JHctuuc geihsct)c GTourant
Protestmars naar Brussel?
In 1956 was er één forens
op vijf gezinshoofden
DEZE WEEK INWILLIGING EISEN, ÖF:
Staking mijnwerkers
chaos in Borinage
Rebellie
Zon nog niet in staat de
mist te verdrijven
Amerikaan pleit voor
hulp aan Indonesië
MAKARIOS PLOTS TEGEN
PLAN VOOR CYPRUS?
Senaat bidt 0111 genezing
van Foster Dulles
DINSDAG 17 FEBRUARI 1959
ABONNEMENTEN f7 50 per kwartaal;
f2.5:? per maand; f 0.59 per week.
ADVERTENTIES: f0.20 per millimeter.
Fam ..ebenchten f0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting).
Postrekening 58936
Negenendertigste jaargang no. 11492
CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
..Stanluastich Is ahfblmn
myn hert in teahenspoet"
U.K.II. prinses Wilhelmin
„Christ avant tout"
Zie pagina 5
Dreigend beeld van de opmar
cherende mijnwerkers na de
protestbijeenkomst van Qua-
regnon: met uitgestoken vlag
gen op weg om hun in de ge
vangenis van Bergen ingesloten
collega's te bevrijden.
T4ELGISCHE MIJNWERKERS zullen in een protestmars naar Brussel
LI trekken en de algemene staking in de Borinage zal tot andere mijn-
bekkens worden uitgebreid, wanner de regeringsmaatregelen ter sanering
de Belgische mijnen niet spoedig worden herzien. Dit is gistermiddag
besloten in Quaregnon, waar vijftien duizend stakers deelnamen aan een
protestbijeenkomst van het socialistische comité voor gemeenschappelijke
ictie. De staking in de Borinage was gisteren algemeen en men verwacht
niet dat de komende dagen veel werk zal worden verzet. De chaos in de
mijnstreek is enorm, terwijl men ook in de mijnen van het Kempense bek
ken in opstand komt. In het plaatsje Waterschei hielden drieduizend mijn
werkers en middenstanders een demonstratie, waaraan Kamerleden en
senatoren deelnamen.
In het Nederlandse Zuid-Limburg heerst eveneens onrust als gevolg van
de nijpende kolencrisis in de landen van de E.G.K.S. Gedeputeerde Staten
van Limburg hebben aan de regering in Den Haag het volgende telegram
gezonden:
,De staten van Limburg verzoeken de regering dringend haar bijzondere aandacht
schenken aan de steeds moeilijker wordende situatie der Limburgse mijnindustrie
vooral als gevolg van in andere landen getroffen maatregelen. Beschermende maat
regelen in het belang der Limburgse mijnwerkersbevolking zullen naar het Inzicht
der Gedeputeerde Staten op korte termijn genomen moeten worden."
Als gevolg van de ernstige moeilijkhe
den in het Belgische mijnengebied zouden
de leden van de Hoge Autoriteit van de
E.G.K.S. vandaag in België besprekingen
met de Belgische autoriteiten. Het
blad Le Soir schrijft dat het uur van de
beslissing is genaderd. Als België niet op
de hulp van de Hoge Autoriteit noch op
de sympathie van Nederland en Duits
land kan rekenen, zal het zonder twijfel
eigen heilmiddelen zoeken.
Le Soir wenst, dat de Hoge Autoriteit
foedkeurt dat de invoer van Neder-
'andse en Duitse steenkool beperkt
ordt en dat de bijzondere noodtoestand
oor de Belgische mijnen zal worden af
gekondigd. Tot nu toe heeft de Hoge
Autoriteit deze Belgische verlangens van
de hand gewezen.
GELADEN
Gistermiddag leek de staking in de
Borinage, terwijl deze naar het Kem
pense bekken dreigde over te slaan,
algemeen te worden. Niet alleen in
mijnen, maar ook in de andere in-
dustriën lag het werk volledig stil.
In vrijwel alle plaatsen sloten de win
keliers zich bij de staking aan. Zij lieten
de rolluiken zakken of dekten hun win
kelruiten af met donker papie^.
De brandpunten van de staking zijn
Frameries, Paturages en Bergen. Men zag
gisteren weinig voetgangers op de str;
het verkeer per auto was vrijwel
mogelijk geworden door de wegversper
ringen en de kapotte flessen, die de st<
ïeersmeten. Overal kwam men pi
itrouilles van de rijkswacht tegen.
Alleen moest in Quelcgnon hande
lend worden opgetreden, toen onge
veer vijfhonderd stakers zeventien ge
arresteerde makkers probeerden te
bevrijden. De gendarmes slaagden erin
de betogers met traangasbommen en
waterstralen uiteen te drijven.
CHAOS
Het internationale treinverkeer tus-
:n Brussel en Parijs bleef normaal door
gaan. Tussen Bergen en de Franse grens
worden alle spoorwegovergangen door de
rijkswacht bewaakt.
In sommige straten hebben de stakers
ilo's zwarte smeerolie uitgesmeerd, zo
dat het rijden bijzonder gevaarlijk is
geworden. Wegen zijn versperd door ge
kantelde wagens. Het lokale transport ii
geheel ontwricht door tramwagens, dd<
Uit de rails zijn gelicht.
De oproep van de Belgische minister
an economische zaken Van der Schueren
het werk vandaag te hervatten, heeft
succes gehad. Integendeel. De
nister zei dan ook dat de regering
mogelijk kon terugkomen op het besluit
aantal mijnen in de Borinage defini
tief te sluiten.
Deze mijnen zijn gesloten In het kadei
van het saneringsplan voor de Bolgischt
mijnen. Volgens dit plan zal de dagpro-
duktie van 13.000 ton verlaagd worden
tot 8000 ton per dag Dat betekent dat
vele schachten gesloten zullen worden
lor 6.000 mijnwerkers elders werk
gevonden moet worden.
Juist dit plan heeft grote ongerustheid
veroorzaakt in de Borinage. Men gelooft
tiet, dat deze werklozen door industrie
vestiging weer aan de slag zullen ko
men. Men zegt recht op werk te hebben
noemt de uitkeringen slechts een
DE KEMPEN
Vooral in de mijnen van de Kempen
men hierover ongerust. Bovendien heeft
de regering in het Vlaamse deel var
België nog geen industrievestiging toe
gezegd. De gemiddelde werkloosheid ir.
Kempen is al tot zes dagen per maand
gestegen, terwijl er ook schachten zijn
waar elf dagen per maand niet wordt ge
werkt. De economie, zo luiden de grieven
de Kempen, is te eenzijdig op Wal
lonië gericht.
Gisteren is dan ook een grote demon-
Mijnramp in Pakistan
In een mijn in het Soregcbergtc op 25
hm van Quctta (Pakistan) zijn ten ge
volge van een ontploffing dertien mijn
werkers om het leven gekomen en zes-
Hen gewond.
stratie in Waterschei gehouden. In rede
voeringen werd aangedrongen op een
onmiddellijke staking van de koleninvoer.
DREIGING
Tijdens de massameeting in Qua
regnon werden alle grieven weer
naar voren gebracht. Ondanks de
zeer geladen sfeer slaagden de orga
nisatoren, het socialistische actie
comité, erin alles ordelijk te laten
verlopen.
kwam een resolutie uit de bus.
de arbeiders van de Borinage zich
tegen iedere sluiting van de mijnput-
t*i verklaren, zolang geen neuwe in
dustrieën zijn opgericht, waar de werk
loze mijnwerkers werk kunnen vinden.
Het stilleggen van een aantal goed uit
geruste mijnen acht men in strijd met de
belangen van het land. Op deze manier
wordt een gehele streek economisch ter
dood veroordeeld.
De Nationale Kolenraad wordt ge
vraagd met de vakbonden overleg te ple
gen over de nationalisatie van de mijnen
In de loop van vandaag werd uit He
negouwen gemeld, dat ook daar de mijn
werkers het werk hebben neergelegd
Het betrêft hier naar schatting 12.000
man. Bij de mijnen zijn posten uitgezet
Kunstmanen voor
meteorolo eische
O
onderzoekingen
de
gische kunstmanen te lanceren Dit pro
gram beoogt het eerste globale beeld van
de aarde te verkrijgen De satelliet zou
door de marine, die zich bezighoudt met
het Vanguard-project, in een baan circa
500 mijl boven de aarde worden gebracht.
Veel stagnatie in
Z.-Vlaanderen
(Van een onzer verslaggevers.)
TVAAKT NEDERLAND de mist
A*- en daarmee de sombere dagen
niet meer kwijt? Het lijkt er op of
de zon nooit meer zal doordringen
tot de lage landen, hoewel zij daartoe
vanmorgen ernstige pogingen onder
nam.
Zo nu en dan boorden zich enkele zon
nestraaltjes door. de grijze nevelen, die,
Nederland nu al bijna twee weken dag-in,
dag-uit te zien heeft gekregen. Maar de
zon kon het kennelijk niet alleen af. Maai
er kwam geen wind te hulp.
De mist bleef dus ook vandaag een
groot deel van Nederland bedekken. Er
was namelijk zo goed als geen wind dooi
de nabije aanwezigheid van een krachtig
hogedrukgebied en er kwamen ook geen
depressies, die de neiging vertoonden een
aanval te doen op de hegemonie van dat
hogedrukgebied. Omdat voorts weliswaar
minder koude, maar wel vochtige lucht
van zee binnendreef, glorieerden mist en
laaghangende bewolking boven een r.og
steeds te koud aardoppervlak. Gaf het
weer gisteren even de illusie van een be
ginnend voorjaar, gisteravond vormde
zich een nieuw nevelgordijn over een
groot deel van ons land. vooral in het
zuiden, waar hoogstens 25 meter zicht
was. Langs de Zuidhollandse kust was
het wel iets beter en helderder.
Ook op Schiphol viel een lichte verbe
tering waar te nemen. Tot vijf uur gister
middag kon geen enkel vliegtuig op onze
nationale luchthaven landen, maar na de
avond werd het beter en kon een aantal
toestellen aan de grond worden gezet.
In de eerste helft van februari heeft
men op Schiphol niet minder dan 185 uur
(51,4 procent) geteld, waarbij het zicht
minder was dan de limieten, die uit vei
ligheidsoverwegingen voor het landen zijn
vastgesteld. Gedurende de gehele maand
februari van het vorig jaar werden 50
misturen (7,4 procent) genoteerd en het
is duidelijk, dat in de afgelopen twee we
ken het record in alle opzichten, maar dan
in ongunstige zin, is gebroken.
Het zakenleven in Zeeuws-Vlaanderen
heeft inmiddels, nu dk veerboten op de
Westerschelde niet of onregelmatig va
ren, met ernstige financiële en economi
sche moeilijkheden te kampen. Handela
ren, die de markten in Terneuzen, Hulst.
Oostburg, IJzendijke of Axel willen be
zoeken, durven dit niet aan daar zij bang
zijn niet dezelfde dag terug te kunn<
keren. Bovendien lopen zij de kans. dat
hun collectief verzonden koopwaar
op tijd aankomt en hier en daar valt reeds
een lichte stagnatie in de aanvoer
levensmiddelen waar te nemen. De enige
scheepjes die nog regelmatig varen
de vissersvaartuigen, die vanuit Breskens
opereren. Velen maken dan ook va:
bootjes gebruik om de Schelde ove
De directeur van de Amerikaanse in
ternationale hulpverlening in Indonesië,
nes C. Baird Jr heeft tegenover A.P
klaard, dat Indonesië zijn kritiekste
nt. Volgens hem is de schade tengevol
ge van de uitdrijving der Nederlandse be-
rijven niet zo pijnlijk als het lijkt
Als Indonesië gesteund wordt, zal het
de onafhankelijkheid kiezen boven com-
isme. Ondanks propagandistisch uit
gebuite communistische leningen, ont
vangt Indonesië bijna alle belangrijke
technische opleiding van het Westen Ui"
Amerika zullen belangrijke leningen blij
ven toevloeien Amerika moet zich ver
zetten tegen meten van andere landen
r zal nog een generatie over heen gaan
Indonesië een stabiele welvaart heeft,
ir na tien jaar begint het nu de met
Washington overweegt een nieuwe over
eenkomst voor overtollige landbouwvoort-
brengselen, kredieten voor bouw van een
hotel en een kunstmestfabriek, aanleg
van wegen en de koop van 19 K P M -
schepen De Amerikaanse pogingen zijn
geconcentreerd op opleiding van 1500 In
donesiërs in Amerika. Te Washington
heeft hij meer begrip gevonden voor In
donesië en oprechter streven om te hel
pen Baird meende, dat het Nederlandse
bestuursbeleid zich gekenmerkt had „door
vrijwel volkomen steriliteit, zodat slechts
7 procent van de bevolking lezen e
schrijven kon". Het wegvallen van de Ni
Tandartsen uit Indonesië
Staatsblad 699 bevat een besluit to
regeling van de totale van In Indonesië
bevoegde tandartsen en vroedvrouwen
van Nederlandse nationaliteit tot uitoefe
ning van de praktijk in Nederland.
derlandse ondernemingen had volgens
Baird de Indonesiërs van een psychologi-
iche last bevrijd.
Baird vertoeft thans drie jaar in In-
lonesië
Nederland, vraagt
opheldering
Het Nederlandse ministerie van buiten
landse zaken zal volgens A. P. de Ameri-
tanse regering een officiële opheldering
■agen over de verklaringen van Baird.
RUSSISCH SCHIP
SPIONEERT IN DE
STILLE OCEAAN
Een Russisch schip, dat op het ogenblik
in de buurt van de Hawaii-eilanden kruist
om metereologische waarnemignen te
doen, bespioneert in werkelijkheid de
Amerikaanse installaties in de Stille
Oceaan.
1 verklaarde het Amerikaanse con
greslid, James G. Fulton, gisteren op een
bijeenkomst van de Commissie voor ruim-
aart van het Huis van Afgevaardig-
Spoedbijeenkoinst Grieks kabinet
VOOR hij vanmorgen naar Londen
vertrok, heeft premier Kara-
manlis van Griekenland zijn kabinet
roepen. In diplomatieke kringen te
Athene verluidt dat er in Londen
ernstige meningsverschillen zijn ont
staan tussen de Griekse delegatie en
aartsbisschop Makarios. De Cypri
sche leider zou bezwaar maken tegen
de Britse soevereiniteit over militai
re bases op het eiland.
De Griekse bladen brachten het
„terugkrabbelen" van Makarios van
daag met grote koppen. Een woord
voerder van de regering zei vanmor
gen: „De gisteravond uit Londen ont
vangen berichten dat Makarios plot
seling niet met de overeenkomst van
Zürich akkoord gaat, kunnen niet
juist zijn. Hij heeft de tekst vai
overeenkomst aanvankelijk goedge
keurd.
Deze tegenspraak neemt echter niet
weg. dat Karamanlis het bericht veroi
rustend genoeg achtte om zijn kabinet
bijeen te roepen. Men vreest dat Mak:
rios' houding de ronde-tafel-conferentie
over het instpllen van een onafhankelijke
republiek zal tegenhouden.
Sjah trouwt niet
niet Gabriella
De sjah van Perzië heeft zijn plan,
om met de Italiaanse prinses Maria Ga
briella te trouwen, opgegeven. Hij zal
om dynastieke redenen met een Moham
medaans meisje trouwen, zo is gisteren
in goedingelichte kringen te Teheran
verklaard. De Sjah zou van een huwe
lijk met de roomskatholieke prinses Ga
briella, de 18-jarige dochter van ex-
koning Umberto van Italië, hebben afge
zien wegens de geloofsbezwaren die tegen
dit huwelijk bestaan.
De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Foster Dulles, gaat na
zijn operatie goed vooruit. Gisteren is hij een half urrtje opgeweest en
heeft in een stoel gezeten. Hij is opgewekt. Nog deze week zal men een be
gin maken met de stralingstherapie tegen kanker.
In de Amerikaanse Senaat werd gisteren een oigenblik stilte in acht genomen om
te bidden voor een spoedig en volledig herstel van de minister.
Senator Mansfield opperde het idee, om de ministersconferentie van de Grote Vier
in Washington 'te houden, zodat men rechtstreeks advies kan vragen aan Dulles. In
Engeland vrklaarden diploma.ten dat nog geen plannen bestaan om de datum van
de conferentie te veranderen, maar dat het wel mogelijk is, de plaats waar zij wordt
gehouden te veranderen. Dit echter op voorwaarde dat minister Dulles actief aan de
besprekingen kan deelnemen
HET Centraal bureau voor de sta
tistiek heeft de uitkomsten ge
publiceerd van de forensentelling,
die gelijktijdig met de algemene wo
ningtelling van juni 1956 is gehou
den. Blijkens de verkregen eindcij
fers werken minstens 650.000 perso
nen buiten hun woongemeente, on
der wie bijna een half miljoen hoof
den van huishoudens. Dit betekent,
dat van elke vijf hoofden van huis
houdens met een beroep één forens
is. Voor 50.000 of ruim 10 pet van
deze forensen bleek de scheiding
tussen woon- en werkgemeente sa
men te hangen met de woningnood
Invloed van
woningnood
kend zijn. zal dit aantal in 1947 zeker niet
minder zijn geweest. De vermeerdering
van het aantal forensen onder de hoofden
va nhuishoudens van 300.000 in 1947 tot bij
na 450.000 in 1956, kan dan ook vrijwel ge
heel al6 een reële toeneming van het fo
rensenverkeer worden beschouwd.
Nadere regionale splitsing der cijfers
leert, dat het forensenverkeer zich In
hoofdzaak concentreert in dc randgemeen
ten rond de grote steden in wcst-N«
land en rond de grote Industriecentra in
de oostelijke en zuidelijke provincies,
bijna de helft van de eerder bedoelde
In de uitgesproken plattelandsgemeen
ten (meer dan 50 pet agrarische bevol
king) werkt slechts 12 pet van de hoof
den van huishoudens met beroep buiten
de woongemeente. Vpor de kleine ge
ïndustrialiseerde plattelandsgemeenten is
dit percentage ruim 40. In de specifieke
forensegemeenten, gelegen rond de gro
te steden en in het Gooi, Noord- en Zuid-
Kennuemerland. e.d., is meer dan 50 pet
van de hoofden van huishoudens met
beroep forens.
In de twaalf gemeenten met meer
100.000 inwoners tezamen zijn bijna 75.000
hoofden van huishoudens geteld, die In
een andere gemeente hun beroep uit
oefenen. Daartegenover komen In di
gemeenten ea 110.000 hoofden van hti
houdens werken, die elders wonen.
De West-Friese flora, het jaar
lijkse bloemenfestijn-in-de-
winter in de grote veilinghallen
te Bovenkarspel, is gisteren
geopend en de tentoonstelling
is vooral nu de mist dag na dag
hangt over de lage landen, een
lust voor het oog.
Prins ontvangt
landgenoten
Driehonderd landgenoten zijn gisteren
door prins Bcrmhard begroet op een ont
vangst, dae de Nederlandse kolonie in
Sao Paulo de vorstelijke bezoeker aan
bood. De gouverneur van Sao Paulo. Car-
valho Pinto en de Nederlandse consul-
generaal mr. S. Baron van Heemstra ver
gezelden dc Prina. De consul te Curitiba.
ds. W. V. Muller en de gouverneur wer
den onderscheiden. Gisteravond bood do
consul-generaal een diner aan In zijn
ambtswoning.
De Prins heeft nog een beetje griep,
waardoor hij zijn programma ln het week
einde moest besnoeien. Zodoende ver
bleef hij maar enkele ogenblikken op een
receptie, die de gouverneur te zijner ere
Inmiddels is Karamanlis om half tien
vanochtend naar Londen vertrokken. Men
verwachtte hem om vijf uur vanmiddag
op London Airport. Naar verluidt heeft
hij van de Griekse regering carte blanche
gekregen om alle beslissingen te nemen,
die hij noodzakelijk mocht achten.
Later is vernomen, dat Karamanlis,
die eigenlijk eerst morgen naar Londen
zou gaan een dag eerder is vertrokken
na een nachtelijk en langdurig telefoon
gesprek met minister van buitenlandse
zaken Avcroff in Londen.
Averoff heeft er in dit telefoongesprek
bij Karamanlis op aangedrongen zo spoe
dig mogelijk naar Londen te komen ten
einde daar al zijn invloed aan te wenden
nm Makarios tot inkeer te brengen, zo
wordt in Athene vernomen.
Griekse woordvoerders zeiden, dat Ma
karios de Griekse regering in een zeer
moeilijke situatie zou brengen, indien hij
inderdaad zou weigeren het akkoord over
Cyprus zijn fiat te geven.
Raketvliegtuig
,Super-X-l o
De North American Aviation, die het
X-15 raketvliegtuig bouwt, heeft een Su
per X-15 ontworpen die naar men hoopt
een mens zal vervoeren met een snelheid
van ongeveer 30.000 km per uur.
Men verwacht zeer binnenkort de eerste
proeftocht van de gewone X-15 Met dit
raketvliegtuig hopen de V.S. in de toe
komst de eerste man de ruimte in te
zenden en hem veilig op aarde te doen
terugkeren. Deze X-15 zou een snelheid
van 5.750 km per uur bereiken.
De Super X-15 zal worden vervaardigd
van materiaal dat tegen hitte bestand
is. zoals molybdenum en columbium,
dat pas sedert kort in voldoende hoe
veelheden verkrijgbaar is.
De maatschappij deelde gisteren mee. dat
dit raketvliegtuig binnen twee jaar in
gebruik zou kunnen worden gesteld ter
voorbereiding van tochten naar de ruim
te.
De Super X-15 zou vertikaal als een pro
jectiel worden gelanceerd en zou twee
of drie keer rond de aarde cirkelen al
vorens in de atmosfeer terug te keren
Record aantal
mist da gen
(Van
weerkundige medewerker)
Al zijn het dit keer geen koude- en
toarmterecords die «neuuelen, wel is
dit het geval ten aanzien van de lucht
druk en het opeenvolgende aantal mist-
De barometer heeft voor februari de
record hope stand (dit over de laatste
100 jaar) van 784 m.m. bereikt.
Op plaatsen waar hier in het westen
ook vandaag de zon niet door de mist
heeft kunnen komen, bedraagt het aan
tal zonloze mistdagen (opeenvolgend 13)
hetgeen al twee dagen meer is dan het
record van elf dagen in jebruari 1940
opgetekend.
len tussen het westen en zuiden van ons
land. Zo steeg het kwik gistermiddag
in Eindhoven tot 10 en in Zuid-Limburp
lot 11 gr. C.
Woensdrecht kreeg 2 gr., De Bilt 1 en
Rotterdam 3 gr. C.
Wij blijven in het machtige hogedruk
gebied liggen en dat betekent aanhou
dend rustip weer met slechts enkele
verspreide opklaringen maar nog een
grote kans op mist. Het aantal droge
dagen, afgezien van wat heel lichte
motregen, bedraagt nu al 18.
Rustig weer
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Op vele plaatsen mist of
laaghangende bewolking
met temperatuur om het
vriespunt, midden op de dag
echter ook opklaringsgebic-
den met maximumtempera
turen van 5 tot 10 graden.
Weinig wind. (Opgemaakt om 11.15 unr).
Woensdag 18 februari: Zon op 7.52 uur,
onder 17.58 uur; Maan op 13.06 uur. onder
4.08 uur. Op 23 febr. volle maan.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Helsinki
Stoekholn
Oslo
Kopcnh
onbew
licht bew
licht bew
Madrid
MiilkT. ,icht bew
Algiers
J
