CHRISTELIJK
LSDV ISABELLA
Alle accent moet op
het lesuur liggen
Godsdienstonderwijs staat
niet hoog aangeschreven
Een woord voor vandaag
Kanttekening
Vrijgemaakte hogeschool
niet naar Rotterdam
East Lynne
Puzzel
Prof. dr. J. Waterink
over het v.h.m.o.
yOORDAT prof. dr. J. Wate
rt nk ingaat op de kern van
de klacht, welke ds. A. J. R.
Brussaard onlangs met betrek
king tot het karakter uan het
Christelijk voorbereidend hoger
en middelbaar onderwijs in
Centraal Weekblad uitte, maakt
hi; in een derde artikel nog
enkele (overigens zeer belang
rijke) „randopmerkingen".
Ik wil de volgende stellingen po-
1 Inderdaad staat vast, dat ver
schillende leerlingen tot het v.h.
m.o. worden toegelaten, die daar
toe niet geschikt zijn. Maar een
school, die kijk heeft op leerlin
gen. moet in de eerste klas deze
weten te selecteren en het moet
dus mogelijk zijn deze leerlingen
na één jaar te verwijderen, wan
neer de verhouding tussen ouders
en school goed is.
2. Verschillende leerlingen, die
niet geschikt schijnen voor het
v.h m o.. zijn intussen wel ge
schikt, indien er in de eerste klas
een goede didactische methode
wordt toegepast. (Schreef ik dit
artikel voor een pedagogisch tijd
schrift, dan zou ik deze stelling
met feiten kunnen bewijzen. Het
zou dan bijvoorbeeld kunnen blij
ken, dat een leraar, die algebra
gaf in de eerste klas van een
h b s. zestig procent der leerlin
gen onvoldoende gaf voor algebra.
Toen hij ziek werd en vervangen
door een andere en veel meer er
varen leraar, had op het volgende
rapport nog maar tien procent van
de leerlingen onvoldoende voor al
gebra).
3. Het vraagstuk van de selec
tie voor het v.h.m.o. heeft al tien
tallen Jaren de aandacht bezig ge
houden.
4. Het vraagstuk van de onge
schikte leerling bij het v.h.m.o. la
eneriljda een vraagstuk van selec
tie, maar anderzijds ook een
vraagstuk van de manier, waarop
het v.h.m.o. deze leerlingen, voor
al In de eerste en tweede klas les
geeft. En Ik herhaal: de werkelijk
ongeschlkten kunnen na een Jaar
worden ultgeseefd. En de leerlin
gen, die ,,nog niet" rijp lijn voor
het v.h.m.o., maar met een jaar
eerste klas doubleren verder best
kunnen stagen, kunnen bij vol
doende pedagogisch Inzicht wel op
de goede baan gebracht worden.
Dit zijn dus kwesties die het
v.h.m o. in het algemeen betreffen.
DAN is er het argument, dat
men geen tijd heeft om aan
principiële opvoeding te doen en
dat men altijd wel met de zweep
van de drijver in de hand moet
staan vanwege de eisen van de
wet en de koninklijke besluiten.
Dit zijn twc. dingen, die min
of meer los naast elkaar staan.
Het eerste punt heeft betrekking
ing in het
ktijk wordei
>nlijk in éér
i®-
woonlljk in één zin gezegd.
Dit lijkt mij nu onjuist. Wat de
Jonge mensen van literatuur moe
ten weten kun Je se evengoed en
In deselfde HJd op prineipléle als
op nlet-prlnclplcle wilze bijbren
gen. En uetzelfde geldt van alle
andere vakken.
Maar dan blijft het vraagstuk
van de overlading.
Nu moet ik eerlijk zeggen, dat
ik van die overlading een bitter
beetje geloof. Inderdaad bepaalt
de wet welke vakken moeten wor
den gedoceerd en verschillende ko
ninklijke besluiten bepalen verder
wat er moet worden gedoceerd
van die vakken. Wij kunnen dus
zegten. dat daardoor wordt aange
geven de hoeveelheid stof. die de
leerling voor :ijn eindexamen
moet kennen. Men heeft voor het
leren kennen van die atof In haar
totaliteit dut vijf. resp. zes jaar
de tijd; en voorzover de eisen
voor een bepaald jaar worden om
schreven heeft men er een heel
komt het nu
laai
Dij het hele probleem op
Wel, hierop of het kind in ae
klas begrijpt wat er behandeld
wordt en in de klas eigenlijk leert
wat het leren moet.
daar draalt het hela
probleem om.
En de vraag, waar alles op aan
komt. is deze: kunnen de leerlin
gen. als zij goed opletten, aan het
eind van zo n uur zeggen: „Zie
zo. dat weten wij weer en dat be
grijpen wij ook. en dan thuis nog
even nakijken, maar wij hebben
het nu in elk geval goed door
neer de leraar
heeft."
Hier ligt het zwaartepunt van
het v.h.m.o. Eisen daarvoor sljn
ten eerste: een leraar, die de dln-
uitgelegd
gen zo kan uitleggen, dat kinderen
met een normaal intellect het be
grijpen kunnen; ten tweede: een
leraar, die co weet op te treden,
dat kinderen met normale belang
stelling hun aandacht erbij kun
nen houden; en ten derde: kinde
ren met voldoende intellect en be
langstelling om aan de eisen snb
dat
vold<
Misschien zegt iemand: „1
het hem juist. Maar
leerlingen.
Ja, dan komen wij weer op een
vroeger punt terug. Daar hebben
wij het al over gehad.
Als wij het er maar over eens
zijn, dat Juist hier het volle ge
wicht van de zaak ligt.
Als de leraren zó optreden en
zo les geven; en de school weet
zó te selecteren, dat men leerlin
gen heeft, die bij goede leraren
mee kunnen komen, dan is er
«een sprake van. dat de hoeveel-
eid stof, die geëist wordt bij wet
of koninklijk besluit te veel is.
T^ORTGELEDEN hoorde ik van
een vader van een gymnasiast,
die zelf het gymnasium had af
gelopen. heel harde klachten over
aie vreselijke hoeveelheid Latijn,
die de Jongelui moesten leren voor
het gymnasium alpha. Dit klinkt
wel erg belachelijk aan het adres
van iemand, die nog eindexamen
gedaan heeft in een tijd. toen je
als gymnasium-alpha-leerllng een
stevige thema moest maken op je
eindexamen met allerlei gemene'
grammaticale en taalkundige
kneepjes er in, en toen je boven
dien nog een flinke hoeveelheid
Romeins recht en Romeinse an
tiquiteiten moest leren. Maar ja.
onze tijd is anders.
En toch altijd weer wil ik er
de nadruk op leggen, dat de grote
vraag is: „hoe wordt het lesuur
In de klas gebruikt?" Huiswerk
mag niet anders rijn dan het ge
ven van enig bewijs, dat de leer
ling met vrucht de les heeft ge
volgd. ofwel een middel, om hem
in bepaalde praktische handelin
gen te trainen.
Maar als huiswerk bijv. bestaat
in vertalen, dan moeten de Jonge
mensen eerst in de klas geleerd
hebben hoe zij vertalen moeten,
waarom zij het zo moeten doen.
Er moet met de nodige humor op
de kneepjes en moeilijkheidjes ge
wezen worden.
Maar laat ik niet te technisch
worden.
Ik geloof, dat ik nu zover ben,
dat ik in een volgend artikel nog
enkele door ds. Brussaard ge
noemde punten ter sprake kan
brengen.
VOOR ik daartoe overga wil ik
eerst met nadruk waarschuwen
tegen al te grote „gemakkelijk
heid" bij het bespreken van de
principiële problemen rondom ons
v.h.m.o. Wij zullen goed moeten
begrijpen, dat de school, de chris
telijke h b s. of het christelijk
gymnasium of de leraar bij het
i.-scholen zijn
verscheidene voortreffelijke lera
ren bij het v.h.m.o. zijn.
En Juist de leiding van die goe
de school en juist die voortreffe
lijke leraren zien de fouten, die
er zijn.
En tegelijkertijd mag ik zeg-
Jen. dat wij bezig zijn te merken,
at er bij het v.h.m.o. belangstel
ling is voor en ongerustheid over
datgene, wat er ontbreekt.
Daarom ben ik ook overtuigd,
dat iedere bespreking van het on
derhavige probleem moet geschie
den in de gqest van wederzijds
vertrouwen en van belangstelling
ln elkanders visie
En wij moeten daarbij dan wel
onderscheiden tussen datgene wat
fout Is ln de structuur van ons
v.h.m.o., In het algemeen en dat
gene wat de specifieke tekortko
ming zou zijn van ona christe
lijk v.h.m.o.
•«TtS flR-
Op de middelbare scholen
Resultaten van
enquête vielen
niet mee
DE werkgroep voor het gods
dienstonderwijs vanwege de
Hervormde Raad voor Kerk en
School heeft een beroep gedaan
op de studentenpredikanten om
een enquête te houden onder hun
studenten-catechisanten over het
godsdienstonderwijs op de middel
bare scholen. In „Opdracht", het
tijdschrift voor het godsdienston
derwijs van de Hervormde Raad
voor Kerk en School, worden de
resultaten van deze enquête be
kend gemaakt, waaraan werd mee
gewerkt door de studentenpredi
kanten van Wageningen, Delft,
Amsterdam, Utrecht en Gronin
gen.
Een der vragen luidde: „Wat heeft
het godsdienstonderwijs op de middel
bare school gegeven?", terwijl er vijf
mogelijkheden waren tot beantwoor
ding. n.l. „niets", „feitenkennis", „in
zicht in de Bijbelse verkondiging", „bij
drage tot ontplooiing" of een antwoord
naar keuze van de ondervraagde.
Een groot aantal studenten antwoord
de „niets". De toon, waarin vele antwoor
den gesteld waren, was niet al te moed
gevend. wat moge blijken uit de volgen- I
de voorbeelden: Een student onderstreep- programma
te het woord: feitenkennis, maar zette
erachter: ..in zeer geringe mate". Een
Wageningse studente: „van alles wat.
afhankelijk van de orde die de leraar
had". Een ander zegt. na „niets" te heb
ben onderstreept: ..hoewel het een
christelijke school was!".
Een Delftenaar onderstreepte „niets"
en voegde eraan toe: „alles werd ge
mist wat bij godsdienstonderwijs aan
wezig had moeten zijn en vrijwel al
les wat er was. was overbodig."
Een Gronings student zei dat hij
inzicht heeft gekregen, niet in de Bij
belse verkondiging, maar in de „vaak
ergerlijke onverdraagzaamheid" en
dan tussen haakjes: „Het was een
re school godsdienstonderwijs werd ge
geven?" antwoordden 115 van de 131
met „just" slechts 4 met „onjuist"
i 12 indifferent of onduidelijk.
Vraag acht luidde: „Kunt u in het
kort opgeven wat u in het godsdienst
onderwijs hebt gemist en wat er over
bodig in was, zo mogelijk gemotiveerd."
De antwoorden hierop waren o.a.:
..te weinig vreokndiging", geen ont
plooiing van het geloof", „te veel fei
tenkennis", „te weinig recente kerkge
schiedenis/modaliteiten", „er wordt te
weinig belangstelling gewekt", „tewelngi
contact leraar-leerling/gesprek", „te veel
naar dogma leraar".
Ook in de antwoorden op deze vraag
werden „rake" klappen uitgedeeld, al
dus „Opdracht", Een Gronings student
heeft slechts één ding gemist „Orde".
Een ander schrijft: „In de vijfde klas
had ik zo de p.. aan de., (modaliteit)
predikant dat ik er niets meer aan had."
Oorsaak
Het overzicht in genoemd tijdschrift
hier overgenomen uit mededelingen
an het Herv. Persbureau, besluit aldus:
Wanneer ik tenslotte nog een persoon
lijke indruk mag weergeven, na alle for
muleringen nog eens te hebben doorge
neusd, dan zou het deze zijn: „Wat is
het jammer, dat voor verreweg het
grootste deel van de leerlingen het
godsdienstonderwijs niet geeft juist dat
gene, wat deze leerlingen het liefst zou
den ontvangen, n.l. bijdrage tot ontplooi
ing van geloof. De oorzaak daarvan ligt
ongetwijfeld in de zware opdracht die
reeds in deze zin ligt besloten: ont
plooiing van geloof, maar ongetwijfeld
ook in verschillende gevallen ln in
competentie van de leraar. Ook daar
van spreekt menig formulier in duide
lijke taal. Dat laatste is niet slechts
jammer, maar ergerlijk."
„Grote uniformiteit ln het onderwijs, ln
rSSy-1 programma en opzet Is toch wel ge-
zette Wenst, ook en (misschien wel vooral)
i moest voldoen".
Wat gemist
het bijbrengen van feitenkennis.
Wanneer iedere leraar of leder school
bestuur in deze uitermate moeilijke stof
een eigen weg blijft zoeken, velen wor
stelen met moeilijkheden waar anderen
Erachtige oplossingen hebben gevonden
ortom wanneer men langs elkaar
blijft heenwerken, is de toekomst voor
ons godsdienstonderwijs niet rooskleu
rig."
Van Nelle bestellen I Adv
Beroepingswerk
NED, HERV. KERK
Beroepen te Ameia'e en Tienhoven: G.
Bieshoek te Kamperveen; te Oude Ton-
ge: D. van den Berg te Oud-Alblas.
Aangenomen naai Ridderkerk (4e
ired.pl.) J. C. Koolschijn te Ommen naar
!"er Aar: A. M Lindenburg te Klundert.
Aangenomen: het beroep door de
Gen. Synode tot predikant voor buiten-
ine werkzaamheden (Prot. Gemeen-
Emmastad op Curacao) G. H. Ter
Schegget te Vreeland'.
Bedankt voor Zoetermeer (2e pred.pl.)
van Sliedrecnt te Putten (Gld.)
Beroepbaaistelling: W. J. van der Waal,
vikaris. Burg. Timesstraat 3 te Emmen.
(Verb. ber.).
Benoemd tot hulpprediker: te Leer-
mans S. P. Vermeer, a.s. em. pred. te
Slochteren.
H. R. Groenevell te Ürk.
CHRISTELIJK GEREF. KERKEN
Tweetal u Deventer: T. Brienen te
Mussel en J P Rebei te Lutten.
Beroepen te Haamstede-Kerkwerve: G,
J. Buys te Papendrecht.
EVANG. LUTHERSE KERK
Beroepen te Middelburg-Vlissingen: W.
ten Rouwelaar te Bodegraven.
Ds.Nelck overleden
In de ouderdom van 62 jaar is in het
Diakonessenhuis te Amsterdam, waar hij
een operatie had ondergaan, overleden
ds. W. H. A. Nelck, de op één na oudste
Sredikant van de Hervormde Gemeente
i de hoofdstad.
Ds. Nelck werd op 30 april 1896 te
Groningen geboren. Hij bezocht het Wil
lem Lodewijkgymnasium aldaar, en stu
deerde vervolgens aan de Rijksuniver
siteit in deze stad. In 1922 werd hij kan
didaat in Noord-Brabant Limburg
op 8 april 1923 bevestigde dr. K. H.
Gravemeyer hem te Giessen-Oudekerk
in zijn eerste gemeente. In april 1926 ver
trok ds. Nelck naar Nes en Wierum (Fr.
een standplaats, die hij in 1930 met LJs-
selmonde (gem. Rotterdam) verwisselde.
Op 11 februari 1934 deed hij zijn intrede
in de hoofdstad.
Ds. Nelck werkte tal van jaren in de
hoofdstedelijke wijken Kattenburg
Wittenburg en in later jaren in
Staatsliedenkwartier. In zijn eerste
meente liet hij het kerkgebouw restau
reren, in de tweede stichtte hij een Her
vormde school en in de derde gemeente
bouwde hij een tweede kerk. In de ja
ren van de werkloosheid maakte ds.
Nelck zich verdienstelijk voor tal van
werklozen in zijn wijk in de hoofdstad.
We komen allemaal wel eens in de verleiding ons met de
maalstroom mee te laten drijven. Wij laten niet alleen de
meeste stemmen gelden, maar we hebben soms ook de
neiging de mening van de meerderheid tot de onze te maken.
Vooral in onze tijd schijnt men al gauw goed te vinden wat
„men" doet en wat heel ..gewoon" is. Maar de Bijbelse
geboden zijn heel persoonlijk op ons hart gericht en onze
verantwoordelijkheid kan niet schuil gaan in de massa.
„Gij zult de meerderheid in het kwade niet volgen," zegt
de Bijbel letterlijk (in Exodus 23) en Pilatus, de rechter,
die zwichtte voor de kwade wil van de menigte, zij ons een
waarschuwend voorbeeld. Gods geboden gaan alle traditie,
gewoonte en algemene opinie in kerk en wereld te boven.
ONVERDIENDE BELEDIGING
Van Nelle bestellen Adv
Synode van Spakenburg
Kleurenfilm over Avondmaahformulier
wordt niet bekort
Zonnegloren
Hoe belangrijk het werk in een sanato
rium Is en hoe veelomvattend de be
handeling en verzorging van de patiën
ten kan men toch het beste begrijpen,
wanneer men er Iets van ziet.
Maar natuurlijk is het niet mogelijk,
alle belangstellenden uit te nodigen zulk
een inrichting te komen bezo?ken, dat
zou de rust en de gang van het werk
(Van een onzer verslaggevers)
De vrijgemaakte gereformeerde
kerk van Oegstgeest heeft aan de
generale synode van deze kerken
gevraagd een onderzoek in te
stellen naar de mogelijkheid om
gebruik te maken van de te Rot
terdam te vestigen universiteit.
Dit kennelijk met het oog op de
kleurenfilm over de inrichting ge-! theologische faculteit, die aan deze
maakt door de cineast Zalm uit Dor- aca(jemie wordt verbonden,
drech». <1, A I
•isteren* voor^iet^eerirtf voor'een 'aantal Da commissie uit da synode, naman.
SLnoafvrfm te Zonnegloren werd ver i wie ouderling H. Troostheide te Bilthoven
toond. valt vooral op, hoeveel wijziging rapport uitbrachtoverdeiuggastleyan
er is gekomen in de behandeling van tu-' Oegstgeest. meende dat er geen aanleU
berculosepatienten. Was
'voor de tweede wereldoc
Spaanse uitgaven van
Daarom heeft de directie
natorlum Zonnegloren te Soest
op gevonden
het »a-
wer Iets
"is nl. een heel interes-
Van Nelle bestellen I Adv
werk van Calvijn
de Catechismus van Genèvt
De uitgave van deze boekjes wordt vei
zorgd Tn Argentinië opdat daarmee oo
de Spaans sprekende wereld van Zult!
en Midden-Amerlka wordt bereikt.
I sche wetenschap, een sanatorium pi
tisch een ziekenhuis geworden, compleet
met operatiekamers en een sterk uitge
breide medische afdeling.
Er wordt hard en op moderne wijze
gewerkt ter bestrijding van de ®™9tl- begloot de sync
ge volksziekte, di, in feitenog niet to bjgj°
overwonnen, ook al kan er nu zoveel Vrtftrt.
meer worden gedaan ter genezing var
de patiënten.
Een speciaal deel van de film is gt-
ijd aan het beroep van de leerling-
...ig
Vast staat evenwel, aldus ouderling
Troostheide. dat eventuele overplaatsing
van de Theologische Hogeschool van
Kampen naar Rotterdam niet kan wor
den overwogen. Met algemene stemmen
de gemeente te komen i
i Gods Woord
"\7AN de pleidooien van prof. Ver- werd vanuit de zaal wèl en bo-
kuyl tot overdracht van Nieuw- vendien krachtdadig en steekhou-
Guinea aan Indonesië hebben wij dend geopponeerd,
verslag gegeven. Wij hebben van die Het betoog van prof. Verkuyl voor
pleidooien ook het onze geiegd. Wij ..Kerk en Vrede" Is nu afgedrukt
hebben daarbij aangetoond dat er in het weekblad „In de Waagschaal",
niets ten gunste van deze overdracht Hernieuwde lezing ervan heeft ons
valt aan te voeren. niet tot bekering tot zijn stand-
Wij verdienen niets aan Nieuw- punt kunnen brengen.
Guinea, maar omgekeerd heeft Wèl heeft het ons getroffen en bit-
Nieuw-Guinea dit niet aan ons ver- ter getroffen dat de redactie van
diend. En gesteld al hetgeen niet dit weekblad aan het artikel van
zomaar valt aan te nemen dat P™f. Verkuyl als haar mening toe
overdracht van Nleuw-Guinea aan voegt, dat „de geest van Hitier nog
Indonesië zou leiden tot verzoening kwaadstichtend rondwaart, ook door
met Indonesië, dan moet nog worden de Nederlandse pers". De redactie
gezegd dat verzoening niet pleegt te beweert dit ter bestrijding van de
worden gekocht met uitverkoop van opvatting dat het geloof een privaat
zaak is.
Deze verwijzing naar Hitler moeten
wij voor de Nederlandse pers als be
ledigend afwijzen. We zouden na
tuurlijk ons kunnen bepalen tot te
zeggen, dat ook wij het geloof niet
als een privaatzaak zien en dat het
verwijzen naar Hitier reeds daarom
op ons geen betrekking kan hebben.
Maar in de gebruikte formulering
is het woord beledigend voor heel
de grote rest.
Het standpunt van wie de over
dracht van Nieuw-Guinea aan Indo
nesië voorstaan is toch al niet sterk,
Door zulke voze beweringen wordt
land en vooral van mensen. Daarom
zijn in de gevoerde pleidooien onze
betrekkingen tot de bevolking van
Nieuw-Guinea ook wel in vreemde
kleuren getekend.
Zijn eerste pleidooi heeft prof. Ver
kuyl gehouden voor „Kerk en Vre
de". Wij hebben gemeend terstond
uitdrukking te moeten geven aan
onze veronderstelling dat juist in die
kring het betoog van prof. Verkuyl
geen protest zal hebben uitgelokt,
integendeel.
Daarna heeft prof. Verkuyl nog eens
forum gevonden in de vereni
ging „NederlandIndonesië". Hier het er zeker niet sterker op.
WETTELOOSHEID
Daar geen uitgever voor eleen risico Jplee-jter, <jie ln het sanatorium ham
eze uitgaven wil doen. heeft het Inter- efrste scbreden op de weg der verple-
nationaal Gereformeerd Verbond een t zet. Voor velen zal het Interessant
nanclëls aette ontketend ln Zwitserland, f,',"'t. tiB„. hoeveel voldoening deze ar-
Duitsland. Engeland
500 1 beid kan schenken. Een goede propagan-
1 da voor het beroep!
Het is de bedoeling, dat de kleuren
film m vele plaatsen des lands in dc
Van Nelle bestellen Adv. 1 afdelingen zal worden vertoond.
jHs echter practisch niet het geval
te horen".
op zondagen wanneer het avondmaal
wordt bediend, althans tijdens de och
tenddiensten. De vraag rijst aldus de
classis of een kerkeraad het recht
heeft de gemeente des Heren op te roepen
niet anders dan tot de dienst van het
sacrament des avondmaals, gelijk in som
mige kerken het geval is.
Ds. H. van Tongeren te Leeuwarden,
rapporteur van de commissie, die deze
zaak behartigde, kon deze argumentatie
niet schriftuurlijk gegrond achten. Im
mers. wel is het avondmaalsformulier
niet in de gebruikelijke zin een preek te
noemen maar stellig is dit formulier,
zoals dat een plaats heeft in de wettige
eredienst ambtelijke lezing en uitleg der
Schriften, en dat is óók ambtelijke bedie.
ning des Woords.
Een andere opmerking van de classii
Haaiiem, namelijk dat bij het streven
naar veelvuldlger avondmaalsviering het
lange formulier toch een belemmering
kan zijn, verwierf wèl de instemming
van de commissie.
Ds. Van Tongeren herinnerde aan de
practitk van oe gemeente van Jeruzalem,
die elke week het avondmaal vierde. Ook
Calvijn was daarvan een voorstander.
Daarom achtte de commissie het niet
zonder zin oin een korter formulier te
ontwerpon, mogelijk ook voor gevallen
waarin men een tweede avondmaalsdienst
besloot de synode het voorstel van de
ind te wijzen De vraag Is echter ln hoeverre het ver-
Voorts heeft de synode zich beraden1 langen hiernaar bU de gemeenten leeft,
ove: de vraag of er een korter avond-j De commissie vond het versoek vsn
maalsformulier moet woiden opgesteld.slechts één cisssla een te smalle basis;
Dit naar aanleiding van een desbetreffendwaarbij *e opmerkte dat één gemeente,
verzoek door ae classis Haarlem. j namelijk Dordrecht op het verzoek van
Deze classis w« van mening, dat de f® ""rJe,V"!iu'r<*j Jïï
lengte van het tegenwoordige formulier 'n kwijtende sin. Om dis reden .meende
de dienst des Woords ln verdrukking d« commissie aan ae w
brengt op avondmaalszondsgen. Volgens n,®t te moeten voldoen,
de classis zijn de gelovigen krachtens het
sabbatsgebod verplicht om „naarstig tot
JJET begin van het presidentiële brengen in de leiding van de rege-
regiem van de Libanese gene- ringszaken.
raai Sjehab Is zoals gevreesd Hiermede heeft president Sjehab
werd niet van dien aard geweest, rich op een weg begeven, die d«
dat het veel vertrouwen in de toe- wetteloosheid in de hand werkt en
komst geeft. de onrust, waaraan Libanon in d<
Het is bekend, dat de generaal tot afgelopen maanden ten proof is ge-
op het ogenblik, dat hij enkele weest, slechts kan vergroten. Hel
weken geleden president werd, verzet, dat verschillende christelijk*
steeds achter de schermen een be- bevolkingsgroepen in het land tegen
slissende invloed op de gang van deze gang van zaken hebben gebo-
zaken ln Libanon heeft uitgeoefend, den, is er een rechtstreeks gevolj
Als er moeilijkheden waren, werden van.
zonodig ministers, premiers en pre- Er ls nu in opdracht van Sjehab
sidenten verantwoordelijk gesteld, een nieuw kabinet gevormd, waaris
maar Sjehab bleef buiten schot. militairen een overheersende positit
Wat de presidenten betreft; eerst hebben. De poging, in Libanon hei
verdween El Choery van het toneel politieke leven zijn normale gang t<
en wat diens opvolger Sjamoen is doen hervinden, is mislukt. Een ml
overkomen, ligt ieder nog vers in litair bewind is het enige, wat Sjehab
het geheugen. overblijft om te voorkomen dat de
Nu Sjehab door de omstandigheden problemen, waarvoor hij zich ge-
gedwongen zelf de macht in handen plaatst ziet, uitgroeien tot een
heeft genomen, is hij zelf recht- nieuwe burgeroorlog, waarin het hem
streeks verantwoordelijk en kan het
leger niet langer de neutrale rol
spelen, die het in het verleden met
wisselend succes op zich heeft geno
men.
Dit is de kern van de moeilijkheden,
waarvoor Libanon zich op het ogen
blik geplaatst ziet. Daarbij komt, dat
niet gegeven zal zijn, weer
wachtende houding aan te nemen.
Intussen is het gevaar niet denk
beeldig, dat Sjehab zich bij het be
palen van zijn houding teveel zal
laten leiden door de hachelijke posi
tie die Libanon temidden van de
Arabische landen inneemt, en door
president Sjehab er niet verstandig het feit dat de mohammedaanse
aan heeft gedaan, een van de leiders groepen in zijn land totdusver de
van de opstand in Libanon aan het grootste moeilijkheden hebben ver-
hoofd van het nieuwe kabinet te
plaatsen. Deze daad kwam neer op
een beloning van een poging, met
onwettige middelen wijziging te
ooriaakt. Een afglijden in de rich
ting van Nassers Verenigde Arabi
sche republiek zou daar het gevolg
van kunnen zijn.
i Haarlem
Van Nelle bestellen
Tijdens de discussie kwam het vóór
tegen van een kortei formulier nog i
I gebreid ter spiake. Zo zelfs, dat de
Adv node nog aarzelde om een beslissing
nemen en hei voorstel aan de c
r nadere bestudering teruggaf.
31.
antwoordde Carlyle.
d ik rueta wij ter. Er
toen helemaal niet iemand die aan het eignalement
beantwoordde. voor zover ik kan nagaan. Allee wat
we kunnen doen ia afwachten en hopen dat de tijd
meer licht op de zaak zal werpen."
tuig van Lord Mount Severn, de koetsier zat
de bok en twee gepoederde lakeien stonden er bij
te wachten
„Lady Isabella Vane zit er ln' riep Barbara
t - irhil kwamen
kon niet be-
'arlyle keek verbaasd Waarop sou
En weer was de graaf Hij begreer
n.et m de haak moeet lijn, masr hij
grijpen wst dan wel.
„Een ogenblik. Barbare. Mag ik lady Isabella
even wat vragen?" Hij wachtte haar antwoord niet
af on liet Barbara even alleen staan. Lady Isabella
boog haar hoofd naar hem toe. De diamanten glom
men in hanr glanzend haar.
„Ik wacht op mevrouw Ducie. mijnheer Carlyle.
Ik wilde liever niet alleen in de foyer wachter.,
daarom ben ik hier gebleven Als het rijtuig van
mevrouw Ducie komt. ga ik ar uit Ik ga met haar.
r slak
r Ducie komt ga i
weet u."
„En de graaf"
„O. hebt u het nie« gehoord' Papa ia i
„Weer ziek herhaalde Carlyle.
„Ja nogal erg Om vijf uur vanochtend is dok
ter Walnwright al gehaald. Vader vroeg me o# u
morgen wilde komen
Carlyle ging weer terug naar Barbara Ze gingen
de hal binnen en gingen da trap op. juist toen er
een tweede rijtuig verscheen, bijna even schitte
rend als dat van Mount Severn. De mensen hadden
van
«oor ANN LUDLOW
weer iets om naar te kijken. Barbara merkte het
en keek om. Het was mevrouw Ducie.
De zaal was al vrij vol en mevrouw Ducie met
haar be'.de dochters er. Isabella werden door mijn
heer Kane naar hun plaatg geleid, hii had ze spe
ciaal geraaerveerd dicht bij het podium. Er ging
een geroezemoes door de aanwezigen en lady Isa
bella verscheen, met haar diamanten on haar blin
kende witte japon en haar exquise schoonheid De
dames Ducie trokken hun neus een beetje op en
werden daardoor nog lelijker dan ze al waren, in
hun bruine rijden Japonnen. Mevrouw Ducie zucht
te hoorbaar. „Je moet eigenlijk wel medelijden heb
ben met zo'n meisje dat geen moeder meer heeft,
fluisterde ze. ze heeft niemand die haar goede
raad kan geven over de kleding die bij een ge
legenheid als deze past. Marvef moet het verzon
nen hebben."
Maar ze leek een lelie temidden van zonnebloe
men en begonia's Er was misschien een beetje
ijdelheid bij, maar heeft de grote Prediker niet ge
zegd. dat jeugd ijdelheid is'
Juffrouw Carlyle had ook een plaats bij het po
dium. want ze werd algemeen geacht in West Lynne.
Carlyle zelf bleef evenwel liever tussen de heren,
die bij de deur bleven staan. En ze stonden zowel
binnen als buiten, want er was nauwelijks een staan-
laats meer te vinden. Het was een succes voor
ane, en hij had Lady Isabella kunnen omhelzen.
Het duurde erg lang. Zoals dat gewoonlijk het
geval was met aorpsultvoerlngen in die tijd.
Toen zowat driekwart van het programma was
afgewerkt, verscheen er in de deuropening een ge
poederd hoofd. Het was duidelijk zichtbaar, wsnt
het stak boven alles uit. Het bleek een van de la
keien van Lord Mount Severn te zijn. Zijn zijden
benen, gelaarsd en wel, waren alleen al Iets bij
zonders. Men zag ze een eind de zaal in gaan. Het
gepoederde hoofd boog iets voorover en keek links
en rechts.
„Ik schrok me dood!" zei een oude man. die veel
van de jacht had gehouden, onparlementair. „Wat
een gezicht hebber, die lui!"
De lakei ln kwestie zag er evenwel helemaal niet
vrolijk uit. Plotseling zag hij Carlyle. Zijn gezicht
klaarde op.
„Neem mij niet kwalijk, miJnheeT, kunt u mij
misschien zeggen waar de plaat» van de Jonge lady
ia?"
Carlyle antwoordde.
„De zaal is erg vol, mijnheer, ik wil de mensefi
liever niet atoren. Mylord is veel erger, mijnheer",
voegde hij er aan toe. „er wordt voor zijn leven ge
vreesd Dokter Wainwright en een andere dokter
zijn bij hem en er is een boodschap gezonden voor
nog een andere arts. Mevrouw Mason zei, dat we de
jonge lady moesten gaan halen. Daarom ben ik hier
met het rijtuig."
Carlyle bood zich
Velen
werd Juist een solo
r Londen. Hij etoorde
i kwam bij Isabella.
(Wordt vervolgd) I
Op de donderdag gehouden zitting
handhaalde de commissie haar voorstel
Daarnaast lag een voorstel van ds. N.
Bruin te Rotterdam-Charlois, namelijk
voor deze zaak deputaten te benoe-
öij de stemming aanvaardde de
synode met 13 stemmen tegen het voor
stel der commissie, zodat daarmee auto
matisch het voorstel-Bruin van de baan
was. Er komt voorlopig dus geen korter
formulier.
Vervan gin gsformule
Bij de behandeling van hét verzoek
der gereformeerde kerken om samen
te spreken, werd ook een schrijven
de heei K. Overzet te Marum in besc
wing genomen
Dit lid dei vrijgemaakte kerken drong
er met ernn op aan „niet op enig punt
of op enigerlei wijze tegemoet te komen
of te antwoorden op verzoek tot „praten"
enz. Want dat achtte hij gevaarlijk, „mijns
inziens zéér gevaarlijk" Alleen wilde nlj
vragen de vervangingsformule aan
diep onderzoek te doen onderwerpen
al naar achtergronden en ondergrond.
alleen naar God» heilig Woord".
Wat net «eiste betreft bleek de synode
zoals reed* bericht ls ongeveer de
zelfde opvatting te koesteren als de brief
schrijver Ten aanzien van de vervan
gingsformule verklaarde de synode, dat
zij net nlei op haar weg vond liggen een
onderzoek Inzake deze formule in te
stellen.
Theologische school
in Frans West-Afrika
dlngsgroepen in' beide landen zijn uit-
Voor bepaalde studenten zal hat even
tueel mogelijk zijn hun studie voort te
zetten aan een universiteit In Karna-
Negen kerken uit zes verschillende
Frans-Afrikaanse gebieden kondigden
intussen ook plannen aan voor de stich
ting van een theologische school voor
alle Frans-sprekende gebieden in Cen
traal- en West-Afrika.
Van Nelle begtellen I Adv.
Van Nelle bestellen I
Adv.
Herbouwactie Duitse
kerk te Helsinki
touw gezet voor de herbouw van haar
kerkgebouw, dat dit voorjaar is uitge
brand. De verzekering dekt een deel
van de schade, die op minstens 385.000
DM. wordt geschat. Volgens de tegen
woordig van kracht zijnde bouwvoor
schriften moeten nu ook andere voorzie
ningen getroffen, waarmee veel extra
5eld is gemoeid. Daar komt nog bij,
at de gemeente te Helsinki is aange
groeid tot meer dan 3.000 leden, waar
van er velen afkomstig zijn uit Karelië.
Deze streek is door Finland aan Rus
land afgestaan. Daardoor ging de oud
ste Duitse kerk in Finland, te Wiborg.
verloren. Vele leden van de Wiborgse
en andere Karelische gemeenten trok
ken toen naar de Finse hoofdstad.
Bouw diaconessenhuis
Groningen aanbesteed
De architect J. P. Klooi, uit Haar
lem, heeft ln opdracht van de Vereni
ging Dlaconesienhuis te Groningen de
bouw aanbesteed van een betonskelet
met bijbehorende werken voor een
nieuw Diaconessenhuis te Groningen
aan de Van Ketwich Verschuurlaan. Er
inschrijvingen Hoogste is
Van Nelle bestellen! Adv.Korteweg Bouwmaatschappij
PTTFI
Tm
ÏJH nd
ai K JU
U'-mu
laii*
'iii
■J' 1
«■II
iiM*
Si nijjll
V nu
1
0
r
1. licht open rijtuig
9. 'n ongenoemde afk.
11. werkt. v. hulih. gebruik
13. IJzerh. grond
itandlgh. voorbeh., alk-
22. Russ. Persagentschap
5. rlviertjt bij Dokkum
7. tolletzalf
8. PooUe munt
10. ijvarig
11. erkend, afk.
indeel in bep.
met f 2.666.000, laagste Aannemingsbe
drijf Meyerink en Benes N V. te Stads
kanaal met f 2.394.000. Verwacht wordt
dat de gunning spoedig zal afkomen.
