Geen verlangen meer naar brede basis Jiicttiue £riïisri|c (fouranl Telefoonkabel dwars door de Atlantische Oceaan Terug naar het vroegere onderscheid links-rechts Indonesiërs over verschil in ras en godsdienst Cubas wraak op Batista een vreselijke vergissing Amerikaanse achterstand op de Sowjetunie Nieuwe acties in Algerije ZATERDAG 24 JANUARI 1939 BUREAUS: Steenstraat 31 Directie Redactie Abor Advertentie-afdeling Tel 3)441. ABONNEMENTEN 7.50 per Kwartaal; 2.55 per maand; 0 59 per week ADVERTENTIES J 0 20 per millimeter Familieberichten 0 18 per millimeter (Bij contract belangrijke korting Postrekening 58936 Negenendertigste jaargang no. 11472 Or. E. DIEMER CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantwastfch is abfbleofa myn hert ia tcgljcnspoct" Banneling Van Doorn Zie pagina 7 Dr. W. P. Berghuis (voorzitter A.R.Partij) (Van een onzer verslaggevers.) TTET ZAL DUIDELIJK ZIJN, dat ons verlangen op dit ogenblik bepaal- "1J- delijk niet uitgaat naar een herstel van de enkele weken geleden ge strande brede basis." Dit verklaarde vanmorgen de voorzitter der A.R. Partij, dr. W. P. Berghuis, tijdens de A.R. Deputatenvergadering, die van daag in Tivoli te Utrecht is gehouden. De brede basis in de zin van de ver streken periode kan volgens de heer Berghuis geen bevrediging meer schen ken, omdat ze, naar de ervaring van de laatste jaren heeft bevestigd, op de duur aan de duidelijkheid der politieke verhoudingen en wezenlijke tegen stellingen afbreuk en principieel vervagend werkt, wat een nadelige in vloed heeft op de politieke oordeelvorming der burgers. „Een ding," aldus dr. Berghuis, „zal oor ons, ook ten opzichte van de Me ers, wel moeten vaststaan, namelijk dat r straks ook in het scheppen van een asis voor kabinetsformatie duidelijker n zuiverder verhoudingen tot hun recht weten komen dan in de laatste paar jaar >ezig Het z.i. miskenning van de ontwikkeling en de verhoudingen der laatste jaren beteke nen, indien men er op dit ogenblik weer van zou moeten uitgaan, dat na de a.s. verkiezingen de zaak weer op de te voren bestaande voet zou moeten wor den voortgezet. Indien dat zo zou zijn, zou inderdaad de vraag gelden of men zich de gebeurtenissen van december jl. niet had kunnen en moeten besparen. Dr. Berghuis distantieerde zich van de V.V.D.-leider prof. Oud, die reeds heeft uitgesproken, dat de liberalen onder geen voorwaarde zullen deelnemen aan een kabinet waarin socialisten zitten. De A.R.P.-voorzitter achtte een dergelijke definitieve uitspraak in dót stadium in het algemeen onjuist. De uitslag van de ver kiezingen, de toekomstige opdrachten van de Koningin en de eisen van 's lands belang zullen ten slotte op het daarvoor gegeven ogenblik in de toekomst bij het nemen van verantwoordelijke beslissingen in acht moeten kunnen worden genomen. „Dit betekent uiteraard niet", aldus de heer Berghuis, „dat wij ons ten aanzien van onze wensen en verlangens op dit punt in het vage en op de vlakte moeten houden". In dit verband herinnerde hij aan een radiorede van het a.r. Tweede- Kamerlid Hazenbosch, waarin deze, spre kend als anti-revolutionaire woordvoer der, duidelijk heeft gezegd te hopen, dat na de verkiezingen in ons land een chris telijke regering zal kunnen worden ge- Sprekend over de jongste kabinetscri sis veronderstelde dr. Berghuis, dat de meningsverschillen in eigen kring, ten aanzien van b.v. Nieuw-Guinea en de bewapening, en de verkiezingsuitslagen van 1958 hebben geleid tot de door de so cialisten begane noodsprong. Het menings verschil over de belastingen was slechts een incident, waarin verder grijpende en reeds lang bestaande spanningen tot een uitbarstiting kwamen. De oorzaken liggen dus dieper. Reeds de verkiezingsstrijd van 1956, de daarop gevolgde moeilijkheden bij de kabinetsformatie, het ongezonde karakter van het daarna tot stand geko men kabinet en de verkiezingsuitslagen in 1958 zijn, volgens dr. Berghuis, sympto men geweest van wijziging in de na de oorlog gegroeide politieke verhoudingen. De A.R.P.-voorzitter noemde deze wijzi ging het belangrijkste verschijnsel, waar aan de a.r. voor hun positiebepaling in de huidige omstandigheden aandacht moeten schenken. Ze bestaat hierin, dat de P.v- d.A., naar de verschijnselen uitwijzen, met haar na-oorlogse politieke opzet, zo wel met betrekking tot de indeling van de Nederlandse groeperingen als wat be treft de verkondiging van het socialisme, is vastgelopen. Dr. \V. P. BERGHUIS niet op oude voet Maar hoe dan met Nieuw-Guinea? JNDONESIË heeft met gemengde gevoelens gereageerd op een plan van •*- de premier van Malakka en de president van de Philippijnen voor nauwere samenwerking tussen de landen van Zuidoost-Azië, vooral de Philippijnen, Malakka en Indonesië, een soort Maleise eenheid. De woordvoerder van het Indonesische ministerie van buitenlandse zaken, Har- sono, juichte de gedachte van nauwere Maleise samenwerking toe, maar vroeg zich af of het wel waar was, dat de be woners van Malakka, de Philippijnen en de Indonesiërs tot eenzelfde Maleise ras zouden behoren. Mohammed Jamin, die als Indonesisch (Advertentie) 4L HEBT U DE 100.000 IK deken, dan straatarm. ERIK Electrische zwakstroom ONDERDEKENS 1-persoons 2-persoons 90 X 190 130 x 190 UTSJUMEAUX, 2 MAAL 90 x 190. 5 standen regelbaar, 2e pers. en Litsjumeaux elke helft afzonderlijk regelbaar. BABYDEKENS 40 X 70 LINKER - LISSE HEEREWEG 7 TELEF. 02530—3185 Alleenverkoop voor Nederland Prosp. gratis op aanvraag verkrijgbaar. Loodsdiensten gestaakt Vanmorgen werden alle loodsdiensten, met uitzondering van die van Wielingen festaakt voor alle schepen. De dienst Wielingen werkt normaal. historicus wordt beschouwd, heeft het plan toegejuicht als een stap naar de „Pan-Maleise eenheid". Het Indonesische communistische blad Harian Rakjat en de onafhankelijke Times of Indonesia verzetten zich het felst tegen het plan, ten eerste omdat er in werkelijkheid een nieuw machts blok zou worden gevormd, het tw it Singapore een levend lijk, bestuurd door de Britse minister van koloniën. Ten aanzien van de Philippijnen merkt het blad op: „Wat hebben de Philippij- die overwegend christelijk zijn. geen eigen inheemse beschaving bezitten en ilaafs op de Verenigde Staten georiën teerd zijn, gemeen met het Mohammedaan se Indonesië en het Boeddhisme van de overige Zuidoostaziatische landen". (Ondeugende Nederlanders zouden kunnen vragen: Wat heeft het Mo hammedaanse Indonesië gemeen met Nederlands Nieuw-Guinea, dat over wegend christelijk is, geen eigen in heemse beschaving heeft en op Ne derland is georiënteerd. Als Harsono geen raseenheid ziet tussen Indone sië, de Philippijnen en Malakka, dan kan hij die nog moeilijker aannemen tussen Indonesië en Ned. Nieuw- Guinea. Red.). Malili heroverd Een woordvoerder van het Indonesische militaire commando voor Zuid- cn Z.oost Celebes meldt dat de regeringstroepen Malili in Midden-Celebes op de opstande lingen hebben heroverd. Deze zouden nu in oostelijke en noordelijke richting vluch ten en hevig gebombardeerd en gemitrail leerd worden door de luchtmacht. De Daroe-l-Islam heeft in West-Java een dorp overvallen nabij Garoet, twee mensen gedood, vijf gewond en 176 huizen verbrand. Dit is de ernstigste overval De laatste veertien dagen zijn in Mid- den-Java 3000 huizen door overstromingen verwoest en 17.000 ha sawahgrond. De doelstelling van de P.v.d.A. was se dert '45 gericht op het aantasten van de bestaansgrond der confessionele partijen. Zij trachtte daartoe een nieuw criterium voor politieke partijindeling in ons land door te voeren, nl. de onderscheiding vooruitstrevend-conservatief- Dr. Berg huis noemde dit een op de Nederlandse verhoudingen niet passend en in wezen volstrekt oppervlakkig en nietszeggend politiek onderscheidingsmerk. De aoor de verburgerlijkte socialisten ondernomen omschakelingspoging in de Nederlandse politiek heeft ten slotlte geen doorslaggevend effect gehad. Wel heeft aar de mening van dr. Berghuis een klad in die politiek gebracht, althans voor velen verwarrend gewerkt. Het gevolg was, dat in veel spraakgebruik de oor spronkelijke Nederlandse, op diepe grond slagen gebaseerde onderscheiding rechts- links werd vervangen door rechts-links zin van de nog niets zeggende onder scheiding vooruitstrevend-conservatief. ,.Het is", aldus de A.R.P.-voorzitter, „de doorwerking van dit onzuivere criterium geweest, dat er bijvoorbeeld ook onder r. toe heeft geleid, dat sommigen in de veronderstelling verkeren of verkeerd hebben, dat wij dichter bij de V.V.D. i dan bij de P.v.d.A., zoals het bij an deren ook in omgekeerde zin het geval geweest". Het gedeeltelijk doorwerken n de gedachte van een nieuwe politieke groepering ert indeling, naast het herstel de oorspronkelijk Nederlandse poli tieke partijen op principiële grondslag, heeft ten slotte in de na-oorlogse verhou dingen een tweeslachtige, dubieuze en onduidelijke situatie veroorzaakt. Het is tweeslachtigheid, die geleidelijk spanningen heeft veroorzaakt en nu, naar het zich laat aanzien tot een uitbarsting heeft geleid. „Het is deze situatie waar wij uit moe ten," aldus dr. Berghuis. „Op dit punt naar ik meen, de belangrijke inzet de komende verkiezingen. Er zijn lijzingen, dat kansen op een kente ring thans aanwezig zijn. De leuze: ver zorging door de staat van de wieg tot het graf, gaat geleidelijk haar effect mis- terwgl.de meeste kiezers langzamer hand wel hebben begrepen, dat men voor de totstandkoming van gerechtvaardigde sociale maatregelen zeker niet speciaal bij de P.v.d.A. te biecht moet." (Zie vervols op pagin? 5) Bij na 100 doden in V.S. naast grote schade De overstromingen in de Verenigde Staten hebben nog ernstiger vormen aan genomen, dan gisteren leek. Tot nu toe kwamen bijna 100 mensen om het leven, terwijl daarbij nog velen worden vermist. Onder hen zijn de twaalf mijnwerkers in de ondergelopen kolenmijn te Pittston (Pennsylvania), over wiens lot nog niets bekend is. Elf in de buurt gelegen mijnen :ijn op last van de overheid, die ook daar een doorbraak van de rivier de Susquehanna vreest, gesloten. Om hei binnenstromende water te stuiten zijn balen stro, houtafval en zelfs goederen- vagons tot een gezamenlijke waarde van en kwart miljoen dollar in het gat ge- tort, maar tot dusver nog zonder resul taat. President Eisenhower heetf de over stroomde gebieden in Ohio (waar de noodtoestand is afgekondigd) en Penn sylvania (sinds 1913 niet zo ernstig ge troffen) tot „ernstige rampgebieden" ver klaard, waardoor zij in aanmerking ko- federale regeringshulp. In Ohio k van zandzakken, die was op geworpen om de 27.000 inwoners van de stad Chillicothe te beschermen tegen issendc water van de Scioto, door gebroken. Meer dan een derde van de stad is ondergelopen. De gouverneur van Ohio schat de schade op 73 miljoen dol- ir, welke schade nog tot meer dan 100 liljoen dollar kan oplopen. EERSTE SLACHTOFFER IN ARENA OP EEN VRESELIJKE MANIER neemt Cuba wraak op de medewerkers van ex-dictator Batista. Van heinde en ver zijn de Cubanen naar Ha vanna getrokken om in het sportstadion dat Batista daar liet bouwen, het door Fidel Castro op touw gezette schouwspel bij te wonen. De voornaam ste medewerkers van de dictator verschijnen geboeid voor de joelende menigte, om door een tribunaal van drie officieren te worden berecht. De eerste die, midden op het sportveld staande, zijn doodvonnis aanhoorde, was majoor Sosa Blanco. Wegens moord, manslag, diefstal, plundering en brandstichting veroordeelde het tribunaal hem tot de dood door de kogel. Zijn bewakers moesten van hun vuurwapens gebruik maken toen hij werd weggeleid. Zij voorkwamen daardoor dat de woedende menigte, gewapend met flessen en rot fruit, het recht in eigen handen nam. Het proces tegen de eerste oorlogsmis dadiger duurde acht uur. In die tijd had men volgens het programma reeds de be rechting van drie officieren moeten zien. De verdediger van majoor Sosa Blanco eiste echter meer tijd op dat men blijk baar voor hem had uitgetrokken. Hij ver klaarde dat de beschuldigingen die tegen de verdachte waren uitgebracht 6lechts berustten op praatjes. Bovendien dateren alle misdaden die de man zou hebben begaan uit de periode toen de nieuwe strafwet nog niet van kracht was. Volgens de vorige wet be stond de doodstraf niet. Het betoog van de verdediger werd echter verworpen op grond van de „natuurwet". Het mishagen tegen deze vorm van pro cesvoering neemt overal ter wereld toe De gezaghebbende New York Times schrijft vandaag dat de nieuwe processen inzake „oorlogsmisdaden" in het sport stadion van Havanna een vreselijke ver gissing zijn. „Het nieuwe regime op Cuba heeft een goedbedoelde maar vreselijke vergissing gemaakt bij de methode die het koos om de mensen die worden be schuldigd van oorlogsmisdaden, te berech ten. Een schouwspel als Havanna te zien gaf in het sportstadion met om bloed schreeuwende mensen, moet wel afkeer wekken", aldus het blad. „Het probleem is niet slechts de wijze van terechtstelling maar de vraag of recht kan worden gedaan wanneer het wordt vastgekoppeld aan de sfeer die heerst in een arena voor stierengevechten. Het is beter dat de grootste misdadigers iets langer leven, dan dat de gerechtig heid tekort schiet en tot een vertoning wordt gemaakt, of dat men het geringste risico loopt dat een onschuldige wordt gestraft", schrijft de New York Times. Venezuela Inmiddels is rebellenleider Fidel Castro, die de processen niet b(jwoont, als een held ingehaald in de Venezolaanse hoofd stad Caracas. HU brengt een bezoek van drie dagen aan Venezuela om de overwin ning op de vroegere dictator Jiménez mee De gevluchte dictator Batista blijkt inderdaad asiel te hebben gevraagd in Frankrijk. De regering in Parijs bestu deert dit verzoek. Een moeilijkheid is dat zich in Parijs honderden Cubaanse stu denten bevinden die indertijd door Batista zijn verbannen. Senator spreekt McElroy tegen genwoordige krachtsverhouding en het programma van de regering voor de toekomst, over viermaal zo veel intercontinentale ballistische projectielen beschikken als de Ver enigde Staten. Deze uitspraak is van de democratische senator Stuart Plan van veertien landen DE VEERTIEN bij de luchtvaart routes over de Atlantische Oceaan betrokken landen zijn het in beginsel eens over het plan, een tele foonkabel te leggen tussen New Foundland en Groot-Brittannië. Hier door zal een betere verkeersregeling voor de vliegtuigen op dg lijnen tus sen Europa enerzijds en de Verenig de Staten en Canada anderzijds ge waarborgd zijn. Dit besluit is dezer dagen in Parijs ge nomen op een bijeenkomst van de In ternationale Organisatie voor de Bur gerluchtvaart (I.CA.O.), waarop ook Nederland met een delegatie verte genwoordigd was. De kabel zal lopen van Gander op New Foundland naar Groenland (2550 km.), van daar naar IJsland (3000 km.) en van IJsland naar Shannon in Ierland (2100 km.) en tevens van IJsland naar Prestwick in Schotland (2550 km.). Men hoopt dat de werkzaamheden in 1961 gereed zullen zijn. Het gedeelte tussen Groenland en IJsland over 3000 kilometer kan alleen gedurende het na jaar worden gelegd. De delegaties van de 14 landen zullen het project aan hun respectieve regeringen voorleggen met de bedoeling, dat reeds vóór vier februari een definitieve beslissing kan worden genomen. De landen, die aan het project zullen deelnemen zijn: Nederland, België. Canada, Denemarken, Frankrijk, West-Duitsland, IJsland, Israël. Italië. Noorwegen, Zweden, Zwitserland. Groot-Britannië en de Verenigde Sta in de' eerstkomende twintig jaar zullen de veertien landen gezamenlijk een bedrag van 32 miljoen dollar moeten betalen, waarbij de Verenigde Staten de helft van de kosten op zich nemen. Elk land draagt namelijk naar rato van deelneming aan het Noordatlan- tische luchtverkeer in de kosten bij In de kabel komen een telefooncircuit en vier telecircuits De mogelijkheid is geschapen om lijnen van deze kabel aan derden te verhuren, waardoor de kosten voor de deelnemende landen zouden zakken. Tijdens de besprekingen in Parijs is men van het beginsel uitgegaan dat het luchtverkeer boven het noordelijk deel van de Atlantische Oceaan met het ingebruik nemen van straalvlieg tuigen nog tntensiever zal worden Om een goede verkeersregeling te waarborgen moeten dus betere en uitgebreidere communicatiemiddelen worden geschapen. Voor de regeling van het luchtverkeer heeft men thans radio-telexverbindingen in gebruik, maar door het Noorderlicht en andere oorzaken komen daar veel storingen Symington, lid van de senaatscom missie voor de strijdkrachten en on der president Truman minister voor de luchtmacht. Zijn bewering is lijnrecht in tegen spraak met de verklaring van de Ameri kaanse minister van defensie, McElroy, dat de berichten over de sterkte van de Russen op het gebied van de raketten sterk overdreven zijn. Er zijn geen posi- bewijzen, heeft de minister van defensie gezegd, dat Rusland een voor sprong heeft op de Verenigde Staten. Stuart Symington zei gisteren echter in de Senaat, dat hij na een uitgebreide studie tot de conclusie is gekomen, dat de Russen een grote voorsprong hebben En, voegde hu eraan toe, deze voorsprong wordt nog groter in plaats van kleiner, ondanks all; vage geruststellingen, die in de afgelopen jaren en ook nog kort geleden zijn gedaan. Algerijnse opstandelingen hebben ten noordoosten van Elmilia in het gebied van Constantine een Franse kolonne beschoten, waardoor Franse militairen zijn gesneuveld. De solda ten begeleidden een ploeg arbeiders, die op weg was naar het werk. Ook op andere plaatsen in Algerije zijn deze week weer felle gevechten tus sen rebellen en Franse militairen gele verd. Volgens Franse gegevens zijn er in de afgelopen twee weken bijna 1500 rebellen gedood of gevangen genomen. Het hoofd kwartier van de rebellen deelt mee. dat in de tweede week van januari 513 Fran se militairen zijn gesneuveld. De her nieuwde activiteiten hebben de hoop op een spoedig bestand aanzienlijk doen afnemen. Wij kustbewoners zijn toch be voorrechte mensen wat voor miljoenen mensen op deze aar de hét schouwspel van hun grootste verlangen is: de zee, die hebben wij vlak bij. Sommi gen zullen de majesteitelijke schoonheid van de zee nimmer in hun leven aanschouwen en wij gaan er vaak achteloos aan voorbij. Daarom ditmaal eens een foto van het in deze storm achtige wintermaanden verla ten strand. Wat oude palen staan verweesd in het zand, omspoeld door de altijd wisse lende vloedlijn, omgeven in deze dagen van de aanstormen de Zuidivester door een nim mer aflatend gieren en bulde ren van de wind, uitziend over de branding en over de verten der zee. Het onbewogene te midden van een voortdurende beweeglijkheid. Chef Dombrowski oi itslag en f Het hoofd van de splonageafdeling van het Oostduitse leger, generaal-majoar Karl Linke, zou ontslagen zijn ln verband met de vlucht van zijn plaatsvervanger, overste Siegfgried Dombrowski, naar het westen. Van Oostduitse zUde is inmiddels verklaard, dat Dombrowski niets met spionage te maken had. Hij bekleedde slechts een administratieve functie in het leger. De Amerikanen hebben hem als „onbelangrijk" gekwalificeerd, aldus het Oostduitse nieuwsbureau A.D.N Opklaringen De Bilt verwacht tot mot* genavond: Opklaringen en slechts een enkele verspreide bul, voor- namelijk in het noorden van het land. Vannacht tempe ls raturen om het vriespunt. Morgen ongeveer dezelfda temperaturen als vandaag. Matige, aan de kust aanvankelijk nog krachtige wind tussen noordwest en west. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Zondag: zon op 8.32 uur, onder 17.14 u. Maan op 18.33 uur, onder 8.21 uur. Maandag: zon op 8.30 uur, onder 17.15 uur. Maan op 19.47 uur, onder 8.52 uur. HET WEEK IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur It! Aberdeen Adam Brussel Luxcmb. Part)» Bordeaux Nlc« BcrltJn Frankfort MOnchen ZO rich AuT-io Madrid Algiers zzw zzw wzw windstil windstil windstil

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1