Jlicuwe £rihsrl)e ÖTouranl
Turkse premier bij
vliegramp gewond
Toestel boven Engeland
neergestort: 12 doden
Ike: Dulles zal
zelf beslissen
Korter werken zaak voor
liet volgende kabinet
KNAC vraagt meer witte
geleidestrepen op wegen
STAKING
BREIDT
IN BELGIË
ZICH UIT
Geschenken voor jarige
prinses Marijke
Weerkundige satelliet cirkelt
126 minuten om de aarde
in
WOENSDAG 18 FEBRUARI 1959
BUREAUS: Steenstraat 37
Directie, Redactie, Abonnementen- en
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ABONNEMENTEN f7 50 per kwartaal;
f 2.55 per maand; f 0.59 per week
ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter.
Familieberichten f0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting).
Postrekening 58936.
Negenendertigste jaargang no. 11493
CHRISTEL!JK-NATIOISAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stnntoaitich is gftebleora
myn bert ia tegbtnspocf
Dr. II. J. We» ter ink t
Van een cent
en een hart
Zie pagina 3
Conferentie over Cyprus uitgesteld
dende wrak gekropen van een viermotorige Viscount, die hem tezamen
met andere belangrijke Turkse autoriteiten naar Londen zou brengen voor
de drie-mogendhedenconferentie over Cyprus. Twaalf van de 22 inzitten-
het toestel kwamen om het leven, toen de Viscount even voor de
landing op het vliegveld Gatwick een paar boomtoppen raakte en in een
bos neerstortte. Gewond en geschokt werd de premier naar een boerderij
gebracht. Na twee uur werd hij naar een Londens ziekenhuis vervoerd,
men constateerde dat zijn verwondingen niet van ernstige aard zijn.
Het was de bedoeling dat het vlieg
tuig op London Airport zou landen,
naar in verband met de dikke mist
was het naar Gatwick, dat ongeveer
vijftig kilometer ten zuiden van de
hoofdstad ligt, gedirigeerd. Ook daar
was het mistig. De vlieger liet zijn
toestel enige tijd boven het vliegveld
rondcirkelen, raakte toen een paar
boomtoppen en baande zich een weg
driehonderd meter door het ge
boomte, voordat het op de grond te-
President Eisenhower is van mening dat
föhn Foster Dulles als minister van bui
tenlandse zaken moet aanblijven, zolang
hij zich in staat voelt dit te doen en zulks
wenst. De Amerikaanse president wil
Dulles' diensten gebruik maken, zolang
de minister dat zelf wenst. Het zal
moedelijk nog enkele weken duren i
dat Dulles hieromtrent een beslissing kan
Vernomen wordt dat de leiders va
democratische meerderheid in het Con
gres de President in particuliere gesprek
ken hebben meegedeeld dat zij er geen
mkel bezwaar tegen hebben wanneer Dul
les, ondanks zijn ziekte, in de huidige
kritieke fase van de AmerikaansRussi
sche betrekkingen minister van buiten
landse zaken blijft.
Difterie Tussen 1 en 7 februari zijn
12 gevallen van difterie In het land ge
meld, waarvan acht in Voorburg en
In Den Haag.
Dr. H. W. Stenvers, zenuwarts
Utreoht, is benoemd tot officier in
Orde van Oranje-Nassau.
Verduistering nodig? De regering
bestudeert de vraag of verduistering in
oorlogstijd nog nodig zal zijn.
recht kwam. De vleugels en de staart
scheurden af.
Onder de inzittenden bevonden zich de
secretaris-generaal van het Turkse mi
nisterie van buitenlandse zaken Esenbel,
die er zonder verwondingen af kwam.
Twee andere leden van het gezelschap,
Emin Kalafat en Kazim Nefes, werden
respectievelijk met een gebroken been en
met een gebroken arm en hoofdwonden in
het ziekenhuis opgenomen. De oud-minis
ter van verkeer, Arif Demirer, werd met
een gebroken arm naar Londen gebracht.
Verscheidene vooraanstaande Turkse
autoriteiten komen niet voor op de lijst
van mensen die het ongeluk hebben
leefd. Onder hen is de minister
voorlichting, radio en toerisme Server
Somumcuoglu en de chef van het bureau
van de minister-president Ersu.
Conferentie
Premier Menderes. die een paar ge
kneusde ribben en een zenuwschok op
liep, zal vermoedelijk tot vrijdag i
Londense ziekenhuis moeten blijvi
verband hiermee is de rondetafel
conferentie over de toekomst van het
eiland Cyprus voorlopig uitgesteld. Men
hoopt dat Menderes spoedig in staat zal
zijn aan de besprekingen deel te nemen,
omdat men anders in tijdnood komt: de
Britse premier Macmillan en zijn minister
van buitenlandse zaken, Selwyn Lloyd,
vertrekken zondag naar Moskou.
Het gesprek over Cyprus was gis
termiddag reeds begonnen. Aan de con-
ferentie namen de leider van de Griekse
Cyprioten, aartsbisschop Makarios en
de leider van de Turkse minderheid op
het eiland, dr. Kutchuk, deel. Er is nog
niet gesproken over de Britse bases op
het eiland. Makarios zou het, zoals ge
meld, niet eens zijn met de Britse soe
vereiniteit hierover. Engeland heeft zich
akkoord verklaard met het in Zürich
bereikte akkoord over het uitroepen van
de onafhankelijke republiek Cyprus.
Geneefs gesprek
in impasse
Het schijnt dat de besprekingen in
Geneve over het staken van de proeven
met kernwapens in een impasse zijn ge
raakt. Men kan het namelijk nog steeds
niet eens worden over de kwestie van
het bemannen der controleposten. De
Russen staan op het standpunt dat de
bemanning moet bestaan uit personen
die de nationaliteit van het land hebben,
waar de posten zijn gevestigd. De Ame
rikanen verlangen het tegenovergestelde.
Volgens de Russen tracht het Westen op
deze manier een spionagenet in Rusland
op te bouwen.
„NU BESLISSEN IS ONJUIST"
zou doen verminderen, kan thans niet
aan de orde worden gesteld Dit ad
vies heeft de S.E.R. aan de regering
uitgebracht. Wel is de Raad van me
ning, dat het geen bezwaar zou ont
moeten thans de mogelijkheid te ope
nen voor een voorzichtige en gelei
delijke invoering van arbeidstijdver
korting.
Voorwaarde is echter, dat deze ver
korting van de arbeidstijd gemotiveerd
is door een daardoor te veroorzaken
extra stijging van de produktiviteit.
De regering, die dit advies heeft be
studeerd, is echter van mening, dat ook
onder de door de S.E.R. genoemde voor-
TVE KNAC vraagt meer witte geleide-
n strepen op de buitenwegen, midden-
strepen zowel als kantstrepen Bij de
zware mist van de afgelopen weken is
opnieuw gebleken, aldus de KNAC in
brieven aan de directeur-generaal van
rijkswatersbaat en de colleges van gede
puteerde staten van alle provinces, hoe
belangrijk deze sbrepen zijn.
Rijkswaterstaat laat op betonwegen
geen witte strepen aanbrengen, als de
rijstroken door duidelijk zichtbare langs-
voegen zijn gescheiden. Naar de mening
van de KNAC heeft de praktijk echter
uitgewezen, dat ook op betonwegen een
rijstrookindeling met witte strepen nodig
is. Men baseert zich daarbij onder meer
op de in de recente mistperiode op
gedane ervaringen en als voorbeeld wordt
De mi
de
MIJNWERKERSSTAKING in
Borinage breidt zich uit tot
de andere Belgische kolengebieden.
Geschat wordt dat nu ongeveer
10.000 mijnwerkers in België het
werk hebben neergelegd.
De Belgische regering heeft giste
ren de precaire toestand met de leden
van de Hoge Autoriteit van de EGKS
besproken. Van Belgische kant is be
loofd, dat de invoer van steenkool
uit Nederland en Duitsland niet
lal worden beperkt.
Op haar beurt heelt de Hoge Autori
teit toegezegd de toestand van „dui-
ielijke crisis" in ernstige overweging te
»men. Dit besluit betekent, dat voor de
diverse kolenbekkens in de K.S.G.-landen
iroduktiequota worden vastgesteld. Ook
vernomen, dat de Hoge Autoriteit
overweegt de sociale gevolgen (conjunc
turele werkloosheid) van de kolencrisis
te bestrijden.
De Raad van ministers van de K.S.G,
kan het besluit tot afkondiging van
«duidelijke crisis" met meerderheid van
«temmen nemen.
Over het algemeen heeft de staking,
buewel ze zich snel uitbreidt, een rustig
verloop. Hier en daar hebben zich enige
incidenten voorgedaan. In Cuesmes heeft
de rijkswacht stakers, die in alle straten
van dit plaatsje versperringen opwier-
P«, over velden en tuinen achtervolgd.
Limburg rustig
In de Nederlandse mijnstreek reageert
«en rustip op de moeilijkheden in
Belpische mijnindustrie Men r.:?mt
t/vaehtende houding aan.
Zowel de mijndirecties als de mijn-
erkers zijn ervan overtuigd, dat de
Nederlandse mijnindustrie een volkomen
rond bedrijf is, ook in deze tijd. Al
leen invloeden van buiten af, in casu
3e Duitse en Belgische beschermende
maatregelen over de eigen kolenafzet.
:ouden de Nederlandse mijnindustrie in
moeilijkheden kunnen brengen.
Er is nergens van onrust sprake, maar
oei van een gespannen oplettendheid, zo
verd van de zijde van de katholieke mijn-
werkersbond gezegd.
Vervoerdiensten en
ziektegevallen
Zowel de N.Z.H. (de blauwe) als de
H.T.M hebben te kampen met een toe
nemend aantal zieken onder het perso
neel van de vervoerdiensten Het gevolg
hiervan is, dat de N.Z.H niet meer mpi
zgn versterkingsbussen kan rijden De
H.T.M. /.iet evenmin meer kans tijden.'
de spitsuren extra bussen of trams te
laten lopen. De lijndiensten kunnen wel
volgens het gebruikelijke schema in
stand worden gehouden.
Over de gehele linie bezien, blijft het
aantal ziektegevallen erg meevallen. Op
sommige scholen zijn meer kinderei
ziek dan normaal, doch op weer ander
scholen merkt men niets extra's van d'
griep. Grote bedrijven en instellingen
deelden ons eveneens mee niet of nauwe
lijks meer zieken dan normaal te hebben
Majoor Sosa Blanco, ls vandaag in de
Cubaanse hoofdstad Havanna terechtge
steld. nadat hij voor de tweede keer waf
ter dood veroordeeld wegens oorlogs-
de rijksweg Den HaagUtrecht genoemd.
van sommige gedeelten wel en an
dere (beton) gedeelten geen geleidestre
pen hebben.
In de brief aan de ooileges van gedé-
puteerde staten wordt gevraagd om ook
op de provinciale wegen betonwegen
inbegrepen in ruimere mate over te
gaan tot toepassing van as- en kantstre
pen.
BRITS PROFESSOR
PER OLIFANT
OVER DE ALPEN
De Britse professor Hoyte is van plan
net een Indische baby-olifant nit de die-
entuin van Turijn over de Alpen te
trekken, waar naar zijn mening eens
Hannibal dit heeft gedaan. Zoals be
kend trok de Carthaagse veldheer in het
jaar 219 voor Christus met een aantal
strydolifanten over de Alpen. Geschied-
ichrüvers hebben vaak beweerd
Hannibal langs de Rivicrakust Italië is
binnengeglipt, doch volgens professor
Hoyte heeft hü een vee! moeilijker weg
gekozen: de 2400 meter hoge Clapierpas.
De Britse geleerde heeft de reis het vo
rige jaar al eens te voet gemaakt en on
der het motto „als ik het kan. kan een
nt het ook", gaat hy nu samen met
Jumbo. Lloyds zullen het dier verzekeren
aliaanse schoenmakers zullen „schoe-
voor het dier leveren, aangezien
zijn boeven niet tegen de rotsgrond be
land zijn.
Twee protestantse ministers in actie:
boven ir. C. Staf, die gistermiddag in
dc Tweede Kamer met staatssecretaris
Moorman aandachtig Inisterde naar
de uitslag van de stemming over het
amendement betreffende de kruisers
en onder prof. dr. J. Zijlstra. Hij
werd gisteravond door de heer C. Val-
star (achter het stuur) in een snelle
wagen van de Haagse Dierentuin naar
de C.C.W.S.-veiiing in Naaldwijk ge
reden. Met zijn collega mr. J. van
Aartsen moest de minister spreken op
verkiezingsbijeenkomsten in Den
Haag en in Naaldwijk. Terwijl mr.
Van Aartsen in Naaldwijk sprak, voer
de zijn ambtgenoot in Den Haag het
woord. Daarna werden de sprekers
per auto geruild.
„Kuinderbrug is
maar een tijdelijk
arbeiderskamp"
Naar aanleiding van de berichten over
het „leegstaande dorp" Kuinderbrug in
de Noordoostpolder, verklaart de direc
teur van de Wieriagermeer dat het dorp
in 1945 gebouwd werd als tijdelijk arbei
derskamp. Omdat in die tijd geen hout
te krijgen was, moest in steen gebouwd
worden. De Wieringermeerdirectie ont
kent dat er sprake is van een planologi
sche fout.
In verband met de zeer grote behoefte
aan huisvesting in de jonge polder zijn
enkele barakken van dit kamp enigszins
verbouwd en geschikt gemaakt als nood
woningen.
De noodwoningen zijn thans in feite
niet meer voor bewoning geschikt. Het is
de bedoeling tot afbraak over te gaan.
ten einde de nog bruikbare materialen
elders nuttig aan te wenden.
Nederlandse hulp
bij drooglegging
in India
Nederland zal India hulp verlenen bij
de drooglegging van 225 km2 zouthouden
de grond langs de Saurashtrakust van
Bombay krachtens oen overeenkomst die
gisteren is getekend.
De waarnemend land'bouw-attaché van
de Nederlandse ambassade, de heer D.
W. R. Los, tekende gisteren in New Delhi
het akkoord namens de Nederlandse re
gering.
Het project zal op de duur een jaar
lijkse landbouwproduktie opleveren ter
waarde van naar schatting 7,5 miljoen ru-
pies (zes miljoen gulden).
De Nederlandse regering zal de kosten
dragen van een verkenningsproject
de inpolderingswerkzaamheden ovei
km2 dat in 1960 zal worden voltooid.
Het project ls voor het eerst ter sprake
gekomen tijdens het bezoek van premier
Nehroe aan Nederland in de zomer
1957.
waarden het openstellen van de moge
lijkheid tot verkorting van de arbeids
duur in zijn gevolgen vooruitloopt op
een beslissing over het vraagstuk in zijn
algemeenheid. Deze beslissing, aldus het
door de regering uitgegeven communi
qué, moet evenwel aan het na de verkie
zingen optredende kabinet worden voor
behouden.
Om het nieuwe kabinet in de gelegen
heid te stellen zijn beslissing zo snel
mogelijk te nemen, is aan het college
van rijksbemiddelaars gevraagd na te
gaan of de door dc S.E.R. genoemde re
delijke zekerheid voor een stijging van
produktiviteit bij arbeidstijdverkorting
inderdaad aanwezig is.
De S.E.R. heeft de regering verder ge
schreven. dat niet de zekerheid kan
worden gegeven, dat haar gevraagde ad
vies over de economische ruimte voor
de streefdatum van 1 mei gereed zal
zijn. Gewezen wordt in dit verband op
de vele vraagstukken, die hierbij aan de
orde zijn. Wel belooft de S.E.R. het uit
brengen van het advies zoveel mogelijk
te bespoedigen.
Ministerie M.W.
wel nodig
In het voorlopig verslag uit de Eerstt
Kamer over de begroting 1959 van maat
schappelijk werk werpen sommige Eerste
Kamerleden de vraag op, Juist met het
oog op de komende verkiezingen zo zeg
gen zij, of het voor het maatschappelijk
werk wel noodzakelijk 16 een afzonder
lijk departement te handhaven.
ONTSNAPT PORTUGEES
OPPOSITIELEIDER
VRAAGT ASIEL
De vroegere Portugese oppositieleider,
kapitein Henrique Malta Galvao, die op
15 januari is ontsnapt uit een ziekenhuis
in Lissabon, waar hij werd behandeld,
terwijl hij een gevangenisstraf van zes
tien jaar moest uitzitten, heeft zich gis
termorgen onverwachts gemeld bij de
Argentijnse ambassade, waar hij politiek
asiel heeft gevraagd. Of dit wordt aan
vaard ls nog niet bekend.
Onlangs heeft een andere oppositielei
der, Delgado, zich gewend tot de Argen
tijnse ambassade. Delgado, die zich in
Portugal niet meer veilig voelde, was
echter nog een vrij man. terwijl Galvao
een ontsnapte gevangene ls.
Kampeertent, radio en platen
omstreeks het middaguur in paleis
Soestdijk een deputatie ontvangen van
de verbindingsdienst der Koninklijke
Prins Bernhard
aangekomen in
Rio de Janeiro
Een grote groep Nederlandse kinderen
heeft prins Bernhard gistermiddag een
hartelijk welkom bereid, toen hij op het
vliegveld van Rio de Janeiro in Brazilië
landde. Zij wuifden met vlaggetjes en be
gonnen hard te juichen toen de Prins uit
het door hem zelf bestuurde vliegtuig van
de Braziliaanse luchtmacht stapte.
De Prins was van Sao Paulo vertrok
ken waar hij enkele dagen was geble
ven. Bij zijn vertrek zei hij tegen journa
listen, dat de vorming van de Europese
economische gemeenschap in de Latijns-
Amerikaanse landen wel enige ongerust
heid heeft gewekt.
De toeneming van het economische po
tentieel in de wereld zal echter ook de
koopkracht doen stijgen en daarmee gaat
een grotere vraag naar produkten uit
Zuidamerikaanse landen gepaard. De uit
voer van deze landen zal dan ook binnen
tien jaar een aanzienlijke stijging te
geven, meende de Prins.
DE VERENIGDE STATEN hebben
gistermiddag een kunstmaan in
een baan om de aarde gebracht. De
nieuwe satelliet is gelanceerd met
een Vanguard-raket en dienit om
weerkundige gegevens te verzame
len.
Het was vijf minuten voor vijf Neder
landse tijd toen de zware drietraps
raket in een lichte motregen de aarde
verliet. Op de basis te Cape Canaveral
kon men tien seconden lang zien hoe
het projectiel in een zuiver rechte lijn,
een staart van oranjekleurige vlammen
achter zich latend, omhoog klom. Ten
slotte benamen de regenwolken het uit
zicht.
Een lange tijd van spanning volgde,
maar eindelijk, na twee uur en twin
tig minuten, kwam uit Washington de
officiële mededeling dat de lancering
geslaagd was.
De naam van de satelliet is Vanguard
UI. De kunstmaan zelf 16 een bijna 10
Succesvolle
lancering van
Vanguard III
kg zware bol volgepakt met precisie-
instrumenten. De laatste trap van de
raket weegt 22 kg en beschrijft dicht
in de buurt van de kunstmaan even
eens een baan om de aarde.
Bij de instrumenten in de satelliet, die
een doorsnede van een halve meter
heeft, zijn twee foto-elektrische cellen
die het wolkendek van de aarde moeten
fotograferen. De geleerden hopen uit
de gegevens die regelmatig naar de
aarde worden geseind een weerkaart te
kunnen samenstellen.
Zware stormen die zich ergens hoog in
dampkring aan het ontwikkelen zijn,
kunnen op deze manier tijdig gesigna
leerd worden. Al deze inlichtingen zijn
vanaf de aarde moeilijk te verkrijgen,
vooral boven de afgelegen delen
de oceaan en woestijnen.
De nieuwe maan betekent dan ook het
begin van een groot programma
satellieten te gebruiken om de w
voorspellingen op lange en korte ter
mijn te verbeteren. Verwacht wordt,
dat deze kunstmanen een nieuw tijd
perk in de metereologie inluiden en
mogelijk de sleutel zullen geven om het
weer min of meer te kunnen beheersen.
Als alles naar wens verloopt, houden de
voedingsbatterijen van de instrumenten
het twee weken uit. De baan van de
satelliet maakt een hoek van 24 graden
met de evenaar en ligt tussen de 35
graden noorderbreedte en 35 graden
zuiderbreedte.
De kunstmaan bestrijkt 25 procent van
het aardoppervlak. De hoogte van de
satefliet varieert van 536 tot 3280 kilo
meter. De snelheid is 28.800 kilometer
per uur Een tocht om de aarde duurt
126
Vallende tak trof
jongen dodelijk
In een tuin aan de Victorialaan in Was
senaar is gistermiddag omstreeks kwart
voor vier de 18-jarige Alfred Snelder-
waard door een vallende tak dodelijk ge
troffen.
De jongen was met zijn vader en an
dere mannen bezig een boom te rooien
Een tak bleef plotseling even hangen om
daarna neer te vallen op een andere plaats
dan verwacht was. De tak trof de jongen,
Hij was op slag dood.
Interland-voetbal
op televisie
De N.T.S. relayeert op zaterdag 28 fe
bruari a.s. (dus volgende week) een re
portage van dc interland-voetbalwed
strijd Italië—Spanje, welke dan in Ro
me wordt gespeeld. Dick van Bommel is
De uitzending duurt van 3.205.15
uur; het kinderprogramma begint een
kwartier later dan gewoonlijk.
landmacht. Deze bood twee geschenken
aan, een dubbeldaks kampeertent met
bagageruimte en luifel en een draagbaar
radiotoestel.
Daarna bood een deputatie van de
stichting „Het vierde Prinsenkind" de
jarige Prinses een geschenk aan. Deze
stichting organiseert vakantiekampen
voor lichamelijk gehandicapte kinderen.
Tot de deputatie behoorde de elfjarige
Mary Bakker, die is opgenomen in de
Adriaan-stichting in Rotterdam en met
behulp van beugels loopt. Ook is zij lid
van de Blauwe vogels, een afdeling van
het Nederlandse padvindstersgilde voor
gehandicapte padvindster*.
Ook was aanwezig Arie Groeneveld,
een 13-jarig spastisch patiëntje uit Krim
pen aan den IJssel, die kwam in de
plaats van het Ambonese jongetje Jacob
Krfja, die ziek is geworden.
Het geschenk was een drietal gram
mofoonplaten met Franse liedjes.
Minister bezorgd
over financiën
der gemeenten
In zijn memorie van antwoord aan de
Eerste Kamer zegt minister Struyckcn
dat dc financiële positie van dc gemeen
ten hem in verschillende opzichten met
enige zorg vervult. De gemeenten die
nen niet met hun uitgaven boven dc hen
bekende middelen te gaan, aldus de mi
nister, omdat In 1959 de grens van dc ca
paciteit van het gemeentefonds is be
reikt en op aanzienlijke hulp uit hoofde
van een subjectieve herziening der al
gemene uitkering niet gerekend kan
Hoewel de dienst 1956 nog niet Is af
gesloten, kan reeds thans gezegd worden,
dat ook voor dat Jaar, ondanks de om
standigheid, dat met subjectieve verho
gingen een bedrag van rond 35 miljoen
gemoeid zal zijn, evenels In 1957 gere
kend zal moeten worden op een vrij groot
aantal tekorten.
Somber weer
De Bilt verwacht tot morgenavond;
Overwegend zwaar bewolkt
mmet op vele plaatsen mist en
hier en daar enige motregen.
Meest zwakke wind uit
westelijke richtingen. Wei
nig verandering in tempe
ratuur. (Opgemaakt om 11.15
ZON EN MAAN
Donderdag 19 febr.: Zon op 7.50, onder
18.00; Maan op 14.01, onder 4.56 uur.
23 februari volle maan.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
St.,rich,.In
Oslo
Kopenh
Grenoble
Ntce
Berlijn
?!s
ilü
ï-c» d
windstil
windstil
windstil
windstil
WNW
t S 2