Jüeutue £dJtsrl)c (fournitt Metaalindustrie besluit tot werktijdverkorting Socialisten zijn het onder elkaar niet eens Primeur in ons land voor een lang weekeinde Protest van Djakarta Ontwerp van VS voor Duits vredesverdrag Grivas in Griekenland als een held ontvangen PAASVUUR IN LUNTEREN DOOR B. EN W. VERBODEN wl£ 1314 In één jaar 3921 reizen om de aardbol WOENSDAG 18 MAART 1959 Advertentie-afdeling Tel 31441. ABONNEMENTEN f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week. ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter. Fam'tieberichten f0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Postrekening 58936. Dr. E. DIEMEB Directie: f DIEMEB CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantvasttcfj is ahfbltoea niyn hert in togfjcnspocf Negenendertigste jaargang no. 11517 NIEUWE AUTO'S (Wegwijzer) Zie pagina 7 (Van onze sociaal-economische redactie.) handelingen over een nieuwe c.a.o. hebben een principiële overeen stemming over een verkorting van de wekelijkse arbeidstijd van 48 tot 45 uur tot resultaat gehad. De metaalindustrie heeft dus de primeur in Neder land voor een lang weekeinde. De werkgevers en de werknemers in de metaalindustrie zijn het volgendi overeengekomen: 1 De nieuwe c.a.o. treedt 1 juli a.s. in werking. 2 Een half jaar later, per 1 januari 1960, wordt de werktijd waar mogelijk met een uur tot 47 uur per week verkort. 3 Eind 1962 zal overal de werktijd drie uur minder moeten zijn en niet meer dan 45 uur per week bedragen. Dan zal de vrije zaterdag dus een feit zijn. Afgesproken is, dat niet alle bedrijven per 1 januari 1960 de werktijd met een uur verminderen. Voor sommige bedrij ven is een verkorting ineens tot 45 uur aantrekkelijker dan een geleidelijke vermindering van de arbeidstijd. Verwacht wordt, dat vooral de grote gieterijen van deze bepaling gebruik zul len maken. Een vrije zaterdag werkt namelijk door het niet stoken kosten be sparend. Een geleidelijke invoering van het korter werken is daarom nadelig. Aangenomen kan worden, dat de giete rijen per 1 januari 1960 geen verande ring in hun werktijd zullen aanbrengen. Tarief lonen Eind 1962 moeten alle metaalindustrieën op 45 uur staan. Op 1 januari mag men beginnen met de afbouw van een uur. Voor de tussenperiode heeft men vrij heid allerlei tussenvormen van arbeids- verkorting te kiezen. Gehoopt wordt, dat de nieuwe rege ring nu ook snel het korter werken gelijk zal maken. De lonen in de nieuwe c.a.o. reeds gebaseerd op een werktijd va Tussenperiode Verder is overeenstemming bereikt over de afschaffing van de tariefba: lonen en een versnelde invoering de werkclassificatie. Relletjes in raadzaal Communist gewipt in Le Havre In Le Havre z(jn gisteravond ruim vijf duizend communisten slaags geraakt met achthonderd politiemannen, nadat bij de burgemeestersverkiezing de communist René Cance met negentien tegen achttien stemmen door de socialist Robert Mon- guillon was verslagen. Cance had tot dus ver de gemeente geleid. Zijn tegenstander werd gesteund doen de onafihamkelijken, de nieuwe Gaullisten, de socialisten en de volksnepublikeinen. Le Havre was de enige grote stad met een communistische burgemeester. De relletjes begonnen zodra de uitslag van de stemming bekend was. De voor zitter Liet de vergaderzaal ontruimen, waarbij gebruik moest worden gemaakt van tnaangasbommen. Buiten het stadhuis werd het gevecht voortgezet. Verschei dene betogers en politiemannen liepen verwondingen op. Indonesische opstand verslindt schatten Volgens de Indonesische minister voor Wahib Wahab, is zestig procent van de nationale begroting nodig voor bestrijding van opstanden en benden. Het optreden van de opstandelingen veroorzaakte vele economische moeilijkheden en ook de overneming van de Nederlandse onder nemingen en hetgeen daarop volgde, heeft die moeilijkheden vergroot. De leider van de Daroe-l-Islam in Atjeh, Daud Beureueh, is door zijn chef staf Hasan Saleh aan kant gezet, waar na deze zelf de leiding op zich heeft genomen, aldus wordt te Djakarta ge meld. De bevelhebber van de regerings troepen in Atjeh, overste Sjamaun Ga- haru verklaart, dat de strijdkrachten van de Daroe-l-Islam daardoor in tweeën zijn gesplitst en veel van hun kracht hebben verloren. Naar verluidt,'is Beu reueh voorstander van verdrijving der regeringstroepen met geweld van wape nen, doch Saleh zou de voorkeur geven aan vreedzame onderhandelingen. Invoerbeperkin g in Euromarkt De katoenindustrieën van de Euromarkt staan op het punt een overeenkomst te sluiten ten einde een eind te maken aan de abnormale concurrentie van Azië, het communistische blok en Zuid-Amerika, aldus melden Franse katoenkringen. Al leen Nederland maakte enig voorbehoud, doch men hoopt volgens die kringen op 20 maart in Den Haag die moeilijkheden te overwinnen. Aan de commissie der Euromarkt zal dan worden aanbevnlpn invoercontingenten voor katoenen goede ren uit bepaalde landen vast te stellen. Begrijpelijkerwijze bestaat onder de werknemers in de metaal voldoening over dit resultaat, al betreurt men de tweede verlenging van de oude c.a.o. Burgemeester Van Hall: Nieuw Kabinet beslist over IJmuiden Dc burgemeester van Amsterdam, mr, G. van Hall, heeft gisteren in de gemeen teraad meegedeeld goede hoop te hebben dat het nieuwe kabinet spoedig een stig besluit zal nemen over de verbetering van de toegang tot de Amsterdamse ha ven in IJmuiden. MACMILLAN WEER OP REIS Premier Macmillan van Engeland en zijn minister van buitenlandse zaken Sel- wyn Lloyd zijn vanmorgen vroeg na3r de Canadese hoofdstad Ottawa vertrok ken. Zij zullen besprekingen voeren met premier Diefenbaker en vervolgens door reizen naar Washington, waar zij vier dagen blijven. Voor zijn vertrek heeft minister Sel- wyn Lloyd gisteren een onderhoud ge had met Michail Soeslof, de secretaris van het centrale comité der Russische communistische partij, die op verzoek van de Engelse socialistische partij een bezoek aan Engeland brengt. n welingelichte zijde werd vemo- dat de politici hebben gesproken het recente bezoek van premier Macmillan en minister Selwyn Lloyd Moskou. Er zou echter geen belang- nieuw gezichtspunt aan de orde zijn 'gesteld. Tegen aansluitende zone om N.-Guinea PEN WOORDVOERDER van de Indonesische diplomatieke tegenwoordiging te 's-Gravenhage heeft verteld, dat Indonesië de in stelling van een aansluitende zone van negen mijl in de wateren rondom Nederlands Nieuw-Guinea niet er kent. „Dit geldt", aldus de woord voerder, „voor elke maatregel, die in Nieuw-Guinea wordt getroffen, om dat Indonesië het gebied beschouwt als deel van de republiek Indonesia." (Op 11 dezer heeft een woordvoerder van het Nederlandse ministerie van bui tenlandse zaken medegedeeld, dat binnen het kader van het geldende volkenrecht en in overeenstemming met de verdragen, die zijn tot stand gekomen op de jongste te Gei rondom Nederlands aansluitende zone is i breedte van negen mijl. Dez betekent geen uitbreiding vai de haai ijl behoudt. De Verenigde Staten, En geland en vele andere landen hebben reeds eerder aansluitenden zones inge steld). Het nieuwe vlaggeschip van de Oranjelijn, de 139 meter lange Prinses Irene (8526 brt.), ge bouwd bij de werf Mprwede te Hardinxveld-Giessendam en door H.K.H. Prinses Irene te water gelaten, nadert zijn vol tooiing. Gisteren voer het fraaie schip van de werf naar de Park haven in Rotterdam. Een slagzij van tien graden was nodig voor het passeren van de beruchte Baanhoekbrug over de Merwe- de, waarvoor een overspanning moest worden uitgelicht. De proefvaart is maandag a.s., de overdracht op 9 april. T^EN BELANGRIJK onderwerp van gesprek tussen premier Mac millan Van Engeland en president Eisenhower van de Verenigde Sta ten zal een door de Verenigde Staten opgesteld vredesverdrag met Duits land zijn. Dit ontwerp-verdrag zal nog intensief besproken worden tus sen de vertegenwoordigers van de westelijke mogendheden alvorens men het aan de Russen zal voor stellen. In het ontwerp-verdrag vindt men het Brettonwoods. De Amerikaanse se naatscommissie voor buitenlandse be trekkingen heeft het verzoek van presi dent Eisenhower om de Amerikaanse bij drage aan de Wereldbank tegen 1 juli tot 1375 miljoen dollar en aan het Inter nationale Monetaire Fonds tot 3105 min dollar te verhogen goedgekeurd. Na jaren van vreselijke terreur RIVAS, de verzetsleider var Eoka, die de laatste jaren op Cyprus een vreselijke terreur heeft uitgeoefend en voor wiens arrestatie de Engelsen een enorm bedrap had den uitgeloofd, is gisteren in Grie kenland als een nationale held inge haald. De Griekse minister van bui tenlandse zaken, Averoff, heeft hem officieel begroet. Vandaag heeft Gri- voor wie ook de Griekse bevol king op Cyprus bevreesd was, uit handen van koning Paul een van de hoogste Griekse onderscheidingen ontvangen. Een grote menigte juichte hem luid toe. toen Grivas een krans legde op het graf van de onbekende soldaat. Heel Athene leek uitgelopen te zijn held van Cyprus en strijder Tweede Wereldoorlog te zien. De burgemeester van Athene kreeg van Grivas een kruik van Cyprische aard, gekleurd, zoals Grivas zei, n het bloed van de Cyprische strijders. In i (Van onze parlementaire redacteur.) VANDAAG heeft informateur Beel dus zijn eerste oriënterende bespre kingen gehouden. De ochtenduren werden uitgetrokken voor prof. mr. C. P. M. Romme, terwijl de middag was besteed aan een gesprek met de voorzitter van de socialistische Tweede-Kamerfractie, mr. J. A. W. Burger. Hoewel dit waarschijnlijk niet het laatste onderhoud zal zijn geweest met de woordvoerder der socialisten, zal dit gesprek deinformateur duidelijk hebben gemaakt dat het niet gemakkelijk zal zijn met deze groep tot over eenstemming te komen. zij duidelijke afspraken maken op basis van een uitgewerkt program. Dat zij ir dat program een deel van hun verlangen: willen terugvinden, ligt al evenzeer vooi de hand. De praktijk zal echter teren dat het moeilijk is op een aantal z zakelijke punten met de socialisten te vergelijk te komen. Men denke slechts aan Nieuw-Guinea en het defensiebeleid. Maar afgezien van deze eenstemmig heid blijft er verschil van mening de algemene vraag óf men wel streven naar deelneming in het kabinet. Net zo min als de voormalige sociali: tische ministers verlangend hebben ui' In de kring van de P.v.d.A. is nl. nogal 'at verschil van mening. De socialisten ijn het wel met elkander eens dat zij lleen maar aan een kabinet kunnen deel- emen, dat een duidelijk uitgewerkt pro gram heeft, waaraan de fracties der even- andere „regeringspartijen" zich ge bonden weten. De socialisten willen dus parlementair kabinet. Deze houding in hun standpunt uit wel te begrijpen. Zij gaan uit van de ervaring dat zij al- n de minderheid zijn, zowel in de volksvertegenwoordiging als in het ka-' Om niet overspoeld te worden door de niet-socialistische partijen, willen Op verzoek van kerkeraden O P VERZOEK van de Hervormd de Gereformeerde kerkera den hebben B. en W. van Ede het Paasvuur in Lunteren dit jaar ver boden. De verenigingen, die een be langrijke rol spelen bij het organise- dit Paasvuur, te weten de V.V.V., de Middenstandsvereniging de Oranjevereniging, zullen de predikanten verzoeken met hen deze zaak alsnog in een gesprek te be handelen. in formulering stellen de kerkc- dat het Paasvuur van heidense oorsprong is en dal een dergelijk luid- uchtig en soms onordelijk verlopend 'uurfeest moeilijk in overeenstemming is e brengen met het karakter van de Paas dagen en bovendien oorzaak zou kunnen zijn tot ongewenste omgang van dc man nelijke en dc vrouwelijke jeugd. De kerkeraden stellen voor het Paas vuur te verschuiven naar Koninginnedag. Dc verenigingen hebben over deze zaak' vergaderd en zijn unaniem van gevoelen, dat dit Paasvuur reeds een zeer oude traditie is. Niemand denkt daarbij aan een eventuele heidense oorsprong. De beide predikanten, ds. C. J. B. Lam (Her vormd) en dr. mr. J. Osinga (Geref.) zijn nog te kor.t in Lunteren om de waarde van deze traditie voor de Lunterse ge meenschap te kunnen beseffen. Tegen een Paaspredikatie of een andere positieve uiting van de kerk bij dit Paasvuur be staat zeer zeker geen bezwaar. Verschui ving naar Koninginnedag heeft geen zin, De Nieuwzeelandse dames- hockeyploeg blaakt van en thousiasme. Bij aankomst in de haven van Southampton maak ten de meisjes een echte Maori- vreugdesprong. De schoentjes bleven op het dek achter en de uitgestoken tongen schijnen bij de vreugde-uiting te horen. De ploeg gaat spelen in Sschotland, Ierland, Wales en in het Wage- ner Stadion te Amstelveen, waar een internationaal dames- hockey-toernooi wordt georganiseerd. dien zouden eventuele excessen daarmee niet voorkomen worden. De verenigingen betreurden het, dat de kerkeraden hun aar rechtstreeks bij B. en W. Ede hadden gedeponeerd, zonder vooraf overleg met hen als organisatoren. Deze handelwijze is niet In overeen stemming met de in Lunteren geldende gebruiken. Van de zijde der verenigingen wordt alsnog op een gesprek met de be- omdat dan de traditie teloorgaat. Boven- trokken predikanten prijsgesteld. gezien naar de crisis van de elfde de cember, zien zij pu de oppositie als begeerlijk goed waarna per se gestreefd moet worden. De voormalige tische bewindslieden willen, zo schijnl op een vergadering van het partijbi stuur gebleken te zijn, de weg naa samenwerking niet bij voorbaat uitslui ten. De heren Vermeer en Burger staan negatiever tegenover een samenwer king. Zo is er dus sinds de elfde de cember in deze kring wezenlijk niets veranderd. In de verkiezingstijd heb- ialige be windslieden weliswaar de taal der frac tie gesproken, weg, dat deze taal een geheel andere was dan die tijdens hun ministerschap, toen zij het pleit voerden voor zaken (huurverhoging en afschaffing mentensubsidies) die door de fractie werden afgewi Het zal dus voor minister Beel bijzon der moeilijk zijn (hoewel hij dat onge twijfeld zal proberen) de socialisten over de streep te krijgen. Hij zit niet tegen over oud-minister Samkalden, maar tegenover mr. Burger. Loonpolitiek Volgens sommige politieke kringen zal het ook daarom moeilijk zijn een parle mentair kabinet met de socialisten te vor- omdat men in de SE7R nog onder handelt over de verdeling van de econo mische ruimte, die in de eerstkomende aren zal vrijkomen. Het is voor ons echter de vraag of de toekomstige formateur op dit rapport moet wachten. Het demissionaire kabdnet-Beel heeft deze gang van zaken voorzien en het So ciaal-economisch comité (een interde partementaal orgaan, bestaande uit hoge ambtenaren) reeds een advies laten uit brengen over het gehele complex huren, belastingen, lonen en subsidies. Dit rapport is gereed en het is gevoegd het dikke dossier dat bestemd was voor de formateur. Daarin is de pdoblematlek duidelijk gesteld. Tot voor kort was er hoop dat alle ganisaties. behalve het N.V.V. dat een gemene loonsverhoging wenst (het liefst 5 procent per 1 mei a.s.) akkoord zouden gaan met de definitieve invoering va bedr(jfstaksgcw(jzc loonvorming. Het li berale werkgeversverbond is echter op laatste moment overstag gegaan. Het nu gaan pleiten voor een algemene tironde- Zo z(jn de liberalen (die legen dirigisme zjjn!) plotseling weer voor dirigistische loonpolitiek. Deze om waai zal ongetwijfeld het overleg in betreffende SER-commlslc weer ver ten. Nu de algemene standpunten zo'n beetje bekend zjjn, zullen de verant woordelijke politici er maar goed aan de knopen door te hakken en dus te wachten op het definitieve SER- rapport. Ook dat zal een moeilijke zaak maar het is voor informateur Beel slechts een van de moeilijke zaken, die hjj heeft op te lossen. Gistermiddag heeft de informateur nog n gesprek gehad met de voorzitter van de Sociaal-economische raad, prof. mr. M. Verrijn Stuart. Gisteravond heeft prof. Beel in het kader van de bestu dering van de lopende vraagstukken gesprekken gevoerd met de demissionaire ministers Witte (volkshuisvesting en bouwnijverheid) en Staf (defensie en land bouw a.l.). (Ongecorrigeerd) :oespraak, waarbij hij zijn nen vrij liet stromen, zei Grivas: „Mijn vurigste wens is ooit weer voet op Cypri sche bodem te zetten. Na vier jaar adem ik weer de vrije lucht van Griekenland, na mijn plicht te hebben gedaan Cyprus, waar ik voor het eerst het dag licht aanschouwde". Flessekind Staande op echte wtebelbenen accep teert de nu een week oude baby- giraffe in de dierentuin van dc En gelse stad Bristol dankbaar een zuig fles van een van de oppassers, die de volle 24 uur van elk etmaal sinds de geboorte in de weer zijn om het leven van het „diertje" te redden. Judith, de moeder van de „kleine", wil nl. niets met haar nageslacht te maken hebben en dus moet het leven op een flessediëet van koemelk met ritamt- nen. De jonge giraffe, die zich tot heden toe wel bevindt bij dit diëet, Is de eerste die sedert de oorlog in de dierentuin van Bristol is geboren. oude westelijke standpunt terug. Maar ook zijn er een aantal nieuwe ideeën aan toegevoegd. Zo zou Amerika willen voorstellen dat na het sluiten van een vredesverdrag met Duitsland de Russi sche en geallieerde troepen in etappen worden teruggetrokken. Verder zouden de Duitse strijdkrachten in etappen ver minderd moeten worden. Ook zou Amerika bereid zijn toe te stemmen in een tijdelijke terugtrekking van Duitsland uit bondgenootschappen als de N.A.V.O. Voorwaarde blijft ech ter. dat het soevereine Duitsland het recht behoudt zijn militaire bondgeno ten te kiezen. De hereniging van Duits land, zo is uit de rede van Eisenhower gebleken, blijft een eerste eis van Amerika. De rede van Eisenhower, waarin hij het Amerikaanse standpunt duidelijk heeft uiteengezet, is in de westelijke landen zeer gunstig beoordeeld. Vlak voor zijn vertrek naar de Nieuwe Wereld (de afgelopen nacht) verklaarde premier Macmillan met de rede ingeno men te zijn. Vooral had het zijn in stemming, dat Eisenhower eventueel bereid is aan een topconferentie deel te 58936 is het nummer van onze poetreke ning. Als u daarop vóór 1 april het abonnementsgeld voor het 2e kwar taal 1959 k f 7.50 overschrijft, dan voorkomt u dat er bij u een kwi tantie wordt aangeboden en het is gemakkelijk voor onze admini stratie. Wilt u er vooral op letten dat het juiste adres, waar de krant be zorgd wondt op het 6trookje wordt De betaling kan ook geschieden aan ons loket: Steenstraat 37. Bij voorbaat vriendelijk dank voor uw medewerking. DE ADMINISTRATIE Oostelijke wind De Bilt verwacht tot mor genavond Over het algemeen veel be wolking en op de meeste plaatsen droog. Matige ooste lijke wind. Weinig verandering in temperatuur. (Opgemaakl om 11.15 uur). HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur Wenen Innsbruck AJacdo geh bew licht b^ regei geh bew geh bew geh bew licht bew half bew ONO NO windstil Amerikaanse raketdeskundigen hebben gisteren met een feeste lijk diner het feit herdacht dat eer jaar geleden de kunstmaan Van guard I de lucht inging. Het satel lietje, dat nog steeds om de aarde draait en dit vermoedelijk nog honderden jaren zal doen had gisteren om 13.15 uur, precies jaar na de lancering, 3.921 reizen om de aarde achter de rug. project, dr. John P. Hagen, gi: Washington onthuld, dat binnenkort de basis Cape Canaveral een kunstmaan zal worden gelanceerd, die eigenlijk uit tellleten zal bestaan. Deze Van- guard-III, die wordt gelanceerd door een combinatie van drie raketten, zal bestaan uit de volgende onderdelen: 1. De lege Deze is t en weegt ongeveer 22 kg. 2. Een plastic bol met een doorsnee 33 centimeter. Uit deze bol zal 60 centimeter lange arm steken, aar het eind waarvan zich een magneto meter bevindt, die de magnetische vel den van de aarde zal registreren. Deze I vangen. constructie dient om te voorkomen, dat de magnetometer wordt beïnvloed door de metalen delen in de plastic bol. Deze tweede satelliet moet onge veer 9 kilogram wegen. 3. Een ballon, die door een gaspatroon zal worden opgeblazen tot hij een doorsnede heeft van 75 centimeter. Deze weegt tussen de 700 en 900 gram. De ballon zal opgevouwen liggen In een kleine ruimte aan de onderkant van de plastic ballon en worden opgeblazen, wanneer de neus zich van de derde en laatste trap losmaakt. Door zijn grotere omvang en zijn ge ringe gewicht, zal de ballon veel vbuggcr vaart minderen dan de andere delen van de Vanguard-III en daardoor nauwkeu riger gegevens verstrekken over de wrij ving en weerstand In de ruimte. Dr. Hagen zei, dat getracht zal worden de drievoudige Vanguard-III in een ex centrische baan om de aarde te brengen, opdat zowel dichtbij als ver weg van de aarde metingen en waarnemingen kun- worden verricht. Inmiddels is de Dlscoverer-I, de eerste satelliet die in een baan over de twee polen is gebracht, niet meer in functie. Het Amerikaanse ministerie van defensie maakte dit bekend, nadat geen seinen kunstmaan waren opge-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1