CHRISTELIJK
LADY ISABELLA
Wat moeten we doen met
onverschillige leden?
Conferentie Groep Niemöller
met oostelijke kerken
In Hongarije:
'n Werkzaam leven in dienst
van kerk en wetenschap
Kan breuk in Soembanese
kerken worden hersteld?
East Lynne
Een woord voor vandaag
Kanttekening
r
Ds. F. L. Bos over
verbond en kerk
JN de „Kerkbode" van de ge
reformeerde kerk van VIaar
dingen schrijft d*. F. L. Bos een
serie korte artikelen waarin hij
vooral aandacht wijdt aan de
randkerkehjken, de doopl'den
die onverschillig zijn gewerden
Hij spreekt o.a. over tucht, over
de taak van de levende gemeen
te om. hun mensen te helpen en
m dit verband stelde hij ook de
vraag „Wat doen we met onver
schillige (doop)leden?" Waarin
hy schrijft over de verhouding
verbond en kerk.
Mevrouw, mag ik even binnen
komen? Ik zou graag een ogen
blikje met u willen praten. Och
dominee, daar zie ik helemaal
geen heil in. Ik voel niets meer
voor de kerk. Maar u bent toch
nog altijd lid van de kerk. En nu
kom ik u als uw predikant weer
een* opzoeken om met n over de
Here Jezua te praten, 'k Zou de
moeite maar 6paren. dominee,
't Interesseert me niet.
Een gesprekje in die geest kun
je als gereformeerd predikant
meermalen meemaken. Het loopt
dikwijls binnen vijf minyten dood.
omdat je nergens op kunt appel
leren. Wat dan? Een kerkelijke
tucht-proceaure. die de betrokke-
Er zijn
klem-
er, die zich in dezen
geen problemen maken. Men wil
die onverschilligen er rustig bij
laten. Zoveel mogelijk vermanen.
Maar voor de rest: zij behoren er
ook nog bij. Waarbij? Bij het ver
bond. goed. Maar ook bij de kerk?
Metterdaad: „de verbondskring
is zeer wijd. Op de pinksterdag
zei Petrus tot het ongelovige en
..verkeerde geslacht" der Joden:
voor u is de belofte en voor uw
kinderen Ondanks hun „boos
heden" bleven dat „kinderen des
verbonds", voor wie gold: God
heeft in de eerste plaats voor u
Zijn Knecht doen opstaan en Hem
tot u gezonden om u te zegenen
Ja, dat oude volk behoort er nog
bij Want de genadegaven en de
roeping van God zijn onberouwe-
lijk.
En dat geldt voor heel de een
maal gekerstende wereld. Ook
de nazaten van hen. die eertijds
als wilde loten tussen de takken
van de heilige olijfboom zijn ge-
ent.
God toch getrouw
t dat al die mensen ook tot de
kerk behoren. De kerk gaat wel
uit van het verbond. Van het be
gin af bestaat de kerk ook in de
nieuw-testamentische bedoeling uit
huisgezinnen en worden de kinde
ren in de kerk geboren.
Ook valt het niet te ontkennen,
dat onder het oude testament
niet tussen zichtbare kerk en ver
bondskring te onderscheiden valt.
Israël als geheel bleef Gods volk,
ook als het merendeel in afgode
rij en onverschilligheid was weg
gezonken. De profeten riepen
daarover wel Gods oordeel uit,
maar krachtens de solidariteit en
saamhorigheid van heel het volk
gold dit voor allen. De rest die
zich bekeerde, kwam niet afzon
derlijk te staan.
Maar dat wordt in het nieuwe
testament anders. In hetzelfde
waarin de apostel Paulus het
perspectief der eeuwen van het
verbond ontdekt, spreekt hij ten
aanzien van het zich tegen het
Evangelie verhardende Israël
duidelijk uit. dat zij. de natuurlij
ke takken, nu van de heilige olijf
boom zijn weggebroken om hun
ongeloof. Voorts waarschuwt hij
degenen die stèèn door het ge
loof: let op de goedertierenheid
Gods en Zijn gestrengheid; over
de gevallenen gestrengheid, maar
over u goedertierenheid Gods. in
dien gij bij de goedertierenheid
blijft: Anders zult ook gij wegge
kapt worden.
Het verbond gaat wel door. De
onaantastbaarheid van Gods
trouw in de lijn der geslachten
blijft onverkort gehandhaafd. Dat
kan na verloop van hele genera
ties nog de grootste verrassingen
geven.
Maar het wezen van Gods kerk
wordt op grond van Gods ver
kiezend welbehagen mede door
persoonlijke geloofsovergave aan
Jezus Christus bepaalt.. En dit
komt tot z'n schriftuurlijke ult-
drnkking, waar in de natuurlijke
lijn der geslachten de geestelijke
samenleving wordt gehandhaafd
door uitsluiting van degenen die
zich kennelijk als ongelovigen
Uit ons niet
HET LIGT voor de hand. dat
zulke geheel afkerige bonde
lingen zelf het contact met de
kerk verbreken. Zo deden het de
Joden, die weigerden zich door
het Evangelie te laten gezeggen.
Zo gebeurt het nog altijd, waar en
wanneer het kerklidmaatschap het
kruis van moeite en vervolging
met zich brengt. Zij zijn uit ons
uitgegaan zegt de apostel Jo
hannes madr zij waren uit ons
niet; want indien zij uit ons ge
weest waren, zouden ze bij ons
gebleven zijn; maar aan hèn
moest openbaar worden, dat niet
allen uit ons zijn.
Dit heengaan komt tegenwoor
dig onder ons vaak niet zo duide
lijk uit. Er zijn puur onverschil
lige bondelingen, die zelf officieel
de band niet verbreken. Meerma
len is dit enkel onwellevendheid,
die de moeite niet neemt, een
briefje te schrijven. Soms ook
vindt men het behoren bij een
kerk toch nog netjes staan. Het
kost immers ook niets.
In werkelijkheid echter zijn zul
ke onverschillige bondelingen weg
gebroken om hun ongeloof. En
waar dit duidelijk Is. zal de kerk.
afgedacht van wat de betrokkene
doet. van haar kant de breuk
moeten constateren: het is geble
ken. dat zij niet uit ons zijn-
Maar evangelisatie houdt hier,
krachtens het verbond, een bijzon-
Christelijke vredesconferentie voorbereid
ven een speciale conferentie door de
Wereldraad te laten beleggen waarin de
atoombewapening
De vertegenwoordigers van ker-
ken achter het ijzeren gordijn, jr i iVJSSÏÏien"
die de conferentie van Nyborg be- TTLOCLCTL Esproken zouden moeten worden,
zochten, zijn niet onmiddellijk
naar huis terug gegaan. Zij be- Staat steunen
zochten een weekend-conferentie Stddt SteWieil
in Frankfurt, die tot thema had
„Conferentie om een betere ver- (Van een onzer redacteuren)
standhouding tussen Oost en West echter
te bevorderen'-. Van achter het
ijzeren 'gordijn waren o.a. prof.
Soucek uit Praag, prof. Parisski
uit Leningrad en aartsbisschop
Kiïvit aanwezig, die ook in Ny
borg zeer op de voorgrond traden.
De westelijke kerkelijke leiders be
hoorden allen tot de Niemöller-
groep, die zeer pacifistisch is inge
steld, en de westelijke politiek
vijandelijk gezind is.
In Nyborg schijnen de westelijke lei
ders de touwtjes strak genoeg in handen
te hebben gehad om niet in politiek vaar
water verzeild te raken. Deze conferentie
Van Nelle bestellen I
De Presbyteriaanse wereldraad zal van
26 juli tot 6 augustus in Sao Paolo
(Brazilië) bijeenkomen. Aanvankelijk
zou de zitting van deze raad worden j
gehouden in Campinas, ook In Brazi- j
llë, maar het grote aantal bezoekers
maakt grotere accommodatie nodig.
Voor het eerst sedert 350 jaar is in j
Oostenrijk een Doopsgezinde gemeen
te geïnstitueerd
Linz.
i eigenlijk een vervolg op de
•redesconferentie van kerkelijke leiders
in oostelijk Europa, die vorig jaar te
Praag werd gehouden. In de officiële
slotconclusie wordt gezegd;
Wij zijn blij en Gode dankbaar, dat we
eensgezind en broederlijk deze confe
rentie konden houden en naar elkaar
konden luisteren ook als het ging
om waarheden, die ons pijnlijk troffen
en wij zo de kerkelijke en nationale
problemen konden bespreken. Wij
weten dat we pioniers zijn in een
ontwikkeling die tot een blijvende
vrede zal leiden en wij tot een goed
samenleven zullen komen van volke
ren die door schuld en misverstanden
uiteengereten zijn. In de volgende zin
nen proberen we onze besprekingen
samen te vatten:
1. Wij geloven dat politiek en menselijk
gezien het verkeerd is om midden
Europa atomair te bewapenen.
2. Wij zijn eveneens van mening dat
de krachten in het atoom, cfie de groei
ende mensheid zo ten zegen kunnen
zijn, in geen geval en in geen land
voor vernietiging mogen worden
gebruikt
wel in de stad
Zilveren jubileum prof. dr. G. M. den Hartogh
De Kamper hoogleraar dr. G. M. den Hartogh hoopt zaterdag
a.s. zijn zilveren ambtsjubileum aan de Theologische Hogeschool
der Gereformeerde Kerken te gedenken. In besloten .kring zal dit
jubileum maandagavond worden gevierd. Gevoelens van dankbaar
heid overheersen in de kring van senaat, docenten en studenten van
de hogeschool, dankbaarheid vooral jegens de Heer der Kerk, die
de bescheiden geleerde een kwart eeuw heeft willen sparen.
Als docent in het kerkrecht heeft de
thans jubilerende hoogleraar steeds vol
op in het kerkelijk leven gestaan. In de
loop dei jaren heeft hij de kerken met
duizenden adviezen gediend. Ontelbare
rapporten heeft hij uitgebracht, zowel
voor de synodes als voor de plaatselijke
kerken. In het kerkrecht als zodanig is
de laatste kwart eeuw weinig verande
ring gekomen, maar wèl is het kerkelijk
leven opvallende wijzigingen gaan ver
tonen. De evangelisatie is meer en meer
een zaak van de kerken geworden, de
zending wordt met veel intensiteit ge
dreven en het maatschappelijk werk is
tak
i ker-
Om gezondheidsredenen Is de president
van de Hongaarse protestantse kerk.
bisschop Albert Bereckiy. die onlangs
65 Jaar werd, afgetreden. Zijn Cun-tle
wordt voorlopig vervuld door bisschop
Elemer Gyory. van het Opperdonau-
distrlct. De synode zal binnenkort een
opvolger kiezen.
Van Nelle bestellen I Adv
Politieke belangstelling
De betrekkingen met de overheid zijn
door deze ontwikkeling wat hechter ge
worden. in tegenstelling tot vroeger toen
het contact heel wat geringer was.
Professor Den Hartogh is wel eens
beducht dat de zelfstandigheid van de
kerk daardoor te veel in het gedrang
zal kor n en hij meent dar ook, dat
deze materie in de eerstkomende tijd
regelmatig aan de orde zal komen.
Tja. die verhc iding tot d- overheid
zal altijd wel aitueel blijven. De pre
dikanten echter hebben, naar de in
druk van de hoogl raar. tegenwoordig
minder belangstelling voor de politiek,
voo-al de jongeren, die soms wat
septic, h kunnen zijn.
De politiek heeft wél zijn belangstel
ling gehad, al heeft hij dan nooit geheel
in de politiek willen gaan. Voordat prof.
Den Hartogh als predikant in zijn eer
ste (en tevens laatste) gemeente, Ha-
zerswoude. werd bevestigd, heeft hij
twee jaar bij de dr. A. Kuyperstichting
gewerkt. Hij verrichtte daar o.m. histo
risch onderzoek, maar zijn werkkring
bracht hem ook in directe aanraking
met de staatkunde-van-het-moment. Hij
heeft verscheidene malen dr. H. Colijn
vergezeld op zijn reizen naar Duitsland.
Frankrijk en Zwitserland voor het Vol-
kenbondswerk.
Naar Kampen
Tóch kon de staatkunde hem niet blij
vend boeien: een aanbieding om secre
taris van dr. Colijn te worden sloeg hij
af. De theologische studie eiste intussen
zijn werkkracht op in zijn avonduren.
In 1928 deed hij zijn candidaatsexamen
en in maart 1929 werd mr. G. M. den
Hartogh predicant, net als zijn vader.
In Hazerswoude kreeg hij beroepen naai
Sneek. Den Haag en Kampen, maar
drie maal werd het „bedankt". Toch
zou hij in Kampen het grootste deel
zijn leven doorbrengen, want de synode
van Middelburg benoemde hem in 1933
tot hoogleraar in de vacature van prof.
dr. H. Bouwman. Op 17 januari 1934
aanvaardde dr. Den Hartogh openlijk
zijn ambt als hoogleraar iri de algeme
ne en v lerlandse kerkgeschiedenis. Pa-
tristisch Latijn en kerkrecht. Lange j;
ren' van studeren en colleges geven volg
den. jaren waarop de thans jubilerende
hoogleraar in dankbaarheid terugziet.
Als kinderen van God en daarom als
broeders mogen we de scheiding tus
sen Oost en West, tussen rechtvaar
digen en onrechtvaardigen, tussen
uitverkoren en niet uitverkoren ge
lovigen en goddelozen niet erkennen.
Wij willen met allen samenwerken die
de koude oorlog willen afschaffen,
omdat we m de overwinning van de
verzoening geloven. Wij willen het
vriend-vijand denken afschaffen en
het als verouderd uit het spreken en
handelen van de politici verbannen
4. We" zijn dankbaar voor de eerste
schreden op deze gemeenschappelijke
weg. die in Liselund, op de conferen
tie van Praag en Nyborg in deze
richting genomen zijn en willen op
deze weg verder .gaan.
In deze conferentie zyn tevens de
plannen besproken om in Praag een
tweede vredesconferentie te beleggen
16—19 april, die georganiseerd zal
worden door de oecumenische raad van
Tsjechoslowakye. -Men wil daar met
meer mensen samenkomen dan de vorige
keer en kennelijk hopen de oostelijke
leiders vertegenwoordigers uit het wes
ten te trekken.
De kerken werden opgeroepen om 6
augustus (de dag van Hiroshima) tot
„een dag van oekering" te maken. Te
vens werd bekend gemaakt, dat de ker
ken van Tsjecholowakïje er naar stre-
Vanuit Boedapest ontvingen we een
bericht dat ook van belang kan blijken
te zijn in de ontwikkeling van de ver
houding tussen Oost en West. De plaats
vervangende voorzitter van het Hon
gaarse bureau voor kerkelijke aangele
genheden, lm re Miklós, heeft op één
van de laatste samenkomsten van de
classis Donau der Gereformeerde Ker
ken de „steun van de kerken bij de op
bouw van het socialisme (lees commu
nisme)" geëist.
Hij zei te weten, dat alle predikanten
in de eerste plaats verkondigers van het
geloof zijn. Hij hield het echter voor
absoluut noodzakelijk dat de kerk met
de staat politiek samen werkt. Een po-
litiéke strijd binnen de kerk tegen de
„groeiende vijandelijke conservatieve
reactie" was een vereiste.
V oorzichtig
In het laatste jaar hebben de oostelijke
leiders meer en meer contact gezocht
met het westen. Dit is alleen maar ver
blijdend. De Nederlandse vertegenwoor
digers die van Nyborg terug keerden,
waren zeer verheugd over dit con
tact. omdat zij het gevoel hadden ook
kerkelijke leiders te hebben ontmoet,
die niet alleen de staat maar ook de
kerk vertegenwoordigen. Wel verklaar
de dr. C. L. Patijn op een persconfe
rentie vorige week naar aanleiding van
de vredesconferentie te Praag, dat de
oostelijke leiders niet inzagen dat zij
met dergelijke resoluties het commu
nisme uiteindelijk steunen inplaats van
de vrede dienen.
In het licht van deze twee berichten,
zullen we evenwel de vraag onder
ogen moeten zien, of de politici van
Oost-Europa hun kerken misschien
meer vrijheid geven voor contact met
het westen, omdat zü menen te kun
nen profiteren van de groeiende stro
ming in Duitsland en elders die een
„derde weg" wil bewandelen. Een groot
aantal westelijke leiders zijn zeer paci
fistisch ingesteld of hebben zich zc
sterk tegen de atoombewapening ge
keerd dat zij aan alle mogelijke confe
renties deelnemen waar resoluties v
den aangenomen die een politieke
houd hebben. Volgens velen ondermij
nen zij de kracht van het westen.
Het lijkt on« niet wenselijk dat w<
oostelijke leiders contact met de ker
ken aan deze kant van het ijzeren gor
dijn weigeren. Maar onze kerkelyke
leiders zullen zeer voorzichtig te werk
moeten gaan. Het is helemaal niet on
mogelijk gezien deze twee berichten,
dat de communistische leiders de ker
ken in hun gebieden met of zonder
hun medeweten misbruiken om eigen1
politiek na te streven.
Van Nelle bestellen Adv
Synode te Spakenburg
Hel. s
zijn zwakke gezondheid heeft
Veelzijdig publicist
Talrijke geschriften, adviezen en arti
kelen heeft hij gepubliceerd. Tezamen
met de honderden preken (in Meniger
lei Genade en Wet en Getuigenis), zijn
boeken De tucht over doopleden, In de
lijn der Afscheiding, het Chr. Geref. Se
minarie te Amsterdam. De kracht van
het Calvinisme, De Afscheiding en de
Theologische Hogeschool zou er een boe
kenplank mee gevuld kunnen worden.
Als .ocent in de vaderlandse kerkge
schiedenis der 19e eeuw verzorgde hij
mede de uitgave van de Archiefstukken
der Afscheiding. Hij verzorgde de opzet
en eindredactie van Schrift en Historie,
het gedenkboek dat verscheen ter gele
genheid van het 50-jario bestaan van de
A.R. partij. Zijn publicistische arbeid in
vele bladen (o.m. Geref. Weekblad, De
Bazuin. Belijden en Beleven. Bezinning.
A.R. Staatkunde) is bijzonder omvang
rijk.
AANSTUREN OP
HERENIGING
De generale synode van de vrij
gemaakte Gereformeerde kerken Is
voortgegaan met de behandeling van
stukken, die betrekking hebben op de
schorsing en afzetting van ds. S. J- P-
Goossens, voorheen missionair predi
kant van Zwolle. Nadat zij eerst ander
halve dag in comité-generaal had ver
gaderd, stelde de synode woensdag
middag haar deuren weer open
Inmiddels bleek de praeses, ds. J. van
Bruggen te Assen, door ziekte verhin
derd te zijn de zittingen te leiden. Ds.
J. A. Vink te Amersfoort, assessor, ver-
ring hem als praeses. Door de verkie
zing van ds. P. K. Keizer te Groningen
tot secundus-assessor completeerde men
het moderamen weer. Als afgevaardigde
van Drente werd ds. Van Bruggen ver
vangen door zyn ambtgenoot ds. H. Bou-
ma te Assen.
De zaak, waarmee de synode zich nu
bezig hield, betrof de verhouding van de
synode ten opzichte van de twee groepen
kerken op Soemba.
In oktober 1952 is op Soemba een
110
Carlyle was al bij hem en nam hem mee naar
de zitkamer
„Goeden morgen, mijnheer Hare! Wat bent u
vroeg op pad. En dat in die sneeuw' Wat is er aan
de hand? Het schijnt nogal erg te zijn!"
Mijnheer Hare danste van zijn ene been op zyn
andere, als een kat op hete kolen. „Nogal erg Het
zou jou eens moeten gebeuren en dat met zo'n zoon!
Waarom bemoeien de mensen zich niet met hun
eigen zaken en laten mij met rust^ Voor^myn (Psrt
hadden ze hem r
ellende niet!"
„Maar wat is er dan gebeurd?
Carlyle. „Dit!" zei mijnheer Hare. „Kijk
En hij smeet een brief op tafel. De post bracht hem
zo even Het is de moeite waard!"
Carlyle nam de brief op en las hem. Hij heette te
zijn van een „vriend" van mijnheer Hare. -| j-
stond in, dat zijn „misdadige zoon"
Wcst-Lynne was aangekomen.
dagen zou aankom
om te zorgen dat h„ -
daan ging omdat hij anders „in zijn nek gepakt i
worden
„De brief is anoniem!" zei Carlyle.
„Ja. natuurlijk'" stampvoette Hare.
„De enige aandacht die ik ooit aan anonieme brie
ven zou schenken, is dat ik ze in het vuur wierp, als
ik u was." Carlyle keek verontwaardigd, zijn on
derlip gekruld.
„Maar wie hééft 'm geschreven?" barstte mijn
heer Hare uit. En i s Dick in West-Lynne? D a t
is de vraag."
„Wat denkt u. zou het waarschijnlijk zijn dat Dick
naar West-Lynne komt? Z »1 ik u eens precies zeggen
wat Ik er van vind""
„HU is gek' Om zijn eigen dood zo tegemoet te lo
pen. in We-.t Lynne! Ik zou hem in xUn nekvel kun
nen pakken en hem zelf vasthouden.
„Ik zal u vertellen wat Ik
dat u zich deze dingen zelf aandoet!'
opgehangen, dan had ik al die
vroeg mijnheer
arschijnlijk in
|L. dc loop dezer
mijnheer kreeg de raad
gauw mogelijk
van
doer ANN LUDLOW
lijk
i plan bent, want dan kijkt niemand u i
scheuring ontstaan. Ds. Goossens was
in Nederland en tijdens zijn afwezigheid
heeft de synode van de kerken op Oost-
Soemba de goeroe-indjil L. Kondamara
te Maoe Maroe afgezet als ouderling van
de kerk te Kananggar. (Maoe Maroe
was een soort wijkgemeente van Ka
nanggar; ouderling Kondamara vervul
de diensten als goeroe in deze wijkge
meente.)
Naderhand heeft ds. D. Vreugdenhil
an -Zwolle in opdracht van de zendende
kerk. Soemba bezocht. Ds. Goossens
inmiddels afgezet. Het bleek, dat
scheidene Soembanese kerken zich ach
ter ds. Goossens stelden. Andere ker
ken waaronder de „wijkgemeente"
Maoe Maroe schaarden zich achter
de kerk van Zwolle. Deze kerken had
den echter geen enkele predikant. Ds.
Vreugdenhil heeft er aan meegewerkt
om de kring Maoe Maroe tot kerk te
institueren. De afgezette ouderling Kon
damara is door hem tot predikant be
vestigd.
Verschillen
Daarmee was de scheuring op Oost-
Soemba vergroot, want de andere ker
ken. die ds. Goossens als predikant ble-
zien, wensten de kerk te Maoe Ma-
;n haar predikant niet te erkennen.
Ook in Nederland kwamen bezwaren te
gen de handelwijze van de kerk van
Zwolle, daar men meende, dat Zwolle
hierover eerst ruggespraak met de
dere kerken hier te lande had moeten
houden.
Een andere opvatting is, dat ds.
Vreugdenhil ter veiligstelling van hel
zendingswerk zijner kerk moeilijk an
ders had kunnen doen.
Over deze zaak is in de synode var
Spakenburg de discussie nog gaandt
daar zij wil aansturen op hereniging var
beide kerken op Soemba.
Van Nelle bestellen Adv
i denk. Dc
„Mezelf aandoen?" Rechter Hare barstte opnieuw
los „Ik?" Heb ik Halijohn vermoord? Ben ik ge
vlucht voor de gerechtigheid? Zit ik verborgen. Joost
mag weten, waar? Loop ik zo maar eens. vermomd
als arbeider naar mijn geboortedorp om mijn vader
lastig te vallen? Schrijf ik soms anonieme brieven
en breng ik ze mezelf? Kletskoek, Carlyle."
Carlyle ha3 tenslotte nog wel enige invloed op
hem. en zo werd hij langzamerhand wat bedaard, de
heer Hare. „Hij mag hier dan komen of niet komen",
besloot hij. „Ik zal het politiebureau waarschuwen en
zeggen dat ze een oogje in het zeil moeten houden."
„Dat doet u niet, mynheer Hare'" Carlyle sprak
bijna opgewonden. „Er is niet veel kans dat Richard
werkelijk naar West Lynne komt. Maar als hij het
deed, zou zijn eigen vader dan meteen zijn onder
gang bewerken? Iedereen hier in de omgeving zou
er schande van spreken. Ja, mijnheer Hare, vast en
zeker' Als andere mensen u dat niet durven zeggen,
ik wèl. U hebt destijds gezworen dat u Richard
zoudt overleveren aan het gerecht, als hij ooit op
uw pad kwam.
Maar natuurlijk heeft niemand ooit geloofd dat u
hzt werkelijk zoudt doen. U kunt meteen wel af
scheid van al uw vrienden nemen, als u het werke-
„Maar ik doe het toch!"
„Ja, en bovendien hebt u geen eed gedaan, dat u
zomaar naar het politiebureau zoudt lopen, op
grond van een anoniem vodje papier. Onzin, mijn
heer Hare."
Mijnheer Hare bromde wat, het was niet te ver
staan of het instemming was of niet.
„Hebt u de brief aan mevrouw Hare laten zien?
Of er over gesproken?" zei Carlyle.
„Ik niet, ik heb mezelf er de tijd niet voor ge
gund. Ik was naar het hek gelopen om te zien hoe
hoog de sneeuw lag op de weg. en toen kwam de
postbode. Ik las het geval, terwijl ik daar nog
stond. Ik ging mijn jas en mijn paraplu halen om
meteen naar u toe te gaan. Mijn vrouw vroeg waar
ik zo gauw naar toe moest, maar ik heb het haar
niet gezegd."
„Ik ben werkelijk blij, dat ik dat hoor", zei Car
lyle. „Zulke berichten zijn gevaarlijk voor het ge
stel van uw vrouw. Laat er niets van blijken tegen
over haar, als ik u een goede raad mag geven. U
weet zelf hoeveel ze al heeft moeten doormaken."
„Voor een deel is dat haar eigen schuld Waar- De aartsbisschop van Canterbury, dr.
om zet ze die snertjongen niet uit haar hoofd IGeoffrey Fisher heeft de provinciale syno-
„Als ze dat kon. Maar dat gaat tegen de men se van Canterbury dinsdag meegedeeld,
Üjke natuur in. En er is nog iets. waar u misschien de leiding van de Zweedse staats-
- i uitleve - - - -
Zo schrijft Paulus het in zijn brief aan de Galaten: „Want wie
Christus Jezus toebehoren hebben het vlees met zijn harts
tochten en begeerten gekruisigd." En het is juist een uitspraak
als deze die zo menigeen tot tobben brengt. Want wie durft
mét volle overtuiging te zeggen dat hij los is gekomen van die
„vleselijke hartstochten en begeerten"? Niemand immers!
Betekent het dan ook dat niemand met volle overtuiging kan
zeggen dat hij Jezus Christus toebehoort? Maak het u toch
niet onnodig moeilijk. Uw Heiland is met op de wereld geko
men om rechtvaardigen maar om zondaars tot bekering te
brengen. Tot bekering tot een ommekeer in hun leven. Die
zondaar blijft daarmee zondaar. Iedere dag weer zal hij strui
kelen, zal hij ten prooi vallen aan die hartstochten en begeer
ten. Maar ook: iedere keer weer zal hij opnieuw zijn ogen
opslaan naar de hemel en om vergeving bidden. En iedere dag
weer zal hij opnieuw het gevecht aanbinden tegen al die fouten
in zijn leven. Omdat hij toebehoort aan Jezus Christus. Die
wetenschap sterkt hem in de dagelijkse strijd. En dat geloof
brengt de christen de overwinning: eens zal hij voor God
staan en mogen ingaan in de eeuwige heerlijkheid. Niet omdat
hij nooit gestruikeld is maar omdat hij geloofd heeft in
Jezus Christus!
Aartsbisschop van
Canterbury tegen
vromv in het ambt
LINKS AF OF RECHTS GAAT VOOR
TAE SOCIALISTEN hebben het In
de verkiezingsstrijd niet gemak
kelijk, en de onzekere gemoedsge
steldheid waarin zij verkeren laat
zich nauwelijks verhullen. Voor hun
actie hebben ze een mannetje inge
schakeld, dat zich aandient onder
de naam „Piet-pak-an", maar aan
gevoelens van onbehagen hebben ze
zelf het een en ander aan te pak
ken.
Een van de zonderlinge uitlatingen
waartoe ze in hun zorgelijke toe
stand komen is die welke partij
voorzitter Evert Vermeer dezer da
gen. deed; als leus kondigde hij
aan: „Tegen een rechtse regering,
links af". Er valt over deze leus
het een en ander te zeggen, en wij
achten ons niet geroepen ons daar
van te onthouden.
Daar is dan in de eerste plaats het
feit dat de socialistische partijvoor
zitter blijkbaar „een rechtse rege
ring" (hij bedoelt waarschijnlijk:
een rechts kabinet) in het verschiet
ziet. Zelf hebben wij doen uitkomen
dat elke speculatie over het toekom
stig kabinet voorbarig, en reeds
daarom onjuist, is.
We toeven nog niet in hef stadium
van de kabinetsformatie. Wie naar
dit stadium verlangen, kunnen we
mogelijk troosten met het uitspre
ken van de veronderstelling dat dat
stadium, eenmaal aangebroken, ook
ditmaal wel eens veel tijd in be
slag kan nemen. Te minder reden
om er zich nu reeds in te verdie
pen.
In het stadium waarin de politieke
partijen zich thans wèl bevinden,
namelijk dat van de voorbereiding
der verkiezingen, ligt er een andere
taak: namelijk om van eigen over
tuiging te laten blijken en om ande
ren voor die overtuiging te winnen.
Is het goed, dan heeft men het met
deze taak zo druk, dat men aan spe
culaties over het toekomstige kabinet
zelfs niet toekomt.
Wij menen wel te begrijpen welke
overweging de socialistische partij
voorzitter deze leus heeft ingegeven.
Hij heeft, in de omstandigheden
waarin hij verkeert, behoefte aan
een schrikbeeld. Als zulk een schrik
beeld moet dan dienen de mogelijk
heid van een rechts kabinet, waar
tegenover hij dan een zwenking
naar links bepleit.
Gevreesd moet worden dat de heer
Vermeer met de aankondiging van
zijn leus zijn partij geen dienst
heeft bewezen. Wij zouden allereerst
kunnen stellen, dat de begrippen
„rechts" en „links" in de loop van
de tijd nogal wat verschuiving en
wisseling hebben ondergaan. Voor
al de politieke constellatie in ons
naburige landen, als Engeland en
Frankrijk, geeft daarvan merk
waardige voorbeelden te zien: van
„linkse" partijen die aanvankelijk-
conservatieve gedachten gingen aan
hangen, en van „rechtse" partijen,
die zich plotseling nogal links gin
gen gedragen.
Men mag hierin al een aanwijzing
zien, dat de onderscheiding „rechts"
en „links" in wezen weinig gefun
deerd is en slechts in betrekkelijke
mate in staat is om hout te snij
den. Zij is ook in de Nederlandse
politiek wel gebezigd, maar diezelf
de Nederlandse politiek kent ande
re onderscheidingen, en tegelijk be
tere. Aan die andere en betere on
derscheidingen gaat de leus van de
heer Vermeer voorbij.
Ook voor zijn eigen partij echter is
de heer Vermeer met zijn leus wei
nig gelukkig geweest. Want hij mo
ge dan „een rechtse regering" als
een schrikbeeld hebben bedoeld, wij
hebben zo het gevoel dat voor ve
len die bij vorige gelegenheden nog
op een socialistische lijst hebben ge
stemd het „links af" een nog be
langrijk groter schrikbeeld is.
Dat is nu juist het laatste wat ze
met hun sympathie voor de socia
listische partij hebben bedoeld. Zij
zullen van oordeel zijn, dat, als er
dan toch gewerkt moet worden met
de begrippen „rechts" en „links",
boven het „links af" nog altijd de
voorkeur gegeven behoort te wor
den aan het „rechts gaat voor".
BIJ EEN GROOTS GEBAAR
nog niet aan hebt gedacht U wilt i
het gerecht, zegt u Maar weet u wel. dat J"zi^h"uiuÓ"r)k" «g'etTh«"Zwee<£e""bï:
u tegelijkertijd uw vrouw kwijt raaktsjuit om vrouwen toe te laten tot de
„Kletskoek zei de rechter. i kansel.
„U zult zien. dat het waarheid is. Even zeker als Hij "schreef de brief in november van
Richard voor de bijl gaat, hetzij door uw toedoen het vorige iaar, doch hij kon de inhoud
of niet. kunt u uw vrouw wel opgeven, als hij gear n]e( bekend maken, omdat de brief per-
resteerd wordt." [soonlijk en vertrouwelijk was geschre-
Mijnheer nam de brief, die nog voor hem op tafel ven Hij wilde echter toch kennis geven
lag en stak hem weer in de envelop. „Het hand van het feit, dat hij bezwaren had ge
schrift kent u zeker niet?" maakt tegen de beslissing van de Zweedse
„Ik heb het nog nooit gezien, voor zover ik weet .kerk waarmee de Anglicaanse Kerk sinds
Gaat u direct naar huis?" 'oktober 1954 een zeer nauw contact
(Wordt vervolgd) onderhoudt.
i brief heeft geschreven
j^E Algerijnse kwestie staat weer in
het middelpunt van de belang
stelling. Terwijl in Parijs achter de
schermen politieke maatregelen wer
den voorbereid om een definitieve
oplossing voor dit ernstige probleem
te zoeken, werd de strijd voortgezet.
De strijdkrachten, die zich niet meer
met politieke zaken mochten inlaten,
kregen opdracht, het verzet te bre
ken. Maar aan de andere kant maak
te De Gaulle een groots gebaar naar
de Algerijnen, door op grote schaal
amnestie te verlenen. Op deze wijze
tracht hij de mohammedaanse be
volking duidelijk te maken, wat zijn
bedoelingen zijn.
De tegenregering van Algerijnen, die
te Cairo verblijft, geeft reeds blijk,
te beseffen, dat ze er heter aan doet
met president De Gaulle aan de con
ferentietafel te gaan zitten. Zij heeft
reeds laten weten, dat zij niet af
wijzend staat tegenover onderhande
lingen met Parijs.
Welke waarde in dit verband moet
worden toegekend aan de bemidde
lingspogingen, welke de Italiaanse
premier Fanfani in Cairo heeft ge
daan, kan moeilijk worden gezegd.
Het spreekt vanzelf, dat zowel de
Franse als de Italiaanse regering
ontkend hebben, dat de heer Fan
fani heeft bemiddeld.
Dit neemt echter niet weg, dat hij
wel degelijk de Algerijnse kwestie
heeft besproken, niet alleen met de
vertegenwoordigers van de tegen
regering in Cairo, maar ook met pre
sident Nasser van de Egyptisch-Sy-
rische Arabische republiek. Gisteren
bracht Fanfani opnieuw een bezoek
aan president De Gaulle.
De beste graadmeter voor nieuwe
ontwikkelingen ten aanzien van Al
gerije is altijd de reactie van de
Europese bevolking in dat gebied.
Zij ziet in de amnestieverlening een
verloochening van de strijd, die de
militairen in de afgelopen jaren heb
ben gevoerd en roept op tot verzet
tegen de regering van Michel Debré.
Men vermijdt angstvallig de naam
De Gaulle tenoemen, maar het is
duidelijk, dat niet de premier, maar
de president verantwoordelijk is voor
de jongste stappen.
Het ziet er naar uit, dat er in de ko
mende weken ten aanzien van Alge
rije dingen gaan gebeuren, die be
slissend zullen zijn, niet alleen voor
de bevolking van dit door strijd ver
scheurde Noordafrikaanse gebied,
maar ook voor Frankrijk, dat thans
onder president De Gaulle aan een
nieuwe periode in zijn historie is be
gonnen.
Reroeninsrswerk
NED. HERV. KERK
GEREFORMEERDE KERKEN
Beroepbaarstelling: De classis der
Gereformeerde Kerken heeft in haar
gisteren gehouden vergadering besloten
ds P. B Lengbeek te ontslaan uit de
bediening van zijn ambt bij de Geref.
Kerk te Eestrum. met dien verstande
dat hy het recht op de eer van de uit
oefening van het ambt van dienaar des
Woords bij de Geref. Kerken in Neder
land behoudt. Dit impliceert dat ds.
Lengbeek beroepbaar is.
Van Nelle bestellen
Pacifistisch
predikant naar
gevangenis
De anglicaanse predikant Michael
Scott, wiens foto enige dagen geleden op
kranten prijkte.
sitdown"staking
GEREF. KERKEN (vrijgemaakt)
Beroepen te Fergus-Guelph (Ontario,
Can. Ref. Ch.) P. Kingma te Noord-
bergum: te Houwerzijl A. I. Krijten-
burg te Zaamslag.
GEREF. GEM. IN NED.
aüe voorpagina'!
omdat hij zich v:
|had verzet tegen de aanleg vi__.
ketbasis in Engeland, werd veroordeeld
tot twee weken gevangenisstraf. De straf
was voorwaardelijk mits hij zich een
jaar lang niet aan een dergelijke hande
ling zou schuldig maken. Ds. Scott heeft
echter gevangenis gekozen. Deze pacifis
tische predikant wil blijkbaar liever
„zitten" om straks op de raketbasis
weer te kunnen zitten, want hij wil zijn
protestactie voortzetten.
HER EN DER
kt voor Schiedam, H. Ligtenberg De synode van de Anglicaanse kerk van
rdam. Nieuw Zeeland heeft besloten de eer-
I ste stappen te doen om te komen tot
een samensmelting met andere ker-
Van Nelle bestellen 1 Adv.1 ken van dat land.
