Piet kocht zijn rookstokken altijd in het noorden IB- bondig CINEAST WINDMEIJER - ^8 flf m icm Gaan schepen van plastic de wereld „gewapend" veroveren? Johannes Boelen, wijncoper, soon van Matthys Boelen PREEK ZONDAGSBLAD ZATERDAG 11 OKTOBER 1958 II ET Is gem«lck#li|k ja ta varheugen over hel geluk van ja vrienden, maar het ia weinigen gegeven om blij te zijn als het degenen, die door een of andere gebeurtenis in het verleden minder aangename her inneringen in je oproepen, goed gaat. Maar het schijnt, dat mijn vriend Piet heel lichtvaardig omspringt met zijn vooroordelen, misschien is het beter te zeggen, dat hij het niet begrijpt, waarom ik me er soms druk over maak, als hij handelt als één, die eigenlijk geen plaats in zijn hart heeft voor zelfs een klein beetje haat of wraakgevoelens. \|IJN VRIEND Plat, enkele maanden te- derd stadsdeel. Als Piet bijvoorbeeld in leden uit Indonesië gerepatrieerd. Zuid woont bevindt de sigarenwinkel zich werkt nu bij een handelskantoor en ik ge- in het Noorden, en voor degenen, die de loof niet. dat zijn werk veel verschilt met stad kennen is het wel begrijpelijk. wat hij in Indonesië gewoon was te doen. Cijfers invullen denk ik. wat noteren in boe ken. kortom het werk. dat duizenden doen. Ik weet dat mijn vriend Plet dit niet zo'n arbeid vindt om er bij te jubelen, maar ik weet ook, dat hij elke morgen blijmoe dig op zijn fieta stapt en zich mengt in de maalstroom van de fietsers, bromfiet sers en ander verkeer, die gedwee van de ene kant van de Maai naar de andere gaat Hij weet, dat hij met rijn idealen niet ver komt Het is mogelijk, zo zal hij denken, dat eens zijn kleine ster zal stra len, maar inmiddels heeft hij vrouw en kind te verzorgen. Trouwens, Piet heeft een heel groot voordeel, wat anderen waar schijnlijk niet zullen bezitten. Als iete hem heel moeilijk valt als er dingen zijn. die hem bet leven wat minder zonnig maken, dan vraagt hij eenvoudig aan zijn grote Vriend, of Die het misschien voor hem op wil knappen. En altijd gebeurt er een klein wonder, dat hem heel stil doet glim lachen en de grauwste dag doet zijn als de uitbundigste zomerdag. Vf AAR IK WIL alleen vertellen over zijn onnavolgbare eigenschap in zijn avondgebed de kruidenier te betrekken, die toen hU in de winkel was. alle na hem komende mensen het eerst hielp, waarom, dat wist hU niet. of zijn grote Vriend te vragen ook Zijn zegen te doen uitstorten over de groenteboer, die toen hij eens zijn vrouw met mooie rode appels wilde ver rassen. die hij in de etalage zag. hem doodleuk met rotte oneetbare exemplaren deed thuiskomen. Ja. ik kan nog meer voorbeelden opnoemen van <Ue kleine din gen, die Piets leven zo anders maken, zo sereen bijna. Als ik bij hem loom, en hem vertel van de moeilijkheden, die mij van alle kanten aangapen of hem weer wijs op het doodlopen van de weg. die ik verkies te gaan, dan zegt Plet niet veel, maar al leen da manier, waarop hij naar je luis tert, vermag veel. En als zijn vrouw kof fie presenteert en zijn zoontje met de koek jestrommel komt aanzeulen, dan zijn al die problemen eigenlijk al lang verdwenen en de weg. die ik moet gaan, is weer duide lijk omlijnd. Ik weet ook. dat mijn vriend Piet het in Nederland wel zal klaarspelen. Hij zal toch even onhandig en onpraktisch zijn als in Indonesië, dat zal hij gekjof ik in elke andere maatschappij zijn. Want Piet leeft met God, en dit is niet overdreven. Als het van hem afhing, cou hij iedereen helpen, waar het maar kon. Maar zijn vrouw, aan wie ik Piets verzuim uiteenzette, nam op mijn advies het financiële heft in handen en zo komt het gezin niets tekort. En Piet heeft genoeg gezond vereUnd om de gang van zaken niet te verstoren. Hij komt nu wel met een ijsje thuis voor zijn zoontje, maar hij zal het nu wel nalaten om bijvoor beeld met een complete elektrische spoor trein of met een broche voor zijn vrouw te komen opdagen. Ik zei hem, dat hij ook door een stipte navolging van de normen van de gemeenschap God welgevallig was en op zijn manier accepteerde hij mijn vermaan. vaak dingen doet, die een ander nimmer zou doen. maar dése daden rullen dan met gouden lettere worden opgetekend ergens in het hart van God. Plet praat er nooit over, ik bedoel over God en so. dat vindt hij te demonstratief. Het ia de eenvoudigste zaak van de wereld, segt hij, te leven met God en te doen wet God verlangt. Nog heb ik niets verteld over zijn heen stappen over de meeat elementaire gevoe lens van wraak, ik meen. het menselijk verlangen om degene, die je onrecht doet. ook onrecht te doen. Ik neem aan. dat nie mand hieraan ontkomt, want hat is gemak kelijk om goede morgen te scggen tegen je buurman, maar als diezelfde buurman bij voorbeeld je zoon een klap geeft, omdat hij per ongeluk zijn bal ln de tuin gooit is een andere zaak. Piet zou in zo'n geval gewoon goede morgen blijven zeggen, hoewel ik nooit geloof, dat buurmannen zijn zoontje een klap zullen geven, al gooit hij duizend ballen in hun tuin. want evenals de vader heeft de zoon iets vertederende en naïefs over zich. dat een ieder direct ontwapent. O. er zouden boekdelen te vertellen zijn over Piet, zijn vrouw en zoentje, maar daar waag ik me voorlopig niet aan. N°- slechts een dwaas op zo'n manier aan zijn sigaretten komt. Maar Piet stoort zich op zijn allerbeminnelijkste manier niet aan de regels van het kopen van sigaretten en dus koopt hij zijn rookstokken. een purisme van Piet, bij de handelaar, daar in het uiterste Noorden. Wat heeft dit kopen van sigaretten bij een sigarenwinkel die een uur lang fietsen van Piet verwijderd is. nu te maken met Piet en wat met Piets blij-zijn over het geluk van zijn vijanden, om deze term dan maar te gebruiken? Nu, de eigenaar van de winkel ken ik ook, en aangezien ik Piets grootmoedigheid niet deel, kan ik de menselijke objectiviteit betrachten. Deze man woont er met zijn vrouw en zes kin deren en hoewel de opbrengst van de zaak geen miljonairs kweekt, kan de man er van rondkomen, zich behoorlijk voeden en kleden, zijn kinderen aan niets te kort la- om de dingen, die hij daar in de rimboe niet kon krijgen, door Piet te laten kopen in de stad. Het ging natuurlijk, zolang het om wat shagtabak of badzeep ging, maar eens heeft een verzoek van zijn vader Piet geconfronteerd met een van de walgelijk ste specimina van de oneerlijkheid van het mensdom. zo. kun je dit voor mij kopen? Piet naar •en radiozaak en kocht een lamp. Nu heb ik geen verstand van radiolampen, maar Piet nog veel minder. Enfin. Piet kreeg zijn lamp en met het weekend ging hij zijn ouders. Tot grote teleurstelling HET LEVEN we niets te doen hadden, zo maar ln het wilde weg lopen dwalen over de hel bij Amersfoort. Het was er angstig stil. In wijde omtrek geen mens en geen dier te zien. Boven de hei spande zich een be dekte lucht, een dikke egaal-grijze lucht, die met regen dreigde. Ter wijl het grootste gedeelte van de Nederlanders ln het zweet huns aanschijn* het dagelijks brood aan het verdienen was. deden w\j alsof we de vrijheid hadden van een ambteloos burger. Met de han den op de rug sjokten we over de smalle paadjes, die in de voorbije zomer door de voeten van duizen den vakantiegangers waren ge maakt. En we betrapten ons er op, dat we geen wroeging kregen over de kostbare uren, die we zo maar verloren lieten gaan. Het was ons best die middag. KLEIN VEELBELOVEND MEISJE In Hollywood maakt men zich zorgen over een zevenjarig meisje, dat al haar oom*, tantes en buren door een enkele opmerking aan het schrikken heeft gebracht, Op een middag vond men de lieve kleine, geheel overstuur, en huilend van jewelste, aan het strand. Ze was met wat voor zoete woorden ook, niet tot bedaren te bren gen. „Ik wil van mijn moeder weg", schreeuwde ze tussen een paar huilbuien door „Onze kat ha<l jongen, en ze heeft ze alle verdronken. Ik houd het niet meer by mijn moeder uit". Op alle mogelijke manieren werd getracht het meisje tot bedaren te bren gen. „Luister eens", begon een tante psychologisch, „jullie kunnen toch geen acht poezen in huis houden?" „Dat begryp ik ook wel", was het verrassende antwoord, „maar ik had de katjes zelf willen verdrinken". Iets voor zeilers. Voor de eerste keer zal ten minste één zeilboot van „gewapend" plastic zijn vader en tot Piets verwondering deelnemen aan de spectaculaire, traditionele Bermuda Race, die eens in de twee jaar onder auspiciën van de „Cruising Club of America" wordt gehouden en die Newport als startpunt en Bermuda als finish heeft. Henny Turpijn Um komen en zelfs zich dc weelde van be paalde luxe-artikelen, die men veelal in huiskamers aantreft, permitteren. stoeit wat met de kinderen of bewondert de bloemen in de tuin. Ik ben een keer met Piet meegegaan en heb er ook een pakje sigaretten gekocht, maar ik heb me voorgenomen er nimmer meer heen te gaan. Het is natuurlijk kinderachtig, maar niet alleen omdat ik de man nu per se niet mag. er was iets in de gehele sfeer in die winkel, in dat huis, in de verhouding tussen man en vrouw, tussen ouders en kinderen, dat me stekelig en wrevelig maakte en dat me een zucht van verlich ting deed slaken, toen ik weer in de open lucht was. Ik bemerkte, dat Piet dit alles niet zag, zijn hart was daarvoor, of te on schuldig of hij probeerde dat ondefinieer bare iets. dat mij weg deed lopen, tot op een minimum te reduceren. Hoe. dat moet hij dan maar weten. Het is 'nu beter, dat we enige jaren te ruggaan. toen Plet en ik samen op de h.b.s. in Soerabaja waren. Piet was ook' toen al het summum van naastenliefderig- heid, zoals ik het noemde. Hielp iedereen met thema's en incasseerde zelf onvoldoen den enzovoorts, het wordt nu wel wat een tonig vindt u niet? Nu, Piets ouders woon den in het binnenland op een suikeronder neming. En het was zijn vaders gewoonte gebeurde er niets. De lamp deed het niet. Toen Piet terug was in Soerabaja wilde hij de lamp ruilen. En de man, die hem die lamp verkocht had, zeide laconiek, we zullen hem eerst testen. Het bleek dat de lamp het niet deed en Piet kon r.aar het geld fluiten, populair gezegd. Ik zal me maar onthouden van Piets ver slagenheid weer te geven. Het ding had veertig gulden gekost en om zich tegen over zijn vader niet te blameren, zeide hij niets van zijn debacle maar bezuinigde zich op zijn eten. Ik weet niet precies wat er gebeurd was. maar reconstru erende, kan ik toch wel het volgende eruit halen: het is de gewoonte, dat als men een lamp koopt, een radiolamp nog wel, men deze laat testen en aan de uitslag van een of andere naald op een of ander bord kan je dan zien, of die lamp deugt of niet. Piet wist dit natuurlijk niet en zijn onwetendheid werd op gewetenloze manier door de radiohandelaar uitgebuit. Toen hij het te rug kwam brengen kreeg hij nul op het rekest. Protesteer maar en tracht het maar op welke manier dan ook in het rei ne te brengen, het lukt eenvoudig niet. want van sluwe harteloze mensen is het moeilijk te winnen. Verder is het onnodig te zeggen, dat het eenvoudig niet kon. dat door transport of door Piets onhandigheid de lamp kapot was gegaan. Piet was m de ze dingen ongelooflijk secuur. Ik wist Piets securiteit en bovenal zijn eerlijkheid en ook wist ik de reputatie van de radiohan delaar. waarover liever het stilzwijgen. En daarom vond ik het een demonstratie van de laagste vorm van oplichterij. met die sigaren- i stad i het dezelfde persoon. Ik weet niet of de man nu het toonbeeld van zijn afkeer van op rechtheid is, maar ik weet wel. dat ik in Piets piaats alle connecties met de man radicaal zou verbreken. Maar Piet niet. En wat nog mooier is. Piet heeft de sigarenzaak financieel helpen opbouwen, dat wil zeggen. Piet heeft de man een zeker bedrag geleend. Ik geloof, dat de man na een ontmoeting in de tram zijn nood bij Piet kwam klagen en dat zou aan geen dovemansoren gepraat zijn. En Piet had dus de man wat geld geleend. Niet veel. een paar honderd gulden meen ik. maar voor Piet was dit veel, want hij zou er een radio voor hebben gekocht. Hij heeft nu wel een radio, van mij. Als vlammend protest tegen Piets handelwijze en als een poging de ruïneuze invloed van die sigarenhandelaar t« ontzenuwen. Tussen twee haakjes: Piet heeft zijn geld nog niet terug. Misschien herinnert u het zich nog. Tien jaren geleden werd de plastic boot geïntroduceerd en sindsdien heeft het gebruik van plastics in de Amerikaanse scheepsbouw? ook een .Amerikaanse" vlucht genomen. Het bewijs? Op de nationale ten toonstelling van motorboten in New York werden meer schepen van „gewapend" plastic geëxpo seerd dan van enige andere soort. ESTERHARS Meer dan honderdvijftig Ameri kaanse fima's, zo is ons ver teld, construeren thans vaartui gen van samengesteld esterhars, versterkt met vezelglas. In cij fers uitgedrukt betekent dit, dat schuren, breeuwen ongeveer een vijfde deel van de bijvoorbeeld totale produktie van buitenboordmotoren teriecl wordt vervaardigd. En ex perts op het gebied van de scheepsbouw zi.jn er van over tuigd, dat gewapend plastic het bouwmateriaal van de toekomst dat het te gelegener tijd rtw B»o-- r-» hm. *-■ voor alle schepen, uitgezonderd van het begin af de ontwikke- pen. die 80 tot 100 voet lang het afgelopen decennium dersteunen deze voorspelling. Ze ven jaar geleden nl. werden in de Verenigde Staten slechts vierdui zend boten van „gewapend" plas tic gebouwd. In 1954 was de jaar lijkse produktie gestegen tot 16.000 eenheden 40.000. TOEKOMST 1956 zelfs tot En wat te verwachten van de toekomst? In het afgelopen jaar: 60.000 boten van „gewapend" plas tic verkocht. Voor 1958 wordt een omzet van 75.000 eenheden ver wacht en men voorspelt, dat bin nen vijf jaar 60 pet. tot 70 pet. van alle kleinere schepen in de Verenigde Staten uit „gewapend" plastic zal zijn vervaardigd En Omdat «jartul- ■"•boek ward ingeschreven. En* L'E.f-' gemakkelijk daarmee was dan de grondslag Afkrabben, gelegd voor Nederlands oudste met E> IJ SPITSBERGEN zat hij vier dagen in het poolijs vast, en ontdekkingsreiziger onderwatercamera Een ander zelf geconstrueerd snufje is een camera, waarmee het beeld on der water op matglas scherp gesteld dat blauw om zich heen zien, bevan gen worden door een bepaalde vrees, panische angst. Ik heb er gelukkig vier jaar lang doorkruiste hij filmend Indonesië. De top van de Mont Blanc had hij als wei nigen vóór hem onder de sneeuw- schoenen en in Damascus, Athene en Rome proefde hij van de oude ^sselen* orden. Nog altijd vindt Piet Wind- nooit last van gehad, al ontgaat mever de onderwaterfilmerlj „Het nadeel van een dergelijke spe cialiteit is. dat wel eens vergeten wordt, dat je ook dingen doet, die fil- AUTOBANDEN misch veel belangrijker zijn", zegl filr hij. ..Mannen tussen staal' ,,De Schelde" in Vlissingen. regeringsopdracht, zijn -zijn. In Vlissingen legde hij de _.t echter veel r scheepsbouw op het celluloid die je nu hebt filmpje het begin werd Verse medisch student en een vriend, werkzaam is in het verzekeringsbedrijf. Op de bodem van de Middellandse Zee, bij Cassis sur Mer vond ik een r-M ,i,hhr rr.1 rrL-,-.- oud stuk Duits geschut, dat daar na de bewegingen. Er "£'„3! vast en op de Waddeneilanden geweest, het leven van de mosselen. Maar niet hierdoor onderscheidt de 39- jarige Delftse cineast Piet Wind- meyer zich van alle vaderlandse collega's-filmmensen, die zulke voortreffelijke documentaires we ten te produceren. veel in. Met de kennis, i de film als film, van te maken zijn GEEN ZWAARTE KRACHT De merkwaardigste ervaring, die j> iring, dk is het los gooid. Er zaten synthetische-rubberen banden om, die na zoveel tijd nog niet door het zeewater waren aangetast en die....precies om dc wielen bleken te passen van de auto van mijn vriend, je tot i Later hebben anderen deel uitge maakt van mijn filmequipe. Vorig jaar u,e ,e "«J»_b" ac bjpejlitie naar een «rak ervaring, die by de Spaanse kust, onder anderen i t. M drie kinderen. Drie en veertig U. Plet rookt Ik heb het idee. dat Mj 1 eerst het roken wou opgeven, om het geld dat hij eraan besteedde aan te wen den voor een vest voor zijn vroow. schoe nen voor xijo zoontje of zo, maar ik denk. dat hij ook hierin advies vroeg aan zijn.he melse Vader en wel zal God hem niet per soonlijk hebben geantwoord, of wie weet. misschien toch wel, het resultaat zal wel zo zijn, dat Piet rookt met toestemming van God. om het zo uit te drukken. U zult het wellicht raar vinden, bijna in iedere regel de naam van God aan te treffen, maar in PteU leven tref je God aan in iedere seconde van zijn leven. Nu betrekt Piet zijn sigaretten bij een sigarenzaak, gevestigd in een ver verwij de hele wereld houden: het vervaardigen In 1946 heeft hij op een reis Zuid-Frankrijk en Noord-Afrika het eerst kennis gemaakt met het diep- zeeduiken. Het pakte hem zo. dat hij thuisgekomen, de constructie ter hand dimensie. Je zweeft moeiteloos langs ongeveer veertig meter diepte de steilste wanden omhoog, en kan op de£ water in een sprookjesachtige weinigen beiig l-toj nï'J' 1 hebt. Om je heen heerst doodse stilte, die alleen onderbroken wordt door het geluid van ontsnappen de lucht uit de duikerfles op je rug of het rustig gesnor van de camera's "daT"hij Wieren en groen wiegen met het ritme van e hij c de golven. Vlak onder de 1 spiegel groeien in de subtropische stre ken ik denk aan de Spaanse kust reld. Voor we eraan begonnen onder wierpen we ons aan een test op de Vaar- en Duikerschool in Geertruiden- berg. Wat we doen is natuurlijk niet helemaal ongevaarlijk. Maar we zijn voorzichtig en nemen geen grotere ri sico's dan nodig is. PLANNEN der water zou kunnen werken. Zijn M.T.S.-opleiding als werktuigkundige blI de baai van Gala Pola- waar Of p'et Wmdmeyer nog plannen kwam hem daarbij uitstekend te pas vori« i«r opnamen maakte op het heeft? Hij zit er boordevol mee Slechts dag werkt hij met wrak van een vrachtschip, dat tijdens de financiële kant ervan legt hem soms de burgeroorlog werd gebombardeerd een rem op om ze uit te voerenSoms grote purperrozen tegen de rotsen en schat hij zelf. dat er wel bedragen van af en toe enige wasrozen met hun zeven cijfers met een uitvoering ge- schijnbaar onschuldige tentakels. Bij moeid zijn. Met lees- en filmavonden elke slag met de zwemvinnen schiet en filmwerk alleen krijgt zelfs een we- je dieper. Dan worden de fellere kleu- reldreiziger-pionier-artist als deze 39- ren gevangen in het blauw-groene licht, jarige Delftenaar dergelijke bedragen dat hier nog doordringt. Nog dieper niet bijeen Maar rusteloos blijft hij verdwijnt het groen uit het blauw. Er zoeken naar telkens weer nieuwe mo- niets dan gelijkheden. binatie, waarmee hij Ln 1947 eerst in Zuid-Frankrijk ging experi menteren. meer elk jL_. schepen met nodig. -zeggen de scheepsbouwers. De heeft reeds een plot- «ar, H,1 ma. in de naadloze, plastic romp be- f,„ L;;„ c7 .*t vinden zich geen klinknagels, spij- tic mvnenvegervan 57 voet in kers ol schroeven, die lis vroe- tebruik pesteld en de tech- ger bij schepen, zich kunnen los- nische dienst van ae marine werken. heeft al verklaard in principe geen bezwaar te hebben tegen De Amerikaanse marine, die de (^telling non plastic sche- De firma Jacobus Boelen te Am- wijnkopershuls, de firma Jacobus sterdam, een van de oudste han- Boelen. delshuizen van de hoofdstad, gaat jubileren. Op 16 oktober, zo beeft Di' l"l>1eum was aanleiding een directie ens laten welen. Is hel a°eK te.dne" ""«even, waarin de 225 jaar geleden, dat Johannes 8«chiedenis van het bedrijf van Boelen, „wijncoper. aoon van dehtwaede wereldoorlog af wordt Malthijs Boelen, lakenbrreyder en behandeld. Het Is een prachtig poorter" te Amsterdam de Peer- ee" knop stuk typogreliach terseed aflegde en ln het Poor- werk. vol met foto s over en vnn „Met Harer Majestelts Hertog Hendrik zou lk ln 1918 naar Ne- derlands-Oost-Indlë gaan", vertel de dr. W. G. Harrenstein uit Am sterdam dezer dagen. „Toen ik ln Den Helder aan boord ging, riep een opperschipper: Moet er een dominee mee? Dat geeft moeilijkheden! Zijn voorspelling kwam prompt uit. We raakten ln een orkaan, die niet misselijk was en door een wonder Gods sijn we aan onze ondergang ontkomen. Twee sterke sleepboten sleepten ons de haven van Bergen in en eerst daar waren we veilig. De eerste dag in de Noorse haven kwam de commandant naar me toe om me te vertellen, dat ik 's zondags een preek moest hou den voor de bemanning, 't Moest een neutrale preek zijn en beslist niet zwaar op de hand, en hij wou 'm van te voren ook wel le zen. Ik zette mijn preek op pa- Sier hij ging ©ver de vijgen oom, die Jezus wilde doen om hakken, maar waarvoor de hove nier pleitte: laat hem nog een jaar staan en gaf 'm de com mandant. 's Zaterdags werd ik bij hem geroepen. De preek deugde niet. Er stond te veel in over zon de en over genade. De comman dant had zelf een preek gemaakt over hetzelfde onderwerp, en die moest ik maar voorlezen. „Ik las de preek", zei dr. Har renstein, „en merkte, dat de in houd overeenkwam met een bak je water zonder melk en zonder suiker. En dat- het voorlezen niet langer dan tien minuten zou du ren. Ik maakte de commandant daarop attent, maar hij vond dat allemaal niet erg. De preek was goed, zei hij, en wat de duur be trof: ik kon toch veel bewegin gen maken met mijn armen? Want dat deden dominees toch altijd? „Denk er nu om", drukte dr. Harrenstein ons op het hart, „dat gebeurde in 1918." JUWELEN Een voortvarende New-Yorkse ju welier heeft in «yn etalage al zyn juwelen tweemaal geprysd. De. eerste pry* houdt verband met de ver koopwaarde, de tweede met de be- leningswaarde by een bank van lening. Een zwaar collier, bezet met diamanten, dat 3.550 dollar kost, kan worden beleend voor 2.485 dollar. En deze pryzen zyn gegarandeerd. SOUVENIRJAGERS De leiding van Blair House, het huis, waarin de gasten van de presi dent van Amerika logeren, heeft zich gedwongen gezien een hoeveelheid zilveren bestek te kopen, omdat de messen en vorken enz. verdwynen als sneeuw voor de zon. Hoewel in dit huis enkel en alleen koningen, staats hoofden en ministers verblijven, wordt er geregeld bestek vermist. Zo ziet men, ook onder de prominenten op deze aarde bevinden zich souve nirjagers. P.T.T. We hebben we gelezen, is het handels huis beheerd door zes opeenvol gende generaties Boelen en de ze vende generatie is reeds in het be drijf werkzaam. Hij bereidt zich voor om straks de leiding, over Maar wie was nu die Johannes Boelen? Een boeiende, figuur, zegt de geschiedschrijving. „Het za kendoen zat hem in het bloed. Reeds in 1750 had hij een ver tegenwoordiging in New York, maar tien jaren tevoren had hij al een handel met de West op touw gezet vja een neef van zijn vrouw, die daar koffieplantages bezat. Die neef verkocht Johan nes' wijn, Johannes verkocht de koffie van de neef. Hetzelfde sys teem volgde hij met zijn broer, die een snelle carrière maakte in de Oost en bereid was „gelijk het een broeder betaamt voor UweEd. na gehoudenis te vigileren". In 1759 stuurde Johannes de eerste wijn naar Malakka en weer was een bloeiende tak van handel geschapen. In Nederland kocht hij een distilleerderij, die evenals de wijnkoperij, steeds werd uitge breid. Toen Johannes zich in 1730 uit de zaken terugtrok, was hy welgesteld en invloedrijk man dronken ons kopje koffie, toen de heer J. Andeweg als we het goed heb ben onthouden: besteller 1ste klas bij de Pos- Rot- terdi op o afkwam met aardige en doel matige zakkalen- der voor het jaar 1959. „De prijs is slechts 75 cent". hu. de geworden". /7J7 baten komen ten goede aan het Personeel- en Kinderfonds P.T.T.". Omdat we de post een goed hart toedragen, hebben we ons een agenda aangeschaft en het boekje van het begin tot het eind door gebladerd. We zijn het met de di recteur-generaal der P.T.T., de heer J. D. H. van der Toorn, die een Ten Geleide schreef, volkomen eens: deze agenda is prettig en handig ingericht, en we voegen er aan toe: alles wat u in het da gelijks leven van pas kan ko men, kunt u er in vinden. Daarom zeggen we graag: koop zo'n agen da. „Vorig jaar heb ik 5000 agenda's aan de man gebracht" vertelde de heer Andeweg nog. „Ze zijn te koop aan elk postkantoor. Dat kunt u verder zeggen". Als u toeval lig eens in Den Bosch bent, moet u het fraaie gebouw van de bankiers- Lanschot aan de Hoge Steen weg eens gaan bekijken. Voor minnaars van prachtig gevel- Bankier lust het oog. „Acht generaties Van Lan- schot hebben de firma gediend en het is een ononderbroken opvol ging geweest van vader op zoon", vertelde een van de huidige fir manten, de heer Johannes M. G. van Lanschot, die ons rondleidde, met trots. De stichter is Cornelis van Larfëchot. die leefde van 1711 tot 1789. Zijn opvolger was zijn zoon Godefridus, die in 1776 te paard van Den Bosch naar Eind hoven trok om de zakelijke con tacten nauwer aan te halen. Een man met een buitengewoon scher. pe blik op de toekomst was Fran- ciscus van Lanschot. de zoon van Godefridus. „Telkens weer stond hij op de bres voor de belangen van de Brabantse industrie, on vermoeid drong hij bij de fabri kanten aan op verbetering van de produktie-methoden, op het voe- ren van nieuwe artikelen, en even onvermoeid pleitte hij bij de Ne- derlandsohe Handel-Maatschappij voor al wat in Brabant werd ge maakt of kon worden gemaakt". Het geschilderd portret van Fran- ciscus en van de stamvader van de Van Lanschots hebben we be keken, toen we in de ontvangka mer vertoefden. Aan de ogen en de kin is te zien, dat het wilskrach-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 14