Jlicumc £dJwcl)c (fouraitl
Amerika: Geen bezwaar
tegen topconferentie
Rusland mengt zich
in conflict met Irak
Opnieuw studie van
vrijhandelszone
„Wij laten geen twee min.
mensen in de steek"
Herter: vastbesloten in
de Berlijnse crisis
Informateur ontvangt
vijf fractieleiders
Cyprus nam afscheid van
„Dighenius" Grivas
wnikh
Kachelweer
WIS® 1
DINSDAG 17 MAART 1959
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie. Reoactle, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling TeL 31441.
ABONNEMENTEN: f7.50 per kwartaal;
f2.55 per maand; f0.59 per week.
ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter.
Fam'lieberichten f0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting).
Postrekening 58936.
Negenendertigste jaargang no. 11516
Hoofdredacteur: Or. I
Directie: F. DEEMEB
CHRISTEL1JK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantvastlcfi is gljfblma
myn hert in tegenspeel"
RENTEVOET
daalt
Zie pagina 7
Onderhandelen de enige mogelijkheid
PRESIDENT EISENHOWER heeft voor de Amerikaanse radio en televisie
gezegd, dat de Verenigde Staten geen bezwaar tegen een topconferentie
hebben als dat noodzakelijk is. In duidelijke bewoordingen liet Eisenhower
in zijn rede, die over de gehele wereld met grote belangstelling werd ge
volgd, uitkomen dat de Verenigde Staten beslist niet van plan zijn de vrede
te kopen door twee miljoen vrije mensen in Berlijn in de steek te laten.
Sprekend over de Berlijnse crisis zei de Amerikaanse president, dat zijn
land principieel moet kiezen uit drie mogelijkheden.
De eerste mogelijkheid is en dat wil Moskou het liefste dat wij uit
vrees voor de Russen West-Berlijn opgeven.
Maar deze keuze is voor ons or
vaardbaar, zei Eisenhower. Wij hebben
de rechten en verantwoordelijkheden
West-Berlijn immers met de levens i
geallieerde en Amerikaanse militairen
gekocht.
De tweede mogelijkheid is die van
totale oorlog. Een oorlog, die de Russ
met de Berlijnse kwestie dreigen te o
ketenen. Maar wij willen geen oorlog,
vervolgde Eisenhower zijn rede. Daa:
zullen wij niet aan de Russische e
toegeven. Als wij toegeven en bang zijn
voor de Russen, wordt het gevaar va:
oorlog groter. Blijft ten slotte de laatst*
mogelijkheid van onderhandelen over.
Hierover zei de Amerikaanse president
letterlijk
Met 500 luciferhoutjes en twee
tubes lijm heeft de Japanner
Tosjiyuki Nagasjima. in een sa
natorium een model gemaakt
van de enorme televisietoren
(333 m.) die het beeld van Tokio
zal beheersen. Het geval is 1.11
m. hoog. De „bouwer" gebruik
te lucifers met verschillend ge
kleurde koppen om de toren
die veel gelijkenis vertoont met
de Eiffeltoren een vrolijk
kleurenpatroon te geven.
„Wij zijn bereid naar nieuwe denkbeel
den te luisteren en andere ideeën te berde
te brengen. Wij willen alles doen wat in
ons vermogen ligt om serieuze onderhan
delingen te bereiken en het overleg zin
vol te maken".
Verder formuleerde Eisenhower het
Amerikaanse standpunt in de kwe:
Berlijn als volgt: „Wij zullen geen duim
breed van onze plicht wijken. Wij zullen
niet de eerste zijn om de vrede te
breken. Het zijn de Russen die met ge
weld dreigen om de vrije doortocht
West-Berlijn onmogelijk te maken".
De Russische nota van 2 maart noemde
Eisenhower een goede stap in de richting
van onderhandelingen. Hij hoopte op eet.
spoedige bijeenkomst van de ministers
van buitenlandse zaken. En als dat nood
zakelijk is, is Amerika bereid nog deze
zomer aan een topconferentie deel te
Interessant was ook het gedeelte van
zijn rede, waarin de president zei, dat de
Verenigde Staten nooit akkoord kunnei
gaan met een permanente en gedwongei
verdeeldheid van Duitsland.
T-Fordjes
In het tweede deel van zijn rede
legde Eisenhower de binnenlandse kri
tiek, dat hij een krachtige defensie
Hij liet de televisiekijkers drie groepen
in projectielen zien, waarvan de ont
wikkeling of produktie in volle gang is.
raketten, die ons vandaag nog ver
bijsteren", zei Eisenhower, „zullen spoe
dig de T-Fordjes van het rakettentijd-
perk zijn. Zo snel gaat de ontwikkeling".
De Amerikaanse president maakte van
de gelegenheid gebruik om het Congres
het vuur na aan de schenen te leggen,
wat de 3900 miljoen dollar betreft, die hij
voor hulp aan het buitenland heeft ge
vraagd. „Deze hulp", aldus Eisenhower,
„is van vitaal belang voor de vrije
wereld".
Een maal Singapore,
een maal Colombo
Nu de Britse regering definitief heeft
besloten de K.L.M. toe te sta^n slechts
een maal per week een dienst op Singa
pore te onderhouden, zal de tweede dienst
Colombo als eindpunt krijgen.
Van Engelse zijde is nogmaals verze
kerd, dat geen politieke redenen gelden
voor het besluit. Groot-Brittannië voelt
zich niet verplicht toe te staan, dat de
route wordt gebruikt voor buitengewone
concurrentie met zijn luchtlijnen, aldus
de argumentatie. Per 1 april zal de K.L.M.
daarom genoegen moeten nemen met een
vlucht per week naar en van Singapore.
Polen wijst Belgische
diplomaat uit
De Poolse regering heeft een attaché
van de Belgische ambassade in Warschau,
Leopold Storm, uitgewezen. Als reden
wordt opgegeven dat hij zich in ©brijd
de regels heeft gedragen, doch Storm
klaarde, niet te begrijpen in welk opzicht
zijn gedrag „in strijd met de regels"
zijn geweest.
Westelijke waarnemers achten het niet
uitgesloten dat het Poolse besluit een
represaillemaatregel is. België heeft na
melijk op 7 maart twee employees van de
Poolse ambassade te Brussel uitgewezen.
buitenlandse zaken der Ver
enigde Staten, Christian Herter,
heeft gisteren meegedeeld, dat de
Verenigde Staten voornemens zijn
een vastbesloten standpunt ten
Zien van Berlijn in te nemen en dat
zij in staat zijn, hun verantwoorde
lijkheid jegens de bevolking
West-Berlijn uit te voeren.
Herter verklaarde dit voi
e van buitenlandse zaken
in afgevaardigden, toen hij het progi
a voor buitenlandse hulpverlening
dedigde. Dit was het eerste openb
optreden van Herter, sedert hij mini:
Hui
Dulles
angt.
zei dat het peil van de voedsel-
raden in West-Berlijn zeer hoog is.
Verder merkte hij op, dat de fondsen die
de President voor buitenlandse hulpver-
ng vroeg het allernodigste minimum
en. Zij omvatten ongeveer vijf procent
de nationale begroting en minder dan
procent van de totale produktie van
de V.S. in het komende jaar.
„Onze bondgenoten en vrienden in min
der ontwikkelde landen zien naar ons uit
leiderschap en een nieuw bewijs dat
Treinverkeer onmogelijk
Vuurzee verwoest^ groot
huizenblok in Londen
"l^ELE LONDENAREN hebben gis-
teren ongetwijfeld een ogenblik
gedacht aan de bange oorlogsdagen
toen gierende V-projectielen regel
matig hun verwoestend werk deden
en hele huizenblokken in vlammen
deden opgaan.
Een van de grootste branden sinds deze
oorlogstijd woedde gisteravond in het
Londense voorstadje Uford. Een huizenrij
van 150 meter stond aan alle kanten in
brand, terwijl elk ogenblik de explosie
kon worden verwacht van een grote ben
zinetank in een brandend warenhuis. Ge
lukkig is het zover niet gekomen.
De brandweerkorpsen uit heel Londen
en het graafschap Essex, die met groot
materieel waren uitgerukt, slaagden er
in het vuur zodanig te localiseren en in
te sluiten, dat het ergste gevaar na een
paar uur voorbij was. Voorzover bekend
zijn er geen slachtoffers gevallen.
De brand legde het treinverkeer in een
groot gebied ten noordoosten van Londen
stagneerd, zodat ook reizigers i
hun vertrouwen in de V.S. gerechtvaar
digd is".
Enige congresleden toonden zich gere
serveerd over het verlenen van militaire
hulp aan landen, waar het gezag onsta
biel is of die beheerst worden door mili
taire groepen. De democraat Saund zei
dat het merendeel van de landen, waar
mee de V.S. militaire bondgenootschap
pen hebben gesloten en waaraan zij mili
taire hulp verstrekken, „niet ijverig doen
de is om de democratie in praktijk te
brengen".
Chroesjtsjef vermaant Nasser
CHROESJTSJEF heeft president Nasser van de Verenigde Arabische
Republiek vermaand geen onrust in Irak te stoken. De Russische pre
mier waarschuwde dat de Sowjetunie niet onverschillig kan blijven staan
tegenover een toestand, die zich niet ver van haar grenzen ontwikkelt. Pre
sident Nasser heeft deze waarschuwing van Chroesjtsjef echter in de wind
geslagen en meegedeeld, dat de uitlatingen van de Russische premier on
toelaatbaar zijn voor de Arabische volken.
Het wordt lente: ook de Haar
lemse bloemenmeisjes (die o.a.
hun stad in Parijs gaan verte
genwoordigen) hebben zich giste
ren aan het publiek getoond. Ze
hebben nieuwe toiletjes aan, ge
schikt voor iedere weersomstan-
digheid. Op de foto verlaten zij
hun hoofdkwartier, de Hoofd
wacht op de Grote Markt.
Zetelverlies voor
communisten in
Frankrijk
De communisten hebben by de Jongsl
gemeenteraadsverkiezingen in Frankry
3752 zetels verloren, ondanks de berichten
Russische premier hield zijn
ak in Moskou ter gelegenheid vi'
ondertekening van een economisch ak
koord tussen Rusland en Irak. Volgen:
dit akkoord verstrekt Rusland Irak eer
lening van 550 miljoen dollar tegen eer
rente van 2\£ pet. Verder zullen de Rus
sen Irak technische hulp verlenen bij het
opzetten van verschillende takken va
Het sluiten van dit akkoord werd o
;n receptie, aangeboden door de Russ
:he regering, gevierd.
Al spoedig nam premier Chroesjtsjef
het woord en zei, dat hij pijnlijk ge
troffen was door de recente felle aan
vallen van Nasser op het communis
me. „Als de President van de Ver
enigde Arabische Republiek over het
communisme spreekt", zei Chroesjt
sjef, spreekt hij de taal van de im
perialisten.
De regering van de Verenigde Arabi
sche republiek heeft zich evenwel niet
laten afschrikken door het feit, dat Rus
land zich openlijk in het conflict met Irak
heeft gemengd. Zo zei de vice-premi<
de party meer stemmen heeft gekre
gen d^n by voorgaande verkiezingen. Door
het Ingewikkelde systeem dat in Frankryk
by de laatste verkiezingen is gevolgd, is
het mogeiyk dat een party stemmen wint,
maar toch minder zetels krygt.
Overigeais is het nieuwe kiesstelsel
zijin opzet slechts gedeeltelijk geslaagd.
Het was de bedoeling
torpederen, maar bij de einduitslag blijkt
dat het aantal door communisten bezette
raadezetels slechts is teruggelopen
24.206 tot 20.454.
De Unie voor de nieuwe republiek
heeft 22.253 zetels verworven, dat is een
winst van 5295. Het ministerie van bin
nenlandse zaken, dat de cijfers bekend
maakte, legde niet uit waarop deze
„winst" van de Unie is gebaseerde De
Unie bestond nog niet ten'tijde van de
vorige gemeenteraadsverkiezingen (1953).
Morgen en overmorgen
(Van onze parlementsredactie.)
TNE INFORMATEUR prof. dr. L. J.
E' M. Beel zal morgen en overmor
gen besprekingen voeren met de
voorzitters van de vijf grote Tweede-
Kam erf ra cbi es. Woensdagmorgen
ontvangt hij de leider van de K.V.P.-
fraofcie, prof. mr. C. P. M. Romme,
woensdagmiddag de socialistische
T^OLONEL Grivas
heetf Cyprus
als een held ver
laten. Vier jaar
geleden kwam hij
van het Griekse
eilandje Rhodos, na
de dure eed te heb
ben gezworen, niet
te zullen terugke
ren, voordat hij
Cyprus van de Brit
ten zou hebben be
vrijd. Als leider
van de Eoka, de
van Griekse Cy
prioten vocht hij
jarenlang voor de
iland bij Grie-
volledig stil, doordat er kortsluiting ont- Genève.
boottrein geen gebruik
konden maken.
Boven de Engelse hoofdstad was een
geweldige vuurgloed zichtbaar. De na
burige straten werden door de politie
ontruimd en alle inwoners geëvacueerd.
Zelfs het stadhuis van Ilford, waar hon
derden kinderen bijeen waren bij de jaar
lijkse prijsuitreiking van een school, liep
gevaar en moest worden verlaten.
Nieuw-Guinea te
Genève
Het hoofd van het meteorologisch en
geofysisch bureau van de dienst ver
keer en energie te Hollandia, dr. J. C.
C. Vis, zal Nederlands Nieuw-Guinea
vertegenwoordigen op de derde vier
jaarlijkse internationale meteorologi
sche conferentie van 1 tot 29 april te
is geen sprake. On
der aartsbisschop
Makarios zal Cy-
republiek krijgen
Kolonel Grivas acht
zijn taak echter vol
bracht. Hij heeft
een afscheidsbood-
schap gezonden aan
de Griekse Cyprio
ten en vertrok vanmorgen per vliegtuig
naar Athene, gekleed in zijn Eoka-„uni
form": khaki hemd, rijbroek, zwarte
baret en aan zijn porde! pistool en patro
nenhouder.
Aartsbisschop Makarios vergezelde de
verzetsstrijder naar het vliegveld. De reis
naar Griekenland maakt hij samen met
aartsbisschop Anthimos van Kitium en zijn
adjudant. De Cyprische kranten besteed
den de gehele voorpagina aan het afscheid
De foto die u hierbij ziet afgedrukt, werd
gemaakt van het dagblad Ethnike, dat b\j
de foto van Dighenis de verzetsnaam
van Grivas de tekst van zijn afscheids-
boodschap publiceerde. Boven de tekst
staaf de kop: „Mogen xDij elkaar weer
ontmoeten, leider. Cyprus is u dankbaar."
Naturalisatie van
spijtoptanten
(Van onze parlementsredactie)
Een aantal wetsontwerpen, waarin o.m
naturalisatie van spijtoptanten wordt
voorgesteld, heeft het departement
justitie verlaten. Het ligt in de bedoe
ling om in straks in te dienen naturali
satie-ontwerpen ook spijtoptanten op te
nemen, aldus deelt de minister van jus
titie a.i., mr. Struycken, mee in ant
woord up schriftelijke vragen van het
Tweede-Kamerlid Van de Wetering (c.h.)
Geen boter voor
militairen
(Van onze parlementsredactie)
Minister Staf (landbouw a.i.) ziet geen
aanleiding tot het beschikbaar stellen van
roomboter in plaats van margarine aan
Nederlandse militairen. Dit heeft hij ge
antwoord op schriftelijke vragen van het
Tweede-Kamerlid Borst (comm.). In 1959
zal, volgens de minister, de afzet van
roomboter op minder moeilijkheden stui
ten dan in 1958. De voorraad koelhuis-
boter is geheel geruimd en ook in het
buitenland (vooral in Engeland) zijn de
voorraden veel geringer dan in andere
jaren. De binnenlandse boterconsumptie
is belangrijk gestegen in vergelijking met
andere jaren.
Amerika desavoueert
Bairds verklaring
De Verenigde Staten hebben een ver
klaring uitgegeven naar aanleiding van
het bezoek, dat de Nederlandse ambassa
deur te Washington dr. J. H. van Roijen
op 19 februari aan het Amerikaanse mi
nisterie van buitenlandse zaken bracht
en waarbij hij uiting gaf aan de bezorgd
heid van Nederland over het persgesprek
van James Baird, Amerikaans vertegen
woordiger te Djakarta-
Deze zou namelijk gezegd hebben, dat
de „overneming" van de Nederlandse on
dernemingen de Indonesiërs van een psy
chologische last zou hebben bevrijd.
Het Amerikaanse ministerie van bui
tenlandse zaken verklaart thans, dat de
aan een Amerikaans ambtenaar in Indo
nesië toegeschreven woorden die worden
opgevat als kritiek op de Nederlanders,
niet de officiële politiek van Washington
vertegenwoordigen.
Baird ontkent volgens dit ministerie te
enenmale, dat hy de aan hem toegeschre
ven verklaring heeft afgelegd. Baird zeide,
dat hij als achtergrond gesproken had over
de politiek van de vroegere Nederlandse
regering in het huidige Indonesië, maar
dat zijn gesprek niet bedoeld was als kri
tiek op de Nederlandse regering.
De Amerikaanse ambassadeur te 's-Gra-
venhage heeft aan minister mr. J. M. A.
Luns de omstandigheden van het vraag
gesprek met Baird uiteengezet en hem
verzekerd, dat de aan Baird toegeschre
ven en als kritiek op de Nederlanders op
gevatte verklaringen niet het standpunt
van de Amerikaanse regering vertegen
woordigen-
fractieleider, mr. J. A. W. Burger,
donderdagmorgen de V.V.D.-voorzit-
ter, prof. mr. P. J. Oud, en donder
dagmiddag de leiders van de twee
protestants-christelijke fracties, dr.
J. A. H. J. S. Bruins Slot en dr. H. W.
Tilanus.
De afgelopen dagen heeft prof. Beel
zijn gedachten laten gaan over een re
geringsprogram, dat tot uitgangspunt
zou moeten dienen voor de straks oj>
tredende kabinetsformateur. De veron
derstelling ligt voor de hand, dat tij
dens de oriënterende besprekingen die
de informateur morgen en overmorgen
met de fractieleiders zal voeren, de door
hem ontworpen schets van een rege
ringsprogram de belangrijkste gesprek
stof zal zijn. Daarbij zal blijken welke
mogelijkheden tot samenwerking al dan
niet realiseerbaar zijn.
Dat de informateur niet streeft naar
•n bepaalde regeringscombinatie, biykt
wel uit het feit, dat hy alle vyf in aan
merking komende fractievoorzitters heeft
uitgenodigd en dus geen van de vyf grote
jen by voorbaat van deelneming
te vormen kabinet wil uitsluiten.
'an onze weerkundige medewerker)
e eerste helft van maart gaf een ge
middelde etmaaltemperatuur van vier
graden boven normaal te zien. Maar
zondag kwam hierin een belangrijke ver
andering. Achter de kleine depressie die
gistermorgen juist over ons land naar het
iden trok en vanmorgen al bij de Rivièra
lag, draalde de wind naar het noordoosten.
Er strekt zich een sterk hogedrukgebied
>an Rusland over de Noordzee naar
Engeland. Aan de zuidflank wordt koude
lucht naar ons land geblazen met vrij
veel wolkenvelden. De middagtempera-
tuur komt niet veel hoger dan vijf en zes
graden, maar regen valt er voorlopig niet-
Door dit belangrijk koudere weertype
zullen wij de kachel weer wat moeten
opporren, want een terugkeer van be
langrijk zachter weer lijkt ons voor deze
week klein.
van de V.A.R., opperbevelhebber Abdel
Hakim Amer, gisteren: „De communisten
in Irak zullen op dezelfde wijze aan hun
einde ^omen als de agenten van de im
perialisten."
„De operatie van de regering Kassem
tegen de opstandelingen in Noord-Irak
vormt de gemeenste, misdadigste en
doortrapste uitdaging, die men zich kan
denken. Het doel was de vrije mannen en
nationalisten in Mosoel te liquideren".
Veldmaarschalk Amer vervolgde: „Wij
verzekeren de bevolking van Irak dat wij
in het Arabische nationalisme geloven.
Wij staan aan de zijde van de Iraakse be
volking omdat haar tragedie onze tragedie
is en haar rampen onze rampen zijn."
De Egyptische minister Refaat heeft in
middels in het openbaar verklaard, dat
niet alleen de westerse, maar ook de oos
terse landen zich tegen het Arabische na
tionalisme verzetten.
Hij onthulde, dat Kassem onlangs
een verdeling van het Midden-Oosten
tussen Bagdad en Kairo had voorge
steld. Egypte zou de landen ten wes
ten van het Suezkanaal krijgen en
Irak de landen ten oosten van dit ka
naal. Dit voorstel, zei Refaat, was
natuurlijk onaanvaardbaar voor ons.
V isseri j conventie
geratificeerd
Alle veertien landen die ln januari de
Noordoostatlantische visserij-conventie
hebben opgesteld, hebben deze thans ge
ratificeerd, aldus heeft het ministerie
van ^landbouw en visserij bekend ge-
In de conventie worden de bepalingen
vastgelegd voor het op peil houden van
de visstand in de Noordoost-Atlantische
Oceaan met inbegrip van de Oostzee.
Ondertekenaars van de conventie zijn
meer Nederland, België, Groot-
Britannië, Frankrijk en West-Duitsland.
SCHRAAL WEER
De Bilt verwacht tot mor
genavond:
Droog en bewolkt, maar ook
enkele zonnige perioden. Ma
tige tot vry krachtige ooste-
iyke wind. Weinig verandering
ln temperatuur. (Opgemaakt
om 11.15 uur).
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Bordeaux
Grenoble
Nice
MUnoher
Zürich
Genève
half bew
"IS
r\E MINISTERRAAD van de E.E.G.
EE heeft de nuchtere conclusie van
de Europese Commissie, dat een vrij
handelszone onmogelijk is, verwor
pen. De ministers van Nederland,
België, Luxemburg, Duitsland en
Italië waren van mening, dat het
standpunt van de commissie, weerge
geven in een rapport, te eng is. Be
sloten is dan ook dat een werkgroep
van deskundigen het vraagstuk op
nieuw in studie zal nemen.
De ministers hebben zich verder
met nadruk voorstanders verklaard
van nieuwe pogingen om tot een mul
tilaterale associatie van de E.E.G. en
de andere O E.E.S-landen te komen.
Ook hebben de ministers de mogelijk
heid overwogen om een Europees district
ln te stellen, zoals het district Columbia
in de Verenigde Staten. Een dergelijk
district zal dan de zetel moeten worden
van de Europese Instellingen.
Over de vestiging van een Europees
district zijn de ministers het lange tijd
niet eens geweest. Gisteren hebben ztj
besloten deskundigen een rapport te laten
opstellen over de Juridisohe vraagstuk
ken, die aan de vestiging van een Euro
pees district zijn verbonden. Waar dat
district moet komen, is niet meegedeeld.
Ten slotte heeft de ministerraad,
die een hele agenda had af te werken,
de herbenoeming van de leden van
de Hoge Autoriteit van de E.G.IC.8.
weer uitgesteld De oude Hoge Auto
riteit biyft voorlopig dus ongewijzigd.
Zoals bekend, 16 het mandaat van de
Hoge Autoriteit 10 februari afgelopen.
Maar de ministers achten, zolang de ko-
lencrisis nog acuut ls, een verwisseling
het team ln Luxemburg onverant
woord. Terwijl de ministers dit besluit
?n, 6prak de socialistische fractie van
het Europese parlement, die elders in
hetzelfde gebouw in Brussel vergaderde,
haar teleurstelling uit over het feit, dat
nog geen nieuwe Hoge Autoriteit is
aangesteld.
