telefoon
GEESTELIJK
LEVEN..
lectYtK
Ml
't HUMANISME
ZONDAGSBLAD
ZATERDAG 10 JAM ARI 19.19
LEVEN ZONDER LIEFDE
In Brazilië is een stervende Indianenstam ontdekt. In
de dichte jungle zwerven nog 250 overlevenden van
wat eens een groot volk was. Ze leven in de meest
kommervolle omstandigheden De vrouwen gaan ge
heel naakt: de mannen dragen een kleine lendegordel.
Ze slapen op de Kale grond onder wat palmbladeren
en eten alles wat ze kunnen grijpen.
Deze Xetas (spreek uit Shietaas» zoals ze zich noemen
leven nog in-het stenen tijdperk. IJzeren voorwerpen
kennen ze niet. Ze bezitten slechts wat stenen pijl
punten en bijtels. Goden kennen ze ook niet. In angst
aanbidden ze de jaguar en het meeste vrezen ze voor
een boze geest ..Moul" die lang is en groot met
wijde ogen Het is kennelijk een blanke, die in hun
godsdienst een boze geest is geworden.
In hun taal komt het woord liefde niet voor. En hu
welijksgemeenschap schijnen de Xetas niet te kennen,
en omdat ze geen God hebben om in te geloven is
er ook geen liefde voor God. Dat God hen lief zou
kunnen hebben is bij hen zelfs niet opgekomen.
KENNIS ZONDER LIEFDE
De geleerde, die deze stam in de jungle ontdekt heeft,
prof. José Loureiro van de universiteit van Parana,
heeft er bij zijn regering op aangedrongen het ge
bied van deze stam tot een natuurmonument te ma
ken. zodat de Xetas in hun huidige omstandigheden
erfje: 0 1800 - 12.14.14. Nog geen 24
Gesprek met ds. H. «J. Teutscher
over telefonische hulpdienst
voor vermoeiden
en radelozen
„Ik ben met dit werk begonnen nadat de vraag zich
opgedrongen, wat ik en wat wij allen doen
zelfkant leven
goed bedoeld
voorbij is en
I) benaderen en
mij had
wat doen we feitelijk voor hen? Ik geloof, dat, hoe
igens ook, de tijd van het uitdelen van tractaatjes
andere wegen moeten bewandelen om hen te 'l
die twee maal per week spreek
uur houdt.
Nu al 200
Op 10 december zijn we dus
gestart en in de maand, dat wc
nu werken hebben we meer dan
den gevonden e>
zamen terzijde
staan. Om Christ
wille.
daadwerkelijk
Er belde ml) een
vrouw op, die met
haar eenzaamheid
tweehonderd telefoontjes gekre- geen raad wist, en
kunnen blijven leven. ..Het zou een misdaad tegen de
wetenschap zijn", schreef de hoogleraar, ,,de Xeta-cul-
tuur te vernietigen. Zij moeten behouden blijven in
hun tegenwoordige jungle-omgeving minstens tot we
onze studie van hun gewoonten kunnen beëindigen."
Spreekt uit deze woorden liefde'
wogenheid sprake? Is er een drang om deze mensen
te vertellen dat God liefde is? Neen, de wetenschap,
die God is kwijtgeraakt, kent zelf geen liefde meer.
Zij staat niet hoger dan de Xetas zelf.
Het verschil tussen de Xetas en prof. Loureiro is slechts
dat de één geleerd heeft zijn tanden te poetsen, een
auto te besturen, zijn gedachten op papier te zetten.
LIEFDE, LEVEN, KENNIS
Liefde kan men niet leren. De Bijbel zegt dat zij ui
de harten uitgestort moet worden. Dat geldt voor de j praktijk al bewezen,
harten van dl Xetas. voor het hart van de professor Hnnr h"' wprk v:,n *r Thn"
en voor dat van u en mij. God is liefde. Wie God
vergeet, verliest de liefde.
Ik had wel eens gelezen over
telefonische hulpverlening, zo
als dit is georganiseerd in New-
York, in Londen en ook in Ber-
.lijn, en ik wist van het werk
van dr. Klaus Thomas daar.
enige be- Met dr. Thomas ben ik in cor
respondentie getreden en later
heb ik tien dagen in Berlijn
doorgebracht en dit werk van
zeer nabij gadegeslagen. Het
gaat bij telefonische hulpverle
ning om de totale nood van de
mens. om het willen helpen
om Christus' wille, en ik ont
dekte, dat er van de zijde van
hen, die in het leven door aller
lei oorzaken geen uitkomst
meer zien een openheid is,
waarvan ik nooit had gedroomd.
M" Berlijn kwam.
Toen ik
dat door het werk van dr. Tho
mas bijv. het aantal zelfmoorden
zeer sterk was teruggelopen
En denk daarover niet gering.
Maar God heeft een liedeloze wereld Zijn Liefde ge- In die miljoenenstad waren
openbaard. Gods liefde is te zien op Golgotha, waar de statistiek heeft dat uitge-
Hij zijn eniggeboren Zoon gaf om te bewijzen dat maakt elke Kerstnacht een
Hij er alles voor over had, om ons de weg terug te dertig mensen, die de hand aan
doen vinden. En die liefde richt zich evenzeer op zichzelf sloegen. Maar wist u.
de gezonken Xetas. de geleerde professor en de heel dat ook in Nederland meer
gewone mensjes, zoals u en ik zijn.
De Bijbel zegt niet alleen dat God zijn liefde geopen
baard heeft (I Joh. 3:9'. dat Hij haar wil uitstorten
(Rom. 5:5). maar ook dat wij Hem lief kunnen
hebben, omdat Hij ons eerst heeft lief gehad (I Joh
3:10». Liefde vraagt om een ja-woord. Christus vroeg:
..Petrus hebt gij mij lief?" En Petrus antwoordde:
..Ja Heer." Hebt u Hem dat antwoord al eens gege
ven0 Een leven uit de liefde begint pas in werke
lijkheid als we Gods liefde leren kennen en Hem ons
Ja-woord" geven.
In juni '57 was ik in Berlijn
en in Rotterdam zijn we met
de telefonische hulpdienst ge
start op 10 december '58. De voorbereiding heeft
enorm veel tijd gekost. De telefoon moet dag en
nacht bezet zijn omdat er dag en nacht mensen
l gen. Dat beteki
die maand telefonisch een ge
sprek hebben gevoerd met meer
dan tweehonderd mensen, die In
geestelijke of sociale nood ver
keerden, en achter veel van die
gesprekken gingen levensgrote
drama's schuil
den lang gedokterd hioet worden u e<"
om het weer goed te krijgen. Ik
heb van toestanden gehoord, die maa:
Ik In onze stad en in deze tijd terei
voor onmogelijk had gehouden.
het punt stond
een eind aan haar le
ven te maken l ren
had zij met dat plan
al langs de haven
gelopen, toen zij als
laatste strohalm,
waaraan zy zich wil
de vastgrijpen, onze
opbelde. Let
s op, als u door
aten gaat, hoe-
doelloos slen-
n- diens
tenzij wij, mensen,
hun de hand toeste
ken. aan te gronde.
Toen we begonnen hebben
ons afgevraagd: wat zal het wor- ae-
den? Men had dr Thomas voor- Er zijn mensen, die
speld: je zult zien, je wordt op- ons zo maar beilen,
gebeld door mensen, die je pro- omdat ze een mense
beren geld af te persen onder de lijke stem willen ho-
bedreiging. dat ze je. als je hun ren. Ik werd gebeld
verzoek niet inwilligt.' neerschie- door een vrouw, die
ten. Dat is allemaal niet ge- een vooraanstaande
beurd. Ook bij ons niet. Trou- positie in het leven
wens wij hebben geen geld. We nad bekleed en nu
zijn zo maar begonnen, om Chris- tussen schip en wal
tus' wille. was geraakt. Lang
De telefoontjes, die we hebben heb ik met haar ge-
gekregen. kwamen uit alle lagen sproken. Ze zei: „Ik
der bevolking. In het begin wer- kan niet meer bid
den we geplaatst voor arbeids- den. maar zoudt U
moeilijkheden, op het ogenblik dat voor me willen
zijn het moeilijkheden in gezin en doen? Ik zou erg ge
in huwelijk, die op de voorgrond lukkig zijn als ik
staan. Laatst had ik in een preek wist dat er iemand
verteld, dat we in de gelukkige op de wereld is. die
omstandigheid zijn, dat niemand aan me denkt",
meer honger hoeft te lijden. Kort
daarop werd het tegendeel bewe
zen. Onze dienst werd opgebeld
door een vrouw, die in de hoogste
nood verkeerde omdat ze geld
noch een kruimel brood in huis niet hTb'ben""kunnen
"n" Begrijpt
Lawine van nood
ir is in die maand een lawi-
van nood over ons uitgestort
groot, dat we het bijna
De kerk leert weer zingen en
de gelovigen leren weer hun
hart luchten met een lied. Zel
den heeft het geestelijk lied
Een nieuwe maandelijks1! rubriek:
DIE HET HART
DOEN ZINGEN
bij ons om hulp kunnen komen.
Voor die bezetting hadden we
krachten nodig en die krachten had. Èr" zijn allerlei sociale oc
moesten met zorg worden uitge- stellingen, die zich met dergelijke meenschappèïijk" gebed
kozen. Want niet een ieder is ge- Bevallen bezighouden, maar we nen missen? Die nood spn
schikt in eerste instantie een ee- hebbcn n" al ontdekt dat zeer ujt brieven, die we ont-
scniKt in eersie instantie een ge weinigen de weg daarheen ken- gen En het zjjn vele brie
°°k die op ons bureau komen.
nood. Dit vereist een bijzondere
aanpak. We kunnen op dit gebied
niet gaan experimenteren, want het
gaat om een mens.
Velerlei
len
De telefoontjes zijn velerlei.
Tegen de Kerstdagen
Op het ogenblik hebben we"de*~ jaarsavond werden we veel
tig medewerkers, mannen en wou- beid door eenzamen, die de stil-
wen, die om de beurt de telefoon 1^.gewoon
bedienen. Met hen heb ik,
1 die hulpzoekenden wil-
vat betekenen. Daarop is
gehele dienst ingesteld. We
hel- Getefor-
.f-r' s;:;.:;:
brengen alle.
bij de massajeugd
Klein afscheid
HET LAATSTE wat we voorlopig van zigeune
Hankie zagen, was op die dag toen i
die 1
ktoam nemen. Het feit dat re niks deed, had r
praktijk gebracht die zei ..Waar- De liturg, prof. Van der Leeuw
het teken van de belangstel- om zouden we alle goede wijsjes citeerde
ling gestaan als op het ogen-
blik. De vergeten psalmen wor
den opnieuw besproken nu in
slechts enkele jaren tijds twee
psalters, n.l. Hasper
1 het Dichterspsalter, het licht geestelijk lied schijnt ïaar groot-
kennelijke
stemming: ,,Een religieuze in
houd kan de muziek natuurlijk
niet weergeven, getuige de ver
wisselbaarheid van geestelijke en
De grammofoonplaat mot hot WJWMU»* tekst bij eenzelfde
-- lodie al willen
de duivel overlaten."
Bloeitijd
daarnet d7t"*cltaat "hit^lMbfte be'unhazerij gebruiken. De tele-
Udi mei on Ciiadi nei laatste fnnjc,,hn ic-
gehouden, en nog komen we re
gelmatig bij elkaar om allerlei za
ken, allerlei moeilijkheden, die
zich hebben voorgedaan te bespre
ken. en ons werk in gebed op te
dragen. Zonder gebed kunnen we
eenvoudig dit werk niet doen. De ®atj
problemen, waarmee we worden "ror
geconfronteerd, zijn te ingrijpend.
ook geen
gesprek begonnen. Kort nadat op h w wjj hun de
Oudeiaarsavond de twaalf slaven «£g OM J.^
gen. hoe dat leven ook
zagen. In menige kerk worden
zangdiensten georganiseerd om
de psalmen opnieuw te Ieren
leek
bloeitijd t
gaan beleven. Het
-fgelopen jarrn „lts ""of"1 °v« t1'1 ™"ler»
>l»of een aantel kleine sPT.°ken- Ook willen
laatschappijen dit medium ge-
De Gereformeerde kerken hebben gmg bijv .Glorieklanken" zich
volhouden dat dus ieder lied en ic-
heel tonden gaan beheersen. Voor- dere melodie geschikt „voor de
al In Amerika en Engeland was eredienst Deze mouw e rubriek wil
dit te. maar ook In Nederland achter hel geestelijk lied
hun deuren half open gezet. In
le kerken wordt voor de eredienst telen,
gezongen uit de bundel ..Stemmen
des Heils" of uit andere bundels.
Het blad „Wending" zoekt naar
nieuwe wegen en publiceert bijna
iedere maand vertalingen of nieu
we gedichten getoonzet door mo
derne componisten, die misschien
eens tot kerklied zullen uitgroeien.
de groote maatschappijen r
Oudejaarsavond de twaalf slagen
hadden geklonken, werd onze
dienst gebeld door een dame. die.
nadat haar een goed nieuwjaar
was gewenst, antwoordde: „Dat is Merkwaardig is het hoe onze
me in twaalf jaar niet overko- dienst in de harten van velen
men. dat iemand me een goed heeft aangeslagen. Dat blijkt uit
jaar wenst. Wat is het prettig, de giften, die binnenkomen Kort
iemand naar me wil luis- nadat ik ergens over ons werk
teren." had verteld, ontving ik een bank-
U kent het verhaal van de ver- biljet van 25 met een briefje,
lamde uit Bethesda. Lang, zeer waarop stond; „Van iémand, die
.vin- lanS ,1aci h'i ziek gelegen: 38 zelf eenzaam is en weet wat het
fonische hulpdienst is ingebouwd jaar- Hij zei tot Jezus: „Ik heb betekent geholpen
in de interkerkelijke stichting voor f!een mens". In onze stad zijn er
geestelijke volksgezondheid, waar- velen, die geen mens hebben Er
van het bureau is gevestigd in het zijn er tallozen, die niet in staat
nieuwe gebouw van de G G D in zijn een menselijke relatie op te
Rotterdam-Zuid We hebben een bouwen en eenzaam door het le-
zijn psychiater aangetrokken en we be- ven gaan. En wij. de medemens,
schikken over maatschappelijke zijn zo gejaagd, dat t
erksters en werkers. Zij zijn het. dat zij tussen schip
hen. die om hulp vragen, len.
contact treden. De telefonisten Veel eenzamen hebben
Daarom kunnen
vele vormen, zoals het opwelt m
het hart van de gelovige bespre
ken en het toetsen aan de inhoud die
van het evangelie. Uitzonderingen jn
Maar ook de gevestigde maat- daargelaten zal de rubriek op de zijn slechts voorposten, die beslist de telefoon gehad. Mensen,
schappijen hebben dit nieuwe ge- eerste zaterdag van de maand zelf niets afhandelen. Aan het -s avonds
bied ontdekt. De grootste uitgever verschijnen.
.1 val-
Hef volle leven
op dit gebied was tot nu toe wel
de N.V. Dureco, die op CID-pla-
ten een werkelijk indrukwekkend
repertoire heeft vastgelegd. Pho
nogram van Philips volgt nu ech
ter op de voet, maar schijnt meer
durf te hebben voor experimenten.
En zelfs het verachte geestelij- Hij kwam b.v. uit
ke lied blijkt plotseling uit de
schoolbanken tpt het Volle leven te
zijn bevorderd. Werd er een tien
tal jaren geleden veelvuldig ge
sproken over de „hopeloos
derde en sentimentele" liederen markt
platen in een „lichter genre",
armee we niet de woorden
naar wel de muziek bedoelen.
Het ziet er nu naar uit dat het
groeiend repertoire een nieuwe
„Johannes de Heer"
ken ze opeens zoveel gevraagd te
worden, dat grammofoorujla ten-
maatschappijen tientallen Haten
op de markt kunnen breng
grammofoons heeft
angeboord. Menig christelijk ge
zin heeft ontdekt dat er volde
de platen van geestelijke liedei
zijn om er een grammofoon v<
aan te schaffen.
We zijn zonder, geld begonnen,
maar we hebben wel geld nodig.
Tot eind 1959 een achtduizend
gulden. De telefoon moet betaald
worden, er Is ook hulpverlening,
waaraan kosten ten grondslag
liggen en er zijn tal van uitga
ven In ons werk, allemaal ten
hoofd staat mejuffrouw F. Venema, kamer terugkeerden en geen an- behoeve van medemensen, van
der gesprek voerden dan het mensen. die dagelijks langs ons
„dank u wel" als hun kostjuf-
frouw of het dienstmeisje het &aan. maar die Ij o r j ope
eten bracht. Wc hebben een man bi de gehaastheid van ons eigen
ontmoet, die blij was als hij een leven. Doch zij hebben onze
.11 I bejaarde kon helpen de straal 8teu„ nodl f„ daarom durt Ik
6en UltudQ na oversteken, alleen maar, omdat
hij dan tegen een mens wat kon "iet vrijmoedigheid vragen ons
zeggen en een mens wat tot hem werk te steunen (gironummer
tot ons gekomen is. betekent de ze'f 11.49.82 t.n.v. Telefonische Hulp
afbraak tot de grond toe van het Boek des mensen dienst Rotterdam),' financieel,
gebouw der religie, dat wij ons- maar ook op
zelf hebben opgericht. Daaraan Je doet vreemde ervaringen
Steenbereen heeft he} beiden?°m. al van de op Het is toch zo duidelijk ge-
rh£"^Ehrï2 ^d_en ,af *«ch geergerd blpeken L
En dit alles om een ding:
op moeten
■ir- 'vallen? het had-een garantie behoren te zijn dat we haar
ft 'later opnieuw zouden leren kennen. Ik was een uil dat ik
niets in de gaten had.
Weet u: gewoonlijk verdwijnen onze vijftien-, zestienjarige
'jc meisjes plotseling en geruisloos. De ene week zitten ze nog.
kinderlijk, ontvankelijk, op hun club, en de volgende week
zyn ze ingelijfd bij een totaal andere orde van stedelingen.
Een afscheidsceremonie pleegt
niet plaats te vinden. Misschien
-tt omdat dergelijke betrekkingen
3* opeens uit dc lucht komen vallen.
2 Misschien ook omdat ons hele
V werk zich veel te veel aan de
-£ periferie van de belangstelling
der kinderen afspeelt; omdat wc
toch. ondanks alles, geen wezenlijk deel van hun bestaan uit-
-{j maken. In elk geval: wij worden niet gekend in de voornemens
om te vertrekken, en evenmin pleegt men bericht van tockom-
stigc verhindering te sturen We hebben doodgewoon onze tijd
uitgediend: waarschijnlijk behoren we van dan voortaan tot de
<r categorie der halfwijze en halfzachte heren cn juffrouwen wanr-
2 mede men voorgoed heeft afgerekend om redenen, die ons dus
duister blijven. Maar Hankie maakte een duidelijke uitzondering
op deze regel. Op een late avond, niet lang na die mislukte
v catechese-proef van de vicaris kwam zc binnenwandelen.
L „Dag!" zei Hankie en „Ik kom niet meer op club
gr Ik ben nou inpakster." „Nou nou", zei ik waarderend „Dat
Uit de
VOLKSWIJK
Moet je
met
/E GIEBELDE eventjes op
m'n mopje een mopje von
J. P. van Steenbergen: ,,Hct
humanisme, een uitdaging voor
de kerk". Uitg. H. Veenman en
zonen. Wagenlngen.
spreken we nog niet
eens over het geestelijk lied van
deze tijd. De beweging van Youth
for Christ heeft van het begin van
haar ontstaan af aan de lichte
muziek gebruikt om geestelijke is aangebrokei
waarheden te doen zingen. Reeds dlo- en televisie-rubriek
veel eerder deed het Leger des de rubriek „Via
Heils hetzelfde, maar daar bleef
Maandelijks
We hebben gemeend dat de tijd
Ds. J. P
een echt leesbaar boek geschreven
over humanisme en de kerk. Hij
komt wel met een heel ander pu
bliek in aanraking dan ds. Van
Veldhuizen in zijn volkswijk. Dui
delijk laat hij echter uitkomen
dat de holle leeghei£ van de de vrouw in het ambt
r" ?h hier in spreekt geen
de bereidheid zich te laten
H„,„m buiïenktrkïinktn m«'l 1" B«k d,r M„-
laarom konden de eerste onoplovie hoevpn te ziin sen- En dit alles e~ - J'
christenen door de Romeinen als aluJa ongelovig noeven ie zijn
„a-religieuzen" worden aangezien. Het is meestal zo. dat zij met om Christus wille
de empirische kerk geen raad
In het slothoofdstuk raakt de weten. Met al die mensen moeten *«*«4
schrijver nog even de plaats van
de muziek vaak binnen
kring. Door het maandblad
„Jeugd in actie" kregen liederen
en koren voor jonge mensen plot
seling in veel wijdere kringen be
kendheid.
Anderen zijn zelfs nog verder
gegaan. In Rotterdam en elders
gen gaan
plaat"
apart hoekje maandeliiU* te
i reserveren voor het geeste-
ïijk lied. Wij hopen hierin nieuwe
platen, liederen en vertalingen te
bespreken.
Crooswijk-straatji
culturele vorm openbaart. Tegen
over de mooie woorden en prachti- ik di
ge idealen van het humanisme
plaatst ds. Van Steenbergen voort
durend de inhoud van het bijbels
getuigenis. Voor hem is er uit
eindelijk geen andere weg dan dachte de kerk
Jezus Christus en daarom kan hij ren van
schrijven: „dat God in Christus de God
ets doen. Toen ik bij dr. Tho-
tegen*' mas was- ontdekte ik °P zijn
gt wel: „Daarom zou schrijftafel een boek. Er stond op
v niet al te vast aan geschreven: Buch der Menschen.
het ambt willen binden, opdat zij Er stonden de namen in ver
des te duidelijker een levend pro- meld van gemeenteleden, die be-
test moge blijven, wanneer een reid waren in het leven van een-
verschansing binnen de ambtsge- zamen wat licht te brengen door
de kerk zou gaan afsnoe- hen thuis te ontvangen. Zo'n
het contact met de leven- Boek der mensen, moet er ook
in Rotterdam komen Er moeten
werden reeds samenkomsten be
legd waar een kleine combo zorg
de voor de begeleiding van de sa
menzang. Hier wordt van dc mo
derne jazz gebruikt gemaakt
de woorden
Gekerstende
koekoeksklok
II In hel bedet
De lezer moet van deze nieuwe
rubriek niet verwachten, :lat zij
een bepaalde stijl of soort muziek
als christelijk zal gaan propa
geren. Wij stellen ons voor naast
de psalmen en kerkelijke gezan
gen ook de liederen „a la lonan-
nes de Heer" en het moderne
Luther in dc geestelijke lied te bespreken, urn
dat wij menen dat al deze liede-
ren hun eigen plaats innemen en
stuk voor stuk een waardevolle
bijdrage kunnen leveren om de
gelovigen op nieuwe wijze te la
ten zingen van hun Heer.
Het negerlied is nu eenmaal an
ders. maar zeker niet ongeestelij
ker dan onze psalmen. De eerste
psalmen van de Reformatie, de
rl zogenaamde Souterliedekens. be-
2^
DHTITFIISPKAI.TKIt
Prof. dr. R. Schipper
.\ADKIIK IIKFOIIMATIK
koop. di
n Hp hekpndr kot-koek»- stonden uit straat- cn dansdeun- Calvijn:
tips mpt vndsdipnstiep woordpn.
„De Waarheidsvriend" in een artikel
lȆ
Een lichtpunt bü zo'n malligheid
s, dat het R.K. blad „De Linie"
et» dergelijk» aan de kaak (telt al*
,cen schaamteloos bedryf".
n koekoek op dere mate dan Datheen
ren. maar een gen voor vele gelovigen. Vaak
En dit zegt heeft de geestelijke muziek oor-
jekock; maar spronkelijk zeer wereldse woor-
r al» hel uren- den tot tekst gediend. De voor
ons gevoel zo diep religieuze me
lodie van „O. Hoofd bedekt met
wonden", uit de Matthauspassion.
diende oorspronkelijk een liefdes
liedje AAein Gemüt ist mir ver-
irret. das macht eine Jungfrau
d.- lijd voor en na dc Dordtsc S
«c kerk de beweging van de „Nader.
optreedt, dan bedoelen zy daar beslis
adenandsc kerk. De
i kerkinrichting,
oproep bedoelde
I werkelijk gere-
A.B.I..MENS
Prof. W. Kremer in de ..Wekker":
Dal Woord is nog altyd de bron van de wysheid
en leidt de mens als zondaar tot de vreze God». Deze
wysheid en godsvreze is nog wat anders dan wijs
gerigheid, wetenschappelijkheid en technisch ver
nuft; ook nog wat ander» dan A.B.C. mens zyn en
alleen maar een algemeen beschavingachristendom
Overjarige postille
Dr. E. L. Smcllk, „Overjarige
postille". Ultg. Daamen N.V.
Den Haag
Dit is een boek voor dominees,
maar koop het alstublieft nie»
als .een cadeautje, want de goede
man zou kunnen denken dat u
zijn preken niet waardeert. In
korte hoofdstukken van ongeveer
drie pagina's geeft dr. Smelik de
uitwerking van een bepaalde tekst
of een onderwerp voor -en preek
Het is al de derde maal dat dr.
Smelik een postille uitgeeft waar
uit wel blijkt dat er nog altijd
predikanten zijn die graag wat
hulp bij het maken van de pre
ken ontvangen.
bewees dat ze
i mopje een mopje vond om 'n andere reden dan ik dat
deed. Dan zei ze: „Niks hoor. Om vijf uur benne wc vrij, ij-
Maar als je op 't fabriek bent, kun je hier niet meer ko-
mcn
7c stelde dat nadrukkelijk en nuchter vast; cr school geen S
greintje weemoed in haar stem om hel verloren jeugdpara- 5
dijsjc Als zc het woord gekend zou hebben, zou zc wellicht
-gezegd hebben dat een betrekking als inpakster onverenigbaar 5"
is nret clubbczoek Maar ze kende een dergelijk stadhuiswoord 5
met. En ze zou nog minder kunnen zeggen waarom het een v
niet bij het ander paste. Het is natuurlijk wel een vaststaand
feit dal er in de volkswijk en in heel wat meer andere
°?Jhardnekkige overtuiging bestaat dat allerlei «-
levenshoudingen nooit gerijmd
het christelijk pakhuisjc. Men
banen, vrijetijdsbestedingen
kunnen worden met de stijl
is daarin zeer consequent: rr
gebouw, in oen kerk of waa
dc mogelijkheid dat men er
Het gaat niet samen! Punt l
ook Men overweegt zelfs niet
wel zou kunnen blijven komen.
1 GAAPT nu eenmaal een kloof tussen het ene werelddeel en r-
het andere: een kloof, die al omtrent een eeuw geleden open-
afwijzend reageer- S
f OOVENDIEN: ik heb
fabriek: ik weet wel
(Farrago) zart."
„Oma" in de „Gereformeerde Kerkbode, clas
ses Barendrecht en Dordrecht":
Oud-zyn i» een zeer fyn Goddrlyk beroep. Wc
lakcieit wel af, maar wy hebben een hogere wyding.
Mnzes wn» tuchtig en vocht niet mee tegen de Ama-
lekieten. Aaron wa. drie en tachtig. Hur was by die
oorlog al grootvader van de kun.ten.ar Brz.leël De
drie oude mannen hadden nog geen la»! van hei
hejaardenprohleem En óók geen tyd ervoor. Ze
hadden dc grootste taak het volk le dragen van de
top van dc heuvel in Rafidim. Ze deden in »chyn
het werk niet, zy deden werk van hógere orde: zy
overzagen de »tryd van verre, maar hieven hun armen
zegenend omhoog.
de onderwerpen waardoor alle fa
cetten van het leven aan dc orde
komen.
Ongetwijfeld zijn er gemeenten
die van hun predikant honderd pro
cent eigen werk verwachten Maar
preken is moeilijk en nog moeilij
ker is het om iedere week weer
een verantwoorde tekst cn onder
werp te vinden. Een dergelijk
postille kan de preker behoeden
voor eenzijdigheid, zolang dr. Sme
lik tenminste niet de plaats van de
Heilige Geest gant innemen. De
schrijver waarschuwt zelf voor mis
bruik, hij hoopt echter vooral de
beginnende prediker te helpen om
een eigen methode voor exegese te
vinden Dr Smelik hoopt dat iede
re gebruiker van zijn boek zover
komt dat hij het niet meer nodig
heeft en dat juichen we toe.
gespleten is. toen de kerk harerzijds
•3 'de op allerlei doordeweekse praktijken.
vingers uit te steken om bij die praktijken invloed Te bliiven v-
uitoefenen Het is een soort migratie; kerk en wereld hebben
elkaar losgelaten
-Vh)d je het fijn op de fabriek0" informeerde ik. Ik
dacht aan dr geweldige overgang die Hankie iuisl in deze da-
gen doormaakte. Een overgang, die al uitkomt in het feit dat
g ik van „de en zij voortaan van „hot fabriek sprak.
zelf eon stagetijd doorgemaakt in een
j ieta van de wijze waarop jonge meisjes
daar ontgroend worden Ofschoon het daarbij vaak heel wat
ruwer en gemener toegaat dan in welk studentencoirps ook,
schrijven z.e er helaas nooit over in de kranten.
„Reuze", zei Hankie en schudde haar" donkere krullen. „Je
ken net zoveel chocola r-ten as Je zin hebt. En wc hebben or-n
lol Ze brak af. Het scheen of ze deze pretjes liever
voor* zichzelf reserveerde Mogelijk vcrmoerkle ze dat ik cr het
lollige toch niet van zou snappen.
„Een van de monteurs heb een motorfiets Een Haarlie!" in
voegde zc er aan toe „Misschien neemt ie mij wel eens
mcc'" Ze keek even of ze naar een spannende film zat te kij-
een; je zag haar in gedachten langs de weg flitsen met die
Haarlk en de monteur
Ik wist niet
ik antwoorden moest. Ik heb het niet voor- !|-
zien op motorfietsen met monteurs. Ik zweeg dus maar. Ik
-;r heb er eigenlijk nog spijt van. Maar wat moet je m zo'n ge-
i val zeggen0 Ik kon niet gaan juichen en ik kon ook niet gaan
grienen.
X- „Nou. da-ag!" zei Hankie. En weg was ze!
MIEBEL g
r S-
irirtrtcirtrtcictiüïi-U-lrkvlrUïrUirtrii A 6 ü-titrtrtrtiii ft tt it *-ttririritir(rUirtrtr1rtn
