IS
MARINUS
van der LUBBE
10 JANUARI 1934
wordt terechtgesteld
n Vlaams protestants bureau
voor radio en televisie
Rotterdammer wil erts niet
laten onderzoeken
„Nooit zullen wij kunnen geloven, dat deze apathische, ineengezakte, half
blinde man op zijn eentje 28 brandhaarden in de Rijksdag heeft kunnen aan
steken. De onmogelijkheid daarvan is aangetoond. Maar Göring moest een dode
hebben. Die heeft hij nu. De geschiedenis behoudt zich haar oordeel voor".
„I.A REPUBLIQUE"
(10 Januari 1934)
„De dageraad, welke over het schouwspel in de gevangenis in Leip
zig gloorde, was een afschuwelijke en verachtelijke dageraad voor Duits
land. Feen gevangene te onthoofden, als een stom dier, die op zijn best
half-wijs is te noemen, is een smet op de Duitse beschaving
„NEWS CHRONICLE"
(10 Januari 1934)
COMMENTAAR
Niet duidelijk
De eerste uitzending in het nieu-
u-e KRO-radioprogramma Theater
Andersom" is ons niet zo best be
vallen. Jn feite is het uionderlyke,
fascinerende korte verhaal „De
Dwerg" van Marcel Ag
knoeid.
De circusmuziek had het misschien
op de achtergrond wel gedaan,
was nu veel te expressie/ en de
banale liedjes van Leo Melissen sloe
gen een erbarmelijk figuur tegen
over de tekst.
Het wil ons voorkomen, dat het,
althans voor een mysterieus en ern
stig bedoeld verhaal als dit. geen
gelukkige wijze van voordracht is.
De titel van de uitzending is ook
niet duidelijk geworden. Wat was
er nu eigenlijk „andersom"?
Misschien doet later een komische
schets het beter, dat zullen we moe
ten afwachten.
lander Marinus van der Lubbe met de valbijl op de binnenplaats
van het Gerechtsgebouw te Leipzig terechtgesteld.
Zo afschuwelijk deze gebeurtenis ons persoonlijk toelijkt, zo vol- Van der Lubbe op het laatste moment
komen terecht werd de uitvoering van dit vonnis een vijfentwintig wpr7arhl Tn" a,nrH®n
jaar geleden door duizenden beschaafde Nederlanders aangevoeld.
Maar ook is waar: zo schijnbaar juist dit vonnis juridisch gefundeerd
werd geacht, zo aanvechtbaar leek het vele juristen toe, die de ver
togen in de Leipziger rechtszaal gevolgd hadden en deze konden
toetsen aan de beginselen van het strafrecht.
Er zijn weinig gebeurtenissen uit de recente strafrechtgeschiede
nis, die nog vandaag zulk een vreemde sensatie bij ons opwekken,
en welks bestudering zoveel grondproblemen van het strafrecht ra
ken, als dit maanden lang gevoerde Rijksdagbrandproces.
Prof. mr. V. H. Rutgers
Tegen deze achtergrond moet de
rectorale oratie „Strafrecht en Rechts
staat" gezien worden, die prof. mr.
V. H. Rutgers (geb. 18771, de latere
Binnen de Vlaamse nationale omroep wordt sinds 1 januari j.l. de gehele
verantwoordelijkheid voor de protestantse radio- en televisie-uitzendingen
gedragen door een daarvoor speciaal in Brussel gevestigd bureau.
Er is een begin gemaakt met het werk. dat nog een experimenteel karak
ter draagt en dat draait om enkele uitzendingen per maand.
Gehoopt wordt, dat het bureau over enkele jaren kan komen tot ..ont
dekking van een programme-schema dat werkelijk enigermate aan het doel
beantwoordt aldus een publicatie van het bureau in hef Belgisch Evange
lisch weekblad ..De Kruisbanier".
U ziet, hoe uiterst voorzichtig dit Om te beginnen worden er driemaal
werk vooi radio en televisie wordt per maand uitzendingen via Radio
aangepakt. Voorlopig echter zal het al- Brussel verzorgd, waarin een over-
leen maar om enkele radio-uitzendin- zicht wordt gegeven van wat er in de
gen gaan: het beeldscherm komt er gemeenten is te doen en waarin wordt
noe niet aan te pas gesproken over de actualiter van de
Het bureau doet een beroep op het boodschap van het Nieuwe Testament,
gehele protestantisme van België, om Over Radio Gent wordt een zie-
het experiment daadwerkelijk te steu- kenprogramma uitgezonden en op elke
nen door vragen en onderwerpen vierde maandag van de maand een
voor behandeling in te zenden. Er uitzending ter beantwoording van vra-
wordt beloofd dat alle ingezonden vra-
gen zullen worden behandeld voor de Dat het protestantse volksdeel in
microfoon En kritiek is toegestaan, een r.k. land als België, waar de om-
want bij de oproep wordt letterlijk ge- roep een nationale instelling is, het
zegd: al zover heeft gekregen, mag tot
TT j. vreugde stemmen. Want vergeet U
..Schrijft U ons, wanneer V umdt da, bi„„„ M omroepb„«|
iet ie radw-mUendingen met goed beperkte „nti-sockdienstioe uitzen-
zijn. wanneer de tpreker, met den- dj moelen bebbl.„,
gen. wanneer hun stemmen geen per- hf[ b„ b„,d
soonluk contact maken. Maar voorat. een ationale „mr„ep die niet aan
Uitzendingen cnjge jevensbeschotitring is gebon-
Europese gebeurtenissen, kon bijna
niemand exact volgen wat er nu wer
kelijk geschied was, en overzien wat
er de rechtsgevolgen van zouden zijn.
In die sfeer van opwinding, verwar
sensatie vond op 21 septem-
de opening van het Rijksdag
brandproces te Leipzig plaats.
Het proces
Duits
land stierf, als rector-magnificus van
de Vrije Univers teit, op 20 oktober
1933 ter gelegenheid van de 53-ste dies
dezer universiteit hield. In deze rede
werd aan de hand van beschouwingen
over de oude rechtsregel „nulla poe
na sine lege" (geen straf zonder voor-
af uitgevaardigde wet) grondig inge- ten onderbroken door onverwachte
gaan op de vragen die een rol speel- cidentele gebeurtenissen.
den in de strijd om de grondslagen De president, dr. Wilhelm Bünger,
an het Duitse strafrecht. Deze hel- poogde het recht zo form
der gestelde rede mag een voorbeeld zijn loop te doen vinden,
heten van hoe ook de wetenschap op zweek diverse
directe wijze het publiek van voorlich- toen
ting kan dienen in actuele vragen.
Want wel merkte Rutgers in zijn re
de op: „Het is intusschen niet mijn
doel, over vragen van Duitsche wetge
ving te spreken. Het onderwerp is van
algemeen strafrechtelijke aard en van
hetgeen in verband ermede in Duitsch-
land wordt geschreven zal ik laten rus
ten wat bijzonderlijk op Duitsche toe
standen betr°)dcing heeft", maar aan
deze opmerking was voorafsegaan de dat het doodvonnis hem
verklaring: „Tot de keus van dit on- wA
derwerp gaf de loop der gebeurtenis
sen in Duitsland mij
(pag. 12.13) en dat zij
In de tijd tussen de uitspraak en
de voltrekking van het vonnis deed
het Nederlandse kabinet-Colijn een
uiterste poging het leven van Van
der Lubbe te redden. Dat hU ver
oordeeld was conform een wet die
eerst tot stand was gekomen en af
gekondigd na de brandstichting,
was voor het Nederlandse kabinet
voldoende reden om gratie voor
hem aan te vragen. Het mlnisterie-
Colljn kwam daarbij natuurlijk niet
op voor een communist, maar voor
een Nederlands onderdaan, al heb
ben de communisten ook vandaag
niet te vergeten dat de Nederland
se politieke moraal groot genoeg is
geweest bij een buitenlands staats
hoofd gratie aan te vragen voor
het leven van één harer commu
nistische onderdanen!
De terechtstelling
el volkomen
Göring als getuige
echtzaai verscheen, zijn propaganda-
-ede tegen het communisme hield en
Dimitroff de zaal uit liet sturen
Ernst Torgler deed te beschaafd aan
om te doen geloven dat hij terecht op
de lijst van schuldiger, geplaatst was.
Van de drie Bulgaren kenden de
dent Blagoj Popoff en de schoenm
IVassil Taneff geen woord Duits, ter
wijl Giorgi Dimitroff, hoewel hij wist
L Nazi-Duits-
Anders dan in het buitenland ver
acht werd, vond de terechtstelling
desondanks op woensdagmorgen 10 ja
nuari 1934, des morgens om 7.30 plaats.
De door de Nederlandse regering ge-
vraagde mildere straf werd door pre-
mneeliik sident Von Hindenburg, na gegeven ad-
mogenjK V|e, van de Dmtse mjnister van jus.
titie. geweigerd. De straf werd slechts
in zoverre iets verzacht, dat de te
la rechtstelling niet door ophanging, maar
door onthoofding plaats vond Jegens
de Nazi's werd dit goedgepraat met de
opmerking dat Van der Lubbe immers
geen doortrapte misdadiger was, maar
uit overtuiging had gehandeld,
xenaen ae stu- nauwl<eurige krantenlezer herin
de schoenmaker n"de zich '"middels dat Hitier
ae scnoenmaxer rpH R,n,e.j^„
Marinus van der Lubbe
tijdens het proces
>r de Rijksdag de openbai
land boven het hoofd hing, zich op de harfCti«?»5ïSVrJ?,v(*e-
dapperste wijze verdedigde tegen de hi,(l sesleld De
aanleiding", beschuldiging de Rijksdag in brand te
de mond hebben gestoken. Hij uitte in diverse
Twee broers van het slachtoffer
poeöden zioh per auto naar Leipzig,
vaar op maandag 15 januari 's mor-
om 8.30 in alle stilte de begrafe-
plaats vond, slechts bijgewoond
door de beide broers, de Nederlandse
consul en een vertegenwoordiger van
de Duitse regering
Aan het graf verd niet gesproken.
dagen voldoende om een duidelijke i
gerwijz-ng te zijn! voc
Wanneer Rutgers in deze rede ci- °P_
teert hoe minister Göbbels als parool
haduitgegeven de eis van „Schlag-
klinkt zijn weten-
prote t: „Voor zoodanige Schlagkraft troff_ fouten maakte. Men kan Dtmi-
rechtstelling van Van der Lubbe "had gens
beloofd, en dat Göring. reeds vóór het
eis tot ophanging
-regering kon daar-
nieei terug, wilde ook niet an-
d^r minstens éér. slachtoffer!
Var. Van der Lubbe kan slechts ge-
h„ tot z;jn iaatste
zijn communistische "overtuiging eppefpIJfup w.'/de geen
1 wijze dat de president de schrik ffföebrief'i3ïï&hlJ /«P
het hart sloeg. Maar ook voor dit J»:j$tim.Holm'U »Tn'
medeplichtigen.
En zo deelde men hem. de avond
de Nazi's
voerde propaganda
deze volgens Dimi-
De Bulgaren
nauwelijks rr
Van der Lubbe.
dacht
gehele internationale
pressie uit op Duitsland
Bulgaren _nu werkelijk vrij
Moskou was het laatste wa!
het proces vernam. Torgler,
vloedrijke fractieleider der
ten in de Rijksdag, leeft, na jarenlan
ge gevangenschap onder het Hitlerré-
gimc, thans totaal vergeten in West-
Duitsland, maar hij is geen communist
meer, doch een ongevaarlijk aanhan
ger van de socialistische partij.
„Dasz kein recht besteht"
Wie het Rijksdagbrandproces met
zijn voorgeschiedenis en zijn tientallen
problemen beziet, kan de neiging in
zich op voelen komen, er een medi
tatie over te schrijven. Allereerst om
zich cr op te bezinnen hoe, met alle
er aan- voorlichting In pe s en radio, de mens
/ant de nauwelijks in staat is de waarheid der
oefende feiten vast te stellen.
is het niet Voodig, dat "de Vechter" de gedrag In de reehtraal beoorde- iandVéTegeriJTg fcmSeï?"had "welk.
bevoegheid krijge ook wegens niet in »oe men wil. maar de wij™ waar- mededclinf hife/en apathlsÜ,^ ,iS
ls alles
leggen. Niet doo. het nulla poena
lege wordt het staatsgezag neerge
haald. Deze regel, en de rechtsstaat
waarvan hij een der zuilen is, blijve
onaangetast", (pag. 49). Van der Lub
be toch zou worden gevonnist volgen:
een wet die zerst
tot stand was r ;t
Deze rede nu was niet
anders dan een regel
rechte aanklacht tegen de
Duitse rechtsontwikke
ling van die dagen, waar
omtrent Rutgers in het
begin van zijn oratie
reeds gesteld had: „Hand
having of verwerping
van den rechtsstaat
dat Is de tegenstelling
door de jongste ontwik
keling in Duitsland ook
voor het strafrecht ge
steld". (pag. 11).
Het is vandaag een eer
voor de Vrije Universi
teit deze rede onder haar
rectorale oraties opgeno-
:lch op geen enkele wijze liet jT
intimideren, moet de erkenning
werven van allen die moed wet
waarderen!
Ten slotte was daar de enige be- recteur
schuldigde die wérkelijk met brand- waar a
stichting was bezig geweest: de Ne- officier
de brandstichting derlandse communist Marinus va
liet Terwijl Marinus van
der Lubbe aanvankelijk
------ hem de laatste
maanden had gezegd. Op 10 januari
werd hij om zes uur 's morgens ge
wekt en direct door de gevangenisdi
recteur naar Ho i__._
de binnenplaats geleid,
i? waren dr. Werner, de Zll nu veilJ acn,
iUhï 'e;JK4- d! «ij zal daarachter
i te 2
het i
Van der Lubbe
zijn doodvonnis,en schudde
laatst zijn lege hoofd op de
wandaad terecht door de hij nog een verklaring wilde afleggen
Bi"' Gewillig volgde hij de beul n.af hêt
schavot,
de pers alom
geschilderd als eet
vaarlijk communist.
Duitse regering streng
zou worden gestraft, was
de wereld verbaasd, op de
rechtzittingen een bijna
versufte, naif idiote be
klaagde aan te treffen,
die nauwelijks kon ant
woorden op de door de
president gestelde vragen
der voorzitter van het rechtscollege~"driè
rechters, en een vertegenwoordiger van
van de Duitse regering.
Zonder enige aandoening luisterde
- |H de voorlezing
Dimitroff
tijd" gevangen zou blijven. Zijn"
dor vroeg aan het Duitse rijksminis
terie van buitenlandse zaken zijn in
vrijheidstelling. maar deze werd voor
lopig geweigerd.
In een interview verklaarde Göring
ronduit aan Ward Price: „Dimitroff
veilig achter slot en grendel,
daarachter voorlopig in elk go
al blijven. Zulk een man is te gevaar-
op de maatschappij te worden
i er bij bepaald te wor-
het éne tijdperk evi-
ir het andere tijdperk
s: het léék in 1933 zo
i de Rijks-
Vervolgens on
•eme rus 11 b den dat Wat
oobep,tÜe
evident dat de
dag hadden aangestoken, maar achter
af is het evident dat de Nazi's zulks
gedaan hebben. Een van de grootste
fouten van de Duitse rechtspraak in
dit proces is, dat de werkeliike hoofd
schuldigen niet zijn aangewezen, ter-
niet de moed had openlijk te
reageerde scherp, met r
.De oozettcliikp pn pv-i. "e
losgelaten"
„The Times'
de opmerking: ..De opzettelijke
ncj dente rechtsverkrachting in het geval
van de Bulgaarse gevangenen moet
ertoe leiden, dat
ag of
wclijks dertig seconden. *3S Arai$lïcn.
Op geen enkele gaf Ma
rinus van der Lubbe ei
blijk van. de gang var
het proces ook
vclijks dertig seconden.
Wat i
gegaan.
De begrafenis
Prof. V.U. Rutgers
formuleren met de opmerking dat hij familie, aangezien deze
hopen dat de tegenwoor
dige generatie noch prof.
Rutgers noch diens rec-
torale^oratie ooit verge-
De brandstichting
Het was moeilijk in die dagen het
Rijksd-gbranrproces met nuchtere
ogen te volgen, overspoeld als het was
door allerhande politieke gebeurtenis
sen in Duitslrnd, die een zo sensatio
neel karakter droegen, dat wij eerst
later, toen wij de Nazi's zelf in huis
kregen, de realiteit ervan erkend heb
ben.
Toch waren de feiten van dt Rijks
dagbrand op zich zelf tamelijk eenvou
dig om een aanleiding te hebben om
de commnnisten (de enige gevaarlij
ke tegenstanders van dt Nazi's) neer
te 'an, staken de Nazi's het Rijks
daggebouw in "'rand, daarbij heime
lijk gebruik makend van dc onder
aardse gang die Görings presidentspa-
leis (dc president van dc Duitse Rijki
dag had een eigen paleis)
Rijksdaggebouw verbond.
Na het proces dat tot ergernis van
Om de schuld op een ander te wer- de Nazi's meer dan drie maanden
pen had men een Nederlandse com- duurde, cn waarvan tot op vandaag
munist het gebouw binnen gelokt, die niemand kan nagaan welke krachten
op zijr. onbeholpen manier brand achter de schermen hur. heilzame en
stichtte, en daarop door de politie op heilloze invloeden hebben uitgeoefend,
heterdaad betrapt werd. toen het ge- sprak de rechter op 23 december 1933
dat juist Rusland
nur.,i.on tegenover uunsiana het reehtsstand-
nwezigen zijn om- punt vertegenwoordigde en alles deed
om de Bulgaren vrij te krijgen Zelfs
werden zij. op verzoek van hun bloed
verwanten, tot Russische staatsburgers
verklaard.
Ook Torgler bleef in hechtenis, naar
en zei ten bate van zijn veiligheid!
Tot plots, op dinsdag 27 februari 1934.
Bulgaren per vliegtuig naar
zeggen dat de alom verspreide
tuiging dat ..de" communisten de Rijks
dag in brand hadden gestoken, om
evolutie te maken, onjuist was!
brandstichting in de Rijksdag
de Nazi's als zo misdadig werd
augeiien moei lgevl<>eJd- was daarbij een verzinsel:
Duitsland niet de. R|Jksdag was juist voor de Nazi's
- betekenis!
en de drie
rekenen kan tot de categorie helemaal geen symbool vai
de i
i der Lub-
Voor het laatst kwam
de rechten van Marinus
.o 1.]?e' Jou de Duitse regering toestaan de
volgen. Tot verbijstering "graven werd- nni" familie Moskou mochten vertrekken,
de interventie
oordeling van Van der Lubbe
onjuistheid, a.ngezien de rechters kon
den weten dat hij de hoofddader niet
was! Men had hem toerekeningsvat
baar verklaard, maar was heengestapt
de vraag of toerekeningsvatbaar-
juridisch dan wel een psycho-
s advocaten, die met zijn weigerde de Duitse regering de
lot begaan waren, gewe'i- brenging van het lijk naar Nederland,
gerd hem juridisch bij te welke weigering door het kabinet zeer
staan. Wat hij dan wel wilde valt slechts onhumaan werd gevonden jegens de genoemd. Eerst
J geen juri-
met jubel ontvangen werden: Dimi
troff werd benoemd tot hoogleraar aan
de Revolutionaire Universiteit te Mos
kou. tot kolonel in het Rode Leger, en
cavalerieregiment werd naar hem
Bulgaa
1945
Sofia terugkeren,
Hij behoorde tot de massa der des
perado's. die er in het begin der
dertiger jaren bij honderdduizenden
rondzwierven in het Europa waar
werkeloosheid heerste. Maar daar
naast blijft dc vraag staan, wat de
reden was van zijn bijna stompzin
nig zwijgen en waarom hij Iedere
hulp van mensen weigerde. Zijn vol
komen passief beleven van het pro
ces en wat daarvan de achtergron
den en oorzaken zijn. is het geheim
waarnaar wij na de tiende januari
1934 slechts raden kunnen, omdat hij
dat geheim in het graf heeft meege-
disch dan toch een moreel recht als "minister-president
i. gelden op het stoffelijk 1949 stierf hij te Moskou,
overschot. De terugkeer der Bulgan
logisch begrip is.
Zo was het gehele proces een slag
in de lucht, een symbool voor het vre
selijke tijdperk dat Duitsland was inge
gaan. een tijdperk waarboven geschre
ven kunnen worden enkele strofen van
de frole Christelijke Duitse dichter Ru-
dolf Alexander Schroder:
„ünss kcin Recht besteht, ich hah's gelernt.
luistert V
alsof U die zelf heeft gemaakt, alsof
U er zelf mee voor het voetlicht
treedt en schrijf ons dan Uw re
acties."
Dit lijkt ons een heel gezonde basis 1
om een experiment op te grondves
ten. Zo wordt het een zaak van allen
gemaakt en kan men peilen, in hoe
verre men in de uitzendingen voeling
heeft met het radiopubliek.
Op deze wijze ook wordt er richting
gegeven aan de programma's, niet door
het bureau opgelegd, maar voortko-
mend uit het meeleven van de luiste-
VARA komt ireer met
oude instrumenten
Wij kunnen niet anders doen dan
ïze zuiderburen gelukwensen met de-
nieuwe communicatiemogelijkheid
i hen alle zegen op dit radiowerk toe-
TIPS
uit het buitenland
Met het radiocabaret „Kop en •taart'*
begint om 8 uur het zaterdagavond-
programma van Brussel Vlaams
(324 m) dat verder ojn. om 9 uur
optreden van dc beroemde Wiener
Siingerknaben biedt en om 9.30 uur
een kort concert door het NIR-om-
roeporkest met een vocaal ensemble,
geleid door Jef Vereist.
Het BBC-symfonie-orkest, onder
leiding van Rudolf Schwarz. concer
teert in het derde programma van
de BBC, dat u kunt vinden op 464
Een belangrijke serie VARA-radio-
uitzendingen, die in het vorige win
terseizoen is begonnen, wordt met in
gang van maandag 12 januari a.s.
voortgezet.
Onder de titel „Zo klonk het vroe
ger" worden maandags om de 14 da
gen in de vooravond oude muziekin- Programma voor zondag
strumenten die niet of bijna niet
meer worden gebruikt, bespeeld. D A
In de eerste uitzending concerteert lg v h platted
v T.»r»nh«rHt nn h«»t rlavorvth#»- IA Z-JL}.
Het concert, dat c
Bint. biedt werken van Holst, Mozart
(tweede fluitconcert) en Sessions.
9.45 Geestelijk leven.
Gustav Leonhardt op het clavecythe
rium van de beroemde Franse klavier- ïo.ïs "Boekbeapr; 10.45 Cabi
bouwer uit het verre verleden. Albert ork. AVRO
<SSE
11.15 Omr
1 Sportspie-
1 SOS.ber;
Delin. Dit instrument is bezit van het -r--
Haagse gemeentemuseum. Rt,
Hij speelt dan de sonate no 5 voor 'J ''-i* |'*|v*c -T?«;
klavecimbel met vioolbegeleiding van strijkkwart; 14.55 Tertuita bij Anita an
Mondonville. De vioolpartij wordt uit- Juaniia; 15.15 Stnjkkwart; 15.50 Danaork
pauze: Jfratn; 16.30 Sport-
gevoerd door Marie Leonhardt op 1...
barokviool. Verder worden in deze uit- "ARA:
zending, die bij muziekliefhebbers
ker in de smaak zal vallen, werkjes i
van Rameau, Corrette en Duphly 20.0s Gevi.
gespeeld. Koorzang. 21JO Voorrlr;
gerimJert,-<n
Nieuwe voorzitter
voor de K.R.O.
21.40 Gevar
21.00 Nwa;
13.15 Sportuitsl;
21.20—24.00 Met de Tra
Hilversum li 2»s m. KRO *00 Nwt;
ris Gram: S.25 Plechtige Hoognua. NCRV
9 30 Nwi en water*!; 9.45 Gram. IKOR
10.00 Muz ca us; 10.15 Klaokb; 10.30
Binnenkort sal prol. dr, 3 B Kors 't't'—T'n.."""
O.P. wegens gevorderde leeftijd heen- NCRV: 12.00 Gram. KRO: 12.15 Apologie;
gaan als voorzitter van de KRO. 12-35 Pianorecital; ij.oo Nwa; 13.05 De
Daarom heeft het KRO-bestuur gis- 5mm! aan de ploeg, caus: 13.10 De wad
termiddag tot zijn opvolger benoemd A3'®?
prof. dr E. H. J _v.p W».,b,r,he. Z i,,T?s.:s
tntcanonn™.. vltegBnde Hollander, c
XP., prior van het Dominicanenklöos-
ter en -studiehuis te Zwolle ii.00 Sport. is.3o vé«perz.' CONVENT VAN
Prof. Van Waesberghe is Rotterdam- KERKEN: 17.00 Geref kerk<nen»t NCRV
mer van geboorte en studeerde in Den JJ-* orgel; 19 00 Kerkelijk mu;
Haag Hij werd op 25 juni 1937 tot jfL'oSit ii®'3# SS
priester gewijd en twee jaar later be- cabaret-"20.45 Primenat*"
noemd tot lector aan de theologische 21.20 u t>ent toch o<* va
school te Nijmegen. Hij zette zijn the- caus; 21.30 Waar is mr. MUburry. fio<
Avondgebed
KRO:
'aotet;
de partij?,
ologische studie voort, maar studeer- 22.11
de tegelijk ook sociologie en economie. *3.15—24.00 Utrechts Stedelijk
In 1945 deed hij het doctoraal cxa- kor®n toL
men theologie en in 1953 werd hij be-
noemd tot prior in Zwolle. Programma voor maandag
1 m. VARA:
2.3ê Hammond.!1
middenstand13.20
De datum, waarop prof. Van Waes
berghe zijn nieuwe functie zal aan
vaarden moet nog worden vastgesteld. 7 )0 cym; 7.2» dra
De matrljepoort. (Om 9 35 Watert.j'vPRÖ"
10.00 Voor de oude dag. 10-05 Morgenwl)
-*ing VARA: 10 20 Gram; 10.55 Dansmuz;
1.30 Pianorecital; 12.00 Danmrk. en sol;
!.J0 Land en tounb. medcd 12.33 V.h.
platteland; I
Nwa; 13.15
IVOnd Inatr. octet; 13.4
held. cuaa; 14 00 Strijktrio; 14.30 Brieven
van het front, hoorsp; 15.25 Gram; 15.45
Het concert „Populaire klassieken Zeetig minuten voor boven de zeetig: ic.45
in het KRO-programma wordt van- Volkamuz; l?oo Pianoduo; 17.20 Roemeen»
avond middels grammofoonplaten 2fll",.c?!n,n:
uitgezonden. U kunt van 7.40 uur mu. .ti Pari^nulrTverz 1.15^!
tot 8.30 uur luisteren naar werken «kale caua; 19.45 Regeringsuitz Toneel
van Beethoven, o.a. het vioolconcert ondarwija m Nederland, door W Ph. Poa.
in D. Om 8.35 uur begint het a
mentsprogramma met de uitzending revmi
„Tierelantijnen"' en om 10.35 de cabaret;^'?i.H Etherforum; 2L40 Marimba,
voorbereiding op de zondag. 22.10 Trombone ens; 22.30 9trt)kork;_23.09
Kunst, De Toneelschool, te Amster-
Llchte
Het vrolijke zaterdagavondprogram-
ma van de VARA bevat om. een
bezoek aan Plein 8 uur 13. om 9.45 voor d*g I I
uur het spel „Het hangt aan de v.d. deken; 9.30
muur en het tikt" en om 10.40 de logische etherieei
moderne eenakter „Laat geluk"
door James Landsdale Hodson.
Llchle muz; 23.40—24.00 Gra
NCRV:
Gr«n; 7.50 Een w
Nwi; $.15 Gram;
ord
tuinder; 12.30 Land-
Het vonnis
bouw al in lichtelaaie stond.
De volgende dag hield men de com-
mui st: .che Rijksdagfr-ctieleid^r Ernsl
Torgler vast, terwijl men enige tijd la
ter nog drie Bulgaarse communisten
die 'ich rret een alse paspoort in Ber
lijn bevonden gevangen zette. var
wie één een politieke agitator van for
maat was. Giorgi Dimitroff. de leidei
der Bulgaarse communisten
Overspoeld als deze gebeurtenissen
weer waren door de Duitse verkiezin
gen. Jodenvervolgingen. Nazipronagun
het vonnis uit, dat de wereld opnieuw
in verwarring bracht: de drie Bulga
ren en Torgler werden vrijgesproken.
Van der Lubbe ter dood veroordeeld.
De wereld zweefde in haar oordeel
tussen respect voor de rechters die de
moed hadden onder een Nazi-regering
vier uitgesproken communisten vrij te
ipreken én afschuw voor een doodvon
nis van iemand die voor de ogen van
de wereld een geestelijk wrak was ge
ileken.
In de Duitse pers werd het vonnii
12.33
Nw«:
14 05
Uranium in Overijssels bodem?
Het staat nog niet met zeker
heid vast of het erts. dat de Rot
terdammer L Z. Lierop „ergens
in Overijssel" heeft gevonden, in
derdaad uranium bevat en het is
zeer de vraag of de ertsklompen
binnenkort aan een wetenschap
pelijk onderzoek zullen worden
onderworpen. De heer Lierop
heeft namelijk het aanbod van dr.
A. A. Thiadens, directeur -van de
Geologische Dienst te Haarlem,
om het erts op de Technische Ho
geschool te Delft op staatskosten
te laten onderzoeken, pertinent
„Uit vrees voor
concurrentie"
van de hand gewezen. Als reden
hiervoor noemt hij de mogelijk
heid, dat anderen profijt zullen
rekken van zijn vondsten.
Zelf is de heer Lierop vast over
tuigd, dat het erts uranium bevat In
een interview, dat wij met hem had
den. vertelde hij de aanwezigheid van
het metaal te hebben aangetr.nnd aan
de hand van foto's, die hij in een boek
overgeologie nad gevonden
Dr. Thiadens heeft de directeur van
het Rotterdamse grondbonrbedrijf ook
aangeboden proefboringen in Overijssel
te verrichten onder staatstoezicht. Ook
hierop wenst de Rotterdammei niet in te
eaan. omdat men hem niet de garantie
wil geven, dat hij alleen dc boringen
hij de uitnodiging wel nad geaccep
teerd, zou hij de boringen uiteraard
voor eigen rekening moeten verrichten.
Volgens de mening van de heer Lierop
moeten nog zeer vele boringen worden
verricht om te onderzoeken of de ex-
Eloitatie lonend is. Zoals bekend, denkt
ij uraniumerts gevonden te hebben in
noord- lost- en zuid-Overijssel op een
diepte van ongeveer dertig veertig
meter in lagen van drie tot 35 cm dik
te. De proefboringen heeft hij op eigen
risico verricht in een stervorm teneinde
de loop van de aders te kunnen vast
stellen Over de juiste plaatsen var
ringen wilde hij zich niet uitlaten i
„Veel belangstelling"
Na de publicaties in de dagbladen
«egt de heer Lierop van twee Nederland-
te en één Amerikaanse onderneming
aanbiedingen te hebben ontvangen om
«amen met hen de boringen voort te
Zekerheid over deze samenwerking
verwacht hij pas over enkele maanden.
Verder zou de heer Lierop van de re
geringen van India en Argentinië uit
nodigingen hebben gekregen In deze lan
den een onderzoek In te «tellen naar de
aanwezigheid van uranium.
Vertegenwoordigen van het ministerie
van defensie «ouden ook grote belang
stelling hebben voor de vondsten van de
Rotterdammer, zo deelde de heer Lierop
„U hebt niet het temperament om
tc chaufferen. Ik raad u aan naar een
psychiater te gaan", zo sprak een Bntse
rechter tot een 22-jarlge schilder die
voor de dertiende maal rich voor een
verkeersongeluk moest verantwoorden
er, tot een boete van vUftig gulden werd
veroordeeld De beklaagde, die een
glimlach niet kon bedwingen, was L11-
cien Freud, oen kleinzoon van de
„vader van dc psycho-analyse".
12.15 Uchte
Schoolradio, 14
koor; 15.19 Gri
Bijbellezing; M.30 Strijkkwart,
kleuter»; 17.15 V.d. ieugd; I
17.40 Beursber; 17 45 Regeringsuitz Rijks
delen Overzee: ..Kunstvormen in Auetre-
fÉH' Guinea", door Dr. p. van
Openbaar kunefbezSt;
19.10 Nader! voMc»-
Radiokrant. 19.55 Op de
22 .15 Sopr en
Orgelspel;
19.50 Op
17*;
Om 8 uur als naar gewoonte het
NTS-journaal. Daarna NCRV-pro-
gramma, beginnend met de quiz
..Plus of min" en dan een kwartier
hobbies. De nieuwe rubriek „Van
grote naar kleine K", waarin Enny
Mols—de Leeuwe hoofdpersoon is.
begint om 9.10 uur cn dan nog 40
minuten show. verpakt In de moder
ne versie van het sprookje „De ge-
TELEVISIE VOOR MAANDAG
Telavltleprogr NTS 29.99 Joura. an
»!i »r*a)rvS!!l ,U^Cr'jn: 1,10
tal; 21.30 Documentair pro gr
