®1|§ 3 Plancius-medaille voor Sir Vivian Fuchs Wegeninformatie deze week begonnen KONINKLIJKE BELANGSTELLING De Zuidpool herleefde in Amsterdam Middelburg en Vlissingen streven naar dubbelstad Kek konen bij Cliroesjtsjef Moeder en dochter op liet zakkenrollerspad Geen propaganda door omroepverenigingen Op veertig plaatsen zijn peilpunten ingesteld K2r zonder kringen Verzakking van startbaan Onderzoek naar zeeroversstad VRIJDAG 23 JANUARI 1939 Vestigingseisen De overheid stelt vestigingseisen. Bij de wet. leder kan ze nalezen en mee controleren, of ze eerlijk worden toe gepast. Er zijn georganiseerde midden- standsbedrjjven. waar men oordeelde, dat deze wettelijke eisen niet voldoende varen. En daarom zei men: wij maken tr zelf nog maar wat eisen bij. En als onze organisatie vindt, dat die door ons, bui ten de wet om gestelde eisen de jonge man niet willen toelaten, dan kómt zijn zaak er niet. Want wij hebben met de fabrikanten een alfkoord. Zij leveren alleen aan die verkopers, die genade hebben in onze ogen. Zonder die genade wordt de nieuwe of ook wel de oude ondernemer gewurgd, want nie mand van de fabrikanten wil aan hen terkopen, tenzij hij ons merkteken heeft. Dit is clandestien dirigisme van het ollerbedenkelijkste soort. Ook als men er zich op beroemt, 'dat de eisen soepel worden toegepast. Want het is het stille dirigisme van de allereerst belangheb benden. Het is de meest voor de hand liggende consequentie, dat de overheid dit niet toelaat, maar zulk een dirigisme onverbiddelijk breekt. Als de overheid beslist: om principiële redenen blijft het behoefte-element erbuiten, dan mogen de allereerst belanghebbenden niet tot de overheid zeggen: het komt erin, door onze stille dictatuur, met behulp van afspraken met de concerns, die aan ons leveren. (Friesch Dagblad). Sir Vivian Fuchs, de grote Pool- onderzoeker, is gisteravond ook door Nederland gehuldigd. Dat geschiedde in het Concertge bouw te Amsterdam, waar Sir Vivian Fuchs onder auspiciën van het Koninklijk Neder- landsch Aardrijkskundig Ge nootschap een lezing hield. Onder zijn gehoor bevond zich ook Koningin Juliana. In de pauze werden Sir Vivian en zijn vrouw aan onze vorstin voorge steld. (Van onze speciale verslaggever.) HET was de laatste grote ontdekkingsreis op deze wereld Deze woorden, die wel eens voor de expeditie van Sir Vivian Fuchs door Antarctica worden gebruikt, zijn er misschien ook oorzaak van geweest, dat de grote zaal van het Amsterdamse Concertgebouw gisteravond afge laden was, toen de bekende Engelse Zuidpoolreiziger op het podium ver scheen om zijn barre tocht door sneeuw en ijs toe te lichten. Niet alleen koningin Juliana bevond zich onder zijn gehoor, maar ook de Commissaris der Koningin in de provincie Noordholland, dr. J. M. Prinsen, de waarne mend burgemeester van Amsterdam, mr. F. H. C. van Wijck, een groot aan tal leden van het Corps Diplomatique en tientallen andere autoriteiten. De voorzitter van het Koninklijk Ne derlands Aardrijkskundig Genootschap, prof. dr. F- A. van Baren, schatte de verdiensten van de flegmatieke Brit zo hoog, dat hij hem de gouden Plancius- medaille aanbood. Deze zeldzame onder scheiding is sinds het jaar van haar in stelling (1913) slechts zeven maal uitge reikt en is uitsluitend bestemd voor mensen, die binnen de belangensfeer van het Aardrijkskundig Genootschap op uitzonderlijke wijze uitblinken. Sir Vivian Fuchs: een meer ambtelijk dan avontuurlijk aandoende Engelsman van het slag, waarvan er duizenden in Groot-Britannië rondlopen. Met zijn an tracietkleurig kostuum en de keurige scheiding in het haar, zou men hem in een omgeving van stalen bureaus en gro te mappen met documenten kunnen plaatsen. Het enige, dat eigenlijk een beetje uit de toon viel, was zijn das, want een oplettende toeschouwer kon hier een aantal kleine, witte pinguïns op ontdekken- Toch is deze man de leider van een ex peditie geweest, die het heeft aangedurfd de ongenaabare sneeuwkap van Antarc tica over te trekken. Negenennegen tig dagen lang worstelde hij met onvoor stelbare natuurkrachten, negenennegen tig dagen om een afstand van misschien vijfendertighonderd kilometer af te leg gen. Nooit is het een mens voor hem ge lukt, de woestenij, die Zuidpool heet, te doorkruisen. Maar toen hij en zijn elf uitgelezen assistenten op de tweede maart 1958 Scott Base bereikten, kwam volgens velen een einde aan een van de stout moedigste tochten, die de mensheid ooit heeft ondernomen. Het succes van de expeditie, die van Shackleton Base aan de Wedell Zee naar Scott Base aan de Ross Zee voerde, is vooral te danken geweest aan de wel doordachte opzet van de onderneming, zomede aan het vaste vertrouwen en de bewonderenswaardige volharding, die dr. Vivian Fuchs onder de moeilijkste om standigheden ten toon spreidde. Niet alleen is een prestatie geleverd op het gebied van fysiek en psychisch uithoudingsvermogen, doch ook de we- ichap is in bijzondere mate gediend geworden. Sir Vivian bleek onder geen beding bereid wetenschappelijke waar nemingen te laten varen. Iedere dag werden gegevens verzameld met betrekking tot het klimaat, de topogra fie, de geologie, de sneeuwvorming etc. Vooral de seismologische waarnemingen, die inzicht moesten geven in de opbouw het land onder het ijs leverden be langwekkend feitenmateriaal op. Reeds thans kan men concluderen, dat het An tarctische contingent, dat zo groot is als geheel Europa en Noord-Afrika vasteland is, m.a.w. dat in dalen bergen sneeuw- en ijslagen zijn, die op sommige plaatsen een dikte van twee- en-een-halve kilometer hebben bereikt. De film, die gisteravond door dr- Fuchs is vertoond en vooral zijn dia's gaven een scherp beeld van de moeilijk heden en ontberingen, die dit Britse Ge menebest-expeditie van het begin tot het einde vergezelden. Het schip, w de mannen naar de ijsrand voeren, schoot een maand lang slechts zestienhonderd meter per dag op. De hutten elke dag weer worden uitgegraven de druk van de sneeuw op de daken was wel eens gelijk aan die van drie honderd ton. In de nauwe verblijven, waar gedurende de vier maanden duren de poolnacht mannen als haringen in een ton leefden, moest de temperatuur steeds onder het vriespunt blijven spiegelgladde vloeren en het doorsijpe len van dooiwater te voorkomen. De gevarieerdheid en de kleurenrijk dom van het Zuidpoollandschap kwamen op de beelden bijzonder duidelijk uit. IJs en sneeuw zijn in Antarctica niet alleen wit getint, maar in sameuspel met het zonlicht, ook groen, turqoise, blauw en oranje. Er zijn bergen en vlakten, gletsjers en afgronden, terwijl sommige pieken tot over de duizend meter boven „de begane grond" naar de hemel reiken- Nogmaals J)E BURGEMEESTERS van Vlis- singen en Middelburg hebben he denmiddag gelijktijdig ieder in hun eigen gemeenteraad de „Dubbelstad Middelburg - Vlissingen" gelanceerd. De besturen van beide gemeenten hebben namelijk besloten tot een nau- *e samenwerking, die weliswaar in eerste instantie geen formele vorm ral krijgen, maar die niettemin direct al resulteert in het houden van geza menlijke vergaderingen elk kwartaal door de colleges van B. en W-. der heide steden. be eerste van deze bijeenkomsten is reeds gehouden. Voorts is besloten de Ikructuurplannen van beide steden geheel i«P elkaar a: De twee gemeentebesturen willen met samenwerking bereiken, dat ver hel *hillende voorzieningen, die in dc toe- komst nodig zijn om Vlissingen en Mid- 'kjhurg de rol te doen spelen, die aan beide steden in het „nieuwe westen" is J' 'oegedacht, inderdaad getroffen kunnen *'orden. In de onmiddellijke omgeving t beide plaatsen is immers het Sloe- Plan c i de voorbereiding is. Na het tot- cbf ,landkomen van dit project zal men hier beschikking hebben over een belang- rijk industriegebied aan diep vaarwater haast de verwezenlijking van dit Sloe Plan een belangrijk onderdeed van het Dr. H. Kuipers te Haren (GVon.) is bi ooemd tot voorzitter van de nationale ^mmissic tegen het alcoholisme in de vacature van dr. R. E. Wierenga. Dr Kuipers Is voorzitter van de Artsen Ge- "rioothoudersverenigirvg en directeur 7Jo de psychiatrische dienst voor de pro- Groningen. Hij is voorstander to Preventieve drankbestrijding. Brabants-Zeeuwse plan tot ontwikkeling van het Westeischeldebekken zijn ech ter diverse maatregelen nodig om de hier gelegen wooncentra aantrekkelijker te maken. Zonder gebruikmaking van radio en radar, van vliegtuigen, tractoren, stroom- voedsters etc., zou de expeditie op een groot fiasco zijn uitgelopen. Sir Vivian wees hier voortdurend op en hoewel hij ook twee dozijn sledehonden had genomen, zijn deze alleen voor verken ningen gebruikt. De zogenaamde sne kat met haar onafhankelijk werkende rupsbanden heeft wel het grootste ces geboekt. Zij was overal over doorheen te krijgen en was in 't bijzonder op route-gedeelten die bezaaid w met verborgen ijsspleten, van onschat bare waarde geweest. Dr. Fuchs oefent tegenwoordig controle uit op de twaalf bases, die tussen de Falkland-eilanden en de eigenlijke Zuid pool zijn gevestigd en waar negentig des kundigen op velerlei gebied hun weten schappelijke arbeid nog wel enkele jaren zullen voortzetten. Hij is voornemens in november een inspectiereis te onderne men, die hem opnieuw gedurende vele maanden door het ijs en de sn< van Antarctica zal voeren. Met het uitwerken van dc wetenschap pelijke gegevens van de historische tocht, die in het kader van het geofysische jaar werd ondernomen, zijn hij en zijr medewerkers nog altijd doende. De topo grafische- geologische en meteorologische delen leveren weliswaar nog weinig moeilijkheden op, doch de samenstelling van bijvoorbeeld dc rapporten over de zwaartekracht en de dikte van de ijslaag zal waarschijnlijk pas in I960 voltooid kunnen worden. VOLKOMEN ONVERWACHT is 't gisteren tot een bespreking ge komen tussen de Finse president Kekkonen en de Russische premier Chroesjtsjef. Onderwerp van gesprek was de verbetering van de Fins-Rus sische betrekkingen. Uit de reacties in de Finse hoofdstad valt af te lei den, dat de besprekingen voor de Finnen bijzonder goed resultaat heb ben opgeleverd. De ontmoeting tussen beide staatslie den had plaats in Leningrad, waar Kek konen voor een onofficieel bezoek van enkele dagen verblijft. Op de conferentie verschenen later ook de Russische mi nister van buitenlandse zaken, Gromyko. en de Finse minister van handel, Kar- jalainen. Helsinki verkeert min of meer in een hoera-stemming. De hartelijke sfeer in de onderhandelingen volgens de berichten verlopen, doet de afgevaardig- van alle Finse partijen hopen op lale betrekkingen met de Sowjetunie, nadat er enige maanden onder het kabi- net-Fagerholm zo goed als geen betrek kingen hadden bestaan. Grote drukte op Parijse effectenbeurs Op dc Pari.ise effectenbeurs was giste ren een recordomzet van aandelen in een koortsachtige handel zoals men sedert iet einde var. de tweede wereldoorlog log niet gekend had, waarbij een ach terstand van een half uur ontstond bij het opmaken der noteringen. Makelaars maakten melding van grote Westduitse Zwitserse aankopen, die mogelijk zijn geworden door vrijmaking van het kapi taalverkeer voor niet ingezetenen. Grote verkopen wegens winstnemingen werden goed opgenomen en de grondstemming bleef vast. Nu heeft de tuinman tijd voor U i Laat juist in dfze 5 maanden Uw tuin verzorgen. Straks als het voorjaar is ziet l t U daarvan hét fleurige resultaat 1 TWEE JAAR GEVANGENIS GEËIST „Een onvoorstelbare slechte moe der", noemde de president van de Amsterdamse rechtbank de 39-jarige C. van E.-G., die gistermiddag terecht stond wegens uitlokking en mede plichtigheid aan diefstal. Deze in Indonesië geboren en in 1955 naar Nederland gekomen vrouw werd in november van het vorig jaar in een groot magazijn aan het Damrak aan gehouden, toen zij en haar dochtertje op heterdaad betrapt werden bij het stelen van een portemonnaie uit de tas van een klant. De vrouw liet het meisje, dat 16 jaar is, maar er uit ziet als een kind van acht, „het werk doen". Zij zelf zorgde ervoor, dat haar dochter tijdens haar beid niet door blikken van ongewilde ooggetuigen zou worden gehinderd daarom plaatste zij zich, op een teken van het meisje, vlak achter haar. dochtertje, dat geestelijk licht gestoord is, haalde zij iedere zaterdagmiddag af bij een tehuis voor meisjes, waar het kind wegens wangedrag was onderge- Uitgerust met een grote voor haar dftel meegebrachte tas gingen moeder dochter dan op pad. De dochter liet de buitgemaakte portemonnaies in de ta verdwijnen. Bij haar aanhouding trof di politie acht gestolen portemonnaies aan die de dames in een uur tijds hadden Maandenlang hadden zij hun praktijken ul uitgeoefend en bij huiszoeking trof men 43 lege portefeuilles en portemon- Tijdens dc zitting wierp de vrouw, die aanvankelijk op alle vragen van de pre sident er het zwijgen toedeed, de schuld op haar dochter. „Ik heb niets met haar afgesproken, edelachtbare. Zij is van na ture zo. Ik heb altijd tegen haar gezegd dat zc het niet moest doen De officier was echter van mening, dat de nauwe samenwerking tussen moeder en dochter bij het zakkenrollen met ze kerheid kan worden aangenomen en dat van mededaderschap van verdachte worden gesproken. Hij eiste twee onvoorwaardelijke gevangenisstraf aftrek van de tijd in preventieve hechtenis doorgebracht. De verdediger noemde zijn cliënte, die thans uit de ouderlijke macht is ontzet, een primitieve figuur, die beheerst wordt door een panische angst voor de maat schappij. Hij verzocht de rechtbank de delijke straf te veroordelen en er des noods een langdurige voorwaardelijke straf aan vast te knopen. De uitspraak volgt op 19 maart. En dit zijn dan de voorjaars hoeden uit Parijs. Links-' „La Roseraie", een rozenpark in een kooi, een vorm van zwart gevlochten stro, gegarneerd met een grote theeroos. Mid den: „Red China", een char mant hoedje van zwart Ita liaans stro met brede rode. sa tijnen band. Rechts: een kraag en een lintje, met elkaar een hoedje. Het model heeft de naam „nitouche" gekregen en laat zien, dat van een wit pi qué kraagje en een zwart ve lours lintje een alleraardigste combinatie te maken is. Nieu we ambassade De regeringen van Nederland en Para guay zijn tot overeenstemming gekomen over de verheffing van de wederzijdse diplomatieke vertegenwoordigingen tot de rang van ambassade. In verband hier mee is binnenkort de benoeming te ver wachten van mr. J. C. van Beusekom tot ambassadeur in Paraguay met standplaats Buenos Aires. DRIE WEKEN VOOR VERKIEZINGEN DE omroepverenigingen hebben de staatssecretaris van onderwijs, kunsten en wetenschappen beloofd zich gedurende een periode van drie weken voorafgaande aan de verkie zingen van 12 maart te onthouden van elke politiek in de programma's. In die tijd zal aan politieke pertijen er (Van onze verkeersredacteur) TAE K.N.A.C. heeft zoals men weet deze week het fundament gelegd voor een nieuwe dienst, die informaties geeft over de toestand van de wegen, zomede over de weersgesteldheid en de weersverwachtingen in Nederland en de meeste Westeuropese landen. Voor de dienst, die officieel „K.N.A.C.-Wegeninformatie" wordt genoemd, heeft de Koninklijke Neder- iandsche Automobielclub vier personen aangetrokken, op wie alle wegge bruikers, die dit nodig oordelen, een beroep kunnen doen. De service, die uniek is voor ons land, wordt voorlopig uitsluitend tussen zes uur 's mor gens en negen uur 's avonds verleend, waarbij zij aangetekend, dat in bij zondere gevallen het sluitingsuur op een later tijdstip wordt gesteld. Het seizoen, waarin de „K.N.A.C.-Wegeninformatie" werkt, begint op 1 ok tober en eindigt op 31 maart. Zeer binnenkort zal het .gemakkelijk te onthouden" telefoonnummer van het nieuwe bureau worden bekend gemaakt, doch. ondanks alle pogingen in dezen, is het de KNAC niet gelukt hier een nunv mer van te maken, dat men zonder In schakeling van het kengetal van Der Haag (K1700) zal kunnen draalen. inwrijven laten drogen afborstelen helpt direct tegen etqnsvlekken, vet, teer, smeer, olie, vruchten, wijn, gras, lipstick, parfum, stempelinkt, enz. verwijdert vlekken Royale tube f.1.95 LAHNEMANN Laren (N.H.) Postbus 18 Imp. v. Polycolor-K2r-Placentubex-Margrec Astor-Mouson-Blendax Centrale punten, waarbij Inlichtingen over de toestand van wegen kunnen worden getrokken, zijn in het bijzonder van belang in landen, waar het regime van de winter hard te, waar sneeuw en ijs de wegen dus vaak onbruikbaar ma ken. In België. Frankrijk. Duitsland, Zwitserland, Oostenrijk en Italië be schikt men dan ook sinds korte of lange tijd over diensten, welke deze informaties kunnen geven. In Nederland was een en ander minder urgent, omdat onze wegen niet vaak en dan meestal gedurende korte tijd, on bruikbaar zijn door sneeuw, ijs. mist of route verleggingen na ongelukken. Door de intensivering van verkeer en vervoer Is toch ook hier echter de behoefte aan centraal informatieount steeds duide lijker aan de dag getreden. Overheid aarzelt De plannen voor een wegeninformatie- dienst. waaraan de KNAC si-nds enkel* jaren werkt, konden door de vele moei lijkheden. die overwonnen moesten wor den, pas thans gerealiseerd worden. Vol- Onderschatle tegenstander 6163 li Co®,™»" P 1 B B— 6 Co®— t LVIA gens de KNAC is een van de grootste obstakels geweest de geringe bereidheid welke er bij de overheid bestaat, om te werken. In andere landen zou dit heel anders zijn, want daar zouden de offi ciële instanties wél royale hulp verlenen. Voor het verkrijgen van gegevens In eigen land heeft dc KNAC het volgende systeem ontworpen: Weerbericht, weersverwachting en ge gevens over neerslag en temperatuur op tien vliegvelden in Nederland, zijn di rect telefonisch te verkrijgen. Informaties in deze zijn altijd goed bijgewerkt, omdat ze soms tot acht keer per dag worden herzien. De gegevens over de toestand van wegdek komen van ongeveer veertig genaamde peilpunten langs de grote wegen. Deze posten (benzinestations, ga ragebedrijven. pleisterplaatsen e.d.) zijn met zorg gekozen en kunnen In noodgc vallen worden uitgebreid. Ze liggen op onderlinge afstanden van om en nab|| de 40 kilometer en zijn over het hele land verspreid. De posthouder verzamelt niet alleen gegevens over de toestand van het dek, maar ook over eventuele stremmin gen door bijzondere omstandigheden (on gevallen, interland-wedstrijden, corso's werkzaamheden langs dc weg. verkeers omleidingen etc.). Al deze Informatici geeft h|j aan de KNAC door. die haar oi kaarten verwerkt, ter completering vai het beeld, dat reeds door contact met wegbeheerders, als rijkswaterstaat, pro vinciale waterstaten, gemeenten, water schappen. wegschappen en wat dies meer zij, wordt verkregen. Internationaal centrum Do wegcnlnformatledicnsten dn het bui tenland worden verzorgd door de in de diverse landen opererende automobiel clubs. Evenals de KNAC zijn deze aan gesloten bij de Fédération Internationale de I'Automobile te Parijs, die de infor matie per telex opvangt en ook weer doorgeeft Hierbij wordt van het telex- net van de NAVO gebruik gemaakt, waarop militaire instanties reeds regel matig gegevens over de toestanden van wegen uitwisselen ten-dienste van zich zelf Contact met deze efficient werkende centrale waarborgt de weggebruiker dan ook. via de KNAC, betrouwbare Inlich tingen over de berijdbaartieid van be langrijke. Westeuropese wegen. Met Scan dinavië. welker gegevens nog niet door middel van Parijs kunnen worden ver kregen. wordt direct contact opgenomen, Het ligt in dc bedoeling van de Ko ninklijke Ncderlandsche Automobiel Club de „KNAC-Wegeninformatie" in de toe komst nog belangrijk nlt te bouwen. Ge dacht wordt o.m. in de richting van In schakeling van de rijkspolitie en de kan- tnnnlers. Ook de rijksvoorlichtingsdienst zou een woordje mee kunnen spreken, door zendtijd voor het doorgeven van ge detailleerde wegeninformatie beschik baar te stellen. groeperingen, die In een nog nader aan te geven aantal districten kandidaten heb ben gesteld, zendtijd worden beschikbaar gesteld voor hun verkiezingspropaganda. Communistische partijen en groeperin gen krijgen geen zendtijd toegewezen. Een beslissing over het toekennen van televisiezendtijd aan de politieke partijen kan binnenkort worden verwacht. De N.T.S. en de televteiesecties hebben even eens beloofd elke politiek in hun pro gramma's te vermijden, wanneer de poli tieke partijen televisiezendtijd krijgen Gisteren heeft de staatssecretaris van onderwijs, kunsten en wetenschappen over deze kwestie een gesprek gehad met de besturen van de Nederlandse Radio Unie en de Nederlandse Televisie Stich ting. In Callantsoog is een verzakking gecon stateerd van de zeven meter hoge zand dijk, waarop een startbaan wordt aan gelegd voor onbemande radiografisch be stuurde vliegtuigen voor schietoefeningen in de duinen aldaar. Deze verzakking is, volgens de genie, een normaal verschijn sel omdat iedere opeenhoping van zand op den duur verzakt. Dit is dan ook de reden dat gewacht moet worden met de asfaltering van de kruin. Het zand moet eerst aangeplempt zijn alvorens de top laag van asfalt kan worden aangebracht. In verband met het koude weer kan thans nog geen asfalt worden gestort. In maart zal met het asfalteren van dc startbaan worden begonnen. De REGERING van Jamaica, zo hebben we gelezen, heeft toestemming verleend tot het instellen van een onderzoek naar de oude zeeroversstad Post Royal, die bij de grote aardbe ving van 1692 door de zee is ver zwolgen. U weet natuurlijk waar Jamaica ligt. Het is het grootste van de Britse West-Indi sche eilanden, nu nog een kolonie, maar omstreeks dominion. 1963 word', het maica heeft een bewogen geschiede nis achter zich. Het eiland werd in 149-1 ontdekt door Columbus, die het de naam gaf: Xaymaca, hetgeen be tekent: eiland der fonteinen. Toen de blanken daar voet aan wal zet ten was dit de ondergang van de oorspronkelijke bewoners. De ge hele Arawak-bevolking, aldus leert de geschiedenis, werd door de Span jaarden uitgeroeid en door negers vervangen. Later werd het eiland der fonteinen het centrum van een bloeiende slavenhandel. Nog maar honderd jaar geleden werd deze af geschaft. Er hebben zich tal van drama's op Jamaica afgespeeld, maar in 1692 heeft de zee alles uitgewist En nu wil de regering het verleden gaan blootleggen onder leiding van het bekende Smithsonian-instituut tc Washington Bekend is. dat op de plaats, waar zich thans een grote scheepswerf bevindt, de restanten liggen van belangrijke gebouwen uit die roerige zeventiende eeuw, o.m. het huis van de beruchte piraat Hen ry Morgan, de woning van de luit- tenant-gouverneur, het gebouw van de wetgevende vergadering en d« kerk van Port Royal.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 5