CHRISTELIJK
Kaal kerkelijk leven
kenmerkt Kopenhagen
LADY ISABELLA
Vrije pers heeft een
eigen taak
Een woord voor vandaag
Nieuwe leerstoel voor
de theologie
East Lynne
Ds. H. G. Groenewoud:
Niet partijdig maar wel
zelfstandig spreken
DE, overgang van 1958 naar
1959 heeft een groot aantal
kerkelijke kroniekschrijvers en
pteudo- kroniekschrijvers in de
pen doen ktimm.cn. Uit de veel
heid ran overzichten geven wij
ditmaal een artikel weer van ds.
H. G. Groenewoud in het „Her
vormd Weekblad de Gerefor
meerde Kerk", waarin hij zijn
verontrusting uitspreekt over
een bepaalde gang van zaken in
zijn kerk. Wij nemen juist dit
artikel over. niet omdat het meer
onze instemming zou hebben dan
andere soortgelijke artikelen,
maar qmdat het een aantal pro
blemen aan de orde stelt die
zeker in de loop wan dit jaar wel
besproken zullen worden.
TV/TEN kan, terugziende op 1958
iVl natuurlijk verschillende grote
feiten noemen. Zo kan men ook
wijzen op de synodale verklaring
inzake het belijden der kerk, die
wel zeer positief was en een gere
formeerd mens deugd doet. Ons
kan ook verheugen de grote mate
van beweeglijkheid der Hervorm
de Kerk. haar wil om in te gaan
op de vragen van deze tijd, haar
bereidheid zich te bewegen op zo
vele levensterreinen, ook het feit
dat ze allerlei arbeid van weten
schap. kunst en techniek in dienst
der kerk weet aan te wenden,
haar veelsoortige arbeid voor het
volk. Toch zijn er andere dingen
die bepalend zijn voor de kerk als
kerk, zonder welke de kerk
een maatschappelijke organisa-
Wat ons verontrust, is, in de
eerste plaats, het feit zelf, dat dit
besef niet duidelijk alles en allen
overheerst. Soms krijgt men wel
eens de indruk, dat de vreugde
over het feit dat de kerk in de
cultuur een rol speelt, zo groot is
»ij velen dat men hiermee de
zaak der kerk beslist acht, en
eigenlijk nog slechts matige be
langstelling heeft voor de kerk,
het wezen der kerk, haar eigen
lijke taak. de verkondiging van
het Woord.
Hiermee hangt samen dat een
hervormde geest, een hervormde
gedachtenwereld bezig is zich te
vormen, die men bezwaarlijk ge
reformeerd kan noemen. In plaats
van het beslist gereformeerde
komt een hervormd gemiddelde,
mede onder invloed van algemeen-
kerkelijke vorming en eenheids-
Ik kan wel verstaan dat men
hiertoe komt, we zijn in de Her
vormde Kerk gehouden de theolo
gische problemen, die met de gro
te verscheidenheid van denken sa
menhangen te doorworstelen.
Maar ons bezwaar is, dat men uit
gaat van een eenheid en deze een
heid als vaststaand en hervormd
proclameert, zonder dat men de
vraagstukken vanült het gerefor
meerd belijden doordenkt om tot
een nieuw antwoord te komen!
Het is deze geestesgesteldheid,
die ook onder orthodoxen verbreid
is, die maakte dat de vrijzinnigen
zich min of meer „genomen" voel
den toen de synode deze zomer de
verklaring naar aanleiding van de
discussie BuskesA. de Wilde uit
gaf. Het Is djt al te ^gemakkelijk
die
i heb-
vormd proclameert, waartegen we
bezwaar hebben. Zo gemakkelijk
gaat het niet.
Kerkorde functioneert
bedenkelijk
.•ijze waarop de
nieuwe kerkorde functioneert hoe
langer hoe meer bedenkelijk
wordt. Het gevaar is groot, dat
ten gevolge van de lijn van boven
naar beneden, de zg. mindere ver
gaderingen worden uitgehold.
Naar gereformeerd beginsel be
rust de verantwoordelijkheid voor
het gehele leven der kerk in de
eerste plaBts bij de mindere ver
gaderingen. Zij zijn de eigenlijke
werkvergaderingen, de krachtcen
tra van het kerkelijk leven.
Een meerdere vergadering mag
alleen datgene ter hand nemen,
wat een mindere niet kan afdoen.
Vandaar, dat de mindere verga
deringen veel vaker samenkomen
dan de meerdere. Dit is thans
omgekeerd. Het zwaartepunt valt
op de centrale organen.
Tegenover de doleantie, die te
eenzijdig de zelfstandigheid der
plaatselijke gemeente proclameer
de, hebben de confessionelen de
nadruk gelegd op de algemene
kerk. Thans Is het tijd ons af te
vragen of we niet geroepen zijn
te pleiten voor meer aandacht
voor de geestelijke zelfstandigheid
der plaatselijke genieenten cn de
eigen verantwoordelijkheid der
mindere vergaderingen.
Men versta ods goed: het gaat
om een ontwikkeling, en nog niet
meer dan dat, in een richting die
we bedenkelijk achten.
Maar omdat dit gevaar er is,
menen we, ons werk te moeten
voortzetten. Het nieuwe kerkelijk
leven in de Hervormde Kerk is in
wording. Er is ontwikkeling,
groei; maar er is, en het móet er
ook zijn, eveneens een strijd, die
het geestelijk, het kerkordelijk le
ven betreft.
We menen dat daarom juist de
vrije pers, de pers die niet gebon
den is aan het algemeen-hervorm
de. maar zich alleen aan de belij
denis der kerk en haar gerefor
meerde karakter wil oriënteren,
een taak heeft. Soms kan deze roe
ping leiden tot kritiek, misschien
op de algemene lijn, misschien op
een bijzonder feit. Voornamelijk
echter zien we onze roeping hier
in, dat we positief meewerken aan
de ontwikkeling van de geest, het
denken cn streven in de Hervorm
de Kerk in gereformeerde rich
ting. ook in die zin, dat we de
vragen van de dag vanuit dit ge
reformeerd beginsel bespreken.
Niet partijdig
spreken
OF wij dan menen, de gerefor
meerde waarheid in pacht te
hebben en het laatste en beslis
sende woord te kunnen spreken?
Volstrekt niet. Maar zou dit dan
wèl het monopolie van anderen
zouden wij niets te zeg-
re hervormde en dus vanuit het
hervormd beginsel mee te kunnen
spreken, en wel een woord dat
echt kerkelijk en niet partijdig is.
Zo gaan we het nieuwe jaar in,
In het besef van onze taak en on
ze verantwoordelijkheid, mede ten
aanzien van geheel het hervormd
kerkelijk leven.
We weten daarbij dat wij met
de gehele kerk onder het oordeel
Gods liggen en Zijn heerlijkheid
derven; maar daarbij troost en be
moedigt ons de zekerheid dat we
van Zijn genade leven en dat
Christus voortgaat Zijn gemeente
te vergaderen ook in het nieuwe
jaar, zoals Hij dat, in de loop der
door menselijke zwak-
'v\ J
Op iveg naar conferentie Europese kerken
Nxborg noodt
kerken tot
nader contact
We hebben gedachtig aan het ver
haaltje inderdaad kunnen constate
ren dat het zo ook is, al hebben we
niet voor het stenen beeld geknield.
Van ver af, en van dicht bij of van
op zij kan men zich aan de indruk
van dit beeld onttrekken. De handen
zijn naar beneden uitgestrekt zodat
men inderdaad zou moeten knielen.
Overigens is het beeld te veel karak
teristiek voor de tijd waarin het ge
maakt werd. Toen domineerde het ge
voelsleven.
We waren, na het zien van al deze beel
den, dankbaar dat, waar Calvijn de
reformatie heeft beïnvloed, de beelden
uit de kerkgebouwen zijn verdwenen.
Als preken van leken deugen ze niet,
omdat zij ook beelden van hun tijd
zijn. In de preek ontmoeten we Chris
tus telkens weer anders. Hoe zou men
dat kunnen afbeelden; Zijn heerlijk
heid, Zijn ontferming, Zijn toorn er
Zijn humor?
Wij zijn op weg naar de tweede con
ferentie voor Europese kerken waar on
geveer 120 afgevaardigden worden i
aanvangsuur van de conferen
tie moesten we reeds op zaterdag
in Kopenhagen zijn. Dit gaf ons
een prachtige gelegenheid om ken
nis te maken met het godsdien
stige leven van de Denen. Zondag
morgen waren wij in een gerefor
meerde kerk, waar een Duitse
dienst werd gehouden. Het was
een sober kerkgebouw, erg mas-j wacht, rit Estland, Pofen, Tsjechosiowa-
sief, maar de versieringen.
het eerst vertegenwoordigd zijn. Dit kan
een nieuw hoofdstuk worden in de ge
schiedenis van het kerkelijk leven. De-
conferentie gaat nl. niet van de We
reldraad van Kerken uit ook al zijn er
verschillende kerken uit de Raad bij be
trokken. We hopen tot nauwer onderling
contact te komen.
Beroepingswerk
aan Lutherse kerken zo rijk zijn,
ontbraken er niet.
We vonden er in het geheel achttien
aanwezigen waaronder drie Nederlan
ders. Een van hen bleek een oud cate
chisant van ds. Kunst te zijn die tijde
lijk in Kopenhagen werkzaam is. Iedere
week worden er in de gereformeerde
kerk diensten in het Frans en Duits ge
houden. Zij dankt haar ontstaan aan een
vorstelijk huwelijk. Een koning trouwde
een Duitse dame en zij bracht haar hof
houding mee. Een andere factor was de
herroeping van het Edict van Nantes in
1685, die een stroom van Hugenoteh naar
Kopenhagen bracht. De kerk staat er als
een monument van godsvrucht in de his
torie.
In de loop van de middag hebben
we een dienst bijgewoond in één van
de beroemdste moderne kerken van
de stad. Deze Lutherse kerk staat in
een buitenwijk en heeft een „orgel
front" van heel kleine, gele steen
tjes. Van 1921 tot 1940 werd aan de
ze kerk, die 2000 zitplaatsen bevat,
gebouwd.
We hoorden van de koster dat er
's morgens 200 mensen in de dienst aan
wezig waren geweest, 's Middags waren
er ongeveer 30. Er was eerst een doop-
bediening en de doopouders vertrokken
onmiddellijk na de plechtigheid met
geveer de helft van de aanwezigen. De
dienst werd geleid door een jong pre
dikant. Na de preek volgde het avond
maal waaraan vier mensen deelnamen.
Ter opluistering
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Uitwijk (N.-Br.>: Vic. A.
Berlicum (Fr.); voor Wyk bij
Bleskens-
Westra
Heusden: J. C. Schuurman
graaf.
GEREF. KERKEN
Aangenomen naar 's-Gravenhage-Moer-
wijk (2e pred.pl.): D. Bouwknegt te
Wolfaartsdijk. die bedankte voor Appin-
gedam (vac. A. J. Janssens).
GEREF. KERKEN (Vrijgemaakt)
Aangenomen naar Avereest-Dedems-
vaart: H. Pool, kand te Zeist.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt voor Moerkapelle: A. F. Hon-
koop te Goes.
Aanval op China
van Poolse
priesters
i ook i
vier stemmen.
Kerkelijke goederen
te Gouda
De zaak van de kerkelijke goederen
/an de Gereformeerde Gemeente te
Gouda, die op de rol van het Haagse
gerechtshof stond, is aangehouden tot
vrijdag 16 jan. a.s.
In mei 1957 werd in Liselund
de eerste conferentie van Euro
pese kerken gehouden, waar op
verzoeken van het moderamen
van de synode van de Gerefor
meerde Kerken in Nederland
twee waarnemers aanwezig wa
ren. Vandaag begint de tweede
conferentie die dit maal door
dr. P. G. Kunst en drs. E. de
Jong wordt bijgewoond. De ge
reformeerde predikant uit Win
terswijk drs. De Jong schreef
ons zijn indrukken die hij dit
weekend opdeed in Kopenhagen.
Kent ge zo iemand? Een man of een vrouw die in heel zijn
of haar doen en laten als het ware de versregel in beeld
brengt: „Wat de toekomst brengen moge, ons geleidt des
Heren hand!" Geen vroompraters of doetjes en zeker geen
fatalisten mensen die beslist niet uit de weg gaan voor de
werkelijkheid van het leven, maar van wie het haast lijkt of
ze er boven staan. Boven de zorgen en moeiten en het leed
van het alledaagse leven. Of een onzichtbare hand hen altijd
weer uittilt boven het levensgewoel uit. Of ze ergens een
rustpunt hebben, dat een ander niet heeft. Kent ge deze
mensen? En maken ze u jaloers?
Want weet ge: dat is geloof. Het is deze vaste zekerheid:
„Hetzij dat wij leven, hetzij dat wij sterven, wij zijn des
Heren!" En als ge aan het sterfbed staat van zulke mensen,
dan hebt ge soms het gevoel, dat blijdschap daar eerder past
dan droefheid. Omdat die stervende wéét, dat nu voor hem
of voor haar het leven-in-heerlijkheid gaat beginnen. Niet
hoopt wéét!
Ja, jaloers kunnen we soms zijn op deze mensen. Maar waar
om toch? Waarom zijn wij niet zo? Waarom bent niet zo?
God steekt Zijn Vaderhand uit naar ons allen, naar u en naar
mij. En we behoeven niets anders te doen dan onze hand daar
in te leggenGeeft u dat moeite?
AANVULLING EN VERRIJKING
Conferenties
Kerk en Wereld
Op 31 januari en 1 februari wordt in
het Eijkmanhuis te Driebergen de j,
lijkse conferentie voor academici ge
houden die als thema heeft gekregen:
,De kerk op weg naar volwassenheid."
Spreken zullen o.a. ds. M. A. Krop en
ds. W. P. ten Kate.
Op het eerste volle weekend van fe
bruari zal er een conferentie worden be
legd onder het thema „Honderd jaai
na Darwin." Spreken zullen prof. dr.
A. de Froe, over „De ontwikkeling van
de evolutiegedachte sedert Darwin. Fei
ten en conclusies" en dr. J. M. van
Veen over „De evolutieleer als ideolo
gie." Verder zal er een forumgesprek
worden gehouden over „De historiciteit
van schepping en zondeval in het licht
van het nieuwste onderzoek."
Leeft Kierkegaard nog?
We kunnen niet zeggen dat het kerke
lijk leven, voor zover wij dat hebben
kunnen zien ons erg bekoord heeft. Je
voelt het weer echt als „genade" dat
in Nederland Christus op andere wij-
mogen dienen. Maar we kregen ook
het besef: Moeten de kerken met veel
contact met elkaar hebben, al of
niet via de Wereldraad om elkaar te
Kopenhagen was voor ons de stad van
Kierkegaard en Kaj Munk. De eerste
kreeg vooral buiten Denemarken grote
bekendheid. Hij was een critische geest,
die getoornd heeft tegen de verintellec-
tualisering van de bijbelse boodschap.
Zo kwam hij in conflict met de kerk en
moest zonder het Avondmaal te mogen
gebruiken sterven nochtans getroost
door Gods genade. Wij hebben zijn
standbeeld gezien in de tuin van de ko
ninklijke bibliotheek. Jong, wat zwaar
moedig, staat hij daar afgebeeld met in
zijn hand een vederen pen. Hij wordt
in een stenen beeld geëerd, maar 2
zijn geest nog leven in Denemarken
Beelden preken
de felste aanvallen op het Chinese de Onze Lieve Vrouwekerk staat ook
communistische regiem, die ooit achter het beroemde beeld van Thorvaldson:
het ijzeren gordijn in het openbaar wer- Jezus met de armen uitgebreid
Benoemingen aan de V.U.
Dr. Van den Berg
gaat ethiek
doceren
De hoogleraren dr. G. C. Ber-
kouwer en dr. R. Schippers aan de
Vrije Universiteit te Amsterdam
krijgen assistentie. Voor het on
derwijs in de encyclopaedie der
godgeleerdheid, de symboliek, de
apolegetiek en de godsdienstfilo
sofie, vakken die tot nu toe door
£rof. Berkouwer werden onder
wezen, werd dr. G. E. Meuleman
benoemd tot gewoon hoogleraar.
gehoord.
Tijdens een der diensten heeft pater
Azoyzy Niedziela in de kruiskerk, ver
klaard dat „China is afgesneden van de
christelijke wereld. De katholieken wor
den daar vervolgd. Geen enkele rooms
katholieke bisschop bekleedt daar zijn
ambt, alle priesters zijn uit hun ambt
ontheven en velen hunner zijn in de ge
vangenis geworpen".
De priester verklaarde in de volge
pakte kerk. dat „de enige manier waar
op wij kunnen helpen is
bidden. Het is de plicht vs
dit te doen, zoveel te met
Polen enkele jaren geleden
alle Polen
omdat wij
een soort-
meer te-
daaronder de woorden uit Mattheus
11:28 „Komt tot Mij, allen die
vermoeid en belast zijt
Ik dacht aan het bekende verhaaltje,
dat het altijd in een preek schijnt te
„doen". Een bezoeker wilde onder de
Indruk komen van het beeld. Eerst
stond hij bij de ingang van de kerk,
later dichter bij het beeld, maar het
zei hem niets. Toen probeerde hij het
op de galerij, maar weer ontging de
schoonheid van het beeld hem. De
koster zag dat de man teleurgesteld
wilde weggaan en tikte hem op de
schouder en zei: ,.U moet knielen".
Toen kwam hij onder het diepe besef
van de ontferming van de Heiland en
voelde hij hoe Christus Zijn handen
naar hem uitstrekte.
Dr. G. E. MEULEMAN
.van Aix en Provence naar
de V.U
103
bediende^if°hebhYar* ir^de grijze conversatieka-
Zsknk? VÏ..? fcrs;
wel helemaal de verkeerde weg was opgegaan. ïjdel
BlS Het ^sDÜt me. Afy. maar ik kan je geen hand
geven. Hoe kom je hier eigenlijk?" zei ze ten slofte-
Kijk eens", antwoordde deze. haar meieen van
repliek dienende maar toch gemoedelijk van toon.
zoals ze altijd tegen haar halfzuster gesproken had.
Kijk eens, als' je zo uit de hoogte gaat doen. dan
had ik net zo goed thuis kunnen blijven. Het kan
geen kwaad. hoor. als je me een hand geeft, ik bijt
"'^Er wordt hier anders niet zo erg best over je
gesproken", /ei Joyce, bijna droevig. „Waar is Ri-
ChAfv sctiifdde haar lokken. „Waar is wie?"
Richard Hare. ik ben toch duidelijk genoeg.
"Hoe zou ik dat weten. Ik begrijp niet. dat je
zii'Ti naam tegenover mij durft noemen. Je zou me
net zo goed kunnen vragen waar Magere Hem is.
Dan heb je Richard Hare dus verlaten" Hoe
lang ts dat al geleden?"
Verlaten?" Er trilde Iets om Afys lippen dat
er op wees, dat er een uitbarsting zou volgen. „Ik
begrijp je niet, misschien wil je me dat eens uit-
'•riETi. dan niet naar Richard gegaan, toen jc
West Lvnnc verliet" Ben je 1 let met hem mee
*C8Nou moet Je eens goed luisteren, kindje! Dt heb
heel wat meegemaakt en kan ook heel wat verdra
gen Maar er zijn grenzen. En wat ie me nou zegt
verdraag ik niet Hoor Je" Ik heb die hele Richard
Hare niet weer gezien sedert die verschrikkelijke
avond. Ik wou dat ik hem zag. dan bracht ik hem
zo aan."
van
door ANN LUDLOW
Joyce zweeg. Ze had altijd gedacht, dat Afy bij
hem "was en ze moest aan de gedachte wennen, dat
ze zich had vergist. Toen vroeg ze het nog een
keer, om zeker te weten dat het waar was. Maar
Afy kon zich nauwelijks beheersen alleen bij de ge
dachte al. dat het hele dorp had gedacht dat ze
met Richard Hare was Ze was net zolief met een
gescalpeerde Indiaan.
Het gesprek ging verder over juffrouw Carlyle.
Afy was blij dat ze niet thuis was. Juffrouw Car
lyle en zij, dat was vuur en water, zei ze. Het
bleek dat Afy niet meer bij de mevrouw was,
waar ze uit de Bijbel moest lezen. Ze was een tijd
geleden bij lady Mount Severn gekomen. Ze wilde
daar niet lang meer blijven, want de lady was
Verder hebben de directeuren van
de V.U. dr. J. van den Berg uit
Zutphen benoemd tot lector in de
ethiek,
Dr. Meuleman werd in 1925 te Smilde
geboren. In 1947 legde hij aan de theo
logische Hogeschool te Kampen het
didaatsexamen af en deed in 1948 aa
V.U. zijn doctoraal examen. Drie jaar
later promoveerde hij daar op een proef
schrift getiteld: „De ontwikkeling van
het dogma in de rooms katholieke theolo
gie." Zowel zijn examens als zijn promotie
verwierven steeds het preadicaat
Voor zijn r.k. proefschrift wilde prof.
Meuleman gebruik maken van het werk
van F. A. Staudemaier „Gelst der Offen-
barung" en zocht naarstig naar dit werk
in de kloosterbibliotheken en vroeg het
zelfs aan bij de Centrale voor biblio
theken in Den Haag. Tijdens de pro
motie deelde prof. dr. D. Nauta mef
dat het boek zich bevond in de biblio
theek van de V.U.
Prof. Meuleman heeft dus vaker
gezocht om bij de V.U. te eindigen. Sinds
1954 was hij nl. als docent verbonden
aan de Faculté Libre de Theologie Pro
testante te Aix en Provence. Van zijn
hand verschenen verschillende publicaties
waarvan vele in de Franse taal. Hij
33 jaar oud.
Lector in de ethiek
Dr. J. van den Berg, de predikant
van de gereformeerde kerk te Zutphen
werd onlangs benoemd tot docent aan
het zendingsseminarie te Baarn. Deze
nieuwe lector, die Rotterdammer van
geboorte is, studeerde te Kampen en
Edinburgh en promoveerde aan de
Academie van de Calvijnstichting. Hij
was de derde doctor van deze stichting.
Tot nu toe wijdde dr. Van den Berg
zich vrijwel geheel aan zendingsvraag
stukken en promoveerde op een proef
schrift getiteld „Constrained by Jesus'
Love". Ook hij promoveerde cum laude.
Prof. dr. J. H. Bavinck noemde zijn
proefschrift: Kerkgeschiedenis geschreven
van binnenuit. Ongetwijfeld zal zijn
belangstelling voor zendingsproblemen
zijn studie van de ethiek beïnvloeden en
voor hem een stimulans zijn om de prac-
tische aspecten van dit vaak puur acade
mische vak te belichten.
Dr. Van den Berg is bekend door zijn
werk voor het Zendingswetenschappelijk
verband en de Vereniging van predikan
ten bij de Gereformeerde Kerken. Hi:
verzorgde onder meer de rubriek „Kro
niek buitenland" in het tijdschrift „Uit
zicht" en publiceerde artikelen in ver
schillende andere bladen Hij is 36 jaai
M™,
i de politiek wel, dat zal blijven
zij een bij uitstek mannelijke Wat de onderscheidene politieke
op het terrein der politiek
dan voorheen bij de poli- van haar candidatenlijst, een sterk
tiek zijn betrokken. Komt dat omdat overwegend mannelijk beeld,
zij het kiesrecht hebben gekregen, In deze situatie behoeft het dan
zowel het actieve als het passieve? ook nauwelijks op te vallen dat het
Het komt, dunkt ons, veel meer om- bestuur van de A.R. Partij, hoezeer
Er is, zegt men wel, met betrek- mer heeft opengesteld, niettemin op
king tot de vrouw en de politiek een de huidige advieslijst geen vrouw
zeker integratieproces aan de gang. heeft geplaatst. Een miskenning van
tiek en In een erkenning van de zij- Die belangstelling van de vrouw
stelling ook tot werkelijkheid te ma- werp dat zelfs verdiende het voor
ken. werp uit te maken van een weten-
Wij menen dat de belangstelling schappelijke studie. Welnu, deze
van de vrouw voor de politiek toe- studie is onlangs van de pers ge
juiching verdient. Zoals miskenning komen.
van deze belangstelling kan leiden wle zlch voor het onderwerp In-
tot armoede en verschraling van de teresseert, raden wij gaarne aan
politiek, zo kan erkenning van en te- kennis te nemen van het boek ,,De
gemoetkoming óan deze belangstel- vrouw in de Nederlandse politiek"
ij„;i.!„
ling leiden tot verrijking
geschreven door dr. Jacqueline C.
de man, kan hier van waarde zijn. boek verkrijgbaar (uitgave van Van
Samen toch vormen zij de mens. Gorcum Comp. N.V.).
God heeft de mens man èn vrouw Deze draagster van een vrijwel
gemaakt. Van de andere geaard- klassieke naam In de politiek heeft
heid van de vrouw kan ook op de jjj haar boek een onderzoek inge-
politiek een betekenisvolle wissel
werking en aanvulling uitgaan.
Ware die andere geaardheid
steld naar de betrekkingen tussen
de vrouw en de politiek, en de ge
gevens welke zij heeft verzameld
niet, dan zou men kunnen stellen, zijn belangwekkend, en evenzeer
dat belangstelling van de man voor trouwens de overwegingen waartoe
de politiek wel voldoende was. De zij de schrijfster aanleiding hebben
man zou dan immers geacht kunnen gegeven.
worden, in zijn politieke belang- Men mag, dunkt ons, vooral ook in
stelling ook de vrouw te vertegen- het moeilijke politieke tijdsgewricht
woordigen. Bij de andere geaard- waarin wij ons bevinden, de hoop
held van de vrouw zal hij daartoe koesteren op een voortgezette be-
maar zeer betrekkelijk in staat langstelling van de vrouw voor de
jj. politiek. Zelfs wanneer, naar te
Houdt dit in, dat de vrouw in ge- verwachten valt, deze ook in de toe-
lijke mate als de man aan de poli- komst naar huiten minder van zich
tiek heeft deel te nemen? Wij weten zal doen blijken dan die van de
beter. Er zijn voor de hand liggen- man, mag men er zeker voor de
de oorzaken die met zich brengen politiek in zien een nuttige aanvul-
dat de belangstelling van de vrouw ling en dus tevens een welkome
voor de politiek veruit de mindere verrijking.
IN MEMORIAM GERRETSON
^JA HET heengaan van professor zich een ererecht en een ereplicht
Gerretson heeft een zijner, hem heeft gerekend, een bijeenkomst te
het meest toegewijde, leerlingen, beleggen ter herdenking van haar
drs. Puchinger, in ons blad te zij- vereerde voorganger en leermees-
ner nagedachtenis een drietal arti- ter.
kelen geschreven die, naar ons ge- De bij die gelegenheid uitgesproken
bleken is, niet hebben nagelaten in redevoeringen zijn thans in druk
wijde kring een diepe indruk te ma- verschenen (bij Boekhandel H. de
het anders te ver_ yroede te Utrecht), te weten die
„Was je daar bij
„Ik heb het in ieder geval gehoord", knikte Afyl
veelbetekenend, „net zoveel gehoord als ik wilde."
..Dan heb je natuurlijk aan de deur staan luis- i
„Ik vond het interessant dat alles te horen en als,
ik eenmaal zoiets in mijn hoofd heb, dan laat ik;
me niet door kleine obstakels weerhouden. Vertel'
eens wat over lady Isabella."
Joyce schudde haar hoofd. „Er is met zoveel te
vertellen. Ze was een van de liefste mevrouwen
die ik ooit gekend heb
ik hoor het al", viel Afy haar onverschillig
te..'
Toen deze storm wat bedaard was. bleek dat Afy
in betrekking was als gezelschapsdame. Ze moest
zelfs 's avonds en 's morgens uit de bijbel lezen
„Wat ben ik daar blij om!" zei Joyce. „En ik eigen hoofd téruj
hoop, dat je er ook iets aan moogt hebben."
„Vast en zeker!" was het antwoord, maar het sar
casme van die opmerking ontging Joyce.
Afy vertelde verder, dat ze nooit iets om Richard
Hare had gegeven, ze noemde hem „halfzacht".
„Heeft niemand hem ooit weergezien?" vroeg ze.
„Nee, de mensen zeggen, dat hij m Australië
zit of ergens anders in een ver land
„Net een plaats voor hem. Hoe verder af hoe
beter. Als hij ooit weer terugkomt, dan hoop ik dat
hij zijn verdiende loon krijgt. Ik ga vast kijken
als hij terechtgesteld wordt."
Adder nogal liefst! Je noemt zeker geen
„Lord Mount Severn in ieder geval niet'
woordde Joyce kwaad.
„Dat had ik je ook kunnen vertellen. Hij geeft
zijn vrouw er zelfs de schuld van voor een deel
Sir Francis is haar neef, weet je. Was ze knap.
(Wordt vervolgd)
wachten bij zulk een schildering
zulk een persoonlijkheid.
Want een persoonlijkheid is Gerret-
dr. J. W. Meijer Ranneft over
Gerretson en de staatkunde, die van
prof. dr. W. A. P. Smit
geweest, even boeiend als veel- dichter Gerretson: Geerten Gos-
zijdig: strijdbaar en teder, prikke- saert, en die van drs. Puchinger
lend en inspirerend, en geen won- over Gerretson als leermeester,
der dat juist ook in de wereld der Prof. mr. P. S. Gerbrandy heeft
studenten velen door zijn sterven bij de uitgave van deze redevoerin-
diep in het hart zijn gegrepen. Want gen een voorwoord geschreven dat
toen kwamen eerst met recht alle prachtig is
herinneringen op, die tot weemoedi- streeks ontsproten 1
ge dankbaarheid moesten stemmen, wogen gemoed.
Professor Gerretson is, van 1930 tot Wij hopen dat velen deze uitgave
zijn heengaan, erelid geweest van zullen willen kopen. Het zal een be
de Utrechtse afdeling der Societas scheiden eerbetoon zijn aan deze
Studiosorum Reformatorum, en het grote dode; het zal tegelijk een zin-
is deze afdeling ook geweest die het volle verrijking zijn van hun leven.
LEESSTOF VOOR HONGAREN
jQENKEN wij nog wel eens aan de veel wordt gedaan voor de uitgewe-
Hongaren? Hoe lang lijkt het, ken rooms-katholieke Hongaren en
in de haastige tijd waarin wij le- dat de invloed van dit werk zich bo
ven, alweer geleden, sinds over hen vendien reeds begint uit te strekken
de Sowjetrussen hun bruut geweld naar die uitgeweken Hongaren die
gingen oefenen. Honderdduizend niet rooms-katholiek zijn, óók naar
Hongaren verlieten huis en haard de protestanten onder hen. Alleen al
om in de landen van West-Europa voor de rooms-katholieke Hongaren
de vrijheid te zoeken die hun in in Nederland is er een blad, waar-
eigen land onthouden werd. in reeds bijdragen zijn geplaatst
Van deze honderdduizend is, geheel van de aartsbisschop en van onze
overeenkomstig de kerkelijke kaart minister Klompé.
van het Hongaarse land, het over- De Hongaarse predikanten staat nu
wegend gedeelte rooms-katholiek. voor ogen een blad, bestemd voor
Naar schatting echter zijn dertigdui- hun protestantse landgenoten in de
zend protestant. Deze mensen leven vrije landen van West-Europa, een
metterdaad in de diaspora, in de maandblad, waarvoor zij reeds een
verstrooiing. Voor de christen geen mooie naam hebben bedacht: de
onbekend begrip en ook geen onbe- Hongaarse naam „Eklézsia", voor
kende situatie. Intussen wel een si- ons overigens ook nog wel verstaan-
tuatie die voorziening vereist. baar.
Hoog op de lijst der behoeften staat Om voor de hand liggende redenen
dan wel de geestelijke verzorging, betonen wij enige spaarzaamheid
Het is over die geestelijke verzor- met het aanbevelen van acties. Dit-
ging dat zich in het bijzonder be- maal is een uitzondering zeker ge
zorgd maken de Hongaarse predi- wettigd; welnu, dan vermelden wij
kanten, werkzaam in de vrije lan- dat wie dit noodzakelijke werk steu-
den waar hun Hongaarse landgeno-
wil zulks kan doen door een bij-
toevlucht hebben gezochl drage op gironummer 3675 te
daan kan worden, en wat er in de sinds tien jaar in
1 rooms-katholieke kant reeds dergaan.
