LADY ISABELLA
Buurtkring: haard met
dubbele uitstraling
Overheid heeft essentiële taak in
het economisch proces
Actie voor revalidatie
van volwassen blinden
I.C.V. protesteert bij
Spanje en Argentinië
II
CETAFLEX
lijmt kond alle hout!
East Lynne
Eert woord voor vandaag
Kanttekening
Mits gevaren onder het
oog u-orden gezien
JS Witte Velden, het maand
blad voor de Gereformeerde
Evangelisatiearbexd. heeft ds.
E. de Jong enkele mededelingen
gedaan over de besprekingen,
welke in de vergader ing van
het bestuur tmn het Verband
iHin Evangelisattecommissies in
de Geref Kerken z\;n gewijd
aan allerlei vragen rondom de
gemeentekringen. Hij herinnert
eraan, dat over deze zaak al
eerder is gesproken, o.m. met
afgevaardigden van jeugd- en
vrouwenverenigingen en man
nenbond. Een soortgelijke be
spreking zal binnenkort weer
worden gehouden en verder is
het de bedoeling, dat er over
de gemeentekringen een stuk
in 2ee gaat". Ds. De Jong
schrijft o.m.:
IN DE LAATSTE TIJD sUan we
A voor het verschynzel van ge
meentekringen. Ze dragen ook an
dere namen: buurtkring. bijbel-
kring. maar er wordt hierin tege
moet gekomen aan een bepaalde
behoefte van deze tijd Men is een
beetje wars van de grote verban
den. er is reactie tegen het collec
tivisme en daarom zoekt men con
tact met zijn geloofsgenoten in de
buurt, men wil de gemeenschap
der heiligen niet alleen geloven,
maar ook voorzover dat moge
lijk is praktisch beoefenen. Het
is een tijdsverschijnsel, dat we,
mutatis mutandis, ook buiten de
kerk aantreffen. En we hebben
allen het gevoel: er zit wat in.
Maar we zouden geen bedacht
zame Nederlanders zijn als we ons
er zomaar zouden instorten. „Drei
gen er ook gevaren", plegen we
te zeggen bij alles wat zich als
nieuw aan ons voordoet. Zo wer
den dan de voorhoofden gerimpeld,
schoon de harten warm bleven
kloppen voor de zaak-als-zaak.
eerste plaats mag so'n buurtkring
niet steriel sljn, niet zich beper
ken tot de eigen kring, er moet
leta
Het
moei niet ontaarden ln een ge-
noegelljk met elkaar Greformeerd
lijn. De historie van eeuwen leert
ous. dat de lucht verstikkend
wordt, sod ra de vensters op slot
gingen. En nu seg ik het ln de
stijl van ome tijd: sulk een buurt
kring moet missionair sljn.
In de tweede plaats zagen we
dit gevaar Wanneer deze buurt-
kringen beslag gaan leggen op
veel tijd van de broederen en zus
teren. worden de bestaande Jeugd-
vrouwen-mannen-verenigingen be
dreigd en deze hebben een nuttige
plaats ln het kerkelijk leven. Ze
worden telkens weer gerecruteerd
door de gelovigen zelf. Hier is geen
kerkelijke overkoepeling. En de
Gereformeerden weten uit de his
torie van de 19e eeuw, hoe ont-
het gevaar willen afwenden, dat
leze buurtkringen deze verenigin
gen gaan uithollen, door een juri
disch niet te achterhalen leden-
roof.
gedachten. De buurtkring komt
normaal niet meer dan 2 a drie
maal per jaar bijeen. Op deze
buurtkring. wearln de ambtsdra
gers. met name de wijkouderllng.
een leidende taak zouden kunnen
krijgen, worden de mutaties be
sproken; men denke aan blijde
en droeve dingen in eigen kring.
Is er ook aanleiding tot een be
zoek of een endere attentie of tot
werkelijke hulp ibv, oppassen om
een buurvrouw eens een keer sa
men met hear man naar de kerk
te kunnen laten gaanl? Dan het
praten over de vraag met welke
m afdwalende
contact kan
'tarop. voorts
i buitenkerkelijke
contacten en voor de bijzondere
noden in de gemeente zelf (zen
ding enz.v Ook het introduceren
praten over cle vr
buitenkerkelijken
gemeenteleden
In de loop
het gesprek hler-
als vanzelf tot de
slotsom dat sulkr buurtkringen
wel verre van een bedreiging voor
het verenigingsleven te vormen.
Juist een stimulerende Invloed 1011-
den hebben op deze. Want het
spreekt vanself dat op so'n buurt
kring nieuw gekomen leden de
weg zou worden gewezen naar de
verenigingen.
/ULK een gemeentekring we
gaven de voorkeur aan het
woord buurtkring - wu duj een
beard zijn met een dubbele uit-
punt. Dat punt heet Integratie.
Hoe ligt dat probleem? Er zijn
le van Zwolle 194«.
besloot tot de
straling. Zowel het evangelisatie
werk als het verenigingswerk zou-
er f!?°r worden „verwarmd".
Nu willen we gaarne over deze
zaak met enkele personen en ver-
tegenwoordigfstlers van de vere
nigingen praten. Om zo mogelijk
te komen tot het zenden van een
brief een de plaatselijke evangeli
satiecommissies en de plaatselijke
verenigingen om de wenselijkheid
van deze buurtkringen te beplei
ten.
Het is van het hoogste belang
dat verenigingsleven en evangeli
satiewerk niet uit elkaar groeien.
yrU NOG IETS over
c
sinds V
die onder
stichting van het Evangelisatie-
centrum en de creatie van
een evangelisatie-predikant-in-
algemene-dienst. activiteiten die
tot nu toe tot het Verband behoor
den in deze zeer goede handen
overgegaan. De studie over evan-
gelisatievragen is terecht aan het
Verband onttrokken. Het is kerke-
werk. Daarmee is de positie van
het Verband anders geworden. Bo
vendien hebben we later de Stich
ting Evangelisch Herstel en Op
bouw met blijdschap begroet.
Eveneens is de Poort tot stand ge
komen. top van het Jeugdclub-
werk. Maar alweer werd het Ver
band van een van zijn activiteiten
Het gaat nu om de vraag: hoe
moeten in de top deze activiteiten
worden geïntegreerd, zodat
want dat Is Integratie de delen
het geheel en het geheel de delen
ten goede komen? Kerkelijke de-
putaten vroegen ons nu: Hoe ziet
het Verband sljn taak In deze
nieuwe constellatie?
Eerlijk gezerd zijn we daar nog
niet uitgekomen. Wat we wel heb
ben gekregen Is een duidelijk
overzicht over de geschiedenis van
het Verband door de decenniën
Prof. Zijlstra op „Wetenschappelijke dag"
V.U. vierde tweede lustrum van de derschatting van de staatstaak In
Economische Faculteitsvereniging
(Van onze speciale verslaggever)
LJ ET TWEEDE LUSTRUM van de Economische Faculteitsvereniging
AJ- aan de Vrije Universiteit heeft gisteren in de Amsterdamse
Woestduinkerk twee voortreffelijke sprekers op het podium gebracht.
De eerste was prof. dr. J. Tinbergen, hoogleraar aan de Economische
Hogeschool te Rotterdam; de tweede prof. dr. J. Zijlstra, minister van
Economische Zaken. Beide referenten namen het thema: „De overheid
en het economische leven" onder de loupe, dat volgens de praeses van
de economische faculteitsvereniging, de heer J. H- van Oostveen, te
veel politieke en te weinig wetenschappelijke accenten had gekregen.
Door de eenzijdige accentuering van vroeger, als gevolg van een tè
formeel-juridische benadering, was het onderwerp ook nooit goed uit
de grondverf gekomen.
Minister Zijlstra, die voor de door
ziekte verhinderde voorzitter van de
antirevolutionaire partij, dr. W. P.
Berghuis, in de plaats was getreden
en slechts één dag gelegenheid had
gekregen zich voor te bereiden, begon
met op te merken, dat de economi
sche facetten van het thema hem ei
genlijk beter lagen dan de juridische
en politieke.
In korte trekken schetste hij de ont
wikkeling van het economisch denken
ten opzichte van de taak
heid. De klassieken hadden de zelfwerk
zaamheid van het individu tot uitgangs
punt. wat overigens geen oppervlakkige
afzijdigheid betekende. Ze brachten een
weldoordacht stelsel in de praktijk, dat
voor hun tijd bijzonder progressief was.
Toen men later leerde Inzien, dat het
begrip vrijheid van het individu niet or
zichzelf stond, werd het klassieke stel
sel binnen het raam van de sociale wet
geving gegoten. Aan de periode.
die bad er eerder moeten zjjn
abrupt einde gemaakt.
Na de oorlog trad er, ook ln Neder
land. een sterke eenzijdigheid
probleemstelling overheld-bedrljfsle-
ven aan den dag. Waren er aan de ene
kant mensen, die tot de constellatie van
de oorlog wensten terug te keren,
de andere kant waren er ook lie
dend wilden zien optreden. We bevinden
ons thans, aldus prof. Zijlstra, midden
In een periode van kentering en bezin
ning, waarin naar de juiste antwoorden
Overwinning op
de duisternis
iN ons land bestaat nog steeds geen
algemeen revalidatie- en trai
ningscentrum voor volwassen blin
den. De revalidatie een algemene
aanpassing van de op latere leeftijd
blind geworden volwassenen is»'
echter in Nederland ook dringend
nodig, gezien het aantal uan ge
middeld 40 personen per jaar dat
zich bij de Stichting „Algemene en
Individuele Blindenbelangen" meldt
voor een revolldatiecursus.
Voorlopig is in deze behoefte
voorzien door de cursussen die wor
den gegeven aan het Koninklijk
Instituut voor Blinden in Huizen,
aan het chr. blindeninstituut „Bar-
timeus" in Zeist en aan de r.k. hui
zen voor blinde mannen en vrouwen
respectievelijk in Engelen en Grave.
Deze opleidingen kosten echter
zeer veel Daarom is de overkoepe
lende organisatie i>an alle blinden-
organisaties in ons land. de Stich
ting Het Nederlands Blindenwe
zen" begonnen met een actie om zo
gauw mogelijk f 80.000.— bijeen te
krijgen voor het bestrijden van de
grote tekorten en het financieren
van de nodige voorzieningen.
Het gironummer van de stichting
Propaganda
die op z\jn 45ste jaar plotseling
blind werd en die dank zijn her
kregen zelfvertrouwen en hulp
anderen een waardige plaats ii
maatschappij herovert.
De film heeft dan ook als titel
„Overwinning op de duisternis."
Advertentie
die had er eerder moeten
Beroepingswerk
NEDERLANDSE HERVORMDE KERK
Beroepen te Vreeswijk: A. L. v. d.
Smit te Maarssen.
Aangenomen naar Rijnsaterwoude:
kand. C. J. Baart te Utrecht.
Bedankt voor Hedel: C. v. d. Bosch te
Bodei
Vries te Almkerk;
SmildeiG. de Zeeuw te Schoonoord.
Tweetal te Utrecht-Oost (vak. H. W.
H. v. d. Andei): P. Heincn te Noordwiik-
Binnen en R. Strijkei
op de hoogte van het overheidsingrijpen
in het economische leven wordt gesocht.
De economische kosmos is volgens
de minister niet zelfgenoegzaam. Er
moet ergens een basis zijn, waarop de
ze hele wereld gedragen wordt. De
werkelijkheid heeft bijvoorbeeld ge
leerd. dat, als het prijsbeleid wordt
losgelaten, een veelheid van bindingen
overblijft, die alles in het luchtledige
plaatst.
Liefdegebod
Volgens prof. Zijlstra hebben we
begrippen nodig ten aanzien
doelstellingen
leven. Als doelstelling in christelijke
zin noemde hij het liefdegebod, dat
van de mensheid liefde tot God en
liefde tot de naaste eist. Dit i.
essentie van datgene, waaraan
ons te houden hebben. Gods geboden
gelden niet alleen voor het persoon
lijke, maar ook voor het maatschap
pelijke leven en de instelhngen van
de staat hebben hier ten allen tijde
ruimte voor te laten.
Vrijheid. verantwoordelijkheid
rechtvaardigheid zijn volgens de mi
nister de belangrijkste begrippen, wel
ke de overheid bij haar ingrijpen in het
economische leven moeten leiden. Vrij
heid bestaat daar. waar Gods geboden
ruimte hebben in het staatkundige en
maatschappelijke leven. De verantwoor
delijkheid moet zich uiten in het corri
geren op de structuur van de maat
schappij. vooral wanneer, zoals
negentiende eeuw het geval was.
dernemer verantwoordelijkheden op zich
laden moet. die hij eigenlijk niet kan
dragen. Aan de andere kant gaat de
overbelaste verantwoordelijkheid in bij
voorbeeld de totalitaire staat altijd met
onrechtvaardig handelen gepaard.
Hoe past de werkelijkheid var
daag op dit alles? In verband met
deze vraag haalde prof. Zijlstra
de nieuwe vesUgingswet van 1954
welke in het parlement een discussie
over het fameuze behoefte-element te
zien had gegeven. Door invoeging van
de een desbetreffend artikel zou de vrij
heid van het individu metterdaad in
gedrang zijn gekomen, omdat de
staat de verantwoordelijkheid van de
weigering van een vestiging niet kan
dragen, zonder in het vaarwater
van de onrechtvaardige beslissing te
komen.
De christen-econoom heeft tot taak
en bepaald vraagstuk van alle kanten
te bekijken. Het algemeen belang moet
prevaleren boven het groepsbelang.
wordt begeerd, ook toekomt
J >r.
De minister van economische saken
isloot zijn referaat met op te merken,
dat de tijd, waarin we leven, meer ge-
s Emmeloord.
CHRISTELIJKE GEREF. KERKEN
Bedankt voor Woerden: P. H. Segge-
link te Maarssen.
BAPTISTEN GEMEENTEN
Beroepen te Daarlerveen-Vroomshoop-
Westerhaar: kand. R J Vóórhaar te
deze actie wordt jjussum die dit beroep ook aannam,
oa. gevoerd door middel van een VRIJE EVANGELISCHE GEMEENTEN
film, die de geschiedenis in beeld Beroepen te Groningen: H. R. Tim-
brengt fan een /abneksarbeider, I merman te Yerseke.
zich
bergt. Hij achtte het gewe
vragen, welke de overheid en het be
drijfsleven raken, open en creatief na
te denken, waarbij het oog vooral op
de toekomst moet zijn gericht.
Prof. Tinbergen
In een al even uitnemend referaat
merkte prof. Tinbergen op, dat hij
het thema overheid en economisch
leven als onderdeel van enige grotere
vragen wilde zien, in 't bijzonder die
van de verhouding tussen gemeen
schap en enkeling en tussen
landen, waarin de overheid een
eenlopende rol speelt.
De enkeling stond volgens spreker
in vele betrekkingen met de ver
schillende gemeenschappen, waarvan
hij deel uitmaakt. De materiële be
trekkingen konden economisch gezien
worden als een stelsel van stimu
lerende zowel als remmende krachten,
ter verkrijging van een goed func
tionerende produktxegemeenschap. Bij
de immateriële betrekkingen ging
het om de status, de positie
enkelingen ten opzichte van elkaar
en van de gemeenschap.
Een andere belichting van de verhou
ding overheid-bedrijfsleven werd verkre
gen. indien men zich afvroeg welk or
ganisatieschema het beste is voor ons
produktieproces als geheel. De wel
vaartseconomie had, aldus prof. Tinber
gen, aangetoond, dat een verregaande
decentralisatie mogelijk is, m.a.w.: dat
er relatief kleine, zelfstandige eenheden
kunnen bestaan bij afwezigheid van ex
terne effecten en dalende grenskosten.
Voor zover deze verschijnselen echter
wel aanwezig zijn. was een zekere
tralisatie bij de overheid gewenst.
Ofschoon een wetenschappelijke be
antwoording van de vraag naar de opti
male Invloed van de overheid nog verre
van mogelijk was, waagde professor Tin
bergen ten slotte de uitspraak, dat dit
optimum zijns inziens boven het peil
van dat ln de nlet-communlstische lan
den ligt.
In de avonduren vond een geani
meerde bespreking plaats, die zich
vooral om de vraag concentreerde in
welke mate de doelstellingen van Het
economische leven levensbeschouwelijk
bepaald zijn. Het forum, waarin ver
schillende hoogleraren van de V.U. zit
ting hadden, stond onder leiding van
prof. dr. F. L. van Muiswinkel.
Advertentie
Al gerookt?
~M7TTth°°_
die had or eerder moeten zfr'n-
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Benoemd tot: hoofd van de Elout
Souterwoudeschool te Amsterdam. Zuid
de heer K. L. van der Laan te Rotter
dam; tot onderwijzer aan de Chr. nat
school te Oosterbierum R. Sibma
Garijp; tot onderwijzer aan de Dr. De
Visserschool voor CVO en ULO te Assen
J. Houtsma te Montfoort m.i.v. 1-2-1059.
Advertentie
Al gerookt?
die had er eerder moeten gfln.».
Vakbondleiders in arrest
N de onlangs te Brussel ge
houden vergadering van
het bestuur van het Inter
nationaal Christelijk Vakver
bond, die onder leiding stond van
Gaston Tessier en waaraan be-
Advertentie
kmthirillja
Ceta-Bevtr
dan
54.
..I» denk dit h-t grol! dw.nH.Ld U." h-rnim
trouw Cornell! ..Ik houd ie wetnll leiellctlip.
«aan altijd samen, wandelen of zingen, en
angt hij over haar heen ais of ze van goud was.
Als Je xe zo zag dan zou je denken dat ze hem
duurder is dan het fijnste goud dat Je maar zoudt
kunnen bedekken.
Laatst had Archibald zware hoofdpijn, dat beeft
hij haast nooit Na het eten ging hij r— .««w.
m na», - -- andere
kamer Wat rusten op de sofa. Ze bracht hem een
kopje thee en kwam maar steeds ruet terug Haar
eigen thee liet ze koud worden. Ik deed
- -- w->-• •- -»r, De mooie zak
met eau-de-cologne. En
zat hem aan te kijken. ter-J
haar heen had. dat|~
•eg kon lopen Nu vraag ik je. Barbara,
da: nu voor zin om xo met
Ik maakte altijd eei
en dan ging hijp"
open em hair dat te zeggen. De mooie zakdoek van
mevrouw lag op zijn hoofd, i
zij knielde bij nem i
wijl hij
i huismiddeltji
r bed."
Barbara antwoordde niet, maar
Carly'.e niet aan te kijken.
at heeft
te flikfoolen"
•oor hem klaar
durfde juffrouw
Ze kwamen bij de tuinman. Juffrouw Carlyle
raakte met hem in gesprek en het liep tenslotte nog
al hoog. Zij stond erop dat het een of ander zus
gedaan werd en hij hield vol dat mijnheer Carlyle
het zo wilde hebben. Barbara voalde zich vermoeid
Ad'-ertentie
Al gerookt?
had er eerder moeten k<Jh
van
doer ANN LUDLOW
en ging het huis weer binnen.
Isabella en haar man waren in de kamer daar
naast. bij de piano, en Barbara kon haar mooie stem
horen Ze deed. precies zoals Juffrouw Carlyle ver
teld had. opende de deur en keek naar binnen. Het
was cr schemerig, bijna te donker om iets te kun
nen onderscheiden. Maar ze kon zien dat Isabella
bij de piano stond en Carlyle stond achter haar. Ze
zong een van de balladen uit de opera ..Het meisje
uit Bohemen".
„Waarom vind Je dat lied
vroeg ze. toen het uit was
„Ik weet het niet. Ik heb het nooit
vonden als nu ik het Jou hoor zingen,,
..Ik vraag me ef of ze al weer zijn binnengeko
men Zullen we neer de andere kamer gaan?"
„Eerst deze nog. vertaald uit het Duits „Het wa
re tevergeefs je alles te zeggen wat Ik gevoel". Daar
zit iets heel muzikaals in."
„Inderdaad. Weet je, Archibald, je smaak is net
als die van papa. Hij hield van die rustige, peinzen
de liederen. En ik ook", voegde ze er lachend aan
toe. „Mevrouw Vane stopte dan haar vingers in haar
oren en trok een raar gezicht, als papa me vroeg
om ze te zingen. En papa gaf haar haar verdiende
loon. want hij liep de kamer uit. als zij met haar
Italiaanse liederen begon. Dc heb het over de tijd
dat we in Londen waren".
Ze zweeg en begon te zingen, zacht, liefelijk en
ernstig. Toen klonken alleen de laatste akkoorden nog
en werd het stil.
„Nu Archibald, ik heb nu wel tien stukken voor
je gezongen, geloof ik", zei ze en leunde tegen hem
aan, terwijl ze naar hem opkeek. „Je mag me wel
extra betalen."
Hij betaalde haar inderdaad. Barbara keerde zich
een korte kreet van pijn ont
snapte haar terwijl ze haar gezicht tegen het ven-
Evenecns heeft het I.C.V. besloten
„OTOl u m ML o ïa*h*d,enen b1h? to.te™»yonaal
niet kwalijk, ik meende dat u bij juffrouw CarlyleArbeidsbureau over de toestand in Ar-
halve afgevaardigden uit Afrika,
ook vertegenwoordigers van Ca
nada en van Zuid-Amerika heb
ben deelgenomen, is het besluit
genomen bij Franco een protest
in te dienen wegens de gevangen
neming van 19 vakbondsleiders
in de lente van 1958.
Zij werden bij een staking in Barce
lona gearresteerd, voor een krijgsraad
gedaagd en zonder zich te kunnen verde
digen veroordeeld.
In het protest bij de Spaanse regering,
wordt erop gewezen, dat de verklaring
inzake de rechten van de mens. ook door
Spanje is ondertekend. Het bestuur heeft
ook alle aangesloten internationale vak
bonden opgedragen bij Franco te pro
testeren. Bovendien zal alles in het werk
worden gesteld om de openbare mening
in de wereld over deze schending van
de mensenrechten voor te lichten.
Bij het Internationaal Arbeidsbureau
te Genève wordt een klacht ingediend,
omdat de Spaanse regering tot heden
geweigerd heeft in te gaan op de voor
stellen van dit bureau om te komen tot
de oprichting van een gemengde com
missie, die de vrijheid der vakbonden in
Spanje zal herstellen.
„Waar is Cornelia. Barbara"'
mooi, Archibald?"
zo mooi ge-
ereldvakvereniglngen.
hebben zich ln de houding van dit V
bond geen veranderingen voorgedaan.
Ver-
gentlnlë. De dictatoriale overheersing
van de arbelderswereld. welke onder
achter me Peron was Ingevoerd, "schijnt geleidelijk
ian aan terug te keren. Tenslotte wUit het
En dat kwam ze inderdaad, terwijl ze nog spra-jl-C-V. opnieuw het voorstel af toenade-
ken en haar stem klonk allesbehalve vriendelijk toen rln* 'e zoeken tot het communistische
ze begon; verbond v-~ 1.»«—ir«—*•-
„Archibald, wat heb Je tegen Blair gezegd over
dat geraniumbed? Hij zegt dat hij het ovaal moest
maken. En wij besloten dat het vierkant moest zijn".
..Isabella wüde het liever ovaal hebben", antwoord
de hij.
„Maar het kan veel beter vierkant", herhaalde
juffrouw Carlyle.
„Het is in orde, Cornelia; Blair heeft zijn orders.
Ik wij het ovaal hebben".
„Het Is een vervelende sufferd, die Blair. en zo
koppig als een muilezel".
(Wordt vervolgd)
Nood leert bidden in de jongste oorlog hebben velen de
waarheid van dit gezegde ervaren. En nood heerst
trouwens niet alleen in oorlogstijd
De geschiedenis van Gideon is een verhaal van nood. Met
weinige, aan duidelijkheid echter niets te wensen overlatende
woorden wordt de ellende geschilderd waarin de telkens
terugkerende Midianieten Israël dompelen. En dan komt er
drie maal achtereen een zinnetje dat begint met „toen".
Toen riepen de Israëlieten tot de Here
....Toen zond de Here een profeet tot de Israëlieten....
Toen kwam de Engel des Heren
Hier hebt ge dan in drie zinnen Gods weg met Israël, die
ook Gods weg is met ons. Nood leert bidden maar voordat
God helpt, voordat God zijn engel zendt, gaat zijn oproep
tot bekering, tot omme-keer uit.
Bidden als men in de knoei zit doen er velen maar hoe
weinigeii tonen in hun leven metterdaad de dankbaarheid
jegens God als de moeilijkheden voorbij zijn
STIJGING NATIONAAL INKOMEN?
DE_
Sociaal-Economische Raad, en
meer in het bijzonder de commis
sie Nationale Economie, is op het
ogenblik met het moeilijke werk be
last, een advies aan de regering voor
te bereiden. Een advies, waarvan de
kern is de mogelijke afschaffing van
de huursubsidies en de consumenten
subsidie op melk, maar dat in wezen
de hele sociaal-economische proble
matiek raakt waarin ons land thans
verkeert.
De commissie zal, om te kunnen na
gaan welke mogelijkheden tot af
schaffing van subsidies er zijn, eerst
moeten nagaan, hoe op het ogenblik
de financieel-economische situatie
van ons land is.
Deze blijkt aan de hand van wat mi
nister Hofstra in de Tweede Kamer
heeft gezegd niet tegen te vallen; een
gematigd optimisme voor de toekomst
is zelfs gerechtvaardigd. De mone-
tair-financiële ontwikkeling gaat be
paald in een goede richting; er wordt
een belangrijk overschot op de beta
lingsbalans verwacht. Er is een gun
stige ntwikkeling voor de export en
er mag een stijging verwacht wor
den van de nationale produktie en
van het nationale inkomen.
Veronderstellend dat deze conclusies
van minister Hofstra juist zijn, kan
men zich een beeld vormen van de
mogelijkheden, waarop de commissie
van de S.E.R. zich bij het voorberei
den van het advies zal baseren.
Het lijkt ons niet te veel gezegd, wan
neer wij suggereren, dat bij de huidi
ge monetair-financiële situatie er in
de allernaaste toekomst een stijging
van het nationaal inkomen is te ver
wachten in de orde van grootte van
3 pet., een percentage, dat lager kan
zijn, maar ook hoger.
Stelt men nu de vraag, welke moge-
DE HUREN EN DE MELK
lijkheden deze inkomensvergroting
opent voor een afschaffing van
noemde subsidies, dus welk deel van
een eventueel mogelijke loonsver
hoging zou aangewend kunnen wor
den ter compensatie van prijsverho
gingen als gevolg van afschaffing
subsidies, dan dient toch eerst ge
vraagd te worden, wat op sociaal ter
rein in het algemeen als het meest
urgent geacht moet worden.
In de eerste plaats noemen we dan
de nieuwe wettelijke regeling
weduwen en wezen en voor invali
den. Het lijkt echter niet waarschijn
lijk, hoe graag we het anders zouden
willen, dat deze regelingen nog
1959 zullen kunnen worden ingevoerd.
Voor het nationaal inkomen zullen
deze wetten in 1959 dus waarschijn
lijk nog geen gevolgen hebben.
Voorts zal men zich moeten realise
ren, dat de verhoging van premies
voor verschillende sociale verzeke
ringen krap een half procent zal ver
gen, waarbij dan de toeslag van tien
cent op de kinderbijslag voor de ge
zinnen met de lagere inkomens zou
moeten worden gehandhaafd.
Ook wacht nog de verwerking
de huurcompensatie in de c.a.o.-lo-
nen, waarmee in verband met de
jeugdlonen en de gemeenteklasse-in
deling een 2 pet. loonsverhoging ge
moeid zal zijn.
Met de 21/» pet. waartoe we nu reeds
gekomen zijn, zal ongetwijfeld de
eventueel ontstane ruimte in het na
tionaal inkomen al voor een belang
rijk deel opgevuld zijn. Toch lijkt het
ons, dat men moeilijk aan de hier op
gesomde zaken zal kunnen ontkomen.
Afgezien dan nog van de vraag, of de
veronderstelde ruimte voor loonstij
ging er inderdaad zal zijn.
waarom het in de adviesaanvrage
van de regering bij de S.E.R. gaat,
namelijk de huur- en melksubsidie,
zijn nu echter nog in het geheel
niet ln de beschouwingen betrok
ken.
Wat betreft de huren koesteren we
op korte termijn geen al te grote
verwachtingen. Dit vraagstuk is in
de dertien jaar, die we de oorlog
al achter de rug hebben, tot een
dermate ingewikkeldheid uitge
groeid. dat we moeilijk kunnen ge
loven, dat de S.E.R. over enkele
maanden met voorstellen zal kun
nen komen, die inderdaad een op
lossing in het vooruitzicht stellen.
Het lijkt ons daarom niet uitgeslo
ten, dat op het gebied van de hu
ren volgend jaar nog weinig of
niets zal gebeuren.
Met de consumentensubsidie op de
melk staat het naar onze mening
anders. Zou het hier niet tot een
volledige afschaffing van deze sub
sidie kunnen komen, dan zou toch
gepoogd moeten worden op korte
termijn, althans voor een belang
rijk deel, deze subsidie van 100
miljoen af te schaffen. Men dient
hierbij te beseffen, dat de prijsre
gelingen, die minister Vondeling
voor de landbouw heeft afgekon
digd, de boeren inderdaad een
100 miljoen producentensubsidie
op de melk gaan kosten. Het te
kort van het Landbouw Egalisatie
Fonds is voor wat de melk betreft
met dit bedrag verminderd.
Een algehele afschaffing op dit
ogenblik van de consumentensubsi
die op melk, wat een stijging van
de melkprijs met 6 a 7 cent per
liter zou betekenen, lijkt ons be
halve een moeilijk te verteren zaak
voor de werknemersvakbeweging,
bovendien ook economisch minder
verantwoord. Zulk een drastische
prijsstijging in eens zou de melk-
omzet waarschijnlijk met 5 pet. of
meer doen dalen en de nationale
opbrengst van de melk zou hier
door gevoelig getroffen worden.
Zowel sociaal en economisch is dus
de afschaffing van de consumen
tensubsidie op melk in twee etap
pes te prefereren. De stijging van
de melkprijs met 3 cent per li
ter zal voor de werknemers slechts
een extra belasting betekenen van
nog geen half procent van het loon.
De verhoging van de sociale ver
zekeringspremies, de verwerking
van de huurcompensatie in de
c.a.o.-Ionen en een gehalveerde af
schaffing van de consumentensub
sidie op melk zou dus een looncor-
rectie nodig maken van ongeveer
3 pet., een percentage, dat naar
onze mening de stijging van het
nationaal inkomen over 1958 niet
ver zal ontlopen. Daarbij dient dan
ook nog gesteld te worden, dat de
toeslag van tien cent op de kinder
bijslag voor de gezinnen met de
lagere inkomens wordt gehand
haafd.
Een oplossing in deze geest heeft
voor ons enige aantrekkelijkheden.
In de eerste plaats hebben we
nooit bijzondere bewondering gehad
voor de huurbijslag ter compen
satie van de huurverhoging van het
vorig jaar. Wanneer deze compen
satie in de huren verwerkt zal zijn,
zal een reële verhoging van de hu
ren met ruim 150 miljoen in to
taal ongeveer het drievoudige heb
ben gekost. De bijslag kwam al op
een 250 miljoen en de verwer
king in de lonen kost nog eens
een kleine 200 miljoen.
Het lijkt ons juist een dergelijk
systeem van overcompensatie bij
huurverhoging in de toekomst maar
vaarwel te zeggen en bij een even
tuele nieuwe huurverhoging te zoe
ken naar een meer reële compen
satie. Daarbij zouden we echter ook
willen waarschuwen voor het zoe
ken van compensaties in de sfeer
van kinder- en gezinsbijslagen, om
dat hierin een tendens ligt van ni
vellering van de lonen, van een te
sterk richten van het loon op de
behoefte en van een uit elkaar
groeien van loon en totaal inko-
Het voor goed uit de wereld hel
pen van deze huurbijslag door de
verwerking in de lonen lijkt ons
echter een goed ding. Voor de
werknemers zit hier een aantrek
kelijke kant aan, omdat de verwer
king voor vele werknemers een ex
tra inkomenstijging betekent. Hier
tegenover zou dan van de werk
nemers ook de bereidheid gevraagd
kunnen worden mee te werken aan
althans een gedeeltelijke afschaf
fing van de consumentensubsidies
op melk.
Wanneer op deze wijze een loonron-
de van 3 pet. tot stand zou komen,
zou hieraan het grote voordeel ver
bonden zijn, dat de loonstijging
overwegend niet ln de consumptie
ve sfeer wordt besteed, maar aan
gewend ter afschaffing van dingen,
die toch moeten verdwijnen. Het
lijkt ons juist, dat men met name
van werkgeverszijde begrip zal
hebben voor deze kant van de zaak
en de S.E.R. op korte termijn una
niem met een interim-advies bij
de regering zal kunnen komen,
waarbij wij nationaai-economiscb
gebaat zijn.
Want wordt men het niet eens en
komt er niet spoedig een advies
over de hierboven genoemde meest
actuele punten, dan is het niet
denkbeeldig, dat bepaalde stro
mingen in de werknemersvakbe
weging toch met looneisen op ta
fel zullen komen, die, indien zij
verwerkelijkt worden, de consump
tie ingrijpender zullen beïnvloeden
en eventueel inflatoir kunnen wer
ken.
Ook blijft dan de vraag open, of
de consumentensubsidie op melk,
wanneer deze in het geheel niet
wordt afgeschaft, gefinancierd zal
moeten worden via extra belasting
maatregelen. De regering heeft im
mers op de begroting voor deze
post geen dekking aangegeven.
