De lente kwam met een slakkengang Vanguard I wordt lastig PUZZEL VAN DE WEEK t^ri^C}l/laóteró ^Üoice ZONDAGSBLAD ZATERDAG 21 MAART 1959 Honderd vijftig Ï2T h "J"1*" HET LEVEN werd nj geboren ergens in de Sa hara. En than*, tl maart, heeft iij ons land bereikt. Zij is geko men met een enelheid van 40 kilometer per dec: de nieuwe lente. We souden hier kunnen gaan uitweiden ever het frijM jon re groen, het ontbotten van da boomknoppen, van de hoge voorjsan- luehten, van het Jonge paar, dat gearmd door het groenende polder land gaat en nog over tal van lenteverschtjnaelen meer, maar voor dit Jaar aooden we het graag eens bij nuchtere feiten wtllen laten. Etn snelheid van 40 kilo meter per dag kan men moeilijk snel noemen. En toch is dat het maximum waarmee de lente jaar in jaar uit ons land nadert. Ongeveer 150 dagen voor zij haar Intrede doet is zij geboren in het hart van Afrika, midden in de Saha ra. Als daar rond de Kerst dagen de eerste regens val len ontwaakt de natuur als bij toverslag. En aan de rand van de dorre oasen verschijnt het groen, dat voorjaar betekent. Van de woestijn uit begint de lente haar triomftocht naar het Noorden, waar de winter nog heerst. Eind januari is t\j de Sahara overgestokenheeft de strijd pe- uionnen in Noord-Afrika. Daar worden de eerste prote uoor- jaarsmarktsn feestelijk gehou den, maar de lente trekt verder. Ove-- de Middellandse Zet. strekt neer aan de Riuiera en enkele weken later bloeien reeds de bloemen in de omgeving van Parijs. En vandaag heeft >0 dan o/fi- bereiken. De reu van het voor- cieel de Nederlandse grens over- jaar zal dan na 6000 kilometer schreden op haar reu nog vet' ten einde z\jn. WEG DIE NAALDEN Ophouden mei broien of ie but uil. Deto mededelingen heeft dc gemeenlekke eulobutondrmeming ven hel Noortc Frederiktetad heer peteegien gedaan. Hel wee n.l. de gewoonte van vele vrouwelijke reitigeri om de bmrit mei een kwartiertje een-rerhl twee-evereehl te bekorten. De andere reiiige» (vooral de menneni beklaagden airh daar over en de directie ven de busdientl nam die klacht over met het argument: breinaalden ijjn gevaarlijk. Alt de hut plotseling iwenkt of ineent moei tloppen kunnen er ernttige verwondingen met to'n uiltchietende naald worden toegebracht. De directeur van het Ameri kaanse Vanpuard-project, dr. John P. Hagen, heeft verklaard, dat het wel heel prachtig is, dat de rad to van de kunstmaan nkaanse geleerden hem nu toch wel eens zouden willen laten zwijgen. Zij toeten alleen niet hoe. Dr. Hagen gei dat de radio- seinen van de Vanguard I de radio-ontvanpst van de later gelanceerde kunstmanen be moeilijken. Rijlessen De Britse Koninklijke Automo biel Club (RAC) gaat een cam pagne beginnen om kinderen rij les te laten nemen. Wilfrid An drews, de voorzitter van de RAC. heeft verklaard, dat reeds negen uur theoretisch onderricht en de helft van de 90 uur praktische rij lessen gegeven kunnen worden voor de kinderen, die de mini mumleeftijd van 17 jaar voor het bezitten van een rijbewijs bereikt hebben. De eerste helft van de rijlessen zou op particuliere grond moeten worden gegeven, de twee de helft op de openbare weg. Volgens Andrews zijn de jaren voor 17 de ideale tijd om jonge mensen de verantwoordelijkheid bij te brengen, die zij moeten dragen wanneer aij eenmaal in het bezit zijn van een rijbewijs. WÜ verklaarde, dat het gebrui ken van de energie van de zon als voedingsbron voor de rodio- batteryen, zoals in de Vanguard l, in de toekomst ongetwijfeld een belangrijke rol zal gaan spelen in de ruimtevaart, maar dat op het ogenblik ook ernstig wordt overwogen om in de toe komstige kunsttnanen mechanis men non te brengen, waarmee de radio kan worden „afgezet". Kangoeroe De Parijse politie heeft een van haar vreemdste opdrachten uit de laatste jaren uitgevoerd een kangoeroe opsporen. ZÜ ivas gealarmeerd door een mo torrijder, die meldde dat de kan. goeroe plotseling van achter struikgewas in het Bois de Vincennes te voorschijn geko men was en geprobeerd had op zijn motor te springen. De poli tie wilde hem niet geloven totdat de nabijgelegen dierentuin mee deelde. dat een van de kangoe roes vermist werd. Verscheidene politiepatrouilles namen aan de opsporing deel. die meer dan een uur duurde. De kangoeroe gaf zich tenslotte gewonnen en werd naar de dierentuin terug gebracht. Elvis en de meeuwen Josephine Bay voert een vloot aan nieuwe lente, een nieuw ge luid, maar juist bij de nade ring van da lente kregen de geemeeuwen in Engeland een geheel nieuw geluid te ho ren. Op de Britse vliegvel den versohenen de laatste tijd steeds grotere zwermen ■eemeeuwen om >ioh te koeeteren In de warme lucht stroom van de straalvliegtui gen. Het bleek hijeonder moeilijk te sijn de vogels te verjagen, en daarom werden allerlei experimenten ver richt In de hoop een middel te vinden, dat de meeuwen het hasepad sou doen kie- sen. Dat wapen sehijnt nu ge vonden te zijn Uit Nederland werd «en bandopname naar het vliegveld van Londen ge zonden en daarop was de stem van rock 'n'-roll-koning Elvis Presley vastgelegd. Toen deie door duizenden Jonge meisjes so hogelijk gewaardeerde zan- sr gijn bal weg. Eerst had men het ge probeerd met waarschuwlngs- geluiden angstkreten en melo dieuze mutiett, maar niets had geholpen. En zo bleek het rit me van Elvli Presley toch nog ergens goed voor, want tuen men een herhaling ven zijn optreden voor de meeu wen gaf, vluchtten de vogels opnieuw een etmaal om wat bij te komen. In Amerika is het sl lang geen zeldzaamheid meer els een vrouw benoemd wordt tot hoofd van een groot con cern. Maar selfs in de Ver enigde Staten is de positie, die mre. Josephine Bey on lange ging innemen uniek. Zij werd nl. voorxitster van de raad ven commissi rissen van de American Ex port Lines Inc., waarvan de vlag door schepen ale de In- dependance en de Constitu tion gevoerd wordt. Mrs. Bay was al sinds 1955 di rectrice van de maatschap pij en een Jaar later werd zij voonltster van het dage- lijks bestuur. Nu Is haar dan de hoogste positie van de American Export Lines toevertrouwd. Maar dit is zeker niet de enige activiteit van deze lady- in-business. Zij is ook eigena res van een effectenkantoor jr Wallstreet. en voorts aandeel- houdster van nog tal van on dernemingen Na de dood ven haar rijke echtgenoot Utarles Ulneh Bay in 195S begon zij in de scheep vaartwereld een vooraenstasn- Roof en ruil Juffrouw Jue feidl uit Len den, moet zes maanden zitten wegens roof en ruiL Zij ging buinen negen degen viermaal naar een modezaak en roofde resp. ruilde bij haar be zoeken drie jurken en een deux pièces. De eerste keer, dat ze kwam. gapte ze een jurk. die ee bij haar tweede beaoek ruilde voor een duurde re. welke weer werd geruild voor een nog duurdere en ten slotte voor de deux pièces. Bij elk bezoek droeg aij het vorige geroofde kledingstuk, en verwisselde het in een paska- mar tegen haar nieuwe keuae. waarbij ze het prijskaartje hechtte aan het kledingstuk, dat ze achterliet. Bij haar laatste beaoek stonden wlnkel- deteetives haar op te wachten. Zij arresteerden haar. toen zij in de nieuwe deux pièces uit de paskamer kwam. vaartwerejo ern vpufiimnii» de rol te spelen Af Dit Jaar hertrouwde zij met 'At eer bekend financier uil Texas UJCUM C Michael Paul. Ook hij is een belangrijk aandeelhouder van de maatschappij. Mrs Bay heeft aangekondigd, dat zij in de zakenwereld uit- KRUISWOORDRAADSEL Horient!taali 1. vertegenwoordiger. 6. zijtak Seine. 10. wijzer van een kompas, 15. staartster. 17. gesneden steen. 18, kwajongen. 19. ongebulla meel. 20. radio omroept afk'. 22. familielid. 23 palmmeel, 24. gem \s\ Gelderl.. 25 speelgoed voor baby's, 28. tussenzetsel. 29 muzieknoot. 31 eiland van Denemarken. 33. atmosfeer (afk). 94. waterplant. 37 scheikundig element iafk>. 38: de dato <afk>. bezighex! tot ontspanning. 42. nadruk, - h- - J '1. op M. Ulliurp. tr». •neus fB,lS Faai"d, bvim. marterachtig roofdier, 57. bijwoord. 58. natuurlijk waterbekken, «0 zijtak Wolga, 62. lengtemaat tafk'. 63. Jongensnaam, 64, badplaats in Duitsland, 66 lauw, onverschillig. 68. al het touwwerk aan boord. 69 telwoord, 70. in loco (afk>, 72. kneep, 74. scheikundig element (afk), 75. trompet, met schel doordringend geluid. 78. rund, 80. verouderd woord voor ivoor. 82. stad in het noorden van ons land. 83 deel van een auto 84. lusthof, 86. in het jaar der wereld 'afk Lat 87 water in Friesland. 88, manier van kleder dracht. 89. stad in 't N van de Adriatiache zee en aan de Golf van d>e naam. 91 voorvoegsel. 93. vreemde munt. 95. ontvang kamer 96 bouwstof. 97 stak met voettrede Verticaal: 1 stuk bouwland. 2 riem. 3. drietenige struis. 4. 'bargoensi. 3. voorzetsel. 7. scheikundig element (afk). - •- u. bijl. 12, bedrog (DMIMWpMBMMNB schrijflijn. 9. maanstand. 10. voorzetsel, WBNW^WNNWWNNNWNU nes ie), 13. wettig. 14. rechterlijk ambtenaar op het. platte land foefje (Indo- (geschied). 16. metselspecie, 18. voorlichting. 21. voorteken (Lat.), 22 korf. 26. streep op de grond. 27 bergplaats. 30. muze van het treurspel. 32. lawaai. 35 pers. voornaamw., 36. slangvormig blaasinstrument, 39. iemand die sleohts zijn naam leent voor een zaak en er voor de schijn in betrokkken is, 40. bijwoord. 41. platte tabakken steen. 43. familielid. verdovend middel. 46 welaan, T. stad in Opper-Italië, 49 zot, 51. voorzetsel. 52. kleverige zelf standigheid. 53 afsluiting. 59 maanstand, 61 telwoord. 89. uitroep, 64. aanloop. 65 berg bekend int de bijbel. 67. scheikundig element talk). 88 spoedig. 68 overal. 71 ongevulde. 73 soort hond, 74. gem. in N H 75 kist var. latwerk, 78 bekoorlijk gelegen. 77. 79. sandaal. 81 merkl*ken_ om een bepaalde Limb., ■water QRM maat aan te geven. 83 japon. 85. nieuv/ (Gr.), 88. voorzetsel, scheikundig element (afk). 91. orient expresse (afk). 92. meis- HorizonUal: 1. Beetsterzwaag. 11. aloè. 12 Edda. 19. ras. 14 welde. 17. aar. 19. en. 19 Bar. derf, 31. me. 22. kot. 29. Fm, 29. Man, 28. Ems. 28. neg, 30 sender. 31. proper, 32. koe. 33 Ada, 15. pak, 37. nes. 39 pel. 41 To. 49 liniaal, 48 re. 47 rat, 40 koers. 50. lev. 51. Aser. 33. Nede. 34 Menaldumsdeel Verticaal: 1. baret. 2. elan. 3 Eos. 4 te, 5. teer,. 6 rode. 7 we. 8. Ada. 9. Adam. 10. garen. 14 wgt, 15. idem. 18 erf. 19. rondeel. 20. sinopel. 22. kanon, 24. Nepal, 25. mak. 26. era, 27. Spa. 29 gek. 34 drie, 36 stram. 98. sik. 39 pa». 40. ne vel. 42 oase 44. nood. 45 Arum, 46 rede. 46 ten. 50 Lee. 52. Ba. 53. n.d. INZENDINGEN Inzendingen worden vóór don- ierdag i.i op ons bureau ver vacht Oplossingen mogen uit- -I uitend op «en briefkaart wor- lan geschreven tn de linkerbo- enhorw vermelden- ..Puzzelop- Er siin drie prUzen een van I.— en twee van f 2.80. HET ONTSTAAN VAN DE JAZZMUZIEK OF (waf geen reclame is Je bent zijn naam al eens tegenkomen in „Ruirnte voor jullie". Want John Nicolas, een Rotterdams lyceist, schrijft veel, origineel en goed, ten minste, dat vind ik. En mede om die reden dus deze week dit verhaaltje met ergens jazz als uitgangspunt. „Het ontstaan van de jazz-muziek" schreef John erboven. Zonder reclame te willen maken, zou ik het „His Masters Voice" willen noemen. Machtig geroep Weer een cartoon en weer van Cor den Duik Tamtlijk lang geleden, toen de slavernij nog bestond, leefde er ergens in Amerika een klem negertje. Dit ventje had een meester, die zó verlegen was. dat hij zijn mond niet opendeed Iemand vroeg hem eens: ..Heb jij je tong verloren?" en toen hij verschrikt voelde, bleek de tong inderdaad weg te zijn. Je begrijpt, dat het spreken hem daardoor echt wel onmogelijk was geworden. Ook was hij nogal hardhorend, maar, zijn slaafje betekende voor hem een grote steun Plaatje Als ze samen boodschappen gingen doen, deed het negertje altijd het woord; daarom heette hij ..His Masters Voice". Dat is een vreemde naam en omdat de mensen niet wilden geloven, dat hij echt zo heette, had hij de naam op een plaatje geschre ven en dat op zijn borst gespeld. Toen het slaafje tien jaar was geworden, kreeg hij voor zijr. verjaardag een trompetje. En twee dagen later had hij de jazz uitgevonden, helemaal op zijn eentje. Hij vond die muziek zó mooi. dat hij ze iedereen wilde voorspelen, maar het eerst aan zijn meester natuurlijk. Daarom zette hij z'n trompetje tegen zijn lippen en blies, blies zo hard hij kon. want zijn mees ter was hardhorend, zoals ik je al verteld heb. Zó hord Het negertje speelde zó herd. dat de ruiten rinkelden en plotseling het hele huis in el kaar stortte. Toen de ruïne wat was opgeruimd, bleek de mees- ter het er levend te hebben af- gebracht en door de enorme schok waren zijn oren ineens weer goed. Maar het kleine ne gertje kwam zo plat als een dubbeltje en ongeveer zo groot als een pannekock onder de brokstukken vandaan, onder welke stukken puin de meester ook ineens zijn tong weer vond, die hij lang geleden verloren had. Hij spoelde hem af onder de kraan en stak hem verheugd weer in zijn mond. Maar, hoe blij hij er ook mee was. zijn verdriet over het platte-panne- koeknegertje was groter, dan zijn vreugde. Grammofoon Hij pakte het zwarte panne koekje op en"zag. dat het plaat je met de naam er op, precies in het midden terecht was ge komen. Kortom, het nikkertje was. wat wij een grammofoon plaat zouden noemen, geworden. Met jazz erop. want al de mu ziek. die m zijn hoofd, handen, longen, benen en. niet te verge ten. in zijn trompetje had ge zeten. zat nu samengeperst in het plaatje. Eerlijk is eerlijk De meester, die heel knap was. zocht net zo lang tot hij een apparaat had uitgevonden, waarmet hij het slaafje weer kon laten spreken en spelen. En dat werd de grammofoon Als je met de naald over het plaatje heenging, kwam de mu ziek eruit. Iedereen wilde graag zo n ding hebben en er werden heel wat van die plaatjes nage maakt. later zelfs van celluloid en nog later van plastic. Ande re negers en ook blanken gin gen jazzmuziek spelen en ieder een weet, hoe ze heten. Aan het eerste negertje denkt niemand meer. hij werd, vooral na dc dood van zijn meester, helemaal vergeten. Sommigen geloven zelfs dit hele verhaal niet; ik kan het me best voorstellen. In de jazzhandboeken staat het im mers heel anders. Maar ik wil de toch even vertellen, hoe het zit. Eerlijk is eerlijk. Over 14 dagen: Nog steeds zelf! We zijn nu ..uitgejasct" dus volgende week komt er een Ruimte voor jullie" met al le mogelijke vrije verhalen, tekeningen, en gedichten. Ook foto's zie ik wel weer eens graag komen. Ik heb al een klein voorraadje beslist aardi ge kopij en platen, maar kan zeker nog wel wat van jullie hebben. Dus schrijf iets, teken wat en stuur het (met op de enveloppe: ruimte voor jullie) vóór Paasdagen op. Volledig heidshalve wil ik nog even vertellen, dat de medewerkers een postwissel tjethuis krij gen. COOL COMBO Een gedicht van Hans Kreuzen (20) uit Den Haag. die beloofde nog wel eene wat te sturen- Altijd doen; voor „Cool Combo" krüf je In ieder goval wel wet thuis gestuurd. air pijlen treffen de tonen doel strak, zonder aarzeling sneeuwvlokken, rinkeling van vallend Ijs. druppels U) ten plas dande stilte, heviger dan explosies stiltesnaar spanning spanning pin ning trompet-leeuwerik stijgt omhoog hoger hoger tot de zon De Mens treedt uit zijn omhulsel in het stralend licht van de improvisatie Souden bal van tonen wentelend i eigen licht sax-improvisaties staan tegen de hemel als lijnen van een straaljager aan de parachute van de drums komt de piloot omlaag. Totdal hij terugtreedt in de duisternis in de oertijd van de toon. vreemde stilte. HANS KREUZEN Van Bert Criciasrd uit Andcl ontving ik al verschillende ver halen en gedichten. Vandaag zet ik graag het vers „Jazz" van hem in onze rubriek. De gebruikelijke bijdrage van onze kant gaat dus dit keer eens naar Andel. Een akkoord van helblauwe Dan geeft een zwart glan zende klarinet haar geluid van brekend kristal en een kreunend ritme s de sterke, warme melodie nabij. donker geluid van zwiepende snaren en bliksemende tonen van trompetten worden met gillende saxofoon- glissando's opgenomen in het alles overstromende geluid van uitdijende trombones Een menigte joelt in het donker van de nacht gaat sidderend op door de ijskoude ruimten lussen stelsels van nevels Het geluid van de jazz zoekt néar steun en toept om een heer maar in de groeve waar slechts mensen wonen is er geen die haar machtig geroep kan verstaan. BERT CRIELAARD Compositie jm. H. Bink, 18 en uit Leiden, gaf een korte beschrijving h(j nijn te kening Jtus". De plnol stelt een Het ziet er naar uit, dat Cor den Dul': (19), leerling van Chr. Kweekschool en woonachtig in Scheueninpen) met zijn car toons zich een vaste plaats in „Ruimte voor jullie" gaat ver overen. Ook nu weer kreeg ik een hele stapel van dergelijke malle prentjes en zeg nou zelf: deze kon ik toch niet in de map laten liggen ER UIT GELICHT Zijnde een paar losse opmer kingen over verschillende brie ven, (Zij. die al iets stuurden voor de komende weken, horen nog wel wat.) EEN TAAL Jasz la een taal. waarin vreem de volken hun hart uitzingen. Dan past ons geen kritiek. Bea Broekhuis (Den Haag) gaf deze mening weer in een vers, waar uit we deze paar regels hebben gelicht. BQ4 K A.NP IIOI.L ..Met Rock and roll, maar ook met de meeste amusementsmu ziek. die door de radio klinkt, heeft jazz niets te maken" zegt Jan Overduin, die verder nog een interessante uiteenzetting geeft over veel, wat wél met de werkelijke jaza te maken heeft. Hij besluit o.m. met te seggen, dat de jaai nog lang niet aan het eind van zijn ont wikkeling is. PLAATJE» Twee plaatjes: een ven Hor man Roest (Zoeterwoude) en N. Vermaas (Barendrecht)Kon se jammer genoeg niet gebrui ken; niettemin: dank voor de medewerking- PEKIKELEN Ik denk er bard over Jouw „Jass-perikelen" volgende week als een soort sluitstuk van deze Jazz-serle mee te nemen. Bébé. al is ..alles over jazz" met de ie ..Ruimte voor Jullie" eigen lijk al afgesloten. Overwicht in winst omzetten Er is misschien in het hele schaken niets dat ió moeilijk is als het eenmaal behaalde overwicht in positieve winst omzetten. Iedere schaker zal uit eigen ervaring kunnen getuigen, dat hij menigmaal overwicht heeft gehad, hetzij in materiële, hetzij in positio nele zin. Dat hij „zeker" wist op winst te staan. En terecht. Maar juist onder zulke omstandigheden is de tegenstander zo onvriendelijk om zich niet zonder meer gewonnen te geven Hjj kijkt u beminnelijk aan en schijnt te denken: Toon het maar aan! En daar staat u dan met uw materiële of positionele overwicht. En dis denkt te capltulei pionnetje meer, of voor uw beheersing der zwarte velden, of voor uw overtuiging. Dan komt de moeilijkste fase van de ge hele schaakpartij: het in winst omzetten van het behaalde voordeel! Vele, vele schakers hebben aan den lijve moeten ondervinden hoe moeilijk dit wel is. Velen brachten het niet verder dan remise. Anderen faalden zelfs zó ver, dat zij nog verloren. Laat ons eens zien hoe men dit probleem in de internationale schaakwereld opknapt En denkt u vooral niet dat men daar nooit faalt. I. Uit een partU MullerKumpera. Berlijn 1959 m Ai.^ SI mm. mm a \nm I Wh m \jm A A as aïs mwm d i 2 A WA A A A A - m m e m n&m (B B Oplossingen Wit aan zet won. Hoe? i zat won. Moei Oplossingen en correspondentie aan de heer H J J. Slavekoorde. Goudreinetstraat 125. Den Haag maart j.l. publiceerden: 1. Probleem van Dr. W. Speckmann. Het plan is 1. Te7 benevens f7 en f8D. MaBr dit faalt op 1. Kd8! Dus: 1. Ta7, Kb8 2. 2. Probleem van Dr. W. Speckmann. Het plan is: eerst de loper in veiligheid brengen en dan matzetten door b8D. Maar 1. Lf3. Le4. Ld5 en Lc6 falen op 1. h4 2. b7 pat' Dus La8! h4 2. b7 Khl 3. b8D mat. 3. Probleem van Dr. W. Speckmann. Wat moet men kiezen; 1. Le2 of 1. Ld3? De eerst genoemde zet (Le2) voert weliswaar in be paalde varianten tot het beoogde doel. maar faalt op 1. Lf3 2. Lc4. Lh5! Daarom 1. Ld3! 'Lf7 2. Le2 Lg6 3 Kxgfl) Le4 2. Lc4 Lg6 <Ld5 3 Lxdö) 3. Kxg6 enz 4 Probleem van J. Breuer. Direct J. Tbg zoV Lale" op 1' s5 Daarom eerst 1 Lf81 <g5 2. Th4t) gxfö 2. Tb5t f5 3. Txf5 mat

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 16