Zonder bandenpech
klinkers van de
over
de
Borinage
Buitenlandse mijnwerker voelt
zich ten achter gesteld
Algemene staking
Henegouwen
iti
Goed heertje
K.L.M.-straalvliegtuigeii
starten 1 april 1960
Sint-Pieter was weer in Grouw
ZATERDAG 21 FEBRIARÏ 19.>9
Hel land van de rustige stakers
Van c
FJ
De oorzaak is voor de hand lig
gend. In de Borinage bevindt zich
de kern van de zevenduizend kom
pels en klerken, die door de voor
genomen sluiting der onrendabele
mijnen elders ondergebracht moe
ten worden. De staking is daar be
gonnen en heeft daar enkele dagen
lang geïsoleerd voortgesudderd.
Pas donderdag jl. zijn de zestig
duizend mijnwerkers uit andere
delen van Wallonië erbij gekomen
De laatsten zijn dus slechts sym
pathisanten. die niet onmiddel-
sympathisanten. die niet onmiddel
lijk door de maatregelen der rege
ring bedreigd worden en die, door
het loon dat ze derven, liever van
daag dan morgen aan de slag willen
gaan.
Hoewel de barricades thans
speciale verslaggever)
BERGEN (België), maandagmorgen
DE KOLENBEKKENS van Wallonië is het dit weekeinde bijna net
rustig geweest als op andere zaterdagen en zondagen. In de trieste,
eenvormige dorpen van de Borinage was het overal hangen en verlangen:
hangen uit verveling en verlangen uit lust tot activiteit. De kompels met
hun grauwe petten en jekkers hadden het niet en lieten hun gespierde
handen lusteloos in de zakken van hun broek hangen. Sigaret na sigaret
werd opgestoken en degene, die iets wilde zeggen, ontmoette de grootste
onverschilligheid.
De staking duurt thans een dag
of tien. Iedereen is er nu wel van
overtuigd, dat zij geen uitzicht
biedt, althans niet het uitzicht,
i dat in de aanvankelijke eisen der
leiders werd samengevat. „Het zal
1 wel weer tot een compromis ko-
men," zei een stakende kantoor
bediende van een binnenkort te
sluiten mijn in Jemappes tegen
ons. „waarbij alles hetzelfde blijft
en elke partij probeert zo min
mogelijk gezicht te verliezen
Anderen echter zijn minder pessi
mistisch gestemd en hechten nog al
tijd waarde aan de staking, ondanks
de duidelijke mislukking van het
opzetje, dat door de socialisten in de
binnenkamer werd uitgebroed. „Ook
al gaan we zo meteen aan het werk.
zonder dat er aan het besluit om de
onrendabele mijnen dicht te gooien
iets verandert, en ook al komt er van
ie nationalisatie der energiebedrijven
niets," verklaarde een stakingsleider.
..dan heeft men in Brussel toch in
ieder geval gemerkt, dat we niet met
onze belangen laten spotten.... Ik
geloof, dat onze actie groot nul. heeft
gehad, al zou het alleen maar zijn,
omdat de regering thans spoedig met
vastomlijnde plannen voor haar
tlructurele hervormingen moet ko-
De verwachting is, dat de staking
randaag waarschijnlijk een nieuw
hoogtepunt zal bereiken, alvorens als
een pudding in elkaar te zakken.
Plaatselijke actie-comite's hebben na
melijk een algemene staking uitge
roepen en het is zo goed als zeker, dat
vele bedrijven in Wallonië niet zul
len of niet kunnen werken. De leden
van de socialistische bond van me
taalarbeiders blijven in ieder geval
thuis, evenals de links georiënteerde
transportarbeiders. De mate van het
succes zal voornamelijk afhangen van
de macht der provoeatie de vreees
dus, die er heerst om als onderkruiper
betiteld te worden en van de be
langrijkheid van plaats, die een sta
ker in het bedrijf, waar hij werkt,
inneemt.
Ook in Brussel wordt vandaag grote
activiteit verwacht, zij 't op geheel
ander niveau. Vertegenwoordigers
van de regering, van werkgevers, van
werknemers en van Kolen en Staal
Gemeenschap zullen elkaar daar ont
moeten om. zoals het heet, uit de
impasse te komen. De besprekineen
zijn een vervolg op die van zaterdag,
welke de socialistische vakbondslei
ders min of meer hebben laten mis
lukken. Niet alleen de kolenbekkens
zijn een onderwerp van zorg. maar
ook de economische en financiële
voorzieningen, die in België moeten
worden getroffen om het werkloos
heidscijfer van ruim vierhonderd
duizend naar beneden te brengen
VERSCHILLEN
2'^TERDAG hebben we nog eens
het hele gebied van de Borinage
doorkruist, dat van het zogenaamde
Centrum met als voornaamste plaats
La Louvière en dat van de Sambre
en Charleroi. Merkwaardig waren de
verschillen, welke we constateerden.
Plaatsen als Cuesmes, Jemappes.
Quaregnon en Frameries alle in
de Borinage verkeerden in een iet
wat onnozel aandoende stakingssfeer,
terwijl in het overige deel van het
Waalse kolenland zo goed als niets
van de staking was te merken. Jeeps
met gendarmes zagen we daar bijna
®iet en vele mijnwerkers hadden
van de nood een deugd gemaakt door
■etjes voor hun vrouw boodschappen
Zo was het in de afgelopen
dagen in Chapélle les Hérie-
mont: lusteloze stakers die wel
een rel zouden willen maken,
maar het niet doen omdat de
al even tam optredende politie
er immers is. En zo was het
ook in de meeste plaatsen van
het Belgische mijngebied.
hele Borinage zijn verdwenen en
verkeer ook niet langer door piketten
wordt lastig gevallen, is het toch al
tijd nog een hele kunst om zonder
bandenpech de streek door te komen.
Op vele plaatsen liggen nog scherven
van stukgegooide bierflessen en
brijzelde dakpannen, terwijl de „kin
derhoofdjes", welke werden opgeno
men, schots en scheef zijn terug
gelegd.
De stakers stellen er geen prijs
meer op spoorwagons om te kantelen
of straten open te breken. Ze hebben
in feite alleen zichzelf er mee gedu
peerd. want de bakker kon niet
langer bezorgen, de dokter en de ver
pleegster konden er niet door en
eigenlijk 't ergste de grote vracht
wagens van de bierbrouwerijen ble
ven weg
ZAKGELD OP
Toen we Jemappes binnenreden,
stonden overal op 't marktplein
groepjes stakers, wier zakgeld dus
danig was geslonken, dat ze niets
meer konden verteren. Hun mee i
fortuinlijke collega's zaten achter eei
glas bier in de talrijke cafés, terwijl
het jonge volk zich met de nikkelen
ballen van de trekkast en met
juke box' trachtte te vermaken.
Als Nederlander kost het vrij veel
moeite een gesprek met de Borsan te
beginnen. Een Vlaming is in zijr
gedachtengang ook een soort Neder
lander en op Vlamingen is hij m
eenmaal niet bijster gesteld. Gewe
tenloze lieden hebben verder niet ge-
Hoge Autoriteit
uitgenodigd voor
nieuw gesprek
verbond heeft zich achter de
voor vandaag in de provincie Hene
gouwen uitgeschreven algemene
staking gesteld. Het vakverbond, dat
overwegend socialistisch is, eist de
naasting van alle mijnen en andere
energiebedrijven en noemt de hui
dige stakingsgolf „de opstand van
de Belgische arbeiders tegen de
werkloosheid".
In Henegouwen, waar ook de kolenbek
kens van de Borinage liggen, zijn al on
geveer 100.000 mijnwerkers en arbeiders
uit de nauw bij de mijnbouw betrokken
industrieën en van de openbare diensten
Het vakverbond zegt verder dat het
werkloosheidscijfer van 350.000 aantoont,
dat België een van de Europese landen
is, dat het zwaarste door de afgenomen
werkgelegenheid is getroffen. De stakers,
gesteund door socialistische en roomska-
tholieke vakverbonden, eisen dat er nieu
we industrieën zullen worden gevestigd
tegelijk met het sluiten van de onrenda
bele mijnen in de Borinage.
De besprekingen tussen de Belgische
ministers, afgevaordigden van de werk
nemers en dc werkgevers hebben zater
dag geen resultaat opgeleverd. Vandaag
zou men opnieuw trachten tot een over
eenkomst te komen. Wel heeft mei
sloten de Hoge Autoriteit van de Euro
pese Kolen en Staal uit te nodigen, daar
men van mening is dat de staking!
België verband houden met een Europese
kolencnsis in wijder verband.
De Belgische premier Eyskens heeft
terdag tegenover de werkgevers en we
nemers een uiteenzetting van de eco
mische toestand gegeven en enkele rege
ringsplannen ter bestrijding van de
loosheid bekendgemaakt.
De regering wil een soort economisch
programma uitwerken, waarvan de ui
voering kan worden toevertrouwd aa
maatschappijen voor gewestelijke cconi
mische expansie in de vorm van tussci
gemeentelijke maatschappijen. Om de ii
vesleringen te vergemakkelijken, zou i
grote krediet-faciliteiten worden voo
zien. Ook zou een uitgebreid programma
van openbare werken ter waarde
vele miljarden worden overwogen.
aarzeld de tegenstelling Vlaanderen-
Wallonië in het conflict te brengen
Brussel zou de dood van de Borinage
als industriegebied op 't oog hebben
en kreten als: „Al het geld. wordt in
Vlaanderen geïnvesteerd' of ,.'t Wordt
tijd. dat we ons bij Frankrijk aan
sluiten" hoort men herhaaldelijk na
galmen.
Met een biertje doet men. zelfs als
Nederlander, echter veel en als dan
een Italiaan naar voren komt en met
vuur van het zuiden in de ogen
zijn grieven gaat opsommen, dan
krijgt men toch ook weer een beeld
van de tragiek in deze trieste streek
was een slanke, donkere Siciliaan.
met „tochtlatten", die ergens ter
hoogte van zijn oorlellen ophielden
met een adem, die naar knoflook
rook.
Wat denk je van de buitenlanders
hier," vroeg hij uitdagend, die bijna,
zestigduizend Italianen, Spanjaarden,
Polen en Hongaren, die na de oorlog
België zijn gelokt om de slag
om de kolen te winnen?.... Ze heb
ben gezinnen gesticht, grote gezin-
zelfs. en hele dorpen worden door
hen bevolktTerug kunnen ze
niet, of beter: willen ze niet, omdat
en dit geldt zeker voor Italië
lood om oud ijzer blijft in België
of in het vaderland werkloos te zijn.
Voila étrangèr, e'est la situation
exactement!Als ik in Holland
wonen en we zouden beiden als
mijnwerker op straat komen te staan,
wie denk je dat de autoriteiten dan
eerder helpen: jou of mij?
HEMD EN ROK
Het is de grote vrees, die de vreem
de mijnwerker in Wallonië bevangen
heeft: ten achter gesteld te worden
bij zijn Belgische collega. En dat dit
juist in het leven is en niet in de dood
Marcinelle wordt in dit verband
herhaaldelijk naar voren gehaald
steekt de buitenlander 't meest. Hij
gelootf niet in de belofte van Brus
sel. dat er voor iedereen, die als ge
volg van de sluiting van een mijn op
straat komt te staan, werk zal 1
den geschapen. Zijn redenering is ge
baseerd op dc theorie van het hemd
cn de rok en zijn verwachting is. dat
hij op de laatste plaats in het sane
ringsplan zal komen.
We hobbelden verder over de
klinkers van de Borinage. door die
eindeloze en vaak zo troosteloze
straten, die zo ver van Nederland
met zijn nette tuintjes en glimmend
gezeemde ramen lijken te liggen.
En of we nu in Flénu waren, in
Paturages. in St. Ghrislain of in al
die andere plaatsen met die weidse
namen, overal stonden of hingen
de stakers, overal waren de cafés
vol en overal waren de blikken ever
onverschillig.
Van de gendarmes hebben wi
eigenlijk alleen maar schimmen ge
zien. schimmen achter de ruiten var
gesloten jeeps en achter mica regen-
sche'rmen van motorrijwielen. Maar
ze waren er en ze kwamen altijd net
op tijd om ivanordelijkhcid en al te
grote baldadigheid te voorkomen.
Toen een groepje stakers een trein
met werkwilligen uit Frankrijk wil
de tegenhouden, grepen ze in en ooi
toen jonge raddraaiers een hoofdweg
wilden barricaderen. Hun inlichtin
gendienst werkte uitstekend,
overigens niet inhield, dat alle tips
even betrouwbaar waren.
Van dit laatste wist een nog steeds
verontwaardigde „patron" van
drankhuis in Cuesmes te vertellen.
Zaterdagnacht hadden de gendarmes
alles bij hem thuis overhoop gehaald,
omdat ze op grond van een anoniem
telefoontjes vermoedden, dat hij wa
pens cn explosicven verborgen hield.
Er was niets gevonden „vanzelf
niet," zei de man bitter. „Ze gelov
toch niet dat ik kruit in plaats v
bier uit een vaatje tap?De mt
die met dit gelapt heeft," schreeuwde
hij er nog eens nijdio achter aan. „zal
er van lusten!Ik heb al een flauw
vermoeden wie het is!
HET BERGDORP Neon Ama-
roussion is een van de vele
bergdorpen in Griekenland,
die in de jongste oorlog vol
komen werden verwoest. In
zeven opeenvolgende Duitse aanval
len werd het in een ruïne herscha
pen. Geen van de 115 woningen,
stallen en schuren bleef gespaard.
En de verwoesting werd door een
guerilla-oorlog nog zodanig vervol
maakt. dat er nog slechts 30 gezin
nen in provisorische onderkomens in
het dorp wonen.
„De problemen van ons dorp zijn
zo talrijk," zo heeft de burgemeester
aan de wereld laten weten. „Een
van de belangrijkste is echter de
watervoorziening. De dorpelingen
maken momenteel gebruik van een
bron en stellen zich daarbij bloot
aan allerlei besmettingsgevaar. Bo
vendien levert dezer bron niet vol
doende water. De grond kan dan
ook niet worden bevloeid, zodat
meer dan 30 ha bouwland ongebruikt
blijven liggén. De bewoners van ons
dorp zijn daardoor soms van hun
dagelijks brood verstoken. Tocli is
er wel water in de buurt. Er zijn
nl. drie bronnen op een afstand van
ms dorp en deze
'ervloedig water."
Om dit water
daar te krijgen
waar het nodig
is zijn pijpen no
dig en de midde
len om die pijpen
aan te schaffen
ontbreken te
enenmale. Daarom doet de burge
meester van Neon Amaroussion een
beroep op de wereld zijn dorp te
helpen.
Deze oproep heeft bij tal van jon
geren in den lande weerklank ge
vonden. Onder het motto: „Wees
een keertje het goede heertje" heeft
de groep Wereld '59 een folder ver
spreid, waarin wordt voorgesteld
liet Griekse dorp een kilometer pijp
aan te bieden. „Wie wil helpen," zo
zegt de folder, „kan zijn meter of
meters pijp kopen door storting van
een rijksdaalder of een veelvoud
daarvan op giro 64.53.00 ten name
van Novig te Den Haag. onder ver
melding: Water in zicht."
We geven dit allemaal maar even
aan u door.
Invoering op de
grote lijnen
4 LLE GROTE LIJNEN zullen in
de toekomst door straalvlieg
tuigen worden gevlogen," verklaar
de de heer I. A. Aler, president
directeur van de KLM zaterdag op
Schiphol. Met dc directeur van de
maatschappij, mr. J. van der Wiel,
had hij een bezoek van drie dagen
aan Los Ajigeles gebracht, waar hij
zich op de hoogte heeft gesteld van
de nieuwste gegevens over de in
aanbouw zijnde straalverkeersvlieg-
tuigen.
besteld.
de
rste
acht
1960 afgeleverd zal
1 april van d
DC-8 op de route i
gebruiken en daarn;
continentale lijnen, onder meer
route over de Noordpool naai
Naast deze defintieve order v
stuks loopt er nog een optie op /es DC
8's bij de Douglasfabriekeri Van dc
aalf bestelde Lockheed Electra's, de
viermotorige sch roef-turbine vliegt ui sen,
wordt het eerste toestel reeds in sep
tember van dit jaar afgeleverd
Mede -voor de financiering van deze
toestellen heeft de KLM de/c week een
lening van converteerbaar achtergestel
de obligaties tot een bedrag van 1? mil
joen dollar aangekondigd. Met drie mil
joen dollar uit eigen middelen en een
krediet van 20 miljoen dollar, waarover
onderhandelingen met enkele Ameri
kaanse banken worden gevoerd, zijn dan
voldoende gelden aanwezig om behalve
de twintig reeds bestelde toestellen ook
in de nabije toekomst de noodzakelijke
investeringen voor een verdere moder
nisering van de vloot te financieren.
In de loop van dit jaar zal men een
beslissing nemen over de verdere
koop van straalvliegtuigen. De heer Aler
deelde mee, dat de KLM reeds volledig
ingelicht is over de andere types zoals
de Boeing en de Cpnvair.
Over supersonische vliegtuigen zei de
heer Aler dat Amerikaanse fabrieken
reeds vergevorderde plannen hebben.
Deze toestellen zullen met een snelheid
van driemaal het geluid over de oceanen
vliegen. Van New York naar Europa zal
de vh?gtijd bij een snelheid van 3000
kilometer p. uur ongeveer tweeëneenhalf
uur bedragen. Dc KLM is ervan over-
fuigd, dat de/< toestellen eenmaal zullen
worden gebouwd en gebruikt.
Men heeft nog geen plannen om een
order te plaalsen, maar in de toekomst
zal dit zeker gebeuren, aldus de heer
Aler.
imwn
Behaaglijk en veilig douchen
met PHILIPS
douchecelverwarming
375 W zijn
„luklml. --OIO
armatuura 2,w»
Vraag nadere inlichtingen bij
uw Installateur of een folder bij
Philips Nederland n.v. Eindhoven
Duits schip vergaan
Het 742 ton metende Duitse ms. Helene
B. Schupp uit Hamburg is zaterdag der
tig mijlen ten westen van de Deense kust
gekapseisd en gezonken. Elf van de
twaalf opvarenden werden gered. Alleen
n- de kapitein kwam om het leven.
Niet voor reclame
maar alleen
voor het kind
fVan i
verslaggevers)
IN HET FRIESE dorp Grouw <s zaterdag
een feest gevierd, dat een vreemdeling
ten onrechte zou hebben gehouden voor
het Sint-Nicolaasfeesti Op 21 februari
pleegt de Jonge bevolking van Grouw hei
Sint Pi e t e r feest te wieren. Sint-Nico-
laas een goedheilig man en een kinder
vriend? De Grouwsters hebben minder
prettige ervaringen Toen, volgens het
volksverhaal de vader wan de beide broers
Sinf-Nicolaas en S'int-Piefer was gestor
ven, trokken ztf er samen op uit om
cadeautjes uit te delen onder de kinderen
In het dorp Irnsum bij Grouw aange
komen kregen zi) verschil van mening
over de weg die zij zouden gaan. Nicolaas
wou de grote weg naar Leeuwarden.
Pieter liever eerst vla een modderweg
naar Grouw. De ruzie liep zo hoog, dat
de broers uit elkaar gingen. Maar Nicolaas
nam alle cadeautjes mee. Pteter kon niet
met lege handen in Grouw aankomen en
ging daarom eerst terug naar Spanje om
verrassingen voor de kinderen te halen
Het gevolg was. dat hij pas op 21 februari
Dit t
het begin van de „moaije tiid", het begin
Als reclamestunt wordt de Grouwster
goedheiligman niet gebruikt. Dat de
keiiers door Sint-Pieter een grotere omzet
hebben, omdat men elkaar cadeautjes
geeft, is een prettige bijkomstigheid. Voor
of na zijn naamdag ziet men niets wat op
het Sint-Pieterfeest betrekking heeft, of
het moesten de etalages zijn. Er is slechts
één Sint-Pieter in Grouw en die maakt op
de 21ste zijn ommegang door het dorp. be
zoekt de kleuters en de zieke kinderen
daarmee is zijn taak beëindigd.
De rol van Sint-Pieter wordt al vi
de twintigste keer vervuld door een v
houder, die hiervoor geknipt is. Dat is de
heer De Leeuw. Zijn ambtsgewaad onder
scheidt zich van dat van zijn broeder
Nicolaas door de kleur. Pieter heeft een
witte, Nicolaas een rode mantel. De functie
van Zwarte Piet werd zaterdag voor de
veertiende maal waargenomen door dc
heer P. Hoen, vader van een dochter van
negentien, die de kunst verstaat zeer goed
met zijn ogen te kunnen rollen.
De naam Zwarte Piet is overgenomen
van het Sint-Nicolaasfeest, want in vroe
ger jaren heette de knecht Hantsje Pik
of Hantsje Plus.
Sint-Pieter kwam evenals zijn collega
en broeder aan per boot uit Spanje,
waarbij het laatste gedeelte van dc route
over het Pikmeer en de Grouw gaat. Als
de wateren rond Grouw bevroren zijn.
arriveert hij per arrestee.
Op het dorpsplein werd hij welkom ge
heten door burgemeester R Walda. die
evenals zijn ambtgenoten elders in,het
land bij het Sint-Nicolaasfeest plegen te
Begeleid door het plaatselijk muziek
korps Apollo zingen de grote cn kleine
Inwoners van Grouw dc officiële Sint-
Piter-sang: 'k Wit icn dei in 't Jicr.
Behalve dit lied kennen dc Grouwster*
nog enkele andere liedjes die betrek
king hebben op dc kindervriend en waar-
er ecu aantal gezongen worden op
de wijs van Sint-Nicolaasversjes.
Onder de burgerij wordt een inzameling
gehouden om cadeautjes tc kunnen kopen
de kinderen van de kleuterscholen,
ongeveer 160 jongens cn meisjes. Dit Jaar
bij het cadeau-pakketje een boekje
dat uitsluitend betrekking heeft op de
Sint-Pieterviering. Er staan verhnalties,
liedjes en aardige tekeningen in. Het doel
van dit boekje is het specifieke en unieke
dorpsfeest levendig tc houden. Want ook
hier dreigt enigszins het gevaar dat het
folkloristisch gebruik gaat verwateren.
In Grouw zijn enkele industrieën die zich
geregeld uitbreiden en veel mensen van
buiten het dorp aantrekken.
Deze „import" was natuurlijk gewoon
het Sint-Nicolaasfeest te vieren en blijft
dit ook in Grouw nog doen. In de prak
tijk komt het erop neer dat de kinderen
van deze met-geboren Grouwsters dus
thuis Sinterklaas vieren, maar drie maan
den later worden geconfronteerd met
diens broeder. Dat kan voor een kind
moeilijkheden opleveren, terwijl boven
dien de financiële draagkracht van de
ouders het niet altijd mogelijk maakt
tweemaal in één Jaar endeairtjes te
schenken. Na een jaar of hoogstens enkele
jaren laten zij 't Sint-Nicolaasfeest dan
vanzelf wel voor wat het is
Mr. J. L. H. Cluysenaar, secr. van het
college van curatoren van de rijksuniver
siteit te Groningen is benoemd tot ge
woon hoogleraar in het sociale recht en
het recht der economische ordening aan
deze universiteit.
Geen excursies
Voor 12 maart zullen door of namens
de P.v.dA. excuses moeten worden aan
geboden aan dc K.V.P. voor „onbe
hoorlijke taal" en „beledigingen", o.m.
vervat m een artikel van het Tweede
Kamerlid De Kardt. Zouden die ver
ontschuldigingen niet worden aangebo
den, dan is de K.V.P. niet bereid tot
samenwerking met dc P.v.dA. in een
nieuw kabinet. Dit scherpe ultimatum
is gesteld door de K.V.-P-partijvoorzitter
mr. H. W. van Doorn zomede door
minister mej. dr. Klompé tijdens een
vergadering in Kras in Amsterdam.
Nu. er zijn sindsdien vele socialistische
redevoeringen gehouden. Maar die ver
langde excuses heeft niemand nog ver
nomen. Het is zeer de vraag of men ze
ooit horen zal. Want er is door de
P.u.dj4. een wonderlijke geest gevaren.
Eenmaal moedwillig losgebroken uit het
kabinetsgareel wentelt zij zich in de
oude zonden. Haar woordvoerders en
haar kranten waren de vrijheid zo zeer
ontwend, dat deze alras tot losbandig
heid ontaardde. Niet overal zo erg als
bij de heer Voskuil, die zichzelf door
bewuste onwaarheden in zijn krant en
voor de radio buiten discussie stelt. Maar
toch hoort men ook wei-achtenswaardige
figuren dingen zeggen, die enkele maan
den geleden niet bij hen opgekomen
zouden zijn. Het is de angst, die hen
driftig maakt. Driftig, onbeheerst en
ndtg. De angst i
nieuw
