Jlieiuuc £eiïtsf()c (öimronl
Grote overwinning
voor democraten
Nelson Rockefeller
houdt de eer hoog
Politieke verschuiving in V.S.
Verkiezingen
m
cijfers
Juichende verstekelingen
in Melbourne
Vakcentralen willen een
hogere loongrens
Vlammenzee op Belgisch vliegveld
Twee man per helikopter gered
van brandende verkeerstoren
Nasser bouwt
dam iu Syrië
Adenauer voor gesprek
over vrijhandelszone
V.N.-beroep op
atoomlanden
Begrotingen afgekeurd
E.E.G. en Euratom
worden te duur
WOENSDAG 5 NOVEMBER 1938
BUREAUS Sleenstraal 37
Directie Redactie Abonnementen- en
Advertentie-afdeling Tel 31441
ABONNEMENTEN- 7.50 per kwartaal.
2.55 per maand; 0 59, per week
ADVERTENTIES: 020 per millimeter
Familieberichten 0.18 per millimeter
(BIJ contract belangrijke korting.)
Postrekening 589.18
Directie: F. DIEMER
Dr. E. DIEMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„Stanlvasticfi 1$ ahfbltuen
myn hert in Icglicnspocf
Negenenedrtigste jaargang no. 11406
PROTESTANTEN
rond de oude
WERELDZEE
Zie pagina 7
DE REPUBLIKEINSE NEDERLAAG in de Verenigde Staten is een feit.
Naarmate vandaag meer uitslagen in Washington binnenkwamen,
werd het steeds duidelijker dat de democraten hun kleine meerderheid
in de Senaat hebben omgezet in een stevige meerderheid, terwijl ook hun
meerderheid in het Huis van Afgevaardigden met het uur groeide. Het
enige werkelijke lichtpunt voor de republikeinen is de schitterende over
winning in de miljonairsstrijd om het gouverneurschap van de staat New
York. Nelson Rockefeller versloeg hier de democratische gouverneur
Harriman.
De overwinning van Rockefeller is van grote
betekenis. Immers hij is hierdoor automatisch
een nieuw licht geworden aan de presidentiële
horizon van 1960. Door zijn succes is de hoop
van Harriman op een democratische kandidatuur
voor het presidentschap een flinke slag toe
gebracht. Bovendien komt door de grote per
soonlijke zege van Rockefeller een schaduw te
liggen over de kansen van vice-president Nixon,
om Eisenhower over- twee jaar op te volgen.
Het deblace van de Republikeinse partij
maakt duidelijk, dat de kiezers zich
het algemeen weinig hebben laten impo
neren door Eisenhowers waarschuwing
tegen de democraten, die eenmaal aai
macht, naar zijn mening een regering
politieke radicalen zouden gaan vorr
In ieder geval houdt de. nederlaag
de Amerikaanse president in, dat hij de
twee jaren van zijn ambtsperiode
_sn overwegend democratisch Con
gres regeren. Hij is de eerste president in
de Verenigde Staten, die drie keer achter-
t moest werken met een Congres waar
de oppositie de meerderheid had.
Oorzaken
Hoewel de kiezers Eisenhowers politiek
dus hebben afgewezen, zijn waarne
mening, dat de democratische over
winning voor een groot deel 'Is toi
schrijven aan de traditionele neiging
de kiezers om tussen twee presidentsver
kiezingen in tegen de partij te stemmen
die in hét Witte Huis regeert. Voorts is
volgens velen de ragering-Elsenhower
verantwoordelijk voor de recente ecom
nfiische teruggang in het land en voor c
werkloosheid die daaruit voortvloeide.
De voorzitter van de Democratische
partij. Butler, schreef het republi
keinse verlies vanmorgen dan ook toe
aan een groeiend gebrek aan vertrou
wen In het vermogen van president
Eisenhower en de republikeinse partij
om het land te regeren. Butler is van
mening dat deze overwinning zijn
partij een gunstige positie heeft ge
bracht voor de presidentsverkiezingen.
Adlai Stevenson, de democratische kan
didaat" voor het presidentschap, die t'
keer door Elsenhower werd verslagen, gaf
als commentaar, dat het volk de demo
craten een mandaat heeft gegeven on
het land het leiderschap te verschaffen
dat het in een gevaarlijke tijd nodig zal
hebben. De democraten, zo zei hij, gullen
nu meer dan vroager Invloed kunnen uit
oefenen op de buitenlandse politiek var
de V.S.
Richard Nixon, de vice-president, ver
klaarde vanmorgen dat de democraten
hun overwinning verdienen omdat zij zich
bij de verkiezingscampagne veel meer
hebben ingespannen dan de republikei
nen.. „Zij zijn twee jaar geleden begon
nen, wij pas enkele maanden geleden
Deze uitslag was onontkoombaar. Wij zul
len die fout niet nog eens maken."
Voorbeelden
Enkele voorbeelden, die de klin
kende democratische overwinning
demonstreren:
In Vermont, een bolwork van de conser
Minister Lennox-Boyd:
Pion voor Cyprus
geen
mislukking
Groot-Brittarvnië blijft zijn deelgenoot
schapsplan voor Cyprus trouw, ondanks
de gewelddaden die op het eiland zijn ge
pleegd sedert de bekendmaking ervan. Al
dus de Britse minister van koloniën, AJan
Lennox-Boyd, die gisteren in het Lager
huis verklaarde, niet van mening te zijn
dat het plan heeft gefaald.
De minister verklaarde dat de veilig-1
heddstroepen erin zijn geslaagd veel ter-'
roristen gevangen te nemen en voorraden,
pens en explosieven in beslag te nemen
Zowel minister Lennox-Boyd als premier
Macmillan spraken er hun teleurstelling
uit dat de Griekse regering zich niet
bereid heeft verklaard om binnen het
r van de NAVO met de Britten het
plan te bespreken.
Dodelijke val. De 40-jarige smid L.
ven Saane uit Zaandam is dinsdagmiddag
van negen meter hoogte urt een dak
goot omlar gestort. De man was op slag
*ood-
vatieve New-England-staten, zijn de
democraten er voor het eerst in 104-jaar
in geslaagd de meerderheid van, de re
publikeinen te breken.
In Nevada is de populaire republikeinse
senator George Malone verslagen. Hij
is een bekende figuur uit het oude Con
gres en een uitgesproken tegenstander
van liberale wetgeving, in het bijzonder
wat de hulp aan het buitenland betreft
In Connecticut veroverden de democraten
de zes zetels die republikeinen uit deze
staat in het Huis bezetten. Vrxjrts slaag
den de democraten ar hier voor het
eerst in 82 jaar in, de meerderheid in
de wetgevende vergadering van de staa*
zelf te bethalen.
In Californië moest de bekende senator
William F. Knowland, die zijn zetel ii
de Senaat had opgegeven om te trachten
het gouverneurschap te veroveren, toe
geven dat hij de strijd van zijn demo
cratische tegenstander had verloren.
In Pennsylvania, waar president Eisen
hower staat ingeschreven, heeft een de
mocraat de republikeinse kandidaat
voor het Huis van Afgevaardigde®
Zo verliep het in de meeste staten. Een
uitzondering vormt naast New York
dus Arizona, waar de republikeinse
senator Goldwater enin slaagde zijn Se
naatszetel te behouden, ondanks de felle
campagne die da vakbonden tegen hém
De democratische gouverneur Orval
Faubus werd ook feitelijk zonder tegen
stand in Arkansas herkozen. De rassen
kwestie was hier het enige punt dat bij
de verkiezingscampagne aan de orde werd
gesteld.
Omstreeks het middaguur nog
steeds waren niet alle uitslagen be
kend werd in New York de volgen
de voorlopige uitslag verstrekt:
Senaat: 25 democraten en 8 republi
keinen. Slechts één-derde deel
de Senaat wordt vernieuwd, zodat
de zetelverdeling nu wordt: demo
craten 61, republikeinen 34. Nog on
beslist: drie zetels.
Huis van Afgevaardigden: democra
ten 264. republikeinen 118, nog
beslist 54.
T ACHEND EN JUICHEND drukten de zevenendertig verstekelingen el-
L-t kaar de hand, toen aan boord van de Johan van Oldenbarnevelt te
Melbourne een telegram aankwam, waarin gemeld werddat zij naar Ne
derlands Nieuw-Guinea mogen reizen. Zij waren dolblij toen zij vernamen,
dat zij niet naar Indonesië behoeven terug te keren.
President Eisenhower en de nieuwe gouverneur van de staat New York,
Nelson Rockefeller, tijdens een verkiezingsbijeenkomst. De nieuwe gouverneur
is de kleinzoon van oliekoning John D. Rockefeller. Zijn fortuin wordt geschat
op 200 miljoen dollar. Hij heeft onder Truman en onder Eisenhower reeds
verschillende keren een belangrijke rol in de politiek gespeeld. De voorzitter
van de democratische partij noemde zijn overwinning een persoonlijk succes
en geen overwinning voor het republikeinse bewind.
o n
In een brief aan het dagelijks be<
van de Sociaal-Economische Raad hebben
de besturen van het N.Y.V., de K.A.I
het C.N.V. dc aandacht gevestigd op het
feit, dat de voor de ziekengeld- ci
ziekenfondsverzekering geldende loon
grens van 1S900,per Jaar niet mei
overeenstemming is met het huidige loon
niveau. Hetzelfde is naar hun oordeel het
geval met dc voor deze en andere sociale
verzekeringswetten geldende premie- en
uitkcringsgrcns van 19.— per dag.
In verband daarmee \yordt er in deze
brief op aangedrongen de vraag onder
ogen te zien, welke verhoging deze bedra
gen dienen te ondergaan ter aanpassing
aan het huidige loonniveau. De besturen
der vakcentralen wijzen er daarbij op. dat
het bedrag van het inkomen, waarovei
premie voor de algemene ouderdomsver-
zekering wordt geheven, als gevolg van
de stijging van het loonniveau pe.r 1 jan
eveneens hoger zal worden gesteld.
Tevens herinneren zij eraan, dat de
S.E.R. zich op verzoek van de staatssecre
taris van sociale zaken reeds bezig houdt
met de vraag, of afschaffing van de loon
grens der werkloosheidswet gewenst is.
Voorts' menen de vakcentralen, dat in
samenhang met de binnenkort te verwach-
ROBERT TREMERIE, de commo
dore van de Sabena, die tijdens
de watersnood van 1953 vele men
sen met zijn helikopter het leven
heeft gered, is gisteravond plotse
ling weer in actie gekomen. Deze
keer was het niet het water, dat
Alle zevenendertig verklaarden echter,
dat zij de pogingen om in Nederland te
worden toegelaten, zullen voortzetten.
Zij waren opgesloten op het achterschip
werden bewaakt door veertien man
an de Nederlandse ha venpoli toie. Het hun
toegewezen kleine stukje dek was afgezet
met kippegaas.
Pater T. Homao, die zich
ds. Mackaay als geestelijk verzorger aan
boord bevindt, las hun de radioboodschap
iet de blijde tijding over, toen het schip
Melbourne geerde.
De eenentwintigjarige Robert Ferdinan-
dus zeide: „Wij kennen alleen de Neder
landse taal Al onze familieleden en
vrienden in Nederland streden aan Neder
landse zijde in de laatste oorlog en tijdens
de gevechten voor de onafhankelijkheid
van Indonesië".
De kapitein van de Johan van Olden
barnevelt zeide: „WjJ vonden het ellendig,
dat wjj hen moesten opsluiten en deden
alles om hen te helpen. De bewakers wa
ren hun zeer goed gezind".
Het schip, dat emigranten naar Austra
lië brengt, zal later te Djakarta 340 Ne
derlandse vluchtelingen ophalen.
De Ver. Arabische Republiek zal in
de Syrische provincie een reusachtige
dam in de Eufraat bouwen, die circa twee
miljard gulden zal kosten.
De minister van financiën van de VAR.
Hassan Jobbara, heeft verklaard, dat
president Nasser zijn goedkeuring aan
bouw heeft gehecht. De dam, die in
Jaar zal worden gebouwd, zal
meer met een inhoud van 25 miljard
kubieke meter water vormen en elektri-
teit leveren voor de ontwikkeling va:
gehele landstreken in Syrië en Irak.
100.000e Nederlander
in Australië
De 100.000ste Nederlandse tramigrant
van na de oorlog, mevrouw A Zeven
bergen. is vandaag een grootste ontvangst
ten deel gevallen bij aankomst van d
Johan van Oldenbarnevelt In Melbóurm
Mevrouw Zevenbergen, haar echtgenoot
en jonge kinderen zijn afkomstig uit Ab-
benbroek (Z.H.).
De Australische minister van immigra
tie zei in een toespraak, dat de Neder
landse immigranten zeer welkom zijn in
Australië.
Het gezin Zevenbergen zal zich in Gee-
leng vestigen, waar de heer Zevenber
gen voor een oliemaatschappij zal wer-
Achter de Bernkardkazerne te
Amersfoort wordt een net uan.
betonwegen aangelegd ten be
hoeve van de oefeningen die
de tanks van het depot cava
lerie regelmatig moeten hou
den. De heide had onder de
zware tanks ernstig geleden en
om een verdere beschadiging te
voorkomen, weid naar een
middel gezocht dat de Vlas
akkers bescherming zou bie
den. Een gedeelte van het we
gennet is al gereed en wordt
dagelijks door de tanks bere
den. Op de fotoCenturion-
tanks, die een gewicht hebben
van 48 ton, op oefening. Op
pagina 5 vindt u een verslag
over de Vlasakkers.
De WESTDUITSE Bondskanselier
Adenauer zou wel voor
conferentie met de Franse premier
De Gaulle en de Engelse premier
Macmillan voelen om een eind te
maken aan de moeilijkheden bij het
instellen van de vrijhandelszone.
De Bondskanselier zal zeker een uit
nodiging voor een dergelijke conferentie
aanvaarden, maar zal zelf niet het ini
tiatief voor een ontmoeting met de Fran
se en Engelse premiers nemen.
Over het algemeen is men in Bonn
van mening, dat alleen een politiek ge
sprek de onderhandelingen uit de im
passe kan helpen.
Het Franse persbureau A.F.P. meldt
inmiddels, dat Engeland reeds een tegen
actie heeft uitgedacht voor het geval,
dat de pnderhandelingen over de vrij
handelszone zouden mislukken.
Vermoedelijk zal Londen een concur
rerend economisch blok vormen, dat
sterk genoeg is om druk op de Europese
economische gemeenschap uit te oefenen
De Engelse tegenmaatregelen zouden
dan bestaan uit het torpederen van de
E.B.U. en de O.E.E.S.
Van officiële Engelse zijde is meege
deeld, dat paymaster-general Maudling
zijn uiterste best doet om de onderhan
delingen te doen slagen.
Toegegeven werd, dat bij.het mislukken
van de vrijhandelszone ernstig gevaar
voor de O.E.E.S. en de E.B.U. dreigt.
zijn hulp noodzakelijk maakte, maar
een felle brand op het Brusselse
vliegveld Meisbroek.
In de kelder van het verkeers-
gebouw was een verwarmingsketel
ontploft en de daardoor ontstane
brand greep zo snel om zich heen,
dat twaalf mensen geen kans meer
zagen het gebouw te verlaten en
hun toevlucht op het dak moesten
zoeken.
Twee technici, die m de verkeerstoren
aan het werk waren geweest bevonden
zich in een al heeLpetelige positie. Kon
den de "andere tien met lange ladders
de brandweer in veiligheid worden ge
bracht, de twee technici, die in de toren
waren opgesloten, konden met geen
lijkheld worden bereikt. Zelfs de langste
ladders waren te kort.
Ten einde raad waarschuwde men de
helikopterdienst en onmiddellijk werd
Tremerie bereid gevonden, hulp te bie
den. Met zijn door de vlammen spook-
1~NE ALGEMENE VERGADERING
van de V.N. heeft gisterén, in
weerwil van de communistische op
positie, een resolutie aanvaard waar
in een beroep op de drie atoom-
mogendheden de V.S., de Sowjet-
unie en Engeland wordt gedaan,
om de proeven met kernwapens te
staken zolang de onderhandelingen
over een controlestelsel te Genève
voortduren.
De resolutie werd aanvaard met 49
tegen negen stemmen bij 22 onthoudin
gen. De communistische landen stemden
tegen, terwijl zich onder de landen, die
stemming onthielden, Frankrijk,
Oostenrijk, India. Zweden en Zuid-Slavië
bevonden. Nederland stemde voor.
Voorts aanvaardde de Algemene Ver
gadering drie resoluties die door de po
litieke commissie waren ingediend. In
door Oostenrijk, Japan en Zwederj
gedaan voorstel wordt de hoop uitge
sproken dat de besprekingen te Genève
ïcces zullen hebben en zullen leiden
>t een voor allen aanvaardbaar akkoord.
In de tweede door India en Zuid-
Slavië ingediende resolutie betuigt de
Algemene Vergadering haar steun aan
het overleg dat maandag tussen Oost en
West begint over maatregelen om ver-
lingsaan vallen te voorkomen Ten
te onderschreef de Assemblee de
aanbeveling van dc politieke commissie
de thans uit 25 leden bestaande ont
wapeningscommissie uit te breiden tot
orgaan waarin alle 81 leden ,van de
V.N zijn vertegenwoordigd.
Een door India en dertien andere le
den ingediend voorstel, waarin erop
werd aangedrongen, de kernproeven te
staken tot men het eens zal zijn over
een controlestelsel, werd met 27 tegen 41
stemmen, bij 13 onthoudingen, afgewe
zen. Dit voorstel was eerder in* de po
litieke commissie door de betrokken
landen teruggenomen, nadat het voor-
artikel ervan was verworpen.
Het Westen was tegen het voorstel ge
kant. omdat dit zou leiden tot een ver-
i van kernwapenproeven, zonder dat
controle op de naleving zou bestaan.
NIEUWEOJBAANSE
PRESIDENT
Ex-premier Andres Rlvero Aguero is
met grote meerderheid van stemmen ge
kozen tot president van Cuba, als opvol
zijn politieke vriend Fulgencio
Batista. In zijn eerste rede als president
zei Aguero dat de stemming duidelijk de
het Cubaanse volk heeft duidelijk
gemaakt, om nu eindelijk een eind te
n de slepende burgeroorlog op
het eiland.
'achitig verlichte helikopter landde hil.
juist te middernacht op het platform van
de toren. IJldngs werkten de twee mannen
rich in het toestel en veilig werden zij
door Tremerie op de begane grond ge-
Bij deze brand, die het hart van de nog
niet geheel geopende niéuwe luchthaven
volledig heeft verwoest, zijn geen per
soonlijke ongelukken voorgekomen. Aljcen
liepen enkele brandweerlieden lichte
brandwonden op, door de fel uitslaande
vlammen.
Het blussingswerk, waaraan alle brand
weerkorpsen uit Brussel deelnamen, werd
aanvankelijk ernstig bemoeilijkt door de
slechte druk op de waterleiding, die er
de oorzaak van was. dat uit de meeste
slangen maar een dun straaltje water
stjpelde.
Pas twee en een half uur na het begin
in de brand begon het water goed te
stromen en 't duurde toen niet lang meer
of de brandweerlieden waren het vuur
meester. De materiële schade is groot.
De minister van verkeer, P. W. Segers
verklaarde, dat „de Belgische staat bij
zichzelf verzekerd is en dat deze ramp
gewéldig bedrag zal gaan kosten".
Tb.
Paus Joannes XXIII. die gisteren
plechtig werd gekroond. Op hgt
hoofd heeft hij een rijk bewerkte
tiara.
ten verhoging van de uitkeringen der
A O W de S.E.R. aandacht, zal dienen te
schenken aan een verhoging van dc toe
slagen op renten Ingevolge d,e lnvalidi-
terits- en ongevallenwetten, alsmede aan
de vraag in hoeverre de huidige kinder-
bijslagbedragen nog in overeenstemming
zijn met het gestegen loonniveau.
Weer Thor raket
na lancering
vernietigd
Een machtige Thor-raket voor middel
bare afstand (het hart van de maanraket
Pionier) is vanmorgen vroeg na het
lanceren met een schitterende lichtstraal
ïlt elkaar gesprogen.
Hst is de vijfde achtereenvolgende maal
dat een ballistisch wapen in de paar af
gelopen maanden ontploft. Dc stukken
van de raket schijnen tn de Atlanüsche
Oceaan gevallen te zijn.
De Amerikaanse luchtmacht deelt mee,
dat een storing optrad 30 seconden na
het lanceren en dat de raket door de vei
ligheidsofficier vernietigd werd.
Nadat de 22 meter lange raket omhoog
ging, begon zij bfjpa onmiddellijk naar
links en rechts te slingeren.
Na ongeveer 25 seconden, terwijl zij
nog steeds een smalle vuurstaart achter
liet. ging de Thor plotseling naar links.
Toen greep de veiligheidsofficier in,
drukte op de knop en de raket sprong
uit elkaar.
De bratjdende stukken regenden om-
laag in het water. Een grote zwarte wolk
h:ng tegen de door maanverlichte hemel
van Florida.
Sam Zimb<st, de bekende Ameri
kaanse filmproducent, is glseravond te
Rome bij opnamen voor zijn laatste film
„Ben Hur" op 57-jarig# leeftijd aan een
hartaanval overleden.
Toenemende wind
De Bilt verwacht tot mor-
genavond:
ét Veel bewolking met hier
en daar mist en later plaat
selijk enige regen. Aanvan
kelijk weinig wind. later
matige tot vrij krachtige zuidelijke wind.
Ongeveer dezelfde temperaturen als van
daag. (Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Donderdag 6 nov.: zon op 7.42 uur,
onder 17.04 uur. Maan op 1.11 uur, onder
14.39 uur. Op 11 november Nieuwe Maan.
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
J|5
Hl:
zzw
winds tl
NNW
windstil
ONO
zzw
De organisatie van dc Europese
economische gemeenschap en dc
Euratom dreigt te duur te worden.
De ministerraden van deze instel
lingen hebben daarom verschillende
begrotingen van de commissies
E.E.G. en Euratom afgekeurd. Vooral
hadden de ministers kritiek op de
voorgestelde salarissen.
Nederland had dc grootste bezwa
tegen de voorgestelde begrotingen. Als
de begrotingen waren goedgekeurd,
het bedrag, dat op de begroting
het Nederlandse ministerie van buiten
landse zaken is uitgetrokken, meer dan
verdubbeld moeten worden.
Tegen het argument dat voor de salaris
sen de regeling is gevolgd van de
E.G.KB. werd van Nederlandse zijde
aahgevoerd, dat ook in de E G K S. een
reorganisatie op komst is cm dc kosten
van de deelnemende landen te ver-
De raden van ministers zijn van mening,
d8t de begrotingen van de E.E.G. en
Euratom met 30 procent verlangd moe
ten worden, willen zij voor de nationale
parlementen aanvaardbaar zijn. Een
commissie van financiële deskundigen
uit de verschillende landen zal nu na
gaan in hoeverre er bezuinigd kan wor-
Dc begrotingen, die zijn afgekeurd, zijn
die voor de Eurdpese commissie zelf,
die voor het hof van justitie, het Euro
pese parlement en voor het consulta
tieve comité.
De begroting van het onderzoekprogram
ma van de Euratom ia met algemene
stemmen aangenomen Voor dit pro.
gramma werd voor het jaar 1959 28,3
miljoen dollar toegewezen.
