Houtskoolbranders
Was de Nieuwe Vertaling
wel echt nodig?
zwoegen en zweten op de Vel uwe
Rook en roet op een plek waar
de tijd heeft stilgestaan
eiherqolvenl
Bases voor straaljagers
in Indonesië
Bondsrepubliek wil betaling
van kijkgelden herzien
prijsver!winch l/dt^/ef/e^^^f^^
Nu /tuutli Nel/e's
fadé!) cfoUtfaq uoou foeu joa/(
WOENSDAG 21 JANUARI 1959
r speciale verslaggever.)
en van de Veluwe vliegt,
het Aardhuis een open plek kunnen waarnemen, dat, voor Nederland
althans, een vreemde, zo niet zeer vreemde indruk vestigt. De ene zal asso
ciaties met een oeroud kraterlandschap krijgen, omdat hij kleine, donker-
getinte vulkanen denkt te zien, die door pluimpjes opkringelende rook ook
nog lijken te werken. De andere echter zal menen met een Afrikaanse
Zoeloe-kraal te doen te hebben: een plukje hutten, waarbij vuren zijn aan
gelegd om de goden van het mysterie te eren.
het midden een gat wordt uitgespaard.
Op die 'vloerlaag stapelen we dan koe
pelvormig de planken, stammen en stob
ben op. die voor de vorming van houts
kool rijn bestemdHet gat in het mid
den wordt hierbij gehandhaafd en ook
de zijkanten worden kanalen uitge
spaard.. Dat gat Is overigens de lucht
koker, waarin het vuur, dat in de berg
gaan woeden, wordit aangestoken...
Maar dit gebeurt pas als de meiier met
plaggen is afgedekt en op de luchtkoker
?en deksel is geplaatst.
Het geheim van de kolenbrander is de
mate. waarop hij lucht i.e. zuurstof ge
legenheid geeft tot in hat binnenste van
de „vulkaan" door te dringen. Voert hij
te veel lucht aan, dan verbrandt het hout,
dat moet verkolen; geeft hij de meiier
te weinig zuurstof, dan dooft het v
uit, zonder zijn taak naar behoren
en verrichten. De luchtoevoer in
eigenlijk ook van uur tot uur w
gecontroleerd, wat Inhoudt, dat de
kolenbranders dag en nacht op hun post
zijn, als in het najaar, wanneer het hout
't droogst is, de meiiers branden.
Over het chemische procédé, dat zich
jaarlijks in de honderd vuurbergen van
de firma Beekman voltrekt, weet Bhene
Schuurkamp ook alles te vertellen.
„Houtskool is het residu, dat van ge-
carboniseerd hotit overblijft," zegt hij
zonder overigens uit de Winkler Prins
Beneden op de grond, op de weg, die
van Uddel door de kroondomeinen voert,
ziet allen er weer wat Hollandser uit. In
feite merkt men niets meer van dingen,
welke verbazing wekken, en als men er
niet door een gids wordt heengeleid, rijdt
men er zelf zonder gas te verminderen
voorbij. Het stukje grond, temidden van
die donkere, Veluwse bossen zon een
plaats van afkap kannen zijn. Overal
ziet men ongezaagd hout en stobben lig
gen, hier en daar koepelvormig opgesta
peld.
Dit zijn dan de kraters, welke men van
de tucht uit meent te zien, of de geheim
zinnige Zoelo-kralen. Maar de mensen,
die in die stille wereld van eenzame bos
sen en zich rustig bloot stellend wild
werken, noemen ze meiiers, want het zijn
houtskoolbranders, die daar aan de kost
proberen te komen.
Een oud beroep, dat houtakoolbranden.
een beroep ook. dat 9lechts In enkele
bosrijke streken van ons land wordt uit-
g co of end én waar geen opleidingsschool
of vakcursus voor bestaat. De geheimen
er van worden van vader op zoon over
gedragen, geslacht in en geslacht uit en
vaak eeuwen lang.
Zo ook bij Uddel, waar in het gebied,
dat „De Mantel" heet, de branderij van
de firma Beekman is gevestigd, die de
produktie van negentig procent van d
Nederland gebruikte houtskool op haar
naam heeft staan. Schuurkamp heten de
branden daar: twee broers en een zoon
Het zijn gave, pittige kerels met het
vriendelijke accent van de Valuwezoom.
mennen, die van hun werk houden en de
rust van bos en heide uitademen.
„Meer dan honderd jaar geleden is
mijn familie hier ai mee begonnen", zegt
Bhene Schuurkamp, die de voorman is
Hout, dat w voorbestemd om
verkoold te worden, kan groot
van volume zijn, getuige dit
stammetje, dat de meiier op
moet.
„Ja, spel mijn voornaam maar goed,"
voeat hjj er aan toe, even wan zijn cha
piter afdwalend „Voor zover ik weet
komt hij nergens anders voor, want ik
heb hem tenminste nog nooit gehoord..."
Een van Sohuurkamps voorvaders heeft
het houlskoolbranden van twee Duitsers
afgekeken, die zich de vorige eeuv
de Veluwe vestigden. Ze kwamen ui
Zwarte Woud en probeerden hier eer
torham te verdienen. Of dit gelukt is.
weet Bhene niet, maar hij weet wel
de komst van deze twee buitenlanders
het begin van een familie-traditie is ge
worden.
Het eigenaardige Is wel dat de opkom;
van de techniek geen enkele Invloed op
het houtakoolbranden heeft gehad,
dit thans b(J Uddel wordt uitgeoefend.
Alle handelingen worden nog op de zelfde
w|jze verricht als honderd Jaar geleden.
Efj 't dat op 't ogenblik een takel wordt
gebruikt om de zwaarste stukken boom
stam te vertillen.
„Het begin van elke houtskoolhoop,
dia bij ons meiier heet", verklaart Bhene
Schuurkamp, „is het leggen van
vloerlaagSpeciaal uitgezocht hout,
dat zowel direct uit het bos als va
sloop kan komen, wordit, nauwaansluitend
ln een cirkel, op de grond gelegd, terwijl
van motoren. De gasgenerator uit de
Tweede Wereldoorlog, welke zowel in de
civiele als militaire sector ward gebruikt,
is hier misschien wel 't beste voorbeeld
De firma Beekman kan er nog alles
vertellen, want bij haar houtskool-
produktie waren toen niet minder dan
driehonderd werknemers betrokken
De drukste periode in Uddel, waar
arlijks zo'n achtduizend kubieke meter
gecarboniseerd hout vandaan komt, is
el najaar en het begin van de winter. In
enduizenden huizen gaat dan 's nachts
de kachel uit, wat betekent, dat zij de
volgende morgen weer moet worden aan
gemaakt.
Een plotseling Intredende periode van
vorst brengt de houtskoolbranders van
de Veluwe ook wel eens in verlegenheid.
.Heel Westland hangt dan aan de tele
foon", om het met de woorden van
Bhene Schuurkamp te zeggen, omdat de
tuinders hun kassen met grote houtskool
potten op temperatuur trachten te houden.
,ten
irboni
aak- i
lifting onder geringe
Houtskool is da
reukloos en rookt niel
iseren het
Waarvoor wordt houtskool gebruikt?
In de eerste plaats als aanmaatebrand-
stof voor de kachel, in plaats van aan-
maakhout dus, In het zich in Uddel be
vindende bedrijf van de firma Beekman
bevindt zich een zogenaamde b ree km a -
uhine, waarin de brokken houtskool ge
broken en gezeefd worden en op een
paalde maat in zakjes gaan.
Alhoewel houtskool duurder is dan
maakhout kan de firma Beekman
grond van haar statistieken aantonen, dat
de vraag naar ,,het zwarte goud
hout" na de oorlog elk Jaar groter ii
worden. De toegenomen welvaart wordt
hiervan als voornaamste oorzaak gezien,
maar ook het feit, dat de huisvrouw de
voordelen van houtskool heeft leren
waarderen. Een klein handje is reeds vol
doende om de haard onmiddellijk te la
ten vlammen. Het mica wordt niet zwart,
zoals bijvoorbeeld bij aanmaakhoout, ter
wijl znch geen hinderlijke rook ontwik
keld.
De vestiging van steeds grotere aantal
len gerepatrieerden uit Indonesië zou he
gebruik van houtskool als aanmaakbrand-
stof tevens hebben bevorderd. In oc
9e landen Is gecarboniseerd hout eei
reed prod uk', en ln Uddel wist mer
zelfs te vertellen, dat verschillende
9en, die uit Indonesië gekomen w
zelf een „houtskoolbranderijtje" in hun
tuintje hadden aangelegd
Ook voor vele produkten Is h
kool van onschatbare betekenis. Gecar
boniseerd hout of poeder er van v
als filtermatcriaal gebruikt In waterlei
dingsbedrijven en distilleerderijen, of als
brandstof b|j de bereiding van speciale
staalsoorten. Continubedrijven, die In het
beslt van ovens z|jn. hebben er gedui
de de weekeinden behoefte aan. terwijl
edelsmeden er eveneens gebruik van
ken. Houtskool Is verder van belang
de vervaardiging van buskruit, tekenma
teriaal, kippevoer. maagreinigingstablet-
In tijden van benzineschaarste kan ge-
carboiuseerd hout ten slotte nog een ver
vangingsmiddel zijn voor het aandrijven
Samenwerking inzake
kantoormachines
Vier grote bedrijven in kantoormachi
nes hebben na een jaar besprekingen
tot een fusie besloten met het oog op de
nodige grote Investeringen en de Duitse
concurrentie ln de Euromarkt. Het zijn
N.V. Aspa te Zaandam. N.V. Stumpel
te Dordrecht, N.V. Stumpel te Breda
Van Leipstg N.V. De nieuwe N.V. heeft
heeft 140 man personeel. Houdstermaat
schappij is de N.V. Aspa. Het kapitaal ii
f 1 miljoen. Het ls de bedoeling te zijner
tijd tot volledige volstorting ove
gaan. De nieuwe maatschappij zal de
ontwikkeling der automatisering volgen.
Moet Berlage s
beurs verdwijnen?
De in 1903 gereed gekomen beurs van
Berlage aan het Damrak te Amsterdam
vertoont dermate ernstige gebreken in de
fundering, dat op korte termijn de nodige
voorzieningen moeten worden getroffen
R en W van Amsterdam vragen de raad
hiervoor een krediet van een kwart mil
joen. alsmede een bedrag van ƒ25.000
voor voortzetting van de controle op en
het onderzoek naar het ontstaan van
scheuren in de muren van dit gebouw
Een algeheel herstel der fundering zal
naar schatting tien miljoen gulden ver
gen. In dit verband rijst de vraag al
dus B. en W of op het behoud van dit
beursgebouw als symbool van de Amster
damse handel en als internationaal kunst
historisch monument van de eerste orde
zodanig prijs moet worden gesteld, dat
het verantwoord is dit bedrag uit te ge
ven. Een nieuwe beurs, waarvan de bouw
uit een oogpunt van exploitatie en doel
matigheid aanbeveling verdient, zou on
geveer f 15 miljoen kosten.
Twee branden. In de Friese dorpen
Rottum bij Heerenveen en Oude Leije
boven Leeuwarden, habben gisteren
branden gewoed. In beide gevallen werd
een dubbel woonhuis door het vuur ver
woest en was de oorzaak te wijten aan
een defecte schoorsteen.
De meiier, de vuurberg, waarin het hout wordt gecarboniseerd, wordt
van de plaggen ontdaan, die de vlammen in toom gehouden hebben.
Vliegramp
Nabestaanden zullen
worden verzorgd
(Van
parlementsredactie)
Minister Staf (defensie) zal ook in de
toekomst alles doen om de nabestaanden
van hen, die op 2 januari jl. bij de vlieg
ramp te Huis ter Heide zijn omgekomen
bij te staan in de Itvniging van de stof
felijke nood, waarin zij als gevolg van
het ongeval zijn komen te verkeren. Hij
heeft, voorzover dit in zijn vermogen lag.
reeds alles gedaan om de nabestaanden
in materieel opzicht te helpen, Op de dag
van het ongeval zelf en de dag daarna
heeft hij door een schadecommissaris de
eerste noodzakelijke voorzieningen ter
vaststelling van de schade en ter afwik
keling daarvan doen treffen. Ir. Staf
deelt dit mee in antwoord op schriftelijke
vragen van het Tweeda-Kamerlid Scheps
(soc.).
In antwoord op de vraag van de heer
Scheps of het juist is, dat straaljagers
tijdens de begrafenis van de slachtoffers
met donderend geweld over de begraaf
plaats hebben gevlogen, antwoordt de mi
nister, dat de squadrons van Soesterbers
de opdracht hadden gekregen de begraaf
plaats zelf en de omgeving daarvan te
mijden. Enkele toestellen moesten echter
door de weersomstandigheden bij het
landen hun weg noodgedwongen buiten
de directe omgeving van de startbaan
kiezen. De minister betreurt het. dat, ge
zien de weersomstandigheden, het vlie
gen op de dag van de begrafenis niet ge
heel is gestopt. Nu zijn helaas bij de lan-
ddngsprocedure vliegtuigen verder dan
normaal van de vliegbasis gekomen.
!Uh^ülf.niinommlIimlIlflUlüüüfSüüfi
Minister is voor
reclame-t.v.
Minister Zijlstra heeft in een intern
advies aan staatssecretaris Höppener
medegedeeld op economische gronden
voorstander te zijn van reclametelevisie
De minister meent dat de concurrentie
positie van de Nederlandse industrie ge
bruikmaking van dit medium noodzake
lijk maakt. Uiteraard heeft hij zich ont
houden van een beoordeling van het
culturele aspect. De staatssecretaris zal
dus zelf moeten uitmaken wat er moet
gebeuren
/anavond
De pianist Peter Katin is solist -in een
concert, dat het Radio Filharmonisch
Orkest, geleid door Carl Caraguly tus
sen 8 en 9 uur geeft voor de NCRV
Er worden werken van Kovach, Rach
maninoff on Haydn uitgevoerd. Om 9
uur neemt Herman Felderhof de luis-
Minister Subandrio gaat spreken
over Nieuw-Guinea
worden aangelegd voor de Indonesische luchtmacht en dat de be
langrijkste bestaande bases worden uitgebreid voor het gebruik van de
Russische Mig-straalvliegtuigen, die Indonesië in het oostelijk blok heeft
aangekocht.
Voor de marimeluchtmacht wordt nabij
Soerabaja een basis aangelegd, die 200
miljoen roepiah zal kosten. De lucht
machtbasis op Celebes en de vliegihaven
verrassende ontdekking doen
Dit overkwam mij deze week, toen
ik in het Zweedse Oude Testament
zat te lezen in een moderne uit
gave.
Ik kwam daar in Gen. 36 24 de
ze tekst tegen: det nar denne Ana
som fan de narma kallorna i ök-
nen, nar han vaktade sin fader
Sibeons asnor. Dat betekent dat
Ana warme bronnen vond, terwij]
hij zijn vaders ezels hoedde. Dit
trof mij, want, ofschoon ik het
Oude Testament vrij goed ken, had
ik nog nooit van het vinden van
warme bronnen gehoord. Want de
Statenvertaling geeft: dat is die
Ana die de muildieren in de
woestijn gevonden heeft, toen hij
zijn vaders Zibeons ezels weidde
Warme bronnen en muildieren, dat
scheelt nogal wat. De muildieren had
den ook weinig betekenis omdat ér
van het verliezen van deze dieren niet
tevoren gesproken was, zoals in het
geval van Saul (1 Samuel *9 3). Men
moest dus wel tot de gevolgtrekking
komen dat de Israëlieten tot op dat
ogenblik nooit muildieren hadden gezien
en nu plotseling ontdekten dat die
beesten bestonden. Toen ik echter de
nieuwe vertaling raadpleegde, vond
ik daar: „Dit is de Ana, die de hete
bronnen in de woestijn gevonden
heeft".
■ekt
nzelf dal
ds waarde van een vertaling, indien
er zulke vergissingen in staan? Ik
raadpleegde daarna de Franse Bijbel,
die ook van „les sources chaudes dans
le dèserf' spreekt, dus dat klopte. Ten
overvloede nam ik toen de Esperanto-
vertaling en dat klopte alweer, want
die spreekt van „la varmajn akvojn
en la dezerto". Ook de Deense ver
taling heeft: de varme Kilder
Orkenen.
Maar voor iemand die belang stelt in
taalkwesties: wai daarmee natuurlijk
de zaak niet afgelopen
Ik besloot mijn onderzoekingen voort te
zetten en daartoe de bekende geschie
denis van Jozef en zijn broeders in de
verschillende talen te vergelijken. Ik
nam weer een Romaanse taal (Frans),
twee Scandinavische talen (Deens en
Zweeds), de Nederlandse vertalingen
en die in het Esperanto. Ik kan niet
anders zeggen dan dat ik van tijd tot
tijd stomverbaasd was, maar ook dat
ik nooit zozeer de noodzaak van een
nieuwe vertaling heb gezien als thans.
Ik wil daarvan graag enige voorbeelden
In' Genesis 4 1:16 staat in de oude
vertaling: „En Jozef antwoordde Farao,
zeggende: Het is buiten mij: God zal
door dr. F. C. Dominicus
Farao's welstand aanzeggen". Hoeveel
lezers zouden dit laatste begrepen
hebben? De nieuwe vertaling geeft
daarvoor: God zal Farao's welzijn ver
kondigen. Ook dit munt niet uit door
duidelijkheid. De Franse vertaling
echter zegt: e'est Dieu qui donnera
urte réponse favorable a Pharaon (God
zal Farao een gunstig antwoord geven).
Zo staat het ook in de Zweedse, Deen
se en Esperanto-vertaling. Het komt
mij voor dat dit veel duidelijker is
Twee verzen verder lezen we, dat zeven
vette koeien uit de rivier opkwamen.
De oude vertaling zegt daarvan: en
zij weidden in het gras. De nieuwe
vertaling geeft daarvoor oevergras,
d.w.z. het gras in het water staande
Dit is weer veel logischer Andere
bovengenoemde vertalingen spreken
hier zelfs van riet.
Wanneer dan Jozef raad geeft aan Farao
ten opzichte van de zeven vette jaren
zegt hij: „Farao doe zo, en bestelle op
zieners over het land, en neme het
vijfde deel des lands van Egypte ln
de zeven jaren des overvloeds". De
Zweedse vertaling zegt: van het vijfde
deel der opbrengst. De Franse over het
vijfde deel der oogsten. Ook de nieu
we Nederlandse vertaling gaat in deze
richting Daar staat, hoewel nog niet
zo duidelijk als in de genoemde ver
talingen: Farao doe ook dit: hij stelle
opzichters over het land aan en heffe
van het land in Egypte een vijfde, in
de zeven jaren van de overvloed. De
Esperantovertaling die meestal door
duidelijkheid uitmunt, zegt: een vijfde
deel van alle produkten van het Egyp
tische land.
Wanneer we nu tot Genesis 42:1
komen, lezen we daar in de O.V. „Toen
Jakob zag dat er koren in Egypte was,
zo zeide Jakob tot zijn zonen: „Waar
om ziet gij op malkander7" Ook al
weer een vraag die we wel kunnen be
grijpen, maar die toch niet al te dui
delijk is. De N.V. zegt: Waarom ziet
gij elkander aan! Het Zweeds heeft
echter: Waarom staan jullie daar zo
radeloos? Dit is weer veel helderder.
Soms geeft de O.V. een enigszins ver
keerd beeld. In Genesis 42: 11 zeg
gen Jozefs broeders tot hem: wij allen
zijn eens mans zonen; wij zijn vroom
Maar tegenwoordig betekent vroom
toch wel iets anders dan hier is be
doeld. De N.V. geeft: Wij zijn eerlijke
lieden. Het Frans zegt: Nous sommes
sincères (Wij zijn oprecht) wat in dit
verband misschien nog juister i»
Wanneer de broeders tot hun schrik be
merken dat hun koopsom in hun zak
ken ligt, wordt dit in de O.V. zo weer
gegeven: „Toen ontging hun het hart".
De N.V. zegt zeer terecht: „Toen ont
zonk hun de moed". De Esperantover
taling zegt; Toen werden hun harten
ontroerd. Als Jakob zijn zonen op
nieuw naar Egypte zendt, geeft hij hun
het bevel het geld dat zij in hun zak
ken hebben gevonden, mede terug te
nemen, want zegt hij: „misschien is 't
een feil". Maar feil betekent thans heel
wat anders dan hier bedoeld is. De
N.V, geeft dan ook terecht deze plaats
zó weer: „Misschien was het een ver
gissing". Ook de - andere vertalingen
zijn het hiermee eens.
Ik heb, naar ik meen, voorlopig aange
toond dat de Nieuwe Vertaling zeer
veel duidelijker is dan de Oude en
hoewel de statigheid van de Bijbel
taal daaronder hier en daar misschien
wat geleden heeft, kan toch niet ont
kend worden, dat de verstaanbaarheid
erbij heeft gewonnen. In het volgende
deel van dit betoog zal ik nog enkele
merkwaardige wijzigingen aangeven.
Polonia te Medan zullen
den vergroot.
De Indonesische minister van buiten
landse zaken zal op 8 februari gebruik
maken van de uitnodiging van zijn Aus
tralische ambtgenoot Casey om Australië
te bezoeken. Hij zal Nieuw-Guiqea, het
Colomboplan, uitwisseling van studenten
en culturele betrekking bespreken.
Premier Djuanda zal zaterdag de rege
ringscommissie voor buitenlandse kapi
taalinvesteringen instellen. Voorzitter
wordt minister van nijverheid Ingkiri-
wang, vice-voorzitter minister van finan
ciën Sutikno Slamet, leden minister van
buitenlandse zaken Subandrio, van handel
Rachmat Muljomiseno, van arbeid Sam-
jono, gouverneur van de Bank Indonesia
Luikman Hakim en directeur van het
nationaal planbureau Aid Budiardjo.
I De VARA begint
zellige muziek en
nog eens luisterei
gesprek over de m
verwisseling" van
hard Fede:
om 8.15 uur met ge-
om 8.55 uur kunt u
i naar het vrouwen-
an. Het hoorspel „De
Milo Dor en Rein-
wordt om 9.35 uur
Na het weekjournaal van de NTS kunt
u kijken naar een televisiespel van de
NCRV. Het is „De onschuldige" van
Fritz Hochwalder, in vertaling van
Wim Kubbenga. Ds. J. Langstraat uit
Vorden spreekt de dagsluiting.
Tips uit het buitenland
Uit de Victoria Hall in Genf relayeert
de Duitse zender 88.8 MHz een Zwit
sers Symfonieconcert, gedirigeerd door
Wolfgang Sawallisch, Op het program
ma staan werken van Purcell, Martin
en Dvorak. Tussen half negen en
Het hoorspel, dat Brussel Vlaams o
8 uur uitzendt heet „Balthsar" en
geschreven door H. Renfisch (324 n
Programma voor morsjen
DONDERDAG 22 JANUARI 1959
746 kc/s. AVRO: 7 00
7 20 Gram. VPRO: 7 50 Da;
ng AVRO 3 00 Nws 8.15 Rally Vi
Carlo 8 21 Gram 9 00 Gym
35 Wate:
am 10.50 V
.00 Kookpraatje 11.15 Radio Philh
ork "11.50 Gram 12.00 Dsnsmuz 12.30 Li
en tuinbouwrneded 12.33 Zang en p
12.50 Uit het bedrijfsleven, caus 13.00 Nwi
13.15 Meded of gram
13.55 1
3 20 Metropol;
j wen wens 14.35 Zijn
lorepel 15.15 V
t vijf 17.00 V
1007 kc/s. KRO
Nws 7.15 Gram 7.30 V d jeugd 7.40 Gram
7,45 Morgengebed en Ut kal 8.00 Nws 8.15
Gram 8.50 V d huisvrouw 9.36 Wate rat 94
Gram. NCRV: 10.00 Gram 10.30 Morger
dienst KRO: 11 00 V d zieken 11.46 Gewijd
muz 12.00 Middagklok-noodklok 12.03 Grai
12.25 V d boeren 12.30 Land- en tuinbouw
meded 12.38 Gram 12.50 Act 13.00 Nws 13.1
Zonnewijzer 13.20 Lichte muz 13 45 Kooi
zang NORV14.00 Kamerork 14.46 Grai
15.15 Metropole ork 15.45 Kamerkoor 16
Bijbeloverdenkdng 16.30 Altviool en pian
17 00 V d jeugd 17.30 Gram 17 40 Beursbe
17 45 Promenade-ork.
18.15 Sportrubriek 18 30 Lichte
>claal perspectief 19 00 N"
Op de
19.30 Radi
Pol caus 20.00 Gevar progr
leken parade 22.10 Orgelconc
22.45 Avondoverdenking 23 00
laaisportuitsl 23.20—24.00
:ogr, NTS: 20.00 Jou'
TWEE MERKWAARDIGE BEPALINGEN in de betaling van televisii
kijkgelden in, West-Duitsland hebben de aandacht getrokken van de
minister van Posterijen. De ene is het feit dat er voor televisiebij dragen
geen scheiding wordt gemaakt tussen kijk- en luistergelden, maar dat daar
voor één heffing geldt, zodat kijkers die geen radiotoestel bezitten maar
wel een televisie-apparaat, toch ook luisterbijdragen moeten geven. Wel is
het mogelijk alleen luistergeld te betalen, maar voor die éne bijdrage mag
men dan zoveel radiotoestellen in "huis hebben als men wil. Deze toe
standen eisen herziening.
De laatstgenoemde bepaling zou niet
zo zwaar wegen, als er voor televisie
geen andere regeling gold: hiervoor moet
nl. wel per toestel kijkgeld worden be
taald. Nu komt het in een gewone huis
houding niet zo erg vaak voor dat er
meer dan één ontvanger ln huis is, maar
wel is dat meermalen het geval in
grote gebouwen, in restaurants hotels,
Jeugdhuizen e.d.
Dat hier een onbillijkheid ln schuilt,
voelt de minister van de Bondsrepu
bliek wel aan. Beide gelaakte bepalin
gen stammen nog uit de begintijd van
de televisie. Zodra iemand een televisie-
ontvanger aanschafte, werd het kijkgeld
samengevoegd met de luisterbijdrage tot
één afgeronde som. Langzamerhand
werd die som automatisch geheven, maar
nu bl|jkt het voor tc komen dat men,
vooral in jonge gezinnen, geen radio
bezit maar wel een televisietoestel. Aan
gezien er geen wettelijke bepaling Is
die het mogelijk maakt alleen kijkgeld
te betalen, moet die cr nu wel komen.
De tweede regeling die de minister
(zulks in overleg met de omroeporgani
saties) wil toepassen, valt minder in de
smaak bij bet publiek, want een tweede
radiotoestel is er nogal eens in het huis
ofin de wagen. Wordt er voor ieder
toestel luistergeld geheven, dan zal dat
ln totaal hee] wat meer in het laatje
brengen en dat zou de omroeporganisa
ties welkom zijn.
Intussen is de Bondsrepubliek al zo
ver, dat er tevens gedacht wordt ove:
algemene herziening van de kijkgel
den. West-Duitsland is niet ver mee:
af van een miljoen betalende kijkers.
Is dat miljoen bereikt, dan wil de mi
nister ontheffing van kijkgeldbetaling
geven op sociale gronden, met
verstande, dat beneden een bepaalde
grens van inkomen (welke uiteraard
zeer laag wordt gesteld) ontheffing
van betaling kan worden aangevraagd.
Een dergelijke regeling voor radiogel-
den bestaat al, evenals trouwens in oni
land het geval is.
Maar de minister gaat nog verder:
wanneer er 1,3 miljoen toestelbezitteri
z|)n geregistreerd, zal de k||kb|jdrage
mogelijk worden verlaagd. Op het ogen
blik betalen de West-Duitsers 80 mark
per jaar voor radio en televisie samen.
De kijkgelden zijn niet de enige bron
van inkomsten voor de televisie: er zijn
al gedeelten van de Bondsrepubliek
waarin men een half uur commercdële
uitzendingen per dag geeft en met in
gang van 1 mei a.s. zullen bijna alle
zenders 's avonds tussen 7.30 en 8 uur
reclame-uitzendingen geven. Ook deze
inkomsten spelen een rol bij mogelijke
verlaging van de kijkgelden.
