KRISTaLLnaCHT
NIEUWE VAN DALE
'gevende cellen^:
grootste vergissing
ZATERDAG 8 NOVEMBER 1958
DRIE BLADZIJDEN UIT HET BOEK DER GESCHIEDENIS
land
ken. de kop
Malieveld werd e
betoging gehoudi
Wllhelmine.
Op 9 november
Jelle Troelstra
i republiek te i
igedrukt. Op
t het „Derde Rijk"
s gepleegd op de
De SS en de SA
V eertig jaar
geleden
kwam
lot een einde
IN het boek der jongste wereldgeschiedenis is de maand
november vol van grote en voor het verdere verloop van
de historie belangrijke data. Enkele weken geleden hebben we
in het Zondagsblad er aan herinnerd, dat op de dertiende
november van 1918 de Duitse keizer Wilhelm II als een
vluchteling over de Nederlandse grens kwam. Die vlucht
luidde na de vreselijke wereldbrand van 1914—1918 een
reeks gebeurtenissen in, die door niets meer te stuiten waren.
Twee dagen tevoren was in het bos van Compiègne de
wapenstilstand gesloten tussen Duitsland en de geallieerden.
Ook voor ons land waren de gevolgen van de revolutie, die
op de oorlog volgde, niet uitgebleven. De socialistische leider
Pieter Jelle Troelstra bereidde de vorming van een republiek
voor. Op 18 november 1918 werd die poging tot mislukking
gedoemd, want op het Haagse Malieveld gaf het Nederlandse
volk een demonstratie van zijn aanhankelijkheid aan de
Koningin. De mensen kwamen daar tot een eerlijke en bewo
gen geestdrift, die getuigenis aflegde van de grote liefde,
die Nederland voor Oranje koesterde.
Dat alles is deze maand veertig jaar geleden en we moeten
in het geschiedenisboek de bladzijden omslaan van twee
decennia. Twintig jaar, waarin de wereld groeide naar een
nieuw kookpunt. In 1933 had Adolf Hitler naar de macht
gegrepen. De Joden in Duitsland werden geboycot en kregen
het steeds zwaarder te verduren. Tot op 9 november 1938
de eerste pogrom zich als een schandelijke bloedvlek over
het „Derde Rijk" uitspreidde.
De mist joeg over de velden, hing in
flarden tussen de bomen van het bos
van Compiègne, daar in de buurt van
de Franse plaats Rethondes. Een groep
mannen liep haastig in de richting van
de spoorwagon, die het hoofdkwartier
was van Frankrijks maarschalk Foch.
De mannen droegen de militaire uni
formen van vele landen en bovendien
de onderscheidingstekenen van hoge en
hoogste officieren.
In de spoorwagon werden de voorwaar
den besproken, die moesten leiden tot het
neerleggen van de wapens. Aan de ver
schrikking van de oorlog, die in vier jaar
bijna negen miljoen mensen had gedood,
moest nu een einde komen.
Voorwaarden.
De voorwaarden, die Britten. Fransen en
Amerikanen hun tegenstanders in de spoor
wagon voorlegden, waren niet gering. Niet
mis te verstaan ook.
De Duitse legerleiding werd duidelijk ge
maakt. dat zij een versldgen en ontred
derde natie vertegenwoordigden. Maar dat
wisten zij al. want hun legers muitten en
in de Heimat gistte de revolutie. De oor
log had al te lang geduurd. De Duitsers
hadden geen andere keus: zij moesten de
eisen inwilligen, alle eisen, die de over
winnaars stelden.
De ..Veertien punten" van de Ameri
kaanse president Wilson werden gehand
haafd en het Duitse keizerrijk werd histo-
Instorting
Ook de andere fronten stortten in. Steeds
neer landen hadden zich in deze vier ja-
en gemengd in de strijd. Al op 15 de
cember 1917 was aan het Oostelijk front te
Brest-Litowsk de wapenstilstand met Rus
land en andere oostelijke vijanden geslo
ten. De laatste, uiterste krachtsinspanning
van de Duitse Armeeën had zich daarom
volledig kunnen richten op het Westen, dat
op 7 december 1917 de doorslaggevende
steun van de Amerikanen had gekregen.
In modderige loopgraven, op van men
selijk bloed doordrenkte slagvelden in
Frankrijk, in België, in Polen. Siberië,
Servië, Italië. Macedonië, Turkije en Roe
menië, op de oceanen en ook al in het
luchtruim (bommenwerpers en ballons
opereerden boven de strijdende legers)
was het gigantische gevecht geleverd.
De Duitsers hadden successen geoogst.
Ze waren opgerukt, maar eindelijk in
augustus 1918 was de grote ommekeer ge
komen.
Aanval
Onder leiding van de algemene opper
bevelhebber Foch waren de legers der
Entente in de aanval gegaan. De Duitse
troepen trokken terug, fel strijdend voor
iedere duimbreed grond en voor een ver
loren zaak, een spoor van verwoesting
achterlatend.
Maarschalk Foch had de Armeeën van
de keizer over de Rijn willen jagen, hen
willen volgen tot Berlijn. De politici verbo
den het hem.
En zo sloten op de 11-de november 1918
grimmige mannen de wapenstilstand. De
oorlog was voorbij. Aan de fronten smeten
de soldaten de wapens neer, in steden en
dorpen was er blijdschap over de vrede, die
nu komen zou, maar die nog verre was.
De wereld herademde hijgend, als een
oerwouddier, dat tè lang in doodsnood is
geweest.
Korporaal
F och, die de leiding had
allieerde strijdkrachten en
Maarschalk J
t an de geallieerde strijdki
in die functie een der hoofdpersonen
bij het sluiten tan de wapenstilstand
Mai
de voorbije strijd was te groots,
had te diepe indrukken in het wereldbeeld
gegroefd om door een wapenstilstand rust
te kunnen brengen. Van alle fronten mar
cheerden de troepen naar huis. De solda
ten vonden thuis een wereld, die zich ge
reed maakte voor de aanloop naar een
nieuwe krachtmeting. Die aanloop was al
begonnen. Revoluties, onlusten, stakingen
waren aan de orde van de dag. En één
van de soldaten, die ,,Heim" keerden, was
een korporaal, die Adolf Hitler heette
Hulde op Malieveld bewees
Er was een wereld in beroering. De „Armistice", de wapenstilstand,
had drommen mensen op de been gebracht. Zij kwamen tot een begrij
pelijke uitbarsting van blijdschap. Boven die blijdschap hing overal de don
kere dreiging der onlusten. In Duitsland was de bevolking niet blij. De
Keizer was gevlucht. De relletjes verspreidden zich van stad naar dorp,
van dorp naar stad en verder, steeds verder.
De voormalige zadelmaker Ebert,
die nu een socialistische voorman
was, had met succes naar de macht
gegrepen. Hij was de president van
de Duitse republiek geworden.
De impulsieve leider van de Neder
landse socialisten. Pieter Jelle Troel
stra, spiegelde zich aan de voorbeelden
van Rusland (waar nu de bolsje
wieken heersten) en van Duitsland.
was aangenomen. Het huldebetoon
werd een slag in het gezicht van
Pieter Jelle Troelstra, die ziek van
overspanning, zich de verwijten op de
hals had gehaald van de meer be-
zadigden in de SDAP.
Machtsgreep
H.M. Koningin Wilhelmlna bleef de
Moeder des Vaderlands, bemind en ge
zien. De revolutie i
nstuwd door een juichende mensenzei
tvingen Koningin Wilhelmina en Prin
i Juliana op het Haagse Malieveld d,
Pieter Jelle Troelstra besloot ook de
macht tot zich te trekken. Nederland
was neutraal gebleven in de oorlog,
maar de socialist Troelstra meende, dat
de monarchie ook hier haar tijd moest
hebben gehad.
Zijn partijgenoten uit de hogere SDAP-
kringen volgden hem voorzichtig, wezen
zijn pogingen af. maar in roerige socia
listenvergaderingen voelde Pieter Jelle
zich gedragen door de bijval van het
..proletariaat", zijn proletariaat. Op de
dag van de wapenstilstand, op 11 novem
ber. sprak Troelstra in Rotterdam. Hij
werd door zijn volgelingen toegejuicht.
Zij zongen uit volle borst de ..Interna-
In Tweede Kamer
Twee dagen later beging Troelstra
zijn grootste vergissing. In de Tweede
Kamer hield hij een redevoering, die
geheel Nederland, ook vele van zijn
partijgenoten met schrik en angst
vervulde.
Hij eiste van het kabinet-Ruys cie
Beerenbrouck niets minder dan de teu
gels van het bewind in de handen te
leggen van de strijdende arbeidersklas-
SCpieter Jelle Troelstra moet daar in de
Tweede Kamer het visioen hebben ge
had. waarin hij zichzelf zag als de
grote leider van het Nederlandse volk.
Hij vergiste zich
'WWNAIWNAIWWVWAAA
Nazi's koelden moordlust
op weerloze joden
Zingend marcheerden ze door
de straten. Ze hadden goede
stemmen en de tekst van hun
gezang klonk hunals muziek
in de oren. „Als het Jodenbloed
van onze messen druipt", zongen
de mannen en hun ogen straal-
den fanatiek, terwijl zij de
laarzen in een dreigend ritme op de straatstenen lieten klet
teren. In 1933 was Adolf Hitler aan de macht gekomen. Hij
had met zijn kliek het Duitse volk vergiftigd met de haal
tegen de Joden, tegen alles dat niet-Arisch was. Vijf jaar
duurde thans zijn regiem Vijf jaar, waarin de Joden het
steeds moeilijker, steeds ondraaglijker hadden gekregen.
Hitler-Duitsland toonde wereld
zijn ware gezicht
Nu was het 9 november 1938.
In het felle schijnsel van vijf
honderd brandende synagogen,
in het licht van dc door het
vuur verzengde Joodse winkels
in Duitsland, zongen de Nazi
knokploegen van SS en SA het
stnjaliea. Zij zongen net. toen
zij wegtrokken, na vrijwel alles
Joden toebehoorde, te heb-
Misvatting
Zo
het
Een hoe groot zijn misvatting was.
bleek op 18 november 1918. Op het Ma
lieveld in Den Haag kwam het tot een
onbeschrijflijke aanhankelijkheidsbetui
ging van het Nederlandse volk aan Ko
ningin Wilhelmina. Het werd dc dag. die
als Oranje-Maandag" jje geschiedenis
zou ingaan.
Duizenden, tienduizenden verdrongen
zich. toen Koningin Wilhelmina en Prin
ses Juliana in het open rijtuig kwamen
aanrijden Het was een uitdaging aan
Pieter Jelle Troelstra.
Malieveld
Soldaten spanden de paarden uit,
trokken zelf het rijtuig juichend door
de mensenmenigte van het Malieve'd.
Een volk. dat trouw wilde blijven,
van die trouw ontroerd blijk gaf.
toonde de juiste keuze. De uitdaging
in Berlijn, in Ham
burg en in Miinchcn. Zo was
het in geheel Duitsland.
De politie liet hot niet alleen
toe. maar moedigde de vernie
lingen zelfs aan. Alleen in Bres-
la u verdedigde de politie de
Joodse eigendommen.
„Kristallnacht" (zoals de
nacht van 9 op 10 november
voortaan werd genoemd) was
de eerste grote pogrom der
Nazi's.
Teruggezet
De beschaving van Duitsland
was al enige tijd tevoren een
paar eeuwen teruggezet. De Jo
den hadden hun burgerrechten
verloren. Een rassenbureau
moest op „wetenschappelijke"
wijze aantonen, dat Joden tot
een inferieur ras behoorden.
Er waren er in Duitsland een
half miljoen. Boeken van Jood
se schrijvers werden verbrand
Er werden vreugdevuren van
gemaakt. Maar de messen dro
pen nog niet van het Joden
bloed.
De wereld keek toe en zag
wat er in Duitsland gebeurde
Er was afgrijzen, maar toch
nam men deel aan dc Olym
pische Spelen van 1936 in Ber
lijn. Het was nog de tijd der
verbroedering.
Opgezweept
Maar de Duitsers werden
kunstmatig opgezweept tot een
haat. die moest leiden naar de
grote pogrom van november
1938. „Geen Duitser kan zich
veilig voelen, zolang er nog Jo
den zijn", werd een vaak ge
hanteerde slagzin. Duitsland
moest Jodenvrij worden ge
maakt. Reeds duizenden zucht
ten in concentratiekampen, ve
le anderen waren uit hun
broodwinning gestoten, sommi
gen hadden kans gezien te
vluchten, maar tot openlijke
gewelddaden op grote schaal
hadden de Nazi's zich nog niet
laten verleiden, want ze vrees
den de wereldopinie, die toch
al tegen hen was.
Aanleiding
jongen Grymsztan was verdre
ven en woonde illegaal in Pa
rijs. Daar hoorde de 17-jarige,
dat de Nazi's zich aan zijn
ouders hadden vergrepen
De openbare mening ln de
beschaafde wereld keerde zich
fel tegen dc Nazi's. Goebbels
keurde voor de radio de „spon
tane" actie af, om de wereld
Joden naar de concentratie
kampen. Hitler-Duitsland toon-
de in „Kristallnacht" de we
reld zijn ware gezicht. Vi
de
wraak schoot de jongen Joden was het het begin
de derde se- taet einde. Het geduld van de
de Duitse legatie wereld was niet uitgeput. Nog
niet....
Vom Rath
cretaris
in Parij:
De Nazi's hadden nu geen
enkele aansporing meer nodig.
De wanhoopsdaad van Grymsz
tan schreeuwde om wraak. En
zo klonk in de nacht van 9 op
10 november 1938, toen Vom
Rath aan zijn wonden was be
zweken. het lied van de SS en
de SA door de Duitse straten.
Joden werden vermoord en bij
duizenden naar de concentratie
kampen gesleept om daar om
het leven te worden gebracht.
Joodse zaken werden verwoest,
synagogen tot de grond toe af
gebrand. De verzekeringen be
taalden de schade niet uit.
e redacteuren van de
Van Dale zullen 4
miljoen woorden nodig heb
ben om 200.000 Nederlandse
woorden in hun enorme
woordenboek te behandelen.
De eerste aflevering van de
langverwachte achtste druk
is verschenen, en behandelt
in 256 grote kolommen met
kleine lettertjes heel de Ne
derlandse taalschat van A tot
Alizarine-inkt.
Zo'n aflevering net een
dunne brochure bevat even
veel tekst als een gewoon oc
tavo boek van 500 bladzijden.
De totale omvang zal 2560 blad
zijden of 5120 kolom tellen en
zal over 2M jaar gereed zijn.
Met ere zal ook de nieuwe druk
dus weer de bekende naam
„de dikke Van Dale" dragen.
En dit alles in de nieuwe (voor
keur) spelling, behalve dan het
devies van uitgever Martinus
Nijhoff op het titelblad: „Alles
tornt teregt".
Van Dale kan men gerust de
parel der Nederlandse woorden
boeken noemen. Er is inderdaad
een nóg groter autoriteit, het
geweldige Woordenboek der Ne
derlandse Taal een rij boe
ken, die met het alfabet nog
niet klaar is maar dat be
faamde W.N.T. van De Vries
is praktisch onbereikbaar voor
de taalgebruiker en wordt alleen
door vakgeleerden geraad
pleegd.
Laatste woord
Maar Van Dale is het laatste
woord op school, en bij de puz
zelaar, en in de rechtbank, en
op de redactie, en waar eigen
lijk niet? Beroemd is het woor
denboek om zijn volledigheid,
zijn exactheid, zijn ruimheid
van opvatting, zijn schat van
voorbeelden uit hedendaags Ne
derlands, maar ook uit de ge
schriften van nog altijd gelezen
auteurs uit de vorige eeuw als
Beets, Staring en Van Lennep.
vier miljoen woorden
iliiiiiiliiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiliiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiinii
Van A tot
Alizarine-inkt
illllllllllllllllllillllllllllllllllllllllilllllllllilllllllllllllll»
De eerste druk dateert van
1865, maar heette toen nog geen
Van Dale. Het boek van I. M.
en N. S. Calisch bouwde voort
op een traditie, die met Kiliaan
(1599) begon en had F Halma
(17081710) als directe voorva
der. De tweede druk van 1872
werd door J. H. van Dale, hoofd
ener school te Sluis, bezorgd.
Verdere drukken kwamen er in
1884, 1898, 1914, 1924, 1950. Dat
laatste jaar verscheen een druk,
die gedurende de oorlogsjaren
grondig, artikel voor artikel
werd herzien. Woorden die al in
de 17e eeuw uitgestorven waren
(zoals kleerbezem en kleertob-
be) werden in 1950 geschrapt.
Midden in de bewerking van dit
woordenboek moest men alles
nog eens gaan bekijken, omdat
inmiddels (1947) een nieuwe
spelling werd ingevoerd
Alles
En staat er nu alles in, in de
nieuwe Van Dale? Dat is onmo
gelijk. De bewerkers van de ze
vende druk zeiden: „Nederlands
is een taal die op ongelimiteer
de wijze nieuwe woorden kan
vormen door samenstelling en
op grote schaal ook door aflei
ding." En verder is de vaktaal
zó gespecialiseerd dat vele vak
ken ieder voor zich een woor
denboek van de omvang van een
Van Dale zouden kunnen vullen,
zeggen diezelfde samenstellers.
De achtste druk zal echter
weer duizenden nieuwe woorden
en woordbetekenissen bevatten.
In de eerste aflevering viel ons
het nieuwe woord „aardsatel-
liet" op. Er staan meer aflei
dingen van „aardgas" ver
meld. „Afremmen" wordt aan
vaard niet r-lleen in de letterlijke
maar ook in de figuurlijke be
tekenis, hetgeen in de zevende
druk nog niet gebeurde.
Verbetering
Druk en uitvoering zijn in
hoofdzaak hetzelfde gebleven,
doch de trefwoorden worden
niet meer kapitaal (met hoofd
letters) gedrukt, en dat lijkt ons
een verbetering. De aangehaal
de voorbeelden uit bijbelteksten
staan in de Statenvertaling, al
thans volgens de steekproeven
die we genomen hebben.
Wij als leken zijn niet naar
fouten (die er onvermijdelijk in
zitten) gaan zoeken. Toevallig
viel ons oog op enkele zetfouten
(voor wie het interesseert: af-
hange-Linge in plaats van af-
hangelinge en op bladzij 2 bo
venaan A-A-Ltolletje in plaats
van A-al-tolletje.
De eerste aflevering bevat
niet minder dan 54 kolommen
met samenstellingen van „aan"
en zelfs 130 kolommen met „af".
En om u een indruk te geven
van de volledigheid, noemen we
hier ten slotte een paar ohs
onbekende, maar degelijk be
handelde - woorden:
aalwaardigheid, aanbaffen (ru
wer dan aanblaffen), aanballen,
agathologie, algerak, afzwinge-
len, afschellen, afschaviel^n,
aantree en achtergribus
Van Dale Groot woorden
boek der Nederlandse taal,
achtste, geheel opnieuw be
werkte cn seer vermeerderde
druk.
Aflevering I. Ultg. Martinus
Nijhoff, Den Haag.
It»**»********»»**********#**##****
-fa Nieuw wapen in de medische wetenschap
(Van onze speciale verslaggever)
Vandaag vergadert in Rotterdam een internationaal ge
zelschap medici, dat in eigen vakkringen nogal wat weer
standen heeft te overwinnen. De doktoren, onder wie enkele
Nederlanders van naam, propageren de zogenaamde cellen-
therapie en menen op grond van de door hen bereikte resul
taten alle aanleiding te hebben om van een nieuw wapen
in de medische wetenschap te kunnen spreken. Confraters
daarentegen hechten geen of weinig geloof aan de reeds wijd
gepubliceerde ondervindingen. Zij zijn van oordeel, dat de
cellentherapie gevaren voor de algemene gezondheidstoe
stand van de patiënt inhoudt en zijn voorlopig niet van
plan de onderzoekingen der cellentherapeuten te steunen.
De grote man van de cellen-
therapie is de vijfenzeventigjarige
predikant-arts dr. Paul Niehans,
een Zwitser, die ook op het con
gres te Rotterdam aanwezig is.
In 1931 kwam hij na een groot
aantal proefnemingen tot dc con
clusie. dat het mogelijk is een
menselijk orgaan, dat niet of
slechts ten dele functioneert tot
nieuw leven te wekken door inspui
tingen met levende cellen uit een
zelfde orgaan van een dier. Cellu
laire therapie noemde hij zijn ont
dekking, doch de officiële medi
sche wetenschap duidde zijn ge
neeswijze als ondeugdelijk aan.
Niettegenstaande dit kreeg hij
toch een kern van leerlingen in ve
le landen, die regelmatig met el
kaar samenkomen om over de kli
nische en praktische aspecten van
gedachten te wisselen.
„Kwakzalverij"
Tijdens ccn cellentherapeutisch
congres in Bad Homburg verklaar
de een Nederlandse arts ten aan
zien van deze geneeswijze:
„De positieve resultaten van dc
cellentherapie volgens de metho
de van dr. Niehans zijn over de
hele wereld bekend. Persoonlijk
heden van naam, onder «1e paus
Pins XII. dr. Adenauer, de Aga
Khan en de keizei van Japan, on
dergingen reeds een behandeling
met levende cellen
„Hel lisico, dat aan de cellen-
injecties, is verbonden en waar-
mcc onze tegenstanders altijd
graag komen aandragen, is even
groot of even klein te noemen ais
dat bij welke andere geneeswijze
ook Er is ten slotte aan iedere
willekeurige operatie een zeker ri
sico verbonden Maar wanneer
zo'n operatie noodzakelijk blijkt te
zijn en een behoorlijke kans op
slagen biedt, dan aarzelt toch nie
mand haar te ondergaan
„Evenals in andere landen on
dervindt de cellentherapie ook in
luidde
pogrom in Duitsland
reselijkste Jodenver
volgingen in. Toen de Nazi's na
1940 ook ons land hadden over
meesterd, werden duizenden Jood
se landgenoten naar IF est er b or k
Nederland nog steeds van ver
schillende kanten een afkeurende
kritiek. Dat komt hoofdzakelijk,
omdat deze therapie niet in dc
gangbare denkwijze past en zich
niet laat voegen in het systeem
van dc therapeutische mogelijkhe
den, welke men tot dusver keide."
„Ook bij ons in Nederland oor
delen vele medici en wel voor
namelijk aan de universiteiten
zonder de nodige kennis van za
ken en zonder ook maar enige
persoonlijke ervaring op cellen-
therapeutisch gebied te hébben.
De vele positieve resultaten, wel
ke in Nederland met cellenthera
pie werden behaald, worden een
voudig afgedaan met de dooddoe-
Sprekend geval
Als bewijs voor de deugdelijk
heid van de geneeswijze van dr.
Niehans. vroeg de arts toen een
tienjarig jongetje, dat in de zaal
zat, naar voren te komen.
„Dit manneke hier", verklaar
de hij, „werd twee jaar geleden
door zijn vader in mijn spreek
kamer binnengedragen. Hij kon
namelijk niet staan, niet zitten en
niet lopen. Hij was trouwens he
lemaal een uitermate zielig hoopje
mens. dat zich slechts op handen
en voeten kruipend kon voortbewe
gen. tot groot verdriet van de
ouders. U kunt dit op de foto hier,
die ik op het witte doek zal pro
jecteren. duidelijk zien. Deze
foto werd twee jaar geleden,vóór
de cellenbehandeling. genomen.
En het resultaat van mijn cellen-
injecties. mijne heren? De jon
gen leerde reeds twee maanden na
de behandeling zitten. Hij onder
nam de eerste, zelfstandige pogin
gen om tc staan en het duurde
niet lang, of hij liep door het huis.
Vroeger dronk hij liters water per
dag zoals u weet. is dit een ty
pisch kenmerk van het mongolis-
me doch dit is nu tot een nor
male hoeveelheid teruggebracht.
Hij speelt nu met andere kinderen
buiten, hij is opgewekt en gaat
met zijn eigen step naar school.
Het is een school voor bijzonder
lager onderwijs, maar vergeet u
niet welk een ontzaglijke ontwik
keling dit kind in een periode van
twee jaar heeft doorgemaakt
Honderden zijn de gevallen,
welke de cellentherapeuten naar
voren brengen, als hun naar de
balans van hun resultaten wordt
gevraagd. En van de ontdekker
van de cellulaire therapie, dr.
Paul Niehans. kan zelfs gezegd
worden, dat hij vele landen be
reist om zijn geneeswijze op de
groten van deze aarde te beproe-
Het zou een vergissing zijn te
veronderstellen, dat de cellenthe
rapie verjonging brengt. De medi
ci. die de geneeswijze van dr.Nie
hans aanhangen, brengen dit uit
drukkelijk naar voren, ten einde
eventuele teleurstellingen te voor
komen. Mensen, die echter aan zo
genaamde slijtage-ziekten lijden of
aan vervroegde ouderdomsver-
schijnselen onderhevig zijn, zou
den na een behandeling met le
vende cellen echter weer helemaal
opleven en een voor hun leeftijd
ongekende energie ten toon kun
nen spreiden.
De cellentherapie zou reeds be
wezen hebben vele ziekten t«
kunnen bestrijden. Kanker, zo ver
klaren dc cellentherapeuten. be
hoort er helaas niet bij, evenmin
als andere vormen van kwaad
aardige gezwellen. Ook tegen anl-
kerziekte. hartklepaandoeningen
dc ziekte van Basedow en ver
lammingsverschijnselen helpen c el
leninjecties niet.
De groep, waarbij een cellen-
behandeling zelfs schadelijke ge
volgen kan hebben, aldus nog
steeds de cellentherapeuten, om
vat o m. alle infectieziekten. Een
grondig onderzoek van het hele
lichaam is dan ook vereist, alvo
rens getracht wordt een ziekte
met levende cellen van dieren te
bestrijden.
Componisten-serie
in zakformaat
De componisten-serie in zak
formaat van uitgeverij Gottmer
te Haarlem is weer uitgebreid
met vier delen en wel „Handel''
van Herman Rutters. Debussy
ran Paul Douliez, Strawinsky
van Marius Monnikendam en
..Beethoven" van Norbert Loe-
ser. Deze vier pockets zijn voor
de muziekliefhebbers van veel
waarde.
Norbert Loeser heeft zijn Beet
hoven-biografie bijzonder knap op
gebouwd en naast het levensre
laas van Beethoven ook de beteke
nis van zijn muziek duidelijk en
klaar geschetst. Hier leert men
niet de wilde mens met de wilde
haren kennen, maar de echte mu-
In zijn bock over Strawinsky
heeft de Haagse componist Mon
nikendam eveneens een heel be
trouwbaar beeld gegeven van een
der meest belangrijke componis
ten van deze tijd. Monnikendam
heeft een prettige manier om iets
te vertellen en heeft bovendien
het blijkt op elke bladzijde een
zeer grote liefde voor Strawinsky.
Beslist groots is de studie, die
Herman Ruiters schreef over Han
del. waarbij we dan betreuren dat
Ruiters de orgelwerken wat erg
kort behandelde. Maar ln deze
biografie rijst inderdaad de volle
dige Handel-figuur op. de man
wiens 200ste sterfdag volgend Jaar
wordt herdacht.
Ten slotte is er Paul Douliez,
die over Debussy een biografie
schreef: een gedegen boek, waar
in leven en werk goed zijn be
schouwd, doch waarin de stijl niet
altijd even verzorgd is. Dit boek
heeft bovendien nog een voordeel:
het bevat een index der werken.
Daardoor is het als naslagwerk
veel hanteerbaarder dan de an
dere studies. Deze wens om al de
biografieën van een dergelijke in
dex te voorzien, hebben we al eer
der uitgesproken.
