Jlicutuc $tihsctfe (üouranl HONDERD DERTIG MAN IN NOOD Deens schip botst in sneeuworkaan op ijsberg IJsmassas hinderen werk van redders De Gaulle herhaalt zijn aanbod aan de rebellen Overbevissino; Noordzee blijft verontrusten Westduitse maatregelen bedreigen onze economie KN AC-wegendienst onderging vuurdoop ZATERDAG 31 JANUARI 1959 BUREAUS Steenstraat 37 Directie Redactie Abonnementen- eD Advertentie-afdeling Tel 31441. ABONNEMENTEN: 7.50 per kwartaal; 2-55 per maand; 0 59 per week. ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 5B936. Directie: F DIEMEB Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER CHRISTELIJK'NATIOISAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantpastlch is aficbleucn tnynbcrUa Ug^cnspoct" Negenendertigste jaargang no. 11478 VAKMANSCHAP en zuier Zie pagina 5 HET DEENS-GROENLANDSE SCHIP Hans Hedtoft, dat gisteren twintig zeemijlen van de Groenlandse zuidkust op een ijsberg is ge varen, zinkt langzaam. Dit bericht is vanmorgen opgevangen. Lange tijd was het contact met het schip verbroken en aangezien te hulp gesnelde schepen geen spoor van het 2875 ton metende vaartuig en zijn 130 opvarenden konden ontdek ken, vreesde men zelfs dat het - als een Titanic - met man en muis was vergaan. EERSTE REIS VAN SPECIAAL UITGERUST VAARTUIG Dit laatste, enigszins hoopgevende bericht, kon worden toegevoegd aan de weinige gegevens die van het vreselijke ongeluk werden ver zameld door de New Yorkse kustwacht: 16.54 uur plaatselijke tijd vrijdagmiddag: botsing met Ijsberg. Positie 59.05 graden n.b., 43 graden w.l. 17.52 uur: machinekamer loopt vol water. 18.22 uur: 90 man aan boord, bemanning inbegrepen. 20.35 uur: S.O.S. De Hans Hedtoft zinkt langzaam en heeft onmiddellijk hulp nodig. 21.57 uur: het radiostation Prins Christiaan op Groenland verliest het contact met de Hans Hedtoft. Verzoek aan alle schepen in de omgeving om naar de plaats der onheils op te stomen. 22.53 uur: Een Duitse treiter zoekt de opgegeven plek af, maar kan het bedreigde schip niet vinden. Eerst werd dus gemeld, dat het splinternieuwe schip, dat zijn eerste reis maakte, negentig opvarenden zou hebben. Vanmorgen sprak het opgevangen radiobericht echter van 130. De Hans Hedtoft is speciaal tegen het gevaar van ijsbergen uit gerust met extra zware beplating en zeven waterdichte schotten. Bo vendien heeft het schip het meest moderne reddingsmateriaal aan boord. In de eerste plaats bestemd voor de vrachtvaart, heeft het ech ter ook passagiersaccomodatie. Toen het s.o.s.-sein werd opgevangen en het Groenlandse station zijn oproep deed aan alle schepen in de omgeving, meldden de Duitse treiler. Johannes Krüss uit Bremenhaven, een vissersboot van de Far öer, een Deens marinevaartuig en een reddingboot van de Amerikaanse kustwacht, dat zij met volle kracht naar de aangegeven plaats stoomden. De Duitse treiler arriveerde als eerste op de plaats van het ongeluk. Acht uur lang zocht de Duitser naar het in nood verkerende schip. Toen gaf het d< moed op en seinde: ..Hebben gezocht, niets ge vonden of gezien, geen lichten vin red-| dlngboten of schip. Wanneer wij nog lan ger bRJven lopen wjj gevaar in het Us vast te raken. De zee ter plaatse is vol Het schip dat misschien in deze ijsmassa het best in 9taat is hulp te bieden, de Campbell van de Amerikaanse kustwacht, meldde vanmorgen vroeg dat het nog bonderden mijlen moest varen om de plaats te bereiken. Men betwijfelt na de ervaring van de Duitse vissers of de Han6 Hedtoft wel de juiste positie heeft opge- Een woordvoerder van de kustwacht verklaarde dat vliegtuigen klaar staan om op te stijgen, zodra het weer dit enigs zins mogelijk maakt. Die vliegtuigen be vinden zich op bases op IJsland en op Groenland. Vanmorgen leek het erop dat het weer zou opklaren, maar even later betrok het opnieuw. De woordvoerder voegde eraan toe, dat al kunnen de vliegtuigen te hulp komen, toch ook zoveel mogelijk reddingboten en schepen van de kustwacht in de buurt van de ramp zullen blijven, om het vaar tuig op het radarscherm te kunnen krij gen en bovendien op aanwijzingen van de vliegers mogelijke uitgezette boten te „Wanneer na een paar dagen nog steeds niets is gevonden, zullen wfj moeten aan nemen dal de Hans Hedtoft met man en muis is vergaan. Hoe lang het zoeken voortduurt, hangt voor een groot deel af van de weersgesteldheid", aldus de woordvoerder. Deense scheepsbouwers, die al hun kennis hebben bijeengebracht om de Hans Hedtoft voor de Deense regering te bouwen, noemen het schip het vei ligste en modernste van de schepen, die de poolroute bevaren Alle denkbare beveiligingsinstrumenten zijn aan boord en de reddingboten worden de modernste genoemd van enig varend schip. Het splinternieuwe Deense ms. Hans Hedtoft, dat op zijn eer ste reis op een ijsberg is ge stoten. Op de foto het schip in de nacht voor het vertrek van „maidentrip" gefotogra feerd aan de kade van Juliane- hadb op Groenland. (A.N.P. Telefoto) Het schip is 7 januari uit Kopenhagen vertrokken onder commando van de 58- jarige kapitein P. L. Rasmussen, die zijn kennis reeds 30 jaar heeft gemeten met de gevaarlijke wateren bij Groenland. Een woordvoerder van het Deense ministerie van scheepvaart verklaarde: „Het in deze wateren is altijd riskant in deze tijd van het jaar, rpaar Rasmussen de man om onder deze omstandigheden er door te komen. Wij kunnen ons nog niet indenken, wat er is gebeurd". Rasmussen had juist de eerste re zijn schip naar Godthaab, de hoofdstad van Groenland, gemaakt. Hierna begon het schip, met 90 passagiers en eer manning van 40 koppen, de thuisreis Denemarken, zuidwaarts varende langs de woeste westkus* van Groenland. Na het eiland Muge gerond te hebben, draaide de zware massieve steven t Hans Hedtoft naar het oosten in de rich ting van de thuishaven, maar 37 mijl zuiden van Kaap Ferewell doemde de ijs berg op. De laatste 125 jaar zijn volgens zee vaartdeskundigen drie schepen door bot singen met ijsbergen ten ondergaan. Het waren de Lady of the Lake, die vj geland naar Quebec onderweg was 11 mei 1833 verging, waarbij 215 n omkwamen, de Titanic, het onzinkbaar geachte schip dat juist ais de Hans Hed toft zijn eerste reis maakte en op 15 april 1912 ten onder ging hetgeen aan 1513 op varenden het leven kostte en ee: nadef bij name bekend koopvaardijschip dat op 20 maart 1943. dus tijdens de jongste wereldoorlog, verging met een onbekend aantal mensen aan boord. Kieviten, dit jaar vroeger dan ooit Op vele plaatsen in ons land is deze week ondanks het klamme en nevelachtige winterweer de roep uan de kievit weer gehoord. Niet zo maar een enkel verdwaald, ijl kreetje, nee, bij honderden tegelijk laten de lenteboden hun geluld weer horen. Vooral langs de weg Utrecht-Amsterdam en in hef Sticht en langs de spoorlijn Rotterdam- Den Haag. heeft men er verschei dene gezien Het is werkelijk een zeldzaam heid dat kieviten zo vroeg in het jaar in troepen boven de lage lan den verschijnen. Oorzaak is waar schijnlijk het rustige en over hel algemeen zachte weer in de Januarimaand. Het ziet er naar uit dat het eerste kievitsei dit jaar vroeger dan ooit gevonden wordt Al» ten minste een onverwachte en felle vorst de trekvogels niet in hun lentevreugde komt storen Want dan pallen er onder de kie viten slachtoffers „Kom onderhandelen in Parijs PRESIDENT DE GAULLE heeft L gisteravond in een radio- en televisie-uitzending voor het Franse volk zijn aanbod aan de leiders van de Algerijnse rebellen herhaald en hen uitgenodigd naar Frankrijk te komen om te onderhandelen over een „staakt het vuren". „Er moet beslist een eind komen aan deze oorlog. Wanneer?", zo vroeg de presi dent en hij gaf zelf het antwoord: „Waarom niet onmiddellijk, 'op de eer volle voorwaarden die ik heb voorge steld?" De Gaulle doelde op zijn aanbod van 23 oktober van het vorig jaar, toen hij de leiders van de verzetsbeweging vroeg de „witte vlag van onderhandelaars" te tonen en op Frans grondgebied te komen praten. De rebellen wezen toen dat voorstel af. Zij wilden slechts op neutrale grond onderhandelen en alleen als ook de politiek in Algerije ter sprake In zijn rede. die men een „praatje bij le haard" zou kunnen noemen, sprak De Gaulle ook ove- de financiële proble- Vreedzame kernproeven wel toegestaan De afgevaardigde van de Ver. Staten op de kernconferentie te Genève, heeft voorgesteld om kernexplosies voor vreed zame doeleinden niet op te nemen in een eventueel verdrag tot stopzetting van de kernproeven Het voorstel heeft de steun van Engeland De V.S willen namelijk bijv aardverplaatsingen voor grote pro jecten e.d mogelijk houden onder toe zicht van een internationale controle commissie. men van Frankrijk. In Parijs was men van mening, dat hij probeerde een deel van het ongenoegen van de kleine Franse burger over de besparingen weg te nemen „Ik garandeer", zo zei de president, „dat wij deze keer niet voor niets strijden We zijn op de goede weg. Voor het eind van dit jaar moeten de levensomstan digheden gestabiliseerd zijn. In het bin nenland kan de aanpassing met wat wrijving gepaard gaan maar daarbuiten wed* de hele wereld op ons" Internationale maatregelen hunnen probleem tot oplossing brengen (Van een onzer verslaggevers) ]~NE O VERBE VISSING van d< Noordzee en de eventuele resul taten van maatregelen hiertegen, stonden in het middelpunt van de belangstelling op de visserijbijeen komst die gisteren voor de dertiende maal in de volkshogeschool de Zand hoeve te Bergen N.H. is geopend. Dr. P. Korringa, directeur van het rijksinstituut voor de visserij IJmuiden. definieerde het verschijn sel van de overbevissing, dat al ge ruime tijd het gehele visserijbedrijf ernstig .verontrust, als een ondoel matige wijze van beheer van het kapitaal dat de natuur ons heeft geschonken. Het is echter zeer wel mogelijk, was zijn mening, door het naai verband treffen van maatregelen dit probleem een einde te maken. Eén van die maatregelen noemde hij het plicht stellen van het gebruik van j, maaswijdten. Dit zal grote voordelen op- hij. de Noodkreet van kolenimporteurs TNE DOOR DE Westduitse regering genomen maatregelen tot beperking -L' van de invoer van kolen uit landen buiten de Kolen- en Staalgemeen schap betekenen een ernstig nadeel voor de Nederlandse economie, zo is ons van de zijde van de Rotterdamse en Amsterdamse kolenimporteurs ver zekerd. Men vreest zelfs, dat deze maatregelen een nadelig effect zullen hebben op onze werkgelegenheid. Zoals bekend komen de maatregelen hierop neer, dat Tc <,-ije Invoer van kolen Weet-Duiteland in 1959 beperkt zal worden tot 5 miljoen bon. De kolenimporteurs vrezen riu. dat deze hoeveelheid West-Duitsland over de Noordduitse havens zal bereiken. De kolen uit Amerika en Engeland worden gewoonlijk over de Nederlandse havens aangevoerd. Men wijst erop, dat niet alleen de Ne derlandse importeurs het slachtoffer zijn, da* ook de Nederlandse havens de weerslag zul'len ondervinden. De doorvoer van Amerikaanse kolen via is land naar Duitsland bedroeg in 1956 i. 5.500.000 ton, in 1957 ca. 6.700.000 Proces in Leopoldstad Burgemeesters wijzen hulp van communisten af De twee burgemeesters van inheemse morsteden van Leopoldstad, die tijdens de onlusten gearresteerd werden, hebben resoluut de (ongevraagde) hulp van een drietal communistische juristen van de hand gewezen. Deze Belgische advocaten, onder wie de vroegere secretaris-generaal van de Bel gische communistische partij, Jean Terfve, zijn naar de Kongo gereisd om de burge meesters tijdens het komende proces ju ridisch bij te staan. Beide Kongolezen worden wegens „aan stoken tot rassenhaat en in gevaar bren- ;en van de veiligheid van de staat" ver volgd, doch zij verklaarden, dat zij als aanhangers van de Christelijke vakbewe ging niet de hulp van de communistische advocaten konden aanvaarden. Met deze verklaring hebben zij de com- unisten de gelegenheid ontnomen, po litieke munt te slaan uit de onlusten die intussen nog steeds voortduren, zij hel ook minder erg dan vorige week. Gisteren zijn troepen van het leger en an de politie aan een grootscheepse con trole-operatie in een voorstad van Leo poldstad begonnen, waar het al enige dagen onveilig is. Er werden weer enkele honderden iensen gearresteerd. en in 1958 tot november ca. 5.000.000 ton. De Rotterdamse en Amsterdamse kolen importeurs zijn van mening, dat een pro test vam de Nederlandse regering tegen de Westduitse maatregelen op zijn plaats is. De economische commissie van de West. duitse bondsraad heeft zich verzet tegen de door de bondsdag goedgekeurde hef fing van 20 D.M. per ton ingevoerde steenkool, waarbij een hoeveelheid van 55 miljoen ton wordt vrijgesteld. Staatsraad prof. dr. G. A. van Poelje, die vandaag 75 jaar ge worden is, is bevorderd tot grootofficier in de Orde van Oranje Nassau. Minister Struy- cken overhandigde hem gisteren op een afscheidsreceptie de ver sierselen, die bij deze hoge onderscheiding behoren. (Ver slag zie pag. 2). tongvisserij, waarin Nederland de laatste jaren het grootste aandeel van de Ei pese landen heeft gehad. Wat betreft de toepassing van deze maatregelen voor de schol- en kabeljai visserij, kon spreker echter geen gouden bergen in het vooruitzicht stellen. Ook de zg. gemengde Visserij zal een teer blijven. Toepassing van grotere i wijdten zal betekenen dat alleen de gro- vis wordt gevangen en de kleine buiten schot blijft. We geven de vis i gelegenheid niet te groeien, zei hij- Grotere vis levert winst aan gewicht op. In dit verband noemde spreker enige cijfers. Als men bijvoorbeeld bij de tong- isserij de huidige maaswijdte van 7% n vergroot tot 8 cm zal dit verhoging an de vangsten van 11 procent bplev ai. De financiële opbrengst zal, omdat en grotere exemplaren aan de markt brengt, zelfs met 15 procent stijgen. D« eede maatregel tegen overbevissing noemde spreker het minder intensief sen. Statistieken laten zien dat met kleinere vloot relatief grotere vang ■rden gemaakt. Spreker was van ning dat men niet alleen in periodes dalende vangsten van overbevissing kan spreken, ook een stijging van de vang sten kan in sommige vallen overbevis sing betekenen. Dit is o.m. het geval met de tong. De grotere vangsten zijn uitsluitend danken aan de natuur, die de laatste jaren nogal goedgeefs is geweest. Het rlies dat de tong jaarlijks lijdt be draagt 60 procent, hetgeen voor het groot- deel te wijt enis aan de intensieve visserij. De gemengde visserij noemde spreker een teer punt. Met dezelfde kleinmazige netten v mee haring en makreel wordt scheep gehaald, vangt men tevens de nog te jonge rondvis, voor welke vissoort men olgens een internationale overeenkomst grotere maaswijdten moet gebruiken. Deze visserij wordt thans dus op illegale wijze uitgeoefend, hetgeen reeds ver schillende malen aanleiding is geweest tot conflicten met buitenlandse vis De visserij van de Nederlanders TK MOET VAN Amsterdam naar Venlo met twee autobussen vol kostbaar spul. Daarom dacht ik, ik zal voor alle zekerheid maar even hel len." Deze woorden sprak donderdag een autobus-exploitant, die met twee bussen vol met mannequins van Am sterdam naar Limburg moest, voor de telefoon, toen hij verbonden w«e met de wegeninformatiedienst van de KNAC in Den Haag Hij was een van de vele honderden weggebrui kers. die tijdens de afgelopen mistda- gen van deze nieuwe dienst wilde weten of de mist hun ook op hun voor genomen route parten zou spelen. De wegenwaarschuwingsdienst van d» K.N A.C. moest gisteren een war» vuurdoop ondergaan. Uit alle delen van het land en zelfs uit het buiten land is opgebeld Van Utrecht naar Amersfoort. Dat gan» wel meneer. 150 meter zicht." „Zeeland moeilijk meneer, heel moeilijk. De zaak zit daar potdicht en de veren varen niet.„LeeuwardenHariineen? Niet meer dan 15 meter, mevr. Langzaam aan in file zal het misschien gaan." Van uur tot uur werkt de dienst dc kleine kaartjes, die bij de telefoon toestellen liggen, bij. Bij elke weg staat mot rood potlood een getalhet aan tal meters zicht, eventueel met een aanduiding voor de gladheid. Eens per uur bellen de veertig waarne mingsposten, over het gehele land ver spreid, hun gegevens door. Dan wor den de rode cijfers zonodig gewijzigd Wie er belden? Vooral grote bedrijven en expediteurs. Maar ook particulieren en overheidsinstanties. De directeur van een bank moet naar Parijs. Ho» is de weg van Rotterdam naar het zuiden? Hij laat zijn secretaresse bel len. Een zakenman belt op uit Valencia of hij over de Pyreneeën kan Ook dat weten ze oij de K.N.A.C Want de in formaties bestrijken geheel West Europa. Maar gisteren ging de meeste belang- Ja, het was gisteren interessant op de informatiedienst. Want aan de hand van de kaartjes naast de telefoontoe stellen kon men gisteren zien, dat ter wijl het Westen herademde in de op trekkende mist. de dichte nevels naar het oosten en het noorden van het land trokken. Ook Zeeland kreeg nu de volle laag De meeste veerdiensten moesten worden gestaakt. De meeste ongelukken bereikten ons dan ook uit deze delen van het land. In Vriezenveen botaten twee auto bussen op elkaar. Drie gewonden wer den in het ziekenhuis opgenomen. In Almelo reed een bus ten gevolge van de gladheid een winkel binnen De etalage werd volkomen vernield Er deden zich geen persoonlijke ongeluk- onbewaakte overweg bij Eefde geslingerd, liep slechts lichte verwon dingen aan het gezicht op. De trein moest naar Zutphcn worden terug- In het noorden van het land hadden dc spoorwegen gemiddeld tien minuten vertraging. Vandaag zal dc mist in het gehele land zo goed als verdwenen zijn. Tijdens de afgelopen mistperiode is weer gebleken, dat nog onvoldoende auto mobilisten hebben begrepen, dat het rijden bij mist zonder lichten of stads lichten aan zeer gevaarlijk is. Bij mist, ook overdag, moet met groot licht gereden worden, zo waarschuwt de A.N.W.B. nog eens. Vanmorgen is te Stadskanaal de 45-jarige R. Stikfort door gladheid van dc weg met zijn personenauto op een aldaar geparkeerde vrachtauto gereden. Hij werd hierbij op slag gedood. ondermaatse rondvis wordt nl. ooglui kend toegestaan, omdat het onmogelijk is deze vis ter visserij op haring en makreel buiten de netten te houden. Op de onlangs te Londen gehouden visserij bijeenkomst is dit probleem ter sprake gebracht. Er werd voorgesteld alleen rondvis toe tc laten die niet groter is dan 30 cm. De Fransen gingen hiermee echter niet akkoord met het gevolg dat het vraagstuk in de ijskast ging. Het zal aan onze houding liggen, aldus dr. Kor ringa, of het in de ijskast blijft. Laten wij dus het woord „gemengde visserij" niet gebruiken als een vlag die de lading moet dekken, maar eerlijk zijn. Doen wij dit niet, dan zullen wij het offer moe ten brengen alle ondermaatse rondvis overboord te gooien. Spreker achtte het niet onmogelijk, dat nieuwe moderne apparaten, waardoor men aan boord van het schip van te voren reeds kan zien of men met haring of rondvis te doen heeft, het probleem zullen oplossen. Zeer tevreden zei spreker te zijn over de Londense visserijconventie. Hierdoor is het mogelijk geworden om behalve tot wettelijke instelling van bepaalde maas wijdten te komen, besluiten te nemen ten aanzien van de mate van intensivering der visserij. Dit zal o.m. kunnen worden bewerkstelligd door het gesloten verkla ren van bepaalde visgronden en de vis- periodes te verkorten. Dr. Korringa ver wachtte hiervan met name voor de tong visserij goede resultaten. Mocht men ondanks deze maatregelen er niet in slagen de visvangst in de Noordzee rationeel te exploiteren, dan est ons niets anders dan andere vis gronden te zoeken. Dit brengt echter met zigh mee het invoeren van fabriekssche- pen. Vanmorgen hield de heer Y. A. Zand- stra. directeur van de afdeling economi sche visserijaangelegenheden van de di rectie voedselvoorziening van het mi nisterie van landbouw, visserij en voed selvoorziening, een causerie over een produktiviteitscentrum voor de visserij. Zoals men weet, zal dit centrum zich gaan belasten met researchwerk in de drie visserijsectoren: de aanvoer, de groqt- en de kleinhandel. wezen van het produktivitejtscen- trum noemde spreker het onder eigen pirantwoordelijkheid vopren van het be ind door het bedrijfsleven. Ook al fi- overheid in de aanlooptijd Laten we de laatste hinderpalen uit de weg ruimen, zodat we binnenkort kunnen beginnen, aldus de heer Zandstra. BRAND IN RUSTHUIS NEGEN DODEN In een rusthuis, ongeveer vijftig kilo meter van de Amerikaanse stad Chicago, is gisteren brand uitgebroken. Negen personen kwamen hierbij om het leven. Enkele slachtoffers waren bedolven onder instortende delen van het dak. Lichte vorst De Bilt verwacht tot morgenavond Droog en overdag zonnig dan vrij krachtige wind tussen noord en noordoost. Vannacht overwegend lichte vorst. Morgenmiddag tem peratuur enkele graden bo- (Opgemaakt om 11.15 uur). Zondag 1 febr. zon op 8.22 uur, onder 17.26 uur; maan op 2.06 u.. onder 11.50 u. Maandag 2 febr. zon op 8.20 uur, onder 17.28 uur: maan op 8.18 u„ onder 1233 u. Op 7 februari nieuwe maan. Fa D. Kret en Zn. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur Helsinki Stockholrr Oslo K"penh Grenoble Nice Berlijn NNO NNO windstil

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1