Jlteutuc geihsdft (üiourartl
^Hakarios aanvaardt
het plan-Spaak
Nederlandse wens
is nog in studie
Nederland geschrokken van
impasse in ontwapening
Allerlaatste concessie
Als de onafhankelijkheid
na korte tijd volgt
staatsgreep in
Bolivia liep
op niets uit
-EL"
.ind april verkiezingen
voor Franse Senaat
Stormvloedkering heden
in gebruik genomen
Eerste gesprek
Dulles-Tsjang
liep al spaak
V.N. vragen Zuid-Afrika
opnieuw om herziening
rassenpolitiek
van
de
l958rOENSD.4G 22 OKTOBER 1958
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie. Redactie. Abonnementen- e
Advertentie-afdeling Tel 31441.
ADVERTENTIES: 0-20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Negenendertigste jaargang no. 11394
LURISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
pStanhMstift) is ahrbkum
«nyo b*t ia tegqribipart"
UIT HET LEVEN
gegrepen
Zie pagina 7
AARTSBISSCHOP MAKARIOS
nu geen stap verder
loliviaanse oppositiepartijen hebben
^eren geprobeerd in La Paz de macht
fr te nemen, doch hun poging is mis-
jt. Bij vechtpartijen met het leger ver
ten drie personen het leven, terwijl
ticheidenen werden gewond. De rege-
g kondigde voor de hoofdstad de nood-
t Rij
A ARTSBISSCHOP MAKARIOS heeft het bemiddelingsvoorstel voor
voor Cyprus van Paul-Henri Spaak, de secretaris-generaal van de
N.A.V.O., aanvaard. Als voorwaarde stelt Makarios echter dat de Engelse
regering plechtig op schrift verklaart, dat Cyprus na een overgangs
periode van enkele jaren een absoluut onafhankelijk land zal worden.
Deze concessie, zo verklaarde de leider van de Griekse Cyprioten in een
vraaggesprek met het YVestduitse weekblad Christ und Welt, is de laatste
die mogelijk is.
Makarios verklaarde zich verder
bereid ovqr Britse of N.A.V.O.-bases
op het eiland te onderhandelen, ook
als de Cyprioten hun onafhankelijk
heid hebben verkregen. De binnen
landse regelingen op Cyprus zou hij
tijdens de overgangsperiode beschou
wen als een zaak van ondergeschikt
belang.
officiële bekendmaking werd
ind gezegd dat de regering de
volledig meester is. De prefect
door de rebellen was
al gauw vrijgelaten.
p rebellen waren in hoofdzaak leden
de rechtse Falangistische partij,
voornaamste gebouwen in La Paz
irden bewaakt, terwijl militairen door
straten patrouilleren Gustavo Chanon,
voormalig minister van de in 1946
er geworpen regering van president
lilberto Villarroel, is gearresteerd.
Comité openbaar
welzijn wordt
ontbonden
Het comité van openbaar welzijn voo
geheel Algerije en de Sahara is gisteren
voor de laatste keer In Algiers bijeen
geweest. Besloten werd het comit
ontbinden en de volgende week vooi
laatst met de regionale comité's bijeen
te komen. Waarschijnlijk zal dan een
politieke groepering worden gevormd uit
de comité-leden die zijn overgebleven na
dat de militairen op bevel van premier
De Gaulle hun politieke activiteiten heb
ben gestaakt. Volgens berichten uit Al
giers zal deze groepering de naam „Or-
ganisatie der comité's voor openbaai
welzijn" krijgen.
,P 26 APRIL 1959 zullen de ver
kiezingen voor de nieuwe
inse Senaat worden gehouden,
eft het kabinet-De Gaulle gisteren
kendgemaakt. De data, waarop de
meenteraadsverkiezingen worden
houden zijn voor Frankrijk en
gerije op 8 en 15 maart vastge-
leld.
De nieuwe Senaat zal ruim 300 leden
!len, waarvan 255 zetels voor Frankrijk
f en 31 voor Algerije. Van de zetels,
voor Algerije bestemd zijn, zullen
122 worden ingenomen door mohamme-
De overige zetels worden als volgt ver-
"1:2 voor de Sahara, 6 voor de over-
departementen, Martinique, Frans
na en Reunion en 7 voor de verte-
oordigers van de Fransen in het
itenland. Deze cijfers zijn echter voor
lig, daar men eerst de vorm van as-
wil afwachten, die de half-onaf-
inkelijke overzeese gebieden met Frank-
Tiveede Senaat
Het kabinet heeft verder besloten, dat
Senaat van de Franse gemeenschap
300 leden zal bestaan. Dit lichaam
samengesteld uit leden van de Na-
nale Vergadering, de Franse Senaat
de wetgevende vergaderingen in de
;rzeese gebiedsdelen. Deze Senaat
1 het opperste orgaan van de Franse
etgevende macht zijn en alle gebieden,
ook hun vorm van associatie met
rankrijk is, vertegenwoordigen.
Frankrijk, Algerije en de departemen-
rzee zullen door 185 senatoren
(rtegenwoordigd zijn, West-Afrika door
Equatoriaal Afrika en Madagascar
oor 20 elk. Kleinere gebieden zullen
;n senator elk vertegenwoordigd
ijn. Deze Senaat van de Franse gemeen-
chap zal tweemaal per jaar vergaderen
ver financiële, economische en douane-
Voorts komt er nog een uitvoerende
Md, gevormd door de president van de
tepnhliek en de premiers van de staten
er gemeenschap, evenals een hof van
rbltrage met zeven rechters, gekozen
oor de president.
In de Franse staatscourant is gisteren
(Advt
KANTOORMACHINES
KANTOORMEUBELEN
Breestraat 11
een decreet verschenen, waarbij de ter
ritoriale assemblee van Frans Somali-
land wordt ontbonden. In Somaliland zijn
na de volksstemming moeilijkheden ont
staan. De premier had namelijk een
campagne tegen de grondwet gevoerd,
terwijl de bevolking zich voor de grond
wet heeft uitgesproken. Op 23 november,
de datum waarop in Frankrijk en Alge
rije verkiezingen voor een nieuwe Na
tionale Vergadering worden gehouden,
zal Somaliland zijn nieuwe assemblee
Diefstal na overlijden
van paus Pius
Na het overlijden van paus Pius de
Twaalfde zijn uit zijn pnvé-kapei te
Castel-Gandolfo verschillende voorwer
pen verdwenen, waaronder een armstoel
en zelfs altaarkleden. Dit was mogelijk,
omdat de deken van het college van kar
dinalen vergat de toegang tot de kapel
te laten verzegelen.
De voorstellen, die secretaris-generaal
Spaak heeft gedaan, houden onder
dere in dat in plaats van afzonderlijke
Griekse en Turkse vertegenwoordigende
lichamen voor het binnenlandse bestuur
van Cyprus, een gemeenschappelijk
tegenwoordigend lichaam moet komen
en dat de Griekse noch de Turkse
ring officiële vertegenwoordigers bij de
gouverneur van Cyprus hebben. Deze
vertegenwoordigers moeten volgens het
plan-Spaak worden gekozen door de
Griekse en de Turkse gemeenschap
het eiland.
Laatste concessie
Zoals éerder gezegd noemde de
aartsbisschop dit volgens het West-
duitse blad beslist de laatste con
cessie die mogelijk is. Nog verder
gaan betekent dat Cyprus altijd
onder het bestuur van de Britten zal
blijven, of dat het altijd verdeeld zal
blijven.
Een koloniale status van enkele Jaren
zou Makarios dus willen aanvaarden.
„Zoiets dan als waaraan de negers in
Ghana zich al lange tijd hebben ont
worsteld".
Geruchten blijven de ronde doen al»
zou Peter Townsend tuien* naam
vaak in verband werd gebracht met
prinses Margaret van Engeland
van plan zijn binnenkort in het huwe
lijk te treden met de Belgische mil-
jonairsdochter Marie-Luce Jamane.
Peter en Marie werden in de afge
lopen dagen verschillende malen in
een luxe hotel te Jeruzalem
gesignaleerd.
Het was gisteren weer enorm
druk op de Zuidlaarder paar
denmarkt. Niet minder dan
2311 paarden stonden in een
bijna onafzienbare rij in het
gelid, als wilden zij te kennen
geven dat zij nog niet allemaal
door de machines overbodig
werden gemaakt.
Flinke boete voor
Frangoise Sagan
Een rechtbank te Corbeil, bij Parijs,
heeft gisteren de 23-jarige schrijfster
Francoise Sagan veroordeeld tot een
boete van 50.000 frank wegens roekeloos
rijden
Vorig jaar sloeg de auto van Francoise
Sagan op een verkeersweg ten zuiden
van de Franse hoofdstad om. De schrijf
ster en drie vrienden van haar liepen
verwondingen op. De rechtbank heeft de
journalist Bernard Franck, die naast
haar in de auto lat, een schadevergoe
ding van 950.000 frank toegekend.
Ned. onderzeeër redt
drie Engelsen
De Nederlandse onderzeeboot Zeeleeuw
heeft gistermorgen de piloot en twee
waarnemers van een Engels hefschroef-
vLiegtuig van het type Whirlwind op 15
km van de Noord-Ierse kust uit zee ge
red. De operatie was binnen een kwartier
ten einde. Andere helikopters haalden
de drenkelingen later van boord en
brachten hen naar Londonderry. De Zee
leeuw en de verongelukte helikopter na
men bedde deel aan een oefening voor
onderzeebotenafweer.
- over reiniging van de Rijn -
D"
REINIGING van industrieel
afvalwater in de rivier de Rijn
krijgt steeds meer de aandacht en
men heeft reeds goede resultaten be
reikt, deelt het ministerie van ver
keer en waterstaat mee.
Zoals bekend zijn verleden week eer
aantal gedelegeerden en experts (waar
onder ook Nederlandse) van de interna
tionale commissie voor de bescherming
van de Rijn tegen verontreiniging in
Duisburg bijeen geweest. Van Neder
landse zijde werd er op de vergadering
nogmaals op gewezen, dat de beperking
van de verontreiniging een levensvraag
is met het oog op de toekomstige
wikkeling van ons land.
Nederland heeft daarom enige tijd ge
leden een uitvoerig memorandum opge
steld, dat zij aan de commissie heeft
doorgegeven. Daarin zijn de Nederlandse
desiderata vastgelegd. De delegaties
de deelnemers aan het congres hebben
dit memorandum thans in studie en zijn
druk aan het overleggen met de betref
fende instanties in hun eigen land.
Symbolisch door
minister Witte
DOOR HET in beweging brengen
van de buitenste schuif vai
stormvloedkering in de Hollandsche
IJssel heeft de minister van verkeer
en waterstaat ad interim, ir. H. B. J,
Witte, vanmiddag te Krimpen aan
de IJssel deze stuw symbolisch in
gebruik gesteld.
Mr. Schürmann in de Verenigde Naties
„Nederland, gelegen aan de kust
van West-Europa, moet zich wel
voortdurend bewust zijn van de aan
wezigheid van de enorme gewapende
macht van de Sowjetunie, enkele
honderden kilometers ten oosten van
onze grenzen."
Met deze woorden tekende de Ne
derlandse permanente vertegenwoor
diger bij de Verenigde Naties, mr.
C. W. A. Schürmann, de ongerust
heid van ons land over het stroeve
verloop van de ontwapeningsbespre
kingen in de Algemene Vergadering
Hij deed dit In de politieke commissie
van de V.N., waar het probleem van de
ontwapening gisteren weefr ter sprake
kwam. „Wij zijn geschrokken", aldus mr
Schürmann, van de Impasse die U inge
treden na de besprekingen die vorig Jaar
werden gehouden.
Volgens mr. Schürmann is deze Im
passe in hoofdzaak ontstaan door de ob
structie en ontwijkingen van de Russen.
AI de pogingen van de westelijke
mogendheden schenen tot niet meer te
leiden dan woorden en beloften.
De ontwikkeling sedertdien, met inbe
grip van de aanstaande besprekingen oveT
toezicht en waarborgen tegen verrassings
aanvallen, heeft de kwestie nog niet ge
heel uit de impasse geleid, aldus mr
Schürmann.
Hoewel Nederland de verdiensten van
de jongste ontwikkelingen, die tot de
technische benadering hebben geleid, er
kent, aanvaardt ons land deze niet zon
der voorbehoud en ziet men er geen
wondermiddel voor ontwapening in.
Dit probleem kan alleen door politieke
onderhandelingen opgelost worden, aldus
mr. Schürmann. En dit heeft slechta
waarde, als het bijdraagt tot de oplossing
van het eigenlijke probleem van de ont
wapening.
Volgens hem vormen de grote legers
van de Russen een bedreiging, die slechta
door kernwapens in bedwang gehouden
kunnen worden. „Daarom kunnen we er
niet mee instemmen, dat de kernbewape
ning van het toneel verdwijnt, tenzij de
Leviathan van het rode leger ook wordt
beperkt. Het één doen, zonder het ander
zou ons onverdedigbaar maken tegen een
overweldigende numerieke meerderheid",
n* mr. Schürmann.
HU legde er verder de nadruk op. dat
regering en volk van Nederland een blU-
vende beëindiging van de proeven met
kernwapens wensen. Maar het toezicht
daarop moet doelmatig zijn en biyven.
Daarna bracht hij door een druk op de
knop het mechanisme van de base ul eb rug
in werking, waardoor de brug daalde en
dc verbinding tussen Capelle aan da
IJssel en Krimpen aan de IJssel was ver
wezenlijkt.
Tevoren had de minister een rede uit
gesproken, waarin hij erop had gewezen,
dat het voornaamste doel van het complex
is het lage polderland aan weerszijden
van de Hollandsche IJssel te beveiligen.
Het stemde de minister tot grote vol
doening, dat men erin geslaagd is, ondanks
de moeilijke probleemstelling en zonder
terug te kunnen grijpen op overeenkom
stige constructies in binnen- en buiten
land de beweegbare kering te maken. Bij
de uitvoering moesten moeilijkheden
overwonnen worden. Zo diende men er
naar te streven, dat de scheepvaart zo
min mogelijk hinder ondervond. Ook
moest men rekening houden met de in- en
uitgaande getijstroom.
Ir. Witte wees erop, dat, al6 de schuif
wordt gesloten, het scheepvaartverkeer
toch kan passeren door de naast dè eigen
lijke afsluiting gebouwde schutsluis.
Behalve met het verkeer te water werd
ook en niet in mindere mate reke
ning gehouden met het verkeer te land.
De minister herinnerde aan de bestaande
plannen voor een oeververbinding hier
ter plaatse, die in het complex van kunst
werken kon worden opgenomen. De
Krimpenerwaard wordt door de nieuwe
verbinding aan het grote net van ver
keerswegen aangesloten, waardoor er
ongekende mogelijkheden tot een verdere
ontwikkeling van dit zo belangrijke gebied
Ir. Witte besloot met de wens, dat deze
werken mogen bijdragen tot het welzijn
i de er achter liggende streek en dat
zege moge rusten op de inspanningen,
die wij ons nog zullen moeten getroosten
/er-wezenlijldng van het Deltaplan.
Dit overleg is nog niet afgesloten, zo
dat een definitief standpunt ten aanzien
van deze Nederlandse desiderata nog
niet door de commissie is vastgesteld.
Het ministerie deelt verder mee, dat de
internationale commissie in de toekomst
ook nog nadere besprekingen zal houden
over de verontreiniging door olie en
radioactieve stoffen.
Het eerste onderhoud tussen minister
Foster Dulles en generalissimo Tsjang
Kai-Tsjek is volgens berichten uit Taipeh
geen succes geweest. Er zouden zich tij
dens de besprekingen ernstige menings
verschillen hebben voorgedaan over het
vraagstuk, hoe de crisis in het gebied van
Formosa het best kan worden opgelost.
De Amerikaanse minister zou hebben
aangedrongen op demilitarisatiemaotre-
gelen voor de kusteilanden, waarover de
nationalistische leider uiteraard is geval
len. Van Amerikaanse zijde op Formosa
werd meegedeeld dat de onenigheid zo
hoog liep, dat het overleg mogelijk geheel
zal mislukken.
Inmiddels is officieel door dc Ameri
kanen bekendgemaakt dat het escorteren
van nationalistisch-Chinese schepen door
Amerikaanse oorlogsschepen zal worden
Faubus zoekt
leerlingen
De eerste schooldag voor blanke leer
lingen op de particuliere middelbare scho
len in Little Rock Is gisteren niet erg
vlot verlopen. Na twee uur al kregen de
300 ingeschreven leerlingen te horen, dat
ze vandaag maar eens terug moesten
komen, „omdat er bij de inschrijvingen
fouten waren gemaakt".
Op een persconferentie heeft gouver
neur Faubus van Arkansas gezegd, dat er
zioh nog niet voldoende leerlingen voor
de particuliere scholen hebben opgegeven,
de exploitatie voor onbepaalde tijd
ncieel mogelijk te maken. Om dat te
kunnen doen zou men nog naar andere
middelen moeten zoeken, aldus Faubus.
De organisatie, die de belangen van de
gekleurde bevolking behartigt, de N.A.A.
C.P., heeft intussen doen weten, dat men
rechtsgeding aanhangig zal maken
de wettigheid van de particuliere
scholen te bestrijden.
Nederland onthoudt
zich van stemming
ll/TET 68 tegen vijf stemmen ei
Ita vier onthoudingen, heeft de
politieke commissie van de Alge
mene Vergadering der Verenigde
Naties gisteren een resolutie i
vaard waarin nogmaals pressie
wordt uitgeoefend op de regering
van Zuid-Afrika om een eind
maken aan haar onrechtvaardige
apartheidspolitiek. Het is de zevende
keer dat de Volkenorganisatie zich
in deze zin tot de Zuidafrikaanse
regering wendt.
Het is vrijwel zeker dat de in
kalme bewoordingen gestelde reso
lutie zal worden aangenomen door
de Algemene Vergadering, doch men
verwacht algemeen dat ook deze
solutie weinig zal veranderen aan
de rassenscheidingspolitiek in de
unie.
Zuid-Afrika heeft zich geheel losge
maakt van de besprekingen over ce apart
heid, zioh daarbij op het standpunt stel
lend dat dit een interne aangelegenheid
is. waar de Verenigde Naties geen zeggen
schap over hebben. Engeland «'oot zich
bU dit standpunt aan en stemde, met
Frankrijk en Australië, tegen
De Verenigde Staten, die bij vorige re
soluties inzake de apartheid a.ttjd tegeD
hebben gestemd, schaarde zich nu aan
de zijde van de Afrikaans- Aziatische
meerderheid die de resolutie steun ver-
In Tunl* teerden vier Franse krijgs
gevangenen door de F.L.N (een orga
nisatie van Algerijnse rebellen) vrij.
gelaten. Het Internationale Rode
Kruis verleende bemiddeling. Lachend
verlaten de vier militairen het vlieg
tuig, dat hen naar Parijs heeft
gebracht.
leende. Bij de landen die zich van stem
ming onthielden was traditie getrouw
Nederland. Tegenstemmers waren
Australië, Engeland, Frankrijk, België en
de Dominlkaanse republiek.
De naam van de Unie van Zuid-Afrika
wordt aleohts in een der secties van da
resolutie genoemd, namelijk in dat deel
waarin de Volkeoorganisatie zijn „Spijt
en bezorgdheid" uitdrukt over het nege
ren van de vorige resoluties, die aandron
gen op herziening van de regerlngapoli-
tiek omdat deze inbreuk doet cp de aan
spraken van alle rassengroeperlngen op
dezelfde rechten en fundaments.* vrijhe-
De voormalige Hongaarse communis
tische dictator. Matyas Rakosi, is ster
vende in een sanatorium in de Sowjet
unie. aldus meldde vandaag het onaf
hankelijke Weenae dagblad Die Presse.
De 66-jarige Rakosi zou kort geleden een
hartaanval hebben gehad.
Weinig verandering
De Bilt verwacht tot morgenavond:
Overwegend zwaar bewolkt
met hier en daar motregen
en plaatselijk mist. Zwakke
tot matige wind. tussen west
en noord. Weinig verande
ring in temperatuur.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
ZON EN MAAN
Donderdag 23 oktober: zon op 7.17 uur,
onder 17.31 uur; maan op 15.52 uur, onder
HET WEER IN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Kopenh
Aberdecr
Londen
Adam
Grenoble
Nice
Berlijn
Frankfort
München
/.O rich
Geneve
W'.VW
windstil
ONO I
ONO
