DROEFHEID EN BLIJDSCHAP
IN HET KONINKLIJK GEZIN
I
Mogelijk dit najaar suiker
2 cent per kg goedkoper
Regering stimuleert
industriespreiding
RENNIES
N VERBAND met de hoge leeftijd m'J v00r heI Xab.net van de Konin-
mijn moeder beperkte ik mijn -ir' vergezelde, mij te spreken vroeg
zen gedurende haar en miJ in dlt gesprek voorbereidde
•nsjaren tot afstanden, verontrustende berichten omtrent
die mij in staat stelden zo nodig He"dnks gezondheid. Deze waren
snel terug te zyn. Wu kwamen Snouckaert geseind uit Den Haag.
ieder jaar tijdig van onze vacan- dc dok"""en hadden die mij voor.
tie terug met het oog op de viering smhtigheidshalve niet rechtstreeks
van haar verjaardag op 2 augustus op ®,u™ s'"rcn- Geleidelijk aan vertel-
Soestdijk en knoopten daaraan dan Snouckaert my, dat mijn man op
- het Rode Kruis p°"
een bezoek van twee weken vast.
ernstige en lang-
Het was maart 1934, toen Juliana durif hartaanval had gehad. Waar
de hem behandelende doktoren de
kans op een herhaling niet uitgeslo
ten achtten, verzochten zij mij terug
te keren.
ik afscheid van haar namen
enkele dagen frisse lucht en verse
indrukken te gaan opdoen op Het
Loo. Wij lieten haar in goede wel
stand achter, slechts licht verkouden.
Wij hadden het voornemen vier a
vijf dagen vacantie
Vanzelfsprekend aanvaardde ik die
zelfde dag nog de terugreis in onge
rustheid en grote spanning. Dank zij
ik dit vaak 's winters deed. vacantie de algemene hulpvaardigheid
alle verplichtingen die het leven Zwitserse autoriteiten was dit moge-
in de stad voor ons meebracht.
Juliana wijdde zich bij die gelegen-
Ik vond bij aankomst Hendriks
heid met mejuffrouw Schoch aan het toestand onveranderd en zo bleef deze
reeds vermelde geestelijk-sociale werk nog enkele dagen. Juliana hield ik in
in Apeldoorn en omgeving.
Er kwam echter
spoedig een tele
foon van de dokter
die mij de raad gaf
aanstonds terug
te keren, omdat
moeder plotseling
ziek was gewor
den en hij niet ge
rust was op het
verloop. Wij gin
gen onmiddellijk
terug. Enige dagen
van spanning volg
den. Juliana en ik
brachten dag en
nacht op het Voor
hout bij haar door
en Hendrik kreeg
vaak toestemming
van de dokter om
haar te bezoeken.
De twintigste
maart riep God
haar belangstelling
halen. Ofschoon mij niets verder ge-
zorgden, hebben menig hart in de de verpleegster. Toen ik kwam, leef-'
loop der jaren verblijd. Bij moeder de hij niet meer.
De telefonische voorbereiding van
Juliana op het ergste en daarna de
bevestiging daarvan was geen gemak
kelijke taak voor mij. Zij vertrok die
avond per Batavier uit Engeland.
Woensdagochtend om zes uur stond
ik op de kade van Hoek van Holland
de komst van het schip af te wach
ten. Wie had dit weerzien kunnen
vermoeden?
Hendriks witte begrafenis heeft als
zijn laatste gebaar tot ons volk diepe
indruk achtergelaten en velen tot na
denken gebracht.
Ook bij zijn verscheiden regelde
ik zelf de gang van de dienst, in over
eenstemming met onze visie op dood
Ik zou veel te» uitvoerig worden
voor dit verhaal van mijn leven, in
dien ik trachtte te schetsen, wat deze
twee levens, die wij zo kort na el
kaar moesten missen, voor Juliana
en mij betekend hebben.
Na de begrafenis van Hendrik zoch-
dit ten wij rust en herstel in Noorwegen,
•vaar wij een zestal weken bleven.
5 plaats voor allen en zij ging dan
ook regelmatig in elke kring bezoe
ken brengen.
Groot was by ons volk de ontstel
tenis en het verdriet, toen haar heen
gaan bekend werd. Ontroerend wa
rén vooral de kleine blijken van lief
de, aan haar baar gebracht, en mis
schien nog meer de uitdrukking op
het gezicht van hen, die haar hun
laatste groet kwamen brengen. Ook
wij werden in dit spontane betoon
van liefde hartelijk betrokken.
Voor de laatste maal werd, toen zij
werd uitgedragen, het volkslied van
Waldeck-Pyrmont gespeeld.
Het was een weemoedige taak de
uitvaartdienst te regelen, maar het
gaf een dankbaar gevoel daarin haar
en ook mijn geloof te laten spreken
tot zeer velen. In deze moeilijke da
gen en ook in die. welke nog zou
den komen, stond Juliana erop al-
vu j mij bij te staan
tijd bij mij te zijn t
ZODRA mijr
daarna to
enkele we!
Zwitser-lan
al eerder
mijn bezighed>
toelieten, ging ik
weken uitrusten in
Zwitserland. Hendrik was
eerder om te kuren
naar Karlsbad gegaan en
reeds weer terug toen ik
vertrok. Juliana had de uitnodiging
van mijn nicht Alice aanvaard om op
Kensington Palace in Londen te ko- betrèkkëuïk "korte 'afstand
men logeren. Zy greep deze gelegen
heid aan om nader kennis te maken
met Engeland.
Nauwelijks was ik zes dagen in
Brigue toen de heer Snouckaert, die
Een economische delegatie van
vertrok vandaag naar Moskou om
overeenkomst tot samenwerking op eco
nomisch en technisch gebied met del
Sowjetunie te tekenen. Twee ministers
maken deel uit van de delegati
N 1936 zouden er weer Olympische
spelen plaatshebben. De daarbij
behorende wintersportwedstrij-
den zouden in Beieren worden
gehouden. Juliana en ik gingen
in die tyd voor onze wintervacan-
tie naar Igls boven Innsbruck, op
het
grote wintergebeuren. Juliana ging
daar meer dan eens als toeschouwster
heen en ontmoette daar veel oude en
nieuwe kennissen.
In Igls bezocht ons, in zijn Fordje
i vanuit Parijs komend, Bernhard zur
IrakLippe-Biesterfeld. Hij voegde zich
een j voor enkele dagen bij ons gezelschap
,eCj«jen nam daarmee skiles.
Juliana en hij zagen elkaar daarna
Garmisch-Partenkirchen bij de
woensdag de vier
de juli terug te
komen.
De voorafgaan
de dinsdag zouden
allen, die tot de
naaste omgeving
van moeder
hadden behoord,
voor het laats*
samenkomen in
haar huis op het
Voorhout. Daarna
zou dit voorgoed
gesloten worden.
Hendrik had gaar
ne die laatste
maaltijd meege
maakt, hij had zo
vele goede herin
neringen aan moe
der en aan haar
huis en het was
teleurstelling voor hem dat dit
laatste rust- hem niet mogelijk was. Ik ging dus
de Nieuwe alleen: Hendriks toestand leek die
dag weer als de vorige. Doch wy
zaten nog geen tien minuten aan
tafel of daar ging een telefoon: of ik
haar tot Zich. De zevenentwintigste
brachten wij haar r
plaats in de kelder
Kerk te Delft, waar zij nu naast
mijn vader rust.
Nadat zij haar taak van Regentes
had neergelegd, had zij zich geheel onmiddellijk wilde terugkeren,
aan de lijdende mensheid gewijd. De auto was al onderweg om mij te
haar gave zich te kunnen indenken zegd werd, begreep ik natuurlijk
- alles. Het hart had het opgegeven,
terwijl hij nog in gesprek was met
i wedstrijden. Wat volgde laat zich
denken! Daarna kwam hy enkele ma
len naar Nederland en bezocht ons
in een strikt incognito. Hij werd
daarbij geholpen door enkele zeer
goede en vertrouwde Nederlandse
vrienden en zo werd niemand iets
van deze reizen gewaar. Hij vroeg ons
toen ons voor langere tijd te mogen
bezoeken op onze zomerreis, dit tus
sen de vervulling van zijn plichten
door. Deze waren voor hem nauw
keurig uitgestippeld.
Wij vonden in Zwitserland een be
trekkelijk rustig plekje. Weissenburg,
waar hij min of meer onopgemerkt
kon komen. Op deze reis werden
Juliana en Bernhard het eens, voor
lopig nog in stilte. Wij besloten nog
te wachten met een officiële bekend
making. Hierop reisde hij verder naar
waar zijn taak hem riep en Juliana
en ik keerden huiswaarts.
De ontzaglijke nieuwshonger van
de pers en het publiek maakten het
weldra noodzakelijk de verloving be
kend te maken, althans indien wij
de mededeling van ons wilden laten
uitgaan. De achtste september stelde
ik het Nederlandse volk van het blij
de feit in kennis. De geschiedenis van
de aankomst van het verloofde paar
in. het Fordje in Den Haag behoef ik
hier niet te vertellen, die is overbe
kend.
Op 7 januari 1937 werd het huwelijk
in Den Haag op het Raadhuis vol
trokken en in de Grote Kerk ingeze
gend. De zevende januari werd geko
zen, omdat dit de dag was waarop
mijn ouders in het huwelijk traden.
Ik wilde niet, dat Kerstmis door
deze gebeurtenis op de achtergrond
zou geraken. Ik liet daarom het
Noordeinde voor het bruidspaar zo
versieren, dat alles heenwees naar dit
feest en ik gaf verlof dqt onze kerst
viering met het personeel, dat jaar
voor onze mensen in Uddel, Niersen,
en Gortel, door de radio uitgezonden
werd.
In tegenstelling tot de rijke versie
ringen in de stad deed het Noordeinde
in haar witte en groene kersttooi so
ber en stemmig aan. De kerstboom
voor de samenkomst met het perso
neel stond in het Huis ten Bosch in
de vestibule, die wit gepleisterd is
en waar al wal van die kleur afweek
met wit bekleed was. De brandende
groene boom was tegen deze achter
grond op het eerste gezicht adembe
nemend. Er ging een sfeer van uit, wel
ke men beleefd moét hebben om deze
te kunnen aanvoelen. Lang daarna
hebben onze gasten zich dit beeld nog
herinnerd en gingen hun gesprekken
daarover.
Wat de bruiloft en de daarbij beho
rende feesten betreft, was het mijn
wens af te wijken van het daarbij
meestentijds in acht genomen proto
col en alles geheel in overeenstem
ming te brengen met de levenssfeer
van mijn kinderen. En zo werden het
dan bijzonder gezellige feesten, die
bijgewoond werden door biina al hun
vrienden en kennissen. Een weerga
loos grote stoet van bruidsmeisjes en
bruidsjonkers nam aan de bruiloft
deel.
Een waar probleem was het vertrek
voor de huwelijksreis, dit tengevolge
van de nieuwsgierigheid van pers en
publiek. Natuurlijk wilde het jonge
paar geheel gevrijwaard worden van
opdringerige belangstelling. Vertrek
ken na het huwelijksmaal, zoals ge
bruikelijk is, werd hun dus praktisch
onmogelijk gemaakt. Zij besloten toen
onder strikte geheimhouding pas de
volgende dag te gaan en op hun hu
welijksdag een schijnvertrek te en
sceneren, hetgeen hun goed gelukt is.
Zij vertrokken na het bruiloftsmaal
per auto, reden niet verder dan de
stal en slopen na enige tijd heimelijk
weer terug. Die avond gaf ik voor de
aanwezige jeugd een danspartijtje, j
Anders kan het zo „katterig" zijn na
het vertrek van het jonge paar. Toen
het dansen aan de gang was. ver
schenen omstreeks half tien de jong
gehuwden in de balzaal! Stomme ver
bazing maakte zich van het gezelschap
Een van de eerste (en meest popu
laire) foto's van het jongverloofde
paar met op de voorgrond de be
kende two-seater met Duits nummer
bord, waarmee de jonge Prins naar
Nederland was gekomen.
meester, evenwel slechts een ogen
blik. Toen barstte het enthousiasme
los. Het partijtje kreeg door hun aan
wezigheid natuurlijk een bijzondere
fleur. Het eindigde met een „Lang
zullen ze leven", dat al dansende om
hen heen gezongen werd.
De achtste januari vertrokken zij
per auto en namen de expres naar
Polen, waar zij enige tyd wintersport
bedreven in de Karpathen en het
Tatra-gebergte.
Spoedig daarna zocht ook ik
sneeuw en bergen op om uit te rus
ten van de vermoeiende tijd. Eerst
ging ik met een klein gezelschap, ten
dele uit skiërs bestaande, naar Igls en
daarna verder per auto naar Zeil am
See, een mooie tocht. Het was een ge
not op het bevroren en besneeuwde
meer te kunnen wandelen. Myn raam
en balkon keken uit op de besneeuw
de hellingen, zodat ik de afdalingen
goed kon zien, hetgeen steeds weel
een boeiend schouwspel is. Uit een
ander jaam had ik het gezicht op de
ijsbaan, waar studenten uit allerlei
landen zich maten in ijshockey. Wy
lieten er vaak onze maaltijd voor
staan om deze wedstrijden te volgen.
Mijn kinderen hadden mij in uitzicht
gesteld, dat zij mij op hun zeer lange
huwelijksreis een kort bezoek zouden
brengen. Zij hielden woord en kwa
men met een hele troep jeugd enkele
dagen in Zeil. Lang voor hun thuis
komst keerde ik op het Huis ten
Bosch terug, waar zii later zouden
neerstrijken alvorens hun woning op
Soestdijk te betrekken.
Vier maanden na het verscheiden
van Koningin Emma stonden Konin
gin en Prinses opnieuw bij een graf,
ditmaal van de man en vader. De
witte begrafenis van Prins Hendrik
was zijn laatste gebaar tot het
Nederlandse volk en maakte diepe
ONTVANGEN BOEKEN
Onze kleine huisdieren, door J. D.
Beijers. dierenarts voor kleine huisdie
ren. Uitgave Van den Broek, Bussum.
De civitate Dei. Leerboek voor hel
godsdienstonderwijs in de hogere klas
sen van gymnasium, lyceum, hogere
burgerschool en de kweekschool, door
dr. D. K. Wielenga Gzn. Tweede deel.
Vierde druk. Uitgave J. H. Kok N.V.,
Kampen.
De herinnering aan Koningin Emma is een tere herinnering waarin liefde
en ontzag om voorrang strijden, want veel lieeft deze altijd-liefde-gevende
vrouw ons volk geschonken. Op 4 juni 1936, twee jaar na haar dood,
werd in Den Haag het Koningin Emma-monument onthuld. Men ziet op de
foto de kranslegging door Koningin Wilhelmiria.
Verlaging garantieprijs 1959
Ti M 1 I hoeve van de suikerbietenverbouwer
Maar zeker met I gegarandeerde suikerprijs is vastge
777 steld op 61.per 100 kilo witsuikei
voor 1 oktober onveraccijnst en exclusief omzetbelas
Maar
voor
HET is niet uitgesloten dat dit
najaar de consumenten-prys
voor suiker met twee cent
per kilogram kan worden ver-!
laagd. Een dergelyke verlaging
zal evenwel zeker niet voor 1 ok
tober kunnen worden toegepast.
De voor de oogst 1959 vastgestel
de garantie-prijs voor suiker is
namelijk bijna twee cent per kilo
gram lager dan de garantieprijs
van 1958.
De door de minister van landbouw,
visserij en voedselvoorziening ten be
hoeve van de suikerbietenverbouwers
gegarandeerde suikerprijs is vastge
steld op 61.per 100 kilo witsuiker,
onveraccijnst en exclusief omzetbelas
ting, af fabriek. Deze garantieprijs is
gebaseerd op een prijs voor suiker
bieten met een suikergehalte van
16 procent van f 53.40 per ton, zal
gelden voor de hoeveelheid suiker,
die voor binnenlandse consumptie kan
worden afgezet. Voor het oogstjaar
1959 is deze hoeveelheid gesteld op
tenminste 465.000 ton witsuiker.
De verbouwers van suikerbieten
I kunnen daarom voor hun suikerbie-
ten-produktie, die 465.000 ton wit-
j suiker oplevert, verzekerd zijn van
een basis-garantieprijs, op basis waar-
van gemiddeld uitbetaling van de ge-
j noemde basisprijs mag worden ver-
wacht. Indien meer suikerbieten,
respectievelijk suiker worden gepro-
I duceerd, dan geldt voor de meerdere
produktie, voor zover deze niet boven
de 465.000 ton voor binnenlandse
I sumptie kan worden afgezet, geen
I garantie.
l)e thans bereikte verlaging van
de garantie-prijs is een gevolg var
dc reeds in oktober 1958 aangekon
digde geringe verlaging van d<
basisprijs voor suikerbieten, terwijl
ook de verwerkingskosten
bieten tot suiker thans zijn verlaagd.
Boerderij afgebrand
In de buurtschap 't Vlot onder
Eist is gistermiddag een hofstede,
bewoond door het gezin B. Jansen,
geheel afgebrand.
De brand, die door onbekende oor
zaak omstreeks half twee is ontstaan
in het boerderijgedeelte, greep zo
snel om zich heen, dat vier koeien
niet meer gered konden worden. Een
zevental varkens wist men met gro-|
te moeite uit de hokken te halen.
Persoonlijke ongelukken deden» zich
niet voor.
Dc eigenaar had het geheel slechts
Ook voor buitenlandse bedrijven
Voorlichting is
erop afgestemd
MINISTER ZIJLSTRA is voor
nemens ook ten aanzien van
de vestiging van buitenlandse on
dernemingen zijn beleid zoveel
mogelijk te doen aansluiten op
de nieuwe regionale industriali-
satiepolitiek, daarbij uiteraard
vooropstellend de vrijheid van de
ondernemer om de keuze van de
vestigingsplaats zelf te bepalen.
De minister heeft dit geantwoord
op vragen van het Tweede-Ka
merlid Assmann, die de wense
lijkheid van spreiding ook van
buitenlandse ondernemingen bui
ten de Randstad Holland had be
pleit.
Prof. Zijlstra zegt in zijn schriftelijk
antwoord o m., dat na dc oorlog in ons
land 178 buitenlandse vestigingen zijn tot
stand gekomen, waaronder verstaan moe
ten worden zowel dochter-ondernemingen
als samenwerkingen met Nederlands*
bedrijven, die tot nieuwe vestigingen
hebben geleid. Van die 178 vestigingen
er 130 produktiebedrijvcn, waarvan
i het Westen en 57 in overig Neder
land. De overblijvende 48 zijn wat de
minister noemt produktie-uitbestedende
of raadgevende en dienstverlenende be
drijven (ingenieursbureaus). In het
Westen kwamen er daarvan 45 tot stand
overig Nederland 3. Maar van ge
noemde 45 vindt uitbesteding ten dele
overig Nederland plaats.
„Bij haar industrialisatiebeleid stelt de
regering steeds voorop, dat de onder
nemer vrij moet blijven in de keuze van
vestigingsplaats. Hij immers draagt de
volle verantwoordelijkheid voor deze
keuze. Gezien het beginsel van non
discriminatie geldt dit ook voor een
buitenlandse ondernemer", aldus dc
minister.
V oorlichling
Hieraan wordt toegevoegd, dat de
regering by haar voorlichting omtrent
de keuze van de vestigingsplaats, ook in
dien het om buitenlandse ondernemingen
gaat. steeds rekening houdt met de wen
selijkheid van spreiding buiten de Rand
stad. Zy wy»t in daarvoor in aanmerking
komende gevallen ook op de voordelen,
die aan vestiging buiten het Westen ver
bonden zyn. In dat verband worden met
name ook die gebieden, waar. gezien het
algemene tekort aan werkgelegenheid,
de vestiging van nieuwe industrieën
extra aantrekkelijk zou kunnen zijn.
onder de aandacht van de gegadigden
gebracht.
Minister Zijlstra deelt tenslotte mede.
dat in het afgelopen jaar reeds is geble
ken. dal de inwerkingtreding van hét
E.E.G.-verdrag een stimulerende invloed
heeft op de neiging van buitenlandse
ivooral Amerikaanse) ondernemers om
binnen deze gemeenschap en dus ook
Nederland activiteiten te gaan ontplooien.
Naar verwachting zal deze invloed in d»
komende tijd niet verminderen.
S.D.A.P. vraagt
leden blanco
te stemmen
Het bestuur van de Sociaal Democrati
sche Arbeiders Partij heeft besloten (j«
leden te adviseren hun stem bij dc ko
mende verkiezingen blanco uit te biep-
gen uit protest tegen het feit. dat deie
verkiezingen vervroegd worden gehou-
Volgens de secretaris van de S.D.A.P.,
groep houdt zich aan het pro
gramma van de S.D.A.P. van 1912. even
wel aangepast aan de huidige tijdsom
standigheden. De S.D/A.P. heeft in deze
vorm reeds deelgenomen aan de laatste
gemeenteraadsverkiezingen.
De heer Simons kon geen mededelingen
doen over het aantal leden dat dc gro»p
thans heeft.
Het protest is mede gericht tegen het
feit dat de vervroegde verkiezingen, vol
gens deze politieke groepering, blijkbaar
zijn gewild „om de regeringspartijen
voor verdere afbraak te behoeden, zo
dat deze daarna hun politiek van be
stedingsbeperking en werkloosheid ten
koste van de kleine man weer geruime
tijd ongestoord kunnen voortzetten én
tevens de andere partijen te beletten
hun^\ erkiezingsapparaat tydig gereéd te
Nederlander Noorduyn
in V.S. overleden
Robert B. C Noorduyn. een in Neder
land geboren vliegtuigontwerper en
fabrikant in Amerika en Canada, is gis
teren op 65-jarige leeftijd te Byrlington,
Vermontoverleden.
Noorduyn kwam in 1920 naar Amerika
als functionaris van de Fokkerfabrie
ken. In 1929 trad hij in dienst by de
Bellansa vliegtuig fabriek, waar hij de
Pacemaker en de Skyrocket ontwierp,
die beide populair werden in Amerika.
Van 1932 tot 1934 was hy ontwerper
aan de Pitcaim Aircraft Inc.. waar hij
de Aktogyro - ontwierp, die beschouwd
kan worden als de voorloper van de
helicopter.
Zijn beroemdste vliegtuig, dc Noorrt-
duyn Norseman, ontwierp hij toen hy
van 1934 tot 1939 in Montreal werkt*.
In die jaren vestigde hy zyn eigen
maatschappij, de Noorduyn Aviation
Weer helemaal
van de kaart
door dat
snerpend
Brandend
MaagzuurT
Bennies blussen
die zuurbrand in een wipt
Als overtollig maagzuur - vanuit de maag
tol hoog in de slokdarm - hel sluitsluk ib op
iedere maaltud neem dan toch Rennle»
Vanaf 'l moment dal Rennles beginnen te
smelten op Uw tong en de weldadige ingre
diënten Uw maag bereiken, zakt de pun en
verdwiint al gauw volkomen
Doe U zelf oiet langer Ie kort - leel Uw
leven weer prettig en opgewekt - houdt
Renoies bij de haod.
Iedere Apotheker en Drogist leveren zo U
graag. Ook omdal ze welen hoe feilloos ze zun.
tegen brandend maagzuur
