I III II ('IIS GEBEDSGENEZING droeg horloge van poolreiziger Scott om de hals Nog eens ZATERDAG 14 FEBRUARI 1959 Door gletsjers, over sastrugi en langs bergen Ook honden werdrn in expeditie-verband gebruikt, sy 't niet merr so veelvuldig als vroeger. Op de foto ziet men een honde- span in de buurt van de Shacklelon-keten, dat door een carte- ringsspecinlist gedreven wordt. Het uicl achter de slede is een 'cc! gewoon fietswiel, dat met een t-ilon d gebieder, co „Vandaag zijn we op de Pool aangekomen; de afstand was niet 41 kilometer zoals we hadden verwacht, maar 51 kilometer, omdat we te westelijk bij de Pool waren uitge komen en men ons had verzocht langs de 24ste meridiaan te naderen om de hier bestudeerde sneeuwvelden vrij te laten. Het kostte ons vrij wat tijd en bovendien 10 kilometer omrijden, voor we het benzinevat en de rij vlaggetjes die de route aangaven, hadden ontdekt. Het was een prachtige dag zonder één wolkje en met een lichte bries, die uit de hoek van de 80ste meridiaan woei. Terwijl we naar de Pool reden, keek ik eens om en vond dat ons konvooi een fleurige indruk maakte: de oranje ,cats', de beladen sleden en de Weasel waren met wapperende vlaggen in verschillende kleuren versierd. En boven alles uit stegen de mach tige pluimen op uit de hoge open uitlaatpijpen van Ie Sno-cats. Voor s zagen we twee Weasels die in onze richting re den. maar toen ze op 3 kilometer ren genaderd, bleven ze staan. We reden er op af zagen even later n hele troep allemaal ge- ra's. Admiraal rDufek was erbij, Ed Hillary. Griff Pugh, Peter Mul- •amJ grew, de verslag- gevers en al het basispersoneel. Toen ik uit de rcat" sprong, druk te ik eerst Ed de hand, toen George Dufek en de leiders van de basis. Het volgende punt op het pro gramma was wassen en eten; daarna volgde een persconferentie en een radiouitzending voor de B.B.C. via McMurdo Sound. We i zeer hartelijk ontvangen en kunnen hier op de basis slapen plaats van in de tenten. Hier door krijgen we aan de Pool een paar gezellige dagen, en kunnen goed uitrusten. Omdat we hier nog niet over de „datumgrens" rekenden we dat het de maar we hebben gehoord, dat de Amerikanen de Nieuw- zeelandse tijd aanhouden en voor hen is het dus 20 januari. Toen we aankwamen, was het dus voor ons nacht en voor hen midden op de dag. Ik heb besloten, dat we zullen overschakelen op hun tijd, door onze nacht nu maar als dag te beschouwen, en iedereen die dat vroeg naar bed te laten hun hoogtepunt, namen daarna in zegt dr. Fuchs. dat de datum van frequentie af om laat in de mid- onze aankomst op South Ice dag geheel te verdwijnen. steeds onzekerder werd. Als lan- Toen na enkele nieuwe verken- dingsterrein voor vliegtuigen was ningsvluchten was uitgemaakt, dat deze gordel totaal ongeschikt en het konvooi, hoe dan ook, over daarom verzocht ik over de radio een gordel van ijsspleten heen ons de volgende avond wat pro- moest trekken, die op de smalste viand te droppen. Op de avond plaats zestien tot achttien kilome- van de vijfde cirkelde de Otter ter breed was. schreef dr. Fuchs drie maal boven ons kamp en in zijn dagboek, dat de volgende wierp bij iedere gelegenheid dagen beslissend voor het lot twee zakken proviand uit, zodat r. fetttttapfth SWllfwii Keu.. de expeditie zouden ,.Er bestaat een goede kans", an toe, ,,dat ,,c»r oesiaai im voegde hij Enorm gerommel ruimschoots voldoende hadden. De temperatuur was op deze hoogte voortdurend lager dan in het basiskamp; als we 's avonds klaar waren met ons werk was het altijd min 37 tot 40 graden. Soms stond er ook een krachtige bries, waar- werk nog onaangenamer kunnen we niet werd. Als we ons 's avonds uit kleedden waren onze slobkou sen. kousen, drie paar sokken en de dikke vilten en plastic binnen zolen van onze schoenen één klomp ijs en geheel bedekt met op het terrein voor ons voertui gen zullen verspelen. Door gebruik te maken van valhelmen, veilig heidsriemen en onderling verbon den voertuigen zullen we trach- nog klein mogelijk door op de grond gebleve wordt er met behulp van licht gewicht aluminium bruggen uit- Zo stond Sir Vivian een spleet, waarin een va Sno-cats half weggezakt toen hij plotseling een enor rommel hoorde, dat de s onder zijn voeten deed Enkele meters vertoonde zich lag. rijp. „Mangalen", Iedere lange dag van moei- eeuw zaam sonderen bracht ons slechts ill en. achthonderd meter verder. We hem" vandaan gebruikten nu dunne aluminium grote buizen die bleek op te stij- Meningsverschillen met Hitlary, maar geen Siekelighed<.n meter, de lagen ijs en sneeuw on derzochten; we namen aan, dat het terrein betrouwbaar was als we tot in de diepte weerstand ontmoetten. Met de op lange hou ten stokken gemonteerde ijsbei- tels volgden we een andere tech niek. Eerst staken we ze onder steboven in de sneeuw; als er op die plaats een gletsjerbrug was, hoorden we een hol geluid. Daarna haakten we met de beitel een gat in het deksel en ver grootten dat tot we ons hoofd, soms ook onze schouders, er in konden steken om de breedte en de richting van de spleet te onder zoeken. Wanneer je met je hoofd naar beneden in een bodemloze put staart, waarvan de schuin scheurde om een Weasel als een aflopende, blauwwitte wanden in insect op te happen. Het gat had de diepte verdwijnen, is het alsof een middellijn van zes meter en je in diep water staart. Maar „„„„v. ..SP was twaalf meter diep, doch er er begint zich een onbehaaglijk emotie ontblote woorden schreef verband zou bestaan tussen het onder gaapten nog enkele donke- gevoel van je meester te maken Sir Vivian Fuchs in ziin dae- Sat en de witte heuvelrug op re ijsgrotten, welke niet gepeild bij de gedachte dat je weldra b»ek, hij het eerSedol, M. afstand daarvoor. hr.., honden worden. meteen Z^o, Een andere keer schoot zijn peld, over de wankele sneeuw- Weasel plotseling naar achteren, brug zal rijden,, die de donkere kwam steil overeind en bleef zo afgrond bedekt. Je begint dan wel behoefte uitslapen rechts. TeWijl ik* Deze zakelijke, geheel van staarde, me afvragend of "trans-antarctische miJn Weasel plotseling tocht: de Amerikaanse basis angstaanjagende schok, reed aan de Pool, had bereikt. Sinds no£ even door en stopte daar- kwam steil overeind en bleef J|0„.. ze precies twee maanden te- na met de 2,5 tons slede scheef abrupt staan. Toén hij om zich wel veel belangstelling te krijgen voren van de basis Shackleton weggezakt in een gletsjer- heen keek. zag hij, dat hij bo- voor het sonderen van het ijs. waren afp-preï-srt haHrien hii en speet, waarvan de brug was ven een donkere afgrond hing, zowel door jezelf als door ande- f?rbr°!rn- dEven te,voren ren" veertienhonderd kilometer af- hadden de andere voertuigen achtersle driiftank op de Toen de gordel met rijn ge- gelegd. Tweeduizend kilometer no8 vlak achter me gereden rand van hct gat en werd door vaarlijke kraters en spleten ein- hadden ze nog voor de boeg en toen ik uitstapte dacht ik de djssei van de siede omhoog delijk was gepasseerd, kon de alhoewel er gedurende het dan ook dat ze wel Kauw te gehouden. Slechts de uiterste resterende achthonderd kilome- i laatste deel van de tocht nog hulp zouden komen. Maar nu voorzijde van de rupsbanden had ter naar de Zuidpool met aan- wpinitr wctcnschanncliikp waar. zag ik dat ze 400 meter achter de overzijde bereikt, doch hij zienlijk hogere daggemiddelden ne mingerf beh^fden te worden me ook in moeilijkheden ver- slaagde er in behouden op de worden „genomen". Dit nam ech- nemingen Denoeiaen te woraen H ,k - ki> grond te komen en later ook nog ter niet weg, dat Sir Vivian en zijn I 'S0111 T", ,ary„en Zyn te?m In vernam dat een d* Weasel uit de spleet te krij- mannen behoorlijk op het tijd- hadden dit al gedaan lag hen toe en vernam dat een schema waren achtergeraakt en de overwinning in een ver en hrug, die ik veilig nad gepas- vaak was het bergen van een dat zij als gevolg hiervan de op dat moment volledig onze- seerd, onderDavid Pratts weggezakt voertuig niet het meest laatste etappe (Pool - Scott Ba ker verschiet. Pionierswerk i breedte van anderhal- De blijdschap moet groot ge weest zijn daar op de twintigste januari aan de Pool, aanzienlijk groter dan een buitenstaander ooit ve meter." zal kunnen voelen. Wat nog ko- i kwellend kunnen zijn als wat VcrkcnninQGIl geweest was. Hillary en zijn team hadden de route, die nog moest Toen het konvooi over een at- worden afgelegd, al verkend, stand van driehonderd meter drie ■naar de route, die achter Fuchs keer bijna een ernstig ongeluk en zijn mannen lag, viel. wat het was overkomen, besloot dr. Fuchs kiezen en volgen betreft, onder de hulp van een vliegtuig in te het moeilijkste en ook gevaar- roepen. In het Austertje, dat van lijkste pionierswerk. de basis Shackleton werd gestuurd Nee, de blizzards en de lage en dat °P z'in skis n.aasj A® temperaturen waren niet de groot- mannen was geland, verkende hij ste obstakels geweest. En ook vervolgens persoonlijk het f niet de kilometers lange. met om slechts tot de conclusie sneeuw bedekte sastrugi-.,velden", men. dat het gevaarlijkste op welker richels de voertuigen n°g f"0®51 k?™®n. Terugkeer hun rupsbanden en drijfstangen het dichtst bijzijndc depot nog kapot hadden gebeukt. De meeste altijd tachtig kilometer. was last had het kleine konvooi van dan ook» het enige,dat er op zat de ijsspleten gehad: de blauwe af- en ..aan de kabel werd de reis gronden, die gapend openvielen, terug voorzichtig aanvaard. Nie- als de Snow-cats voorbij dreunden mand in het team toonde zich en die oponthoud na oponthoud overigens gedesillusioneerd. Men veroorzaakt hadden. had de hoop. of beter: de zeker- Bijna veertig dagen had het ge- heid, dat er meer zuidelijk een kost om het zogenaamde South andere route kon worden gevon- Ice te bereiken: het landijs van de"- die beter begaanbaar was. de ijskar), die geheel en al om- Iedereen wist. dat de etappe naar «zoomd is door gletsjers. En ge- het vasteland van Antarctica de durende al die koude dagen en moeilijkste zou zijn en dat te- die nog koudere nachten gelukte leur stellingen niet zouden kunnen het slechts zeshonderd kilometer uitblijven. verder te komen een afstand. In het kamp. dat de nacht daar- die per vliegtuig binnen tweeën- °P werd opgeslagen, hoorden de eenhalf uur kon wbrden afgelegd mannen voortdurend lawaai, ver- Ztlf schrijft Sir Vivian Fuchs corzaaht door dé bewegingen van David Pratt's o Weasel was bezweken. Geluk- tijdrovende werk.Wat het lang- se) in slecht winterweer zouden kig waren door de vaart waar- ste duurde, was het onderzoeken moeten afleggen. Dit deed de mee hij reed zowel de Weasel van de omgeving om manoeu- leider van Scott Base, Sir Ed- als de slede aan de overkant vreerruimte te vinden, vooral op mund Hillary, besluiten dr. Fuchs gekomen. Achter de voertuigen plaatsen, waar zo veel spleten t a- „i, liepen, dat de rupsbanden onver- gaapte een diep donker gat miJdeliik de lengte as van een gat moesten volgen, omdat ze er niet dwars overheen konden rij den. zonder in een andere put weg Bijna meter voor de gordel van zest gesondeerd, m.a.w.: en stokken op de van te zwakke snee derzocht. „We vorderden t meter werd en kilometer met buizen aanwezigheid iwbruggen on- o langzaam," De zogenaamde trans-polai re groep, die onder leiding van dr. Fuchs (voorste rij linksAntarctica doorkruis te. De foto werd genomen onmiddellijk nadat de eerste mylpaal, de Zuidpool, was telegrafisch te adviseren niet verder dan de Zuidpool te gaan, zijn voertuigen daar te laten staan en een jaar later het twee de deel van de tocht te volbren gen. De afstand, zo schreef hij, bedroeg nog altijd tweeduizend kilometer en een deel van de route bestond uit vrij moeilijk terrein. Het was volgens hem veel beter om de uitgestippelde reis over twee jaar te verdelen dan risico te nemen, dat niet verantwoord zou zijn. Volhouden Sir Vivian telegrafeerde terug, dat hij de bezorgdheid van Hilla ry ten zeerste waardeerde, maar dat hij er niet aan dacht de tocht in het op dat moment bereikte stadium op te geven. Hij ver wachtte in maart geen tempera turen. die lager dan vijftig gra den onder nul zouden zijn mi nimum temperatuur voor het op gang houden der voertuigen en veronderstelde, dat alleen slecht zicht en jachtsneeuw hem parten zouden gaan spelen. Bei de dacht hij echter wel baas te kunnen worden, want de conditie van zijn mannen was goed, ter wijl het moreel niet beter had kunnen zijn. In zijn boek betreurt dr. Fuchs het ten zeerste, dat aan deze tele- Erammen rucht- aarheid is gege ven. Hij beschuldigt depers er van er een cause célèbre van te hebben ge- een soort ruzie achter te hebben gezocht, die nooit heeft bestaan. Na een paar da gen op de Ameri kaanse basis aan d-e Zuidpool te hebben uitgerust, heeft Sir Vivian zijn besluit om verder te gaan door opnieuw met zijn mannen de eenzaamheid van Antarctica in te trekken om „de laatste grote ontdekkingsreis van deze wereld" te volbrengen. Blizzard na blizzard heeft hij moeten door staan en plateaux van de venijnigste sastrugi heeft hij moeten nemen. Maar toen hij eindelijk op 2 maart van het vorig jaar in Scott Base arri veerde, na in totaal negen ennegentig dagen op een on bewoond continent te hebben doorgebracht, kon zijn naam in het eeuwige ijs van de Zuidpool worden gebeiteld, zoals dat ook met die van Scott, van Amund sen, van Shackleton en van Byrd is peschied. Scott bekender nog dan Shackleton en Byrd en ze- wtmüi v l ker zo beroemd als Amund sen, die als eerste de Zuidpool bereikte! Het horloge van de ze zo tragisch om het leven gekomen Engelse ontdek kingsreiziger heeft Sir Vi vian gedurende de gehele barre tocht „op zak" gehad, hangend aan een leren riem pje om de nek. De conser vator van het Smiths Muse um in Cricklewood, waarin het gewoonlijk in een vitrine ligt, had het hem voer de duur van de reis uitgeleend, omdat hij dr. Fuchs misschien toen al reeds als een volhou der, uithouder en titelhouder zag. De i anderhalve meter hoog. Op de achtergrond de colonne tijdens een rustperiode. Wm* De 1L U I D POOL bedwongen Nog geen jaar geleden, op 2 maart 1958, volbracht de Brit Sir Vivian Fuchs de eerste trans-antarctische tocht ter wereld. Met zijn team, dat uit zestien technici en weten schapsmensen bestond en met gebruikmaking van moderne hulpmiddelen als vliegtuigen, radio-golven en sno-cats, ver wezenlijkte hij een polaire droom, die reeds in 1914 door Shackleton voor mogelijk werd gehouden. Via de Zuidpool doorkruiste hij namelijk de ijskap van Antarctica met als startpunt de Wedell Zee en ais finish de Ross Zee een afstand van totaal 3400 kilometer, die hij onder de barst denkbare omstandigheden in negenennegentig dapen aflegde. Over dit grote avontuur van Fuchs, voor welks goede afloop de Mount Everest-bekiimmer en Nieuw Zeelander Sir Edmund Hillary mede verantwoordelijk is geweest, is bij Scheltens en Giltay te Amsterdam thans de vertaling van zijn boek „The Crossing of Antarctica" verschenen, die onder de titel „De Zuidpool bedwongen" is uitgebracht. Ondanks de sobere bewoordingen, waarin dit epos is gesteld, ondanks de vele typisch Engelse „understatements" ook. welke er in worden vermeld vindt de lezer er op aantrekkelijke wijze in geschilderd hoe schijnbare onmogelijkheden mogelijkheden werden en hoe onvoorstelbare obstakels uit de weg werden geruimd. Langzaam, bijna meter voor meter, ziet hij de kleine karavaan voertuigen met rupsbanden en daarnaast honde- sledcn voortschuiven door het ijzige, witte land. dat zo groot is als Europa en Noord-Afrika tezamen. Hij voelt de magische aantrekkingskracht, welke de leden der expeditie voortstuwt en hardnekkig doet volhouden tot het einddoel is bereikt. En hij begrijpt ook hoe ten slotte, als alles is vol bracht, zich een intense voldoening van de moede mannen meester maakt, een blijdschap, die welhaast met geen pen te beschrijven is. Episoden uit „De Zuidpool bedwongen", dat met bij na honderd prachtige illustraties is verlucht en waaraan ook Hillary zijn naam heeft gegeven, worden op deze pagina naar voren gebracht. En het spreekt bijna voor zichzelf, dat het aandeel van Fuchs in de vijf miljoen gulden gekost hebbende Gemenebest-expeditie, die ter gelegenheid van het zojuist afgesloten Geopnysische Jaar werd uitgerust, verreweg het zwaarste accent heeft gekregen. icndc hij te ko- stuk „Terwijl we met een vaart van 13 kilometer per uur voortreden en de Weasels schokten en schom melden over het ruwe terrein, ontstonden op afstanden kele het ijs in de diepte. Het of ze boven de krater van een vulkaan waren gekampeerd en elk ogenblik konden worden ver zwolgen. In één spleet herinner- den de staccato-geluiden van het al smalle gaten jrejenf!e dr rupsbanden de kleine de donkere diepte beneden met de sneeuwbrokken waren gepasseerd opbouw van een metalen lorris be- Op gezette tijden werden deze zlg waren. In een andere spleet, nauwkeurig bekeken, waarbij al- ?P onge' i het i ïoer zo luid. dat een stoomketel „Weldra echter zou groeiend zelfvertrouwen schok krijgen. Het richt begon ^Honken, te minderen en ik had mezelf toenam naar voorgehouden, dat we eigen- kracht kreeg. Tegen twaalf uur Lijk moesten stoppen, toen ik bereikten de mysterieuze geluiden tent, het net leek of werd gemaakt. Met verbazing werd ook opge merkt. dat er 's nachts alleen af paar luide knallen maar dat het lawaai In de afgelopen weken kwam ccn oud onderwerp plotseling nog weer even tot nieuw leven. Dc generale synode van de hervorm de kerk behandelde een rapport over gebedsgenezing, en een boek je met preken van Osborn werd uitgegeven, direct gevolgd door een boekje met preken van de Groningse predikant G. F. W. Herngreen. Als u het onderwerp nog niet beu bent en er is in ons land een bepaalde vermoeid heid aangaande dit onderwerp te bespeuren dan doet u er goed aan deze drie uitgaven eens rus tig te lezen. Het rapport van de synode is nog niet uit. Het is aanvaard, maar er moeten als gevolg van de discussie nog enige redactione le wijzigingen in aangebracht wor den. In ieder geval is het al ze ker dat het zich tegen massa-ge nezingssamenkomsten uitspreekt. Voor de meesten zal dit geen ver rassing betekenen. De preken van Osborn uit Gro ningen zijn in brochurevorm uit gegeven. Ze beslaan 48 pagina's kleine druk. Ze hebben het druk ke. enthousiaste meeslepende be houden, maar ze openbaren wel dat er van een lijn vaak weinig sprake was. Het evangelie betreffende Gods genade wordt gebracht, maar van exegese ontbreekt ieder spoor. De lezer krijgt het gevoel dat Osborn een bijbeltekst als een spoorweg station gebruikt en van daar uit door de hele bijbel heen rost en hier en daar grijpt wat naar zijn gading is. Wie rustig leest met een kriti sche zin gaat zien hoe vaak de- zo man kiest waar niet gekozen llllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll Pro en contra iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiH mag worden en daardoor tegen stellingen maakt die er niet zijn. Hij zegt van zichzelf dat hij een aannemer en geen uitlegger van het Woord wil zijn. Maar kan men aannemen wat niet uitgelegd werd? Uitlegger Tegenover deze woordenrijke en daarom vaak in herhalingen val lende preken staan rustige, zeer bezadigde preken van ds Hern green. Wie spijkers met koppen wil, moet bij Osborn zijn. Iemand reageerde op de preek van Hern green dat zij nu nog niet wist of het nu „ja" was of „neen". Deze predikant probeerde een antwoord te geven op enkele problemen die Osborn aansneed. Hij legt sterk de nadruk op de spanningen die er in het Evangelie zijn, op het feit dat er geen gemakkelijk ant woord is. Toch wijst hij op de ge weldige zekerheid van de verlos sing. maar ook dat (II Cor. 4:16, 17) het in het leven vao een christen verval en vernieuwing beide is. Er is in deze bundel veel wat we onderstrepen kunnen, al vroe gen wij ons met de dame toch wel even af of dc schrijver mis schien niet nog te veel in de dialectiek van het .Ja" en „neen" is blijven steken. We zijn nl. een beetje bang dat mensen na Osborn zullen zeggen: „Het is zo simpel," en dan tegenover een berg van problemen komen staan waarop geen antwoord is te geven; maar dat de mensen na het lezen van Herngreen zullen zeggen, „het is zo gemakkelijk niet" cn daardoor de eenvoud van het evangelie cn de werke lijkheid van Gods beloften over het hoofd zullen zien. Deze twee prekenbundeltjcs zijn uitermate geschikt om eens na elkaar gelezen te worden en dan uw bijbel te pakken en te gaan zien hoe God er over denkt. In ieder geval zijn het twee ver schillende mensen die toch beiden naar Christus willen wijzen. Een keur uit de toespraken van Osborn, nitg. Osborn comi té, Groningen en „Komt ziekte van God?" door ds. G. F. W. Herngreen, ultg. J. Niemeljer, Groningen. In plaats van een bazar Patriarch German, het hoofd van de Servisch orthodoxe kerk in Joegoslavië heeft er bij dc lidma ten van zijn kerk op aangedron gen zoveel mogelijk de kaarsen die zij voor de ikonen branden, in de kerk zelf te kopen. Hij hoopt dat de kerk door de verkoop van kaarsen financieel onafhankelijk zal kunnen worden zodat zij het zonder staatssubsidie zal kunnen

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 5