KEIZER WILHELM II
als banneling in Doorn
RADIO-PROGRAMMA'S
Gevaren roken
ernstiger dan
radio-activiteit
Hang the Kaiser
LLOYD GEORGE
„Zijn gedrag is niet so, dat hij veroordeeld
moet worden. Dertig jaar lang regeerde hij in
Vrede. I -Hlurm. t
Eerste uitvoeringen
in VARA-eoncert
Het Rotterdams Instrumentaal Trio
geeft maandagmiddag as. in de
VARA-rubriek ..Studio voor hedendaag
se muziek"' (van 2—2.25 uur) verschil
lende eerste uitvoeringen van moder
ne composities.
Het concert begint met de eerste uit
voering van net in 1958 door de Ne
derlandse componist Jan van Dijk ge
schreven „Canzon a 11a Capricio". Met
een Trio van de Engelse componist
Geoffrey Bush wordt dan een premiè
re voor Nederland gegeven en ten
slotte wordt het Divertimento van de
Engelsman Graham Wettham voor het
eerst voor de Nederlandse radio uit
gevoerd
De VARA verzorgt met dit optreden
een gezamenlijk programma.
De Wigwam wordt korter
maar komt vaker
De populaire KRO-jeugduitzending
,,De Wigwam" verdwijnt uit het za-
terdagmiddagprogramma om plaats te
maken voor de nieuwe jongeren-radio
.Piccolo".
Voortaan komt de Wigwam op dins
dag. zaterdag en vrijdag om de veer
tien dagen een kwartier lang in de
en wel van half zeven tot kwart
zeven. Op zaterdag 31 januari
t in dit programma de verjaar-
van Prinses Beatrix gevierd.
Zender Markelo wordt met
opera „Tosca' ingewijd
Het is dan nu toch zover: dinsdagavond a.s., 27 januari, wordt dt
televisie-steunzendcr Markelo officieel nx gebruik genomen.
De laatste tijd hebben kijkers in het oosten van het land al gepro
fiteerd van het ..proefdraaien'' van Markelo. maar nu komt het moment
dat alles klaar is en de Nederlandse televisiegeschiedenis weer een
historisch feit rijker wordt.
Na Limburg gaal nu ook. zoals we u al eerder vertelden. oost-Neder
land zelf het openingsprogramma verzorgen en wel met de opvoering uan
de opera ..Tosca" van Puccini, door de operagroep „Forum" uit Enschede,
die optreedt in de Twentse Schouwburg te Enschede.
Twente doet het dus heel anc
lan Limburg, die er een vrolijk
arieerd programma van maa
dat mogen we toejuichen
i van variatie houden.
dat
ttIJF EN TWINTIG JAAR geleden vierde ex-keizer Wilhelm II
y van Duitsland voor de zestiende maal zijn verjaardag in
Nederland het was zijn vijf en zeventigste. Aan weinig
persoonlijkheden kan men zozeer demonstreren hoe de wereld de
laatste vijftig jaar veranderd is als aan deze vorst, wiens regering
zo Yoemvol aanving, wiens regiment zo roemloos eindigde.
Vijftig jaar geleden was hij gevierd en gevreesd, maar men
luisterde naar hem, men volgde zijn gangen, men hesprak zijn
politiek vijf en twivtiq jaar later was de vloedgolf van haat en
verachting, die in 191' er hem was losgebarsten, reeds weer aan
het luwen. Het was in e jaren dat Churchill de woorden schreef:
„Hij leefde en zag de verwoede haat der overwinnaars bevriezen
tot minachting en ten slotte vervagen in onverschilligheid!"
zullen worden beschouwd. Hij blonk
niet uit in verstandelijke of geestelijke
grootheid. Zijn onderdanen bezaten in
hem geen vorst, die uitmuntte door
voorzichtig staatsmanschap, berekening
of fiipnpaand inzicht Tn 7iin piffpn mo.
Churchill over Wilhelm 11
Velen hebben tijdens zijn leven
Wilhelm II geschreven, maar weinigen
hebben zich zo evenwichtig en imposant
over de Doornse banneling uitgelaten
als Churchill. Hij deed het met name
een vijfentwintig jaar geleden, toen hij
zelf „verbannen"' was uit de Engelse
regeringen, en zich wijdde aan de jour
nalistiek. Het opstel dat hij in de der
tiger jaren over ex-keizer Wilhelm
schreef, geeft er blijk van hoezeer
Churchill zijn tijdgenoten vóór was in
objectiviteit en rechtvaardigheid je
gens de persoon
hate ex-keizer!
Reeds in zijn magistrale memoires
„Na de oorlog". geschreven in de
twintiger jaren, had Churchill milder
dan bijna enig geallieerd staatsman
over Wilhelm geschreven. Reeds toen
schreef hij woorden, die getuigden
van humaan begrip en diep menselijke
wijsheid jegens Wilhelm, en met name
valt dc zinsnede op: „Allen die hem
veroordelen, hebben God te danken,
dat zij zich niet in zijn positie bevon-
Dat oordeel, dat lijnrecht inging te
gen dat van Lloyd George, die een
verkiezingsactie voerde onder de leu
ze „De Keizer moet opgehangen wor
den!" werd in de dertiger jaren ver
diept in zijn opstel over de ex-keizer,
dat later werd op
genomen in zijn
bundel „Grote Tijd
genoten".
Daar op het kasteel, voor
een Amerongse notaris, deed
de keizer afstand van zijn
rechten, en ving zijn bal
lingschap aan. die geen ein
de moer zou nemen, omdat
hèt einde voor hem reeds
gekomen was. toen de offi
cieren hem niet langer vlei
den, toen Hindenburg zweeg,
en zijn omgeving hem liet
gaan, wie weet waarheen,
maar in ieder geval wèg van
het leger, wèg uit het Duit
se vaderland!
of diepgaand inzicht. In zijn eigen
moires, geschreven vanuit de boet
vaardige afzondering in Doorn, heeft
hij ons op naïeve wijze een blik ge
gund in zijn persoonlijkheid. Men kan
zich geen onthulling indenken, die
méér het karakter draagt van aange
boren alledaagsheid, van gemis aan
begrip en gevoel voor grootheid, zon-
de" door'hielen
ae aoor velen ge- hejd Niet 7onder schok &eseft men
dat op het woord of een gebaar van vvai mcn ,5:
zo n geestelijk beperkt wezen dertig
jaar lang. onmiddellijk en in volle H|J|C D00rï1
gehoorzaamheid, de krachten klaar
stonden, die. wanneer daarop losgela
ten, de wereld konden verwoesten."
heeft I
heeft hij zijn laatste koort
sen van ijdelheden gevoed:
de hoop dat men hem zou
terugroepen! Maar terwijl
hij wachtte, weken, maan
den. jaren, ontwaakte ook
bij hem de vreselijke be-
staansparadox der bannelin
gen: niet te kunnen zyn wat
men wil, niet te willen zijn
En daarmee heeft Churchill reeds
In de dertiger jaren op even voor
uitstrevende als nobele én strenge
wijze het oordeel over Wilhelm ge
veld: geen zwaarder straf voor dc
man, die eens de wereldpolitiek
méé bepaalde, dan het moeten ver
toeven in het vriendelijke dorpje
Doorn, waar hij in de ogen van
voor- en tegenstanders met het jaar
irlljker. onbelangrijker, on-
werd!
Woord voor woord
is dit opstel van
daag waard herle
zen te worden, en
misscnien heeft
niemand de men
selijke tragedie van
deze vorst dieper
gepeild dan Chur
chill, die in dit
korte maar inhoud
rijke opstel Wil
helm II geen mis-
mlslukkeling noem
de. En zelfs dat
onder voorbehoud,
want Churchill
vangt zijn opstel
schuwing: „Nie
mand moet een
oordeel vellen over
de levensloop van
keizer Wilhelm II
zonder de vraag te
ik hebben gedaan i
Alleen de ouderen
onder ons weten
nog hoe deze
kreet door alle
steden, dorpen en
gehuchten klonk.
Een bijna onvoor
stelbaar gebeuren
vond op 10 no
vember 1918 te
Eysden plaats: zes
uren lang moest
de machtige kei
zer van Duitsland
wachten op een
beslissing van de
Nederlandse re
gering. De keizer,
van wie gezegd
werd dat door zijn
persoonlijke goed
gezindheid jegens
stellen; „Wat zou ons land Nederland werd gespaard
zijn geval?" voor de Eerste Wereldoorlog, had
Niet dat Churchill de fouten van de toegang gevraagd tot ons grond-
gebied. De vorst, van wie menig goed
aderlander geloofde dat mede door
Winston Churchill in dertiger jaren
de zeldzame bluf
die het voornaamste wapen was,
Wilhelm zijn onverantwoor
delijk en bijna infantiel politiek spel
speelde: „Niets anders dan
op en neer stappen en verv;
kelen met het ongetrokken
irlijk rin-
aard. Hij
wenste slechts: zich te voelen als Na
poleon, en op hem te gelijken zonder
zijn veldslagen te hebben gest" J
verbonden had
de gratie van Zijne Keizerlijke Majes
teit Nederland nog een zelfstandige
mogendheid was, moest nu bouwen
op de innerlijke overtuiging van aan
hem onbekende, pas opgetreden
Nederlandse ministers, die zouden
hebben waar te maken tegenover
Minder" dan "dit kón'hij7 eenvoudig niet overwinnaar en overwonnenen dat
doen. Wanneer je de top van een vul- géén enkele mogendheid of raad van
kaan bent. is het minste wat je kunt mogendheden het recht heeft inbreuk
uitrichten roken. En hij rookte,
overdag een wolkpilaar en 's nachts
een vuurgloed, voor het oog van allen,
die naar hem opzagen. Langzaam, Een Hollandse graaf ontving de
maar zeker sloten deze verontruste smee)cbede van een keizer die in nood
toeschouwers -zich hecht aaneen ter verkeerde, en geen uitkomst zag: Ont-
wederzijdse bescherming. vang mij! en na urenlang aarzelen
Maar waartegen Churchill opkomt, stemde graaf Godard Bentinck, na ern-
was eigenlijk dc gangbare opinie stig overleg met het Nederlandse ka-
van zijn tijd iri Engeland en Frank- binet. toe, en ontving de keizer op
rijk, destijds vertegenwoordigd door kasteel Amerongen. waaraan de ge-
Lloyd George en Clémcnceau: dat Wil- schiedenis de omj~
helm een oorlogsmisdadiger was,
die de oorlog had gewild cn boven
dien nog met dc meest onmenselij
ke middelen voerde: De geschiede
nis behoort een milder standpunt In
te nemen cn Wilhelm II niet in de
schoenen te schuiven, dat hij doel
bewust en langs allerlei wegen op
de wereldoorlog zou hebben aange
stuurd. Maar de verdediging, die zal
worden aangevoerd, zal verre van
vleiend voor hem klinken. Zij zal
•terk overeenkomen met dc veront
schuldiging. die de Franse krijgsraad
aanvoerde Jegens maarschalk Bazai-
ne. toen deze terecht moest staan
wegens verraad na de overgave van
Metz: „Dit Is geen verrader. Ziet
hem aan h(j is een mislukkeling."
Churchill's eindoordeel is misschien
het vernietigendste dat over de ijdel-
ste aller monarchen uit die jaren mo-
oordeel dat té raak is,
dat het aan de lezer van vandaag
onthouden mag worden: „Hij had wei
nig gemeen met de grote prinsen, die
in de loop der eeuwen door het toeval
der vorstelijke geboorte, bij tussenpo
zen aan dc spits hebben gestaan van
staten en rijken. Zijn onmiskenbare
schranderheid cn veelzijdigheid, zijn
persoonlijke gratie en levendigheid ver
meerderden slechts zijn gevaren, aan
gezien daardoor zijn belangrijke tekor
ten verborgen bleven. Hij wist hoe hij
moest gebaren, spreken en zich een
houding geven overeenkomstig keizer
lijke stijl. Hij kon met de voet stam
pen en van zijn ontstemming blijk gc
ven. of knikken en glimlachen op de
meest thearale wijze: maar achter
dit alles verborg zich in werkelijkheid
een gewone. ïjdele, doch over het ge
heel goed-willendc man. die hoopte eens
als een tweede Frederik de Groote te
In mei 1920 verhuisde de
keizer eindelijk naar Doorn,
waar hij zijn intrek nam
in het eeuwenoude, door
Floris van Jutfaas gebouw
de „Huis Doorn", dat tot
1684 de Utrechtse Domproos
ten tot zomerverblijf strekte. De strijd
over de uitlevering van de keizer was
uitgewoed, maar de keizer had niet
eens voor zich zelf kunnen strijden:
een kleine neutrale mogendheid had
dapper volgehouden tegen alle dreige
menten en geweld in; de keizer was
veilig cn kon zich nestelen Van nu
af aan ving een bestaan aan dat naar
burgerlijke normen smetteloos is. maar
waarvoor zelfs Churchill de beeldspraak
ontbrak om tot uitdrukking te bren
gen wat de keizer hier geleden moet
hebben: hij vroeg gunsten van de
dorpsbewoners, dc enigen die nog in
staat waren hem hun welgezindheid te
doen blijken! Aan de armen van Doorn
deelde de vroegere heerser soms hout
uit, en met een stiptheid, die tot in
de pers werd geconstateerd. beant
woordde de nieuwe landedelman de
groet van zijn tuinpersoneel!
Een leven zonder afwisseling, waar
in men tracht bóven de dingen te
staan het was even deugdzaam en
tragisch als zijn verslinden van boe
ken, terwijl de hele wereld wist dat
zijn lezerij hem geen nut opleverde,
omdat het geen ontspanning was. maar
het surrogaat dat hem steeds weer in
gedachten moest brengen de wereld
die voorgoed verdween!
Sedert 1018 betrad de ex-keizer
trein noch boot. Voor een enkel uit
stapje naar Zandvoort moest de
goedkeuring van dc Nederlandse
regering gegeven worden dan
mocht hij enkele uren over de zee
turen in de richting van Engeland.
Wat zou hij gedacht hebben, turen
de naar de horizon waarachter zijn
neef George V nog over een we
reldrijk regeerde?
Eens was hij de vorst die meer toe
spraken hield dan menig parlements
lid nu moest hij in opdracht van
de Nederlandse regering zwijgen.
Slechts aan enkele vertrouwde bezoe
kers mocht hij thuis zijn mening zeg
gen. „War alles falsch?" schreef hij
eens op een foto, door hem aan de
schrijver Joachim van Kiirenberg ge
schonken. Dit was de eerste en de
Keizer Wilhelm II, vierde van links,
wacht gelaten op het station van
Eysden in Limburg of de Neder
landse regering zijn verzoek om
asyl zal toestaan
„Wie tegen mij opstaat, vermorzel ik!"
Een gewezen keizer waar iedere
vakantieganger die in Doorn was, bege
rig naar uitzag: waarvoor iedere fiet
sende toerist voor Huis Doorn afstap
te. in de hoop hem te zien. Dat was
het tragisch einde van een vorst over
wie Churchill terzelfder tijd schreef:
„Ik was zo fortuinlijk tot dc gasten
van de keizer te behoren bij de ma
noeuvres van het Duitse leger in 1906
Nu zochten nog slechts de dagjes
mensen een glimp op te vangen van
zijn vergane majesteit, maar wat zij
zagen waren slechts de tinnen van het
Huis Doorn, en de door de keizer zelf
verzorgde rozen van het rozarium.
Vergaan royalisme
Hoewel de rol die Von Hindenburg bij
het heengaan van de keizer speelde
nooit geheel is opgehelderd, staat zijn
royalistische gezindheid vast. Daarvan
getuigden de slotstrofen van zijn in
september 1920 gepubliceerde memoi
res. geschreven in zijn woonplaats
Hannover. luidende: „Tegenwoordig
heeft een stormvloed van wilde poli
tieke hartstochten en dikke leuzen on
ze gehele vroegere staatkundige op
vattingen en naar het schijnt alle hei
lige overleyeringen vernietigd. Maar
deze vloed zal weer verlopen. Dan zal
de hoop
vaderen vastklampte, pn waarop bijna
een halve eeuw geleden door onze
kracht de toekomst des vaderlands
vol vertrouwen gegrondvest werd: het
Duitse keizerschap. Het bloed van al
die mannen, die in het geloof aan
Duitslands grootheid gesneuveld zijn, is
dan niet vergeefs vergoten."
Maar er waren twee zaken die de
royalisten weerhielden hun spontane
sympathie voor de keizer opnieuw te
betonen: zijn onverwachte vlucht en
zijn snelle tweede huwelijk! Wel ble
ven de monarchisten in de „Kaiserbe-
wegung" en de „Hohenzollernbund"
de keizer trouw, doch niet het enthou
siasme. maar de onzekerheid der
royalisten nam toe. toen Von Hinden
burg op 26 april 1925 tot dc tweede
president van de Duitse Republiek
werd gekozen.
Een ogenblik scheen het alsof de Hit
hoe zowel de kroonprins Wilhelm als
prins August-Wilhelm tot de goede be
kenden van Hitier behoorden. Maar al
dra gaf Hitier ook aan deze kansen de
genadeslag met de verklaring dat hel
herstel van het keizerschap niet tot
de urgente problemen van het Duitse
volk behoorde, Was dit de laatste des-
Illusie van de wanhopige banneling?
Vijfenzeventig jaar
Onder deze omstandigheden vierde de
vroegere keizerlijke wereldheerser op
zaterdag 27 januari zijn vijfenzeventig
ste verjaardag. Het was geen „Kei-
zerweer", zoals men het vroeger
noemde: slechts enkele bewoners van
Doorn trotseerden het druilerige weer
om het felicitatiercgister in het Poort
gebouw van Huis Doorn te tekenen.
Een vijftigtal vorstelijke gasten was
in Doorn ondergebracht, waaronder kin
deren en kleinkinderen des keizers,
alsmede leden van de vorstenhuizen
van Macklenburg. Saksen. Württemberg
en Hessen. Honderden bloemstukken en
telegrammen werden op Huis Doorn af
gegeven: ook koningin Emma zond
bloemen; president Von Hindenburg
zond schriftelijke gelukwensen; de
vermaarde genernal Von Mackensen
kwam namens het oude keizerlijke le
ger naar Doorn om zijn hulde te be-
De keizer schonk aan zijn personeel
ordetekenen; „keizerin" Hermine liet
in Doorn hout en levensmiddelen aan
de armen uitdelen, terwijl ae pas van
ren reumatiekaanval genezen jarige
in streng hofceremonieel zijn gasten
ontving: Zaterdag de Duitse, zondag
de Nederlandse.
Zaterdag om 9.30 uur 's morgens
leidde de Keulse predikant dr. Schnel-
ien een huiselijke godsdienstoefening,
's middags om 1 uur volgde een in
tieme lunch, om 8 uur 's avonds vond
een officieel diner plaats, waarbij al
le aanwezige vorsten verschenen in de
oude gala-uniformen van Jiit Duitse
keizerrijk. De dag werd besloten met
de vertoning van de Balifilm.
De Europese pers had, ditmaal mis
schien voor het eerst, weinig kwaad
over de jarige geschreven, wellicht
omdat Europa thans andere zorgen
had. Inzake de kritische commentaren
kon de jarige kiezen tussen de waar
heid dat Napoleon het in zijn balling
schap op St. Helena minder geriefelijk
had gehad én tussen die andere, nieu
we waarheid: dat het Duitse volk
thans voor andere mannen en andere
symbolen juichte, en vooral, dat het
daarvoor hartstochtelijker Juichte dan
het ooit gejuicht had voor de monar
chie der Hohenzollerns.
Met het oog op dit laatste schreef
Churchill In ronde woorden „De
Tijd bracht hem een verrassende
cn paradoxale wraak, op zijn over
winnaars. Hij heeft een tijdperk
bereikt, waarin het grootste deel
De operagroep Forum bestaat sinds
1955 en heeft een kleine t'oorgeschie-
denis. Toen de Utrechtse opera op
financiële perikelen strandde vormde
zich uit een aantal leden de Neder
landse Reis-Opera. die een kort leven
had en zich daarna verenigde met
het gezelschap CamerataMen
koos de naam ..Forum" en nam als
standplaats Enschede.
Als zakelijk leider trad Chris Bur
gers op. als artistiek leider de re
gisseur-dirigent Paul Pelln. Na de
struikelingen van de oorspronkelijke
gezelschappen had het grote publiek
een hard hoofd in de levensvatbaar
heid van „Forum", want de subsidies
bleven klein en het opvoeren van ope
ra's bijzonder duur
Maar Forum heeft het hoofd dapper
boven water gehouden en beleeft nu
al zijn vierde seizoen. De Twentse
schouwburg trekt enorm veel bezoe
kers en liefhebbers die vóór 1940 veel
de grens overwipten om in Duitse
steden operagenot te beleven, vinden
nu de weg naar Enschede. terwijl
nu dikwijls Duitsers op maandagavond
naar het Nederlandse gezelschap ko
men luisteren.
Groot is het gezelschap niet, maar
toch voldoende om Puccini's beroem
de „Tosea" te presenteren. Behalve
de solisten werkt een koor, geleid
door Max van Doorn mee en voor
het instrumentale fiedcclte zorgt het
Overijssels Filharmonisch orkest. Di
rigent is Gustav Fiillcborn. de regie
heeft Paul Pella. De uitvoering van
het grote werk begint direct na het
NTS-Journaal. om 8.20 uur.
Nog even iets over de compositie
zelf. De grote Puccini schreef haar
na zijn „Bohème" cn ook „Tosca
is van Franse oorsprong. De tekst
Is gebaseerd op een toneelstuk van
Igaelccf
vanavond
Georg Ludwig Jochum leidt het
Radio Filharmonisch Orkest, dat in
de uitzending Populaire Klassie
ken iK.R.O., 7 40 u.) werken van
Schumann speelt. Om 8.35 uur be
gint het vrolijke programma Tiere
lantijnen. om 10.05 uur speelt „Cas
cade" en om 10.35 uur: voorberei
ding op de zondag.
Bij de V.AJ3.A. is het om 8.13 uur
weer amusement op het Plein en
om 945 uur begint het spel „Het
hangt aan de muur en het tikt".
Laat op de avond, om 10.35 u., weer
een moderne eenakter: „Tante Mar
tha" door Gordon Lee.
de Franse schrijver Victorien Sar-
dous. Niemand minder dan de grote
Sarah Bemhard speelde eenmaal de
hoofdrol in dit stuk en bij een op
voering in Milaan, aan het einde van
de vorige eeuw. was Puccini in de
zaal. Het stuk trof hem zo. dat hij
er een opera naar schreef.
Voor de eerste maal werd deze
opera opgevoerd in Rome en wel op
14 januari 1900. Met enorm enthousi
asme werd het werk ontvangen en het
juichende publiek riep de componist
meer dan twintig maal op het toneel
terug na de voorstelling
Tosca, eigenlijk „La Tosca" gehe
ten, speelt in het Rome van 1800 e:i
geeft gestalte aan een bont vernaai,
zoals opera's plegen te doen. We be
hoeven u toch niet te zeggen, dat bij
elke opera het verbaal zelf In de zo
veelste plaats komt: het gaat om de
compositie en de uitvoering, want
opera is vooral muziekbeleven.
Maar goed. het gaat dan om da
schilder Mario Cavaradossi en de ge
vierde zangeres Floria Tosca. Om
de vrijheid van de politieke vluch
teling Cesarc Angelotti r~
raderlijkheid
de politic-chef
louzie de jonge schilder ter dood laat
brengen komt deze liefde tot een
hoogtepunt.
Voordat echter de executie kan
plaatsvinden, doorsteekt Tosca Scarpia
en werpt zich later van de hoge
burchtmuur. U ziet wel: een dwaas,
romantisch verhaal met veel drama,
dat heus niet belangrijk is. maar al
leen dient om reliëf te schenken aan
aria's, duetten, koorwerken en muziex.
TIPS
uit het buitenland
Brussel Vlaams geeft om 8 uur weer
radiocabaret en vult het avond
programma na 9 uur met gevarieer
de ontspanningsmuziek. U kunt er
naar luisteren op golflengte 324 m
Tussen 9 en 10.50 uur kunt u in het
derde programma van dc BBC een
concert horen, te geven door het
BBC-symfonieorkest met koren en
solisten, geleid door Rudolf Schwarz.
Voor de pauze worden werken van
Holst en Rubbra uitgevoerd, er na.
om 9.55 uur, het Te Deum van Ber
lioz.
Over de Duitse zender 309 m. 971
kHz wordt tussen 8 en 9 4S uur een
groot quizprogramma met Hans
Joachim Kulenkampf als leider uit
gezonden De quiz heet „De gouden
van Europa. In het bijzonder zijn
machtigste vijanden Groot-Bpitan-
nië en Frankrijk, de restauratie
van de Hohenzollerns. Iets wal zij
vroeger diep verafschuwden, als
een betrekkelijk hoopvol verschijn
sel zouden beschouwen en als een
teken, dat de gevaren verminder
den". Maar wat de koninklijke bal
ling zelf aangaat, waren de laatste
woorden van het hierboven ver
meld opstel een herinnering aan de
vlucht des keizers, met als laatste
r*at„Er valt ten slotte Iets voor
te zeggen om het einde af te
wachten".
zijn 16 deelnemers.
vanavond
met een aflevering van het blijspel
„BlUf er niet voor thuis" en biedt
vervolgens optreden van het Ro-
thenburger poppentheater. Om 9.20
uur de eerste van een nieuwe serie
Alfred Hitchcock-films: „Het ge
heim van meneer Blanchard". Uit
de Singerzaal in Laren komt dan
een Amerikaanse sterrenshow
TELEVISIE VOOR MAANDAG
NCRV: 20.20 Act; 21.05 TV-d
gelijk
dan da
Programma voor zondag
Hilversum I. 402 m. VARA g.00 Nws;
8.11 V h platteland; 8.30 Weer of geen'
weer; 9 45 Geestelijk leven. caus. 10.00
Gram; 10.35 Boekbespr; 10.45 Cabaret; I
11.15 Radio Phllh ork AVRO 12.00 Gram
12.30 Sportspiegel. 12.35 Gram; 13.00 Nwi
en SOS-ber. 13.07 De toeitand In de we
reld. caus; 13.17 Med of gram; 13.20 V
d strijdkrachten; 14.00 Boekbespr; 14.20'
Kamerork en sol; 15.20 De vitaliteit van
de Westerse beschaving, caus: 15.40 Dans-
muz (Intermezzo Gram); 16.30 Sport-
revue. VARA; 17.00 Amus muz; 17.30 V
d jeugd. 17.50 Nws sportuil») en sport-
Journ. VPRO 18.30 Prot kerkdienst 1KOR
19.00 V d jeugd; 19.30 De open Deur. caus
AVRO: 20.00 Nw»; 20.05 Amus muz- 20.50
Mag Ik U even voorstellen? Mijn naam
is Cox:, hoorsp; 21.30 Gram; 21.45 Comme
VLA
ARDINGENl
19.45 ReRcrlngsultz; Dc B B
en van bulten: Mr L Tie-
lenlus Kru\
bevordering
thoff. directeur v d stichting
v an^de*"Nederland*''
2o"ohtCab°a™
Nws; 20.05 Refrein-Festijn;
t; 21.00 Etherforum; 21.40 Ma-
rlmba 22 10
kwint: 23.00
Trombone-ens; 22.35 Blaas-
Nws; 23.15 Gram; 23.30-24.00
II298 m. NCRV: 7.00 Nwa-
Hilversum II. 298 m. KRO: 8.00 Nws;
8 15 Gram; 8.25 Hoogmis NCRV; 9.30
Nws on waterst; 9.45 Geestelijke liederen.
Convent van Kerken: 10.00 Leger des
Hclls-samenkomsi NCRV: 11 30 Gram;
U.50 Koorzang. KRO 12.15 Apologie; 12.35
Instr octet; 13.00 Nws; 13.05 De hand aan
dc ploeg caus; 13.10 De wadder*, hoorsp;
13.30 Lichte mu? 13.45 Boekbespr; 14.00
V d kind: 14.30 Zang en plano; is-00
Twee violen en clavecimbel; 15.30 Muzika
le caus. 16.00 Sporl; 16.30 Verspers; IKOR
17.00 Ned herv kerkd. 18.00 Het geUder.
schip, caus; 18.30 De kerk aan het werk;
18.40 BljbelvertclUng NCRV: 19.00 Nws
uit de kerken: 19.05 Koorzang; 19.30 De
men* en ik Christus: De Wijsheid, eau*
KRO: 19.45 Nws; 20.00 Groot alem. hoorap;
20.15 Cabaret; 20.45 Gram; 21.20 U bent
^gg|-■- jarUJ? i
woord voor de dag; 8.00 Nws; 8.15 Sport-
Jltsl 8.25 Gram; 9.00 V d zieken; 9.30
Vd vrouw, 10.15 Rondom het woord: the-
'logische etherleergang, 11.00 Gram; 11,23
Lulsterwedstr; 12.00 Lichte muz; 12.25 Voor
hoer en luinder. 12.30 Land- en lulnb
meded 12.33 Instr acpict: 12.53 Gram of
act: 13.00 Nws. 13.13 Lichte mu/. 13.45
Schoolradio. 14.30 Gevar
ork; 16.00 Bljbeloverd:
ano; 17.00 Vd kleuters;
ii. ia va jeuga; 17.30 Gram; 17.40 Beurs-
ber; 17.45 Hcgeringsuitz Rijksdelen Over
zee Een hulsvrouw uil Hollandia vertelt,
door Ingrid den Toom, 18.00 Orgelspel;
18.30 Friese ultz: 18 15 Gram; 18.50 Open-
oasr kunstbezit, eau»; 19.00 Nws en weer-
oer; 19.10 Volksliederen; 19.30 Radlokranl;
19.53 Op de man af. rnus, 20.00 Gram;
progr; 13.30 Om
Programma voor maandag
Hilversum I 402 m. VARA: 7.00 Nws;
7.10 Gym; 7.23 Gram; 1.00 Nw»; 8.18 Dt
Matrijspoort. (Om 9.35 Waterst) VPRO
10.00 Voor de oude dag, caus; 10.05 Mor
genwijding. VARA: 10.20 Gram; 11.00 Oude
en nieuwe dansen; 11.33 Alt en plano;
12.30 Land- en tulnb
'and; 12.38 Plano-
V d Middenstand;
De weg naar volwas-
Instr Trio; 14.25 Zo-
ik, noorsp; 15.15 Gram; 15.43
nuten voor boven de zeatlg; 16.43
n dlacuaale; 17.06 Hammondorgel-
tang. 17.20 Merlnierakapel; 17.50
n; 18.00 Nws en comm; 18.20
uz; 18.40 Planorecital. 19.00 Pari
13.20 Piar
3 45 De
Grammofoonplalenprogramma draadom
roep. (over de 4e lijnvan 18-20 uur
I. Peter Tajalkowaky. 1 Fantasie Ouver
ture „Romeo en Julia Philharmontach
Orkest van Berlijn o.l.v. Lorin Maazel 2.
Concert voor plano en orkest nr. 1 in b
kl. t. op. 23, Allegro non troppo e molto
maestoso. Allegro con splrlto. Andantino
sempllce. Prestissimo, Allegro con fuoco.
Shura Cherkar.skyplan». I'hilh/irmr.nls'-h
Orkest van Berlijn o.l v Leopold Ludwig.
II Nlcolai Rlmsky Koraekov „Sheheraza-
de" op. 35. Largo e maestoso Allegro
non troppo. Lento. Andantino quaal alle
gretto. Allegro molto Symphome Orkest
van de Berlljnse Radio o.l.v. Ferenc
Fricsay. III. Sergei Pmkoilev Symphonic
nr. 1 In d gr. t op 28. (Klassiek# Sym
phonic i. Allegro. Larghetto Gavotte Non
troppo allegro. Finale Molto vivace Rlas
Symphonie Orkest Berlijn o.l.v. Terenc
Lnngspecialist in Boston:
Roken is een ernstiger bedrei
ging van de gezondheid dan radio
activiteit, heeft een longspecialist
uit Boston in de Verenigde Staten
in een toespraak tot medici ver
klaard. Langdurig gebruik van
tabak vermindert de gemiddelde
levensduur volgens dr. Richard
Overholt met minstens acht tot
negen jaar.
Hij zei dat medici, alt wachters
voor de openbare gezondheid zich
ervoor behoren te schamen, dat z\j
niet door zich van roken te ont
houden het goede voorbeeld geven.
Hij noemde roken een versnellings-
I machine voor longkanker en deed
j een ernstig beroep op de doktoren,
het. roken op te geven cn zich te
verenigen met gezondheidsbureaus,
geestelijken en opvoedkundigen om
kennis over het roken en Ce ge
zondheid te verspreiden. Dr. Over
holt is zelf ook roker geweest, maar
is er in 1942 mee opgehouden.
i In de nacht van donderdag op vrijdag
heeft zich in de mergelgroeve De Grote
Berg te Zussen een instorting voorgedaan
over een twintigtal vlerkante meter. Een
hoeveelheid kampernoelie» ter waarde
van 20.000 frank ging verloren.
In de groeve Zichen-Zussen-Bolder, die
enige tyd geleden over een grote opper
vlakte is ingestort, u men nu gereed
■net het graven van een gang naar een
mestkamer, waar zich de resten van
tien mensen zouden bevinden. Men neeft
300 vierkante meter van de kamer door
zocht. maar niets ontdekt. Het werk
wordt voortgezet.
