lüifttuit Jtsrije Courant OPSTAND IN NOORD-IRAK Ollenhauer vandaag bij Chroesjtsjef op bezoek Eerste ronde voor de communisten Gericht tegen communistisch gevaar Kossem: Sjawaf gevlucht Sjawaf: Kassem afgezet Boter 38 cent goedkoper Drie kinderen waren gehele nacht zoek Oude vrouw bij overval van schrik overleden Rook verstikt twee kinderen POOLSE SPION WERKTE MET EEN MICROFILM EN ZAKLAMP Brand verwoest kerkinterieur in Rotterdam MAANDAG 9 MAART 1959 BUREAUS: Stoenstraat 37 Directie, Redactie, Abonnementen- en Advertentie-afdeling Tel. 31441. ABONNEMENTEN: f7.50 per kwartaal; f2.55 per maand; f0.59 per week. ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter. Familieberichten f0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting). Poetrekening 58936. Negenendertigste jaargang no. 11509 Directie: 9. DIEMER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER CHRISTELIJK-ISATIOISAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantvastich Is ghebleuea myn hert ln tcyljeaspoer Stemt A.R. ZIJLSTRA Lijst 3 CTERKE IRAAKSE LEGEREENHEDEN zijn gisteren in het noorden van Irak in opstand gekomen en hebben in de noor delijke stad Mosoel een tegenregering gevormd. De opstandelin gen vertegenwoordigen de anti-communistische elementen in het leger, die volgens betrouwbare berichten verbitterd zijn over de steeds sterker wordende communistische sympathieën van premier Kassem. De opstand wordt geleid door kolonel Abdel Wahliab Sjawaf, die zichzelf bevelhebber van de brigade van Mosoel noemde. En van de zijde der opstand elin gen èn van regeringszijde werden in de loop van vandaag voortdurend optimistische verklaringen gegeven, zodat de situatie moei lijk kan worden beoordeeld. Het b egon vanmorgen om acht uur, toen radio-Bagdad meedeelde: „De muiterij van Mosoel is achter de rug. Het Iraakse leger heeft de toestand onder controle". Op hetzelfde uur maakte echter de radio van de opstan delingen bekend: „In afwachting van de mars naar Bagdad, blijven wij uitzenden in Mosoel". Voor dc verse boter is de afgelopen week een vrij sterke prijsdaling inge treden, namelijk van 38 cent per kg. Daarbij oefende de vraag uit België en dc uitvoer van verse boter naar Enge land nog een welkome invloed op de Ne derlandse botermarkt. Zonder deze bui tenlandse afzet, zou dc prijsdaling wel licht nog verder uitgelopen zijn. Boven dien ligt op het ogenblik de produktie van verse boter nog aanzienlijk beneden het peil van vorig jaar, hoewel er van week tot week een sterke produktiestij- ging valt te constateren. Op de kaasbeurs te Leeuwarden werd vorige week de volvette Goudse kaas verkocht voor 1,881,90, dat is één cent duurder dan de week daarvoor. De 4O-plus kaas bleef vrijwel gelijk. Alleen de laagste prijs van de notering was één cent hoger dan voorgaande week. Edammers werden nu verkocht voor J 1,771,78 en broodkaas voor 1,791,80. Er was een redelijk goede handel en het aanbod werd vrij vlot geplaatst. De uitvoer naar West-Duitsland verloopt be vredigend ook al kopen de importeu: nog voorzichtig in. Dit is wel wat ve wonderlijk gezien de aandrang, die van Duitse producentenzijde op de re gering uitgeoefend wordt om tot het in stellen van een invoerheffing op kaas over te gaa.n Dulles, de Amerikaanse minister buitenlandse zaken, heeft zaterdag het Walter Reed ziekenhuis, waar hij wordt verpleegd, een half uur verlaten voor autoritje. Kort daarna verklaarde radio- Bagdad: „Kolonel Sjawaf, de leider der opstandelingen, is over de Syri sche grens gevluohft". En' even later: „Sjawaf is door zijn eigen man schappen gedood". De uitzendingen werden vannacht en vanmorgen van tijd tot tijd onderbroken voor een herhaling van Kassems oproep, kolo nel Sjawaf te arresteren. Er werd een beloning van 110.000 gulden uit geloofd voor degene die hem dood of levend uitlevert. Dictatuur Op zijn beurt riep radio-Mosoel het volk van Irak op, in opstand te komen tegen „de krankzinnige dictator Kas sem" en te verhinderen dat hij via het vliegveld van Bagdad uit het land vlucht en zo aan de straf die hij ver dient -ontkomt. Kolonel Sjawaf verklaarde gisteravond, de macht te hebben genomen omdat pre mier Kassem het beginsel van positieve neutraliteit heeft geschonden, "zich de costitutionele rechten heeft toegeëigend van de soevereiniteitsraad, die als staats hoofd fungeerde, en de oorlog heeft ver klaard aan de Arabische natie, in die mate dat de ondergang van het Arabische nationalisme zijn symbool is geworden. Namens het Iraakse volk „heeft Sjawaf de premier dan ook afgezet hem zijn onderscheidingstekens afgenomen. Kassem is generaaUma- joor iwaf wil de drie leden tellende soe- initeitsraad in staat stellen zijn, door de wet opgelegde, taak uit te voeren. Na de revolutie van vorig jaar waarbij ïg Feisal werd vermoord is de raad ingesteld om het land te regeren. Van zondagmiddag 4 tot vanmorgen 9 uur waren drie kinderen uit Krimpen aan de IJssel spoorloos verdwenen, te weten de 3Jii-jarige Pieter van der Hoek, de eveneens 3ü jaar oude Marinus Bre mer en zün 4-jarig zusje Jennechien. Zondagmiddag waren zij aan het wan delen gegaan, waarvan zij niet meer op daagden. De ouders alarmeerden de po litie, waarna een grootscheepse opspo ringsactie werd geveerd, onder leiding van de burgemeesters van Krimpen en van Kapelle aan de IJssel. De gehele nacht zocht men onder meer met speurhonden naar de verdwenen kin deren. Vanmorgen werden de kinderen gezond en wel teruggevonden in een bijna vol tooid huis in een nieuwe wijk van Krim pen aan de IJssel. Ze werden omstreeks 9 uur door een timmerman aangetroffen en al spoedig daarna zaten zij welge moed 'n boterhammetje te eten bij eei warme kachel. Het bleek, dat zij in het huis vrü goed hadden geslapen en maar weinig ongerust waren geweest. Gistermiddag waren ze het huis bin nengegaan, waarna dc deur achter hen was dichtgevallen. Daar er nog geen knop aan de deur zat, hadden ze het huis niet meer kunnen verlaten. Bij het op sporingswerk was er wel in de in aan bouw zijnde hulzen gezocht, maar alleei in die waarvan de deuren openstonden. Segnt naar Parfja D« Italiaanse premier Segni en zijn minwUr van buitenlandse raken Pelle, zulton deze maand naa: rijs gaan voor besprekingen met president De en premier Debró, Olierijkdom tschappijen aange- i het werk te blij- Het gebied dat de troepen van Sja waf in handen zouden hebben, is rijk aan olie. De kolonel heeft de bevol king en de oliemaatschappijen raden, normaal ven. De regerin grote Taurus expi Mosoel naar Turkije rijdt, uit de dienst genomen. Gisteravond werden alle vliegvelden in het land voor niet-militair verkeer geslo- Meegedeeld werd, dat dit alleen voor de nacht zou gelden. Vanmorgen stegen in Bagdad militaire vliegtuigen op om posities van de opstandelingen onder Zowel de radiozender van de opstande lingen als die in Bagdad, zijn het erover eens dat de moeilijkhedne vrijdag in Mosoel zijn begonnen toen daar een groot igres van „partisanen van de vrede" rd gehouden. Communisten en Ara bische nationalisten raakten slaags en 'ater vielen communisten een kazerne an, waarna het leger in opstand kwam. Anti-communist Kolonel Sjakaf, de leider der op standelingen, is 45 jaar oud en een van de vooraanstaande officieren in het „derde blok" dat vorig jaar veer tien juli een eind maakte aan de mo narchie. Kolonel Sjawaf is fel anti communistisch. Inmiddels komen ook uit andere delen an Irak meldingen binnen van gevech- en. Het staat echter niet vast of die in érband staan met de opstand in het noorden. Verrassende invitatie uit Oost-Berlijn BONN, maandagochtend (Van onze correspondent) UIT BERLIJN komen twee interes sante berichten. Het ene is, dat de Russische premier Chroesjtsjef vandaag in Oost-Berlijn een ontmoe ting zal hebben met Erich Ollen hauer, de leider van de Westduitse socialistische partij. Het andere is, dat Otto Grotewohl, de Oostduitse premier, in tegenwoordigheid van Chroesjtsjef heeft gezegd, dat Oost- Duitsland West-Berlijn niet zal blok keren, als de Sowjetunie haar be voegdheden overdraagt. t staat vast, dat Chroesjtsjef Ollen hauer tot bedoeld onderhoud heeft uit- genoddg. Deze heeft de Westduitse minis- an buitenlandse zaken, von Brentano, ie burgemeester van West-Berlijn, Willy Brandt, van de komende ontmoeting op de hoogte gesteld. Wat het onderwerp het gesprek aal zijn is niet bekend. Men neemt aan, dat het over de Berlijnse zal gaan en over de Russische voor- In bed vastgebonden TVE 67-JARIGE mejuffrouw Carolina Belles, eigenaresse van een kleine kruidenierswinkel aan de Bankastraat Amsterdam-Oost, is gistermorgen n handen en voeten gebonden dood haar slaapkamertje achter de win kel aangetroffen. Haar huis verkeer- i de grootste chaos en in de win kellade werden nog slechts enkele kwartjes en dubbeltjes gevonden Aangenomen wordt, dat dieven hun slag geslagen hebben na de vrouw vastgebonden te hebben. Op hel lichaam van de vrouw werd evenwel geen spoor van geweld aangetroffen zodat men gelooft, dat zij van angs' of schrik aan een hartverlamming is overleden. Om half vier 's morgens hoorden een verpleegster en haar zuster, die op een etage boven de winkel sliepen, lawaai en gestommel, 's Morgens waarschuwden zij de politie, omdat ze vermoedden dat er iets aan de hand was, daar de .ver bindingsdeur naar het slaapkamertje open stond. Normaal was dit nooit het geval. Tot hun verbazing troffen de agenten de winkeldeur niet op slot. Het huis verkeerde in de grootste wanorde en in de slaapkamer vonden zij de oude vrouw, die door dekens bedekt was. Vermoedelijk hebben de daders via een naburige school de achterkant van de woning weten te bereiken en zijn zij na de overval weer door de winkeldeur verdwenen. In de buurt gelooft men. dat mej. Bel les, die al jaren het winkeltje dreef, over geld beschikte. De daders hebben alle contanten meegenomen, maar een spaarbankboekje aan toonder met 6000 gulden is in het huis achtergeble' Vermoedelijk hebben de daders dit o het hoofd gezien. Daar men van de straat af het schoolgebouw niet kan binnen dat schuldige Een overbuurman van het slachtoffer ertelde, dat enige dagen geleden om streeks negen uur 's avonds twee onbe kende mannen, die zich nogal zonder ling gedroegen, bij de winkel hadden aangebeld. De vrouw had toen niet dur ven opendoen, waarop de twee mannen Gisteravond laat zijn twee jongemannen gearresteerd, die ervan worden verdacht de roofoverval te hebben gepleegd In de afgelopen nacht werd nog een derde jon geman naar het bureau gebracht. Zij ont kenden. Grotewohl zegt: „Geen sprake van blokkade'' :ellen inzake een vredesverdrag met 'uiitsland. De rede die Chroesjtsjef voor zijn vertrek van Leipzig naar Oost-Berlijn heeft gehouden, is voor Ollenhauer echter weinig hoopgevend. Want de politieke hereniging van Duitsland is blijkbaar toch geen zaak, die door de Duitsers onder elkaar kan worden uitgemaakt. De hoop, dat het wel zo zou zijn, is nu wel definitief de bodem ingeslagen door de kreet van de Rus sische premier, luidende: „Geen kapi talistische hereniging". Om duidelijk te onderstrepen wat hij bedoelde, zeide Chroesjtsjef nog, dat de wereld het ook wel zonder hereniging van Duitsland zou kunnen stellen. Een ander opvallend punt uit zijn rede was de verwijzing naar een Russisch spreekwoord, dat inhoudt, dat alles wat van de wagen valt „foetsie" is. Het Duitse gebied, dat sedert de Tweede Wereldoorlog onder Pools beheer staat is volgens de Rus voor goed verloren, omdat men grenzen niet aan een c on ferentie taf el kan wijzigen. Intussen fs er blijkbaar een kink in de Oostduise kabel gekomen, want Chroesjtsjef deed nogal verstoord. De Gaulle verliest aanhang bij de gemeen teraadsverkiezingen gemeenteraadsverkiezingen die gisteren in Frankrijk zijn gehouden een groot deel van de stemmen die zij vorig jaar verloren, teruggekre gen. De gaullisten verloren enig ter rein en de conservatieven In de Parijse raad listen dertien zetels, i er daarmee niet in. de de bovenste plaats op de ranglijst te verdrijven. De communisten, die één zetel wonnen, hebben nu 29 zetels, de gaullisten 23, de socialisten negen (on- wijzigd), de conservatieven negentien (verlies zeven), de M.R.P. drie (verlies drie), de radicalen vier (verlies zeven), de reohtsen twee en de nlet-communls- tische linksen één. Dat de communisten zich in dc grote steden na het verlies van vorig jaar vrij goed herstelden, wordt toege schreven aan de ontevredenheid over de vcrsoberingsmaatrcgelcn van de re gering en de toeneming van de werk loosheid. De communisten behaalden hun meest uitgesproken overwinning In Marseille, maar in Bordeaux verbeterden de gaul listen onder leiding van de burgemees ter, Jacques Chaban Delmas, die ook voorzitter van de Nationale Vergadering Is, hun positie aanzienlijk en zij ver kregen een absolute meerderheid in de In Lyon slaagde de gaullistische leider Jacques Soustelle er echter niet In het burgemeestersambt op de radiaal Pra- del, die Edouard Herriot na diens over- Zie vervolg pagina 5 rook gestikt. Twee kinderen, het driejarige meisje Jopie van Beek en de veertien maanden oude Roelof van Beek uit de Noordstraat te Vlissingen, zijn gisteravond door rook- verstikking om het leven gekomen. De bovenbuurvrouw van de familie Van Beek ontdekte de rook bij het be treden van haar huis. Zij waarschuwde de brandweer en omwonenden, die, nadat de gesloten deur was geforceerd, in het huis de twee kinderen in hun bedjes aan- De kinderen werden onmiddellijk naai het ziekenhuis gebracht, doch medische hulp baatte niet meer. Ze waren in de R ZIJN nadere bijzonderheden kwestie, waarbij een lid der Poolse ambassade in Brussel betrokken is geweest. De Belgische veiligheidspolitie had vo rig jaar opgemerkt, dat de Pool, een zeke re Matusiak, op zijn schijnbaar onschuldi ge zwerftochten door Brussel dikwijls een bioscoop binnenging, doch dat hij er nooit de gehele voorstelling bijwoonde. Op 25 juli 1958 slaagde een inspecteur er in de hand te leggen op een kleine zaklantaarn die de Pool op een toilet van de bioscoop „Variétés" had verborgen. In de zaklan taarn waren 300 dollar en een microfilm verborgen. Nadat in ijltempo van de film afdrukken waren gemaakt, werd de zak- lantaarn weer op het toilet verstopt, doch men slaagde er later niet in de Poolse agent te betrappen die het geld en de mi crofilm kwam halen. De film verstrekte echter niet alleen ge gevens over een nieuw zg. „dode brieven bus" die gebruikt zou worden bij een ingang van de wereldtentoonstelling doch tevens een ingewikkeld codcstelsel. In een café werd nog een geheime brie venbus ontdekt. In juli kon de man die de brievenbussen gebruikte worden ge ïdentificeerd, doch men liet hem voor lopig ongemoeid. Wel werd het „post verkeer" via de geheime brievenbussen in beide richtingen zorgvuldig gecontro leerd. Daarbij bleek dat de Poolse In lichtingendienst ook met radiouitzendin gen werkte. De agent moest nl. een radio toestel van een bepaald type kopen en op elke 4e en 18e dag van de maand op een golflengte van 46,5 meter afstemmen. De uitzendingen werden op de 5e en de 20ste van elke maand herhaalt op een golf lengte van 43,1 meter. Als herkennings melodie werd een Deens liedje uitgezon- De Poolse inlichtingendienst wenste in lichtingen tc ontvangen over eventuele geallieerde geheime diensten in België, over Poolse organisaties die tijdens dc wereldtentoonstelling Polen wilden over halen politiek asiel in België te vragen, over radio vrij-Europa en over de orga nisatie en activiteit van Poolse emigran ten in België en de aangrenzende landen. Toen de spionage begin van dit jaar ge vaarlijk voor de Belgische veiligheid be gon te worden, besloot men in te grijpen De Pool Matusiak werd gearresteerd. Zijn agent,is eveneens aangehouden, doch de naam is niet bekendgemaakt. Zo is dan zaterdag de ver nieuwde Willem Ruys vertrok ken voor haar eerste reis in de rond-de-wereld-passagiers- dienst. Einde van het tijdperk waarin de Koninklijke Rotter damse Lloyd een begrip was voor de verbondenheid tussen Nederland en Indië Maar ook weer begin van een nieuw tijdperk, want Nederlanders blijven niet bij de pakken neer zitten en de Lloyd zal het ook nu wel weer klaren. Vijftig duizend kilometer heeft de Willem Ruys voor de boeg op deze eerste reis en veertien havens zullen worden aan gedaan. Cuba. Gisteren zijn op Cuba weer zes officieren van het leger van Batista te rechtgesteld. In totaal zijn nu 392 mensen geëxecuteerd. lijden was opgevolgd, te veroveren. Pra- del had een niet-politieke lijst gevormd, waardoor hij een groot deel van de ge matigde en gaullistische stemmen won. Eerste ronde In Parijs en de grote provinciesteden Is het stelsel van evenredige verte genwoordiging van kracht en er is daar slechts één verkiezingsronde, maar el ders geldt het meerderheidsstelsel. De volgende zondag is er een tweede verkiezingsronde in alle gevallen waar in geen enkele kandidatenlijst een ab solute meerderheid behaalde. Men ver wacht dat Ln vele gemeenten een ver enigd front tegen de communisten zal worden gevormd, waardoor deze waar schijnlijk uit vele bolwerken die zij tij dens de Vierde Republiek bezetten, zul len worden verdreven. De communisten hadden in 1300 van de 38.000 gemeenten de meerderheid, maar de raadsleden werden op grond van het stelsel van evenredige verte genwoordiging gekozen dat thans door het meerderheidsstelsel is vervangen. (Van een onzer verslaggevers) Domineel Help, de kerk staat in brand! Gillend en overstuur rende zaterdagmid dag om één uur de kosteres, mevrouw G. van 't Hof-Schoonhoven, de pastorie naast de Geref. kerk aan het Sandeling- plein te Rotterdam-zuid binnen. Even tevoren had zij in de kerk rookwolken tussen de naden van de vloer omhoog zien stijgen. Haar eerste reactie was hulp te halen bij de Vrije Evangelische predi kant, ds. D. Visser, die in de Geref. pas torie woont. Samen begonnen zij snel met emmers water te blussen, maar da omvang van de brand was inmiddels zo groot geworden, dat hitte en rook hen naar buiten dreven. Gloeiend hete rook wolken persten uit alle deuren en ramen en veroorzaakten in de kerk volslagen duisternis. De met groot en veel materiaal uit gerukte Rotterdamse brandweer stond voor een bijna onmogelijke taak. De haard van de brand bij de verwarmingsinstalla tie in de'kelder was moeilijk te naderen en de vlammen hadden reeds de gehela vloer aangetast Na een moedige strijd van enkele uren, waarin twee brandweer lieden door de rook bedwelmd naar het ziekenhuis moesten worden vervoerd, kreeg men het vuur met vijftien stralen onder de knie. Toen bleek eerst de enor me schade. De vloeren bij de kansel en in de consistoriekamer waren geheel ver nield, evenals de ouderlingenbanken. De verwarmingsinstallatie, ln de buurt waar van het vuur door tot nu toe onbekende oorzaak is ontstaan, was ook ernstig be schadigd. De restauratie van het interieur was bijna gereed De snelle uitbreiding van de brand in het begin was veroorzaakt door een draaiende motor, die gebruikt wordt om hete lucht van de verwarmingsinstallatie via kokers van zacht board in de kerk te blazen. De motor joeg nu meterslange vlammen door de kokers, waarvan de mondingen vuur spuwden, dat gretig voedsel vond in de houten banken en vloer. Droog en overwegend zonnig weer met matige tot vrij krachtige wind tussen oost en zuidoost. Vannacht op de meeste plaatsen lichte vorst. Morgen ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. (Opgemaakt om 11.15 uur). Zon en maan Dinsdag 10 maart: zon op 7.08, onder 18.34, maan op 7.21, onder 19.58. 17 maart eerste kwartier. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur Kopenh Aberdeen NNO ONO windstil ONO OZO NNO WNW

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1