CHRISTELIJK
LADY ISABELLA
Tussen gemeenschap
en blokvorming
Humanisme brengt mens
in gesloten wereld
Kindertal als maatstaf
voor kerkelijke bijdrage
Easf Lynhe
Puzzel
Een woord voor vandaag
Kanttekening
t
r
Synodeverklaring schept
nog steeds problemen
v
Noc. altijd ttaat de verklaring
van de synode ran de Xed.
Hert'. Kerk in het middelpunt
van de belangstelling. In „In de
Waagschaal" gaat dj. S F. van
Veenen uitvoerig in op de reac
tie van de kant van de vrijzin
nigen. Vooral de uitspraak in
Assen van prof. Banning heeft
de schrijper blijkbaar naar züi
pen doen grijpen. Ds van
Veenen vraagt hun die negatief
reageren eerst of zij zich wel
gerealiseerd hebben dat er een
geestelijke noodzaak kan zijn
geweest om te spreken. In de
tweede plaats wijst de schrijver
er op dat art. 10 van de Her
vormde Kerkorde tot een steeds
opnieuw belijden van Jezus
Christus als enig Hoofd der
Kerk oproept. Deze gedachte
doet hem de opmerking verwer
pen. als zou de synode gestaan
hebben ..onder een psychologi
sche Bedinpthetf en geremd
heid". Ds. van Veenen schenkt
dan aandacht aan de verhou
ding tussen de verschillende
richtingen of modaliteiten
W/AT hier dan verder gezegd
wordt gaat vooral over het
dieptepunt van de verhouding der
verschillende groeperingen, waar-
In wij met betrekking tot het ge
sprek der richtingen aangeland
zijn; en dat voor alles doorbro
ken zou moeten worden, niet zo
zeer door theologiseren en ..mid
denorthodox formuleren'' (lees
theologische scherpslijperij) maar
door een samenleven en doen. Dit
dieptepunt is er onmiskenbaar.
Maar ik vraag mij werkelijk af
of prof Banning, als hij dit zo
tot uitgangspunt neemt van zijn
beschouwing, zich hier voldoende
{erealiseerd heeft wat de oorza-
en hiervan zouden kunnen zijn
dat het gesprek zo stroef wordt
en er eigenlijk een impasse is.
Persoonlijk ben ik van mening,
dat dit stroef worden van het ge
sprek. dit gemis aan diepere
geestelijke gemeenschap niet los
te denken is van een ontwikke
ling welke zich in de jaren na
de aanvaarding van de Kerkorde
voltrokken heeft.
ER is een moment geweest (om
het zo te stellen» van een wer
kelijke ontmoeting, een ontmoe
ting welke tot mij het sterkst ge
sproken heeft bij het samen
spreken en handelen over het-
5een wij staande in de ruimte
er Kerk samen konden zeggen
en belijden, als uiting van het
geen wij, luisterend naar het
Woord van de Heer. samen moch
ten geloven en belijden, in de
ene Geest des gcloofs. Ik denk.
zoals duidelijk zal zijn. aan de
proeve van hernieuwd belijden
(Fundamenten en Perspectieven»
k me*
mede als verduidelijking
mentaar van wat in art. 10 naar
zijn materiële strekking bedoeld
werd. heeft doen uitgaan, na een
grondig samen-spreken en samen
toetsen Hier was iets. zo meen
den wij. van een werkelijke ge
meenschap gegeven, in de ruim
te der Kerk. in de ene Geest
des geloofs.
Hier was daarmede een door
breking van de vroegere grenzen,
tot oen samen Kerk-zijn, in de
diepere geestelijke zin. Deze ge
meenschap (Ef. 4» is. naar ik
meen te zien, niet vastgehouden.
Ik i
dit hier werkelijk verstaan ls.
Dit geldt zeker als wij letten op
het streven dat duidelijk kenbaar
gew rden ls om alles wat vrij
zinnig heet 'en dat is nogal wat)
in een collectiviteit samen te
vatten.
Ik zie hier een andere geest,
nl. van een richting en groeps-
mentallteit, die manoeuvreert om
posities in te nemen. Deze blok
vorming Is Iets volslagen anders
dan gemeenschap In de Kerk. wel
ke onder het Woord van de
Heer vergaderd wordt. Het moet
toch duidelijk zijn dat waar wij
de hoofdinhouden van het Evan
gelie loslaten. het Woord van
Hem. die het Hoofd Is. wij ook
elkander loslaten. En daar zal
natuurlijk een verder gepraat
over art. 10. dat. voor wie het
Woord van de Heer gezag-heb-
bend Woord Is, en daarom ge
meenschap. aan het belijden der
Kerk een reële inhoud heeft, een
duidelijk artikel is. niet veel
helpen. Er lijkt een distantie ge
komen te zijn. die aan dit con
creet getuigenis openhaar wordt,
maar die er afgezien daarvan
ook is. en die niet gemakkelijk
te overbruggen valt. Ik acht het
een gebrek aan geestelijke nuch
terheid, wanneer dit, zoals mijns
prof.
Inziens In het artikel
Banning het geval is. niet
?rdt, of men dit llevei
sle.
Hier helpt het niets om te wil
len terugwensen hetgeen men
eens zag. Hier helpt ook geen
recept over een pnmum vivere
etc. Hier gaat het ook niet slechts
om de lust tot middenorthodox
formuleren die afgelegd zou moe
ten worden. Hier gaat het om
fundamentele vragen; en wij
doen voor het moment waar-
-chijnlijk beter duidelijk te willen
zien en elkaar te zeggen waar
in wij verschillen. dan om tot
een voorbarige ..eenheid" te wil
len terugkeren die blijkbaar fic
tief i
wij
verschillende uitingen lezen
hen die nu woordvoerders zijn
van de groepering van de vrij
zinnigen. hoe het nu eigenlijk
staat met deze gemeenschap, met
dit gemeenschappelijk ja zeggen
op het Woord des Evangelies in
de ene Geest des geloofs. Belij
den is toch. of het een her
nieuwd belijden, of het belijden
van de Kerk der eeuwen is. ja
zeggen, een ja dat iets heeft van
een laatste ondubbelzinnigheid.
omdat het antwoord is op het
Ja van Godswege.
danig wü het toch ook een sa
menbindende en verplichtende be
tekenis hebben. Ik zie niet dat
TN ieder geval meen ik dat men
1 de synode er geen verwijt van
kan maken, als zij in de geeste
lijk verwarde situatie enige lei
ding zoekt te geven. onder en
vanuit het Woord. En dat he'
eigenlijk niet te pas komt om
dan haar de bevoegdheid daar
toe te ontzeggen. Welke bevoegd
heid heeft ze dan wel. wanneer
ze geen bevoegdheid heeft om in
de innerlijke aangelegenheden
van het Kerk-zijn bezie te zijn?
En ze heeft daartoe dc vol
macht die ze behoeft, uiteinde
lijk niet van mensen, maar n
de Heer. Dat wil ook zeggen, zc
hogft geestelijke volmacht zover
ze blijft in de „ehoorzaamheid
aan het Woord van de Heer. En
uanneer haar belijdend spreken
een zaak ls des Gec .es. dan zal
■IJ niet zo licht Iets >nnen her
roepen. tenzij vanuit het Woord.
Dan mag er In haar geestelijk
beleid ook enige standvastigheid
openbaar worden. En dan heeft
ze leiding te geven. zor <-r
naar links of rechts tc kijken,
omdat ze op Hem ziet Die het
Hoofd Is.
Gesprek tussen geestelijke verzorgsters
Ook in onze
strijdkrachten
kan geven bi. moeiten en sterven was
het antwoord, dat de mens slechts troost
kan vinden in gedachten, die voor hem
aardbaar zijn. d.w.z. binnen het
van zijn eigen levensovertuiging en
niet in de religie.
Geestelijke verzorgers van
de Nederlandse strijdkrach
ten hebben in het Erasmushuis in
Utrecht een uitvoerig gesprek ge
had over de zin van het moderne
humanisme, speciaal als grondslag
voor de geestelijke verzorging der
militairen. Prof. t. t. ten Have
uit Amsterdam had de leiding en
er werd aan deelgenomen door de
heer H. j. j. Lips, directeur van
het Humanistisch Vormingscen
trum voor militairen De Ark, door
luit.-kolonel aalmoezenier
Groenendijk, directeur van het
r.k. vormingscentrum Waalheuvel,
en door ds. mr. C. Brouwer,
serve-legerpredikant.
Nadat de vertegenwoordigers der drie
Beroepingswerk
NED. HERV. KERK.
Bedankt: voor Oosterwolde (Geld.): L.
Trouwborst te 's-Grevelduin-Capelle.
voor Appelscha: L. Hylarides te Augus-
tinusga.
GEREF. KERKEN.
Beroepen voor Treebeek: (2e pred.
plaats»: J. van Wijngaarden te Aalten.
VRIJE CHRIST. GEREF. GEM.
Beroepen te Schiedam (vac. M J.
Middelkoop); I. J. IJsselstein te Apel-
GEREF. GEMEENTEN IN NEDERLAND
De kracht c
zegd, vindt de humanist in het Ie'
zelf. In de mate waarin hij erin slaagt
zUn leven naar eigen inzicht te voldragen,
in die mate vindt hü ook vrede in het
sterven.
mr. Brouwer had daarvoor o.m,
gezegd, dat hij geen werkelijke distantie
zag tussen het oude en het moderne
humanisme. Het moderne humanisme
stelt zich als
roeping. Het claimt de
niet-godsdienstige mens voor zich. Maar
het is in volstrekte tegenspraak met het
christelijke geloof, dat weet heeft van
buitenmenselijke openbaring.
Gesloten
d. Ketterij, Alblasserdam.
Oudste kinderblad
wordt opgeheven
Het Engelse kindertijdschrift The Kid
dies' Magazine, een uitgave van de
Methodistenkerk. zal in december op
houden te verschijnen. Het blad maakt
aanspraak op het oudste tijdschrift
r kinderen te zijn. The Kiddies'
Magazine heeft de strijd om zijn be
staan moeten opgeven, omdat de kosten
te sterk zijn gestegen en het er niet
geslaagd voldoende
te
Advertentie
Peanut butter
(Pindakaas) is r(jk aan vitamine
en een bron van kracht en gezond
heid. De fijnste pindakaas komt
?7lc7fli££arij
De hoofdredacteur van het onafhankelij
ke
Is van God. De
hoogstens met andere
naar een zo groot mogelijke menselijke
objectiviteit
De conclusie zowel van de drie inlei-
groepen een uiteenzetting hadden gege- ders als van de voorzitter van dit gesprek
ven van hun standpunten en de achter-i^'as uiteindelijk, dat de bespreking haar,
gronden, welke beslissend zijn voor hunjnut had gehad als een poging om elkaar
arbeid, volgde een brede discussie, waar-1 te leren' verstaan, maar dat nog vele j
in o.m. drie concrete vragen van ds. mr.| vragen waren opengebleven en dat het
Brouwer aan de orde kwamen. Deze
gen luidden:
1 Wat verstaat het Humanistisch Thuis-I
1 front concreet onder geestelijke ver
zorging? Maakt deze slechts bewust wat
in de mens is of geeft het ook wat niet
in de mens aanwezig is: is het dus wer
kelijke verzorging?
9 Wat geeft de humanistische geeste-
A lijke verzorging, dat door de gods
dienstige verzorgers niet zou kunnen
worden gegeven in het menselijke vlak?
q Indien men zich van humanistische
zijde beroept op de democratie, meent
men dan ook. dat iedere geestelijke nu
ance (bijv. Jehova's getuigen) in aanmer
king komt voor geestelijke verzorging,
van militairen?
Autonomie
Van christelijke zijde werd tijdens een
bespreking nogmaals gesteld, dat de door
het humanisme beleden autonomie van __oo
de mens een a-prioristisch. dogmatisch Stuttgart zich met talrijke principiële i zijn hard nodig als tegenwicht tegen
SSfdi o"ke„da"me"nlSZ"wt dize verhouding kerk en ge- vaak nadelige gevolgen van de
autonomie niet als een ervaring en meent.1 zin bezig gehouden.
varing van een bijzondere >ja uitvoerige besprekingen werd een'
program van actie naar een ontwerp
ntstozd een gesprek
de bijzondere openbaring een zaak is var
mdjcrstelling of van existentieel be-i i Een systeem van kerkelijke bijdragen,
redeneren de, -L waarbij de grootte van het gezin als
iak^ van per-l maatstaf geldt. In principe wordt daar-
bij uitgegaan van de waardigheid van
het gezin, dat inhoudt dat staat en
samenleving niet de kosten van kin
deren „betalen" of „subsidie" verle
nen voor hun levensonderhoud. Wél
wordt bij de vaststelling van de ker
kelijke bijdragen rekening gehouden
met de andere belastingen, opdat het
gezin zijn opvoedingsplicht ook in
materieel opzicht behoorlijk kan ver-
Vakanties voor
het hele gezin
sterk hepleit
De werkgroep van gezinsvragen van
de Evangelische Kerk in Duitsland
heeft op haar jaarvergadering
openbaring ontbreekt.
«.-.nlrtdlm van dviv verklaring K<ü~" dr. Öitii Va^öi'imïitl
rnt" g rin o.m. wordt gepleit voor: I
het kind meer aandacht kan worden
besteed. Bevordering van de opvoe
ding en vorming van meisjes tot haar
toekomstige taak als huisvrouw en
moeder. Als practische kant aan deze
vorming wordt vooral gez>en, dat de
meisjes daarbij de moeders van nu al
enigszins het werk uit de hand kun
stellen tegen redelijke prijzen hun
vakanties in de buitenlucht door te
brengen. Dergelijke gezinsvakanties
de vaak nadelige gevolgen
industrialisatie. Immers, daardoor zijn
vaak gezinsleden langere tijd van el
kaar gescheiden. Het is dringend nodig
dat daardoor het saamhorigheidsge-1
voel van het gezin wordt versterkt.
levenswet, die:
leven. De autonomie,
humanisten, Is niet de
soonlijkc willekeur, ma
existentieel te belevei
zirh uit de situatie van de mens ont
wikkelt.
Het gesprek ontwikkeld? zich daarna
over de vraag van christelijke zijde wat
nu wel onder religieus humanisme moet
Het antwoord was: de
molgnage Chretien'
cc M-iüert is onislac-n .M-rai h.-t -
Vatlcaan en de regering van de Gaul-1 moedig staan binnen het levensmystene"
le hebben druk uitgeoefend op dc dl-1 de levenswet oo zich laat inwerken -
rertle omdat het blad dc Algerië poll-d,e vanuit deze ootmoedige houding
tlek van Frankrijk scherp becritisecr- diepe verbondenheid .vaar", met al
de. Reeds eerder moester, twee br- is Maar deze houding en deze ervai
stuursleden, belde Jezuïeten, aftreden, voerenn iet tot het geloof in een t
Het blad zal een rustiger koers moe- soov.lijk God.
ten inslaan en de M.R.P.. de ro
katholieke partij, gaan steunen.
Troost
Mevr. Betty Elliot, schrijfster van..Vijf
kruisen In de Jungle". Is met mevr.
Saint, weduwe van de zendingspiloot
Nate Saint, en drie Auca vrouwen de
Aura Jungle Ingetrokken waar een
paar jaar geleden de vijf jonge man
nen werden vermoord. De belde we
duwen hebben vla de drie bekeerde
Auca vrouwen contact gelegd met een
dorp, dat nu vriendelijk schijnt te I
zijn. Nog maar drie maanden geleden
werd een Canadees lende ling-arts ver-
In luie etui
f 59.75
Zeer modern, zeer chic. zeer sterk
doublé dameshorloge. Zes modieuze
asymmetrische modellen!
Poolse Joden
naar Israël
Sedert verleden jaar zijn 35.000 Pooli
Joden in de staat Israël aangekome:
Na vele jaren gaf de Poolse regering
1957 Joodse inwoners toestemming het I
land te verlaten. Er wonen nu nog
i 70.000 Joden in Polen, van w.e een
kwart het plan heeft eveneens naar Is
raël te vertrekken, Een ander kwart wil
I eveneens Polen verlaten, maar zal niet
in Israël een nieuwe toekomst zoeken.
De overigen zullen naar verwachting in
I Polen blijven wonen Een groot deel]
i van hen is gemengd gehuwd.
I In 1939 bestond de Pools-Joodse bevol-1
I king uit drie en half miljoen zielen.
De grote toevloed van Poolse Joden1
naar Israël heeft de regering van dat
land voor grote vraagstukken gesteld.,
Zij overweegt een beroep te doen op Jo-|
den uit dr gehele wereld om financiële]
steun. Ook Hongarije en Roemenië ver
lenen weer uitreisvisa aan Joodse inwo-1
Eigendommen
Een systeem van spaarpremies en be-
- lastingfaciliteiten. dat eveneens op het
gezin is afgestemd. Daarbij wordt
vooral gedacht aan de verwerving van
„blijvende eigendommen", onder welk
begrip dan wordt verstaan die bezit
tingen die aan kinderen en kindskin
deren nagelaten kunnen worden.
i De kosten van school, cn beroepsop-
leiding van de gezinnen met meer
kinderen verlagen, opdat zij dezelfde
isen hebben als de gezinnen
kind.
Voor zo'n
rauwe hoest
zacht en geneest
ABPIJSIROOPst
59.
)uf.
gehele leven nog nooit zo zacht gelopen en
ze droeg een dikke mantel over haar hoofd en
schouders. Ze ging op een stoel zitten, alsof ze
geen tien kon tellen, en Joyce zag dat haar gezicht
even grauw was als het weer buiten.
..Joyce", fluisterde ze. is er gevaar?"
..O. mevrouw, ik geloof het niet' Maar je kunt
het natuurlijk nooit zeker weten, en he; moet ver
schrikkelijk zijn als men het zelf ondervindt."
„Het de vloek die op de vrouw rust Joyce.
En jij en ik. we moien ons gelukkig prijzen, dat we
ons er verre var. hebben gehouden. Joyce, er is
toch geen gevaar" Ik zou niet graag willen, dat ze
dood ging
Juffrouw Carlyle zei het op een zachte droevige
toon. Was ze bang. dat ze zichniet rustig meer zou
voelen als haar schoonzuster stierf" Zou ze nie'.
steeds zichzelf moeten voorhouden, dat het haar
schuld was' Waarschijnijk wel En ze vroeg nog
eens ..Als er gevaat bij is
„Waarom denkt u dat. mevrouw"" vroeg Joy
ce Zijn andere mensen niet net zo ziek in zulke
omstandigheden"
„Ik hoop van niet", was het antwoord. ..En waar
om is er een telegram naar Lynnborough naar dok
ter Martin""
Joyce schrok op. ..Een telegram naar dokter
Martin? O mevrouw! Wie stuurde die? En wan-
van
doer ANN LUDLOW
dat hij het ook niet wist, hfl hoopte van niets. En toen
deed hij mij de deur voor mijn neus dicht."
Joyce antwoordde niet. Er kwamen gedempte
'frouw Car
luiden uit de kamer daar
stond op. het leek alsof
..Ik houd he
larlyle
Juffrouw
huiverde
uit. Joyce, ik ga maar
dan kan dat gebracht
,.Ik weet alleen maar dat hij gestuurd is. Wain-
wright kwam bij mijnheer en die kwam zijn kamer
uit en stuurde John naar h»t telegraafkantoor in
West Lynne Heb Je dat niet gehoord, dat hij weg-
galrppeerde" Ik heb het gehoord, en ik schrok me
zowat dood Ik ben naar meneer z'n kamer gegaan
om te vragen wat er aan de hand was. en hij zei
koWle w!
worden. Vraag het maar even.
,.Ja. straks, over een paar muiuten". antwoordde
Joyce en ze huiverde inderdaad. „U gaat dus niet
naar binnen?"
Joyce dacht dat het voor
lady Isabella geen aangenaam gezicht zou zijn, als
ze daar om de hoek verscheen. „Ze hebben mij weg
gestuurd."
..Nee", antwoordde juffrouw Carlyle. ,.ik zou er
toch geen goed kunnen doen. En zulke mensen kun
nen beter weggaan."
..Dat zei dokter Wainwright ook toen hij me weg
stuurde." mompelde Joyce. En Juffrouw Carlyle
Joyce bleef zitten. De tijd ging voorbij. Het leek
haar eindeloos Toen hoorde ze dokter Martin ko
men en de andere kamer binnengaan. Zo nu en dan
kwam Wainwright bü haar in de kamer en dan wilde
ze hem vragen hoe het ging- Maar voordat ze die
woorden kon uitbrengen, was hij alweer voorbij.
Wainwright ging naar de kamer van mijnheer
Carlyle. Deze hep steeds maar heen cn weer, dat
had hij de gehele nacht al gedaan. Hij keek ver
rast op toen de dokter binnenkwam.
„Jullie hebben weinig medelijden met me.'1 zei
hij. ..Dokter Martin is al twintig minuten binnen.
Wat zegt hij er van?"
..Hij kan er niet meer van zeggen dan ik. De
symptonen zijn kritiek, maar hij hoopt, dat het zal
gaan Het is e"n kwestie van geduld."
Carlyle hernam zijn wandeling.
„Ik kwam u voorstellen, dat u Little zou laten ko
men. In een geval als dit...."
Carlyle uitte een kreet. Want ds. Little behoorde
tot de kerk van St. Juda. en hij dacht onmiddellijk
het ergste.
„Niet voor mevrouw", voegde de dokter er haas
tig aan toe. ..Ik heb het over het kind. Als het niet
in leven zou blijven, dan was het voor u een gro
ter voldoening dat het tenminste gedoopt was."
„Dank u. dank u"' zei Carlyle, onuitsprekelijk
opgelucht en hij drukte de dokter de hand. „Ik zal
Little laten halen."
Het was middag toen ds. Little kwam. Carlyle en
juffrouw Carlyle stonden In de zitkamer van Isa
bella; op de tafel stond een porseleinen kom met
water, Joyce kwam. met een bleek gezicht uit de
andere kamer met een bundeltje flanel. Carlyle had
er maar wéinig aandacht voor. zozeer was hij met
zijn gedachten bij zijn vrouw.
..Joyce", fluisterde hij. „is het goed met me-
„Ik denk van wel. mijnheer.'
Wordt vervolgd
PM Pfl I» M p t
JBUI Idl
Horizontaal:
1. bep. metaal-legering
5. wending
9. onder anderen, afk.
10. bep. windrichting, afk.
11. voorzetsel
12. muzieknoot
15. kern
17. bep. zintuig
21. bep. gekeperde wollen stof
25. televisie, afk.
26. monster
28. deel v. e. mast
30. indien
32. wasgelegenheid
33. retour
35. niet uitgaan
Drente
44.
12
45. Oosterlengte, afk.
46. lidwoord
49. ruzie maken
50. niets
Verticaal:
1. middel tot ontspanning
2. zie 28 horizontaal
3. een ongenoemde, afk.
4. he*, zij zo!
5. zachte veertjes
6. Duits geld. afk.
7. slede
8. een beetje
13. kippeprodukt
14. voornaamwoord
16. bep. getijde
17. levenswijze
18. meervoud, afk.
19. ten bedrage van
20. soort kist
21. op de -: op 't gevoel
22. pers. voornaamwoord
23. daar
24. huidsmeer
27. reeds
29. eerstvolgende afk
31. woonplaats van Abraham
34. als boven, afk.
35. reservoir
36. uitroep
37. titel. afk.
38. teken
39. salaris
40. dun. teer
41. en dergelijke, afk
42. meisjesnaam (ouderwets)
47 heen en terug. afk.
Ge moet er eens op letten met hoeveel tederheid de schrijvt
van het hoek Samuel dat familietafereel tekent, dat voora
gaat aan de geboorte van deze laatste uit de rij der richtera
Die man Elkana met al zijn zorgen over zijn twee vrouwe
Peninna die als een angel in haar hart de wetenschap voel
dat niet zij maar Hanna de eerste plaats inneemt bij hat
man. En die met vrouwelijke venijnigheid die pijn op
ander afreageert. En Hanna, de kinderloze, die er niet met
tegenop kan.
Het is allemaal zo menselijk. Menselijk zondig, maar juij
daarom begrijpen we het zo goedEn schieten de tranen or.
haast in de ogen als Hanna daar terneer ligt in de temp.
en heel haar ellende voor God uitschreït.
We begrijpen het zo goed maar we volgen het voorbed
zo slecht. Want ieder huis heeft zijn kruis maar lang n«
uit ieder huis stijgt dat gebed, dat Hanna voor Gods troo
bracht. Geloof niet, dat u er ooit uit komt met uw koud
cynisme of met uw vlucht-naar-amusement om daarin vei
getelheid te zoeken. U zult als christen toch bij God terecli
moeten komen. Want God laat u niet los!
DOORZICHTIG SPEL
LIET was gistermiddag al duidelijk,
dat de Oostduitse filiaalhouder
van Moskou, Otto Grotewohl, het niet
meende, toen hij mededeelde dat de
Sowjetunie haar strijdkrachten uit
Oost-Duitsland zou terugtrekken. Het
was louter propaganda, en dan kijkt
men in de communistische wereld
niet op een leugen, ook al is die zo
groot als een olifant.
Maar gisteren was het toch al te
erg. Dat zagen de Oostduitse com
munisten zelf blijkbaar in, want kort
nadat Grotewohl zijn verklaring had
afgelegd werd medegedeeld, dat de
Sowjetunie en Oost-Duitsland „van
plan waren binnenkort besprekin
gen te beginnen over het terugtrek
ken van de Sowjet-strijdkrachten uit
Oost-Duitsland". Nietttemln sugge
reerde men tevens, dat deze terug
trekking nog slechts een kwestie van
tijd
In Moskou was men ook met deze
gewijzigde versie van de verklaring
van Grotewohl niet tevreden en de
jongste niet-officiële lezing is
nu, volgens onze correspondent in
Bonn, dat de Sowjetunie zich bereid
heeft verklaard haar troepen bevel
tot ontruiming van Oost-Duitsland te
geven, zodra de strijdkrachten van
Amerika, Engeland >n Frankrijk de
Westduitse Bonds- ^publiek hebben
verlaten.
Zal er dus geen sprake zijn van het
CALVIJN IN POCKET
terugtrekken der Russische strijd
krachten uit Oost-Duitsland, van et:
terugtocht zijn we gisteren e
daag in elk geval getuigen geweest
Het is een vernederende terugtoeh:
geworden, die veel weg heeft vai
een blunder.
De Sowjetunie kan zich niet veroor.
loven zonder meer over te gaan to:
ontruiming van Oost-Duitsland. Ou
te beginnen, omdat de onderdrukt!
bevolking van dat gebied deze ge
beurtenis zou aangrijpen om zich
ontdoen van het gehate regiem vu
Grotewohl.
Voorts zou die ontruiming ook bij
het uitblijven van een opstand in
Oost-Duitsland andere satellieten
van Moskou ertoe kunnen brengen,
met meer klem aan te dringen op hel
vertrek van de eenheden van het Ro
de leger die zich binnen hun grenzen
bevinden. Een sprekend voorbeeld
is Polen.
Diplomatie is een subtiel spel. Vaak
hebben we in het Westen de indruk,
dat men in de communistische we
reld een monopolie heeft op dit ter
rein. Maar soms blijkt zonneklaar,
dat het niet allemaal goud is wat er
blinkt. Gisteren is dat weer eens het
(reval geweest.
AI met al ls het spelletje dat
Chroesjtsjef met de vriie wereld wil
snelen wel heel doorzichtig gewor
den.
IJ ET pocketboek „doet" het in onze
tijd. Het wordt verkocht, het
wordt gèkocht, en naar men mag
aannemen wordt het ook gelezen.
Het is een rschijnsel waarover
men zich mag verheugen. Want dat
is toch het doel mei; het boek: dat
het gelezen wordt.
Minder verheugend is het dat er in
pocketformaat ook heel wat op de
markt komt dat zacht uitgedrukt
waardeloos is. Prikkelende om
slagen moeten bovendien vaak een
inhoud aankondigen waarvan men
alleen kan hopen dat ze beter is dan
die omslagen.
Reden voor ons cm met belangstel
ling uit te zien naar iedere verschij
ning in pocketformaat van óók het
christelijke boek. Het stemt ons tot
voldoening dat Kok te Kampei} uit
zijn rijke en welvoorziene fonds en
kele uitgaven heeft gelicht en ons die
nu als pockets heeft gezonden.
Daarbij is het interessante en leer
rijke boek „Herleefd verleden" van
de grote en sympathieke kenner van
het verleden prof. dr. A. Sizoo. Daar
bij is het „De humor van de bijbel
in het christelijk leven" van onze
predikant-dichter of dichter-predi-
kant Okke Jager, welk boek hiermee
tegelijk zijn achtste druk beleeft, op
zichzelf al een opmerkelijk ding.
Daarbij is verder het bijzonder mooie
boek „Het raadsel van ons leven'
van prof. dr. J. H. Bavinek, nu ii
vierde druk.
Aparte vermelding verdienen zek»
de twee deeltjes van de apocriele
boeken. Het betreft hier een volle
dige herdruk volgens de oorspron
kelijke uitgave van Jacob en Pieter
Keur, en de bij uitstek deskundig!
prof. dr. W. C. van Unnik van dt
Rijksuniversiteit te Utrecht heeft er
een inleiding bij geschreven.
Reeds geruime tijd zagen wij uit
naar een leesbare editie van de apo-
crieven, immers boeken waarvoor
in onze dagen een hernieuwde be
langstelling bestaat. Welnu, deze edi
tie is er nu, en nog wel in pockets.
En ten slotte is er ook de vermaarde
„Institutie of onderwijzing in de
christelijke godsdienst" van Calvijn,
in de wat verkorte weergave
dr. B. Wielenga en met een inleiding
van prof. dr. D. Nauta van de Vrije
Universiteit, een boek van nog altijd
onschatbare waarde, een boek dat nu
meer dan ooit in het bereik is ge
komen van heel velen.
Vermelden wij nog dat Kok zijn serie
pockets, door ons hier gaarne aan
gekondigd, de aardige en goedge
vonden naam heeft gegeven van
Boeketreeks.
Steun gevraagd
voor Ambonezen
Volgend jaar züllen twee Ambone-
se studenten hun artsdiploma beha
len. Ook dit jaar kon zich een jon
ge Ambonees als arts vestigen. De
ze drie jonge mensen kregen regelma
tig steun van de stichting „Helpt
Ambon in Nood", die meer jeugdige
Ambonezen helpt bij hun school- en
vakopleiding. Ook veel zieken van
Ambonese landaard worden in zie
kenhuizen en sanatoria voortdurend
met kleine geschenken bedacht.
Vooral voor hen. die in perioden van
ziekte de hun zo vertrouwde tropische
sfeer missen, zijn dat lichtpunten in het
leven. Attenties met de december-feest-
dagen worden dan dubbel gewaardeerd.
De stichting „Helpt Ambon in Nood"
(adres: Herderlaan 20. Utrecht) heeft
ook in de ontspanningsverblijven van de
Ambonezen-woonoorden voor spelmate
riaal e.d. kunnen zorgen. Daardoor voel
den heel wat jonge mensen vooral min
der behoefte hun ontspanning op straat
of in restaurants te gaan zoeken. Bij
de school- en beroepsopleiding heeft de
stichting ook reeds menigmaal een
helpende hand uitgestoken.
Nu de repatriëring uit Indonesië het
afgelopen jaar sterk is verhoogd, bete
kende dat ook voor „Helpt Ambon in
Nood" uitbreiding van de activiteiten.
Tegen het einde van het jaar doet dc
stichting echter een beroep op heel Ne-
derlaud om haar werk te steunen. Voor
al bij het gereedmaken van Sint Nico-
laas en Kerstverrassingen kunnen én
giften én bijdragen in natura goed wor
den gebruikt. Het gironummer v in dc
stichting ls: 16.00.00.
Versterkt religieus
besef in Japan
Na de Tweede Wereldoorlog zijn in
Japan veertig nieuwe religies ontstaan.
Van iedere vijf Japanners heeft er
een in deze religies zijn geestelijk te
huis gevonden, schrijft Harry Thomson,
medewerker van de Boeddhistische zen
ding ln Scandinavië.
Modern boekje van
'ti gouden kerk
De gereformeerden in Eindhoven heb
ben ter herinnering aan het gouden ju
bileum van hun kerk een bijzonder goed
verzorgd boekje uitgegeven. Het werkje
telt slechts 16 bladzijden, die schaars
bedrukt maar goed gebruikt zijn. In e
kele flitsen geeft het een beeld van
ontwikkeling van een kleine groep g
lovigen, die in een woonhuis godsdienst
oefeningen hield, tot een grote gemeen
te van 5000 leden met 5 predikanten
twee evangelistes.
De voornaamste pagina vermeldt, dat
„het boekje werd uitgegeven in het
jaar. waarin gepoogd werd de eerste
maanraketten de ruimte in te sturen,
een begrip werd gemaakt met dc uit
voering van de Deltaplannen. dat op
Castel Gandolfo paus Pius XII is overle
den. dat het KLM-vliegluig Hugo de
Groot is neergestort 1958, een jaar
waarin wij werden herinnerd aan de op
richting van de Wereldraad van Ker
ken, 10 jaar tevoren in Amsterdam, het
jaar, waarin wij gedachten Gods daden
in de Gereformeerde kerk van Eindho
ven en waarin wij verwachten Jezus
Christus, de Redder der wereld."
Argentinië mag nu
Lutherfilm zien
De Argentijnse regering heeft r._
maandenlange onderhandelingen toe
stemming verleend de Lutherfilm in
het openbaar te vertonen.
Tot nu toe mocht deze film slechts i
Brazilië, Uruguay, Venezuela e
Brits Guyana worden vertoond. Met
de regeringen van Chili. Guatemala en
Mexico zijn nog onderhandelingen over
de openbare vertoning gaande. In Peru
is de film verboden, maar wel mogen
daar. evenals in andere Zuidamerikaan-
se landen, besloten voorstellingen wor
den gegeven.
De opkomst
beschouwt hij vooral als
van een grondig zoeken
heid en een diep verlangen naar ken-
»an de achtergronden van het la-
