Jïicttuie feihsctft (founmt PIONIER MIST DE MAAN Bestand bij Quemoy met twee weken verlengd Grootste snelheid en hoogte die raket ooit bereikte Samenstelling van Pionier Macmillan nog hoopvol over topconferentie België Breuk tussen V.A.R en Tunesië DE Vele doden in het weekeinde I sl 8 IAANDAG 13 OKTOBER 1958 BUREAUS: Steenstraat 37. Directie. Redactie, Abonnementen- Advertentie-afdeling Tel. 31441. ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58936. Directie: F. DIE MER Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER CHR1STELIJK-NATIONAAL DAGBLAD Voor Leiden en Omstreken Negenendertigste jaargang no. 11386 #5töiih«stirtj is aheWmn <nyn bet in tegljfnspwt" Sport en wedstrijden Zie pagina 4, 6 en 7 Eért derde van reis voltooid - teruggevallen - verbrand NE PIONIER I is teruggevallennaar de aarde na één derde HET SCHOT OP DE MAAN 3i- van de maanroute te hebben afgelegd. Is hij in de damkring erbrand Vermoedlijk wel, want vanmiddag werd alle hoop pgegeven dat de raket nog als een reuzen-Spoetnik een baan mi de aarde zou gaan beschrijven. Maar men kan er slechts naar jssen. Om vijf uur vanmorgen moet de satelliet volgens Ame- ikaanse berekeningen al in de atmosfeer terechtgekomen zijn. i j Werelds grootste radiotelecoop in de Britse plaats Jodrell Bank I ieeft sinds die tijd het luchtruim afgezocht, doch vergeefs. Om wart voor zes ving men op Hawaii de laatste seinen op en sinds ie tijd is de Pionier I spoorloos. Er is volgens de geleerden te odrell Bank slechts een kleine mogelijkheid dat hij in een baan m de aarde draait. 3E snelheid waarmee de satelliet naar de aarde is gevallen, bleek hoger te zijn da nmen theoretisch mogelijk had geacht en waarop men zich his had ingesteld. Ongeveer een etmaal deed zij erover om het hoogste tont te bereiken. Twintig uur korter duurde de tocht naar de aarde terug. )e snelheid bedroeg bij aankomst in de dampkring elf kilometer per se- i onde. Dit is dezelfde snelheid die de satelliet kort na de lancering bereikte. Een deskundige van de Amerikaanse luchtmacht gad een nog opzienbaren der verklaring uit. Op ongevsf-r 15.000 kilometer hoogte zou de stralingsin- tentiteit beginnen af te nemen. Op een hoogte van 90.000 kilometer, zo zei hij, Is de straling zes maal zo klein als op 10.000 kilometer. De gordel van hoge stralingsactiviteit schijnt 8.000 kilo meter breed te zijn. Na het grote succes met deze maanraket zijn de vooruitzichten dat binnenkort een volgende zal worden gelanceerd bijzonder groot. In een officiële verklaring te Washington werd er echter voor gewaarschuwd, dat er vermoedelijk meer mislukkin gen zullen volgen, die overigens stuk voor stuk van veel betekenis zullen zijn voor het verkennen van de ruimte. De Amerikaanse luchtmacht heeft machtiging om nog een schot op de maan te lossen, terwijl het leger twee pogingen zal wagen. Eisenhower President Elsenhower was een van de eersten die de deskundigen te Cape Car- naveral gelukwenste met het behaalde succes. In een telegram aan dr T Keith Glennan, directeur van het nationale agentschap voor aëronautiek en ruimte vaart, zegt de president: ..Wees zo goed allen die deel hebben gehad aan de we tenschappelijke proefneming mijn op rechte gelukwens te brengen met de schitterende prestatie. De vlucht die zij tot stand hebben gebrach is waarlijk pio nierswerk." 1 De geweldige prestaties die de Ame- Ikaanse luchtmacht heeft bereikt door - et lanceren van de Pionier werden van- - liddag bekendgemaakt door de centrale 1 raarnemingspost in Californië: Het was de eerste keer dat een raket tot een hoogte van 126.740 kilometer boven het oppervlak van de aarde is gestegen. Deze hoogte is 27 maal gro ter dan ooit te voren is bereikt. 1 Het is de eerste maal, dat de mens in staat is geweest de straling te meten boven 25.000 Engelse mijlen. De me- 1 tingen zullen van grote betekenis zijn voor het verbeteren van instrumenten voor toekomstige ruimte- en maan- onderzoek en voor het brengen van i de mens in de ruimte. t t De snelheid van de Pionier is de t grootste die ooit door een raket is be- 5 reikt, namelijk meer dan 37 520 kilo- 1 I Voor het eerst zyn rechtstreekse me- tingen verkregen van het magnetische veld van de aarde op hoogten tot on- i geveer 126.740 kilometer. j Zeer belangrijk is ook dat nu is geble- :en dat de gevaarlijke kosmische straling p grote afstand van de aarde niet toe- - leemt. De ijiogelijkheden om <n de toe komst een bemand ruimtevaartuig te inceren zijn dus gestegen. St. Pietersberg- graver 70 jaar De maanraket woog 52 ton en ts bijna 27 meter lang. Hij bestond uit de volgen de delen: Rusland man van de Sint-Pietersberg, ir. 1 t. van Schaik, is vandaag zeventig j 2 leworden. Dat is een gerede aanleiding 2 lm weer eens de aandacht te vragen 5 leze uitzonderlijke figuur, die een groot leel van zijn leven heeft gewijd aan d jeheimen van de Sint-Pietersberg, di 1 Iteeds meer verdwijnt als offer aan d- iementbehoefte van Nederland. - Rusteloos heeft ir. Van Schaik gewerkt lan het in kaart brengen van, het schrij- 'en en spreken over de berg, waarmee hij h 1928 intensief kennis maakte, toen hij je opdracht kreeg een tunnel door de lint-Pietersberg te ontwerpen Daarna leeft deze elektrotechnicus praktisch liets anders meer gedaan dan alles be- Ituderen wat met de berg in verband Itaat. Als inspecteur van het Limburgs andschap ijverde hij voorts voor het be- koud van mooie natuurgronden, die aan je industrie ten onder dreigden te gaan. Fiet altijd werd zijn streven met succes gekroond, maar hij bleef volhouden en lok nu nog wordt hij bezield door zijn liefde voor natuur en in het bijzonder joals die in de Sint-Pietersberg gestalte Beeft gekregen. Zijn verdiensten kregen In 1950 erkenning door zijn benoeming tot ridder in de Orde van Oranje-Nassau. J. Buisman, directeur van het post en telegraafkantoor te Den Haag, is be noemd tot directeur van het post- en tele- jpaafkantoor te Zand voort. De Japanse geleerde, Tetsushi Okamo- to, hoogleraar in de aeronautica aa idustriële universiteit te Tokio, heeft andaag voorspeld dat de Russen streeks 7 november, de veriaardag de Russische revolutie, zullen trachten .-oneens een maanraket te lanceren. Dr. Okamoto baseert dit op het dat de Russen voldoende wetenschappe lijke en technische kennis bezitten ott dergelijke prestatie te leveren en i: tweede plaats omdat de astroncm: voorwaarden in deze periode het gun stigst zijn voor de lancering van een maanraket. Bovendien zou het samenval len van een dergelijke lancering met de verjaardag van de revolutie uitstekende propaganda voor de Sowjetunie zij Dr. Okamoto voegde eraan toe. dat de Russische maanraket, op grond van verklaring die het hoofd van het inst voor physica en astronomie te Lenir in maart heeft afgelegd, ongeveer drie keer zo zwaar zal zijn als degene die de Amerikanen gelanceerd heoben. Dit is (of was) de paddestoel- vormige Pionier van binnen. Duidelijk is te zien hoe elke ruimte is benut voor het plaatsen instrumenten. reik De tweede trap een gewijzigde trap van de Vanguard die de marine-satel liet heeft gelanceerd. Toegevoegd aan de hoofdmotor waren acht kleine „draai"-raketten die het projectiel een draaiende beweging gaven. De derde trap een gemoderniseerde versie van de derde Vanguard-trap met een aantal kleine Vernier-raketten om extra-stuwkracht te geven. 4. Een omhulsel van de neus dat werd afgeworpen toen de eerste en tweede trap zich hadden losgemaakt, waardoor het instrumentarium van de satelliet onbedekt werd. De eigenlijke Pionier een nuttige lading van 11 kilo aan instrumenten met een eindraket van 27 kilo. 6. De eindraket die met een radio-sein zou worden afgevuurd als de Pionier 2% dag onderweg was. Deze eindraket moest de satelliet de goede snelheid en hoek geven om rond de maan te gaan draaien. Pakistan. De Pakistaanse autoriteiten hebben in het oosten van 't and acht vooraanstaande politieke leiders laten resteren wegens tegen de vei.igheid de staat gerichte activiteiten. Een schematische voorstelling van de reis die de maanraket had moeten volgen ten einde om de maan te kunnen gaan draaien. Duidelijk is aangege ven hoe intussen de maan zelf van plaats veranderde. Met stippellijnen hebben we op het kaartje grofweg aangegeven, hoe de Pionier na enkele uren begon af te wijken, om ten slotte terug te vallen naar aarde Huisdieren ontleed op Britse school Een woordvoerder van het Britse m nisterie van onderwijs heeft verklaard, dat het gebruik van huisdieien v< leding op scholen zeer ongewenst is. Kin deren op een school te East Grinstead bij Londen hadden voor dit doel katjes meegebracht voor de onderwijzeres. Dc ouders protesteerden. Volgens de woord voerder bepaalt de wet hierover niets, zodat het een zaak is van de hoofdonder wijzer en de plaatselijke autoriteiten. De katjes waren met chloroform afgemaakt. De Britse premier Macmillan heeft verklaard, dat hij nog steeds hoopt op bereid is tot een topconferentie, bin- i of buiten het raam van de V.N. Hij zei dit op het congres van de Britse conservatieve partij, waar hij over de belangrijkste wereldproblemen sprak. Succes van de aanstaande besprekingen over het stopzetten van proefnemingen met kernwapens zou volgens de pre mier de deur open kunnen zetten voor een werkelijk ontwapeningsprogramma over de gehele wereld. Hij voegde hieraan toe, dat Engeland niet eenzij dig zijn bewapening zal inkrimpen. Macmillan zei verder, niet zonder hoop te zijn over een oplossing van de kwes tie Cyprus. Hij verzocht Griekenland en Turkije hun oude twisten te laten rusten en vooruit te zien. Over de kwestie Formosa zei de premier, dat hij de Amerikanen de gevoelens van het Britse volk hierover had duide lijk gemaakt. „Wij kunnen de Britse belangen het beste dienen," zei hij, „indien wij op basis van onze vriendschap eerlijk ad vies in besloten overleg geven en niet zwichten voor de verleiding van open bare verwijten of vitterijen." Een economisch krachtig Gemenebest heeft een krachtig Europa nodig. Daar om stellen wij voor, dat de gemeen schappelijke markt van de zes Euro pese landen verbonden wordt met een uitgebreid vrijhandelsgebied, -aldus Macmillan. Vooruitgang van RK m Bij de gemeenteraadsverkiezingen in België, welke zondag werden gehouden, wezen de eerste uitslagen op vooruitgang van de (rooms-katholieke) Christelijke Volkspartij. De Liberalen gingen achter uit, de Socialisten leden lichte en d< communisten aanmerkelijke verliezen. In Antwerpen gingen de Christen- Democraten met 4 tot 19 zegels vooruit, de Socialisten met 1 tot 21. de Liberalen verloren vier en behielden drie zetels, do communisten wisten geen zetel te bezet ten. In Luik kwamen de Christen-Demo craten van 11 op 14. Socialisten van 18 op 17, Liberalen van 8 op 7, communisten var Sow jet-proef met zwaar kernwapen De Amerikaanse commissie voer atoom energie heeft bekendgemaakt dat Rusland gisteren binnen de poolcirkel een kern wapen van grote capaciteit tot ontploffing heeft gebracht. Het ia de zevende proef sinds twintig sepember. In-Japan meldde de centrale meteorologische dienst ee: normale atmosferische druk. Bonrgniba voor een verrader uitgemaakt E CONFERENTIE van de Arabi sche Liga, die in Kairo werd ge houden, is zaterdag onverwacht ge ëindigd met een woedende woorden wisseling tussen vertegenwoordigers van de Verenigde Arabische Repu bliek en het jongste lid van de Liga, Tunesië. De delegatie van de V.A.R. verliet de conferentie uit protest te gen de Tunesische beschuldigingen, dat enkele grote Arabische landen de Liga trachten te overheersen. Op een persconferentie heeft Tunesië be kend gemaakt, dat het de overige gaderingen van de Liga niet meei bijwonen. De zitting van zaterdag was speciaal be legd ter verwelkoming van Tunesië als nieuw lid van de Arabische Liga. In zijn eerste redevoering maakte de afgevaar digde van Tunesië, Habib El Sjatti, de bestaande spanning tussen zijn land de V.A.R. duidelijk, toen hij kritiek oefende op „sommige Arabische landen, die pogen de vergaderingen van de Liga te overheersen". Volgens radlo-Kairo heeft El Habib daar aan toegevoegd, dat de Liga slechts één Paus vanmiddag begraven Het conclaaf, de bijeenkomst van kardi nalen ter verkiezing van een nieuwe paus, zal zaterdag 25 oktober om 4 uur in de namiddag beginnen. De meesten der 55 kardinalen rullen hieraan deelnemen. De bijeenkomst geschiedt met gesloten deu ren in de Sixtijnse kapeL Hedenmorgen zes uur, toen de deuren van de St. Pieter opengingen, stonden reeds 40.000 mensen te wachten om v de laatste maal langs het stoffelijk ov schot van paus Pius XII te defileren al spoedig groeide dc menigte nog verder De begrafenisplechtigheid is vanmiddag om 4 uur begonnen en zou verscheidene uren duren. De NCRV stelde vanmiddag van half vier tot half acht haar zendtijd ter beschikking van de KRO. de kanonnen op het Chinese vasteland zwijgen. Dat heeft Rood- China vanmorgen in alle vroegte meegedeeld in een radio-uitzending, een uur en veertig minuten nadat de termijn van zeven dagen verstreken was. De aankondiging, afkomstig van het communistisch Chinese ministe rie van landsverdediging, werd ge daan in de vorm van een boodschap aan „de kameraden van het volks bevrijdingsleger aan het front van Foekien". Er wordt in gezegd dat de verdere af kondiging van het staken der vijandelijk heden werd gedaan om te zien „wat de tegenpartij zal gaan doen". Ook zeggen de communisten met de verlenging van Minder troepen op de eilandjes voor de kust? het bestand de Chinezen op Quemoy In de gelegenheid te willen stellen voldoende voorraden, waaronder levensmiddelen en militaire uitrusting te verkrijgen. De Amerikanen in het gebied van For- osa moeten zich zo snel mogelijk terug trekken gaat de verklaring verder. Ook moeten zij in het gebied van Quemoy geen escorte-operaties voeren. ..Mocht dit wel het geval zijn," zo besloot de uitzen ding met een ondertoon van dreiging, „dan zal de beschieting onmiddellijk worden hervat." •t bevel was getekend door Peng Ten Huai, de communistische minister van de- Zowel president Eisenhower als mlnis- t Dulles zijn van mening, dat de verlen ging van het staakt het vuren bemoedi gend nieuws is. Het stetl de Amerikanen in t, een regeling voor de crisis in hel e Oosten uit te werken. De Amerl- ise strijdkrachten zullen echter nog enige tjjd in het gebied van Formosa blijven. De Amerikaanse minister van defen sie McElroy heeft gisteren tenminste op Formosa verklaard, dat de V.S nog geen plannen hebben om hun strijdkrachten on middellijk terug te trekken. Terugtrek king zal voor een groot gedeelte afhan kelijk zijn over het verloop van de be sprekingen in Warschau. Wel zei minister McElroy dit de natio nalistische regering „op een g-?---hikt tijd stip" zal overwegen of de <"-"rkte var de nationalistische troepen op eiland Jes voor de Chinese kust verm n -.-id moe worden. McElroy, die twee dagrr. bespre kingen in Taipeh voert ontkenoe echte dat hij een plan voor vermindering vat die troepensterkte zal voorleggen. De nationalisten maken intussen druk van de gelegenheid gebruik, om vrouwen, kinderen en ouden van dagen van de Quemoy-eilanden naar Formosa over te brengen. Tus sen donderdag en zondag hebben zij 7.000 personen geëvacueerd. Op het vasteland tegenover de eilanden zijn de communisten druk bezig met het aanleggen van verdedigingswerken er oer van troepen, zo melden de natio nalisten. President Mao Tse-Toeng van Rood- Ohina heeft bekend gemaakt, dat generaal Hoeang Ke-Tsjeng, de onder-minister van defensie, tot chef van de generaie staf van het „bevrijdingsleger" voor Formosa Is benoemd. Uit dc benoeming van de ge neraal, die een vurige aanhanger van het rode regime Is, blijkt, dat de communis ten vast besloten zijn de nationalistische eilanden in de toekomst voor zich op leiding volgt, werkt voor één partij en de bevelen van één lid gehoorzaamt „Wij moeten voorkomen dat eén lid van de Liga er een gewoonte van maakt de mening der anderen te negeren," zou de afgevaardigde volgens radio-Kalro heb ben beweerd. De V.A.R.-afgevaardigde wees de be schuldigingen, die volgens zijn zeggen door de kranten en agentschappen der imperialisten zijn verspreid, van de hand. „Wij betreuren, dat de Tunesische delegatie zich tot instrument van verde ling en onenigheid maakt" zo verklaar de hij. Op verzoek van haar leider ver liet daarna de V.A-R.-delegatie de ver gadering. De Marokkaanse afgevaardigde heeft in de vergadering partij gekozen voor da V.A.R.. Hij betreurde de Tuneï'sche uit latingen en prees de „positieve rol" van de V.A.R. i een communiqué dat latei- door de Tu nesische ambassade in Kairo ia uitge geven wordt gezegd dat samenwerking tussen Tunesië en de V.A.R. onmogelijk Is en dat Tunesië geen vertrouwen heeft in de regering van de VAR De Egyptische pers van zóndag heeft pre sident Bourguiba van Tunesië als een „verrader" van de Arabische zaak en „een werktuig van het Brits-Ameri kaanse imperialisme" gebrandmerkt Achter gesloten denren hebben de Ara bische leiders gisteren een spoedzitting gehouden In de hoop een weg te vinden, het conflict tussen de V.A.R. en Tune sië by te leggen. Biykbaar worden ach ter de schermen krachtige pogingen ge daan een oplosaing te vinden. Het achynt dat Irak en Lyblë als bemiddelaars op treden. Brand in sanatorium; schade een ton Zaterdag ia de brandweer van Beek bi) Nijmegen gealarmeerd voor een brand in het sanatorium Kalorama te Beek. Er worden chronisch zieken verpleegd door de broeders van Johannes de Deo. De brand ontstond in de oude villa Kalora ma, de huishoudelijke en administratieve afdeling. De brandweer slaagde er in tegen vier uur het vuur te bedwingen en kon berei ken dat de afdelingen waar de patiënten worden verpleegd, niet door de brand werden aangetast. De oude v'ila brandde met enkele zijgebouwen vrijwel geheel uit. De schade wordt geschat op 100.000, Betere vraag en prijs voor boter (Van een medewerker) De boterprijzen stegen vorige week met 16 cent per kg. Er begint een zekers schaarste aan verse boter te ontstaan. In Engeland ia de vraag zelfs zeer levendig. De toeslag op de uitvoer daarheen werd verlaagd tot 96 cent per kg. Daar de prijs voor verse boter oploopt neemt de belangstelling voor koelhuis- boter in het binnenland toe. De Leeuwarder beurs gaf vorige week voor alle soorten fabriekskaai per kg 2 cent hogere prijzen te zien dan de voor gaande week. De vraag was goed en het aanbod werd vlot geplaatst. De uitvoer naar Duitsland was meer dan bevredi gend. De heffing op de uitvoer van kaas naar België werd met 20 cent per kg ver laagd en de heffing op de uitvoer naar Frankrijk kwam geheel te vervallen. Te verwachten Is ,dat Frankrijk dit Jaar nog een kwantum kaas van ons zal betrekken. Een hokje voor treinpapieren, vrachtbrieven enz., boven op de as van één goederenwagen brandde uit. Dat was de oorzaak van de enorme ontsporing waarvan u op deze lucht foto de gevolgen ziet. Dit ongeluk gebeurde op een van New York» be langrijkste spoorlijnen. Dienstrege lingen werden in de war gestuurd en het duurde 24 uur voordat zegge en schrijve één baan voor het trein verkeer was vrijgemaakt. Er waren geen gewonden. Plaatselijk enige regen De Bilt verwacht tot morgenavond: Plaataeiyic enige regen en hier en daar tijdelijke opklaringen. Vannacht iets minder koud, morgen over dag ongeveer dezelfde temperaturen als vandaag. Zwakke tot matige wind uit wcsteiyke richtingen. (Opgemaakt om 11.15 uur.) ZON EN MAAN Dinsdag 14 oktober: zon op 7.01 uur, onder 17.50 uur. Maan op 9.03 uut, ondor 18.51 uur. Op 19 oktober eerste kwartier. HET WEER IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur Het verkeer heeft dit weekeinde weer vele slachtoffers geëist. In Nijmegen reed de 44-jarige L. Michielse met zijn tegen oen boom. De auto werd ge heel vernield, de bestuurder kwam om het leven en twee andere inzittenden werden gewond. Het ongeluk ontstond, n de heer Michielse bij het passeren veel links aanhield. In Amsterdam reed de bromfietser J. S. onder Invloed van sterke drank op de linkerweghelft van de Gorontalostraat en botste in volle vaart op een motorfiets. De motorrijder K. Veerkamp (32) overleed on weg naar het ziekenhuis, de dronken bromfiets werd gewond ongenomen. evenals een duopassagier van de motorrijder In Drachten reed de 46-jarige veehande laar Folkert Wilkens uit het dorp De Tike tegen een afsluithek, omdat zijn verlichting niet goed gewerkt zou hebben De man kwam om het leven en zijn duo- na icler werd gewond Op de rondweg bil U t r e r h t scheote een auto de 58- Jarige W N. K. uit Bilthoven, die op de autoweg liep te wandelen- In het zieken huis overleed de wandelaar. Bij Anjum kwam de 67-jarige bromfietser Joh. de Haan uit Morra om het leven bij een bot sing met een motor In een wegbocht. De motorrijder werd zwaar gewond. Onder Neer (Limburg) reed de 22-jange brom fietser M Heynen in volle vaart op een hem tegemoetkomende Duitse auto uit Oberhausen De bromfietser was op «lag dood en zijn duopassagier, de 23-jarige J. Schreurs. werd zwaar gewond, evenals de echtgenote van de Duitse autorijder Mcht gewond. Od de weg tussen V r i e- zenveen en Almelo slipte de scooter van het echtpaar Schonewille uit Vrle- zenveen De man. H Schonewille (36) die od de duo zat. werd zo ernstig gewond, dat hll later In een ziekenhuis overleed terwijl zijn vrouw gewond werd. Tweede E x 1 o r m o n d (Dl is zaterdag de vijfjarige Aako Leveringa levenloos uit een kanaal gehaald. Hij moet bij het vissen in het water zyn gevallen- .3! S Ut-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 1