MUI IDERLMD
u
n
.BITTERE GEVOELENS IN EEN RUIG GEBIED'
Waarom
hebben
ze
W1
gestolen?
ioi
opvoeder
hei leven
Sokken
en de T.V.
ZATERDAG 10 JANUARI 1959
Boer De Dood heeft 's winten
weinig te doen. Dus vindt liij hei
helemaal niet erg, om over heden
en verleden te praten. Maar opge
nekte geluiden klinken er weini/i
Wie dit plaatje bekijkt, zal onwillekeurig denken aan
het lieflijke Giethoorn: een vaart, met bokken of
pramen erin, een bruggetje met ophaalkettingen om
de schuiten te laten passeren, en op de kant aardige
boerderijtjes met groene ramen, die licht opvangen
door kleine ruitjes. Maar zó lieflijk is hef in Neder
land toch niet. Want er is maar één zo'n vaart en
verder een straatweggetje, dat pas werd aangelegd
met het oog op de toekomst
Ontginnen is mooi werk
als het maar betaalde
„Het zijn hier allemaal gekke namen", zo zei ons de 67-jarige J. P. de Dood. Dat heeft
me een halve eeuw geleden haast nog veertien dagen provoost gekost. Ik moest onder
dienst en toen werd me gevraagd hoe ik heette. ,,De Dood", luidde mijn antwoord. Dat
vonden ze nogal vreemd en ze vroegen me nog eens naar mijn naam. Opnieuw antwoordde
ik „De Dood". En het werd genoteerd. Maar toen ze daarna informeerden waar ik vandaan
kwam en ik zei „Uit Nederland" zei de sergeant me, dat hij zelf ook uit Nederland
kwam en dat ik natuurlijk moest meedelen waar ik woonde. „In Nederland", herhaalde ik.
Toen was zijn geduld ten einde. Hij liet zich niet door zo'n boerekinkel voor de gek houden
en stuurde me naar de kapitein, waar ik soortgelijke ervaringen opdeed. Als ik nu niet
gauw vertelde hoe ik heette en waar ik vandaan kwam ging ik twee weken op water en
brood. Gelukkig slaagde ik er op het laatste ogenblik in alles duidelijk te maken en toen
hebben ze heel hard gelachen."
Nu moeten we ronduit beken-
dat
1 „De
Dood".
sergeant en kapitein van een
dorpje Nederland" hadden ge
hoord, alvorens we een berichtje
onder de ogen kregen, waarin
die plek werd genoemd.
Dat
enkele dagen geleden,
legenheid van het feit, dat deze
buurtschap uit haar verschrikke
lijk isolement werd verlost. Het
is gelegen in het ruige land van
de Noordwesthoek van Overijssel
en behoort tot de gemeente
Steenwijkerwold, die nog tal van
andere negorijen omvat. Ja.
Steenwijkerwold is eigenlijk alleen
maar een complex van negorijen,
die met elkaar zo'n 10.000 zielen
tellen. En midden tussen al die
buurtschapen ligt een zelfstandig
stadje, dat Steenwijk heet en, of
schoon nog geen honderdste in
oppervlakte van Steenwijkerwold,
toch bijna net zoveel
heeft.
Tien hofsteden
Maar we willen het nu niet heb
ben over Steenwijk. en ook niet
over Steenwijkerwold, doch over
dat ene gehucht, dat luistert naar
de naam Nederland, dat uil
tien boerenhofsteden bestaat
enigszins doet denken aan Giet-
tijd van het jaar, en misschien
wel het hele jaar door, een speld
kan horen vallen. Want in Ne
derland is het angstig stil.
Jc ziet er geen kind. zelfs geen.
kip. En toch wonen er negen ge"
zinngn, die tezamen drieënveertig
mensen vertegenwoordigen en zon
der uitzondering christelijk histo
risch zijn. Dus kerks.
In Nederland staat echter geen
kerk. En ook geen school. Er is
geen gas en er is geen elektrici
teit Waterleiding is er. merk
waardig genoeg, wel. Doch nie
mand weet, waar die eigenlijk
1859 - EEN DIEPGELOVIG MENS - 1959
TIOEVELEN in Den Haag
n 1885 tof zijn dood in 1916 hoofd i
i elders hebben Jan Ligthart, die van
i geweest van de open
bare school aan de Tullinghstraat niet gekend Hij was met zijn
zwarte baard en levendige bruine ogen een indrukwekkende
figuur; niet groot, maar toch ging er iets flinks uit van zijn ge
stalte. Hij was, als men hem zo zag net een Poolse Jood en hij
had ook iets van het profetische, zoals b.v. Rembrandt in zijn
profeet Jeremia tot uitdrukking heeft gebracht.
Ook innerlijk was Ligthart een
srofeet. Niet alleen omdat hij het
jehele Nederlandse onderwijs be-
sield heeft met een nieuwe geest,
imdat hij de instigator is geweest
van wat men sindsdien de onder
wijsvernieuwing heeft genoemd,
(de school als levensgemeenschap;
jpvoeding gebaseerd op vertrou
wen; de vrije ontplooiing van het
eind; de nauwe band tussen
school en leven; zelfwerkzaam
heid; handenarbeid en al wat dies
meer zij).
Profeet was Jan Ligthart voor
al in zijn protest tegen de geest
van zijn tijd. Zijn tijd was er een
van formalisme op ieder terrein.
Hij stond in het teken van de zich
ontplooiende techniek en dr. Plui-
zer en dr. Cijfer kregen op alle
gebied hoe langer hoe meer het
heft in handen. Het is geen won
der. dat Jan Ligthart altijd zo
nauw geleefd heeft bij Van Ee-
dens ..Kleine Johannes".
Pleidooi voor fooien
Lees bjjv. Ligtharts pleidooi
voor ile fooien: ,.Ik geef ze graag,
omdat ik ze altijd zo graag ont
vangen heb.... Een gulden meer
weekloon is niet hetzelfde als een
gulden fooien. Zo iets meent en
verdedigt alleen de kortzichtige in
-mekaar-zetter van 'l leven. Die
verhoging van weekloon wordt al
gauw een stuk gewoonte, niet
meer gewaardeerd; niet meer een
levensvreugde.... Nu moet men
niet zeggen: O, die kapitalistische
Jan Ligthact is tegen loonsverho
ging. ...want dan heeft men de
strekking der opmerking
grepen. Ik wil alleen bij de steeds
toenemende vermechanieking van
het leven er op wijzen, dat er
ruimte moet blijven voor sponta
ne uitingen en er aan herinneren,
oat een mens altijd een kind
blijft, gevoeliger voor kleine ver- utrecht
rassingen. dan voor grote gere-
Niet tevreden
Hij is overigens over de moei
lijke formulering van dit kinder
gebedje niet tevreden. Later gaan
kinderen zich kritisch afvrageu.
wat zij gebeden hebben en dan
blijkt het, dat ze het door de
moeilijke vorm vergeten zijn. ,,Ik
weet wel", vervolgt hij, ..er zijn
kinderen en mensen, die nooit
vragen. nooit kritiseren, die
jaar in jaar uit gedachteloos
dezelfde woorden prevelen...Maar
het is zeer de vraag, of zij die
Op 11 januari, dus mor
gen. is het honderd jaar
geleden, dat de bekende
opvoedkundige Jan Ligt
hart (o.a. de geestelijke
vader van het beroemde
tweetal Ot en Sien) werd
geboren. Ter gelegenheid
van dit feit schreef een
onzer redacteuren het her
denkingsartikel, dat wij
op deze pagina hebben
afgedrukt.
nooit
agen
wel
oit
God hebben gevraagd; of dc
nooit kritiserenden wel ooit hun
eigen zielloos formalisme gekriti
seerd hebben; en of zij die nooit
verwierpen, wel ooit hebben aan
genomen".
Ligthart was ook in het gods
dienstige een profeet in protest te-
gén het formalisme. Hoe kon hij
fulmineren tegen het gedachte
loos gememoriseer van teksten en
verzen. ,,Wie meent, dat de tek
sten zullen ordehouden en opvoe
den heeft het glad mis. En toch
doen die teksten het, maar niet
die blote woorden. Neen, hun in
houd. hun geest moet realiteit zijn
geworden in hart en leven van de
opvoeder. Waar dit het geval is,
daar is de ware ..School met den
zoals zijn leerling, vriend en nre- Bijbel". En waar dit niet zo is
dewerker* prof H Casimir. die daar heb je een heidense school,
sinds 1902 geregeld met hem om- 00k aj liggen dc kasten vol bij-
ging, later heeft verklaard. ..toch bels en leren de kinderen heel het
altijd de slip van de mantel vast- Nieuwe Testament uit hun hoofd."
gehouden". Ja, de school met de Bijbel.
Die lag Ligthart aan het hart. Dit
moge vreemd klinken van iemand
.aa.. ia uii uUi»,i mvi die het openbaar onderwijs dien-
pedagogisch, maar ook een gods- de en toch kon Ligthart zich geen
dienstig testament. Men leert er opvoedkunde bujten God om den-
de 53-jarige Ligthart uit^kenpen ken. Zijn opvoedkunde
vandaan komt. Vermoedelijk van
Blokzijl, anderhalf uur gaans in
de richting van de Zuiderzeedijk,
waarachter nu de Noordoostpol
der gelegen is.
In Blokzijl gaat men in elk
geval 's zondagsochtends „tempe
len". dus ter kerke. Of naar het
gehucht De Wetering, dat maar
een goed half uurtje lopen vergt
en waar wél een kerkje staat en
een tweemansschooltje is alsmede
elektriciteit en gas. En vanwaar
sinds korte tijd nu ook een straat
weggetje gekomen is. dat de be
vrijding van Nederland beteken
de.
Links en rechts van dit wegge
tje wordt alle land omgewoeld.
Het is erbarmelijk slecht land.
wafer alleen maar riet groeit en
hier en daar wat gras. En omdat
er zoveel mensen wonen, die een
groot deel van het jaar geen werk
kunnen vinden en dus het gevaar
lopen zelf ook slecht te worden,
ging de Ontginningsmaatschappij
Land van Vollenhove. gevestigd
te Giethoorn en werkend met
staatsgeld,
in Nederland, want daar
nu pas bezig, maar in die hele
woeste streek, die grenst aan het
Friese land.
Naar Blokzijl
Toch denke men niet. dat thans
zondagsmorgens al die „Neder-
inders" over het nieuwe straat-
eggetje in De Wetering naar
?n preek gaan luisteren. Natuur
lijk zijn er wel die dat doen. Doch
n er ook, die nog altijd
Blokzijl wandelen, negentig
minuten ver. omdat men dat al
zo vele jaren deed; of omdat de
dominee daar de voorkeur heeft.
Dat wandelen naar Blokzijl bete
kent bij winterdag echter vaak
meer glijden dan lopen. Glijden
over een week. modderig paadje,
van amper een halve meter
breed. Soms dwars door de een
tonige rietkragen door. soms
langs een pikzwarte wete
ring. met nu en dan een lapje
weide van niet te beste kwaliteit.
En dit alles nogal dikwijls
in nicer of minder zware nevelen
In de kleine woning van boer De
Dood is het echter smoorheet.
De met riet gedekte schuur,
waar veertien of vijftien koeien
de lente afwachten, biedt volop
ruimte. doch waar het gezin
dagelijks toeft, kunnen nauwelijks
twee koeien staan. Aan het zol
dertje hangt een petroleumlamp
gaskousje
blusmiddel verstoken te zijn ge
weest heeft Nederland thans enkele
brandkasten gekregen. Daarin zit
ten slangen met slraalpijpen. F.n de
waterleiding moet voor de druk
zorgen.
wat ik graag zou willen krijg
ik het niet. Want er moeten nieu
we boerderijen worden gesticht.
Wel kan ik nog ontgonnen land
huren tegen 2Vi pet. of 325 de
bunder. Daar heb ik evenwel zo
weinig aan. Want ik ben mijn
riet kwijt. Ook al wordt voor die
f 325 het nieuwe land bemest en
met gras ingezaaid, toch word ik
Boer De Dood staart dan even
door het raam met kleine ruit
jes. die uitzicht geven op de-boer
derijtjes aan dc overkant van de
wetering. De klok tikt rustig
voort. De kolen knetteren in de
kachel. Een zoon komt binnen,
ook in een blauwe kiel gehuld, ne'.
als zijn vader. Vrouw Dc Dood
volgt even later. Ze kijken bei
den wat verbaasd op. „Wat doen
die heren hier?" vraagt ze par-
Gebeurtenis
nis. En „het i
rare tijd ze was „even" naar
Muggebeet geweest, een buurt*
schap die bij Blokzijl behoort. Dat
is echter een uitzondering, want
ze loopt dc hele week wel Veel,
maar „altijd hier in huis en op
het erf." „Ja. de bakker cn de
kruidenier en de post komen alle
maal aan de deur. Er komen zelfs
twee bakkers naar dit totaal
verlaten oord. De ene dag komt
de een en dc andere dag de an
der. Voor de post hangt er een
brievenbus waarvan niemand
gebruik maakt, "t Is veel eenvou
diger om de besteller, wanneer
hij de krant komt brengen, de te
verzenden brief zó mee te geven.
En als er geen postzegel in huis
is, is twaalf losse centen ook
goed. Zelfbediening in dc rimboe
waar de knotwilgen staan te
druipen, waar het water van de
vaart nu rimpelloos is. waar we
ken voorbijgaan dat er geen
vreemdeling te bespeuren valt...
Geen t.v.
man was zeer verzwakt. Prof.
Casimir, die dit mededeelt, vraagt
zich af. wat hem op het laatste
ogenblik door het hoofd is ge- brandt dus°toch op gas, al komt
flitsteen gevoel van dank- het niet uit een gasfabriek.
baarheid, dat hij zoveel voor het koken doet
kind en zijn volk had
doen? Ik denk eerder, dat het
een bede is geweest voor de zij
nen. voor zich een stille uitroep:
O God wees mij zondaar gena
dig!". aldus Casimir.
Tuil iilgli
Als Ligthart in 1912 zijn „Jeugd
herinneringen" laat verschijnen,
dit boekje niet alleen r
op de haardka
chel, of in de schuur, of helemaal
buiten op een oud fornuis, dat
met hout wordt gestookt.
Boer De Dood praat niet ge
makkelijk. Hij heeft last van asth
ma en spreekt bovendien een
taal. die nauw aan» het Fries is
verwant. Maar we horen in elk
Jan Ligthart is een man des geval, dat hij pas in Canada is
vredes geweest. Ergens zegt hij in geweest, waar één van zijn doch-
:ijn „Jeugdherinneringen", dat ters met haar man heentrokken
openbaar en bijzonder onderwijs om daar een beter bestaan te
elkaar de hand moeten reiken. zoeken. „Machtig land", zegt boer
Laat ons besluiten met enkele Di- Dood. ..'k Had er best willen
citaten; „Er is voor ons dat heer- blijven. Daar had ik ook helemaal
lijke Christuswoord: ..Laat de kin- geen last met de ademhaling. En
deren tot Mij komen en verhinder hier wordt het je steeds moeilij-
ze niet". Indien er iets, ook maar ker gemaakt..."
iets van Christus liefde in ons
woont, kunnen we ons daardoor DGVdlt filet
veilig laten leiden „Laat dan de
kinderen ook tot u komen en ver- Het blijkt uit de loop van het
gesprek, dat die ontginning hem
hinder ze niet. Verhinder B
met uw grauwen en boze blikken, helemaal niet bevalt. En dat het
niet met uw schelden en uitjak- niemand in Nederland bc-
kerpn" en elders. „We voelen ons
thuis bij de tollenaar, die
oprecht kind van God. Hij richt op het leven en leven i
Zo'n citaat is Ligthart ten
ten uit. Hij was een strijdej
het leven en het bele-
het godsdienstige,
meester van een openb;
o- o God. Oorspronkelijk
de kerkgeschiedenis te was de jonge Jan (als twaalfja-
en dit was te begrijpen, rige) bij het bijzonder onderwijs
wani CrameV die een sterk gevoel kwekeling (op de „afgescheiden"
voor humor bezat was obk altijd school aan de Bloemgracht), maar
op zoek naar ccn levend geloof, bij „de stad" kon hij iets meer
Als dr. J. H. Gerritsen hein in verdienen en zijn ouders leefden
Ook in Laag-Soeren bezoekt, waar Jan jn zo'n geweldige armoede, dat
wantdeze' L'Sthart in zi^n laatste levensja- ieder dubbeltje welkom
diepgelovig
hij bezat zijn geloof
vastomlijnd bezit; als een pakket Sprak'
valies Qp zljn graistccn te Dieren staat
reri genezing trachtte te vinden. tie laatste bladzijde van zijn Jeugd-
verklaart deze predikant van-"herinneringen schrijft hij: „Mijn
hem zijn ogen werden goud. als hele leven, telkens als ik
de liefde van Christus daaraan dacht, voelde ik
in zijn machteloze veroordeling
van eigen ongerechtigheid alleen
redding zocht bij de genade der
goddelijke liefde: „Heer wees mij
zondaar genadig!" Wanneer kin
deren in ons medezondaars weten,
is de afstand tussen hen en ons
wat kleiner. Ze laten zich in ons
los." Ten slotte het was ook Ligt
hart. die hiervan ten volle over
tuigd was: „Schuldbesef is niet
genoeg. Er moet in 't mensen- en
kinderhart schuldonrust zijn,
schuldellende".
Tan de openbare school in d
Tullinghstraat 2 u as Jan Ligthm
van 18851016 hoofd. Tan di
onaanzienlijke schoolgebouw i
een onaanzienlijke buurt in De
Haag maakte Jan Ligthart voo
zijn kinderen een paradijs, vo
waarheden, dal men m een valies
met zich mee.^kon djasen.^Neen. gebJ„eld; s iGod< weg
n u/Qc »mi an e. ongetwijfeld c
van Ligtharts vele brie-
Ligtharts geloof was een aange
vochten zaak; een heilig goed, dat
midden in de branding 1
i het le-
dit als trouwbreuk
nu nog. terwijl ik het feit
vertel, schaam ik mij
citaat ik kan mijn ouders niet
hard vallen over hun han
delwijze. Maar voor mij-
De „Jeugdherinneringen" staan zelf hcb ik stecds het i
vol godsdienstige reminiscenties:
Godsdienstige opvoeding th op net..cho,.i kmder-
kerk (een heel hoofdstuk) op de
school aan de Lindegracht
de „afgescheiden" school a
Bloemgracht.
Uitvoerig bespreekt Ligthart het dat het ook ons laatste
kindergebed, dat hij thuis voor het levenswoord niet zij".
stige opvoeding genoten,
der was een echte vrome vrouw
een dochter van ds. Van Spall ui
Klundert en twee van zijn oom
waren ook predikant. Als er geld slapen gaan moest bidden. Hij
was geweest en Ligthart naar de herinnert het zich nog geheel op
universiteit had gekund, was hij- één regel na. die hem later door
zelf ook vast op de. kansel terecht- een briefschrijfster wordt meege-
gekomen. Als kind mocht hij deeld Het was de regel: ,.Ach,
graag voor vader moeder, broers vergeef mij al mijn zonden" en
zusters „preken". Toch zou hij Jan Ligthart tekent hierbij aan: ten. want
schandelijk dat juist die gestorven,
voel. dat ik tegenover die
school iets goed had te
maken. Zo is het einde
de mijner Jeugdherinneringen
zelfverwijtik hoop.
Eenzaam gestorven
Toch
later met smart moeten bekennen,
dat hij het geloof van zijn jeugd regel
H3HH ontschoten i
groot deel was kwijtge- dringend nodig heb om die ver-
raakt. gtving van ..al mijn zonden" da-
Maar zelfs in een tijd van bijna gelijks te bidden. Gelukkig, dat de
uitgeblust geloofsleven, heelt hij verlorene me teruggebracht is,
oensdag 16 februari 1916
by een wandeling het Die-
rense kanaal Is Ingewaaid.
Het woei zeer hard en de
valt. 't Is wel beter voor het land.
De streek knapt er stellig van
op. ...Maar wat heb jc aan mooi
land", zegt De Dood. „als Jc er
in je portcmonnaic niet wijzer
van wordt."
Hij legt het ons haarfijn uit.
Vroeger, meer dan een eeuw ge
leden. woonden hier veel meer
mensen. Toen stonden er zeker 30
of 40 huizen. Toen stond er ook
een school, waarvan mijn groot
vader het hoofd was. Van heinde
en ver kwamen de kinderen bij
hem ruim honderd om on
derwijs te ontvangen. Langzamer
hand trokken de mensen echter
weg. omdat aan het afgraven van
dc turf een einde kwam. De hui
zen raakten leeg, daarna in ver
val en ze verdwenen ten slotte
helemaal. Er bleven maar elf
boerderijtjes over. Nog niet lang
geleden werd er van die elf weer
een gesloopt. En van de tien die
toen overbleven werd er onlangs
wéér een verlaten. Dat wil zeg
gen: de mensen trokken naar el
ders. De koeien bleven echter.
Maar dat is natuurlijk niet leuk
voor de achterblijvers, al komen
we zelden bij elkaar over de
vloer. DoCh de gemeenschap
wordt steeds kleiner. Tenzij dc
ontginning daarin verandering
brengt. Wat best mogelijk is. om
dat niet zover uit de buurt kort
na de oorlog een compleet dorp
uit de grond werd gestampt, dat
nog niet op de kaart staat, maar
al meer dan vijftig woningen heeft
-n de naam Schierwolde kreeg."
Thans niet
hebben hier allemaal zo'n vijftien
koeien en daar kunnen we onmo
gelijk van bestaan. De kurk waar
op wij altijd dreven was het riet
Ik had bijvoorbeeld 26 bunder
land, waarvan 10 weiland en 16
riet. Die 16 bunder riet brachten
mc soms wel 3.000 gulden op.
Die ben ik nu kwijt. Ik durf ge
rust te zeggen, dat ze die van
me gestolen hebben. Dat ging zo.
De domeinen taxeerden al mijn
grond op 10.000. Die 10.000
kon ik opstrijken, maar ik kon er
ook de rente van krijgen, zijnde
3 pet Het ontgonnen land kon ik
nu kopen 1800 de bunder.
Maar niet meer dan 6 bunder,
want dat maakt ruim 10.000. Ook
al wil ik 2.000 de bunder geven
Twee nieuwtjes uit het altijd
lezenswaardige blad van de
Consumentenbond. Ze komen
uit Oostenrijk en Engeland en
gaan resp. over de televisie en
een onderzoek, dat is ingesteld
naar het gebruik van herensok-
In Oostenrijk nu kunnen de
huisvrouwen elke maand via de
televisie kennis nemen van dc re
sultaten, die tal van nasporingen
hebben opgeleverd. De consu
mentenbond in dit land. houdt
zich voornamelijk bezig op het
gebied van dc voorlichting en on
derzoekt daartoe veel. wat voor
de huisvrouw van belang kan
zijn. Om haar direkt op de hoog
te te brengen van de uitslag, kan
de bond elke maand over een
vast televisieprogramma beschik
ken, waarin op een alleraardig
ste manier deze resultaten in
beeld worden gebracht.
Dc herensokken hebben in Groot
Britannië in de belangstelling ge
staan. De conclusie was. dat zo
wel wol als synthetische weef
sels het doen, maar de meeste
gebruikers zoeken het in een com
binatie van deze twee. Dat de
echte wollen sok zich evenwel niet
van haar plaats laat verdringen,
is ook aan het licht gekomen.
De beha gelijke warmte en het
absorbtievermogen waren in dit
verband voor de kopers het be-
langrijksL
Radio hebben ze in alle gezin
nen. daar in Nederland. Maar te
levisie nog niemand Want het
riet raakt op. En dan kan er
zo'n kapitaal voor een kijkkastje
niet meer af. Wel een brommer
en een fiets. De kinderen gaan
dan ook allemaal met dc fiets
naar school Voor hen ia het iso-
lemcntsprobleem daarom wel zo
ongeveer upgelost. Duch die
oudjes, die nooit fietsen leerden
en geen geld hebben voor een
auto.... Voor hen is er eigenlijk
nog weinig veranderd, ondanks
dit straatweggetje naar De Wete
ring. dat onlangs in dienst kon
worden gesteld.
Dat straatweggetje schept ech
ter weer een nieuw probleem, om
dat de gemeenteraad van Steen
wijkerwold nu van mening is,
dat het armzalige klapbruggetje,
hetwelk al jaren de verbinding
vorm*, tussen de bewoners aan
beide zijden van de vaart, nu
verdwijnen kan. Want het is strikt
genomen niet meer nodig cn be
hoeft dringend vernieuwing, daar
anders ongelukken niet uitgeslo
ten mogen worden geacht. Maar
vernieuwen kost geld. Boven aan
dal bruggetje hangt een zwaar
blok beton, het contra-gewicht
om de loopplank op te halen, als
schuiten met koeien, of hooi moe
ten passeren. Maar al het hout
werk is verrotInderdaad."
zegt de gemecntearchitcct van
Steenwijkerwold. de heer Van den
Broek, die ons op onze tocht heeft
vergezeld, en zijn residentie heeft
in Tuk. dc grootste der negorijen
uit deze buurt. „Het is toch eigen
lijk niet verantwoord. Men zou
de mensen van gemeentewege la
ten verdrinken. De burgemeester
wil het ding dan ook opruimen.
Maar De Dood kan het moeilijk
missen. Trouwens zijn buren
evenmin. Lastige zaak. We zullen
het nog eens bekijken..."
Brandkasten
In elk geval heeft Nederland
nu eindelijk ook een paar brand
kasten gekregen. die tegen de
boerderijtjes werden getimmerd.
Ze zijn knalrood, net als de brie
venbus en bevatten een aantal me
ters slang en een straalpijp. In
geval van nood kan door aanslui
ting op de waterleiding thans
worden geblust. Voorheen was er
niets van dien aard. Hetgeen be
tekende. dat als er in één woning
brand zou uitbreken heel Neder
land van de kaart zou verdwijnen
Want in alle boerderijtjes zit
hooi en stro en tussen die boer
derijtjes staat hooi en stro. En
alles in Nederland, of hrt nu een
schuur of een hooimijt betreft,
is afgedekt met riet. Vraag dus
niet of het daar branden zou!
De ouderen maakten «Ich
daar herhaaldelijk zorgen
over. De jeugd natuurlijk niet.
Die gaat overdag in Schierwolde
of Blokzijl naar arhool en
'a avonds naar de Jongellngsvere-
niglng, de zangvereniging of de
„gym". „Wat weten die Jonge
knapen van vroeger", zegt De
Dood. „Ala er toen twee gingen
trouwen moesten ze In hun bruids-
tollet en zwarte pak eerat gaan
wandelen naar de Wetering, daar
op de stoomboot die ze naar
Steenwijk bracht. En vandaar
weer gaan lopen naar bet raad-
huls van Steenwijkerwold, dat In
Tuk te vinden I*
Zo praten wc nog een tijd voort
In Nfderland. Af en toe
rinkelt in de schunr een ketting
van een koe. die een pluk hooi
naar zich loehaalt. Maar dat la
dan ook alles wat er te horen
valt. En te zien is er ook niets,
als men daar al jaren woont..
