MANUSCRIPTBOEK
de ZAKENMAN
HAYDN'S LEEUWERIK-KWARTET
EN ANDERE MUZIEK
Acht of achttien
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 28 FEBRUARI 193'
Van
Wat
WOOR ont ligt een boek, dat
duizend gulden heeft ge
kost. Het is niet eens een vol
ledig boek. Het boek is boven
dien geleend. Van een uitgever.
We moesten hem beslist be
loven het terug te geven. Wel
heeft hij nog negen precies
eendere boeken, die stuk voor
stuk ook 1000 gulden hebben
gekost. Maar als één van de
tien boeken verloren gaat, wor
den de overblijvende negen
onmiddellijk duurder. Ze kosten
dan elk 1111.11, hetgeen
geen zinnig mens er ooit voor
zal willen betalen. Een zinnig
mens is wel wijzer. Een zinnig
mens wacht gewoon tot het
boek over een half jaar in de
etalages van de Nederlandse
boekhandel zal verschijnen.
Voor de prijs van 17,50, of
daaromtrent.'
raadsel lij
ken mag. is in wezen een heel
eenvoudige zaak van de ..cost,
die voor de baet behoort uit te
gaan Wanneer een uitgever be
sluit een boek uit te geven, begint
hij met uitgeven. Van geld. wel
te verstaan. En deze uitgever is
nu juist zover, dat hij een slordi
ge 10.000 gulden heeft uitgegeven
voor de uitgave van een boek
over 120 jaar spoorwegen in Ne
derland Een klein deel ruim
30 van de 200 pagina's heeft
hij er reeds van laten drukken en
inbinden in tien exemplaren. De
ze modellen zijn bestemd voor ei
gen gebruik voor de uitgever
zelf en zijn vertegenwoordigers,
die er de boer mee opgaan.
De boer is in dit geval de boek
handelaar. Van hem wordt name
lijk verwacht dat hij zoveel
exemplaren van het boek-in-wor-
ding zal bestellen, dat de uitgever
er een lonende uitgave van kan
maken en het straks voor 17.50
per stuk nog met winst verkopen
kan. Maar als de boekhandel het
helemaal niet hebben wil en de uit
gever het aan de straatstenen
nog niet kwijt kan. of als er iets
heel erg onverwachts gebeurt
waardoor de uitgave onmogelijk
wordt, dan nu ja. dan is de
uitgever zijn 10.000 gulden kwijt
en blijft hij zitten met 10 onvol
ledige boekjes, van 1000 gulden
per stuk. Of met 9 exemplaren
van 1111.11. wanneer ons (ge
leende1 exemplaar intussen on
verhoopt m het ongerede
Voetangels en klemmen
voor de uitgever
ten bij.
Er zijn in Nederland mee:
sen die gedichten schrijver
die gedichten lezen. Dat is
niet officieel en statistisch
gesteld. Het is wel de verzuchting
Start de uitgever nu met
het idee er een oplage van
bijvoorbeeld 4000 exemplaren
van te maken in welk
geval het boek iks-gulden-
negentig zal moeten kosten
dan wil het wel gebeuren
dat de boekhandel er slechts
uitkomen. Zijn geestes- 600 of 700 van bestelt. Hij
it er dan veiligheidshalve
kind raakt in de barensw
stikt. U ziet geen oplossing, nu.
die 1! er ook niet Er gebcurl muschieb 2000 drukk,
maar één ding. Of liever, cr ge
beurt niets: de zaak gaat niet
door en u bent een paar honderd
paar duizend gulden kwijt.
i uitgever, die alles lezen Het is de heer Lubbcrhuiz
bitter
uitgeven kan. Een anderi
verzuchting uit dezelfde mond
wat ongevraagd binnenkomt ii
zelden goed. Maar hoe zeldzaam de
ook. dat schaarse goede manu
script kan een heel enkele keer
goeds blijken tc
ichcidene malen overkomen. En
hij is toch waarlijk wel een goed
en ideeënrijk beoefenaar van zijn t nog
stiel Het kan ook anders gaan:
moet voor dezelfde
prijs verkopen en heeft veel
al een strop. 'Alleen wan
neer later toch nog een her
druk mogelijk blijkt, valt
vel e
Zo
de heer G. Lubberhuizen, dijk i
uteur geworden debutant
gaat te veel schrijven. De uitge
ver kan echter per schrijver
behalve als het iemand als Vest-
Groot wonder
Uit de
oude
of hoe de film veranderde
ALS men het prachtige filmboek van Simon vah Collem „Uit
oude draaidoos". dat zojuist bij De Bezige Bij te Amsterdt
is uitgekomen in handen krijgt, gaat men het eerst de hondi
foto's bekijken Zij vertellen, dat de film in zijn eerste halve eet
een waarlijk revolutionaire gedaanteverandering heeft ondergai
De vooruitgang is op allerlei gebied merkbaar. Natuurlijk tec
nisch, maar ook cultureel en vooral ook moreel.
directeur van ..De Bezige Bij'
Amsterdam, op zekere ochtend
de stapel post op zijn bureau
manuscript op dat .Avonden'
heette. Hij gaf het uit en ii
kreeg G. K. van 't Reve
Reina Prinsen Geerligsprijs vc
"Half maart komt er een niet
uitgave van. in de Bijenreeks.
r dan één boek
EEN
WOT
per jaar uitbrengen, anders be
derft hij zijn eigen markt. Soms
tijgt zo'n schrijver dan met de
rest van zijn overvloedige produk-
tie naar de concurrentie. Het gc-
de volg kan zijn. dat er twee of drie
or. boeken tegelijk van hem op de goed
1947
markt komen. Voor de heer Lub
berhuizen is er dan maar eer
mogelijkheid: de ..veelschrijver"
Jacht op schrijvers Ultb»nnen
EN GOEDE UITGEVER.
•ordt dan ook wel be
weerd. is die uitgever, die
een eerste oplage bij bena
dering juist weet te schatten.
Een enkele keer lukt dat
dikwijls niet. En eigenlijk
kast vol boeken
altijd riskant. Het publiek
koopt liever boeken van bekende
schrijvers, leert de ervaring.
het nog een groot wonder, dat
er op boeken ooit nog bestellingen
bij aanbieding worden gedaan.
Want wanneer de vertegenwoordi-
Iks-gulden-negentig «ei-s van een uitgeverij
l zijn fonds.
i de i
reismodel
boek op pad
BOEKENWEEK-GESCHENK
Dat weet ik zelf niet
Toch. vertelt de heer Lubberhui- geverswereld zonder tal. Wie
teld:
erg achter debu
tanten aan. in de hoop dat we hen
later als ..geslaagd schrijver" aan
ons bedrijf kunnen binden. Dat is
belangrijk, want de uitgevers zien
het als een erezaak om geen au
teurs bij elkaar weg te halen. De
meesten doen het ook niet
Maar stel nu dit: u hebt als
uitgever dan succes met een
debutant. Hij heet dan verder au
teur en kondigt een tweede boek foto':
aan. U wilt de man in de running
houden U maakt, als een deel
van het manuscript gereed is. een
..reismodel'' van de roman-in-aan-
bouw en probeert daarmee bestel- boek zijn
lingen van de boekhandel los te gever niet
krijgen De H H boekverkopers een k'.
nuscript accepteert, gaat daar
een boek van maken. Maar wat
is een boek? Een ..gewoon", ge
bonden boek" Een pocket? Iets.
al of niet in plastic, daar tussen
in? In de zus-serie of de zo-
reeks? Een luxe-uitgave mis
schien? Ja of nee grammofoon- ten:
.t erbij? Rijk of matifi of hele-
ÜlllKl r r-H
is het zeker ii
de band gebonden.
zit het zetsel beslist vol fou-
1 het model slechts
I niet geïllustreerd^ Zo, kl(,ln d de teksl ,d
of tekeningen, kleuren of
zijn u welgezind en bestellen
veelduizend exemplaren.
Maar wat blijkt? De auteur is
blijven steken in de uitwerking
van zijn briljante idee. Hij kan er
i-wit? En als dat allemaal w°rdt opgevuld met blanco pa-
vaststaat. hoe groot mag dan de pier);
oplage worden? Soms spreekt het staat de prj;s niet vast
allemaal vanzelf; dan stelt het
eisen, waaraan dc uit- Daarbij beslaat de kans, dat
r™"tikS"ji1'wiAS" d' oordtgur over een
uiteindelijk krijgt elk boek ander boek praat dan- hij
Het krijgt echter ook 2,ch hed„ E„ ,cn s,6tte ls
het model.
mel haar
erkcer- die het resultaat tons fan een z,„ echtgenoot Jasou in sijn ge-
gehouden literaire prijsvraag, voeligste plek tc treffen, maar uit
§is er dit jaar weer pure jaloezie. Zij verdroeg niet
een boekje dat men dat wie dan ook of het nu Ja-
een essay zou kunnen son's tweede vrouw of zijn kinde-
naemen Het heeft nis ren zouden Z1ln de Plaats naast
noemen. Het heejt Jlson zm Was de k,„.
titel ..Dat weet ikzelf dermoord alleen maar een po
niet en als onder- gjng geweest om, zoals /Hella
titel ..Jonge mensen Haasse zegt, Jasori in zijn gevoe-
in boek en verhaal". Over dit ligste plek te treffen, dan zou er
onderwerp heeft de bekende veel van de karaktertekening
schrijfster Hella S. Haasse
loop van het v
gen gehouden
hoorlijke filmfoto's van thans is
een hele stap vooruit. De filmkeu
ring en vooral ook de beteropge-
voede smaak van het publiek heb
ben goed werk verricht. Dat
maakt Simon van Collem in zijn
tekst overduidelijk
In het eerste gedeelte van het
boek houdt de schrijver zich be
zig met de filmgeschiedenis in het
algemeen, in het tweede uitslui
tend met de ontwikkeling van de
1 edcrlandse film.
Abraham Tuschinski
Nederlandse bioscoopwe
zen is onlosmakelijk verbonden
met de naam van Abraham
Tuschinski. Aan deze grote man
wijdt Van Collem een belangrijk,
haast ontroerend hoofdstuk. Tu
schinski is de man geweest, die
met de mensen rekende. Hij
zorgde niet alleen voor goede the
aters. waar de kleine man even
behoorlijk werd bediend als dege
nen. die veel te verteren hadden
(een ongekende nieuwigheid»,
maar hij trachtte ook betere
films te importeren.
niet van te voren vast
stond. vroeg een collega hem:
„Ben jc niet bang. dat je hiermee
een vermogen kan verliezen?"
Tuschinski antwoordde: ..God
vraagt niet of je in zaken faalt.
Als je het maar niet tegenover je
medemensen doet". Van Collem
voegt hieraan toe: ..Godsdienst
en afstamming waren hem toch
altijd dierbaarder dan zijn verba
zingwekkende carrière".
Deze
n. d:
1 de Medea verloren zijn gegaan Ove-
wijs boekje.
e zoveel heeft gc-
rerheffing van het
bioscoopwezen, is
door de bezetters naar Polen
sleept, waar hij een alschuwelij
vergassingsdood gevonden hei
Om u een beeld te geven v
dit indrukwekkende boek, bch<
ik niet alle dertien hoofdstukk
te bespreken, noch langer stil
staan bij de vele werkelijk I
struerende foto's. Slechts éen
taat is voldoende om een ieder
laten beseffen van welk een gr<
cultuurhistorische waarde
Van Collem schrijft: ..Een
genstander van de bioscoop w
de vermaarde fcroniekschrijv
A. B Kleerekoper, die in H
Volk schreef: ..Ronduit gezeg
ik heb een haat tegen de bi
pen. En ik wil het weten oo
spreek natuurlijk niet van de
als vinding en van hetgeen e
gedaan kan worden o
Albarda en Van Staveren
het onderwijs. Ik spreek va
bioscoop in de volksbuurt,
snorrende en snorkende moi
klatergoud en doodslag van b
en te stom om een bek los te dos
van binnen (het is nog de tijd
de stomme film-red Wat
aardappel en de margarine zi
voor het lijf van Jan Proleet, d
is de bioscoop voor zijn gee
Goedkope namaak en vulsel,
doopt in lawaaisaus en veel
terd. Jan Proleet roert zijn pi
pers door de margarine en spij
verteert in de Kientop"tot j
ver A.B.K.
..Er waren", zégt Van Coll<
..in die jaren meer sexploitantc
dan bioscoopexploitanten"
Naar onze smaak zijn die eers
er tegenwoordig nog teveel, m
er is veel beterschap te best
ren. Wil men het bewijs?
geeft ..Uit de oude draaidoo:
van Simon van Collem, met b
behorende grammofoonplaat vi
Hollandse filmliedjes uitgegeVj
door De Bezige Bij.
EV. GROLL
Boeken voor
Meer schrijvers dan lezers
Kr KOMT heel wat kijken voor
dat een boek een boek wordt.
Tussen schrijver en lezer staat de
uitgever, als een machtig man die
over zijn en met zijn beschikt. Hij
beoordeelt welke buitenlandse
werken in het Nederlands zullen
worden vertaald. Hij laat som»
eigen ideeen door anderen uit
werken in een boek. En elke week
krijgt hij stapels manuscripten op
zijn bureau. Ook nu weer: elf.
binnen een week. Vier gaan er al
direct terug afgekeurd op het
Waarom koopt
wie welk boek
Iloe komt het dat som* een
boek, dat In de pers en voor
de radio uitstekende recensie*
krijgt, het ..niet doet"? En an
dersom? En waarom bijvoor
beeld is er al sinds 195« plot-
sHtng zo'n teruggang ln de be
langstelling voor vertaalde bui
tenlandse romans, dat een uit
gever ze met geen paard de
deur uit krijgt, ook al was hij
nog zo blij met lijn nieuwe
boek? Niemand kan het zeg
gen. Zelfs uitgevers en boek
handelaren tasten in het duis
ter. Op het ogenblik wordt
daarom een enquête voorbe
reid waarmee men antwoord
wil krijgen op de vraag: waar
om koopt men een bepaald
boek? Zo willen de uitgevers
proberen na te r«an welke rol
de inrichting van een boekhan
del. de etalages, de prospec
tussen, de besprekingen In de
krant en voor de radio, dc re
clame e.d. spelen in de ver
koop van een boek. ZIJ ver
wachten er interessante gege-
7AKEN DOEN ls
j„, nel amermaansr uaie-va.
vak, dat voor een groot deel Inslituut Percv H. Whiting
bestaat ln rekenen. Meen ech- Het eerste boek houdt zich na-
„i«. da, ar aUern J™' «JfUgü* -"'"i
kend mag worden met cijfers, verwerven van een goede naam en
_iin d»e behouden»: het tweede boek
Wie dat meent loopt gevaar lijn. geef{ een uitermale ,ntercssante
cijfers voortdurend te lien slin- ontleding van de vijf wetten van
Urn. ln hr, ..Urndorn n,.r, ook SZ
gerekend worden met kansen tuigen; begeerte opwekken; en af-
en metmensen. Dit rekenen sluiten.
met mensen ls wellicht het Het eerste boek kan men in
moeilijkste element in het vak. het bijzonder waarderen als te-
Men rekent bijv. uit, dat men genwicht tegen ..Verborgen verlei-
voor een artikel in lijn debiet ders dat zozeer iedere reclame
so en soveel toekomstige klan
s het
omdat het dan meer
„toont" bijna altijd dikker dan
het boek in werkelijkheid ooit
worden zal. Maar door dit laatste
laat geen enkele boekhandelaar
zich meer verlakken: hij trekt in
gedachten onmiddellijk een zeker
percentage van het aantal pagi
na» aff...
dat
heeft verzocht de daar behan
delde stof te verwerken in een
boekje, dat als geschenk kon
dienen voor de Boekenweek bij
de aankoop van tén minste 5.
aan Ned. boeken. Het boekje
is gedrukt in een oplage van
157.000 exemplaren en de typo
grafische verzorging
baildontwerp zijn van
Volg het
spoor terug
ten heeft. Ma
gesproken worden.
En dan komen de moeilijkhe
den. Alle berekeningen in cijfers
en kansen worden waardeloos,
als men niet op de mensen reke
nen kan. In de meeste gevallen
komt dat. omdat men met dc
men;en geen rekening gehouden
heeft. De psychologie, de welen-
schap. die leert hoe mer. met
mensen rekenen kan. is dan ook
zeer belangrijk bij het zaken doen
Zonder goede psychologie geen
goede zaken
De Succes-Efficiency-Bibiio-
thcek (uitgave Succes. Den Haag»
legt zich reeds sedert jaren toe
op het uitgeven van werken op
het gebied van deze praktische
psychologie. Men kan reeds bo
gen op een indrukwekkende reeks
werken geschreven door cr. voor
zakenlieden over de praktijk van
zaken en bedrijf
In deze bibliotheek verschenen
weer twee delen. Een handelende
over het wezen van een juistge-
richte reclame geschreven door
Hans Domizlaff en getiteld „Klan
ten winnen en houden": het an
dere over juiste verkoopmethoden:
„De 5 wetten van de verkoop".
tracht te brengen.
In het boek van Domizlaff wordt
daarentegen gewezen op de kracht
van de bona fide-reclame, die het
op de lar:c duur toch wint van
alle duistere praktijken. Beide
werker zijn weer voorbeelden van
een juist toegepaste psychologie.
In het zaken doen heeft men nu
eenmaal mei mensen te maken
en daarom is de psychologie on
ontbeerlijk.
EV. G.
krijgen, want het bleek vrijwel
niet doenlijk de „korte inhoud"
i de boekhandelaren te vertel
leen "enkel 'en- de aanbieding werden
Welk een ongewisse
het bezigheid de uitgeverij
erkan zijn moge blijken
uit de ervaringen van
ieuMsn- de uitgeverij „De Be-
Hclla Haasse heeft in dit boek- z»ge Bijmet „Volg het
je nagegaan welke rol het Jig. van
kind speelde in de literatuur Charles. Het was moei-
in de loop der eeuwen. Die Wk_er vooraf bestellingen
rol is beslist niet altijd
belangrijk geweest als r
Terecht wijst Hella Haasse
er op, dat in geen enkel - -
toneelspel van Vondel ook slechts 200 of 300 exemplaren
maar een spoor van kinder- verkocht. De uitgeverij liet er 1000
leven te vinden is. zoals hij draaien. En nog leek het een
dat vluchtig maar aangrij- fiasco te worden. Het boek ging
pend heeft aangeduid in zijn niet. In Amsterdam smeet men in
gedicht Op de dool van arren moede het zetsel weg.
mijn dochtertje En zo 3000
jaar geleden, in het Griekse Toen kwamen, na maanden, de
klassieke drama b.v., komen besprekingen in de kranten los.
,*ot en .be* wezen van De meeste waren zeer. gunstig,
kinderen of jongeren als ,r
zodanig al evenmin aan bod. Peeling moest iedereen „Volg
Om een voorbeeld te noe- het sP°or terug" hebben. De uit-
men: in dc zeven bewaard geverij volgde, noodgedwongen,
gebleven stukken van Ais- zelf het spoor terug en liet het
getr. hele boek 0Pn»euw zetten. Het
f K" nieuwe zetsel wordt zuinig be
waard; het boek beleeft zijn 4de
of 5de druk.
kinderen voor. Ook
Sophocles zijn kinderfiguren
uiterst zeldzaam. Dat is in
de loop der eeuwen wel
veranderd en heel duidelijk
en interessant maakt Hella
Haasse haar lezers daarop
Inmiddels kondigde de schrijver
:n vervolg aan. De vertegen
attent, waarbij de tekst dan woordigers noteerden grif de be-
nog verlucht is met repro- stellingen. Dat is nu al ongeveer
drie jaar geleden, maar het boek
is er nog steeds niet.
ducties van kinderportretten,
gemaakt door bekende kun
stenaars.
VIA NAALD
ÉN PLAAT
ATIET minder dan
76 strijkkwar
tetten heeft Josef
Haydn gecompo
neerd. De eerste
kwartetten schreef hij op 23-jarige leeftijd en de laatste liet hij op En het^ wil
hoge leeftijd onvoltooid achter. Die eerste strijkkwartetten
heerlijke onbezorgde stukken.speelmuziek. m de latere ontdekt
reeds de diepere zin en achteraf weten we ook, dat di
kwartetten zouden uitlopen op de strijkkwartetten van Mozart
Beethoven. Het is alsof die latere kwartetten als het
symfonisch gedacht ztjti.
voorkomen dat
naast de liefde voor de pianower-
i mat ken van Chopin in alle steden lied. Op vocaal gebied, is voi
intoro z'jn de Chopinrecitals altijd het het kunstlied nog steeds de
luiere Hrulcst hnzneht nnlr orntn «tp vnrm van m
Jeugdullgave
DE MUZE EN HET HEELAL
De uitgave voor de jeugd van de Boekenweek draagt
dit jaar tot titel ,S>e muze en het heelal". Deze bundel werd
samengesteld door Guus Sötemann. Naar aanleiding van
een gedane suggestie om de jaarlijkse boekenweek-uitgave
voor de jonge mensen door jonge boekverzorgers t'orm te
laten geven, heeft de Commissie voor de Collectieve
Propaganda van het Ned. Boek een prijsvraag ingesteld
onder pas-afgestudeerden op dit gebied.
Deze prijsvraag i» o£i<g-.
dit jaar gehouden
onder oud-leerlingen III I
van de Amsterdam- VI II ly
<e Kunstnijverheid*- vjkv
school, die na 1957
eindexamen deden
De uitslag braebt
dc verzorging van de jeugd-
uitgave door Bartha Bik «typo
grafie) en Frédérique Spaan
derman (omslag en illustra
tie*). De oplage van de bundel
is dit jaar 48.000 en de uitgave
kost slechts 0.90. De bundel
bevat een verzameling gedich
ten. handelende over licht en
duister, over earde. zon, maan
en sterren, over ruimtevaart,
een primula en een citroen.
Men vindt er verzen in van
De Schoolmeester. Werumeus
Buning. Vondel. Boutens. En
gelman. Guillaume van der
Graft. Roland Holst. Buddingh'.
Gezelle. Vestdijk. Elisabeth
Eyoers. Gabriel Smit. Nijhoff
v. Duinkerken. Paul an Os-
tayen. Bloem. Lucebert. Clara
t.ggink. Marsman, Vasalis.
Hoornik. e.a. Maar men mist
toch wel wat van de positieve
protestantse verzen, die juist
op dit terrein zich kunnen uit
spreken. De uitgave is bedoeld
voor jongeren van 14 tot 20
jaar. maar ze zal waarschijnlijk
meer door ouderen worden ge
lezen.
drukst bezocht
publieke genegenheid is voor de
Spaanse dansen van Granados
Deze Spaanse componist, die leef
de van 18671916, kan men eigen
lijk de grondlegger der
Niemand i
In de tijd van zijn dienst bij
Vorst Esterhazy te Eisenstadt
u moet eens in dat verre
oostelijke deel van Oostenrijk
gaan kijken en er het Haydn-
huis bezoeken en de Berg-
Kirche, waar Haydn begraven
ligt schreef Haydn de 12
Strijkkwartetten Op. 54. 55 en
64 Zij zijn in 1788 en 1790 ge
schreven en opgedragen aan
de Weense koopman Tost. die
vi ooi speelde Een van de
laatste van deze kwartetten
is het zgn. Leeuwerik-kwar
tet Op 64 no. 5. Deze bijnaam
is ontleend aan het eerste
deel (Allegro moderato) waar
in op staccato-harmonieën de
le viool heel hoog een vogel
gezang laat horen. Die melo
die bepaalt thematisch het
verdere verloop van dat deel.
Het langzame deel is ook
overwegend melodisch ge
dacht. maar het Menuet en de
Finale zijn allereerst ritmisch
bepaald. Het is een heel fijn
geciseleerd kwartet geworden,
door Telefunken uitgebracht
op een kleine plaat in een vertol
king van het Kalki-Quartet (45-
toerenplaat UV 198). Het is een
prachtig homogeen spel geworden
tussen de violisten Max Kalki en
Fritz Wehmeyer. de altist Arthur
von der Hóh en de cellut Willy
Rehbahn. Niemand domineert en I ziek voor de huiskamer, dc muzielc gegeven.
m wordt et» fraai geheel verkre- piano is dal vaazelfspici.end ook. grandezza, die doet
mooier en vaak ook veel moei
lijker dan de opera. Juist in
het kleine lied kan zo enorm veel
groots gegeven worden, kan een
--- gehele wereld opengaan. Als het
Spaanse pianomuziek noemen. Als lied tenminste goed gezongen
pianist heeft hij zich vooral ir.ge- wordt.
zet voor Chopin en Gricg Niet Dat ontdekte ik opnieuw bij het
minder dan vier bundels „Danzas afluisteren van een klein Philips-
<spanolas" (Spaanse dansen) plaatje, waarop onze grote Ned.
schreef Granados. waarin hij zich zangeres Jo Vincent, die eind 1953
[eheel baseerde op de echte heid nam van het concert-
volksdansritmen en me- podium, twee liederen zingt, nl.
„Auf Flügeln des Gcsanges" van
Mendelssohn en „Ich liebe dich"
mnder dan de Spaan- van Grieg, begeleid door Felix de
Eduardo del Pueyo Nobel aan de vleugel. (45-toeren-
geb. 1905 in Saragossa). hoofdle- plaat 313 016 SFi De opname is
aar aan het Brusselse conserva- net helemaal nieuw, maar later
orium. heeft een aantal dezer overgebrar op de 45-toeren-
nanodansen op de plaat vastge- nlaat. baast zonder i
Eduardo del Pueyo tp
Philips enkele Spaanse
Granados.
strijkkwartet echte
ik de
opname noem van de
Spaanse dansen no. 5
in e-moll (Andaluza).
no. 8 in C-dur en no.
6 in D-dur (Rondalla
aragonesa», uitge
bracht op een kleine
Phillps-plaat (45-toe-
renplaat 400 088 AEr
Het is de meest bril
jante vertolking, die
ik van de Spaanse
pianomuziek ken en
daarom betreur ik het
des te meer. dat de
pianoklank soms wat
/.weeft. Maar Eduardo
del Pueyo, die ook De
vaak in ons land als M
solist optreedt, heeft r v- j—i
hi»- H» Fel,x de *"bel
Natuurlijk moet elke
Nederlandse muziek
liefhebber een opname
van Jo Vincent heb
ben. En zoals zij die
twee eenvoudige lie
deren zingt, die twee
romantische liefdes
liederen. is het een
schoonheidservaring.
Jo Vincent heeft hier
de stemming der lief
de ideaal gerealiseerd,
zij heeft technisch
groots werk gedaan
en ze weet in enkele
puur-muzikale accen
ten het nodige reliëf
aan het lied te geven.
Dit plaatje kan een
waardevol verjaar-
MendeU- dags'®resch"nk zijn.
CORN. BASOSK1
POCKET-PROBLEMEN
en poëzie
raken in de verdrukking
DE pockets hebben afgezien van de lage honoraria
voor de schrijvers nog een zwarte kant: het
werk van debuterende schrijvers en de poëzie komen
er door in verdrukking. De pockets nemen namelijk
in de boekhandel steeds meer ruimte ln beslag en
veelal moeten debutanten en poëten daar het veld voor
ruimen.
Het lijkt voor de
hand te liggen om
dan bijvoorbeeld
boeken van debu
terende schrijvers
maar in pocket-
vorm uit te geven.
De uitgevers ver
wachten daar ech
ter niet veel van.
veel andere pock
ets, die men veel
liever koopt. Een
pocket moet aan
spreken. want voor
veiligheidshalve
oplage moeten be-
het werk van een
bekend auteur en
dan is de prijs niet
meer lonend, moet
er misschien zelfs
geld bij. Een op
lage van 5000
exemplaren is dan van
lang niet groot ge
noeg, terwijl de uitgever er met
lijk al uitspringt bij een oplaag
Voor de poëzie zou het een oplossing kunnen zijn
werk van drie» of meer dichters gezamenlijk in eei
uit te geven. Maar daar willen de dichters veelal n
leert de ervaring. Een vaak gehoord argument is: onze ge
dichten passen niet bij elkaar.
Een voordeel van dc pockets daarentegen is. dat een uitge
ver nu bijvoorbeeld ook toneelstukken kan uitgeven. Van „On
der het melkwoud" werden zelfs reeds 20.000 exemplaren ver
kocht. Een uitgave als gebonden boek zou ondenkbaar zijn
geweest.
De 10-guldengrens
pvE POCKETS en de gebonden boeken beneden de 5 gulden
doen het goed. Ook dure boeken als „Weet je nog wel
(dat met grammofoonplaat 17.75 kost en waarvan tot dusver)
reeds 20.000 exemplaren werden verkocht) hebben succes.
Het gewone boek van 5 tot 10 gulden zit daar moeilijk tus
sen. Voor romans geldt nog steeds de „psychologische 10-gul-
den-grens". waar vele uitgevers niet gemakkelijk overheen zul
len stappen. De prijzen van het Nederlandse boek zijn niet
met het algemene prijspeil mee omhoog gegaan. In Duitsland
bijvoorbeeld is een prijs van 15 a 18 Mark voor een roman
heel normaal. In Nederland acht menige uitgever zich gedwon
gen veelvuldig te werken met prijzen van 9,75, of zelfs 9.90.
„Het is niet fair", bezwoer ons een uitgever, „van ons te ver
langen dat we overal pockets van maken. Ik geloof trouwens,
dat er nu al veel te veel pockets verschijnen en ik vrees,
dat daar binnenkort moeilijkheden van zullen komen."
Overigens ziet het er nu ook weer niet zo somber uit dat
men hier al aanstonds een herhaling behoeft te vrezen van x
wat enkele jaren geleden in Amerika gebeurde, toen daar een
stuk rivier met pakhuizen vol pockets werd gedempt.
i „gewone" uitgave gewoon-
i bundel
Natuurlijk kent u het verhaal
van Koen Oortgijzen. die gezonde
Amsterdamse volksjongen uit de
romans „Koen" en „Op liefdes
lichte voeten" van Jan Mens. Die
beide romans vormen samen het
levensverhaal van Koen. Uitge
vers-maatschappij Kosmos te Am
sterdam heeft die beide boeken nu
in één deel uitgegeven onder de
titel „Acht cn achttien", gebonden
ui fraaie kunstlederen band met
cellofaan omslag (432 blz.>. Wi
hoeven aan dit boek niet v
meer te doen, het zal z'n w
wel vinden. Alle boeken van J
Mens hebben dat al gedaan, i
dat ze zo wijs, zo vol humor,
gezond zijn. En ook omdat Jal
Mens een geboren verteller i
van de eerste tot de laatste blad
zijde weet te boeien. Het is
levend verhaal van levende men
sen geworden, deze roman „Achl
en achttien".
