Jlieuure £ciïtsri)c (üburnnt Informateur Beel zet er spoed achter (10 dagen) Kan een slepende formatie thans voorkomen worden Belangrijk hogere winst van Philips Enige zetel van G.P.V. naar de P.v.d.A. Bevelhebbers in Europa vragen meer troepen Teleurstelling voor de heer L. P. Laning In het verkeer drie doden MAANDAG 16 MAART 1959 Advertentie-afdeling Tel 31441. ABONNEMENTEN: f7.50 per kwartaal; f 2.55 per maand; f 0.59 per week. ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter. Familieberichten f0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Postrekening 58936. Directie: t. D1EMEB CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stant»asticfi is $l)*bleuen tnyn bert In tegfyenspoct" Negenendertigste jaargang no. 11515 Fransen in Algiers laten De Gaulle praten Zie pagina 5 Ruime opdracht voor ingewikkelde zaak TVTA RAADPLEGING van Haar adviseurs en de fractievoorzitters der •f Tweede Kamer, heeft H.M. de Koningin zaterdag aan prof. dr. L. J. M. Beel, de huidige minister-president, de opdracht gegeven de mogelijkheid van een kabinet te onderzoeken „dat kan rekenen op een vruchtbare sa menwerking met de Kamer". Uit deze informatie-opdracht kan men de wens lezen om ons land een herhaling te besparen van een slepende kabi netsformatie, zoals we die in 1956 hebben gekend. Hedenochtend werd meegedeeld, dat de informatiewerkzaamheden van prof. Beel ongeveer tien dagen in beslag zullen nemen. Vóór woensdag a.s. zal de informateur geen besprekingen voeren met partijen of personen. Een ruimere opdracht als infor mateur Beel heeft gekregen is nau welijks te geven. Hij kan er alle kan ten mee uit. Het zal dan ook wel een bedoeling hebben gehad dat men de geijkte formulering voor een ruime opdracht, zoals we die ook in 1956 nog hebben gekend (de mogelijkheid tot een vorming van een kabinet dat het vertrouwen van de Kamer heeft) nóg meer verruimd heeft. Het was in politieke kringen nauwelijks meer een verrassing dat de Koningin weer een beroep gedaan heeft op prof. Beel. Het was bekend dat de voorzitter van de K.V.P.-fractie in de Tweede Kamer, prof. mr. C. P. M. Romme, deze kant uit wilde en bovendien was de liberale oppositieleider, prof. mr. P. J. Oud, ook niet eng op een opdracht ge brand. Door een informateur te benoe men kan men misschien voorkomen dat eerst een aantal formateurs, al of niet uit prestige-overwegingen, moet misluk ken, alvorens er eindelijk een kabinet gevormd kan worden. Informateur Beel gaat nu de mogelijk heden onderzoeken. Hij heeft het voor deel als demissionair minister-president volkomen op de hoogte te zijn van de politieke stand van zaken. Hij kent de problemen en de tegenstellingen. Minister Beel staat bekend als een vlugge werker. Maar dat wil nog niet zegigen dat zijn informatieopdracht zeer spoedig zal zijn vervuld. Daarvoor zijn de problemen te ingewikkeld. Een voor deel is dat informateur Beel niet veel tijd nodig zal hebben om het dossier door te werken dat minister-president Beel nog voor de verkiezingen voor de toekomstige Of het draaiorgel voor het Huis ten Bosch zo erg op zijn plaats was zaterdagIn ieder geval is he een zeer-Nederlands instru ment en de spanning om de Kabinetsformatie is (nog) niet zo groot, dat een vrolijke deun alleen maar storend zou kun nen werken. Onze politieke si tuatie zit ook (nog) niet zo in het slop dat het pierement er beslist een treurmars bij moet laten horen. Wij weten overi gens niet meer precies, of het draaiorgel bij het verschijnen van professor Oud zijn verkie zingsmelodie „Wij leven vrij, wij leven blij.heeft laten horen. Op de foto's de fractie leiders die zaterdag hun advies aan H.M. de Koningin kwamen brengen: van links naar rechts prof. mr. C. P. M. Romme (K.V.P.), mr. J. A. W. Burger (P.v.d.A.), prof. mr. P. J. Oud (V.V.D.), dr. J. A. H. J. S. Bruins Slot (A.R.P.), dr. H. W. Tilanus (C.H.U.), ds. P. Zandt (S.G.P.), S. de Groot (C.P.N.), L. P. Laning (G.P.V.) en H. J. Lanfchorst (P.S.P.). formateur gereed heeft gemaakt. Maar informateur Beel zal er toch .niet aan kunnen ontkomen om met verschillende fractieleiders over een programma te spreken. Het heeft in dit stadium dan ook geen zin te speculeren in welke richting prof. Beel het zal zoeken. Hij zal ongetwijfeld eerst gaan inventariseren en dan pas zijn conclusies trekken. Ontstemming over Frans besluit Het feit, dat Frankrijk zijn Middelland se Zee vloot eventueel zal onttrekken aan het gezag van de N.A.V.O., heeft in N.A.V.O.-kringen grote ontstemming ge wekt. Die ontstemming geldt vooral hel tijdstip waarop dit besluit is genomen terwijl namelijk het Westen zich ge plaatst ziet tegenover zware pressie van Russische zijde inzake de Duitse kwestie. Twee vooraanstaande Britse bladen schreven vandaag echter waarderend over het Franse besluit. De onafhanke lijke Times schrijft, dat Frankrijk door Engeland en de Verenigde Staten volledig als een grote mogendheid wenst te wor den erkend en een groter aandeel wil hebben bij de vaststelling van de tegie. De conservatieve Daily Telegraph acht het Franse besluit noch verrassend noch rampzalig. Het standpunt van De Gaulle is volgens het blad begrijpelijk. Hij toch acht het zijn eerste taak, het in 1940 vei loren prestige te herstellen. Geen vier jaar, maar vrijspr aak De 27-jarige metselaar G. van D. en de 38-jarige los-arbeider P. F., beiden uit Kerkrade, zijn vandaag door de recht bank te Maastricht van de hun ten laste gelegde roof van een collectie gouden sieraden ter waarde van 50.000 uit een geparkeerde, gesloten auto, vrijgespro ken. De rechtbank achtte de tenlasteleg ging niet wettig en overtuigend bewezen en gelastte onmiddellijke invrijheidstel ling. De eis was vier jaar geweest. Heistelling viel om student gedood In het St. Andreas-ziekenhuis te Ti' overleed zaterdag de 19-jarige M.T.S student J. W. uit Den Bosch, die ernstig gewond werd toen een heistelling viel en instortte. Deze student was in band met zijn praktisch jaar aanwezig bij het heien van betonpalen bestemd voor het viaduct over de toekomstige rijksweg 15 tussen Meeteren en Tiel. Toen dit ongeluk gebeurde werd W. door een omvallende heistelling geraakt. Er wordt; een onderzoek ingesteld naar de oorzaak van het ongeluk. Ontruiming logement in Enschede Op last van de Almelosche rechtbank is in Enschede het logement Mina van Putten ontruimd, daar het gebouw bij een roshaarweverij moet worden getrok ken. De logementhouder had de ontrui ming voor zijn gasten verzwegen, zodat deze plotseling op straat kwamen te staan. Het gemeentebestuur van En schede had een ander gebouw geweigerd, gezien de vreselijke toestanden die m het logement heersten. Onder meer wer den er per week veertien honderd fles jes bier gebruikt. De wijze waarop men was gehuisvest, tart elke beschrijving. De op straat gezette bewoners hebben alle elders onderdak gevonden. Oók de logementhouder. Contant dividend onveranderd Aflossing convertibele obligaties en belastingvrije bonus DE N.V. PHILIPS' Gloeilampenfabrieken en de trusts hebben in 1958 een omzet gehaald van 3595 miljoen tegen in 1957 3177 min. De winst vóór aftrek van belasting en zonder overige baten en lasten beliep 557 (v.j. 442) min en de netto-winst na belasting was 244 (187) min. Hiervan wordt 142 (92) min in het bedrijf gehouden. Voorgesteld wordt 14 (14) procent divi dend op gewone en 7,6 (7,6) op preferente aandelen, zodat het slotdividend resp. 8 en 1,6 pet bedraagt. Daarenboven wordt een belastingvrije bonus in gewone aan delen, winstdelend over 1959, V3n 5 pet uit de agioreserve voorgesteld, betaal baar 20 mei. De aandeelhoudersvergade ring is 2 april. Dergelijke dividendvoor- stellen zijn te verwachten voor de N.V. „Bijna een afspraak over Nieuw-Guinea" Volgens John Burton, die van 1947 tot 1950 verbonden was aan het Australische ministerie van buitenlandse zaken, stond Australië in 1951 op het punt een overeen komst met Indonesië aan te gaan over Nederlands Nieuw-Guinea. Hij verklaarde dit voor een televisieprogram te Mel bourne, doch weigerde verder op de zaak in te gaan. Hij voegde er slechts aan toe: „Ik acht het niet juist in dit stadium waarop andere onderhandelingen aan de gang zouden kunnen zijn, mededelingen te doen over iets, dat 'zo lang geleden ge schiedde". Burton meent, dat geheel Nieuw-Guinea zich zou moeten ontwik- beheerschapsgebied, mis schien onder een beheerschapsraad, zo- kapitaal en uitrusting uit alle landen zou kunnen gebruiken. Het bestuur van de Stichting Matthias Kemp-prijsvraag, heeft nu een prijsvraag voor een roman uitgeschreven. Deelne mers kunnen tot april van het volgend jaar wei ken indienen. Het ligt in de be doeling dat de te bekronen werken zo veel mogelijk hun stof ontlenen aan het Nederlands-Limburgse dan wel Vlaams-Limburgse leven. De jury zal bestaan uit twee Ned.-Limburgse litera- Vlaams-Limburgse letter- Gemeenschappelijk Bezit van Aandelen Philips' Gloeilampenfabrieken. Besloten is tot vervroegde algehele af lossing van de 5 pet converteerbare obli gatielening op 20 mei. De tot en met 19 mei uit conversie verkregen aandelen delen mede in de bonus. VERRASSENDE OFFICIËLE UITSLAG L. P. Laning niet in Tweede Kamer DE officiële uitslag van de verkie zingen van vorige week donder dag heeft uitgewezen, dat het Gere formeerd politiek verbond niet in de Tweede Kamer vertegenwoordigd zal zijn. Het door deze partij verkregen officiële stemmencijfer geeft name lijk een getal, dat bijna vijfentwintig beneden de kiesdeler ligt. De zetel van het G.P.V. gaat naar de P.v.d.A. In plaats van nr. 1 van de lijst van het G.P.V., de heer L. P. Laning uit Groningen, zal de socialiste, mej. T. F. Lemaire uit Amsterdam, op nieuw zitting nemen in de Tweede Kamer. De uitslagen van de verkiezingen, die wij hebben gepubliceerd, berusten op de van de gemeentehuizen ontvangen resul taten van de eerste tellingen. Uiteraard kunnen wanneer na herhaalde telling de officiële cijfers worden vastgesteld, klei- erschillen met de eerste cijfers op treden. Dergelijke verschillen zijn ook bij rkiezingen, die vorige week zijn ge houden, geconstateerd. In het totaal ble ken 672 stemmen meer te zijn uitgebracht dan de officieuze uitslag aangaf. Er zijn- dus geen 5.998.859 maar 5.999.531 geldige emmen uitgebracht. In de regel hebben de kleine verschillen tussen de officieuze en officiële uitslag geen enkele invloed op de zetelverdeling. Deze verschillen gaan pas spreken, wan- het stemmencijfer van de partijen zich rondom de kiesdeler beweegt Im- een partij voor zeteltocwijzing in aanmerking komen, dan moet mins tens de kiesdeler behaald zijn. Bij de laatste verkiezingen nu behaal den de Boerenpartij en het G.P.V. een aantal stemmen, dat betrekkelijk weinig an de kiesdeler verschilde. De Boerenpartij verkreeg volgens de of ficieuze uitslag 640 stemmen (39.352) min der dan de kiesdeler (39.992). Het G.P.V. kwam, nog steeds volgens de officieuzi uitslag met zijn 40.033 stemmen 41 boven de kiesdeler. Volgens de officiële uitslag blijkt nu, dat het G.P.V. 25 stemmen te kort komt voor een zetel in de Tweede Kamer. Aan deze 25 stemmen heeft de P.v.d.A. et nu te danken, dat ze geen 47 mai zetels behaalde en dat haar verlies tot twee zetels is gereduceerd. Uit deze gang van zaken blijkt duidelijk an hoe groot belang een enkele stem kan jn voor de samenstelling van de Tweede Kamer. Trouwens de toewijzing van de Vasteland niet conventioneel verdedigbaar GEALLIEERDE militaire bevelheb bers in Europa hebben Washing ton meer troepen en moderne tanks gevraagd om de Russen in de Ber- lijnse crisis eventueel te kunnen weerstaan. Dit heeft de stafchef van het Amerikaanse leger, Maxwell Taylor, in de senaatscommissie voor militaire paraatheid meegedeeld. De stafchef van de Amerikaanse luchtmacht, Thomas White, zou te genover deze commissie hebben ver klaard, dat Europa niet met conven tionele troepen verdedigd kan wor den. Generaal Taylor heeft volgens een zwaar gecensureerd verslag meegedeeld, dat met name generaal Norstad, de opper- bevelhebber van de N.A.V.O. in Europa, en generaal Hodes, de opperbevelhebber van de Amerikaanse troepen in Europa om meer manschappen hebben gevraagd. Generaal Taylor zei de Amerikaanse senatoren, dat het gevraagde aantal troe pen inderdaad nodig zou zijn als een ernstige militaire situatie zou ontstaan. Generaal Hodes heeft ook om meer wapens gevraagd. De stafchef van het Amerikaanse leger geloofde wel, dat Ber- lijn, wanneer alles op alles wordt gezet, verdedigbaar is. Maar volgens hem moet meer aandacht aan eventuele kleine oor logen worden besteed. Het gebruik van kernwapens op korte afstand is zeer ge vaarlijk voor de eigen troepen en natuur lijk ook voor de bevriende Duitse be- Uok deze laatste restzetel is weer toe gekend volgens het systeem van de groot gemiddelden. De P.v.d.A. bleek de ge lukkige partij te zijn. Maar het grootste gemiddelde van de P.v.d.A. lag slechts 25 boven het grootste gemiddelde van de K.V.P Bij de Statenverkiezingen in 1958 be haalde het G.P.V. 43.493 stemmen, een aantal dat bij de laatste kamerverkiezin gen voldoende zou zijn geweest voor het verkrijgen van een zetel. Het was voor de heer L. P. Laning, die nu toch weer niet in de Tweede Ka mer zal komen, vanzelfsprekend een gro te teleurstelling. Het ergste vond hij het voorval voor zijn kiezers, die nu als het ware hun stem naar de P.v.d.A. hebben De heer Laning vertelde, dat hij het onprettige bericht eerst had gehoord van een zakenrelatie, die het echter niet pre cies helemaal had geweten, zodat hij moest wachten tot hij in Groningen terug was van zijn bezoek aan de Koningin. In Groningen stond mevrouw Laning op het station om haar man het onheu gelijke nieuws te vertellen. Helemaal een verrassing was het dus' De Den Haag was eigenlijk overbodig geweest, maar de heer Laning was toch dankbaar, dat hij geruime tijd met de Koningin had kunnen spreken, het langst van alle frac tieleiders zelfs. Vrijdagavond had de heer Laning de directeur van het kabinet der Koningin nog gewezen op het inofficiële van zijn verkiezing, maar dat was geen bezwaar. Het is tot nu toe gebruikelijk geweest, dat de Vorstin met het vragen van advies begint voor de officiële verkiezingsuit slag bekend is. De afwijkingen van de officieuze uitslag zijn altijd zo gering ge weest, dat er toch geen verschuiving meer kwam. Ditmaal echter is het ander ge lopen De Koningin heeft zaterdag na de ge sprekken met de fractieleiders en de heer Laning nog ontvangen de minister van staat dr. W. Drees en minister-pre sident prof. dr. L. J. M. Beel. De laat ste kreeg toen zijn informatieopdracht. Los van dit alleszal vrijdagmiddag de minister van binnenlandse zaken, mr. A. A. M. Struycken, de nieuwe zitting van de Staten-Generaal openen in een ver enigde vergadering van de beide Kamers, die om kwart voor een in de Ridderzaal begint. NIET DE EERSTE Niet mr. K. T. M. van Rijckevorsel, maar de heer J. Weykamp is het eerste Kamerlid geweest, dat zijn zetel met voorkeurstemmen verwierf. De heer Weykamp kwam in 1918 als zeventiende op de C.H. kandidatenlijst voor (dr. Tila nus was toen 13), maar werd toch ge kozen, hoewel de C.H.U. slechts zeven zetels bezette. Deze populaire vertegen woordiger van de Overijsselse landbou wers, was vooral bekend geworden door zijn verzen in dialect. In de Kamer Het hij zich kennen als een landbouwdeskun dige van formaat. MINDER DRUK OP POOLSE BOEREN De Poolse minister van landbouw Oohab heeft zaterdag op het congres der Poolse communistische partij te Warschau verklaard dat de staat nooit meer zal pogen de totstandkoming van gemeen schappelijk gedreven boerderijen op te leggen. Er zal wel naar worden gestreefd de boeren te bewegen „vrijwillig" tot de staatsboerderijen toe te treden. Deze vrij willige toetreding zal worden aangemoe digd door het verlenen van subsidie en andere financiële voordelen. Het afgelopen weekeinde zijn drie men- sen door verkeersongelukken om het leven gekomen. Op een met halve bomen beveiligde spoorwegovergang tussen Vogelenzang en Bennebroek werd de 72-jarige heer A. Heystek uit Vogelenzang gisteren door een trein overreden. Hij reed met zijn bromfiets om de bomen heen, toen do trein nog maar tien meter van de over weg verwijderd was. In Haaksbergen werd zaterdagmiddag een 54-jarige vader van acht kinderen het slachtoffer. Het was de heer H. van der Kuil die naast zijn 13-jarig zoontje fietste. Juist toen een bus de beide wielrijders passeer- de, raakten de sturen in elkaar verward. De heer Van der Kuil viel en kwam onder het achterwiel van de bus terecht Hij was onmiddellijk dood. Aan de voet van de Waalbrug bij Zaltbommel verongelukte gisteren de 19- jarige bromfietser J. A. N. uit Vreeswijk. Hij stak daar het beruchte kruispunt over zonder gebruik te maken van het fietspad. Een volkswagenbusjc reed hem aan en korte tijd later overleed hij in het ziekenhuis. Ideeën voor Assen Het gemeentebestuur van Assen is van plan een ideeënbus voor de bevolking in te stellen, waarin de ingezetenen schriftelijk gedach ten en wenken naar voren kunnen brengen, die voor het gemeente bestuur voor een verdere stads ontwikkeling in de ruimste zin van belang kunnen zijn. De bus zal worden bevestigd aan het ge meentehuis aan de Brink en zal tweemaal per maand worden ge licht door de secretaris. Indien de ideeën van waarde worden bevonden kan aan de in diener een premie worden toege kend in de vorm van waardevolle boekwerken waarbij rekening gehouden wordt met de oorspron kelijkheid van het idee, met de hoeveelheid er aan verrichte ar beid en het nnt er van voor de gemeente. i Oostelijke wind De Bilt verwacht tot mor- .genavond Over het algemeen veel be wolking maar droog weer Zwakke tot matige wind tussen oost en noordoost. Vrij koud. (Opgemaakt om 11.15 u.) ZON EN MAAN Dinsdag 17 maart: zon op 6.52, onder 18.46; maan op 10.57, onder 1.58 uur. 17 Maart eerste kwartier. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur windstil ONO I ONO

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1