Jlicuuie Cciltsrlic (üouranl
Kabinet hangt aan een zijden draad
Hofstra blijft zich verzetten
tegen Kamermeerderheid
Westen wenst geen
veto over controle
Socialisten streven naar een crisis: brede basis wankelt
H
Chaban-Delmas leidt
nieuwe assemblee
Kabinetscrisis
in Luxemburg
S.E.R.-commissie weigert
interim-advies melk
VORDERINGSWET WAS AL
LANG BIJ DE KAMER
Uitbreker weer
gegrepen
WOENSDAG 10 DECEMBER 1958
BUREAUS: Steenstraal 37
Directie. Redactie. Abonnementen-
Advertentie-afdeling Tel 31441.
ADVERTENTIES: 0-20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
<BiJ contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936
Negenendertigste jaargang no. 11436
CHRISTELIJKE ATION AAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
KLEURRIJK
VOORPROEFJE
„Stantvastfcfi W ahfblruen
niyn hert in Icylicnspotl" Zie pagina 3
Als volgend jaar voor de vierde maal de kinderboekenweek wordt
gehouden, zal deze affiche op tal van winkelruiten prijken. Het is een
kunstwerk van Aletje van Leeuwen (zes jaar) uit Veenendaal. Zij
won de hoofdprijs in de prijsvraag die hiervoor was uitgeschreven.
Staken van de kernproeven
Russische raket
met reikwijdte
van 13.000 km
P|E CONFERENTIE over het sta-
I*-' ken van de kernproeven is een
dag opgeschort. De Britse en Ameri
kaanse afgevaardigden hebben meer
tijd gevraagd voor de bestudering
van de laatste Russische voorstellen.
Zoals we reeds meldden, zijn Ameri
ka, Engeland en Rusland het eens
geworden over een verbod voor het
nemen van kernproeven en over het
feit, dat voor het naleven van dit
Verbod een controlestelsel nodig is.
De Russen zouden nu hebben voorge-
iteld, alle drie de mogendheden het recht
ti geven hun veto uit te spreken over de
•trkzaamheden van de controle-instan
tie Hiermee kunnen de westelijke landen
niet akkoord gaan. Het recht van veto
«1 de hele controle immers waardeloos
kunnen maken. Engeland en Amerika
eisen volledige vrijheid van handelen voor
d;- 180 controleposten en mobiele inspec-
tieposten.
Inmiddels heeft de Amerikaanse de-
I mocratischc senator Humphrey, die on
langs een lang onderhoud met de Russi-
Khe premier Chroesjtsjef had. president
I Eisenhower belangrijke inlichtingen ver-
Khaft over Russische kernontploffingen.
Chroesjtsjef had hem verzocht presi
dent Eisenhower deze inlichtingen te ver-
•trekken. Hoewel de kwestie van het ve
torecht een grote moeilijkheid is op de
Gtneefse conferentie, geloofde Humphrey
op grond van uitlatingen van Chroesjtsjef
da' Engeland, Amerika en Rusland het
wel
zuller
Chroesjtsjef heeft Humphrey ook ver
teld, dat de Russen een ballistisch projec-
met een rijkweidte van 13.000 km
kobben. Dit projectiel kan dus op elk deel
ran Amerika afgeschoten worden. Ver-
s men er in Rusland in geslaagd een
Macmillan daagt
Gaitskell uit
..Er zullen mogelijk vroeger dan me
denkt verkiezingen worden gehouden. De
kiezers zullen dan aantonen wie van ons.
de leider van de oppositie of ik, popu
lair is". Aldus een woedende premier
nillan gisteren tijdens een uiterst
rumoerig debat in het Britse Lagerhui
Het debat ging over de recente ar'
kelen van Randolph Churchill over c
jebeurtenissen tijdens de Suez-crisi
Macmillan verwierp het denkbeeld vj
instelling van een parlementaire enquête
commissie voor deze kwestie, waarop
tbmult ontstond in de banken vai
oppositie.
De Labourleider Gaitskell verklaarde
dat er volgens Randolph Churchill
bepaalde verstandhouding heeft bestaan
tussen de regeringen van Frankrijk ei
Israël en tussen die van Engeland ei
Frankrijk over de acties die twee jaa
feleden tegen Egypte zijn gevoerd. Di
kwestie kan volgens Gaitskell alleen door
volledig parlementair onderzoek
worden opgehelderd.
De Labour-afgevaardigde Hughes r
de, dat men in het land de indruk heeft
tekregen, dat indertijd voornamelijk
Macmillan verantwoordelijk was voor
sctae tegen Egypte. Een parlementai
«quète zou Macmillan in de gelegenheid
otellen, zijn reputatie te verdedigen, al-
klein kernwapen van vijf megaton te ma
in Amerika maakt men zich overigens
niet zo ongerust over deze mededelingen.
Het is namelijk bekend, dat de richtappa-
raten van de Russen onvoldoende zijn.
Verder is het de vraag of het projectiel
al voor gebruik gereed, is of alleen nog
maar is geprobeerd. Wat de kernwa
betreft heeft Amerika nog steeds
grote voorsprong op Rusland wat het
aantal, de variëteit en de kwaliteit be
reft.
Het is tegen deze achtergrond dat
de indiening van het amendement-Lucas
(kath. v.), om de belastingverhoging)
Tachtig jaar samen
Peter Peterson (98 jaar oud) en
zijn 97-jarige vrouw vieren mor
gen in Fairview in de Ameri
kaanse staat Utah hun tach
tigjarig huwelijksfeest! De
Petersons hadden tien kinderen,
van wie er nog zeven in leven
zijn, 47 kleinkinderen, 156 ach
terkleinkinderen en 39 achter
achterkleinkinderen.
V erkeerssl achtoffers
in Leeuwarden
De achtjarige J. A. v. d. Drooge uit
Leeuwarden is gisteren in zijn woon
plaats door een verkeersongeluk om het
leven gekomen. De jongen fietste over de
Noordersingel en kwam in botsing met
een militaire vrachtwagen. Hij kwam on
der het rechterachterwiel terecht en was
op slag dood.
Op de Stationsweg, eveneens te Leeu
warden, is gisteren de 69-jange voetgan
ger J. Sas uit Leeuwarden, bij het over
steken van de weg door een auto gegre
pen en ernstig gewond. Het slachtoffer,
dat een schedelbasisfractuur had opgelo-
1 ti, ia in het diaconessenhuis overleden.
(Van onze parlementaire redacteur)
ET LOT VAN HET KABINET-DREES hangt aan een zijden draad. Dit
is de enige conclusie die men kan trekken uit de debatten die giste
ren in de Tweede Kamer zijn gehouden over de verlenging van de tijde
lijke belastingverhoging. De overgrote meerderheid van de Kamer houdt
vast aan haar eis dat deze verlenging (althans voorlopig) niet langer dan
één jaar mag gelden. Minister Hofstra blijft zich daartegen met grote
hardnekkigheid verzetten. Of hij een onverdeeld kabinet achter zich heeft
is niet duidelijk geworden. Maar wel werd duidelijk dat de voorzitter van
de socialistische fractie, mr. Burger, zijn partijgenoot Hofstra geen enkele
mogelijkheid tot manoeuvreren gaf. En aangezien het hier één der essen
tiële punten der socialisten betreft (zoals de heer Burger op de Fakkel
dragersdag uiteen heeft gezet) moet men met de mogelijkheid van een
kabinetscrisis terdege rekening houden.
Want ook al zou het kabinet bereid
zijn de wensen van dc meerderheid der
Kamer te aanvaarden, dan nog ligt er
het feit dat de verklaring van de heer
Burger niet alleen betrekking heeft op
de verhouding tussen Kamer en kabinet,
maar ook op de verhoudingen in de Ka
mer zelf. Het feit dat de meerderheid der
Kamer dc socialistische eis negeert kan
op zichzelf reeds voldoende aanleiding
tot een crisis zijn.
De brede basis wankelt dus bedenke
lijk. Of hij uiteen zal vallen zal in ieder
geval donderdag moeten blijken. Dan
orden de debatten voortgezet. Er ligt
dan voldoende conflictstof te wachten.
Zoveel, dat men zich zou kunnen afvra
gen of het wel zin heeft verder te be
raadslagen Vooropgesteld zij, dat de
conflictstof is aangedragen door
de socialisten, die niet meer bereid zijn
over belangrijke punten van het rege
ringsbeleid te discussiëren. Zij stellen de
andere „regeringspartijen" voor deze
keus: aanvaarden wat wij willen, of an
ders is het met het kabinet-Drees ge
daan. Dat was de essentie van de ver
klaring van de heer Burger. En het is
te begrijpen dat dit het huidige politieke
klimaat wel bijzonder moeilijk, ja zelfs
rijwel ondraaglijk maakt. Men kan niet MINISTER HOFSTRA
verlangen dat de andere „regeringspar- hardnekkig
tijen" nog anderhalf jaar lang onder
cialistische eisen moeten doorgaan, i
maar met eén jaar te verlengen, moet
zien, een amendement, dat mede
ondertekend door de A.R., C.H. en V.V.D.,
een combinatie die de aandacht trekt.
Men moet zeggen dat minister Hofst:
met een keur van argumenten zijn beleid
heeft verdedigd. Hij zette uiteen, dat de
regering ook in 1960 deze belastingvei
hogingen nodig heeft, omdat in dat jaar
vele overheidsuitgaven gefinancierd
moeten worden. Zo vergen onderwijs,
verkeer en Deltawerken ieder j.
geld. Zo zullen de ontwikkelingsplan!
voor de structuurgebieden enige miljoe
nen gaan kosten en het zal ook blijken,
dat de regering het tekort
lijker zal kunnen verwerken dan
De particuliere sector zal
groter beroep doen op de kapitaalmarkt
De bewindsman van financiën beloofde,
dat als de ontwikkeling anders loopt dan
hij verwacht, hij niet zal aarzelen met
voorstellen tot belastingverlaging
komen. In dat geval zou het mogelijk zijn
dat niet deze belastingen worden
laagd, maar dat de voorkeur wordt ge
geven aan de vrijgezellenbelasting. De
minister was dus in ieder gevat bereid
de zaak bij de voorbereiding van de be-
groting van 1960 nog eens te bezien. Maa\
zoals de zaken nu staan, gezien de vele
uitgaven die gedaan moeten
de minister een verlenging hnet
noodzakelijk.
In normale politieke verhoudingen zi
men over zo'n toezegging kun
ken. Maar de heer Lucas had daar gi
zin in. De minister gebruikt
den, maar geen daden, zo zei hij. Wij
moeten de financiële teugels
handen houden. Het was een fel betoog
van dr. Lucas, dat culmineerde
uitroep: „Ik zoek de strijd n;
ik ga hem ook niet uit de weg!"
JACQUES CHABAN-DELMAS, een
van de eerste en krachtigste vol
gelingen van generaal De Gaulle, is
gisteren voorzitter geworden van de
eerste Nationale Vergadering van de
Vijfde Republiek.
Chaban-Delmas, die burgemeester
is van Bordeaux en in het kabinet
van Gaillard de functie van minister
van defensie bekleedde, werd bij de
twefide stemming als afgevaardigde
van de U.N.R. gekozen.
Hij behaalde 355 stemmen tegen 132
voor de socialist Max Lejeune en zestien
voor de communist Fernand Gemier. De
voormalige premier Paul Reynaud, die
kandidaat was voor de onafhankeiijken,
trok zich al na de eerste stemming terug,
toen bleek dat hij 91 stemmen achter lag
bij Chaoan-Delmas.
De nieuwe Senaat heeft de radicaal
Gaston Monnerville tot voorzitter geko
zen. Hij is in de oude Raad van de Repu
bliek vijftien maal achtereen voorzitter
geweest. Zijn communistische tegenkandi
daat werd met 244 tegen zeventien stem
men verslagen.
De eert'; zitting van de Nationale Ver
gadering werd ge ;).-nc in tegenwoordig-
':eid van generaal De Gaulle. Minuten
lang duurde het appiaus van de afgevaar
digden, tor.i hij orde*- het tromgeroffel
van de Garde Républicaine de zaal bin
nenschreed.
De deken van de asstmbléc, de 82 jaar
oude canon Felix Kir sprak de openings
rede uit, waarin hij De Gaulle lof toe
zwaaide voor de hoop, die hij Frankrijk
weer gegeven had.
De leden van de gaullistische fractie
lieoben een plecnt'g» vtrklaring onderte
kend. waarin zij zeggen dat zij de gene
raai in het parlement en in hun kieskrin
gen zullen steunen. Zij namen verder de
verplichting op zich, om voor de volgen-
He verkiezingen niet tot een andere partij
of fractie toe te treden.
De heer Van Eysden (a.r.) was het
zakelijk met de heer Lucas geheel eens,
maar zijn redevoering klonk in ieder
geval heel wat milder. Hij gaf toe dat de
regering de gelden in 1960 nodig kan
hebben en dat wilde hij in de loop van
1959 op een constructieve wijze bekijken
Zo was de volgende tegenstelling aan de
dag getreden: minister Hofstra wilde
de wetten met twee jaar verlengen en
nader bekijken of deze termijn verkort
kan worden. De Kamer wilde een ver-
lenging met één jaar cn nader bekijken
of de wetten verlengd moeten worden.
Men zou zeggen dat deze geringe tegen
stelling voor een oplossing vatbaar moet
zijn Vooral omdat ook de heren Van
de Wetering (c.h.) en Van Leeuwen
(lib.) voet bij stuk hielden. Maar de mi
nister wist van geen wijken. Hij vond zijn
argumenten „redelijk". En waarom zou
den zijn redelijke voorstellen moeten
wijken voor redelijke voorstellen van
de Kamermeerderheid? Het was duide
lijk dat de bewindsman van financiën
er behoefte aan had zijn eigen fractie
tenslotte het beslissende woord te laten
Motie Rornme
Felle woorden zijn door de heer Bur
ger (soc.) reeds gesproken over de
motie-Romme (kath. v.), al is het „be
slissende" woord nog niet gevallen. Het
scheelde overigens maar bitter weinig.
De voorzitter van de K.V.P.-fractie wilde
de indruk wegnemen, dat de houding
van de Kamermeerderheid een tikkeltje
negatief is. In het amendement-Lucas
Wordt alleen maar gesproken ovei
verlenging van de ontwerpen met één
jaar. Daaruit blijkt niet een bereidheid
om in 1959 de situatie voor 1960 reeds
te bezien. Deze bereidheid bracht de
heer Romme in zijn motie naar vi
Dit voorstel ging dus in de allereerste
plaats uit van een verlenging met één
jaar. Maar daarnaast werd de regering
uitgenodigd om tijdig met de Kamer
van gedachten te wisselen over de vraag
wat er in 1960 moet gebeuren. Deze ge
dachtewisseling zou dan moeten plaats
vinden in het gehele kader van het SER-
advies. De heer Romme noemde deze
motie een positieve aanvulling op het
amendement-Lucas. In menig opzicht
onderschreef hij het betoog van de heer
Van Eysden (a.r.), die deze avond bijzon
der op dreef was. Wat vond minister
Hofstr.a van dit positieve element? Hij
vond 't akelig negatief. Positief zou
zijn mening de motie geweest zijn als
zij uitging van een verlenging met twee
jaar. Nu is deze motie, aldus de bewinds
man, geënt op een negatief element.
Amendement-Lucas
De heer Burger was van mening dat
de motie-Romme meer uiting geeft aan
wantrouwen in het kabinet dan in ver
trouwen. Anders had men wel genoegen
genomen met de toezegging van minister
Hofstra, om de verlenging in 1959 nader
te bekijken. Maar bovendien had mr. Bur
ger het bezwaar, dat de meerderheid
van de Kamer de bestedingsbeperking
in 1959 alleen wil terugdraaien voor de
meer draagkrachtigen. Want, zo rede
neerde de heer Burger, hoe lager de be
lasting in 1959 is des te minder kan
jets voor de minst draagkrachtigen doen.
f
Prof. Romme draaide deze stelling
Als men nu de belastingen met 1
jaar verlengt, kan daaruit voortvloeien
dat ook de bestedingsbeperking voor d
minst draagkrachtigen nog twee jaa
duurt. Want anders zou het evenwicl
in de bestedingsbeperking worden doo
broken. Waarop minister Hófstra zei, ds
een verlenging met één jaar zou beteki
nen dat er in 1959 dan ook niet voor d
arbeiders gedaan kan worden. Hij vond
dus de stelling-Romme niet houdbaai
/.if vervolg op paginr 5)
De vier socialistische leden van de
coalitie-regering in Luxemburg hebben
hun ontslag ingediend. Zij kwamen hier
toe, nadat de volksvertegenwoordiging
een motie van afkeuring had aangenomen
tegen de socialistische minister van
justitie.
Deze minister zou hebben getracht, 'n
mislukte poging tot omkoping van een
ambtenaar in de doofpot te stoppen. De
katholieken, die samen met de liberalen
in de regering zitten, steunden bij de
stemming de motie, die door de liberalen
was ingediend. De communistische op
positie-leden onthielden zich van stem
ming.
De zetelverhouding in het één-kamer-
parlement van Luxemburg is 26 katho
lieken. 17 socialisten, 6 liberalen en 3
communisten.
Onrust in Venezuala
Junta dreigt met
noodtoestand
De militaire junta, die in Venezuela
aan het bewind is, heeft gisteren gedreigd
dat de noodtoestand zal worden afge
kondigd, wanneer de ongeregeldheden na
de presidentsverkiezingen voortduren.
Aanhangers van de vroegere leider der
junta, vice-admiraal Larrazabal, die
waarschijnlijk met een klein verschil door
Betancourt ls verslagen, konden gisteren
hun woede niet verkroppen en begonnen
met betogingen in de binnenstad van
De leider van de junta heeft echter
nog eens nadrukkelijk verklaard dat de
regering zal worden overgedragen aan
de man die tot president zal worden ge
kozen. Dit is dus vermoedelijk Betan-
O
Regering moet
paar maanden
geduld hebben
(Van onze sociaal economische redactie)
"TJE S.E.R.-COMMISSIE ontwikke-
U ling nationale economie heeft
aan de Sociaal-Economische Raad
voorgesteld op korte termijn geen ad
vies aan de regering uit te brengen
over een afschaffing of een vermin
dering van de subsidie op consump-
tiemelk, die op het ogenblik nog 6 a
7 cent per liter bedraagt.
Dc regering had aan de S.EJt. advies ge
vraagd, o.m. oveT de voortzetting var
de extra toeslag op de kinderbijslag
voor de laagste inkomens en ov<
afschaffing van de subsidies op melk
Voor de kinderbijslag en de medk vroeg
de regering voor 1 december een tnte-
rim-advtes, om op korte termijn r
rege4en te kunnen nemen.
Wat betreft de kinderbijslag heeft de
S.E.R. reeds enkele weken geladen de
regering geadviseerd de extra toeslag
van 10 cent per kind per dag. ook vol
gend jaar voort te zetten.
Wat betreft de melk zal de regering ech
ter bericht worden, dat er geen inte
rim-advies komt. wanneer althans de
S E R. in zijn besloten zitting van vrij
dagmiddag aanstaande, het voorstel
volgt. Dit ligt
„Sociale zaken liep wat achter
Op 25 oktober is bij de Tweede Ka
mer ingediend het ontwerp-
Vorderingswet en precies een maand
later heeft de minister van sociale
zaken desgevraagd gezegd, „dat hét
in het voornemen der regering ligt
binnenkort het ontwerp aan de
Tweede Kamer ie zenden". Kennelijk
wist men op zijn departement niet,
dat het ontwerp al een maand gele
den was ingediend, hoewel ook mi
nister Suurhoff tot de indieners van
het ontwerp behoort
Des te vreemder is dit als men weet, dat
juist voor .Sociale zaken" hel ontwerp
grote betekenis kan zijn. Het ls na-
•lijk niet uitgesloten, dat de minister bij
ivaarding besluit zijn eigen wetsont-
rp. dat de vordering van onroerend
goed :n het kader der werkverruiming re
gelt. intrekt. Dit ontwerp is reeds in 1952
ingediend, maar de nieuwe Vorderlngswct
deed de minister besluiten af te wachten,
of de behoefte aan een speciale vorde-
ringsregeling In vetband met de werkloos
heidsbestrijding, na aanvaarding daarvan
•ou bestaan
Vordenngswet zal namelijk de uit
oefening van vordertngsbevoegdheid mo
gelijk maken op het gehele terrein der
overheid»werkzaamheid in geval van oor
log, oorlogsgevaar of andere buitengewone
omstandigheden, zoals watersnood, wijd
verbreide epidemieën, enz. Tevens wil men
de wet toepassen bij de verdedigingavoor-
De vordcringsbcvocgdhcld van dc over
heid Is tot nu toe onbevredigend geregeld
Bovendien Is het in een dichtbevolkt land
als het onze meestal niet eenvoudig op
korte termUn tot verwerving van onroe
rende goederen te komen. tenzU over bij
zondere bevoegdheden wordt beschikt.
Deze bevoegdheden nu zullen in de nieu
we wet worden geregeld. Praktisch alle
ministers (behoudens die van buitenlandse
zaken en die van zaken overzee) kunnen
behoefte hebben aan vordering. Vandaar
dan ook, dat Ander het ontwerp maar I
twaalf handtekeningen staan.
De Haarlemse politie heeft in de afge
lopen nacht in een woning aan de
Scheepsmakerdijk de 23-jarige J. M. van
Roon aangehouden, die er maandagmid
dag in geslaagd was de Haarlemse ge
vangenis, waar hg met behulp van een
medegevangene over een muur was ge
klommen, te ontvluchten De man is
aangehouden bij kennissen, die op af
stand van nauwelijk 200 meter van de ge
vangenis wonen.
de hand, want de commissie besloot
hiertoe met algemene stemmen.
In de commissie waren er leden voor af
schaffing van de melksubsddie, maar
weer anderen waren tegen. Besloten
werd toen unaniem een beslissing uit
te stellen, zodat ook de melksubsidie
gezoen kan worden in het geheel van
het sociaal-economiorti gebeuren en de
mogelijke verruiming van de lonen.
Voor de melk zal de regering dus moeten
wachten op het definitieve advies,
waarin ook de hwuraubsldHe zal worden
behandeld en dat op zijn vroegst eerst
over enkele maanden kan worden ver-
De eerste natte
sneeuw
viel
(Van onze weerkundige medewerker)
Drie dagen later dan verleden jaar
viel vanmorgen vroeg de eerste sneeuw
in Zuid-Holland, al was het nog van
weinig betekenis. De temperatuur lag
om zes uur vanmorgen in onze omgeving
het laagst, n.l. bij het vriespunt. Aan de
zuid-flank ran de kleine depressie, die
over onze omgeving naar het oosten
trok. was het belangrijk zachter. In Zuid-
Limburg en in België 6 d 7 graden. De
noordwestelijke stroming, die vandaag
op deze storing volgde, bracht plaatse
lijk weer enkele buien. Een nieurne de
pressie ten zuiden van IJsland koerst
naar de Noordzee en zal ons morgen op
nieuw een verslechtering brengen, met
meer wind en tijdelijk hier en daar
naast regen ook weer wat natte sneeuw.
MEER WIND
De Bilt verwacht tot mor-
genavond:
Veranderlijke bewolking
met tijdelijk enige neerslag.
Aanvankelijk matige, later
tot krachtige of hard toene
mende suld-westeliJke wind. Ongeveer
dezelfde temperaturen. (Opgemaakt om
11.15 uur).
ZON EN MAAN
Donderdag 11 december: zon op 8.37
uur, onder 16.29 uur; Maan op 8.54 uur,
onder 17.48 uur. N.M.
IET WEEK ll\ El KOI'A
Rapporten heden morgen 7 uur
5
regen ONO
half bew WZW
regen ZW
