Jltcutue GTditranl Russische raket op weg naar de maan Planeet III de vroegte Zal in morgen landen? Brit waagt leven om bom te verwijderen Castro's troepen trekken stad Havanna binnen de Snelheid groter dan ooit - Helft van afstand al afgelegd Vijfde poging in vijf maanden Vakopleiding aanpassen aan automatisering Onderscheiding voor humorist Adenauer Straaljager brandend kwekerij gestort op Prinses Irene vertrokken coupon verkoop ZATERDAG 3 JANUARI 1939 ADVERTENTIES: J 0.20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58938 CURISTELIJK-ISATIOISAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken „Stantvastlcti is abtbltota myn bert in Icyfjcnspotf »grin-ndcrtig»lr jaargang no. 11454 Invloed van NIEUWE machten Zie pagina 7 Nasser maakt schoon schip T^IJF POGINGEN zyn voor zover bekend gedaan om een raket naar de maan te zenden. Vier Amerikaanse experimenten mislukten. Over bet Russische verk?ert men thans nog in het onzekere. 17 augustus: Amcrika's eerste maanraket gaat de lucht in, vliegt 77 seconden en ontploft vermoedelijk door een hapering in de brandstofaanvoer. II oktober: de tweede Amerikaanse poging, nu met de „Pionier-I", brengt een raketdeel tot op een derde van de afstand aardemaan, doch het keert vandaar naar de aarde terug. 8 november: de Pionier-II wordt gelanceerd, maar bereikt een hoogte van „slechts" 1600 meter. 6 december: de derde Pionier gaat in Cape Canaveral van start, volgt praktisch het voorbeeld van de eerste Pionier en mislukt dus ook. 2 januari 1959: een Russische raket naar de maan, een totaal gewicht van 1833 kilogram, een nnttig gewicht groter dan een der Amerikaanse raketten, volgens de laatste gegevens reeds aanzienlek verder op weg dan z(jn voor gangers. ADVIES VAN SOC.-ECON. RAAD landse bedrijfsleven zodanig, dat het nodig is geleidelijk wijzigingen tot stand te brengen in het bestaande sy steem van de technische beroepsop leiding. Het besef hiervan heeft in verscheidene licharhen reeds geleid tot de verzorging van bijzondere oplei dingen, hetzij als nieuwe, hetzij als wijzigingen in bestaande. Dit is een der conclusies van de com missie voor vakopleidingsaangelegenhe den van de Sociaal-economische raad in haar aan de minister van economische za ken uitgebracht advies over de vraag welke maatregelen zouden moeten wor den getroffen om de 'opleiding tijdig en op de juiste wijze aan te passen aan de eisen die de versnelde technische ontwik keling, in casu de automatisering, stelt. Prof. H. W. Lambers is voorzitter van deze commissie; het advies is voorbereid door een subcommissie onder voorzitter schap van prof. dr. D. Dresden. De commissie is voorts tot de conclusie gekomen dat wat de elektronica als ele ment in de automatisering betreft, op korter termijn herziening nodig is dan voor de automatisering in het algemeen geldt. De commissie meent dat ten aai van de inhoud van het onderwijs principieel onderscheid dient te worden gemaakt tussen de technische schooloplei ding en de bedrijfsopleiding. In de tech nische schoolopleiding zal haars inziens de nadruk moeten worden gelegd op de algemene aspecten van het onderwij: het bijzonder moet aandacht worden ge schonken aan de algemene, gemeenschap pelijke elementen van de uiteenlopende specialiteiten. De daarbij verworven ken nis moet in deze opleiding door het han teren ervan vooral tot geestelijk eigen dom worden van de leerlingen. In de bedrijfsopleiding, aldus de com missie, worde de leerling op de basis die de schoolopleiding hem heeft verschaft, gespecialiseerd in de arbeid, die hij in dat bedrijf eenmaal als volwaardige werkkracht zal verrichten. EEN MACHTIGE RUSSISCHE RAKET - gisteren gelanceerd - raast voort op weg naar de maan. Om tien uur Nederlandse tijd vanmorgen bereikte zij een hoogte van 200.000 kilometer en was daarmee de helft van de afstand aarde-maan reeds voorbij. Wanneer alles volgens plan blijft verlopen, komt de raket, die de naam Planeet-III heeft gekregen, morgenochtend om vijf uur Nederlandse tijd in de omgeving van de maan aan. Het laatste deel, dat de planeet moet be reiken, of mogelijk in een baan om de maan moet komen, voert een vaan tje mee met het opschrift „U.S.S.R.-1959". In het technische beroepsonderwijs aar de mening van de commissie p iair van belang dat de leerling heeft ren denken, problemen heeft leren ana l.vseren en begrip heeft verkregen vooi de grondslagen der techniek. Uiteraard aldus de commissie, is denken zonder object niet mogelijk. De keuze der objec- en in de betrokken vakrichting worde ooral bepaald door het niveau van de opleiding commissie is verder van mening dat de leraren bij het technisch onderwijs voortdurend zullen moeten trachten uit de zich ontwikkelende techniek met haar vergaande specialisatie de gemeenschap pelijke elementen te vinden, die voor een zich wijzigende basisopleiding nodig zijn Anderzijds moet het bedrijfsleven voort durend het onderwijs op de hoogte stel- an zijn inzichten omtrent de toekom stige aan de verschillende beroepsbeoefe naren te stellen eisen en de hoedanigheid van de opleidingen op de verschillende niveaus. Het is voor het eerst in de geschiedenis dat een raket de snelheid heeft studeren bereikt die nodig is om een interplanetaire reis mogelijk te maken. Volgens radio-Moskou heeft de Planeet-III een snelheid van 11,2 kilometer per seconde bereikt en dit is ruim voldoende. Dc Russische geleerden zijn bijzonder enthousiast, aangezien het projectiel voor zover men kon nagaan is gelanceerd niet een uiterste zuiverheid. Pers en radio in Rusland waren vanmorgen vol van het eerste succes op de Planeet. Radio-Moskou maakte zelfs bekend dat de Russische ge leerden hebben besloten voorberei dingen te treffen om een expeditie naar de maan te zenden, die daar een observatorium moet vestigen en te vens een tussenbasis voor een toe komstige ruimtevlucht. Westelijke geleerden achten deze laatste plan nen voorlopig echter slechts van pro pagandistische betekenis. Mr. Van Dam in S.E.R. de Sociaal-econo mische raad heeft bekendgemaakt dat vervulling van d" vacature, ontstaan door de benoeming van drs. J. W. de Pow to lid van de Raad van State, door het Ver bond van protestants-christelijke werk gevers in Nederland tot plaatsvervangend lid van de Sociaal-economische raad benoemd mr. G. C. van Dam (plaatsver vanger voor A. Borst Pzn). BONN, zaterdagochtend Bondskanselier Adenauer, de drager van talloze binnen- en buitenlandse on derscheidingen, heejt nu een ridderorde gekregen, die hem ongetwijfeld veel ple zier zal doen. Het is de „orde tegen de dierlijke ernst" die de Akense carnaval vereniging elk jaar uitreikt als blijk van erkentelijkheid voor humor en menselijk begrip in het ambtelijk leven. Of Adenauer de onderscheiding per soonlijk in ontvangst komt nemen tijdens de plechtige zitting van de vereniging op 25 januari is nog niet bekend Evenmin ts duidelijk voor welk mopje of kernachtige uitspraak de als humorist bekend staande kanselier onderscheiden is. Mogelijk is het een van zijn laatste uitlatingen in het Westduitse parlement, waar hjj zich als volgt verdedigde: „Ik ben geen politicus uit hartstocht, maar uit nood. Ik zou liever tuinier zijn gebleven. Overigens heeft men voor beide beroepen geduld Israël zal zich gedwongen zien Ameri kaanse steun te vragen in verband met de droogte van de laatste twee jaren. pEN ENGELSE officier zal op 6 ja- nuari zijn leven wagen om een bom van meer dan vijfduizend kilo. die in de oorlog boven Duitsland is afgeworpen, maar niet is ontploft, te demonteren. De bom ligt in het z.g Sorpe-bassin bij de Möhnedam. die In 1944 doelwit was van een spectacu laire Engelse bomaanval. Het bassin ligt in het dorpje Langenstem, waar van de bewoners maandag een dag voor de demontagepoging zullen worden geëvacueerd. De officier, die de moedige demontage poging zal wagen, is de 38-jarige kapi tein-vlieger J Waters. Hij neemt zich voor de z.g. schokhuizen uit de blind ganger te halen, om daarmee te vooi komen, dat men in Langenstein zal wor den getroffen door een explosie, die bij kans aan een aardbeving gelijk zal zijn De bom is afgeworpen in de nacht van 4 op 5 oktober 1944 toen onder leiding van de beroemde oorlogsvlieger Guy Gibson een aanval op de stuwdammen werd ondernomen. Kapitein Waters heeft de bom reeds onderzocht. Dit was mogelijk doordat het bassin bassin van de Sorpe had i leeglopen om herstelwerkzaamhe- te verrichten Men ontdekte toen de Duitse deskundigen durfden berging niet san. maar de Engelse vlie ger bleek bereid het griezelige karwe e vervullen. FRANSE SOCIALISTEN NIET IN REGERING De Franse socialisten hebben geweigerd iting te nemen in het komende ni< kabinet. Nadat De Gaulle op 8 januari het residentschap zal aanvaarden moe en premier aanwijzen. Men verwacht, dat dit de huidige minister van justit e Michel Debré zal zijn. Naar onafhankelijkheid voor Belgische Congo In voorbereiding is een Belgische ver klaring over de toekomst van de Congo Men verwacht, dat hierin zal worden ge- .prokij over de toekomstige onathankelijk- leid. Ook meent men, dat iets zal worden jezegd over verbetering van de arbeids voorwaarden der Afrikaanse ambtenaren. Hoeveel trappen de raket heeft, is niet bekendgemaakt. Radio-Moskou zei van morgen dat Russische geleerden een uit „vele trappen" bestaande raket hebben geconstrueerd, die een grote snelheid zou kunnen krijgen. Deze raket had ccn ge wicht van iets meer dan 1833 kilogram een nuttige ballast van 361,3 kilo Volgens de Russische radio werd dc lan ding verricht ter gelegenheid van het 21ste congres der Russische communis tische partij. De plaats waar de raket werd gelan ceerd is zoals gewoci,lijk niet bekendge maakt. Zij vloog in 'oostelijke richting de Sowjetunie, passeerde vannacht de Hawaii-eilanden en later Sumatra. Op dat moment was een hoogte van 110.000 kilomgtcr bereikt. De Planeet-111 heeft onder andere in strumenten aan boord voor he' bepalen het magnetische veld van de maan. het ontdekken van de radio-activiteit op ïaan, het bestuderen van de inten siteit van de kosmische straling, het be- ,-an de verdeling van zw kernen in de kosmische straling, van gasbestanddelen der interplanetaire ms rie, van de atoomstraling van de zon van meteoordeeltjes. Een bijzonderheid Is bovendien dc raket een instrument aan boord heeft voo vormen van een natriumwolk. In het renbeeld Maagd is die wolk vanmorgen uitgestoten en vertoonde zich als eer kunstmatige komeet, die het de Russfschi geleerden mogelijk maakte bepaaldi metingen te doen. Verschillende radio-stations hebben vandaag de afwisselend korte en lange radiosignalen opgevangen dde de rakel uitzendt. In de derde trap bevinden zich drie zenders. De eerste zendt uit op 19.997 en 19.995 megahertz, de tweede op 19.993 en de derde op 183.6 Amerikaanse raketten naar de maan Twee raketten staan gereed voor lance ring, maar niemand geeft het bevel Dat met het oog op de wedloop met de Russen, onverantwoord, zo meent de de Amerikaanse commissie voor ruimte- Engeland De directeur van de grote radio-tele scoop te Jodrell Bank in Engeland, pro fessor Alfred Lovell, verklaarde het nieuws van de lancering aU grote verras sing is gekomen voor de Britse geleerden. Hij achtte het hoogst onwaarschijnlijk dat de raket met behulp van de radio-tele scoop zou kunnen worden gevolgd, aange zien het programma van de radio-tele scoop reeds overladen was. Lovell wa6 in augustus nog in Moskou Hij zei dat de Russen toen geen woord over hun plannen hadden losgelaten. „Ik denk dat de Amerikaanse pogingen maanraket te lanceren hen hiertoe heb ben aangezet", aldus Lovell. „Zij hebben minstens evenveel kans als de Amerika- eeü eer tweehonderd communisten opge leverd Hoewel de meeste communis ten in Syrië wonen, werden er 180 in Egypte gearresteerd. Dit is bijna de helft van het aantal dat zich in dat deel van de V.A.R. ophoudt de partij telt vierhonderd leden. De •oornaamste leider van de commu- listen in de republiek, de Syriër Bek- dash. is nog op vrije voeten. Voorts zijn drie uitgeverijen geslo ten on de drukkerij van een groot klandesticn uitgegeven communistisch blad. Verscheidene communistische journalisten zijn gearresteerd. Amerika versterkt Indonesiës vloot In de haven van Socrabaja is gisteren een Amerikaanse onderzeebootjager bin nengelopen, dlc deel uitmaakt van het Indonesische viootbouwprogramma. Er zijn nog vüf andere patrouilleboten be steld In Amerika Een Indonesische be manning heeft het vaartuig uit Hawaii opgehaald. Het Indonesische leger meldt dc vcr- overing van de plaats Sipirok in Noord- Sumatra, die elf maanden lang in het (Ongecorrigeerd) bezit van de opstandelingen is geweest. Dode en zwaar gewonde Amerika Hoewel het Amerikaanse ministerie van defensie reeds op de hoogte wa6 van de Russische plannen, is de lancering van de Planeet-III voor het Westen booh als een grote verrassing gekomen. Gisteren heeft de commissie voor de ruimtevaart van het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden het nieuws over de Planeet-III was nog niet bekend aangedrongen op het lanceren van twee ferberg is gistermiddag omstreeks half vier brandend neergestort op een bloemkwekerij in Huis ter Heide. De piloot, de 34-jarige majoor B. C. Ruys uit Amersfoort, vlieger-instructeur bij het 700-ste squadron op Soesterherg, bracht zich met zijn schietstoel in veiligheid. De eigenaar van de kwe kerij, de heer C. Rondeel, kwam om het leven. Zijn knecht, de heer W. van Hoven, is zwaar gewond in het ziekenhuis opgenomen. Majoor Ruys was om 15.19 uur van Soesterberg opgestegen. Kort na de start kreeg hij motorstoring. Hij probeerde nog een open plek te vinden, waar hij de straaljager kon laten neerkomen. Het bleek namelijk al spoedig dat het toestel reddeloos verloren was daar het in brand gevlogen was. Boven Huis ter Heide drukte de majoor op de knop die de schietstoel van- het brandende toestel moest losmaken. Als een fakkel dook de straaljager naar beneden. Vele mensen Prinses Irene is voor een verblijf va vee weken vandaag vertrokken naar V; 'Isère (Flankrijk), waar zij zal deelnemen an de Nederlandse skikampioenschappen Zij is in gezelschap van de heer en me- Bischoff van Heemskerck. Koningin bezocht Londens theater Koningin Juliana en prinses Margriet hebben gisteravond een bezoek gebracht aan het Duke of York-theater in Londen. r-- j i i waar „j em voorstellins bewoonden van Eerd" °P da daS had F,del Castro, „Breath of Spring". In de pauze werd toen zijn troepen ZO goed als het de hoofdrolspeelster, Athene Seyler, aan gehele land beheersten, Santiago tot de Koningin voorgesteld. De Koningin tijdelijke hoofdstad van het land uit- ver de geroepen en de jurist Manuel Urru- in de buurt van de kwekerij aan de Prins anderweg vlogen in paniek uit hun huizen en zochten haastig dekking. Eerst raakte het toestel de kolenop- ilagplaats van de heer Rondeel. Daarop boorde het zich in bet kleine rulle stukje grond dat hier tussen de vele huizen ligt. Terwijl dc vlammen van dc kolenberg- plaats, die onmiddellijk in brand gevlo- was, hoog oplaaiden, begonnen tien tallen seconden lang ettelijke explosies wrakstukken van het verongelukte toe stel rond te strooien. Deza explosie* waren indirect de oor- tak van de dood van de heer Rondeel. Terwijl deze namelijk met zijn knecht brandende kleren, gillende uit de op slagplaats naar buiten rende, moesten rscheidene mensen machteloos toezien ile de vlammen hun vreselijk werk deden. Niemand durfde zich dichtbij agen om dc enorme rondspattend* brokstukken. Alleen mevrouw Rondeel begon de beide ongelukkigen met gevaar voor eigen leven met teilen water te overlieten. Voor haar man kwam deze hulp te laat. Kort na aankomst in het ziekenhuis overleed hij. De toestand van de knecht is nog ernstig. Kort nadat dc explosies waren opge houden, zag men hoe dc piloot met zijn parachute in een grote denneboom te rechtkwam. Noemenswaardig letsel liep hij niet op. Ter observatie is hij in het ziekenhuis Oog in Al in l'trrcht opge- De brandweer uit Zeist en de ongeval- lenploeg v*n het vliegveld waren spoe dig op de plaats van de ramp. Met schuimblussers werd het vuur bestreden waardoor uitbreiding kon worden voor- /"ANDER BEVEL VAN RAUL CASTRO, de broer t dc eenheden van de opstandelingen gisteren van enthousiast OOK DUURTETOESLAG IN 1959 (Van onze pa riementsredactie) DE MINISTER van sociale zaken ad interim, prof. Beel, hoopt zeer spoedig een ontwerp van wet duurtetoeslag 1959 bij de Tweede Kamer in te dienen. De inhoud hiervan zal overeenstemmen met die van de wet 1958. Hij heeft dit meegedeeld in antwoord op schriftelijke vragen van mr. Van Thiel (kath. v.). an Fidel Castro, zijn verschillende kanten Havanna binnengetrokken, enthousiast begroet door een opgewonden menigte. Een legertje van de gevluchte president Hatista had zich echter nog in de stad verschanst. Pas na een verwoed gevecht, waarbij minstens veertig doden en vele gewonden vielen kon de rust in de stad worden hersteld. tia tot tijdelijk president benoemd. Fidel Castro komt zelf niet voor hei presidentschap in aanmerking, omdat hij nog geen 35 jaar is, de door de grond wet vereiste leeftijd- Toen Castro giste ren zeker was van zijn overwinning, hield hij een toespraak, waarin hij ver telde hoe moeilijk de weg naar Santiago was geweest. Intussen had de militaire junta, die onder leiding stond van generaal Eulogie Cantillo en die na Batista's vlucht het bestuur in handen nam, zichzelf ont bonden. Het militair gezag droeg de junta over aan kolonel Ramon Barquin. die benoemd is tot chef van de gezamen lijke militaire staf en bevelhebber van alle strijdkrachten. Castro is van plan een de tijd van anderhalf ji In die tijd moet de Cubaanse grondwet worden herzien. Zelf zou Castro in deze regering minister van defensie willen Over zijn plannen is nog weinig be kend. In het verleden heeft hij eens een plan tot nationalisatie van de be drijven het licht laten zien, maar giste ren heeft een volgeling van hem voor de Amerikaanse televisie verklaard, dal Castro niet van plan is de suikerplan tages of openbare bedrijven, die door het buitenland worden gefinancierd, te nationaliseren. Fidel Castro is trouwens zelf eigenaar van een suikerplantage. Op het Ameri kaanse ministerie van buitenlandse za ken had men de indruk, dat de commu nisten weinig Invloed hebben in de be weging van Fide) Castro. Zijn woord voerder voor de Amerikaanse televisie bevestigde dit en zei, dat de opstande lingen niet* met de ken wilden hebben. Raketten dringen niet alleen door tot het domein van het kinderspeelgoed maar ook tot sport-voor-grote-mensen. Op de nationale botententoon- stelling in Londen staat deze „sub aqua jet" oftewel onder waterraket. Een kleine, door accu's gedreven motor geeft het geval een snelheid tweknopen. Hoge post voor Serof? Het afgezette hoofd van de Russische veiligheidspolitie, generaal Ivan Scrof, zou binnenkort ccn belangrijke militaire func tie krijgen. Dit werd in Moskou uit niet- officiële bron (Advt A.s. MAANDAG 9 uur begint Ziet onze etalage Fa. C. VERDUYN RIJNSBURG Sneeuw en hagel, nog geen vorst (Van onze weerkundige medewerker) In Zuid-Holland it in deze eerste dagen van het nieuwe jaar al 25 tot 30 mm neerslag gevallen. Gisteren vielen er, al verschillende hagel- en natte sneeuw buien en ook tijdens het weekeinde zul len er nog een aantal van deze pure buien, die boven de Noordzee ontstaan, tgebicd binnendrijven. De wind it in kracht afnemen, maar de van koude lucht uit het pool gebied gaat door. De temperatuur komt overdag toeinip hoger dan 4 graden en daalt 's nachts tot om het vriespunt. Een randstoring met hagel en sneeuw na derde vanmorgen Schotland en kan mor gen ook bij ons de buienactviteit tijdelijk weer wat doen opleven. Een verdere daling van de temperatuur met toe nemende vorst verwachten wij ook dade lijk na zondag nog niet. .De Bilt verwacht tot mor genavond Opklaringen, maar voorna- mmelijk in de kustprovincies plaatselijk enkele huien. Van nacht in het binnenland hier en daar lichte vorst, morgen overdag ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. Matige, aan de kust af en toe krachtige wind tussen noordwest en zuidwest. (Opgemaakt om 11.15 uur). ZON EN MAAN Zondag 4 januari: zon op 8 48 onder 16 42 uur, maan op 3.02, onder 13.11 uur. Maandag 5 januari: zon op 8.48, onder 16.43 uur. maan op 530, onder 1435 uur. 9 januari nieuwe maan.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1959 | | pagina 1