ïlieuiue £dJtsrije (flïmrnnl
Lichte atoomgenerator
voor kunstmanen
K.L.M ,-ers kamperen in de
sneeuw van Alaska
Revolutie op gebied van
energie-ontwikkeling
V.V.D. niet in kabinet
met socialisten
Prinses Margriet kreeg
taart van Haags meisje
Mikojan
Rapacki
stelt voor plan
uit te breiden
In liet westen blijven de
schaatsen in het vet
Vliegramp in
Argentinië
ZATERDAG 17 JANUARI 1959
BUREAUS: Steenstraat 87.
Directie. Redactie. Abonnementen- en
Advertentie-afdeling Tel 31441.
ABONNEMENTEN: 7.50 per kwartaal;
2A5 per maand; 0 59 per week
ADVERTENTIES, 020 per millimeter
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Negenendertigste jaargang no. 11466
CHRISTELIJKEAT IONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stantsastlch Is tthfbltotn
niyn bert ia ttgfjenspoef
De wereld
25 jaar geleden
Zie pagina 7
Opzienbarende Amerikaanse vinding
TNESKUNDIGEN van de Amerikaanse commissie voor atoomenergie
-L-' zijn erin geslaagd een kleine atoommotor te fabriceren voor het
opwekken van elektriciteit. De motor zal worden toegepast bij kunst
manen en komt in de plaats van de batterijen, die tot nu toe de instru
menten van energie hebben voorzien. Door de grote doelmatigheid, het
geringe gewicht en de lange duur van de energieopwekking betekent de
nieuwe generator een revolutie op het gebied van de energieontwikkeling.
Het apparaat weegt slechts 2200 gram. De nuttige capaciteit is even
groot als die van een aantal batterijen met een gezamenlijk gewicht van
700 kg. De generator had de Atlas-raket die de vorige maand is gelanceerd,
zeker voor een jaar van elektriciteit kunnen voorzien, terwijl de batterijen,
die nu mee de lucht zijn ingegaan, een gewicht hadden van tien kilo en
slechts achttien dagen hebben gewerkt. De deskundigen zijn bovendien
van mening, dat het gewicht van de generator zeker nog met 1000 gram kan
worden verminderd
Hei; apparaat wordt van brand
stof voorzien door polonium 210, een
isotoop dat te duur is om produktie
op grote schaal mogelijk te maken.
Maar het is zeker dat dit isotoop
weldra door een veel goedkoper zal
worden vervangen. De werkings
duur van de generator wordt dan
bovendien aanzienlijk verlengd.
De atoommotor die de deskundigen op
een persconferentie toonden, heeft bij di
ingebruikneming een vermogen van vij
watt. Na 138 dagen is het vermogen nog
2Vz watt. Na tweemaal deze periode, dus
ongeveer negen maanden, levert de gene
rator nog \Vz watt. In theorie blijft de
motor altijd stroom opwekken, maar op
de lange duur heeft dit geen enkele prak
tische betekenis meer.
EISENHOWER
een voorsprongetje in de
mtevaart?
„Krokodilmannen"
vermoorden weer
zestien mensen
In de Belgische Kongo waar de po-
tle te Leopoldstad giisteren met vuur
wapens in de hand weer een eind moest
maken aan een felle demonstratie tegen
de arrestatie van Abako-leiders is een
nieuwe zaak van Krokodilmannen aan het
Hcht gekomen. Deze zaak heeft betrek
king op zestien moorden, waarvan er
twaalf door één man zijn gepleegd.
Dit speelde zich af in de omgeving van
Ponthderstad, waar in november dertien
zogenaamde „Krokodilmannen" werden
gearresteerd wegens moord en mensen
eter ij. Dezen bekenden minstens dertig
misdaden. Bij de nieuwe moordpartij nam
de politie 150 kilo van een „toverstof" iri
beslag die iemand volgens de inlanders
bovennatuurlijke machten kan schenken,
zoals snel groeien en in staat zijn om
veel mensen te eten.
Niet méér maatregelen
tegen werkloosheid
(Van onze parlementsredactie)
Het ligt niet in het voornemen van de
regering om ter bestrijding van de in
december jl. toegenomen werkloosheid
indere maatregelen te nemen dan reeds
beraamd. Dit schrijft de minister
van sociale zaken a.i., prof. Beel, in ant
woord op schriftelijke vragen van het,
Tweede-Kamerlid De Groot.
produktie op grotere schaal, bestaat de
mogelijkheid het apparaat voor 200
dollar te leveren.
De deskundigen verklaarden in ant
woord op vragen, dat de Sowjetunie
waarschijnlijk ook een lichtgewicht-gene
rator heeft ontwikkeld. De Russen zijn
echter vermoedelijk van een ander prin
cipe uitgegaan.
Regen in Brazilië
In de door droogte geteisterde Brazi
liaanse staat Ceata, waar zoals gemeld
vierhonderd kinderen zijn gestorven door
de vreselijke droogte die maanden voort
duurde, is volgens radio-berichten die
in Rio de Janeiro werden opgevangen,
eindelijk regen gevallen.
De afgelopen weken zijn duizenden
boeren plunderend naar de steden ge
trokken om te trachten zich en hun ge
zinnen daar in het leven te houden. De
regering was niet in staat volledig in
de vraag naar levensmiddelen te voor-
ATLAS NIET OP DOEL
De proef die de Amerikaanse luchtmacht
donderdagavond heeft genomen met eei
Atlas-raket blijkt achteraf toch te ziji
mislukt. Het projectiel legde nog geen
driehonderd kilometer af.
Winter in de wereld. Ver weg?
Dichtbij? Wij zouden u best kun
nen wijsmaken dat de bovenste
foto in de Canadese wouden is
genomen. Maar het is de Amers-
foortse Straatweg op 16 jan.
1959. Hieronder wèl een foto uit
Amerika. Een tanker is bijna
bedolven onder ijsschotsen in de
Chesapeake Baai aan de oost
kust der Ver. Staten. In een
storm was het schip aan de
grond gelopen, en het is letter
lijk in de greep van de winter.
Kleinl
Een belangrijk voordeel van de nieu
we atoommotor is, dat bewegende de
len ontbreken. Dit komt het praktisch
nut zeer ten goede. De afmetingen zijn
bijzonder klein. Het cilindervormige
instrument heeft een hoogte van veer
tien em. en een doorsnee van tien cm
De nieuwe vinding kan ook worden
gebruikt om ruimtevaartprojectielen
in de juiste koers te houden.
De vervaardiging van het proefmodel
heeft 15.000 dollar gekost, afgezien van
de brandstof. Wanneer men overgaat tot
Noodrantsoenen
bevallen goed
ERGENS in de barre sneeuwwoes-
tenij van Alaska kon men dezer
dagen een vreemd tafereeltje waar-
Met bivakmutsen op en gehuld in
enorme Poolpakken scharrelden daar
op sneeuwschoenen acht mannen en
vrouw door de rulle sne
rónd. Niet ver van hen vandaan
stond een opgeblazen ronde rubber
boot, die met een geïmproviseerd dak
als onderkomen voor het negental
dienst deed.
Boven een vuurtje hing een pot snt
die omgezet werd in water en de ther
mometer die boven de tent ning,
een temperatuur van ruim dertig graden
Celsius onder nul aan De mensen
zo enthousiast in deze koude omgeving
„kampeerden" vormden samen de bem;
ning van een DC-7c van de K.L.M die
geregeld over de Noordpool naar Tokio
vliegt.
Onder leiding van de beroemde Pool-
Drser Allen Innes Taylor ondergingen zij
:u speciale wintertraining, die beqogt
De V.V.D. zal in geen geval deelnemen aan een regering, waarin socialisten zit
ting hebben, zo heeft prof. mr. P. J. Oud gisteren verklaard. Hij wees in dit verband
*p de slechte ervaringen, die de V.V.D. met deelnemen aan de brede-basisregering
tan 1948-1952 heeft opgedaan.
Wij hebben daaruit niet de conclusie getrokken, aldus de fractievoorzitter van de
liberalen, dat samenwerking tussen P.v.d.A. en V.VJ). tot de onmogelijkheden
behoort, maar wel dat er een behoorlijk tegenwicht moest zijn. Prof. Oud, die op de
Gelderse boerendag in Arnhem sprak zei er niet zeker van te zijn, welke situatie
na de aanstaande verkiezingen zal ontstaan wat betreft de samenwerking tussen
socialisten en katholieken. De leider van de V.VJ). zei niet te weten welke houding
de CJLU. en de A.R.P. zouden aannemen. Zijn twijfel over de houding van de
A.R.P. was vooral gegroeid nu prof Zyistra die prof Oud als exponent van die
•nti-revolutionairen, die tot samenwerking met de socialisten geneigd zijn, be-
iwde lijstaanvoerder van die partij is geworden.
'i> volledig vertrouwd te maken met de
oeilijke omstandigheden in het hoge
Noorden, als onverhoopt eens een nood
landing zou moeten worden gemaakt op
ijs\elden of in een sneeuwlandschap.
Begin januari al is gezagvoerder Bos
man met zijn bemanning en stewardess
Puck Rijpstra in Anchorage aangekomen
Zij waren de eersten, die de training on
dergingen en sindsdien zijn al weer vele
arceren hen gevolgd. De hele maand ja
nuari nog duurt deze ijzige cursus, die
volgens gezagvoerder Bosman buitenge
woon nuttig is. Niet alleen weet elk be
manningslid nu wat hem te doen staat
noodgevallen, maar ook bevordert dit
samenzijn onder moeilijke omstandighe
den de goede onderlinge verstandhouding
alcus de heer Bosman, die gisteren weei
met zijn toestel op Schiphol landde.
Over de noodrantsoenen, die zij tijdens
het sneeuwbivak als voedsel gebruikten,
was hij opperbest te spreken. Ze zijn door
een Nederlandse rirma gemaakt en zo
goed van samenstelling, dat de Ameri
kaanse luchtmacht in Alaska ernaar heeft
geïnformeerd en blijkbaar van plan is
deze ook te nemen, aldus de heer Dos-
Margrietjes voor
jarig petekind
(Van een onzer verslaggevers)
UEN PRACHTIGE verjaardags-
L-t taart, geschonken door de Ne
derlandse Redersvereniging, is van
middag door het Prinses Margriet
fonds aangeboden aan prinses Mar
griet, die maandag zestien jaar
lordt.
Het was het Haagse veertienjarige meis-
p Lucy Hoekscma, evenals de Prinses
buiten het vaderland geboren, die met
moeder, mevrouw J. C. Hoeksema—
Opsthelten (wier man tijdens oorlogshan
delingen invalide werd), naar Soestdijk
getrokken om de taart, een grammo
foonplaat met pianomuziek en een bos
prachtige Margrietjes aan de Prinses te
overhandigen namens het Prinses Mar
griet Fonds, de instelling die de belan-
van oorlogsslachtoffers der Neder
landse koopvaardij en hun nagelaten be
trekkingen behartigd. De secretaris van
het comité Den Haag van het Margriet-
fonds, J. J. Wagner, was van de aanbie
ding getuige.
Zoals bekend is prinses Margriet, die
i 1943 te Ottawa werd geboren, het pete-
kind van de Nederlandse koopvaardij,
evenals van president Roosevelt, konin
gin Mary van Engeland en van de Graaf
van Athlone. Zij werd op 29 juni 1943
gedoopt in de Presbyterian church of St
Andrew te Ottawa.
Prins Bernhard zal het komende
weekeinde in Oosterbeek vertoeven om
een bijeenkomst te leiden van het Steer-
ling-committee der Bilderbergconferen-
ties, uitgebreid met enkele daartoe uit
genodigde personen.
Prinses Irene is vandaag in
Utrecht aangekomen uit Val d'Isère, waar
zij heeft deelgenomen aan de Nederland
se skikampioenschappen. De Prinses zou
aanvankelijk gaan vliegen vanuit Genève.
maar zag daarvan af wegens de onzekere
weersomstandigheden. Voordat de Prin
ses uit Val d'Isère vertrok, heeft zij op
het bureau van de plaatselijke vereni
ging voor vreemdelingenverkeer haar
dank betuigd voor de medewerking en
beloofd stellig nog eens naar dit winter
sportoord te zullen terugkomen.
Het Tweede-Kamerlid jhr. mr. M. Van
der Goes van Naters heeft de minister van
buitenlandse zaken schriftelijk gevraagd
of hij bereid is om, alvorens een agrément
van de door de Sowjetunie voorgestelde
nieuwe diplomatieke vertegenwoordiger te
bevorderen, contact op te nemen met de
vaste commissie voor buitenlande zaken
uit de Tweede Kamer.
Oude suggesties
in nieuwe
vorm
TAE RUSSISCHE vice-premier,
Anastas Mikojan, heeft gisteren
in Washington verklaard, dat zijn
land niet aileen het plan-Ra pa cki
steunt, maar ook voor terugtrekking
van buitenlandse troepen tot op
kilometer ter weerszijden van
Elbe is. Zelfs zou Rusland bereid
zijn, aldus Mikojan, deze grens even
tueel nog te verruimen.
Mikojan, die tijdens een lunch met dc
Amerikaanse senaatscommissie voor bui
tenlandse betrekkingen sprak, deed ver
der een uit drie punten bestaand voor
stel om de geschillen tussen Oost en West
over Berlijn te regelen.
Vdfgentf'-senator' WillHim Pul bright be-
behelst het plan:
Mijngang stort in
- vijf doden
Vijf personen zijn om het leven geko
men bij een ongeluk in een ijzermijn te
Roncourt bij Metz in Oost-Frankrijk.
Twaalf mijnwerkers werden gewond,
drie worden nog vermist. Het ongeluk
gebeurde toen een oude mijngang in-
De omgeving van de mijn werd door
de instorting opgeschrikt. Men dacht
aanvankelijk aan een aardbeving. In di
wegen bij Roncourt ontstonden op ver
schillende plaatsen brede scheuren.
stakincTdreigt
in amerikaanse
olie-industrie
In de Amerikaanse olie-industrie dreigt
een grote staking uit te breken
Sinclair Oil Company de bond van arbei
ders in dc olie-industrie, de chemische
industrie en de atoomindustrie i
verhoging van vijf procent heeft aange
boden voor de arbeiders van de maat
schappij.
De Sinclair Oil Company onderhandelt
nu al elf maanden met de bond
loongeschil. De voorgestelde verhoging
komt neer op 13,5 dollarcent per
wijl de bond een verhoging var
heeft geëist. Wordt voor vannacht twaalf
uur geen overeenstemming bereikt, dan
zal de bond een staking tegen de
schappij uitschrijven, die waarschijnlijk
stakingen op grote schaal in de gehele
Amerikaanse olie-tndustne ten gevolge
zal hebben.
RUSLAND WAARSCHUWT
PERZlë OPNIEUW
Rusland heeft gisteren opnieuw ge-
aarschuwd, dat het voor Perzië zeer
gevaarlijk zou zijn als het een militaire
?enkomst met de Verenigde Staten
sloot. Aldus wordt meegedeeld door hel
Russische perbureau Tass.
waarschuwing was vervat in een
memorandum dat de Russische ambas-
ïr in Teheran aan de Perzische re
gering heeft overhandigd.
Nu Amerikaanse
vliegtuigen
De Indonesische minister van buiten
landse zaken, dr. Subandrio, heeft ei*te-
net de Amerikaanse ambassadeur te
Djakarta een onderhoud gehad over de
lankoop van Amerikaanse vliegtuigen. Hij
verklaarde na afloop geen „fundamentele
kwesties" maar slechts technische vraag
stukken te hebben besproken, waarbij ook
de aanzienlijk verbeterde Indoneslsch-
Amerikaanm betrekkingen ter sprake
trekking van alle buitenlandse troe
pen uit Duitsland;
2. een verzoek aan de Verenigde Naties,
om mee te werken aan het garanderen
van de vrijheid van West-Berlijn
3. de instelling van een permanente in
ternationale commissie voor Weather-
lijnse aangelegenheden.
Diplomatieke waarnemers vatten Miko-
jans suggestie voor verdergaande terug
trekking dan volgens het plan van Ra
packi echter niet te ernstig op. Het is niet
nieuw en al eens eerder door het Westen
verworpen, daar het zou betekenen dat
de Amerikanen zich in feite tot over de
Atlantische Oceaan zouden moeten terug
trekken en de Russen tot aan dc eigen
grens.
Toch vond men. dat zijn bereidheid tot
praten over de belangrijke geschilpunten
wel op enige toenaderingen mogelijk op
een wijziging van het Russisch standpunt
Senator Humphrey, de man die onlangs
tijdens zijn bezoek aan Moskou acht uur
lang met Chroesjtsjef heeft gesproken en
die in Amerika als een kenner van Duit
se kwesties bekend staat, zei dat Miko-
jans woorden van enige soepelheid ge
tuigden.
Over de twee gesprekken, die Mikojan
gisteren met Dulles heeft gehad, is niets
bekend. De beide staatslieden hielden een
„uitwisseling van gedachten over vraag
stukken van bijzonder belang voor de
twee landen", maar na afloop wilde Miko
jan niets over het besprokene loslaten.
Ook vice-president Nixon en functionaris
sen van het State Department namen deel
aan het tweede gesprek, dat 's avonds
aan een „werkdincr" in een exclusieve
club werd gehouden.
Mikojan zou vandaag president Eisen
hower ontmoeten.
Melk wordt niet
duurder
De melk wordt niet duurder. In
tegenstelling tot anders luidende be
richten heeft de minister van econo
mische zaken besloten geen prijsver
hoging voor de consumptiemelk toe
le staan. De toegestane verhoging van
de slijtersmarge zal door een subsi
dieverhoging worden opgevangen. Als
het gevraagde advies van de SE R.
is uitgebra.-ht zal een nadere beslis
sing worden genomen.
Naar schatting kost dc nieuwe maat
regel de schatkist ƒ2 miljoen.
Prijsindexcijfer
is in \58 met drie
punten gestegen
De kosten van het levensonderhoud zijn
In 1958 met drie punten gestegen. Het
prijsindexcijfer staat thans op 117. Dit cij
fer werd al bereikt op 15 december, ter
wijl een maand tevoren, op 15 november
het levensonderhoud nog een punt goed
koper waa (indexcijfer 116).
Deze stijging aan het eind van het jaar
is vrijwel uitsluitend een gevolg van de
gestegen prijzen voor aardappelen, groen
ten en fruit. Het indexcijfer voor de
groep „voeding" waaronder deze artike
len vallen, steeg dan ook van 117 tot 119.
Vror al deze cijfers is als uitgangspunt
hc- jaar 1951 genomen met als indexcij
fer 100.
Twee noodlandingen
Omstreeks vier uur gistermiddag heeft
een op Ypenburg gestationeerde Piper
cub van de luchtmacht een zogenaamde
voorzorgslanding gemaakt op het wel
land van de heer Van Vliet te Waddinx-
veen. De piJloot maakte de landing,
omdat er snel een dikke mist uit het
westen kwam opzetten. Deze toestelletjes
hebben namelijk geen radio aan boord,
zodat ze zonder zicht niet kunnen lan
den. Het weliand waar het toestel werd
neergezet is nogal drassig, maar het
toestel 's geheel onbeschadigd gebleven
De piloot kreeg geen letsel.
Een Amerikaanse helikopter, die op
Soesterberg is gestationeerd, maakte
eveneens gisteren een noodlanding, on
geveer 6 km buiten Eindhoven. Vlieger
en vliegtuig mankeerden niet*.
Fidefl Castro, de Cubaanse rebellen
leider, heeft gisteren tot honderden ar
beiders, die zich voor het presidentiële
paleis in Havanna hadden verzameld, ge
legd dat niet meer dan 450 oorlogsmis
dadigers zullen worden terechtgesteld De
arbeiders hielden voor het palels een
betoging uit protest togen de buitenlandse
kritiek op de terechtstellingen.
(Van onze weerkundige medewerker)
/ANZE OMGEVING is de gehele week
op de rand van de winter blijven
liggen. Er kwamen enkele nachten
lichte tot matige vorst voor en ove
temperaturen om het vriespunt.
Inmiddels dringt uit het westen zachtere
lucht naar ons land door met als gevolg
dat er in de afgelopen nacht
nauwelijks vorst meer voorkwam. De
temperatuur stijgt hier in het westen
overdag een paar graadjes hoger en de
koude lucht, waarin het in de afgelopen
nacht in het noordoosten nog acht gra
den vroor, wordt langzaam terug
gedreven.
Dit betekent dat In het westen van Ne
derland de schaatsen in het uct mocter
blijven in tegenstelling met het noorden,
waar al enkele dagen druk is geschaatst.
Een vliegtuig van de ArgentUnse lucht
vaartmaatschappij Austria! Is gisteravond
47 passagiers en v(jf bemanningsleden
boord in zee gestort, 150 meter van
drukke badplaats Mar del Plata.
Slechts vier passagiers hebben zich zwem-
lend kunnen redden.
iet toestel, een C-46, verongelukte In
i hevige storm, toen het zich gerced-
iakte voor dc landing op het vliegveld
by Mar del Plata. I)ezc badplaats ligt 375
kilometer ten zuidwesten van Buenos
Aire*.
Op het strand boorde men een hevige
ontploffing. In het licht van schynwerpers
men de staart van het vliegtuig boven
ater uitsteken. Reddingboten en klk-
imannen haastten zich naar de plaats
het ongelnk, maar werden In hun
werk gehinderd door het stormweer.
De nieuwe Franse Nationale Vergade
ring heeft gistermiddag met 453 tegen
56 stemmen bij 23 onthoudingen het re
geringsprogramma van premier Debré
goedgekeurd.
Een storingsfront kan morgen ook enige
regen brengen.
Het is niet met zekerheid te zeggen of
de koude lucht zich geheel naar Duits
land zal laten verdrijven, maar hier in
het westen zal het sterker dooi gaan
worden.
Dooi op komst
(Opgemaakt zaterdagochtend 11.16 uur)
Overwegend zwaar bewolkt
met plaatselijk mist Later ook
regen, voorafgegaan door
sneeuw en IJzel. Geleideiyk
oplopen van temperatuur,
maar in het binnenland aan
vankelijk nog overwegend
vorst. Matige, tijdelijk krach
tige wind tussen zuid en zuidwest. (Gel
dig tot zondagavond).
ZON EN MAAN
Zondag: zoa op 8.40. onder 17.02 uur.
Maan op 12-30, onder 2.34 uur.
Maandag: zon op 8.39, onder 17.03 uur.
Maan op 13.02, onder 3.34 uur.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
B-.rdeau»
Urenoble
Nice
Beriyn
Madrid
Mal lom
Alglera
t
onbew
is?" bew
