WÈ'
China doet ster van
Moskou verbleken
Voorlopig zijn beide nog
op elkaar aangewezen
vQOSSEH
Herenmode Tip
O //Adelborst
no-iron shirts
PeeksCloppenburg
„VERMINKT NIET ONS
STEDESCHOON"
^^ethergolven^l
MR. A. B. ROOSJEN: ER KOMT
SCHOT IN DE OMROEPWET
„De Sleutel
Spanning stijgt in Little Rock
O
DONDERDAG 25 SEPTEMPER 1958
(Van een onzer redacteuren.)
HET IS EEN FEESTAVOND in Peking. Premier Tsjoe En-Lai ontvangt
de talrijke genodigden ter viering van de Chinese revolutie. In een
geweldige zaal met een eigen Chinese stijl, waarvan de tien meter hoge
tuilen rood en de plafonds hlauw-goud (de stijl van de keizerlijke paleizen)
zijn geschilderd, wordt een diner aangeboden aan een eerste groep van
1000 genodigden, die om 100 ronde tafels zijn gezeten, met ten minste 80
bijzettafels, terwijl in twee andere zalen nog ten minste 120 tafels zijn. Dit
alles vond plaats in het voormalige Franse hotel te Peking, dat door de
communisten in omvang is verdubbeld, omdat men niet voldoende ruimte
had, voor de communistische recepties. Behalve het (voornamelijk commu
nistische) Corps diplomatique bestaan de gasten vooral uit Aziaten, die de
ontelbare delegaties vormen: Indonesiërs in sarongs, Birmezen met tulban
den, Siamezen in goud-brokaat, Indiërs a le Nehroe, Noordvietnamezen,
Pakistani, Philippino's, Perzen en nog veel meer vertegenwoordigers van
Aziatische landen. Het is het feest van de Aziatische familie, bijeengeroepen
ioor grootmoedertje China.
Zo ontvangt het rode China de we-
eldMen drinkt sec en mengt de
jjstwijn met Aziatische champagne of
ort. Het wordt warmer, de toasts ne-
aen in aantal toe, de luidsprekers bren-
ien banaliteiten in vier talen. Tsjoe En-
■ai gaat de ronde maken en drinkt hier
n daar op de gezondheid van de ge-
aviteerden. Hij ontkomt nauwelijks
en lynchpartij door enthousiaste bewon
eraars. Na het diner een soiree dan-
ante tussen de Aziaten en de volksde-
ïocratische blanken, waarbij Tsjechische
akverenigingsleiders met de schone
ochters van Tibet dansen. Ziedaar een
erslag van zo een feestavond in Pe-
ing, die voor woensdag, de eerste ok-
)ber, weer op het programma van pre-
>ier Tsjoe En-Lai staat.
In enkele jaren tijds heeft rood-China
e positie verworven van een werke-
jke wereldmacht met grote invloed in
lost-Europa en het Midden-Oosten. De-
Chinese opmars begon met de ver-
laring van Peking op 28 december 1956
ius na de mislukte Hongaarse vrijheids-
trijd en na de eveneens mislukte aanval
p de Suezkanaalzone), waarin de na
ruk werd gelegd op de gebiedende
oodzaak van eenheid in het communis-
sche kamp. En terwijl hij zorgvuldig
ppendienst aan Ruslands leiderschap
ewees, hield Tsjoe En-Lai in al zijn
andelingen het initiatief in handen. En
steunt China de Sowjetunie, waarvan
et voorlopig nog afhankelijk is, terwijl
et tegelijkertijd het zedelijk leiderschap
p zich heeft genomen.
DUBBEL GESTERNTE
zon, die van Moskou,,
hans zien we een universum met een
ubbel gesternte. De verdeling der fa-
en tussen Moskou en Peking geschiedde
[ij snel en zonder (zichtbare) schokken,
e Sowjetunie heeft naar buiten de al-
ïmene leiding van de wereldrevolutie
fhouden, maar ccn deel van zijn rol
in Peking afgestaan. Communistisch
hina heeft reeds enige jaren als taak,
revolutie in de zgn. onderontwikkel-
i landen van Azië aan te moedigen en
llfs als model voor die landen te dienen,
b leerstellingen van Mao Tse-Toeng ge-
jeten een groot prestige tot zelfs in
frika en de Latijnsamerikaanse landen
De Sowjetunie behield de taak,
revolutie in de kapitalistische lan
den te verwekken. De taakverdeling
moest dus wel ongunstig voor de
Russen uitvallen. De ontwikkelde
kapitalistische landen zijn veel min
der toegankelijk voor de Sowjet-
propaganda dan in 1945 en zij zijn
beter verenigd en bewapend dan
vroeger. Toch geeft Moskou zelf ook
de voorkeur aan deze landen. Het
bezit slechts een enkele open verbin
ding met de buitenwereld, nl. aan
zijn westgrens via Polen en de Noord-
duitse laagvlakte. Die weg moet het
trachten, voor zich open te houden.
Daar zal het altijd zijn zwaarste
druk blijven uitoefenen, omdat van
daar uit het hart van de Sowjetunie
onder de huidige omstandigheden
nog het gemakkelijkst kan worden
bedreigd.
Niettemin is het nieuwe domein van
hina zeer omvangrijk en veel kwets-
larder dan dat van de Russen. Voor
ilen in Azië is China de ster van de
volutie, zoals de Sowjetunie die in de
rintiger jaren was. Als het echter als
rhtend voorbeeld voor de Aziatische,
frikaanse en Zuidamerikaanse volken
il dienen, moet het beginnen zich te
tncentreren op eigen consolidatie. En
e is op het ogenblik ten koste van alles
in de gang.
De Chinese communisten stonden voor
jtzelfde dilemma als de Russische na
dood van Lenin: moest eerst de revo-
Itie worden ontketend in de zo ont
embare Aziatische wereld of moest
irst de nationale economie van China
llf worden opgebouwd? Geleerd door
ït Russische voorbeeld besloot men
irst de eigen economie in een versneld
impo op te bouwen.
NABOOTSING
De machthebbers in Peking willen de
thterstand van China op de rest van
S wereld zo snel mogelijk verminderen
I gunnen zich de tijd niet voor expe-
pienteren, aldus de Fransman Guillain,
e onlangs een langdurig bezoek aan
immunistisch China heeft gebracht en
tarvan verslag heeft uitgebracht in Le
tonde. Volgens deze wereldreiziger
ndt er wel enige aanpassing plaats aan
•ecifiek Chinese omstandigheden, maar
'er het algemeen kan men slechts een
•afse nabootsing van het Russische ex-
friment constateren. Voor elk Chinees
fobleem is een Russische oplossing be-
ihikbaar, dus waarom zou men zich
tuk maken?
Guillain stelt de vraag, of de Chinezen
iet spoedig genoeg zullen krijgen van
eze Russische spijs. Hij heeft evenwel
iets van een massale indigestie kunnen
Hpeuren en meent. dat China ook zon-
er de Sowjetunie er niets voor zou voe-
de klok terug te zetten. Een weder-
geboorte van de oude beschaving is uit
gesloten. De overblijfselen van het vroe
gere China worden door marxistische
bulldozers opgeruimd. Vooral het confu
cianisme staat aan hevige aanvallen
bloot: het familiegezag, de minderwaar^
digheid van de soldaten, het monopolie
van de mandarijnen, de eerbied voor de
ouderdom, alles is ineengestort. Zo ra
dicaal is de breuk met het verleden.
Intussen staat China voor het pro
bleem, dat het hetzelfde wil bereiken
als de Sowjetunie, doch minder midde
len ter beschikking heeft. Stalin bereik
te een zeer snelle industrialisatie door
de levensstandaard snel te verlagen en
grote aantallen mensen op te offeren. Die
levensstandaard was nog altijd veel ho
ger dan die, welke thans in China be
staat. Ook had Rusland veel meer onge
bruikte natuurlijke hulpbronnen dan
China, terwijl voorts zijn bevolking niet
met vijftien miljoen mensen per jaar
toenam, zoals met China het geval is.
China heeft zijn landbouwproduktie al
opgevoerd en een drastische uitbreiding
van de industrie bereikt. Maar de toe
neming van het nationale produkt heeft
zelfs geen gelijke tred gehouden met
de bevolkingsstijging, zodat de Chine
zen eerder armer dan rijker werden.
Mao Tse-Toeng, de leider van rood-China
zal dus opnieuw de levensstandaard van
de 600 miljoen Chinezen moeten verla
gen om middelen te vinden voor de in
vesteringen. Hij zal de bevolking zonodig
met geweld tot gehoorzaamheid moeten
dwingen. En dan zullen er meer slacht-
TAE RUSSEN zijn ook al laten
zy het niet merken hele
maal niet ingenomen met de jong
ste ontwikkelingen in de betrek
kingen tussen de Sowjetunie en
communistisch China. De leider
van dit enorme land, Mao Tse
Toeng, is biykbaar vast van plan,
de eerste viool te gaan spelen ln de
communistische wereld. Met een
sublieme arrogantie gaat hij met
zyn voornaamste medewerkers te
werk om van China zo spoedig
mogelijk de machtigste moderne
staat ter wereld te maken.
Het succes van de Chinese revo
lutie, nu byna tien jaar geleden,
was ook voor de Russen een vol
komen verrassing. Het staat vast,
dat zy een dergeiyke ontknoping
nooit hebben gewcnstr.zy wilden
slechts een veiligheidsgordel onder
communistisch bewind, die Mand-'
sjoerye en de gebieden in het noor
den omvatte, maar zonder de pro
vincie Sinkiang, die zy voor zich
zelf hadden gereserveerd.
Het ging anders: De communis
tische successen begonnen op de
dag, dat de Chinese rode leiders
besloten, de Russische adviezen te
negeren, niet de Jangtse-rlvier over
te steken. Ze deden het wel en
overrompelden het gehele vaste
land in een betrekkeiyk korte
In Moskou was men geschrokken.
Al vrfj spoedig liet men weten, dat
China voortaan als geiyke moest
worden behandeld, biykbaar in de
hoop, dat de leiders in Peking daar
mede genoegen zouden nemen. We
weten thans, dat dit niet het geval
Is. Zy zyn niet afvallig geworden,
maar streven naar de opperste lei
ding. Een onzer redacteuren schetst
in het nevenstaand artikel in kort
bestek de aard van de relaties tus
sen beide rivalen en de betekenis
er van met betrekking tot de nog
altyd toenemende spanning in de
Straat van Formosa.
de economische plannenmaker en diens
politieke collega Teng Hsiao Ping. In
werkelijkheid is Mao evenwel de mach
tige chef gebleven, die dan wel niet ver
heerlijkt wordt in de mate, die Stalin
ten deel viel, maar wiens afbeeldingen
dan toch maar in miljoenen exemplaren
op openbare plaatsen zijn opgehangen..
Het is bepaald geen liefdevolle trouw
aan Stalin geweest, die de Chinezen zo
weinig haast heeft doen maken met de
destalinisatie. Stalin was voor Mao al
tijd een welwillende bondgenoot en de
weg van Peking wordt alleen maar be
paald door het feit, dat China op de weg
Het meer dan 2 eeuwen oude prentje
van de goedgehumeurde rijke poorter
die de - overigens beslist niet minder
goedlachse - schavuitals troost een
trekje van zijn pijp aanbiedt, is een van
de gezelligste en meest bekende merk-
beelden in de wereld van de pijptabak.
Vrijwel iedere echte pijproker kent-het
prentje van nabij, omdat het immers al
vanouds tevens een herkenningsteken is
voor uitstekende tabaksmélanges. Ook
hier deed een moderne technische vinding
zijn intrede: de bekende tapse „handig-
stoppen" pakjes (wereld octrooi!) werden
voorzien van een plastic binnenvoering.
Daarmee zal het fijne aroma van dit in
ternationaal befaamde merk, nóg beter
worden beschermd.
GROTE DRUK
Sedert het ogenblik, dat de fleu
rig, opgebloeide honderd bloemen
van Mao Tse-Toeng wreed werden
afgemaaid is het duidelijk, welke
richting men in China opgaat. Nu
reeds staat het Chinese volk onder
grote druk als gevolg van de ver
snelling van de agrarische en in
dustriële ontwikkelingspolitiek. Het
is dan ook niet teveel gezegd, dat
Peking door het kweken van span
ning in de Straat van Formosa of
wellicht zelfs door het ontketenen
van ccn beperkte oorlog, het moreel
van de 600 miljoen Chinezen tracht
op te vijzelen.
Het is ook opvallend geweest, dat
China met grote voorzichtigheid heeft
gereageerd op de verguizing van Sta
lin. Men heeft daar altijd de nodige
eerbied voor de nagedachtenis van Sta
lin gehad en dat is gezien in het licht
van het voorgaande volkomen be
grijpelijk. Ondanks de openlijke afkeu
ring van de persoonlijkheidscultus in de
Sowjetunie, gaat China met zijn grote
leider Mao Tse-Toeng op de ingeslagen
weg voort. Men neemt de gedachte van
het collectieve leiderschap wel over,
maar hult deze in een oosters kleedje,
wanneer men voortaan spreekt over het
handhavend) van het collectieve lei
derschap.
Nog in het najaar van 1956 werd in
het Chinese partijpresidium een beperk
te permanente commissie ingesteld, het
geen bewees, dat Mao en de zijnen hun
greep op het partij-apparaat hadden ver
sterkt. Die commissie bestond uit zes
leden, te weten de grote Mao Tse-Toeng
en diens trouwe kroonprins Lioe Sjao
Tsji, premier Tsjoe En-Lai, Tsjoe Teh,
d« grote man van het leger, Tsjen Joen,
twintig jaar op de
Sowjetunie achterligt. Daar kan men de
teugels iets laten vieren. Communistisch
China is getuige de mislukte Honderd-
bloemen-actie daar nog lang niet aan
Bovendien, zo vertelde men Guillain
in Peking, Mao Tse-Toeng is er nog al
tijd Waarom zouden we kunstmatig een
continuïteit verbreken. Daar komt nog
bij, dat Mao niet de wrede tiran is als
Stalin. De dictatuur in China heeft
wrede aspecten gehad, maar die wreed
heid is het systeem eigen en is niet die
van een enkele man. China is dus stali
nistisch gebleven, ook al onderging het
de nawerking van de destalinisatie in
de Sowjetunie en Oost-Europa. En het
is de vraag, of de schokken, die in laatst
bedoelde landen zijn voorgekomen, voor
China niet zonder gevolgen zullen blij
ven. De spanning is groot geweest. De
Honderd-bloemen-actie nam die spanning
weg en de terreur zal waarschijnlijk sa
men met het scheppen van een oorlogs
dreiging in de Straat van Formosa voor
de rest moeten zorgen.
Volgens Russische bronnen in Pe
king heeft Mao Tse-Toeng tijdens de
jongste besprekingen met Chroesj-
tsjcf om meer wapens gevraagd, dan
hij uiteindelijk toegezegd kreeg. Dit
zou het gevolg zijn van het feit, dat
de ambities van Peking en Moskou
sterk uiteenlopen. De keizers van
China hebben altijd andere staten
als minderwaardige vazalstaten be
handeld. Deze sublieme arrogantie
is een fundamentele karaktertrek
van het Chinese denken gebleven. De
oude waarheden, die een onheilspel
lende actualiteit hebben gekregen,
kunnen eens ook op de Sowjetunie
van toepassing zijn
Door een strenge discipline op elk
terrein van handelen en denken wil het
communistische regime in China zo
Een van de beste
overhemden f a brieken
maakte dit shirt exclusief
voor P&C. Fijne kwaliteit
poplin (krimpvrij),modern
ooordmodel,
diverse mouwlengten.
Zó gewassen, zó droog,
altijd korrekt.
't Is wéér P&C die
'n merk-shirt heeft voor
een extra verlaagde
populaire prijs I
W. H. de Monchy waarschuwt
(Van een onzer redacteuren)
OP HET JAARLIJKS congres van Horecaf, gisteren te Haarlem gehou
den, verdedigde de heer W. H. de Monchy te Rotterdam met klem de
vestiging van twee Hilton-hotels in Nederland. „Een Hiltonhotel", zo zei
hij, „is een stukje Amerika en vele Amerikanen zoeken in de Oude Wereld
een stukje van de Nieuwe Wereld. Ik ben er van overtuigd, dat als de hotels
zijn geopend een stroom van toeristen uit de Verenigde Staten naar Neder
land komt, een stroom, die zo groot zal zijn, dat ook de eigen hotellerie er
van gaat profiteren".
De heer De Monchy, hoofddirecteur
van de Holland-Amerika Lijn, begon zijn
belangwekkende causerie met dc op
merking, dat niet iedereen over de plan
nen tot stichting van de twee Ameri
kaanse hotels een te Amsterdam en
een te Rotterdam verheugd is, en men
heeft zich in die kringen afgevraagd,
waarom daartoe moet worden overge
gaan. Het antwoord ligt in het feit, dat
Hilten zijn gasten voorzet, wat zij,
soms onbewust, ook graag wensen.
toerisme zal in omvang toenemen. En
toerisme betekent deviezen. „Nu ons
vaartspeil dreigt terug te lopen, is het
aanwakkeren van het toerisme van groot
belang. Het kan nog een veel grotere
bijdrage aan ons economisch leven leve
ren dan thana het geval is".
Aantrekkelijkheden
„Met het toerisme", vervolgde de heer
De Monchy, „zijn we op de goede weg,
maar we dienen nog verder te gaan. Wat
zoekt de vreemdeling in ons land? Een
complex van aantrekkelijkheden, dat
bij hem in de smaak valt. En daarom
moeten deze aantrekkelijkheden worden
beschermd". 1
Fel keerde de heer De Monchy zich
tegen plannen, die tot gevolg zullen heb-
rse binnenstad betekent het verdwij-
„Het plan tot sanering van de Alk-
rse binnenstad betekent het verdWyl
van de kaasmarkt. Alkmaar wordt
toeristisch gezien vermoord. Marken is
geen eiland meer. Het aantal molens
•ordt kleiner. Gelooft men nu werke
lijk, dat er een grote menigte toeristen
een oud marktpleintje komt kijken
als op dat pleintje nog slechts enkele
spoedig mogelijk de machtigste moderne
staat van de wereld worden. Het wordt
de Sowjetunie steeds moeilijker
remmende invloed uit te oefenen.
EO rijst de vraag, of de Russische
premier inderdaad heeft beloofd, dat de
Chinezen van atoomwapens voorzien
zullen worden. Guillain sluit de moge
lijkheid niet uit, dat dit niet zal gebeu-
en dat de geruchten slechts werden
verspreid om de Amerikanen er van te
weerhouden, ze in een eventuele strijd
tegen de Chinese communisten te ge
bruiken.
Aan de andere kant staat het vast, dat
vooral nu de Chinezen er over enkele
jaren eveneens in zullen slagen, kern
wapens te fabriceren de Russen zich
zelf een slechte dienst zouden bewijzen,
als zij blijven weigeren. In het commu
niqué, dat na afloop van de besprekin-
»n in Peking werd uitgegeven, is alle
ioeite gedaan, de indruk te wekken, dat
alles koek en ei was. Maar was dat wer
kelijk zo?
VERSCHILLEN
Er zijn enige aanwijsbare verschillen
tussen de doelstellingen van de Sowjet
unie en China. Tsjiang Kai-Sjek is voor
Moskou veel minder belangrijk dan voor
Peking. Voorts heeft Chroesjtsjef bij een
totale oorlog veel meer te verliezen dan
Mao, die van 600 miljoen Chinezen er
altijd nog heel wat kan overhouden.
Daarnaast zijn er factoren, die op lange
termijn werkzaam zijn. Deze hebben
alle betrekking op de lange gemeen
schappelijke grens tussen beide commu
nistische grootheden, dc bevolkingsdicht
heid in de grensgebieden en de bevol
kingstoename.
Iedereen weet, dat nog geen eeuw
geleden het Russische Verre Oosten
door tsaristisch Rusland op China
werd veroverd, zo schreef Harry
Schwartz in de New York Times. De
Russen weten thans ook, dat de be
volking van China zeer snel toe
neemt en daarom zorgen ze er voor,
dat de dunbevolkte gebieden langs
de grens met China worden „gekolo
niseerd". Dat is de Chinezen niet ont
gaan, maar dit betekent niet, dat er
nu een conflict voor de deur staat
Voorlopig zijn beide landen nog op
elkaar aangewezen, waardoor de ge
voelens van vrees en twijfel, die we
derzijds aanwezig zijn, in het niet
verdwijnen.
oude geveltjes vallen te bewonderen
het merendeel van de huizen in een i
derne stijl is opgetrokken?"
Bescherming van het oude schoon,
zoals dat ook in het buitenland gebeurt,
zag de heer De Monchy als een middel
om de toerist naar Nederland té trekken.
Bescherming en restauratie. „In het bui
tenland is ook niet alles echt-oud, maar
daar wordt vaak met liefde gerestaureerd
in de oorspronkelijke stijl. In Parijs is
er een streng verbod om bepaalde wijken
te verminken. Maar wij doen dat wel.
En kan men het de toerist nu wel kwa
lijk nemen, dat hij daarheen trekt, waa
hem het meest wordt geboden?"
De twee Hilton-hotels zullen, naar d
heer De Monchy voorspelde, een nieuw
toeristenbron aanboren. Wat,, in Nedei
land dient te gebeuren is, de aantrekke
lijkheden van het land te verdedigen
tegen elke verminking. „Tot de grootste
ramp, die Nederland, toeristisch gezien,
zou kunnen treffen behoort het dicht
gooien van de Amsterdamse en Delftse
grachten. Er i6 eens een plan ontworpen,
dat behelsde de binnenstad van Delft in
haar oorspronkelijke vorm te restaureren
en dan af te sluiten voor het drukke mo
derne verkeer. Dat plan is ergens in een
lade opgeborgen. Het is de moeite waard
het nog eens voor de daa te halen en t«
bekijken
,Jk wil van Nederland geen museum
van oudheden maken. Ik wil centra
creëren, waar men de oudheid terug
vindt. met daarnaast centra, die een beeld
geven van de stand van zaken in het
heden. De Hilton-hotels zijn van grote
waarde voor ons land. Ik zie ze niet als
concurrent van het Nederlandse hotel
wezen. Als ik dacht, dat ze afbreuk zou
den doen aan onze eigen hotellerie,
ik de eerste zijn om de plannen tot vesti
ging te verhinderen", aldus de heer De
Monchy.
Tevoren had de staatssecretaris van
buitenlandse zaken drs. E. H. van der
Beugel gesproken over: De plaats van
Nederland in Europa, een onderwerp,
dat zoals hij zei, zeker de aandacht moet
hebben van het gehele hot|elbedrijf om
dat het door zijn aard van Europa af
hankelijk is. En de specifiek Nederland
se taak is, volgens hem, te waken tegen
het gevaar, dat het kleine Europa zich
gaat afsluiten. Nederland moet zijn de
gangmaker voor een grotere samenwer
king in het Westen
De heer J. C. Meijer, bondsvoorzitter
van Horecaf, sprak het openingswoord,
waarin hij ojn. betoogde dat het hotel-
bedrijf zich over de bedrijfsresultaten
in 1958 geen al te grote illusies had ge
maakt. „En de afgelopen zomer heeft
bewezen, dat het inzicht juist was. De
omzetten waren over het algemeen re
delijk. In de grote streken en aan de
kust echter beter dan in de streken waar
men het in hoofdzaak van het binnen
lands vakantieverkeer moet hebben."
Sprekende over de televisie zei de
heer Meijer, dat deze een „duidelijk
merkbaar nadelige invloed uitoefent
op de gang van zaken in de horeca
bedrijven. De meer dan een miljoen
kijkers, die populaire uitzendingen
trekken, ontvolken onze bedrijven,
en al zal er wel een verzadigingspunt
zijn, eer dat is bereikt, is er ernstig
nadeel ontstaan".
MR. A. B. ROOSJEN. voorzitter van de NCRV. is vol goede moed inzake de
(eindelijke!) geboorte van de Omroepwet. Naar zijn verwachting zal eind
oktober - begin november dc Memorie van Antwoord op het ontwerp van wet aan
de Tweede Kamer worden aangeboden, want dit belangrijke stuk is klaar en vormt
nu onderwerp van interdepartementaal overleg.
De Memorie zal vergezeld gaan van een uitvoerige nota van wijzigingen welke
het naar alle waarschijnlijkheid overbodig zal maken dat het ontwerp als zodanig
nieuw opgesteld moet worden.
Mr. Rooejen deelde dit mee tijdens de
persconferentie over het a.s. winterpro-
gramma van de NCRV. gisteren in Hil
versum gehouden.
Verder zal dc gang van zaken samen
hangen met de vraag of de Tweede Ka
mer nog aanleiding en/of mogelijkheid
ziet om voor het einde van dit jaar. tus
sen dc begrotingen door, dc kwestie tc
behandelen. By de snelst mozeiyke be
handeling zou de wet dan. gezien het
probleem van dc zendtydverdellng en het
volgen van dc koninkiyke besluiten niet
vór 1960 in werking kunnen treden. Maar
er daagt nu toch licht aan dc einder.
Voor de verdeling van de zendtijd tus
sen de omroeporganisaties zal de Radio-
raad wel moeten zorgen, dat ls geen
kwestie waarmee de overheid zich be
hoeft iin te laten.
Sprekende over hét onderwerp van de
dag verklaarde mr Roosjen. bijgevallen
door de directeur van de NCRV mr. A
H van der Veen, dat de NCRV tegen elke
vorm van reclametelevisie blijft, tenzij zij
zou worden gedwongen een steentje bij
te dragen by reclame in de programma's.
„Daarby zouden we ons moeten neerleg
gen".
De NCRV erkent de concurrentiekracht
van de televisie ten opzichte van de ra
dio. maar vindt dat de radioprogramma's
een eigen volwaardige taak behouden,
omdat er nog altyd 2Vt miljoen luisteraars
zyn, die geen televisie hebben of niette
min toch tot op zekere hoogte de radio
trouw blijven.
Toch acht zy het noodzakeiyk. een zeke.
re mate van coördinatie te huldigen en
dat zal ln de wlnterprogramma's. die op
Commentaar
Wat te zeggen van het navrante tele
visiespel „De Sleutel", dat de VARA om
gisteravond als een waarschuwing heeft
voorgehouden? Er werden uitersten be
naderd. maar deze vormen helaas in on
samenleving geen uitzondering. Daaro
is dit een stuk dat tot diep nadenkt
stemt, ook al kregen we een kijkje in
wereld, die wellicht niet de onze is. Maar
op tal van puntap is er toch altijd sami
gang in de reacties van jongeren en
behoeven niet zulke grove misstanden
ontstaan om hen door gebrek aan t
evenwichtig thuis los te slaan.
Wel is het een vraag of dergelijke
stukken, die inderdaad niet voor jonge
ogen geschikt zijn en waarvan een sterk
sentiment en onafwendbare suggestie uit
gaan, op het televisiescherm behoren te
komen. Het valt niet te ontkennen, dat
ook hierin een zeker gevaar schuilt.
Wat het spel op zichzelf betreft: de
knappe dialogen van de auteur Webber
kwamen volkomen tot hun recht bij de
acteurs Rob Milton, die de geestelijk
a-sociale selfmade man meesterlijk
speelde, Martine Cref Coeur, die opniei
verraste in haar creatie van hetmeisje
Renda en als Andrea Domburg als de
hooghartige geliefde. Cor Witschge moet
het wel moeilijk hebben gehad in dc be
paald onmogelijke en onevenwichtige rol;
van intrigerende kantoorbediende. 1
waren bijzonder goede kleine rollen vi
Pim Mallan en Hans Culeman.
VAN 1 MEI AF
Op maandag geen
televisie
Het feit, dat er met ingang van 7 april
1959 per week 3 uur meer televisiezend-
tUd mag worden gebruikt, heeft geleid
tot vorming van een nieuw uitzendt
ma. Om technische redenen zal dit eerst
op 1 mei d.a.v. gaan gelden, de m
april zal een soort overgangstyd zy:
De belangrykste wUzlgingcn zün. dat
er op zondagavond uitzending zal zyn
waarsehUniyk 's middags een sportjo
naai, dat niet meer de vrUdagavond.
maar de maandagavond televisieloos
wordt en dat de kinderuitzending vat
terdag naar maandag wordt vcrsch
Het voorlopig 6chema ziet er dan ale
volgt uit: zondag vrye avondprogram
ma's door de omroeporganisaties
beurten te verzorgen en een mogelijk
NTS-eportjournaal. plus de extra uitzen
dingen (kerkdiensten, Eurovisie e.d.). dl*
»k nu voorkomen:
maandag kindcrhalfuur:
dinsdag filmavond,
woensdag kindcrhalfuur, 's avonds ge
varieerd programma (zoals nu op maan
dag);
donderdag televisiespel:
vrydag gevarieerd programma (zoal6
j op donderdag);
zaterdag ontspanningsprogramma.
De spanning in de schoolstryd te Little
Rock bereikt het hoogtepunt nu overmor
gen de volksstemming zal worden gehou
den. Op verschillende plaatsen raakten
jeugdige negers en blanken gisteren met
elkaar slaags. By een school werden drie
blanke jongens gewond.
De advocaat van de Amerikaanse ver
eniging voor de vooruitgang van negers
heeft gisteren by de betrokken rechtbank
verzoek gedeponeerd, dat moet lelden
een mislukking van Faubus' plan Om
integratie op de middelbare scholen t«
verhinderen.
De advocaat heeft verzocht, de onder
wijscommissie van Little Rock niet het
recht toe te kennen, de vier middelbare
scholen te verhuren aan een groep parti
culieren, die de scholen als particuliere
instituten willen heropenen. Mocht dit
toch gebeuren, dan vraagt de advocaat
om toepassing van de Integratiebepalin-
gen.
Vliegen. De lijken van de zes Ameri
kaanse vliegen, die zyn omgekomen bij
een vliegramp boven Russisch gebi d,
zyn gisteren by de Russisch-Turkse grens
overhandigd aan Amerik .arse autori
teiten.
1 oktober a.s. beginnen, reeds merkbaar
zün.
Een sprekend voorbeeld is. dat dc Radio,
krant speciaal ten behoeve van de telcvi-
siekykers. dan van 7.30 tot 7.55 ral worden
uitgezonden. Dc krant zal meer buiten
landse correspondentie gaan brengen.
Hierdoor wordt het mogelük. dat do
avondprogramma's om 8 uur beginnen en
dat brengt weer mee. dat ook het hoor
spel op maandag vroeger begint, iets wat
vooral aan de wensen van de plattelands
bevolking tegemoet komt Op vrydag-
avond zullen grote muziekwerken worden
gebracht. Nieuw ls ook, dat de NCRV
meer zorg gaat besteden aan de vrouwen-
programma's, die nu op elke uitzenddag
's morgens van 9.40 tot 10.15 zün geplaatst.
De donderdagavond bHjffl gereserveerd
voor ontspanning, maar de verbouwing
maakt het onmogelyk, een zaalprogram-
ma te presenteren. Er zal dus een studio
programma zonder publiek worden uitge
zonden, dat begint met cabaret, samenge
steld door Lex Karssemeyer en Plet Ekel,
daarna de familiecompetitie en ten slotte
een programma van büzondere grammo
foonplaten omvat.
Veel aandacht wordt weer besteed aan
ernstige muziek, w.o. Haydn-, Handel- en
Purcell-herdenkingen een nieuwe reeks
orgelconcerten en een nieuwe serie gees-
tclyke liederen voor de zondagavond.
Op verschillende aspecten van de ra
dio- en televisieprogramma's komen we
morgen nog terug.
vanavond
Na de Radiokrant Ls er om 8.20 uur in
het NCRV-programma een cabaretuit-
ding door de CJMV Haarlem-Noord. De
avond ls verder gewüd aan vrolüke mu
ziek en zang en een reportage over het
Midden-Oosten. Om 10.10 uur bespeelt
Heinz Schnauffer het orgel van de Nleo-
laïkerk te Utrecht.
De AVRO vraagt aandacht voor een
belangrijk hoorspel ,.Ik was hem onder
worpen", naar de geiyknamige Duitee
film bewerkt door Rob Geraeds (9.05 u.).
Eerst kunt u om 8.05 luisteren "naar een
causerie over oud-politieke -gevangenen,
door mevrouw B. Boon—V*n der Starp
en om 8.10 uur naar een concert doof bet
Omroeporkest, dat onder leiding van
dr. C. L. Walther Boer en met mede
werking van de cellist Tiber dc Machula,
werken van Smetana en Dvorak speelt.
vanavond
Met de maandeiykse kunstrubriek
„Studio B" begint na het Journaal de
NCRV-televlsie-uitzending. Om 8.50 is er
een film over Jordanië en om 9.10 uur
begint de eerste opvoering vay de nieu
we rubriek „Scherzo" door Jelle de Vries
en Dick van Bommel. Ds. A. C. D. van
den Bosch verzorgt de dagsluiting.
Programma voor morgen
Hilversum I. 402 m. VARA: 7.00 Nw» 7.10
Gvm 7.23 Gram 8 00 Nn 8 18 Gram 9.05 Gym
v d vrouw 9.15 Gram 9 >5 Watcrat 9.40 School
radio. VPRO: 10.00 Avonturen met kinderen
caus 10 0? Morgenwijding. V ARA 10.20 V d
Landbouw rubriek: Wij bezoeken dc Maaskant
12.30 Land- en luiobouwmedcd 12.33 Sport en
prognose 12.50 Gram 13.00 Nn 13.15 Medcd co
gram 13.25 Amus muz 13.55 Bcursber 14.00 Omr
ork en voordracht tlotcrmezo: Koorzang) 14.40
Bockbcspr 15.00 Gram 15.10 Gevar progr. VARA;
16.00 Muziekrevue 16.40 V d jeugd 17.10 Gevar
muz 17.35 Pianoduo 17.55 Act.
18 00 Nw» 18.15 PvdA. caui 18.25 Lichte mua
18.50 Dc puntje* op dc 1. jeaus 19.00 V d kind
19.10 Musette-ork en solist. VPRO: 19.30 Het
platteland nu. caus 19.45 VPRO-nvw 20 00 Nwa
20 05 Expo '58 20.25 Theaicrkron 20.35 Caua
causerieën. VARA: 23.00 Nw* 23.15—24.00 Gram.
Hilversum II. 298 ra. NCRV; 7.00 Nw* 7.10
Gewijde muz 7.50 Een woord voor de dag 8.00
Nw* 8.15 Gram 8.35 Pianotrio 9 00 V d zieken
9.30 V d vrouw 9.35 Kauserork en *oiUt 10.30
Morgendienst 11.00 Gram 11.35 Biaasork 12.00
Sopraan en piano 12.30 Land- en tuinbouwmeded
12.33 Lichte muz 12.55 Gram of act 13 00 Nwa
13.15 Hongaarse mur 13.45 Grom 14.05 School-
iropole ork 15.15 Boekbeapr 15.35
iedje».
18.00 Accordeoniwjz 18.20 Stemman
*e 18.35 V d leugd 18 50 Openbaar
senngsdag 1958. dor
erdenk
i 20.00 Radiokrant 2020 Die
«ra (±21.50 Kunstrubriek) 2V«
n« 23.15 Nws 23.30—24 00 Gra
GRAMMOFOONPLATF.NPROCRAMMA
DRAADOMROEP
(orer de 4e H)n)
Vrijdag 26 «eptembcr 1958 van 18—20 uur:
Nicolai Rimsky Koraakov: Ouverture Meinacht,
'Orchestre de !a Suisse Romand: olv Ernest
knscrmcl 11. Modest Mouuorgsky: 1. uil „Kho
•antchrna" (Orch. Nlcolal Ritmky itoraakov):
Jansen van dc Perzische Slaven. Pfiilharmonla
ïrkest olv. Horbcrt von Karajan. 2 uil „Bon*
Godounov" (Orch. Ntcola, Rimsky Korwkov):
Lang leve T*aar Boris Feodorowlttch (Proloog
Blelecki en Boria Qirlitoff
De r
één bericht
Nicolai Godda
c. Hoort wat ee
lie bedrijf, seen
Ciylstof! d
(le
Eugenia Zareska f Lang
Nicolai Gedda i
i Chrlttoff t
aar vjn ór
I. Boris Christoff
André Bie
ben ik
t rpirrena
sorts i. Hoor, de klok wordt reed» üttuid (Sot-
e). Boris Christoff ea Eugenia Za'e*i* met
Russische koren van Parij» en hel Orkest
de Radiodiffusion Pranralie olv. Usay Dobro-
ni. Igor Vrawlnsky; De vuurvogel (Balkt),
Suisse Roman de olv. Ernest
