Socialisten akkoord
met
einde staking
ïlicmur £riks ctfe ÖTtraraiil
Engeland soeverein
op militaire bases
Hoge Autoriteit mijnen
voor februari 60 dicht
Macmillan op bezoek
in A-centrum Dulma
Over N.-Guinea hoeft men
niet te onderhandelen
HONGERDOOD REDREIGT WILDE DIEREN
IN BASSIN VAN KARIRA-DAM
DINSDAG 24 FEBRUARI 1959
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie. Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ABONNEMENTEN f7.50 per kwartaal;
f 2.5? per maand; f 0.59 per week
ADVERTENTIES: f 0.20 per millimeter.
Famuieberichten fo.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting).
Postrekening 58936.
Negenendertigste jaargang no. 11498
CHRISTEL!JK-HATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantaosticli l< ghrblfum
thyn bert In teamsport"
Minister Van Aartsen in Leiden
REGEREN
is kwestir van
Zie pngirui 3
compromis
Waarborgen voor Belgische kompels
Prins Bernhard
meer handel en
emigratie
Prins Bernhard heeft in Mexico mede
gedeeld, dat een gemengde Nederlands-
Mexicaanse .commissie gevormd wordt,
om te trachten de handel tussen de beide
landen te stimuleren en de Nederlandse
emigratie naar Mexico uit te breiden.
De Prins heeft verklaard, dat zijn be
zoek in het belang is van het uitbreiden
van de handel en het verbeteren van
de betrekkingen met alle Latijns-Ameri
kaanse landen. Hij zei, dat tot nog toe
de Nederlandse emigratie naar Mexico
klein geweest is, terwijl de handel vrij
gering was.
Nederlander in
Zwitserland
gearresteerd
In Altdorf (Zwitserland) is gearresteerd
óe uit Nederland afkomstige W. G. Deze
bijna 50-jarige man wordt ervan verdacht
in oktober van het vorig jaar betrokken
te zijn geweest bij een bankroof in Lohr
am Main. Bij deze roof werd een bedrag
van 100.000 Duitse marken ontvreemd. G.
werd al geruime tijd gevolgd, maar was
moeilijk te grijpen. In Zwitserland ge
lukte heit echter de hand op hem te
leggen.
Gedwongen vlaggen
voor Ho Tsji Min
Het Indonesische leger heeft bevolen,
dat alle winkels, handelshuizen en opep-
bare gebouwen te Djakarta moeten vlag
gen ter ere van het bezoek van de pre
sident van Vietmin, Ho Tsji Min, aan In
donesië op 27 februari. Zij, die het bevel
niet opvolgen zullen behandeld worden
overeenkomstig de krijgswetten. Parti
culiere ondernemingen moeten hun
werknemers in staat stellen Ho Tsji Min
te verwelkomen.
IN BRUSSEL is vanmorgen vroeg overeenstemming bereikt over het
einde van de staking in de Belgische mijnstreken, die tien dagen heeft
geduurd. Volgens Associated Press is de overeenkomst in principe aan
vaard door de socialistische vakbond. Zij voorziet in waarborgen voor de
tewerkstelling van zowel ondergrondse als bovengrondse mijnwerkers.
De leiders van de socialistische vakbond wensten zich niet onmiddellijk
officieel te binden wat betreft het afkondigen van het einde der staking,
maar zij verklaarden voldaan te zijn over de regeling die met de onder
nemers is getroffen. In de loop van vandaag zouden zij deze regeling
voorleggen aan de algemene commissie van de bond.
Eerdere onderhandelingen tussen
de Belgische regering, de vakbonden
en de mijneigenaren waren in een
impasse geëindigd, toen de socialis
tische vakbond weigerde, zich tevre
den te stellen met de beloften van
de regering dat alle mijnwerkers die
worden ontslagen bij het sluiten van
de onrendabele mijnen in de Bori-
nage ander werk krijgen.
De overeenkomst werd vanmorgen be
kendgemaakt door André de Staercke,
president van de Belgische industriële
federatie en Louis Majro, secretaris van
de socialistische Algemene federatie van
de arbeid.
In een commentaar ran het Brus
selse conservatieve blad Libre Bel-
pique wordt vandadg gezegd: „Men
kan zich alleen maar verheugen over
de overeenkomst, waardoor een ein
de zal komen aan de mijnstaking.
Het is echter te betreuren dat de so
cialisten een nutteloos en pijnlijk
conflict hebben aangemoedigd. Zij
hebben nu juist datgene aanvaard
wat de bevolking van de Borinage
al was aangeboden.
Gistermiddag gaf de Belgische re
gering een communiqué uit, waarin werd
beloofd dat er nog dit jaar in de Bo
rinage voor 5100 personen nieuwe werk
gelegenheid zal worden gevonden: 2000
door overgang naar andere mijnen, 1500
door aanvullende werken en 1500 door
vestiging in nieuwe bedrijven. Dit plan
van de regering had instemming van alle
partijen behalve van de vertegenwoor
diging van het Algemeen Belgisch Vak
verbond. De socialisten eisten namelijk,
Troika met drie
paarden voor
Britse gast
"PREMIER MACMILLAN van En
geland is vandaag naar Dubna,
150 kilometer ten noordoosten van
Moskou, gereisd om daar een
enorme atoomoven te bezichtigen.
Hij heeft de dag doorgebracht in het
instituut voor atoomonderzoek, waar
de Italiaanse geleerde Bruno Ponte-
oorvo, die indertijd uit Engeland
naar de Sowjetunie vluchtte, een
van de belangrijkste deskundigen is.
In de loop van de middag zou de pre
mier in de Russische hoofdstad terug
keren, waar om half zes in de Britse
ambassade een receptie zou worden ge
houden. Morgen zal hij zijn bespreking-
met premier Chroesjtsjef hervatten. V
gens zegslieden in Moskou heeft Macmil
lan van zijn Russische collega een troika
met drie zwarte paarden cadeau gekre
gen. Een troika kan een rijtuig of een
«lede zijn. In dit geval is het een slede.
dat de besprekingen vlot verlopen. Hij
ontkende de geruchten uit Londen, dat
Engeland een niet-aanvalsverdrag zou
hebben aangeboden.
Wel is bekendgemaakt dat Macmillan
en Chroesjtsjef overeen zijn gekomen,
deskundigen besprekingen te laten voe
ren over de culturele betrekkingen tus
sen beide landen.
dat voor 1960 geen mijnen gesloten zou
den worden. De regering kon echter niet
op deze eis ingaan, omdat ze tegenover
de E.G.K.S. verplicht was de sanering
van de mijnen door te voeren.
Toen de mijndirectfes later toezeg
den, dat iedereen aan werk gehol
pen zou worden was een akkoord in
beginsel mogelijk.
Eerder op de dag hadden de vertegen
woordigers van de Hoge Autoriteit de
Belgische regering duidelijk gemaakt, dat
de sluiting van de onrendabele mijnen
in geen geval tot na januari 1960 kon
worden uitgesteld. De Hoge Autoriteit
stond erop, dat de produktie in de Bo
rinage van 3,3 miljoen werd terugge
bracht tot 2.1 miljoen ton. Anders zou
het niet mogelijk zijn hulp te verlenen
bij de readaptatie van de mijnwerkers
en bij de overheveling van deze arbei
ders naar andere industrieën.
De kaarten lagen zo, dat bij een oven
schrijding van het produktiequotum van
2,1 miljoen de Belgische mijnen de finan
ciële hulp voor de sanering van de mij
nen zouden verliezen. Deze hulp zou dit
jaar ongeveer 700 miljoen francs bedra-
Nieutv plan
Onder de druk van de omstandigheden
heeft de Belgische regering een plan
ontworpen tot verbetering van de eco
nomie van het land.
De regering zou bereid zijn een
bedrag van 25 miljard Belgische
franken ter beschikking te stellen
voor de strijd tegen de werkloos
heid. Verder zou het plan inhouden,
dat voor het gehele land een gas- en
elektriciteitsbedrijf wordt opgericht.
De socialistische vakbonden zouden
met het plan akkoord zijn gegaan.
Intussen blijft de Belgische regering
er bij de Hoge Autoriteit op aandringen
dat een crisis-toestand voor de kolen-
markt wordt afgekondigd, wat wil zeg
gen, dat ook de andere landen van de
K.S.G. hun kolenproduktie moeten be
perken. Morgen zullen hierover in Bonn
besprekingen worden gevoerd. Aangeno
men wordt, dat de Westduitse regering
niet akkoord zal gaan met dit plan.
In Charleroi, Patarages en La Lou-
vrière zijn gisteren nog betogingen ge
houden, waaraan duizenden mijnwerkers
deelnamen Er deden zich geen inciden
ten voor. De voor gisteren in geheel He
negouwen uitgeroepen algemene staking
is slechts gedeeltelijk een succes gewor-
Menzies zet de zaken recht
Koningin Ingrid van Denemar
ken en haar dochter prinses
Margrethe op de trap van het
koninklijk paleis te Kopenhagen
Zij traden bij een feestelijke
ontvangst op als gastvrouwen,
omdat de Koning wegens ziekte
verstek liet gaan.
Enorme telescoop
De Britse regering heeft gisteren plan
nen bekendgemaakt voor de bouw van
een telescoop van 100 ton met een ope
ning van 98 inch, de grootste die ooit in
Engeland werd gebouwd.
De telescoop zal worden geplaatst op
het observatorium van Greenwich in
Herstmonceux in Essex. Zij zal genoemd
worden naar sir Isaac Newton, die naast
zijn beroemde theorie over de zwaarte
kracht de eerste reflecterende telescoop
uitvond.
De nieuwe telescoop zal ongeveer negen
meter lang zijn. Zij zal 6.6 miljoen gulden
kosten en het zal vijf tot zes jaar duren
eer zij gereed is. De grootste bestaande
telescoop in' Greenwich heeft een opening
van slechts 36 inches.
Miljoenenorder van
de landmacht
De N.V. Kemper en Van Twist heeft
van het directoraat-materieel landmacht
een miljoenenorder ontvangen voor in
haar fabrieken te assembleren Willy's
Jeeps. Zij zal daarbij in ruime mate ge
bruik maken van door de Nederlandse
industrie te leveren onderdelen en mate
rialen, zoals banden, glas, accu's, kappen,
kaptogen, banken, radiateuTS, schok-
brekers, lakken, aanvullende verlichting
en bekabeling. Dit is mogelijk dank zij de
medewerking van de D.M.L. an nauwe
samenwerking met de Willy's Overland
fabrieken, waarvan Kemper en Van Twist
de vertegenwoordiging heeft overgenomen
van de Ned. Kaiser Frazer-fabrieken.
Nederlands Nieuw-Guinea, welke Neder
lands soevereiniteit erkent, maar
de toekomst denkt aan zelfbestuur, aldus
heeft de Australische premier. Robert G.
Menzies. heden in het parlement ver
klaard. Hij gaf een aanvulling van de
bewoordingen in het gezamenlijk com
muniqué van de Australische cn Indone
sische ministers van buitenlandse taken.
Cascy en Subandrio, waarin verklaard
werd, dat Australië zich niet zal ve
ten tegen een Nederlands-Indonesische
overeenkomst inzake Nieuw-Gulnea. mits
deze op vreedzame wijze tot stand komt.
Menzies verzekerde, dat de erkenning
van een dergelijke overeenkomst alleen
van toepassing kan zijn „indien en na
dat" overeenstemming tot stand gekomen
is. Tegenover Subandrio had Menzies
verklaard: „Als wij bij de Nederlanders
zouden aandringen op onderhandelingen,
zou dit betekenen, dat wij de soevereini
teit wensen gewijzigd te aien. Dit zou een
duidelijke verandering in onze politiek
zijn. Wij zullen het niet doen. Wij zullen
daarom niet pleiten voor onderhand»-
Menzies had voorts tegen Subandrio
gezegd: „Wij zijn in hoge mate betrok
ken bij de toekomst van de inheemse
bevolking van Nieuw-Guinea. Wij ont
wikkelen ons eigen deel op een wij", die
naar wij hopen te zijner tijd zal leiden
tot zelfbeschikking. Wij verwachten een
soortgelijke politiek in westelijk Nieuw-
Guinea".
Volgens Menzies schijnt het menings-
Berenjacht
Gisteren heeft Macmillan plotse
ling een berenjacht afgezegd, om
meer tijd te hebben voor de persoon
lijke besprekingen met Chroesjtsjef.
De premier deed dit tijdens een
overvloedig diner in de Britse am
bassade, waarbij hij door Chroesj
tsjef werd geprezen als „de man van
de vrede".
Wat tussen Macmillan en zijn Russische
«mbtgenoot is besproken, wordt streng
geheim gehouden. De perschef van Mac
millan deelde gisteravond slechts mee
OUD-PREMIER PIERRE
FRIEDEN OVERLEDEN
Pierre Frieden, de roomskatholieke
premier van de demissionaire regering
te Luxemburg, is gisteravond plotseling
te Zurich overleden. Hij is 66 jaar ge-
teerden.
Witboek over Cyprus-akkoord
Vliegtuigje op
rijksweg
De man die gisteren tussen Lei
den cn Ypcnburg op de nieuwe
weg Amsterdam-Rotterdam plotse
ling een Piper Cub van de lucht
macht op zich af zag komen, zal
wel even raar hebben staan kijken.
De piloot van het verkennings
vliegtuigje was door de mist over
vallen en besloot een voorzorgslan
ding te maken. De enige geschikte
plaats was de verkeersweg. Auto
bestuurders houden echter meestal
geen rekening met vliegtuigjes, die.
hoe klein ook, toch altijd de af
metingen van normale auto's ver
te bovfn gaan. Gelukkig voor de
vlieger was daar die man en hij
slaagde erin hem met gebaren dui
delijk te maken dat het zijn bedoe
ling was te dalen. De man begreep
zijn opdracht en hij kweet zich
uitstekend van zijn taak. Hij legde
het verkeer stil, zodat de piloot
sergeant-vlieger Ensink, een keu
rige landing op een gloednieuwe
landingsbaan kon uitvoeren.
verleden week m Londen ia ge
tekend, waarborgt de absolute Britse
controle op twee gebieden van het
eiland voor gebruik als militaire
bases, zo heeft de Britse regering
gisteren in een witboek bekend
gemaakt.
De grenzen van deze gebieden lopen
door met name genoemde dorpen en op
de bases en het omringende gebied blijft
het Britse gezag onverminderd van
kracht. Zowel Griekenland, Turkije als
de Cyprische republiek zullen afdoende
irborgen geven voor een ongestoord
gebruik van de bases.
Ook krijgt Engeland bepaalde haven
faciliteiten >n Famagusta, het gebruik
het vliegveld in Nicosia en het recht
- zijn vliegtuigen om zonder enige
beperking over het gebied van de Cy
prische republiek te vliegen.
In het witboek wordt verder verklaard
dat Engeland, Griekenland en Turkije
onafhankelijkheid van de nieuwe re
publiek zullen waarborgen. Het eiland
en leger krijgen van 2000 man, dat
zestig procent uit Griekse Cyprio-
a voor de rest uit Turkse Cyprioten
bestaat.
Met Griekenland en Turkije zal Cyprus
•erder een militair bondgenootschapsver
drag sluiten en in alle overeenkomsten
met Engeland, Griekenland en Turkije
als de meest begunstigde natie worden
behandeld.
Binnen drie maanden na ondertekening
van de noodzakelijke verdragen zal de
nieuwe republiek een feit zijn Men ver
wacht dat dit 19 februari 1960 is, de da-
waarop de grondwet in werking
moet zijn getreden. Het is de nieuwe
republiek verder verboden een hele of
gedeeltelijke unie met een ander land
aan te gaan. evenals een gedeeltelijke
onafhankelijkheid, d.w.z. het verdelen in
een Griekse en een Turkse staat.
Grondwet
In het witboek wordt een groot
aantal punten genoemd, dat moet
worden opgenomen in de nie
Cyprische grondwet, die door een on
middellijk te benoemen commissie
wordt opgesteld. De voornaamste
zijn:
De president zal een Griek en de
vice-president een Turk zijn, die door
de beide gemeenschappen voor vijf
jaar worden gekozen cn bij wie de
uitvoerende macht komt te berusten.
Onder bepaalde omstandigheden zul
len zij het recht van veto kunnen uit
oefenen.
Jungle-drama in Zuid-Rhodesia
TN HET BASSIN van de onlangs vol-
tooide Kariba-dam in Zuid-Rhodesia
is een aantal mannen bezig met een
vreemde en gevaarlijke opdracht: met
twee boten trekken zij er dagelijks op
uit om de wilde dieren te vangen, die
zich op kleine eilandjes in het kunst
matige meer bevinden en door voedsel
gebrek en stijgend water worden be
dreigd.
Dit werk is niet zonder gevaren, want
de beesten, waaronder olifanten, slangen
tijgers, antilopen, leeuwen, stekelvarkens
en slangen, zijn vaak buiten zichzelf van
angst en honger en verweren zich uit alle
macht tegen de mens. die hen in dit ge
val in veiligheid wil stellen.
Er zijn dan ook heel wat dierenredders.
die door het in paniek geraakte wild
buiten gevecht zijn gesteld en men komt
handen tekort om de beesten vóór het
te laat is van de eilandjes weg te halen.
De organisatie van dierenbescherming
heeft er bij de regering reeds op aan
gedrongen meer personen bij het gevaar
lijke werk in te zetten en talrijke vrij
willigers hebben zich al gemeld. Men
wordt echter niet geaccepteerd, voordat
de regering er zich van heeft overtuigd
dat de vrijwilliger een levensverzeke
ring heeft afgesloten
Met de grote dieren zoals buffels en
olifanten heeft men niet zoveel last, daar
deze zwemmend het land kunnen berei
ken als zij door de boten in de goede
richting worden geleid.
De moeilijkheden beginnen pas
slangen en andere dieren, die niet kun
nen zwemmen en met de hand of
net gevangen moeten worden.
Men heeft nu voorgesteld om op deze
beesten met pijlen te schieten, die
de punt van een verdovend middel zijn
voorzien Men hoopt ze daarmee tijdelijk
buiten gevecht te stellen, zodat
makkelijk naar het vasteland vervoerd
kunnen worden Misschien
lossing van de moeilijkheid met leze
-ilde dieren, die door de ook in Afrika
Eén Turk zal te allen tijde hetzij mi
nister van buitenlandse zaken zijn of
de portefeuille van financiën beheren.
3 Het Huis van Afgevaardigden 'wordt
voor vijf jaar gekozen cn bestaat voor
70 procent uit Grieken en voor 30 pro
cent uit Turken. Dezelfde verhouding
geldt voor de ambtenaren van de be
stuursdiensten.
De opperbevelhebber van het lege
dat door Griekse en Turkse officieren
zal worden opgeleid, zal het ene jaar
een Griek, het volgende een Turk
het derde een Cyprioot zijn.
5. Ben uit drie leden bestaand Opperste
Gerechtshof zal uitspraak dc
ecentuele bestuursgeschillen. De leden
zullen een Griek, een Turk
neutrale
verschil in Australië voortgekomen te
zijn uit de woorden „tal zich niet ver-
n tegen een overeenkomst". Deze
woorden zijn uitgelegd alsof zij beteke
ien, dat Australië het tot stand brengen
•an een dergelijke overeenkomst zou
lanmoedigen. „Dit is onze houding niet
•n dit is Subandrio zeer duidelijk mede
gedeeld. Dat kan onze houding niet zijn.
Jarenlang hebben wij niet alleen de Ne
derlandse soevereiniteit gesteund, maar
ook Nederland steun gegeven in de Ver-
nigde Naties. Australië heeft zó duide
lijk rekening gehouden met het Neder
lands bestuur, dat op 6 november 1957
de Australische en Nederlandse regenn-
in het openbaar gezamenlijk over
eengekomen beginselen hebben neerge
legd voor de ontwikkeling van oostelijk
westelijk Nieuw-Guinea".
Met het oog op deze verklaring, zeide
Menzies, heeft Australië een levende blij
vende belangstelling voor het resultaat
an alle onderhandelingen als Nederland
rijelijk hiertoe zou besluiten. Wij ver
wachten natuurlijk, dat onze stem ge
hoord wordt in zaken, die de toekomst
Nieuw-Guinea raken. Wij weten nieta
enig Nederlands plan om te onder
handelen, maar het is duidelijk, dat alle
onderhandelingen verband houden met
reeks aspecten van de toekomst van
westelijk Nieuw-Guinea en zijn bewoners.
Het is jammer, dat de vriendschappe
lijke. openlijke en hoffelijke besprekingen
Subandrio aanleiding gegeven heb
ben tot dergelijke heftige reacties. Als
deze kritiek de betrekkingen zou scha
den, welke versterkt zijn doRr het bezoek
Subandrio, zou dit een stap achter
uit betekenen, aldus Menzies.
Meer vluchtelingen
naar Nieuw-Zeeland
Licht lichamelijk gebrek
geen bezwaar meer
Nieuw-Zeeland zal, als eerste van de
;rote emigrailelanden, een klein aantal
/luchtellngen-gezlnnen toelaten, waaron
der zich personen bevinden met lichte
lichamelijke gebreken, zonder dat de ze-
likclijke garantie moet worden ge-
geVen dat de emigranten nimmer ten laa-
»n de staat sollen komen.
Onder de groep emigranten <Uc zich 17
maart i<n Rotterdam zullen inschepen,
bevindt zich bijvoorbeeld een Hongaar*
technisch tekenaar, wiens ene been een
paar centimeter korter is dan het an
dere. Volgens een woordvoerder van
het bureau van de hoge VJ4.-commis-
saris voor het vluchtelingen wezen was
de tekenaar voordien door de Verenig
de Staten, Canada en Australië als emi
grant afgewezen. Ook een andere Hon
gaarse vluchteling, die tijdens do op
stand van 1956 drie vingers van de rech
terhand verloor, kan thans naar Nieuw-
Zeeland emigreren. Ook hij was door
de Verenigde Staten en Australië ge
weigerd.
Een V.N.-woordvoerder in Wenen
deelde mee dat zich nog 30.000 vluchte
lingen in kampen bevinden in afwach
ting van emigratie-visa. Hiervan zijn
ciroa 14,500 Hongaren, die nergens wor
den toegelaten omdat ze een of andere
gebrek vertonen.
Pianist Theo Bruins
onderscheiden
De Stichting The Harriet Cohen Inter-
national Music Awards" heeft de „Harriet
Cohen Beethoven-medal for piano" toege
kend aan de Nederlandse pianist Theo
Bruins.
Aanhoudend zacht
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Plaatselijk enkele opklarin-
Z&ZZ ficn en bijna overal droog
^4X3 weer. In de nacht en ochtend
hier en daar mist. Zwakke
Vkj,- zuidwestelijke
V.N.-lid
Het is vrijwel zeker dat Cyprus het
lidmaatschap van de Verenigde Naties
zal aanvragen, doch naar in Nicosia ver
luidt voelt Makarios er niets voor dat
Cyprus toetreedt tot de N.A.V.O. Dit zou
voor de jonge republiek te grote moei
lijkheden met zich brengen. Om uit te
maken of de Cyprische republiek lid zal
blijven van het sterlingftebied, wordt
speciale commissie in het leven geroe
pen. die haar zetel in Londen krijgt
Kolonel Grivas, de leider van de
Grieks-Cyprische verzetsorganisatie
Eoka, zal in de nieuwe republiek
vermoedelijk een belangrijke plaats
krijgen. Waarschijnlijk zal de ver
zetsleider, die zich nog steeds
borgen houdt, worden overgebracht
naar Griekenland en pas naar het
voortschrijdende techniek uit hun natuur-eiland terugkeren wanneer Makanos
iijke element werden verjaagd. lala president in functie is.
wind.
(Opgemaakt om
ZON EN MAAN
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
l 1
él
11
Helsinki
stnckhnln
zw tww
Kopenh
half bew
mi«t
Bruss*:
r£h bcw
Parijs
goh bew
:Vt
ozo
windstil
OZO