Jticuwe £dJtë(j)e (i'oumnl
Moskou hervat proeven
met kernwapens
Zal gesprek m Genève Kassem ontslaat
normaal doorgaan? vwe-premier
Prins Bernhard
opende nieuwe
bedrij
ven
Dag Hammarskjöld doet
verslag van bevindingen
Regering dringt aan op
interimadvies van SER
Dulles acht kans op akkoord in
Verre-Oosten toegenomen
Toch toenadering door
gesprek in Warschau?
Koffie goed-
kop
er
Opticiens gaan
dag staken
li
ar
BON
WOENSDAG 1 OKTOBER 1958
BUREAUS: Steenstraat 87.
Directie. Redactie. Abonnementen
Advertentie-afdeling Tel 31441.
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(BIJ contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Negenendertigste jaargang no. 11377
Directie: F. O IE .MER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIBMER
CHRISTELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„StanhNatrfi is al
myo bwt ia tegljt
SPAARsecretaris
Schmelzer
Zie pagina 5
Vrijwillige belofte nu al gebroken
De Amerikaanse commissie voor atoomenergie heeft gisteravond be
kendgemaakt dat Rusland zijn proeven met kernwapens heeft hervat. Te
voren hadden Japanse geleerden gemeld, dat de Russen bij het Baikalmeer
in Siberië een kernwapen tot ontploffing hadden gebracht. Volgens de
Amerikanen werden twee explosies geregistreerd.
Op 31 maart heeft Rusland vrijwillig de proeven met kernwapens be
ëindigd. Op 22 augustus beloofden de Verenigde Staten en Engeland, de
proeven voorlopig een jaar te zullen staken, ingaande op de dag
waarop onderhandelingen zouden beginnen over een internationale con
trole op dergelijke proeven.
De Amerikanen en Britten stelden ech-
ler als voorwaarde dat de Russen intussen
geen kernwapens tot ontploffing zouden
brengen. Inmiddels is premier Chroestsjef
eind augustus al min of meer op zijn
goede voornemen teruggekomen door
bekend te maken dat Rusland vrij moet
worden geacht, de proeven te hervatten.
Dit in verband met de proefexplosies
lie de Verenigde Staten en Engeland van
Je zomer teweeg brachten.
In een communiqué van de Japanse
meteorologische dient wordt gezegd dat
ren van de explosies gisteravond plaats
bad. Tien verschillende waarnemingssta-
Nadat hij in de morgenuren de Terlen-
cafabriek van Enkalon in Emmen had
[eopend, heeft prins Bernhard gister-
niddag in Meppel het nieuwe bedrijf»-
>and van de N.V. Koninklijke Rotter-
lamse beton- en aannemingsmaatschappij
ifficieel in gebruik gesteld. Hij deed
lit door met een nieuwe machine een
keuring te verrichten op een betonnen
duikerelement. Daarna vertrok de Prins
?er helikopter naar Soesterberg, van
waar hij per Dakota naar Londen ver-
Irok om het diner bij te wonen, dat ter
ïre van het afscheid van Montgomery
werd gegeven.
Op 13 oktober zal prins Bernhard in
Breda de grössierderij van de firma Al-
>eda Jelgersma openen, die behoort tot
le verkoopgemeenschap Végé.
tions in Japan hebben variaties in lucht
druk waargenomen van een omvang, als
gewoonlijk door kernontploffingen wordt
veroorzaakt.
Hoewel de twee nieuwe Russische kern
proeven schijnen te bevestigen dat de
Sowjetunle niet werkelijk van plan
de proeven op te schorten, zei een to<
voerder van het Amerikaanse ministerie
van buitenlandse zaken gisteravond, ver
wachten de Verenigde Staten dat de be
sprekingen In Genéoe normaal zullen
doorgaan.
De besprekingen in Genève zullen zoals
bekend 31 oktober beginnen. Wanneer de
Sowjetunie niet na de opening van die
conferentie nieuwe ontploffingen teweeg
brengt, blijven de Verenigde Staten be
reid hun proeven voor een jaar te staken,
te beginnen bij de opening van de con
ferentie, aldus de woordvoerder.
Staking uit protest
tegen Brits plan
voor Cyprus
Duizenden Griekse Cyprioten zijn gis
termiddag in staking gegaan uit protest
tegen Engelands nieuwste plan voor het
eiland, dat vandaag ln werking is ge-
getreden. De staking was voorbereid door
de verzetsbeweging Eoka, die de arbeiders
in pamfletten opriep het werk, om te be
ginnen voor 24 uur, neer te leggen en de
scholen te sluiten. Van acht tot tien uur
vanochtend zouden er bovendien geen
voetgangers op straat mogen zijn.
De Griekse Cyprioten protesteren in de
-erste plaats tegen het aanwijzen van een
Turkse vertegenwoordiger in het kader
van het Engelse plan. De bisschop van
Kitium noemde dit een uitdaging tegen-
/er de gevoelens van het Cyprische volk.
Koning Paul van Griekenland heeft
gisteravond besloten zijn vakantie in Oos
tenrijk af te breken. Hij keerde vandaag
naar zijn land terug, om zich bezig te
kunnen houden met de nieuwe crisis op
Cyprus. Vermoedelijk zou de koning van
daag een bijzondere zitting van het ka
binet bijwonen.
Tunesië en Marokko hebben zich van
daag in de gelederen van de Arabische
Liga geschaard, waarmee de invloeds
sfeer van de liga van Perzische Golf tot
Atlantische Oceaan wordt uitgebreid
Daarnaast heeft zoals gemeld ook
het sjeikdom Koeweit aan de Perzische
Golf het lidmaatschap aangevraagd.
De negenjarige Elsje Langendijk
bracht prins Bernhard wel een
beetje in verlegenheid toen zij
hem een mooie anjer aanbood.
Het enige knoopsgat van zijn
colbert was nl. (gewoonte-ge
trouw) al bezet. Niettemin werd
de (reserve)bloem) van Elsje
dankbaar aanvaard.
Kolonel Abdoel Salam Mohammed
Arif is ontheven van zijn functies van
Iraaks vice-premier en minister van bin
nenlandse zaken ad interim en benoemd
tot ambassadeur in West-Duitsland. Al
dus heeft radio-Bagdad gisteravond ge-
In een decreet wordt verklaard dat
hij van zijn functies is ontheven met
het oog op het openbaar belang ei
grond van eert aanbeveling van premier
Kassem.
In Londen wordt een conferentie
gehouden over de constitutie van
Nigeria (aan de Westkust van
Afrika) dat in april 1960 onaf
hankelijk van Engeland hoopt te
worden. De Afrikaanse verte
genwoordigers zijn met hun
kleurige gewaden opvallende
verschijningen.
Westelijke nota's
over de Duitse
hereniging
De Verenigde Staten. Engeland en
Frankrijk hebben gisteren in gelijklui
dende nota's aan de Sowjetunle het West.
dnitse voorstel om tot een hereniging van
Oost- en West-Duitsland te komen onder
schreven. West-Dnitsland had voorgesteld
een vler-mogendhedencommlssie te vor
men ter bespreking van de herenigings
kwestie.
In de nota's wordt een Oostduits plan
om een vredesverdrag door vertegen
woordigers van de Oostduitse en Wcst-
duitse regering te laten uitwerken, ver
worpen. Dit plan was in een Russische
nota van 18 september gesteund en de
westelijke nota's kunnen worden be
schouwd als een antwoord hierop.
AMERIKA EN ENGELAND hebben er
voorwaardelijk mee ingestemd, de
terugtrekking van hun troepen uit Liba
non en Jordanic tegen het einde van
deze maand te voltooien. Deze medede
ling heeft de secretaris-generaal van de
Verenigde Naties. Dag Hammarskjöld, in
zijn verslag gedaan over zijn vredes
missie in het Midden-Oosten. Het dertig
pagina's tellende rapport is gisteren bij
de Algemene Vergadering ingediend.
Amerika en Engeland hebben als voor
waarde gesteld, dat de Arabische lan
den hun beloften nakomen en als goede
buren met elkaar zullen leven.
In zijn rapport beveelt Hammarskjöld
Jordanië als het meest geschikte land
aan, waar het controlerend V.N.-orgaan
moet worden gevestigd. Zoals bekend
De ministers wan economische zaken,
sociale zaken en volksgezondheid en volks
huisvesting en bouwnijverheid hebben
ln antwoord op de brief van de Sociaal-
Economische Raad met betrekking tot
het gevraagde advies over de prijzen-
subsidies meegedeeld, dat z(j zich er b(J
voorbaat van bewust geweest zijn en dus
ook gaarne aanvaarden, dat een verant
woord advies over de door de ministers
aan de raad voorgelegde vraagstukken
niet gegeven zou kunnen worden, los van
WANNEER de Chinese communisten bereid zijn het vuren te staken en
willen instemmen met een bestand in de Straat van Formosa, zal
Amerika de Chinese nationalisten trachten te overreden hun strijdkrachten
van de kusteilanden Quemoy en Matsoe terug te trekken. Als de commu
nisten concessies willen doen, kan de Amerikaanse politiek ten aanzien van
de kusteilanden belangrijk worden gewijzigd. Deze verklaring heeft de
Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Foster Dulles, gisteren op
zijn wekelijkse persconferentie afgelegd.
Uit Warschau zijn Intussen ook wat
optimistischer berichten gekomen over de
onderhandelingen tussen de ambassa
deurs van Rood-Ohina en Amerika over
de kwestie-Formosa. Welingelichte di
plomaten waren van mening, dat de beide
Nieuwe schoolvereniging geeft
zich gewonnen in Little Rock
DE vereniging van blanken In Little Rock, die van plan was de vier openbare
middelbare scholen van de stad te heropenen als particuliere instellingen, heeft
gisteren bekendgemaakt van haar voornemen af te zien. Een zegsman van de groep
gaf de federale regering en de nationale vereniging voor de behartiging van de be
langen der negers (de N.A.A.C.P.) hiervan de schuld. Er was, zo zei hij, een goede
regeling voor het onderwijl getroffen, maar de uitvoering daarvan is onmogelijk ge
naakt door de gezamenlijke actie van de regering in Washington en de NAA.C.P.
partijen in het geheim tooh dichter
elkaar zijn gekomen.
De ambassadeurs hebben gisteren twee
uur en 48 minuten met elkaar gesproken
Zaterdag zal het gesprek worden hervat.
Minister Dulles zag de toekomst niet
meer zo somber ln. Hij liet duldedijk uit
komen, dat de vooruitzichten op een
vreedzame oplossing van het conflict de
afgelopen twee weken veel gunstiger zijn
geworden. De kans, dat de vijandelijk
heden een grote oorlog tot gevolg zullen
hebben, Is veel kleiner geworden.
Dwaas
De persconferentie van Dulles
verrassend, omdat uit zijn woorden
kon worden opgemaakt, dat de Ame
rikaanse regering erop vertrouwt, dat zij
Tsjang Kal-Tsjek tot evacuatie va
kusteilanden kan bewegen.
Eigenlijk sprak Foster Dulles recht
streeks tot de Chinese communisten. Hij
moedigde hen aan een bestand te sluiten
de Verenigde Staten in staat te stel
len dót ongedaan te maken, wat hij zelf
„dwaas" besluit van de Chinese na
tionalisten noemde. Dat dwaze beslui»
dan het stationeren van zoveel strijd
krachten op de eilanden vlak voor de
kust van het Chinese vasteland.
Foster Dulles verzekerde de Chinese
communisten, dat het onjuist zou zijn hun
te vragen van het gebruik van geweld af
te zien als de nationalisten blijven aan
vallen. Het is duidelijk, dat het afzien van
geweld ook voor de nationalisten moet
gelden, zo verklaarde de Amerikaanse
minister.
Tijdens zijn persconferentie gaf Dulles
toe, dat Amerika de nationalistische
luchtmacht ook had uitgerust met geleidt
projectielen van het type „Side Winder"
n een verzoenende houding van d<
zijde van de Chinese nationalisten is ech
ter nog niets gebleken. Hun vertegen
woordiger bij de Verenigde Naties hield
gisteren in de Algemene Vefgaderlng een
felle rede, waarin duidelijk werd gezegd,
dat Formosa niet van plan ls de eilanden
Matsoe en Quemoy af te staan. Een po
litiek van toegeven, zo zei deze afgevaar
digde, leidt immers tot niet».
(Advertentie)
Fa D. Kret en Zn.
„beschouwing over het sociaal-ec
mische beleid vrijwel in zijn geheel'
De ministers schrijven er geen bezwaar
tegen te hebben, als in het advies van de
S.E.R. een „meer volledig oordeel wordt
uitgesproken over beleidsmaatregelen,
welke de sociaal-economische situatie op
dit ogenblik en in de naaste toekomst
De regering zou het ten zeerste op prijs
stellen, zo schrijven de ministers, als de
raad er in zou kunnen slagen vóór 1 de
cember een Interim-advies te geven, dat
zich eventueel zou kunnen beperken tot
de afschaffing van het consumentensub
sidie op melk en een tijdelijke toeslag op
de kinderbijslag.
De regering heeft zich wel gerealiseerd,
dat het uitbrengen van een verantwoord
advies over de verschillende aan de orde
gestelde vraagstukken enige tijd zal ver
gen, hetgeen ln het bijzonder geldt voor
de inpassing van een verdere verhoging
der huren in het totaal der sociaal-econo
mische mogelijkheden.
heeft de Algemene Vergadering in haar
resolutie van 21 augustus om een der
gelijk orgaan gevraagd, voor toezicht op
de naleving van niet-inmenging in de
binnenlandse aangelegenheden van een
ander land.
Jordanië had Hammarskjöld gevraagd
vertegenwoordigers van de Ver. Naties
in Irak en de Verenigde Arabische repu
bliek te benoemen. Maar deze beide lan
den voelden daar weinig voor.
Volgens Hammarskjöld was het weder
zijds vertrouwen tussen de Arabische lan
den nog niet hersteld, maar de secretaris
generaal geloofde dat de politiek van
goede nabuurschap in de toekomst toch
resultaat zal hebben.
De mededeling van Hammarskjöld
over het terugtrekken van de Britse
troepen uit Jordanië werd vanmorgen
m Amman bevestigd door koning Hoes
sein. Hij maakte bekend dat de Britten
twintig oktober zullen beginnen met de
terugtrekking.
Mr. Luns bezocht
Foster Dulles
De minister van buitenlandse zaken,
mr. J. M. A. H. Luns, heeft gisteren
onderhoud gehad met zijn Amerikaanse
ambtgenoot John Foster Dulles Na afloop
van het gesprek verklaarde minister 1
dat hij een zeer openhartig en ulvoerig
gesprek met Dulles had gehad.
HIJ was niet in staat mede te delen
waarover was gesproken, omdat er nog
geen definitieve resultaten waren bereikt
Minister Luns verklaarde dat het niet
onmogelijk is dat hij nogmaa.s een
sprek met Dulles zal hebben.
Vandaag zou minister Lun6 een perscon
ferentie houden, voordat hij naar New
York terugkeert. Gisteren heeft hij be
halve met Dulles ook nog besprekingen
gevoerd met de Amerikaanse onderminis
ter van buitenlandse zaken en de assis
tent-minister van buitenlandse zaken be
last met Europese kwesties.
Chrissenieuje
109 jaar
Nog nooit is in Nederland een
vtouw zo oud geworden als Chrisse-
meuje, alias mevrouw de weduwe
Christine Karnebeek-Backs uit de
buurtschap Holterhoek in de ge
meente Eibergen, die morgen 109
jaar oud wordt.
Chrissemeuje woont in Holterhoek hij
haar achterneef en -nicht en is nog altijd
vrij goed gezond. De laatste jaren is zij
echter nogal doof geworden en komt zij
weinig meer buiten. Was het de laatste
jaren de gewconte met veel vreugde da
verjaardag van Chrissemeuje te vieren,
thans nu Nederlands oudste inwoon
ster een dagje ouder wordt doet mm
het wat kalmer aan en viert men da
verjaardag uitsluitend in intieme kring.
Anders dus dan in 1955 toen er maar
liefst een tweeduizend bezoekers kwa
men om Chrissemeuje te feliciteren, torn
er door muziekkorpsen een serenade werd
gebracht en tal van autoriteiten hun op-
achting kwamen maken.
Met ingang van vandaag z(jn de prUsen
»or koffie lager geworden. Dit is moge
lijk geworden door een daling van de
wereldmarktprijzen. De prijsverlaging
varieert van zes tot vijftien cent por half
pond. De voornaamste soorten kosten nn
ƒ2.24 (2.36), ƒ1.88 (1.98), ƒ1.76 (1.84) en
1.58 (1.64).
Met deze prijsdaling is de derde ver
laging van dit jaar tot stand gekomen,
revolg waarvan de koffie goedkoper
ls dan in 1950.
De Federatie van Nederlandse opti
ciensorganisaties heeft besloten woensdag
8 oktober een grote protestmanifestatie
houden in de Dierentuin in Den Haag.
Na de bijeenkomst gaat men in witte
jassen naar de ministeries voor econo
mische en voor sociale zaken en volks
gezondheid. Daarna zal men een petitie
aanbieden. Op de dag van de protest
actie zullen alle bij de Federatie aange
sloten opticienszaken zijn gesloten,
"et een en ander wil men uiting geven
de grieven van de zelfstandige opti
ciens. In een radioprogramma zullen
ook de klachten van de opticiens worden
behandeld. Tevens rekent men op een
plaatsje in de radio- en t.v.-journaals.
Waartegen de protestactie gericht ls,
moet kennelijk een verrassing blijven
Ale pogingen om inlichtingen te verkrij
gen ten spijt kon men aanvankelijk niets
ar.ders vernemen dan dat dit ap de pers
conferentie op de dag van de demonstra
tie zou worden medegedeeld. En ten slotte
kwam de mededeling dat de federatie
morgen een brief zal schrijven
enkelT buien
DE BILT VERWACHT TOT
MORGENAVOND:
Veranderlijke bewolking met
enkele buien. Zwakke tot ma
tige zuidelijke wind. Weinig
erandering
(Opgemaakt c
Donderdag 2 oktober: a
18.17 uur. Maan op 20.27 t
temperatuur,
11.15 uur)
op 6.41 onder
onder 11J2 u.
Op 6 oktober laatste kwartier.
HET WEER IN EUROPA
liapporten hedenmorgen 7 uur
Brussel
Psrijs
Frtofcfor.
MUocher
ZO rich
jAARlijks steekspel
l^ET PRACHT EN PRAAL wordt op iedere derde
dinsdag van september het parlementaire jaar in
geluid: Prinsjesdag.
Maar het zou allemaal geen zin hebben, als het niet
kort daarna het tweede hoogtepunt uit het parlemen
taire leven erop volgde: de algemene beschouwingen,
oftewel het jaarlijkse steekspel. Het „gemeen overleg"
tussen regering cn volksvertegenwoordiging vormt
immers een der hoekstenen van ons democratisch
bestel.
Wat zeggen de vertegenwoordigers van het volk, de
mensen die door u en mij gekozen zijn? Hoe oordelen
zij? Er is praktisch gesproken maar één mogelijkheid
pmdat te weten te komen: door de krant, het dagblad.
In feite is het zo dat uw dagblad toehoort als uw
vertegenwoordiger en u daarvan verslag uitbrengt.
Helaas is het voor verreweg de meesten onuitvoer
baar, maar het zou de moeite lonen om nu eens de
voornaamste kranten van vandaag naast elkaar te leg
gen. We nemen maar een willekeurig voorbeeld: een
van de ochtendbladen. Op de voorpagina staat in grote
opmaak de rede van de socialistische fractieleider
mr. Burger weergegeven over Nieuw-Guinea. De me
ning hierover van dr. Bruins Slot wordt in 16 regels
afgedaan en de c.h. fractieleider Tilanus moet het met
acht regels doen. Op een der binnenpagina's wordt
dan het verslag voortgezet. Ditmaal moet dr. Bruins
Slot met een regel of acht genoegen nemen en krijgt
de heer Tilanus een dubbele portie. Er dient bij ge
zegd dat prof. Oud met nog minder genoegen moet
Wat ons betreft moogt u nu zelf de vraag beant
woorden of dit een verantwoorde weergave is
duidelijk is wel dat de persoonlijke kijk van de ver
slaggever, zijn sympathieën en antipathieën, een grote
rol hebben gespeeld.
En
de vraag: „Welke krant kiest u?" En de
tweede vraag:
„Welke krant beveelt u uw vrienden en kennissen
aan?" Waarbij we u dit met klem op het hart willen
binden: kies voor de christelijke dagbladpers; kies in
dit gewest voor onze bladen Meer dan 1700 gezinnen
hebben in de afgelopen weken die keuze gedaan
de thermometer bewijst het. Blijf dan niet achter. Een
goede voorlichting is broodnodig en dus uw inspan
ning waard.
Nieuwe Leideche Courant
De Rotterdammer
Nieuwe Haagsche Courant
Dordtsch Dagblad
Ieder die zich nn abonneert ontvangt de krant 14 dagen gratis.
Doorhalen wat niet gewenst wordt.
Adrest
Deze bon kan als brief worden gezonden i
NIEUWE LEIDSCHE COURANT
Steenstraat 87, Lelden, Telefoon 31441.
