Jlieuure £ciïtsri)c (üburnnt
Informateur Beel zet er
spoed achter (10 dagen)
Kan een slepende formatie
thans voorkomen worden
Belangrijk hogere winst
van Philips
Enige zetel van G.P.V.
naar de P.v.d.A.
Bevelhebbers in Europa
vragen meer troepen
Teleurstelling
voor de heer
L. P. Laning
In het verkeer
drie doden
MAANDAG 16 MAART 1959
Advertentie-afdeling Tel 31441.
ABONNEMENTEN: f7.50 per kwartaal;
f 2.55 per maand; f 0.59 per week.
ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter.
Familieberichten f0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting).
Postrekening 58936.
Directie: t. D1EMEB
CHRISTELIJKEATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stant»asticfi is $l)*bleuen
tnyn bert In tegfyenspoct"
Negenendertigste jaargang no. 11515
Fransen in Algiers
laten De Gaulle
praten
Zie pagina 5
Ruime opdracht voor ingewikkelde zaak
TVTA RAADPLEGING van Haar adviseurs en de fractievoorzitters der
•f Tweede Kamer, heeft H.M. de Koningin zaterdag aan prof. dr. L. J. M.
Beel, de huidige minister-president, de opdracht gegeven de mogelijkheid
van een kabinet te onderzoeken „dat kan rekenen op een vruchtbare sa
menwerking met de Kamer". Uit deze informatie-opdracht kan men de
wens lezen om ons land een herhaling te besparen van een slepende kabi
netsformatie, zoals we die in 1956 hebben gekend.
Hedenochtend werd meegedeeld, dat de informatiewerkzaamheden van
prof. Beel ongeveer tien dagen in beslag zullen nemen. Vóór woensdag a.s.
zal de informateur geen besprekingen voeren met partijen of personen.
Een ruimere opdracht als infor
mateur Beel heeft gekregen is nau
welijks te geven. Hij kan er alle kan
ten mee uit. Het zal dan ook wel een
bedoeling hebben gehad dat men de
geijkte formulering voor een ruime
opdracht, zoals we die ook in 1956
nog hebben gekend (de mogelijkheid
tot een vorming van een kabinet dat
het vertrouwen van de Kamer heeft)
nóg meer verruimd heeft.
Het was in politieke kringen nauwelijks
meer een verrassing dat de Koningin
weer een beroep gedaan heeft op prof.
Beel. Het was bekend dat de voorzitter
van de K.V.P.-fractie in de Tweede
Kamer, prof. mr. C. P. M. Romme, deze
kant uit wilde en bovendien was de
liberale oppositieleider, prof. mr. P. J.
Oud, ook niet eng op een opdracht ge
brand. Door een informateur te benoe
men kan men misschien voorkomen dat
eerst een aantal formateurs, al of niet
uit prestige-overwegingen, moet misluk
ken, alvorens er eindelijk een kabinet
gevormd kan worden.
Informateur Beel gaat nu de mogelijk
heden onderzoeken. Hij heeft het voor
deel als demissionair minister-president
volkomen op de hoogte te zijn van de
politieke stand van zaken. Hij kent de
problemen en de tegenstellingen.
Minister Beel staat bekend als een
vlugge werker. Maar dat wil nog niet
zegigen dat zijn informatieopdracht zeer
spoedig zal zijn vervuld. Daarvoor zijn
de problemen te ingewikkeld. Een voor
deel is dat informateur Beel niet veel tijd
nodig zal hebben om het dossier door te
werken dat minister-president Beel nog
voor de verkiezingen voor de toekomstige
Of het draaiorgel voor het Huis
ten Bosch zo erg op zijn plaats
was zaterdagIn ieder geval is
he een zeer-Nederlands instru
ment en de spanning om de
Kabinetsformatie is (nog) niet
zo groot, dat een vrolijke deun
alleen maar storend zou kun
nen werken. Onze politieke si
tuatie zit ook (nog) niet zo in
het slop dat het pierement er
beslist een treurmars bij moet
laten horen. Wij weten overi
gens niet meer precies, of het
draaiorgel bij het verschijnen
van professor Oud zijn verkie
zingsmelodie „Wij leven vrij,
wij leven blij.heeft laten
horen. Op de foto's de fractie
leiders die zaterdag hun advies
aan H.M. de Koningin kwamen
brengen: van links naar rechts
prof. mr. C. P. M. Romme
(K.V.P.), mr. J. A. W. Burger
(P.v.d.A.), prof. mr. P. J. Oud
(V.V.D.), dr. J. A. H. J. S. Bruins
Slot (A.R.P.), dr. H. W. Tilanus
(C.H.U.), ds. P. Zandt (S.G.P.),
S. de Groot (C.P.N.), L. P.
Laning (G.P.V.) en H. J.
Lanfchorst (P.S.P.).
formateur gereed heeft gemaakt. Maar
informateur Beel zal er toch .niet aan
kunnen ontkomen om met verschillende
fractieleiders over een programma te
spreken. Het heeft in dit stadium dan
ook geen zin te speculeren in welke
richting prof. Beel het zal zoeken. Hij
zal ongetwijfeld eerst gaan inventariseren
en dan pas zijn conclusies trekken.
Ontstemming over
Frans besluit
Het feit, dat Frankrijk zijn Middelland
se Zee vloot eventueel zal onttrekken aan
het gezag van de N.A.V.O., heeft in
N.A.V.O.-kringen grote ontstemming ge
wekt. Die ontstemming geldt vooral hel
tijdstip waarop dit besluit is genomen
terwijl namelijk het Westen zich ge
plaatst ziet tegenover zware pressie van
Russische zijde inzake de Duitse kwestie.
Twee vooraanstaande Britse bladen
schreven vandaag echter waarderend
over het Franse besluit. De onafhanke
lijke Times schrijft, dat Frankrijk door
Engeland en de Verenigde Staten volledig
als een grote mogendheid wenst te wor
den erkend en een groter aandeel wil
hebben bij de vaststelling van de
tegie.
De conservatieve Daily Telegraph acht
het Franse besluit noch verrassend noch
rampzalig. Het standpunt van De Gaulle
is volgens het blad begrijpelijk. Hij toch
acht het zijn eerste taak, het in 1940 vei
loren prestige te herstellen.
Geen vier jaar,
maar vrijspr
aak
De 27-jarige metselaar G. van D. en de
38-jarige los-arbeider P. F., beiden uit
Kerkrade, zijn vandaag door de recht
bank te Maastricht van de hun ten laste
gelegde roof van een collectie gouden
sieraden ter waarde van 50.000 uit een
geparkeerde, gesloten auto, vrijgespro
ken. De rechtbank achtte de tenlasteleg
ging niet wettig en overtuigend bewezen
en gelastte onmiddellijke invrijheidstel
ling. De eis was vier jaar geweest.
Heistelling viel om
student gedood
In het St. Andreas-ziekenhuis te Ti'
overleed zaterdag de 19-jarige M.T.S
student J. W. uit Den Bosch, die ernstig
gewond werd toen een heistelling
viel en instortte. Deze student was in
band met zijn praktisch jaar aanwezig
bij het heien van betonpalen bestemd
voor het viaduct over de toekomstige
rijksweg 15 tussen Meeteren en Tiel. Toen
dit ongeluk gebeurde werd W. door een
omvallende heistelling geraakt. Er wordt;
een onderzoek ingesteld naar de oorzaak
van het ongeluk.
Ontruiming logement
in Enschede
Op last van de Almelosche rechtbank
is in Enschede het logement Mina van
Putten ontruimd, daar het gebouw bij
een roshaarweverij moet worden getrok
ken. De logementhouder had de ontrui
ming voor zijn gasten verzwegen, zodat
deze plotseling op straat kwamen te
staan. Het gemeentebestuur van En
schede had een ander gebouw geweigerd,
gezien de vreselijke toestanden die m
het logement heersten. Onder meer wer
den er per week veertien honderd fles
jes bier gebruikt. De wijze waarop men
was gehuisvest, tart elke beschrijving.
De op straat gezette bewoners hebben
alle elders onderdak gevonden. Oók de
logementhouder.
Contant dividend onveranderd
Aflossing convertibele obligaties
en belastingvrije bonus
DE N.V. PHILIPS' Gloeilampenfabrieken en de trusts hebben in 1958 een
omzet gehaald van 3595 miljoen tegen in 1957 3177 min. De winst
vóór aftrek van belasting en zonder overige baten en lasten beliep 557
(v.j. 442) min en de netto-winst na belasting was 244 (187) min. Hiervan
wordt 142 (92) min in het bedrijf gehouden.
Voorgesteld wordt 14 (14) procent divi
dend op gewone en 7,6 (7,6) op preferente
aandelen, zodat het slotdividend resp. 8
en 1,6 pet bedraagt. Daarenboven wordt
een belastingvrije bonus in gewone aan
delen, winstdelend over 1959, V3n 5 pet
uit de agioreserve voorgesteld, betaal
baar 20 mei. De aandeelhoudersvergade
ring is 2 april. Dergelijke dividendvoor-
stellen zijn te verwachten voor de N.V.
„Bijna een afspraak
over Nieuw-Guinea"
Volgens John Burton, die van 1947 tot
1950 verbonden was aan het Australische
ministerie van buitenlandse zaken, stond
Australië in 1951 op het punt een overeen
komst met Indonesië aan te gaan over
Nederlands Nieuw-Guinea. Hij verklaarde
dit voor een televisieprogram te Mel
bourne, doch weigerde verder op de zaak
in te gaan. Hij voegde er slechts aan toe:
„Ik acht het niet juist in dit stadium
waarop andere onderhandelingen aan de
gang zouden kunnen zijn, mededelingen te
doen over iets, dat 'zo lang geleden ge
schiedde". Burton meent, dat geheel
Nieuw-Guinea zich zou moeten ontwik-
beheerschapsgebied, mis
schien onder een beheerschapsraad, zo-
kapitaal en uitrusting uit alle
landen zou kunnen gebruiken.
Het bestuur van de Stichting Matthias
Kemp-prijsvraag, heeft nu een prijsvraag
voor een roman uitgeschreven. Deelne
mers kunnen tot april van het volgend
jaar wei ken indienen. Het ligt in de be
doeling dat de te bekronen werken zo
veel mogelijk hun stof ontlenen aan
het Nederlands-Limburgse dan wel
Vlaams-Limburgse leven. De jury zal
bestaan uit twee Ned.-Limburgse litera-
Vlaams-Limburgse letter-
Gemeenschappelijk Bezit van Aandelen
Philips' Gloeilampenfabrieken.
Besloten is tot vervroegde algehele af
lossing van de 5 pet converteerbare obli
gatielening op 20 mei. De tot en met 19
mei uit conversie verkregen aandelen
delen mede in de bonus.
VERRASSENDE OFFICIËLE UITSLAG
L. P. Laning niet
in Tweede Kamer
DE officiële uitslag van de verkie
zingen van vorige week donder
dag heeft uitgewezen, dat het Gere
formeerd politiek verbond niet in de
Tweede Kamer vertegenwoordigd zal
zijn. Het door deze partij verkregen
officiële stemmencijfer geeft name
lijk een getal, dat bijna vijfentwintig
beneden de kiesdeler ligt. De zetel
van het G.P.V. gaat naar de P.v.d.A.
In plaats van nr. 1 van de lijst van
het G.P.V., de heer L. P. Laning uit
Groningen, zal de socialiste, mej.
T. F. Lemaire uit Amsterdam, op
nieuw zitting nemen in de Tweede
Kamer.
De uitslagen van de verkiezingen, die
wij hebben gepubliceerd, berusten op de
van de gemeentehuizen ontvangen resul
taten van de eerste tellingen. Uiteraard
kunnen wanneer na herhaalde telling de
officiële cijfers worden vastgesteld, klei-
erschillen met de eerste cijfers op
treden. Dergelijke verschillen zijn ook bij
rkiezingen, die vorige week zijn ge
houden, geconstateerd. In het totaal ble
ken 672 stemmen meer te zijn uitgebracht
dan de officieuze uitslag aangaf. Er zijn-
dus geen 5.998.859 maar 5.999.531 geldige
emmen uitgebracht.
In de regel hebben de kleine verschillen
tussen de officieuze en officiële uitslag
geen enkele invloed op de zetelverdeling.
Deze verschillen gaan pas spreken, wan-
het stemmencijfer van de partijen
zich rondom de kiesdeler beweegt Im-
een partij voor zeteltocwijzing
in aanmerking komen, dan moet mins
tens de kiesdeler behaald zijn.
Bij de laatste verkiezingen nu behaal
den de Boerenpartij en het G.P.V. een
aantal stemmen, dat betrekkelijk weinig
an de kiesdeler verschilde.
De Boerenpartij verkreeg volgens de of
ficieuze uitslag 640 stemmen (39.352) min
der dan de kiesdeler (39.992). Het G.P.V.
kwam, nog steeds volgens de officieuzi
uitslag met zijn 40.033 stemmen 41 boven
de kiesdeler. Volgens de officiële uitslag
blijkt nu, dat het G.P.V. 25 stemmen te
kort komt voor een zetel in de Tweede
Kamer.
Aan deze 25 stemmen heeft de P.v.d.A.
et nu te danken, dat ze geen 47 mai
zetels behaalde en dat haar verlies tot
twee zetels is gereduceerd.
Uit deze gang van zaken blijkt duidelijk
an hoe groot belang een enkele stem kan
jn voor de samenstelling van de Tweede
Kamer. Trouwens de toewijzing van de
Vasteland niet
conventioneel
verdedigbaar
GEALLIEERDE militaire bevelheb
bers in Europa hebben Washing
ton meer troepen en moderne tanks
gevraagd om de Russen in de Ber-
lijnse crisis eventueel te kunnen
weerstaan. Dit heeft de stafchef van
het Amerikaanse leger, Maxwell
Taylor, in de senaatscommissie voor
militaire paraatheid meegedeeld.
De stafchef van de Amerikaanse
luchtmacht, Thomas White, zou te
genover deze commissie hebben ver
klaard, dat Europa niet met conven
tionele troepen verdedigd kan wor
den.
Generaal Taylor heeft volgens een
zwaar gecensureerd verslag meegedeeld,
dat met name generaal Norstad, de opper-
bevelhebber van de N.A.V.O. in Europa,
en generaal Hodes, de opperbevelhebber
van de Amerikaanse troepen in Europa
om meer manschappen hebben gevraagd.
Generaal Taylor zei de Amerikaanse
senatoren, dat het gevraagde aantal troe
pen inderdaad nodig zou zijn als een
ernstige militaire situatie zou ontstaan.
Generaal Hodes heeft ook om meer
wapens gevraagd. De stafchef van het
Amerikaanse leger geloofde wel, dat Ber-
lijn, wanneer alles op alles wordt gezet,
verdedigbaar is. Maar volgens hem moet
meer aandacht aan eventuele kleine oor
logen worden besteed. Het gebruik van
kernwapens op korte afstand is zeer ge
vaarlijk voor de eigen troepen en natuur
lijk ook voor de bevriende Duitse be-
Uok deze laatste restzetel is weer toe
gekend volgens het systeem van de groot
gemiddelden. De P.v.d.A. bleek de ge
lukkige partij te zijn. Maar het grootste
gemiddelde van de P.v.d.A. lag slechts 25
boven het grootste gemiddelde van de
K.V.P
Bij de Statenverkiezingen in 1958 be
haalde het G.P.V. 43.493 stemmen, een
aantal dat bij de laatste kamerverkiezin
gen voldoende zou zijn geweest voor het
verkrijgen van een zetel.
Het was voor de heer L. P. Laning,
die nu toch weer niet in de Tweede Ka
mer zal komen, vanzelfsprekend een gro
te teleurstelling. Het ergste vond hij het
voorval voor zijn kiezers, die nu als het
ware hun stem naar de P.v.d.A. hebben
De heer Laning vertelde, dat hij het
onprettige bericht eerst had gehoord van
een zakenrelatie, die het echter niet pre
cies helemaal had geweten, zodat hij
moest wachten tot hij in Groningen terug
was van zijn bezoek aan de Koningin.
In Groningen stond mevrouw Laning
op het station om haar man het onheu
gelijke nieuws te vertellen.
Helemaal een verrassing was het dus'
De
Den
Haag was eigenlijk overbodig geweest,
maar de heer Laning was toch dankbaar,
dat hij geruime tijd met de Koningin had
kunnen spreken, het langst van alle frac
tieleiders zelfs.
Vrijdagavond had de heer Laning de
directeur van het kabinet der Koningin
nog gewezen op het inofficiële van zijn
verkiezing, maar dat was geen bezwaar.
Het is tot nu toe gebruikelijk geweest,
dat de Vorstin met het vragen van advies
begint voor de officiële verkiezingsuit
slag bekend is. De afwijkingen van de
officieuze uitslag zijn altijd zo gering ge
weest, dat er toch geen verschuiving meer
kwam. Ditmaal echter is het ander ge
lopen
De Koningin heeft zaterdag na de ge
sprekken met de fractieleiders en de
heer Laning nog ontvangen de minister
van staat dr. W. Drees en minister-pre
sident prof. dr. L. J. M. Beel. De laat
ste kreeg toen zijn informatieopdracht.
Los van dit alleszal vrijdagmiddag de
minister van binnenlandse zaken, mr. A.
A. M. Struycken, de nieuwe zitting van
de Staten-Generaal openen in een ver
enigde vergadering van de beide Kamers,
die om kwart voor een in de Ridderzaal
begint.
NIET DE EERSTE
Niet mr. K. T. M. van Rijckevorsel,
maar de heer J. Weykamp is het eerste
Kamerlid geweest, dat zijn zetel met
voorkeurstemmen verwierf. De heer
Weykamp kwam in 1918 als zeventiende
op de C.H. kandidatenlijst voor (dr. Tila
nus was toen 13), maar werd toch ge
kozen, hoewel de C.H.U. slechts zeven
zetels bezette. Deze populaire vertegen
woordiger van de Overijsselse landbou
wers, was vooral bekend geworden door
zijn verzen in dialect. In de Kamer Het
hij zich kennen als een landbouwdeskun
dige van formaat.
MINDER DRUK OP
POOLSE BOEREN
De Poolse minister van landbouw
Oohab heeft zaterdag op het congres der
Poolse communistische partij te Warschau
verklaard dat de staat nooit meer zal
pogen de totstandkoming van gemeen
schappelijk gedreven boerderijen op te
leggen. Er zal wel naar worden gestreefd
de boeren te bewegen „vrijwillig" tot de
staatsboerderijen toe te treden. Deze vrij
willige toetreding zal worden aangemoe
digd door het verlenen van subsidie en
andere financiële voordelen.
Het afgelopen weekeinde zijn drie men-
sen door verkeersongelukken om het
leven gekomen.
Op een met halve bomen beveiligde
spoorwegovergang tussen Vogelenzang en
Bennebroek werd de 72-jarige heer A.
Heystek uit Vogelenzang gisteren door
een trein overreden. Hij reed met zijn
bromfiets om de bomen heen, toen do
trein nog maar tien meter van de over
weg verwijderd was.
In Haaksbergen werd zaterdagmiddag
een 54-jarige vader van acht kinderen het
slachtoffer.
Het was de heer H. van der Kuil die
naast zijn 13-jarig zoontje fietste. Juist
toen een bus de beide wielrijders passeer-
de, raakten de sturen in elkaar verward.
De heer Van der Kuil viel en kwam
onder het achterwiel van de bus terecht
Hij was onmiddellijk dood.
Aan de voet van de Waalbrug bij
Zaltbommel verongelukte gisteren de 19-
jarige bromfietser J. A. N. uit Vreeswijk.
Hij stak daar het beruchte kruispunt
over zonder gebruik te maken van het
fietspad. Een volkswagenbusjc reed hem
aan en korte tijd later overleed hij in het
ziekenhuis.
Ideeën voor Assen
Het gemeentebestuur van Assen
is van plan een ideeënbus voor
de bevolking in te stellen, waarin
de ingezetenen schriftelijk gedach
ten en wenken naar voren kunnen
brengen, die voor het gemeente
bestuur voor een verdere stads
ontwikkeling in de ruimste zin
van belang kunnen zijn. De bus
zal worden bevestigd aan het ge
meentehuis aan de Brink en zal
tweemaal per maand worden ge
licht door de secretaris.
Indien de ideeën van waarde
worden bevonden kan aan de in
diener een premie worden toege
kend in de vorm van waardevolle
boekwerken waarbij rekening
gehouden wordt met de oorspron
kelijkheid van het idee, met de
hoeveelheid er aan verrichte ar
beid en het nnt er van voor de
gemeente.
i
Oostelijke wind
De Bilt verwacht tot mor-
.genavond
Over het algemeen veel be
wolking maar droog weer
Zwakke tot matige wind
tussen oost en noordoost. Vrij
koud. (Opgemaakt om 11.15 u.)
ZON EN MAAN
Dinsdag 17 maart: zon op 6.52, onder
18.46; maan op 10.57, onder 1.58 uur.
17 Maart eerste kwartier.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
windstil
ONO I
ONO