|lirtttpr geihsct) Wouraitl
Algerijnen - onder militaire
bescherming - ter stembus
Vreedzame oplossing voor
kwestie-F ormosa
de
Opstandelingen dreigen
met zware straffen
Storm wakkert branden
aan tot vuurzeeën
AMERIKANEN VERLATEN
LIBANON IN OKTOBER
WESTEN GEEFT DE MOED NIET OP
Haagse oecumenische raad:
protest tegen doodvonnis
lil
atII?
Sluiting van scholen kan
ernstige gevolgen hebben
VRIJDAG 26 SEPTEMBER 1958
BUREAUS: Steenstraat 37.
Directie. Redactie, Abonnementen-
Advertentie-afdeling Tel. 31441.
ADVERTENTIES: 0.20 per millimeter.
Familieberichten 0.18 per millimeter.
(Bij contract belangrijke korting.)
Postrekening 58936.
Negenendertigste jaargang no. 11373
Directie; F. DIEMER
Hoofdredacteur: Dr. E. DIEMER
CHR1STELIJK-NATIONAAL DAGBLAD
Voor Leiden en Omstreken
„StanhMstid) g Qf^blmn
gtyo Q*t in teafjempottm
Gigantische
PLEISTERPLAATS
Zie pagina 7
Referendum duurt drie dagen
Morg<
en in ons
Een helikopter van de Britse marine vloog onmiddellijk te hulp toen
een straaljager hij het landen op 't Engelse vliegdekschip Victorious,
wegens een defect in het afremmechanisme, doorschoot en in zee te
rechtkwam. Redding bleek echter onmogelijk.
Grote schade in
vele plaatsen
DE NAJAARSSTORM van giste
ren en vanmorgen is er debet
tan, dat enkele branden in Rotter-
lam en Geldermalsen zijn uitge
broeid tot felle uitslaande vuurzeeën,
lie zeer grote schade hebben aan-
(ericht.
In Rotterdam moest de brandweer
wee keer binnen 24 uur met groot mate-
ieel uitrukken. Vanmorgen omstreeks
elf drie werd zij gealarmeerd voor een
elle brand bij de Erven Wed. van Nelle
n de Spaanse polder. De portier had en-
jele harde klappen gehoord (naar men
ater aannam van exploderende butagas-
lessen) was gaan kijken en zag de
ecreatiezaal van het personeel alsmede
en fabrieksgedeelte. verhuurd aan do
windelmaatschappij Holdeen, in lichter-
aaie staan. De vlammen vonden gretig
•oedsel in de houten en binten. Met vee)
awaai stortte weldra het dak in.
Toen het vuur al 20 minuten woedde,
tereikte het alarm pas de brandweer
Toen die met groot materieel arriveerde,
ton de portier niet zeggen, waar ergens
tranen waren te vinden om de slangeD
>p aan te sluiten. Het duurde enige tijd
/oordat de slangen naar de Sehie wareD
Ütgelegd. Er viel toen weinig meer te
jedden van het houten bijgebouw. Slechts
Jeschroeide planken bleven over. De han-
lelmij zag haar administratie verloren
Eerder vocht de brandweer twee uur
Bug tegen de vlammen, die K r a 1 i n-
l e n in een rode gloed zetten. Het pand
Iran de N.V. Dönszelmam en Co's graan-
ïn graanproduktenmij aam de Struisen-
burgstraat was door ombekende oorzaak
im brand gevlogen. De vrouw van een
caféhouder aan de overkant van de straat
ontdekte het vuur en toen de brandweer
arriveerde, was het gebouw al een vuur-
Met. grote kracht sloegen de vlam-
door het dak en door de vensters
Met gasmakfcers gingen de brandwachters
werk en toen zij na 2 uur het gebouw
betraden, bleken de opgeslagen verpak
kingsmaterialen totaal te zijn vernield
Alles was zwartgeblakerd.
Geldermalsen ging gisteren
ran de gebouwen van de fruitveiling
in vlammen op door kortsluiting. Meer
dan 200.000 kisten, alsmede honderd ton
fruit, ander materiaal en machines gingen
verloren. De brandweer stond gezien de
harde wind voor een hopeloze taak, i
wist het nabijgelegen spoorwegstation,
dat ook gevaar liep, van vlammen te
vrijwaren. Na drie uur was men de brand
meester en bleek er een schade van een
miljoen gulden te zijn ontstaan, afgezien
de ongelegen tijd, waarop de brand
kwam. De oogst is namelijk in volle
bloei en de aanvoer groot. Getracht wordt
■u in een der neerzetruimten de handel
verwerking voort te zetten.
In Drachten noemde Ernst Baier
et omverwaaien van zijn grote tent
catastrofe". De zware zuid westerstorm
stak gisteren de kop onder de tent
zijn ijsballet Maxi und Ernst Baier (bin
nenkort weer in Den Haag) en verwoestte
^•nt, die 3000 bezoekers kan bevatten,
volkomen. Met gevaar van eigen leven
iet mannen van het Rode Kruis op
de achtergrond om zo nodig in te grijpen,
probeerde het personeel onder gevaar
lijke omstandigheden te redden, wat er
nog te redden viel. Dat was niet veel en
de schade moest al gauw op drie ton
geraamd worden. Bader heeft nog
tweede speeltemt, die nu voor het optre
den in Sneek, Alkmaar en daarna Den
Haag zal worden gebruikt.
ONVRIENDELIJK
NEDERLAND
Communistisch China heeft het
feit, dat Nederland zich in de
Verenigde Naties achter de meer
derheid heeft geschaard om de
kwestie van China's toelating tot
de V.N. buiten de agenda te hou
den, een „onvriendelijke daad" ge
noemd.
In een uitzending van radio Pe
king werd verklaard, dat het Chi
nese volk de dubbele rol van Ne
derland. dat enerzijds Rood-China
erkent, maar het anderzijds de
zetel ontzegt, die het eerlijk toe
komt in de Verenigde Naties,
slechts kan beschouwen als on
vriendelijk jegens de (rode) Chi-
P RE MI ER DE GAULLE heeft zijn campagne voor de nieuwe grondwet
beëindigd. Zondag zal men in het Franse moederland ter stembus
gaan, terwijl in Algerije vandaag al verschillende bureaus zijn geopend.
Het referendum zal in Algerije drie dagen duren om het leger de gelegen
heid te geven de kiezers zo veel mogelijk te beschermen. De rol die het
leger speelt bij de stemming in Algerije is bijzonder groot. Het heeft
praktisch de gehele organisatie in handen: in afgelegen dorpen stonden
de kiezers vanmorgen gereed om zich per militaire vrachtauto naar de
stembus te laten brengen, de stembureaus zijn zwaar bewaakt door
militairen en het was zelfs zo sterk dat tot vanmorgen naast de Franse
autoriteiten alleen militairen wisten waar de stembureaus zich zouden
bevinden.
Dit laatste achtte men noodzakelijk om te voorkomen dat de rebellen
al voor de stemming in de gelegenheid zouden zijn hun sabotagepraktijken
te bedrijven. De rebellen hebben verklaard de mohammedaanse kiezers
met de bajonet van de bureaus te zullen verdrijven en wanneer de mo
hammedanen desondanks toch stemmen, wensen zij na afloop het biljet
met het woord „Ja" te zien omdat het dan zeker is dat het andere biljet
met „Neen" in de stembus is geworpen
Ongetwijfeld zal de terreurgolf die
de afgelopen weken Algerije heeft ge-
offen men denke aan de massamoord
Bp vierhonderd mohammedanen deze
dagen worden voortgezet. De ruim drie
miljoen kiezers zijn met de vreselijkste
straffen bedreigd voor het geval zij zich
achter de grondwet zullen stellen. Des
ondanks verwacht men in Algiers, dat de
grondwet ook in Algerije een royale meer
derheid zal krijgen.
Vanmorgen meldde Reuter uit Algiers
dat het probleem van de stembiljetten
is verholpen. De kiezers krijgen wan
neer zij dat wensen „als aandenken aan
het referendum" een tweede kaart met
„Ja" mee n3ar huis. Die kaart kan dus
aan dc rebellen worden getoond.
Het referendum valt in Algerije samen
met het mohammedaanse Moloedfeest,
de viering van de geboorte van de pro
feet. In het district Kabilië zal dit feest
minder massaal worden gevieïd dan an
dere jaren, aangezien het alle bewoners
is verboden deze week te reizen. De re
bellenleider van het gebied heeft zijn
ondergeschikten opgeroepen dagelijks aan-
ilagen te plegen in alle Kabilische dorpen
;n de Fransen trachten dit te voorkomen,
door de groepen opstandelingen te ver
bieden heen en weer te reizen.
Volgens niet-bevestigde berichten zijn
bij de Algerijnse grens in Tunesië sterke
penconcentraties van rebellen waar
genomen.
ZONDAGSBLAD
TAE Culemborgse meubelfabrikant
Oberman is de eerste ge
weest, die de rü opende van de in
dustriëlen, die per eigen vliegtuig
hun zakenrelaties in het buiten
land gingen bezoeken. Thans zjjn
er al meer. die het vliegtuig als
middel voor de exportbevordering
hebben aangegrepen. Over de heer
Oberman en z(jn vliegtuig wordt
morgen in ons Zondagsblad uit
voerig verteld. Een Impressie van
de Noorse Lofoten, geïllustreerd
met zeer fraaie foto's, vult voorts
dg voorpagina.
Op pagina 2 treft men een ver
haal aan getiteld: „Die week
bloeide de mimosa" en ook de
rubriek „Bont en Bondig" en
een beschouwing over de zo
nuttige beweging der Anonieme
Alcoholisten.
Op Blad Zij vinden de dames
enkele nieuwe modesnufje6 en
een uitvoerig artikel over de
Nationale Vrouwenraad, die 60
jaar bestaat.
Op de pagina Geestelijk Leven
wordt een interview gepubli
ceerd, dat een onzer redacteu
ren had met enkele vooraan
staande Japanse dominees.
Het Cultureel Venster ten slotte
bevat een bijzonder gedicht van
Lidy van Eijsselsteijn en een
beschouwing over Christelijke
literatuur van de hand van C.
Rijnsdorp.
Aankondiging van Karami:
TEGEN HET EINDE VAN OKTOBER zullen de Amerikaanse troepen
Libanon verlaten, heeft Rasjid Karami, de nieuwe Libanese premier
gisteren aangekondigd. Karami zei, dat hij het terugtrekken van de troepen
als een vraagstuk van de eerste orde zag en dat hij het op de eerste zitting
van zijn kabinet uitvoerig heeft besproken. De opperbevelhebber van de
Amerikaanse strijdkrachten in Libanon, admiraal Holloway, heeft reeds
met president Sjehab over deze kwestie gesproken.
In Frankrijk
In het Franse moederland vertrouwt,
volgens het instituut voor opinie-onder-
zoek, 72 procent van de stemgerechtigden
erop dat De Gaulle het land een goede
grondwet zal geven. Zestig procent van
de door het instituut ondervraagden bleek
tevreden te zijn met hetgeen de regering-
De Gaulle tot dusver heeft gedaan en
67 procent koesterde de hoop dat de
meeste leden van de huidige Nationale
Vergadering bij de verkiezingen die na
de volksstemming zullen worden gehou
den, niet worden herkozen.
Voor de Fransen in het moederland is
het voornaamste punt van de grondwet
dat zij stabiele en krachtige regeringen
mogelijk maakt. De president zal gekozen
worden door circa 80.000 speciale kiesman
nen (burgemeesters, wethouders en par
lementsleden). Hij heeft bevoegdheden
die de president onder de Vierde en de
Derde Republiek niet had zoals de be
noeming van de premier en ontbinding
van het parlement in bepaalde gevallen.
De campagne tegen de grondwet is
(Zie vervole op pagin? 5)
Ook heeft Karami, die sympathiek
tegenover Nasser staat, gezegd, dat Li
banon zich niet bij enig buitenlands
militair verdrag zal aansluiten. „De
bloedige crisis heeft bewezen", zei de
nieuwe premier, „dat het steunen op
iets anders dan nationale eenheid, de
Arabische Liga of de Verenigde Naties
is als het bouwen van paleizen op zand".
De Libanese oppositie toonde zich uiter
aard zeer voldaan over de vorming van
het kabinet Karami, de man, die actief
aan de opstand heeft deelgenomen. In de
Dc storm deed geen afbreuk aan de
uitbundigheid waarmee Amsterdam haar
Koninklij.ee gasten heeft omringd, al
moesten hoeden en jassen worden vast
gehouden toen H.M. de Koninpin aan de
waterkant kwam, waar zij gast was van
de K.N.S.M. In gezelschap van dc direc
teur, jhr. N. van Lennep, bezichtigde zij
de Oranje Nassau, een zusterschip van
de Prins der Nederlanden. Burgemeester
mr. G. van Hall (op de achtergrond)
schijnt veel plezier te hebben in het
speelse gedoe van de wind.
Conferentie van
de Grote Vijf?
DE MOGELIJKHEID bestaat, dat
de ministers van buitenlandse
zaken van de Grote Vier, Foster
I ker-
1 ker-
brief aan de Oecumenische raad
ken in Nederland ongerustheid uitgespro
ken over het bericht, dat de neger Jimmy
Wilson in Alabama dreigt ter dood ver
oordeeld te worden wegens diefstal van
een luttel bedrag.
De raad is overtuigd dat de Kerk hier
tegen een protest moet aantekenen en
al het mogelijke moet doen om dit on
recht te voorkomen, daar hij sterk ver
moedt. dat in de eis van de rechtbank
rassendiscriminatie aan de dag treedt.
De raad verzoekt de Oecumenische raad
van kerken in Nederland dringend, dit
protest zo mogelijk rechtstreeks door
te geven aan de bevoegde instanties
in de Verenigde Staten. De Haagse
oecumenische raad zegt ten slotte over
tuigd te zijn, dat het op de weg der
kerken ligt in naam van haar Heer,
zich te verzetten tegen onrecht en op
te komen voor het leven van wie daar
van het slaohtoffer dreigt te worden.
Deze functionaris handelde weer op be
vel van premier Jonassen, die nie
indruk wilde wekken dat hij het Britse
beschermingsvaartuig om louter 1
sche redenen toestemming had gegeven
de zieke matroos aan land te brengen
Selwyn Lloyd, de Britse minister van
buitenlandse zaken, heeft gisteren voor
gesteld om het geschil over de visserij-
grenzen aan het Internationale gerechts
hof in Den Haag voor te leggen. Ook
zei hij. dat de kwestie op de huidige
zitting van de V.N. ter sprake zou
den gebracht.
Bij een gewapende overval van 350
manschappen der Daroe-l-Islam op Ta-
rogong bij Bandoeng zijn vijf burgers
gedood. 4 zwaar gewond, en 124 huizen
afgebrand. De aanvallers hebben 16 hul
zen geplunderd.
(Advertentie)
NIEUWE DESSINS
KARPETTEN
VERLAAGDE PRIJZEN
„BESHIR" 125x180 119.—
200x300 298.—
„KASHMIR" 140x200 115.—
200x300 245.—
225x325 298—
BULTHUIS
BOTERMARKT 23
Dulles, Selwyn Lloyd, Gromyko en
Couve de Murville de communis-
tisch-Chinese premier Tsjoe En-lai
zullen uitnodigen voor een top-
gesprek in New York.
Deze mededeling werd van betrouw
bare zijde op het hoofdkwartier van de
Verenigde Naties in New York gedaan,
kort nadat de Engelse minister van bui
tenlandse zaken in de Algemene Verga
dering een beroep op de partiien had ge
daan de vrede te bewaren.
„De gehele internationale gemeenschap
moet erop staan", zei de Britse minister
„dat de crisis rond Formosa niet met ge
weld wordt opgelost."
In deze geest had ook de Amerikaanse
minister van buitenlandse zaken. Fostei
Dulles, gesproken tot de Amerikaanse
raad voor handel en industrie in New
York. „De Verenigde Staten zullen blij
ven streven", zei Dulles, „naar een vreed
zame oplossing als antwoord op de com
munistische uitdaging met geweld. Maar",
voegde hij eraan toe, „de nationalistische
eilanden voor de Chinese kust hebben de
zelfde betekenis als Berlijn voor het
Westen
Berlijn was militair onverdedigbaar,
maar toch hebben wc een oorlog geris
keerd. omdat we Berlijn niet wilden op
geven. zei dc Amerikaanse minister.
Evenals president Eisenhower enige tijd
geleden, liet Dulles uitkomen, dat Ame
rika bereid is bepaalde grieven van de
Chinese communisten (het veranderen
van de kusteilanden in militaire bolwer
ken) weg te nemen.
Dat de Verenigde Staten alles in
het werk stellen om een gewapend
conflict te voorkomen, bleek gister
avond ook uit de berichten uit War
schau, dat, hoewel de onderhande
lingen in een impasse zijn geraakt,
Amerika toch bereid is het gesprek
voort te zetten.
Gistermiddag spraken de Chinese en
Amerikaanse ambassadeur een uur en
veertig minuten met elkaar zonder het
ook maar ergens eens te worden. Dinsdag
morgen zullen de onderhandelingen wor
den voortgezet.
Ondanks al deze pogingen van de wes
telijke landen de crisis op vreedzame
wijze op te lossen gaan de Chinese com
munisten verder met hun voorbereidin
gen voor een eventuele militaire s
In de omgeving van Amoy zou een raket
divisie zijn'gelegerd.
In het totaal heeft Peking nu tegenovei
de nationalistische eilanden 250.000 ma:
aan troepen geconcentreerd. Op Formosa
spreekt men over een opzienbarende con
centratie van de communistische troepen
De laatste dagen hebben dc communis
ten zware kanonnen van Russische
kelij in stelling gebracht.
voormalige gebarricadeerde mohamme
daanse wijk Basta gingen gisteren da
winkels weer open.
De rest van Beiroet vertoonde ook
een vrij rustig beeld, hoewel de leden
van de Falange nog steeds de wacht
houden bij hun barricades. Zij tonen
zich ontevreden over de nieuwe regering
en hebben ook voor vandaag een alge
mene staking afgekondigd. Om ongere
geldheden te voorkomen heeft men het
uitgaansverbod met een dag verlengd.
Maar over het algemeen is de toe
stand toch rustig in Beiroet. „Open
de wegen, de crisis is voorbij. De
revolutie is afgelopen," riep Karami
gisteren in zijn eerste toespraak als
premier uit. En de christenen in Li
banon verzekerde hij, dat het ver
bond tussen hen en de mohamme
danen „de basis is en zal blijven van
het leven in Libanon".
KOVDERE NACHT
De Bilt verwach/t tot morgenavond:
Opklaringen, maar aanvanke
lijk ook nog hier en daar en
gelen buien in hoofdzaak in
de kuststreken, Koude nacht,
morgen overdag ongeveer de
zelfde temperaturen als van
daag. Matige tot zwakke wind.
aanvankelijk noordwestelijk,
later uit uiteenlopende rich
tingen. (Opgemaakt om 11.15 uur.)
Zaterdag 27 sept.: zon op 6.33 u„ onder
18.29 uur. Maan op 18.09 uur, ondor 6.03
uur. Volle maan te 22.43 uur.
Advertentie
Exclusieve mantels
VAN ECMOND
Breestraat 173
HET WEER EN EUROPA
Rapporten hedenmorgen 7 uur
Oslo
Kopenb.
Luxemburg
P.rfJ.
Frankfort
MUncbeo
Zürich
Eisenhower over rassenstrijd
„De meeste Amerikanen geloven
dat alle mensen gelijk zijn voor
God", schreef president Eisenhower
gisteren met betrekking tot de ras
senkwestie in de Verenigde Staten.
„Wij streven voortdurend naar dit
ideaal en hadden veel voortgang ge
maakt. De sluiting van de scholen
is echter een zware tegenslag".
Eisenhowers verklaring is een antwoord
op een telegram van Rolston. de voor
zitter van een commissie voor openbaar
onderwijs. Rolston voert een campagne
om de openbare scholen te Charlottes
ville in Virginia open te houden. Het is
de bedoeling deze scholen, evenals die
in Little Rock, te sluiten om integratie
van negerlcerlingcn te voorkomen.
Eisenhower schrijft dat het sluiten van
de scholen in Virginia en Arkansas
vanwege dc rassenintegratie rampzalige
gevolgen kan hebben voor de leerlingen
en uiteindelijk voor het hele land. „Ik
hoop vurig dat de scholen spoedig zul-
Komedie
Intussen heeft de minister van Justitie ia
de V.S., William Rogers, het districts
gerechtshof in Little Rock desgevraagd
meegedeeld, dat het plan om dc open
bare scholen te verhuren aan particu
lieren eenvoudig een komedie ia.
Dit plan van gouverneur Faubus. dat la
opgesteld om de rassenintegratie on
mogelijk te maken, is volkomen onuit
voerbaar volgens Hogers, omdat een
particuliere maatschappij „op onder
wijsgebied geen ervaring heeft, geen
bevoegd personeel heeft en niet over
het geld beschikt om een school te
kopen of te huren cn om leraren ia
dienst te nemen."
De minister van Justitie steunt met deze
verklaring een petitie die de Nationale
vereniging voor het bevorderen van de
belangen van kleurlingen bij het dis-
trictsgerechtshof heeft ingediend.
