft geloven. Al het ande
re moet men overlaten aan de
toestand van het ogenblik.
De christen zal in menig geval
moeten .wijken voor het. geweld,
maar hij moet zijn gehele le-
verte venshouding steed.i weer van
het christelijk geloof uit bepalen.
het Sowjetontwei
Welke bezwaren hebt u tegen dil
ontwerp?
Antwoord
Wij Duitsers kunneai niet teza
men verwachten, dat een vredes
voorstel, dat van Rusland af
komstig is. een vriendelijke geesi
ten opzichte van het Duitse volk
ademt, maar dat het slechts eer
hleuwe aanloop van het commu
nisme naar West-Europa kan be
tekenen. Maar dat zijn politieke
Vraag
"Gr
Antwoord
Dat behoeft niet beslist een
vrije verkiezing te zijn. De vrije
verkiezing heeft betrekking op
«dei partijen. Er zijn ook beslis-
zegd, de vo
de politici,
de kerk.
Vraag
Sowjetzone.
nu heeft hij het maar voor de staat mogelijk was.
straks naast de De kerk heeft geen christelijke "e!
die alle jeugdkampen kunnen houden en sar
1 dergelijke dingen meer.
Wij kunnen ook nu nog geen
ïtionale synode houden, noch in
alleen het nieuwe West-Duitsland noch in Oost-
station ontvangen Duitsland, omdat de communisti-
en dorpshuizen sche staat óf de uitreis van de
te staan. Ecua- oostelijke deelnemers óf dc
ste televisie niet komst van westelijke deelnemers
in de kerk. naar het oostelijk deel verbiedt
in nn» een an- kunnen practisch nog alleen kunnen
Sedert de goedkeuring van hei
verdrag met dc WeatdulUe bonds
republiek, inzake de geestelijk*
verzorging van militairen,
gert de regering van de Si
zone met de Instantie:
genwoordigers van de Evangeli
sche Kerk. de representant var
het Duitse protestantisme, In
Duitsland onderhandelingen tc
Daartegen proberen nu de Oost-
duilse Instanties In gesprek te theologische richtingen in de
raken met de leden-kerken In hun Evangelische kerk, juist in de
machtsgebied. Hel schijnt dat belangrijkste levenskwesties. De
men een wig wil drijven tussen laatste algemene synode van de
de E.K.D. en de afzonderlijke le- Evangelische kerk in Duitsland
den-kerken. Het is bijv. een feit. stond in het teken van de vraag
dat de Thiiringse bisschop Mlt- over d« atoombewapening,
zenhelnr 1»-*-»«-
bij de massajeugd
l Do actentnssen
herhaaldelijk In kwes- synode
i dc hedendaagse politiek d<m tot de uitspraak van een ge-
erkl met de door de zamenlijk antwoord Sindsdien
communisten bestuurde Chrlste- zijn de geschillen niet minder ge-
Ifjk-Demokratische Unie van de worden, hetgeen ook blijkt uit
Nie-
redevoeringen en de publikal
van de Kerkpresident
möller. Bestaat er het gevas
dat het tot een kerkscheuring v;
zijde der kerkelijke broedt
Deze afzonderlijke onderh.nde- ,„P
lingen betekenen echter geen f ut
plitsing. Dat zou slechts anders h" nv"r i» he bi->zon-
jyjlSSCHIEN DENKT IEMAND nu wel: als juffrouw Hoop
en Sam en Jet samen met mpeder Grefelink en de oude
zondagschoolonderwijzer afwezig zijn wordt het dan niet
heel stilletjes in het wijkgebouw? Nu. maakt u zich maar niet
ongerust. Want zelfs als we vijftig klanten missen, merken
we dat nog niet eens: er blijven altijd nog wel een vijftien
honderd anderen over. En zo sneeuw met ijs, gladde wegen
of hittegolven met zware onweders ook hen zouden ver
hinderen te komen kijk, dan hebben we nog altijd de
mannen met actentassen, de controle]
Ja, die controlerende instanties.
Laatst op een stafvergadering
hebben we geprobeerd op te tel
len hoeveel dat er wel zijn. We
kunnen aardig goed tellen, maar
uit doze som kwamen we niet.
Telkens en telkens opnieuw
ontdekten we nog andere wereldlijke of kerkelijke, stedelijke,
Uit de
VOLKSWIJK
Geen wilde dassen sieren de
Amerikanen meer. geen bizarre
hemden en breed gerande hoeden.
Ze zijn in de afgelopen
«O «.ijl. lil uc „ixriuiirn 'n Chicago,
een rustig volk' geworden. Jdat
zich zijn wereldverantwoordelijk
heid bewust is. Eén ding echter
is niet veranderd. Nog altijd is
de Amerikaan een man met vi
sie en met vaart. Dat kan zeker
want X m""L tóT SS "ki;
mogelijke verwacht.
Pionier
blij met de kan:
naar hij kon r
de gedachte
reldradii
ook op andere zendingsvelden
christelijke radiostations heeft op-
Europa
gericht. Jones
Harold van Broekh
Beeevotv v.»* band met de ..Stem
Zuid-Amerika dit medium b®^
gebruikt moest worden. In 1928
bezocht hij vijf Zuidamerikaanse
landen, diende overal een ver
zoek om een vergunning in en
kreeg overal nul op het request.
i Euro
gaan uitdragen.
Onmogelijk
:ago terug.
hij
Chi
het i
de radio veroverd moeite een ve.
heeft voor de kerk. En hij is de land waar in hi
man, die de radio gebracht heeft diotoestellen wai
naar het zendingsveld.
Al jong kwam hij In aanraking
met het evangelie. In één van i'
samenkomsten van Paul Rad»
in de stad Chicago leerde hij geloof
Christus als een werkelijkheid
kennen. Van meet af aan werd
hij ingeschakeld bij het evangeli
satiewerk. Hij speelde in een
perkwartet, leidde een koor
was overal te vinden, waar evan
gelie en muziek hand in hand gin-
Een ontmoeting met een zende
ling uit Ecuador zette hem weer
het denken. Opnieuw trok h(j
geheel
Doorzetter
)31 krijgt Jones
ook nu weer te horen dat het
onmogelijk is, maar hij laat zich
niet ontmoedigen. Terwijl hij
eerst dacht aan een station van
100.000 watt (kosten 3.8 miljoen
>eéi dollar) denk hij nu a
een tion van 400.000 watt
ra. twee en een half maal zoveel zal den
kosten. Zijn grootste probleem wordt
was echter nog niet eens het fi
nanciële gedeelte, maar de golf
lengte. Europa's ether is overbe-
in Berlijn vergaderi
anlijk voor ons in het ka-
het gehele complex van
politieke vraagstukken, die van-
de dag in discussie zijn.
Voor ons staat en valt de een
heid van de kerk heen over d1;
volkt. Technici hebben evei
een mogelijkheid gevonden
dit probleem op te lossen. Geen die
enkel ander station zal last on-
derVinden van de nieuwe ,,Stem
van Europa".
3rd en,
Het gaat nu nog om de ver
gunning. Welk land zal de „Stem
van Europa" een kans geven?
Er zijn een aantal mogelijkheden
en dr. Jones wil die samen met
sta- Van Broekhoven verder onderzoe
dat nog ken. Hij weet dat er in veel lan-
dit project gebeden
ds. Jones is een man.
die het i
omdat hij
God van het onmogelijke is.
langs politieke wegen iedere
communicatie en ieder persoon
lijk contact onmogelijk zou ma
ken. Wij zijn het volledig eens
met de bisschoppen in de Sow
jetzone. ook met bisschop Mit-
zenheim, over alle zaken van
principiële aard.
Aan de andere kant moet met
alle duidelijkheid worden ge
zegd: wij zijn een evangelische
kerk en kennen geen eenheid,
van boven af wordt uitge-
ikt, Onze eenheid ontwikkelt
zich van de evangelische grondge
dachten uit. En In dit opzicht
bestaat in hel geheel geen ge
vaar. dat déze eenheid zal wor
den gebroken.
Vraag
bewapening, innemen?
Antwoord
In het geheel van het atoom-
vraagstuk zijn er binnen de
Evangelische ke/-k geen verschil
lende meningen, want wij staan
allen op het standpunt, dat deze
atoombewapening uit de wereld
moet verdwijnen, omdat het zo'n
onmenselijke bedreiging van de
mensheid is. De vraag, waarover
wij van mening verschillen, is
eenvoudig, of Duitsland in zijn
bijzondere positie zal verklaren:
Wij willen in Duitsland van iedc-
atoombewapening afstand
agen de grote we-
i hun kant
)rovinciale of landelijke, paedagogische, sociologische, psycho-
logische en onlogische heren, die mede onze arbeid
i of die mede begeleiden of die mede controleren, Som*
Er worden door verscheidene
theologen, juist in de Sowjetzo
ne, pogingen gedaan om theolo
gisch een nieuwe basis
gen.
In die tijd. het was in de ja
ren twintig, introduceerde de bur
gemeester van Chicago de ra
dio in de stad. Hij stichtte
Zijn vrienden hechtten niet veel
zijn zaak. Ze waar
schuwden dat de bergen tc hoog
teveel mineralen
ko- in de grond zaten, dat er aan
®n de evenaar te voel atmosferi
sche storingen zouden zijn. Maar
Jones zette door. Met twee hel
pers bouwde hij een kleine zen-
der. plaatste hem in Quito, 3000 ooljlïTBI.LINC j.v.
m boven de zeespiegel en begon
mogelijke verwacht, ontmoeting met het Marxism'
dat »}jn Gftd een te vinden. Wat vindt u van deze
pogingen?
en door de beide wereldoorlogen, hebben
m van de huidige theologie af gesperd en z||
nu voort in sedert eeuwen verlaten beddin-
rug naar de Dordlse vaderen, terug naar
kerk, liturgie, „Woord" rn ambt! Kn via
Oin deze gederl-
bew
- houden, be
ekt i
ichtftloos pee
i eldmachten,
ook te doen.
Dat is een zeer ingewikkelde
politieke, ook morele, en ook
christelijke vraag. Men mag
niet vergeten, dat wij ons in de
onmiddellijke nabijheid van Rus
land bevinden, die over een ont
zaglijk potentieel aan conventio
nele wapens en mensen beschikt,
die in een oorlog ingezet kunnen
worden. Daarmee is in het Wes
ten niets te vergelijken. En wij
mogen niet vergeten dat wij Rus
land. met datgene wat de kerk
zegt, niet kunnen benaderen. Al
les. wat de kerk zegt. wordt
sjechts in het westen gehoord.
En hier staan nu velen op het
standpunt, dat het onmogelijk is,
voortdurend tegen het Westen te
zeggen: u mag deze moderne -5 d"
-ipens niet hebben en wij Duit- tl
als in één week de zoveelste zich aapmeldt, wordt het i
eens le gortig en krijg ik lust onwellevende taal uit te slaan of
zo maar wat te gaan gillen. Ik voel me dan als een grammofoon
plaat, die wéér wordt opgezet.
MAAR dan beheers ik me weer snel en ik wacht me om van
enige ontstemming blijk te geven. Onze baa* heeft ons al
lang gele<den duidelijk gemaakt dat de heren hun betekenis,
hun goed recht en ten zeerste ook on* belang hebben. Want
/.ouden we ooit ons werk kunnen verrichten indien gemeente
en provincie en overheid ons niet steunden door hun subsi
dies? En zouden we van de grond komen, als kerkon en
stichtingen hun bijdragen niet levenden? En betekenen subsi
die en hulp niet de noodzaak van controle e»i begeleiding? Een
overheid, van welke aard ook. moet toch zeker zijn dat er
gewerkt wondt en dat er deskundig gewerkt wordt?! Zo werd
dat uiteengezet en we knikten zoetjes, behalve Joke, die
in samen één meneer afvaardigen'
Want Joke heeft iels tegen he
ieen een psychiater kan onthullen
ndig zei: „Laten
Het stoort allemaal zo
ren met actentassen,
|~\EZE WEEK waren we dinsdagochtend weer twee heren
wachtende, Twee heren van verschillende pluimage on van
verschillend niveau, met ongetwijfeld eendere actentassen.
iVereldlLjke heren in dit geval. We wisten dat ze komen zouden
:n we hadden onze taken verdeeld. „Joke", had ik gezegd,
.Jij neemt de ene meneer, en Lk de andere!" En daarna wu-
rk gegaan. Helaas zonder alle* goed af te
>nder dat lk me verwittigd had dat
i zich had opgenomen.
•1de Joke de stafkamer binnen
preken, en hela:
oke haar aandeel Juist
Hoe dan ook om elf
n zei: „Miebel. daar is
og. maar Joke spurtte al weer naar de keuken,
n de hand scheen te zijn. Dus wandelde ik zelf de gBng In
.-„f m posant manspersoon. Met actentas. Die
trof di
me vagelijk bekend voorkwam zonder "dat ik
herinnerde. Dat is altijd vervelend: zo onattent. M,
zijn
ik red-
zender die als roepletters WHT uit te zenden ln het Spaans. Ra-
krijgen de beginletters
zijn naam: William H, Thompson.
De goede man had een zender,
maar hij had geen programma
en daarom belde hij de kerk van
Uit kindermond
De kleine meid komt
thuis en zegt: Oh, vader, nu heb en i
ik vanmorgen in de kerk ontdekt- den
dat ik geregeld mijn gold in he
verkeerde sakje heb gedaan. Waai
D op stond deed lk een kwartj<
in terwijl ik in de zakje» met K
een dubbeltje heb gedaan. De indi
ratie D. cn K. had zjj bljjkhaa
aangezien voor dubbeltje* en kwar
tjf.6.
Nu lacht hij om die tijd. Zijn
Spaans was erbarmelijk. Een ge
luk was, dat hij op zijn trombo
ne aan de ene kant Engels kon
blazen en dat er Spaanse muziek
uitkwam. Hel budget van het eer
ste jaar bedroeg 3000 gulden, in
clusief de salarissen. Nu is er
de kerk twee maal zoveel nodig per dag
in er 150 zendelingen verbon-
aan de staf terwijl nog eens
Zuidamerikanen meewerken
Het station H.C.J.B. de stem
van de Andes is 24 uur per
dag in de lucht. Er zijn zeven
zenders, waarvan de grootste
50.000 watt stork is. Het station TEIll'G
zendt op 9 golflengten uit op de
korte en middengolf. In ti<n ta
len wordt het evangelie wekelijks
(Kerknieuw») gepredikt.
Ds. G. N. Lammers in „Jong Gereformeerd".
Mier willen wy graag ondcr«lrnpen, dat on* jeugd
werk wil zyn en blyvenvormingswerk! Dal be
doelt een gereformeerde jeugdvereniging, We zjjii
geen gczrllighcidsvereniging, al zal liet natuurlijk op
elke jeugdvereniging gezellig moeter
istclyke sport,
l op een
i in-
imd' open jeugdwerk. Wy
irbeugen we on* in het
hopen
baud i
die organisaties We zün
rlubi, of evangclisatiegroepen, al weten we ons nauw
verwant met A.R.J.O.S., J. en E. en andere vormen
van jcugdevangelisatie. Maar önse doelstelling is de
vorming tot aanvaarding van onse van Cbristuswege
opgelegde verantwoordelijkheid op ieder levensgebied.
onderbreking hel
tc kunnen verzwaren
;e zaak, dat dc doper
UICIITBIIPSALTKII
Per ongeluk schreven wij twee weken geleden
een citaat van Fedde Schurer toe aan prof. J.
Kamphuis, waardoor zijn persoonlijke visie ver
keerd werd doorgegeven. Prof. Kamphuis
schreef
„Men sou er goed aan doen deze proeve maar
van de vaderlandse erve laat ont nu ook een* ge
moedelijk worden weg tc doen I» dc Stichting
daar niet loc bereid, dan hoopt ondergetekende van
harte, dat de Nederlandse christenheid deze keer ren»
de moed opbrengt een matiaal en radicaal „neen"
te. laten horen. Dat zal het legende.*! van negalivitme
niet en
i de beslis
rsloge
TIJ volgde r
zeiend, een beetje verward, maar
peinzend bekeek hij achtereen-
le sportzaal, de douches
dal
over verschuilen
de Evangelische -h
is een politiek
uitgesloten.
olitiéke
meningsverschil een kerk ver
scheurt. Een dergelijke kerk
scheuring kan immers slechts
ontstaan wanneer de oorzaak ver
schil van geloofsovertuiging is,
en zelfs op deze grond is dli
een zeex moeilijke aangelegen
heid. Ik persoonlijk houd het voor
onmogelijk, dat er uit het drij
ven van de zogenaamde broeder
schappen in het Westen zo iets
als een nieuwe belijdenis-kerk
gevormd zou kunnen worden.
HIJ volgde me een beetje
wel zoet. Welwillend
volgons het kleuterklasje t
toiletten. Hij stelde geen v
der. Toen loodste Ik hem ln de stafkamer en zei: ".Zullen
even gaan zitten?" Nou nee!zei hij Liever r
ïgenlijk? Ik bon de loodgieter,
Waar is die lekkende kri
■h ik heb niet zoveel tijd, w
jj Maar Joke's ervaring
g terwijl Ik de loodgi
had
ochtend nog radicaler. Want
indgeleid, had zij een Andere
e allang vergeten was of he-
ik haar had meegedeeld had
waard. En
„Die kraan i
„Neen!" -
Vraag
- ontvangen, en omdat
Irma al ^nooit gehoond had wat ik haar had meeai^,.,
actentas blijmoedig de gewenste loodgieter
P hom Jinea recta naar de keuken gevoerd.
S ij zo »J~ "Maalc u 'h1 etle gauw?"
- zei doze actentas. Abrupt. Onwelwillend
...j is dól", zei Joke miaprijzend. Ze verwachtte ser-
vice van haar loodgieter en hij viel haar dik tegen.
„Ik ben predikant!" zei de actentas „Ik kom voor
de controle. Maar k ze wel dat er hier niemand ie, die me
w°°rtd.kan.^aan!J. Verontwaardigd wandelde hij we*. Went
ie hebt dominéés, die dat doen. Maar de beide verwachte
Iheren kwamen niet. Gelukkig maar: we hadden al genoeg ge
had!
MIEBEL
