P.v.d.A. zorgde voor breuk
in de brede basis
Prins opent te
Milaan congres
der Fondation
Agent
schoot
jongen neer
129.-
Goed Reizen volgend
jaar in Amsterdam
Dienstplichtigen varen
op „Veilig kompas"
ISIIRI
VRIJDAG 12 DECEMBER 1958
Voor het laatst achter de
ministerstafel
Er komt een moment
dat een regeerder neen moet
zeggen
Prins Bernhard heeft vanmorgen te
Müian het tweede congres van de Foun-
dstion Europèene de la Culture, dat tot
mrfag duurt, geopend met een toe-
k, die onder meer door prof. dr. W.
Nacht bracht geen raad maar onrust
(Vervolg van pagina 1)
gemaakt. De stelling van kleine partijen:
waar wij zitten kan een ander geen
kwaad doen, vond de heer Burger voor
déze partijen begrijpelijk, maar voor de
P.v.d.A. onhoudbaar. Hij beschouwde
het program als het plechtanker voor
de socialisten. Nu hebben, aldus de heer
Burger, K.V.P. en A.R. met daden ge
toond zich niet aan het program gebon
den te voelen. „Wat wilt U?'\ zo repli
ceerde de heer Bruins Slot (a.r.). „U had
in 1956 slechts de „neiging" om zich ge
bonden te voelen en de A.R.-fractie hcefl
meet af aan verklaard geen enkele
binding aan het program te aanvaarden"
Men kan dus ook niet zeggen dat A.R.
en K.V.P. woordbreuk hebben gepleegd,
zoals de socialisten meer dan eens hebben
willen doen geloven. De heer Burger
zed dit grote woord niet te hebben ge
bruikt, omdat hij begrip had voor de po
sitie van de andere partijen. Maar de
heer Bruins Slot kwam mat Het Vrije
Volk aandragen, waarin stond dat de
heer Burger had gesproken over een
„schoolvoorbeeld van woordbreuk". Van
de zijde der A.R.-fractie hecht men gro
te waarde aan dit woord, omdat, zoals de
heer Bruins Slot zeide, het het ze
delijk karakter van de betrokken perso
nen raakt".
De ernst overheerste onder
de Kamerleden, al werd er soms
gezond gelachen. V.l.n.r. de KVP-
leden mejuffrouw A. Nolte, mr.
E. G. M. Roolvink en mejuffrouw
dr. J. C. H. H. de Vink
Hal l st
de E.E.G.-c
nissie en door de Italiaanse president
Siovanni Gronchi werd aangehoord.
De Prins wees nog eens op de taak
?an de Fondation: het bevorderen van
de Europese toenadering en samenwer
king, speciaal op cultureel gebied en
ïerde aan het eerste congres, vorig
in Amsterdam gehouden, waarbij
Adenauer en Spaak het woord voerden.
Voorts maakte de Prins melding van en
kele plannen, o.a. steun voor de Europe
se geschiedschrijving en voor de oprich-
ing van een of meer Europese academies
wel te onderscheiden van een Europese
iniversiteit).
Sprekend over de resultaten va:
Amsterdamse conferentie, zei de Prins
ank zij de speciaal door het Ne
derlandse en Duitse bedrijfsleven gege-
financiële steun de Fondation z
der al te grote financiële zorgen v<
jaar of twee, drie kan bezinnen
r taak en haar arbeid verder kan
ontplooien. Een niet onbelangrijk aantal
personen uit verschillende landen is
sinds het Amsterdamse congres indivi
dueel lid" geworden, daarmee aan de
Fondation het gewenste grotere plat
form gevend, aldus de Prins.
Prins Bernhard leidde voorts een pers-
tonferentie, bezocht een receptie, gege-
door de directeur van het Italiaan:
instituut voor de studie van de intern
tionale politiek, terwijl hij nog tevoren
met zijn secretaris dr. F. A. de Graaff
de Ferrari-autofabrieken te Maranello
had bezocht.
Britse handelsbalans. In november w:
w uitvoer 3234 miljoen, de invoer 33.'
R'n., het invoeroverschot ad ƒ96 mli
*u op één na het kleinste van 1958.
wetten moet verdedigen. De traditie
is voortgezet: na de bevrijding heeft
nog geen enkel kabinet zijn parle
mentaire periode zonder tussentijdse
crisis kunnen uitzitten. Maar als de
tekenen niet bedriegen hebben we
gisteren niet alleen maar de val van
een kabinet beleefd, maar voorlopig
ook een breuk in de brede basis.
Sinds 1948 hebben we in verschillen
de varianten deze basis gekend. Als
de samenwerking met de socialisten
wordt verbroken, dan ligt dat in de
allereerste plaats aan de P.v.d.A. De
Kamermeerderheid heeft nog
vrij tegemoetkomende houding te
genover het kabinet aangenomen.
Want het amendement-Lucas om de
minister geen delegatiebevoegdheden
te geven, werd ingetrokken. De op
positie van de andere „regerings
partijen" had dus een zakelijk ka
rakter. Een wens om de brede basis
te verbreken was er beslist niet. Dat
is duidelijk gezegd. Er was geen wan
trouwen in het kabinet. Dat bestond
alleen bij de P.v.d.A.l
i politie heeft
>or de politie
jet geschoten
op de speel-
i de
Een Maastrichtse agent v
gisteren een jongen, die
op de vlucht ging, in de
De jongen had woensdag
twee bromfietsen gestole
plaats van de technische school
Limburgse hoofdstad, van welke diefstal
aangifte was gedaan. Gisteren ontdekte
een patrouillewagen het tweetal. Een van
hen ging op de vlucht, ondanks de her
haalde sommaties om te blijven staan
waarna de agent van zijn vuurwapen ge
bruik maakte. De jongen is in een zieken
huis opgenomen.
Hs. Ms. Snellius, van Nieuw-Guinea
op weg naar Nederland, zal donderdag
Moet dat nu zo? heeft dr. H.
W. Tilanus gezegd en gedacht.
Naast hem zijn c.h.-fractiegenoot
dr. J. J. R. Schmal
Hofstra een blijk van wantrouwen. Door
de voortdurende oppositie komt er een
moment dat de regering en een regeer
der „neen" moeten zeggen. Hat land wordt
door al deze tegenstellingen niet meer be
stuurbaar, zo verzuchtte hij. Deze stel
ling vond de hear Tilanus overdreven
Hij deed een beroep op de democratische
gezindheid van de bewindsman. De ene
partij zegt, zo redeneerde de C.H. woord
voerder, we verlengen de wetten met
twee jaar en kijken of het korter kan. De
andere partij: we verlengen met één jaar
en kijken of het twee jaar moet worden.
Voor beida standpunten zijn redelijke ar
gumenten. De C.H.-fractie vond de ar
gumenten van de Kamermeerderheid ech
ter beter. Als de Kamer iets verlangt
dat redelijk is, moet een goed democra
tisch bewindsman zich daarbij dan niet
neerleggen?, zo vroeg de heer Tilanus.
ijn rede begon met 'n veelbetekenend:
dit nu zo? Minister Hofstra ant
woordde: „Als de Kamer iets eist wat ik
niet kan doen, dan ligt de verantwoorde
lijkheid niet bij mij, maar bij de Kamer-
Uit dit alles was dus duidelijk, om
met de heer Romme te spreken, dat
de nacht geen raad heeft gebracht,
maar onrust. Nu staan we voor de
vraag op welke wijze deze wetsont
werpen nog voor 1 januari in het
staatsblad kunnen komen. Als het
„rompkabinet" dit moet gaan doen,
dan zal het naar alle waarschijnlijk
heid minister Zijlstra zijn, die dp
'n Gekleed costuum
voor de feestdagen
Een gekleed costuum mog niet in Uw garderob* ont
breken. Kies er een bij P&C en ontdek hoè ideaal U
daar slaagt in de exclusieve collectie I Daar vindt U het
costuum dat zowel vlot als gedistingeerd kleedt; dat even
geschikt is voor Kerstdiner en schouwburgbezoek als
voor talloz* andere gelegenheden.
Zuiver wollen kamgarens
in de cachetvolle tinten ontracietgrijs
donkerblauw
Ook in smoking-, jacquet- en
heeft P&C een rijke sortering.
PeekiCloppenburg
Uklë&bnodeoteaba! - 7>i0 tcfptejtotieS
Expositie voor
vakantieganger
(Van onze speciale verslaggever)
TN NAVOLGING van de jaarlijks in
Engeland georganiseerde „World
Travel Exhibition" bestaat het voor
nemen om ook in Nederland een pe
riodiek terugkerende tentoonstelling
voor het reiswezen te houden. Als de
omstandigheden meewerken, zal Am
sterdam er het volgend jaar de pri
meur van krijgen, want het ligt in de
bedoeling van de initiatiefnemers
hun plannen in de Apollohal vorm te
doen krijgen. De opening van de ten
toonstelling zou op 27 februari moe
ten vallen, de sluiting op 8 maart,
terwijl de naam „Goed Reizen" zou
moeten zijn.
Uit de uiteenzetting, welke een d»
gznisatoren, de heer D. B. Bokkelkamp,
gisteren gaf. kon de conclusie worden ge
trokken. dat de verenigingen, instellingen
En intussen luisterden me
vrouw Hofstra, echtgenote van
de minister van financiën, en
mejuffrouw M. Teilegen (rechts),
directeur van het Kabinet der
Koningin, met aandacht toe
Hoe nu verder? Het c.h.-
Kamerlid jkvr. mr. C. W. 1.
Wttewaall van Stoetwegen, be
spreekt de situatie met dr. W.
Voortaan wordt aan alle dienstplich
tigen die onder de wapenen komen „Vei
lig Kompas" uitgereikt. Dit is een keu
rig uitgevoerd boekje, waarin de juri
dische en sociale rechten en plichten van
de militair in bevattelijke bewoordingen
worden uiteengezet.
Het boekje werd samengesteld op ad
vies van de Nationale raad welzijn mili
tairen en mede naar aanleiding van wen
sen die in de Tweede Kamer zijn geuit.
leder jaar zal een nieuwe uitgave
worden gemaakt, zodat de gegevens zo
veel mogelijk „bij" zijn.
In de inleiding van het boekje wordt
uiteengazet, waarom de dienstplichtige
anderhalf jaar militair moet zijnde
handhaving en verdediging vanonze
vrijheid en zelfstandigheid tegen elke
vorm van agressie. Men wijst er de mi
Utairen tevens op, dat diensttijd geen
verloren tijd behoeft te zijn. Het komt
er maar op aan, wat de man er zelf van
maakt.
Vele onderwerpen worden in bet boek
je behandeld. Wij noemen hiervan uu-
vrijstelling tijdens de dienst, bui
>on verlof en zakenverlof, kosi-
rgoeding, de taak van de so
ciale diensten, keuring en herkeuring,
afkeuring, ziekengeld, de arbeidsverhou
ding tussen de dienstplichtige en de
werkgever, arbeidsbemiddeling, scholing
en omscholing, alsmede financiële voor
zieningen bij werkloosheid.
Het boekje is verlucht met grappige
tekeningen en foto's.
Weer adres over
Coentunnel
De Zaangemeenten, de Kamer van
koophandel en fabrieken voor Zaanland
en het Industrieschap Zaanstreek hebben
zich met een brief tot de minister van
verkeer en waterstaat gericht, waarin
zij nogmaals pleiten voor een Coentun
nel. Hoewel zij een IJtunnel van grote
betekenis achten, menen zij dat nu
voorlopig maar een tunnel kan worden
gerealiseerd aan de Coentunnel de
voorkeur moet worden gegeven. In en
kele punten wijzen zij op het belang,
dat met de Coentunnel wordt gediend.
eo firma's, welke bij het reiswerk betrok
ken zijn, het project niet onverdeeld
gunstig hebben ontvangen. Verschillende
grote vervoersmaatschappijen hebben
vcorlopig geweigerd mee te doen,
als enkele reisverenigingen. Met steun
van middelgrote bedrijven zal de expo
sitie echter toch worden doorgezet,
klaarde de heer Bokkelkamp, ook al
er het eerste jaar verlies worden geleden
De tentoonstelling zal het reiswezen In
zijn breedste opzet moeten dienen. De be
zoekers zullen geheel in de reissfeer
den getrokken en ook door de exposanten
worden voorgelicht omtrent de wijze,
uaarop het maximum aan genoegen tij
dens een vaksntietocht kan worden ver-
Voorlichtende organisaties als bijvoor
beeld de AMWB zullen er stands betrek
ken, maar ook reisbureaux, firma's, die
reisartikelen op de markt brengen,
zekeringsmaatschappijen, uitgevers
gidsen en kaarten, taaiinstituten, foto-
artikelcnbedrijven
Behalve films, die het natuurschoon
in binnen- en buitenland tot onderwerp
hebben, zullen er ook nog andere
tracties zijn. Zo lipt het in de bedoeling
enkele grote prijsvragen op te zetten
en gedocumenteerde voorlichting over
het zogenaamde ruimtereizen te geven
grot
zal
Het optreden van enkele folkloristisch:
gioepen uit^ binnen- en buitenland staan
eveneens op het program. Onder deze zal
zich het zoutziedersgilde-gezelschap uil
Schwabische Hall bevinden, dat op uit
nodiging van het tentoonstelhngsbestuur
een tournee door Nederland zal maken
en op verschillende plaatsen hot zijne ten
beste zal geven
„Goed Reizen" stelt zich, aldus de orga
nisatoren, in de eerste plaats ten doel de
vakantieganger op de hoogte te brengen
van de mogelijkheden, welke hem op tou
ristisch verkeersgebied ten dienste staan
Het reizen is de laatste jaren meer en
meer gemeengoed geworden en volgens
een ingesteld onderzoek heeft tenminste
zestig procent van de Nederlandse bevol
king er belangstelling voor.
ACADEMISCHE EXAMENS
ROTTERDAM. Klln HO. 11
Geslaagd voor semi-art* me
Eist, R A Lentze. Den Haag
Abarbanel,
M Janmaat, D J var
i-srr;
Vandaag een bloemlezing uit de reacties
van een viertal Nederlandse ochtend
bladen op het uiteenvallen van het
kabinet-Drees.
Kabinet l
Het is goed ons te realiseren, dat poli
tieke omwentelingen zoals het gebeuren
van gisteren kan worden genoemd, niet
uit de lucht komen vallen. De beide ver
kiezingen van dit jaar hebben er een
zodanig scherp accent aan verleend, dat
de beslissing van gisteren is te beschou
wen als een natuurlijk uitvloeisel van een
proces, dat reeds lang aan de gang was.
proces, dat reeds lang aan de gang was.
Tegen deze achtergrond gezien, zou het
voor een verdere natuurlijke ontwikkeling
gezond zijn, indien ook het centrale be
stuur kwam te rusten op een grondslag,
die nauwkeuriger overeenkomt met de
politieke verhoudingen in hef oolk dan
nu u>el het geval is. Zulk Is alleen te be
reiken met vervroegde verkiezingen* dus
na ontbinding uan de Tweede Kamer. Op
de nieuwe grondslag van de verkiezings
uitslag kan dan een nieuw of aangevuld
kabinet worden gevormd, dat op een
deugdelijker parlementaire basis het be
wind in handen kan nemen dan een romp
kabinet. Een rustiger beleid is dan ver
zekerd. Daar het werk van een romp
kabinet gedurende de tijd tot aan de ver
kiezingen van I960 altijd zal hebben op
te tornen tegen de onlust en de onrust,
die het kenmerk vormen van de periode,
die steeds aan verkiezingen voorafgaat,
ook al liggen die nog anderhalf jaar in
het verschiet. Dan is het de gezondste
oplossing om deze knoop maar meteen
door te hakken. (Alg. Dagblad).
Kabinet II
Mr. Burger heeft hoog spel gespeeld,
doch dit moest hij spelen in pen poging
de gelederen van zijn party tc sluiten.
Sinds de socialistische haan niet meer
vrijwel onafgebroken victorie kon kraaien,
dreigde de oude aanhang ook nog het elan
•rliezen. Daarbij moet dc P.v.d.A.
ogen hebben gestaan alsnog in een
kabinet dc eerste viool tc kunnen
n doch als dit niet zou gelukken, zo
nodig in de oppositie te gaan. Dit be
tekent dus, dat de brede basis, die ons na
oorlogse politieke leven zozeer heeft be-
heeft afgedaan. Wij kunnen daar
iwig om zijn. De brede basis kon
geen principiële besluiten meer nemen
meest belangrijke vraagstukken
rusten, omdat de tegenstellingen,
zelfs binnen het kabinet, onoverbrugbaar
bleven. Deze toestand heeft, tot schade
lands belang, reeds veel tc lang
geduurd. Het nieuwe kabinet, dat at dan
verkiezingen zal worden
geformeerd, zal moed dienen te bezitten,
de moed om impopulaire vraagstukken,
zoals het huurvraagstuk en het subsidie
beleid, aan te vatten en eindelijk tot een
oplossing te brengen. Het zal naar onze
mening op de steun van het overgrote
deel van ons volk kunnen rekenen, als het
zich zal laten leiden door de wens een
dirigistische koers te varen. Het
Nederlandse volk is het dirigisme met zijn
belemmeringen en zijn onvermijdelijke
bureaucratie, meer dan moe. Het wenst
vooral een toekomst, waarbij het zelf
-delijkheid kan dragen. (D e
T.legr
af).
Kabinet III
Gisteren is in de Tweede Kamer een
periode in de Nederlandse staatkundige
geschiedenis afgesloten. Aan de deel-
nemign van de socialisten aan het bewind
n einde gekomen. Dat het nu ge
komen is, vindt zijn oorzaak in het feit,
dat de socialistische Tweede Kamer
fractie, sedert de befaamde Fakkeldra
gersdag, voor zich het recht opeiste om
in het kabinet de lakens te gaan uitdelen.
Dat hebben de niet-socialistische minis-
en de meerderheid van de Tweede
Kamer niet willen aanvaarden. De socia
listen zijn zo op hun eigen aanmatiging
gestrand. Het siert de niet-socialistische
ministers, dat de socialisten zo ontevre-
n waren. Want dat betekent, dat er
anders dan velen het plegen rond te
bazuinen in Nederland geen socialis
tisch beleid is gevoerd. Drees en zijn
'rienden zijn door Burger c.s. weppe-
tuurd. Fractiedictatuur over ministers,
'en voor Nederlandse constitutionele
>erhoudingen ongehoorde Zaak. Het is een
einde van een periode, naar wij geloven,
het is goed, dat dit einde gekomen is
Want met een P v d A. die druk uitoefent
op de wijze, als zij dit de laatste tijd heeft
gedaan, is samenwerking niet wel moge
lijk. (Trouw).
Kabinet IV
Als wij de naoorlogse jaren zo nog eens
jerzien, stemt hetgeen donderdag in de
Tweede Kamer gebeurde, zeer zeker tot
■org. De socialisten hebben zich nu voor
aan het meedragen van regerings-
twoordelijkheld onttrokken Er is op
het regcringsvlak een breuk gekomen
i de socialisten aan de ene kant en
de christelijke partijen aan de andere
kant. Wij hebben al gezegd, dat de directe
inleiding voor deze breuk in geen ver-
'uding staat tof de kapitale brokken, die
de P.v.d.A. op deze manier maakt.
De Kamermeerderheid achtte wat de
tijdelijke belastingverhogingen betreft
erlenging van een jaar voldoende,
met de bereidheid om straks over verdere
verlenging te praten, maar voor de socia-
moest het tot elke prijs twee jaar
zyn. Deze houding valt enkel te verkla-
i tilt de spanningen, die b(j de P v d A.
twee zware verkiezingsnederlagen zijn
staan. Die spanningen noopten de so
cialisten er kennelijk toe om waar dan
?n reden te vinden om zich de han
den vrij te maken en dat is dan nu ge
lukt. Het lijkt onder deze omstandigheden
hef beste, dat er nu maar zo spoedig mo
gelijk nieuwe verkiezingen komen Eerst
daarna kan wrer met zin bekeken worden
welke mogelijkheden er voor samenwer
king zijn. Wij van onze kant blijven In
lomenwerking met de P.v.d.A nog steeds
belang zien. Of hiervoor ook aan socia
listische kant nog weer bereidheid kan
worden opgebracht, zal te zijner tijd
moeten blijken. (De Volkskrant).
