|licuure £rihsrl)e GTourant OPTIMISME ONDANKS TEGENSLAGEN Prinsjesdag: weinig zon maar volop vreugde Conferentie over garanties tegen verrassende aanvallen Indonesië verzaakte plichten Zuivebnarkt werd debacle Werkloosheid groeide Uitgavenniveau 8,7 miljard Begrotingstekort 1,5 miljard Noodzakelijke lening 800 miljoen Woningbouw Vechtpartijen in Frankrijk In gouden koets voor het eerst twee prinsessen Rusland aanvaardt voorstel van F.S. lil DINSDAG 16 SEPTEMBER 1958 BUREAUS: Steenstraat 37. Directie, Redactie, Abonnementen- e Advertentie-afdeling Tel. 31441. ADVERTENTIES: 020 per millimeter. Familieberichten 0.18 per millimeter. (Bij contract belangrijke korting.) Postrekening 58936. Negenendertigste jaargang no. 11364 CHRISTELIJK-ISATION AAL DAGBLAD Voor Leiden en O instreken 05tfltihaistu-b Is qhfbtnifn myo in leafjcnsporl" RECRUTEN kregen opdracht Zie pagina 3 TROONREDE EN MILJOENENNOTA, de beide staatsstukken die op de derde dinsdag van september het nieuwe parlementaire jaar inlui den, kunnen ditmaal in drie woorden worden samengevat: optimisme ondanks tegenslagen. Het optimisme komt tot uiting in de tweede alinea van de Troonrede: Het verstoorde evenwicht in onze nationale economie is mede ten ge volge van de getroffen maatregelen in belangrijke mate hersteld. De goud- en deviezenreserves hebben een welkome versteviging onder gaan, al blijft een verdere aanvulling gewenst. O In het afgelopen jaar zijn de kosten van levensonderhoud niet gestegen. De omvang van de werkloosheid is niet alarmerend, de stijging is tot staan gekomen. Direct daarna echter volgt de opsomming van de tegenslagen: De verzaking door Indonesië van de plichten die het ten opzichte van Nederlandse burgers en van de Nederlandse staat op zich had genomen. Het instorten van de zuivelmarkt welke reeds in dit jaar de begroting ernstig heeft beïnvloed. De melk gaat ons in 1959 een bedrag van 467 miljoen kosten. De werkloosheid, hoewel dan niet alarmerend, heeft in 1958 een aan zienlijk groter bedrag gevergd dan was voorzien. Een bedrag van 87,5 miljoen is uitgetrokken voor aanvullende werken met een reserve van 30 miljoen. Alleen al deze drie posten bewerkstel ligen dat het totaal van de rijksuitgaven in het komende jaar hoger zal zijn dan ooit. namelijk 8.748 miljoen. En dat als gevolg hiervan een begrotingstekort is ontstaan van 1318 miljoen. Het kas tekort zal zelfs nog iets hoger zijn: na irrecties van het begrotingstekort met og te verwachten inkomsten en uitga- en blijft een tekort van 1422 miljoen Tot dekking hiervan heeft de minister an financiën de volgende maatregelen aangekondigd: 0 De tijdelijke belastingverhogingen die in 1959 hadden moeten vervallen, zullen tot 1 januari 1961 gehandhaafd bliiven indien althans de Kamers zich hiermee akkoord verklaren. 0 Aan de Sociaal-economische raad zal advies worden gevraagd betreffen de de afschaffing van de consumenten subsidie op melk. Voorlopig is voor deze subsidie een bedrag op de begro ting opgevoerd van 110 min. Hier- In 1959 zilveren rijksdaalders Volgend jaar komen weer nieuwe «li eren rijksdaalders in omloop. De begro- ing van het ministerie van financiën voorziet n.l- in de aanmunting van 15 mil joen stuks. Bovendien zullen 80 miljoen kwartjes en andere kleinere pasmunten en vervaardigd tot een nominale waarde van 4.7 miljoen gulden. Luns zal misschien wapenen bespreken De Nederlandse minister van buiten landse zaken, mr. J. M. A. H. Luns, heeft volgens A.P. te New York verklaard, dat de Amerikaanse wapenleverinoen aan Indonesië misschien naar voren zullen komen gedurende de besprekingen, die an het einde der maand met zijn Amerikaanse ambtgenoot Dulles zal voe- i. Er is namelijk een groot aantal oro- rraagd naar een mogelijke verbete van de betrekkingen met Indonesië teide hij: „Sedert december hebben deze betrekkingen hun laagste punt bereikt, niet de minste verbetering geweest t vorig jaar en er is geen vooruit- hcht op verbetering zo lang Indonesië sl zijn internationale afspraken met Ne derland schendt en zo lang Indonesië geen enkele stap doet om tot een of andere regeling voor de van Nederlanders ge len eigendommen te komen". Voor de Indonesië uitgewezen burgers is land- huizing de enige oplossing. Nederland bestudeert emigratie naar Latijns Ameri- ïaar hiervoor is een zeer gespeciali seerde emigrant vereist, aldus mr. Luns (Advertentie) 58936 is het nummer van onze postreke ning. Als u daarop vóór 1 okt. het abonnementsgeld voor het 4e kwar taal 1958 7.50 overschrijft, dan voorkomt u dat er bij u een kwi tantie wordt aangeboden en het is gemakkelijk voor onze admini stratie. Wilt u er vooral op letten dat het juiste adres, waar de krant be zorgd wordt, op het strookje wordt vermeld? De betaling kan ook geschieden aan ons loket: Steenstraat 37. Bij voorbaat vriendelijk dank voor uw medewerking. DE ADMINISTRATIE voor is echter geen dekking aangewe zen. Mocht de S.E.R. dus adviseren deze subsidie te handhaven en neemt de regering dit advies over dan zal alsnog dekking voor dit bedrag ge vonden moeten worden. 0 Op de kapitaalmarkt zal een be roep worden gedaan voor een bedrag in de orde van grootte van ƒ800 mil joen. 0 Voor een verder verwijderde toe komst zal aan de S.E.R. advies worden gevraagd over het gehele vraagstuk van de prijzensubsidies. Het standpunt van de regering blijft, dat de prijzen van algemeen gebruikte goederen en diensten niet met behulp van belasting gelden behoren te worden gesubsi dieerd. Uitdrukkelijk wordt echter in de nota vermeld dat de regering voor 1959 geen loonronde overweegt. Het Westduitse bondsleger houdt op het ogenblik zijn jaarlijkse herfstoefening, waaraan ook on derdelen van de NAVO-landen deelnemen. Zo was er gisteren een massale landing van Itali aanse parachutisten, die uit Amerikaanse C119 toestellen sprongen. Strenge straffen na rassenrel in Londen Vier jaar gevangenisstraf luidde hei vonnis, dat gisteren in de beroemde Lon- dense rechtszaal Old Baily werd uitge sproken tegen negen jongens tussen de zeventien en twintig jaar die een be langrijk aandeel hadden gehad in de ras- senrelletjes van de vorige maand. Het was een hard vonnis, na een uiterst scherpe redevoering waarin de rechter de „Teddy Boys" verweet schande te heb ben gebracht over hun woonwijk en het gehele land te hebben vervuld met af grijzen en verontwaardiging. Tevoren had de rechter de gang van zaken nog eens ^nder de loep genomen. Gewapend met ijzeren staven waren de jongens, op sensatie belust, naar de kleur- lingenwijk Notttng Hill getrokken, waar zij een aantal mensen aanvielen. Drie kleurlingen hadden zij gewond en bewus teloos langs de weg laten liggen. De regering verwacht, naar uit de Miljoenennota blijkt, dat wanneer de particuliere bouw zich zal bewegen op het niveau van midden 1958, er in 1959 80.000 woningen in aanbouw kunnen worden genomen. Het bouwprogramma voor 1959 ziet er als volgt uit: 40.000 woningwetwo ningen door het Rijk te financieren tot een bedrag van 670 miljoen; 38.000 premiewoningen en 2000 herbouw- vrijesectorwoningen. De regering waarschuwt echter de mogelijkheid niet uit te sluiten dat het aantal gereedkomende woningen in 1959 minder dan 80.000 zal zijn. In het programma is een bedrag van 1460 miljoen opgenomen, wat hoger dan het produktiebedrag dat over eenkomt met het in aanbouw nemen 30.000 woningen. Dit is geschied voor een gunstige ontwikkeling in de particuliere woningbouw de nodige ruimte te laten. Voor de volledige tekst van de Troonrede en voor nadere bij zonderheden over de miljoenen nota verwijzen wij naar de pagina's 5 en 7. Na de mislukte aanslag op voorlichting Jacques Sous tel le hebben gisteravond op tail vain plaatsen iin het oosten vaai Frankrijk relletjes en vecht partijen plaatsgevonden tussen Noord afrikanen en Fransen, voor een deel voormalige militairen van het vreemde lingen legioen. Onder meer vonden dergelijke Inciden ten plaats te Forbach, Sarrebourg en in andere plaatsen in Elzas en Lotharingeoi. Er vielen tal van gewonden, van wie een achttal ernstig werd getroffen. De Franse politie was vanmorgen nog steeds bezig met het arresteren van verdachte Noord- afri kanen. In Lotharingen zijn gisteravond tien leden van Algerijnse nationalistische be wegingen gearresteerd. Vijfhonderd poli- triemannen in veertig auto's hebben geheeJ Nice aan de Rivièna uitgekamd, op zoek naar Algerijnen die mogelijk aan terro- ritrische activiteiten deelnamen. Bij deze actie werden 2500 auto's aangehouden en doorzocht en tachtig Noordafrikanen ge arresteerd Te St. Quentrin in Noord-Frankrlik wer den 200 Algerijnen voor ondervraging er controle van hun papieren naar de politie bureaus gebracht. Nederlands geld voor Z.-Amerika? Het Braziliaanse blad Ultima Hora meldt, dat Engeland, Canada. Frankrijk en Nederland zullen worden uitge nodigd deel te nemen aan de nter-Ame- rikaanse ontwikkelingsbank, indien het Braziliaanse voorstel tot net oorichten van een dergelijke bank zal worden a vaard. De ministers van buitenlandse ken van de 21 landen in Noord- en Zuid- Amerika zullen ter gelegenheid va-i algemene vergadering van de Verenigde Naties te New York bijeenkomen en med< dit voorstel bespreken Op 9 en 10 oktober zullen de hoofden van Nederlandse diplomatieke vertegen woordigingen in Midden, en Zuid'-Ame rika te Willemstad Ouragao. onder lei ding van minister Luns voor algemeen overleg bijeen komen. Slechts 44 miljoen schatkistpapier Bij de inschrijving op schatkistpromes sen van 15 dezer is toegewèzen f 9,8 min. driemaandspromessen tegen 2% pet. dis conto per jaar en f34,6 min. twaalf- maandspromessen tegen ZV» pet. Hakim, gouverneur van de Bank In donesia. heeft kritiek geoefend op de Euromarkt, welke in strijd zou zijn met het doel van de Gatt (algemene overeen komst voor tarieven en handel) Indonesië zou er van te lijden hebben. Saamhorigheids feest van Vorstin en volk (Van een onzer verslaggevers) TyRINSJESDAG 1958: het vrolijke rood-wit-blauw met de oranje wim- pels, de menigte-op-haar-zondags met de vlaggetjes en de klap stoeltjes, de van top tot teen gepoetste soldaten langs de weg, zij vormen de entourage van een vorstelijk feest. Wat w het dat hen naar Den Haag heeft gevoerd, die tienduizendenVoor dag en dauw veroverden zij zich een plaatsje bij het Binnenhof of elders langs de route. Zij staan tussen de Hagenaars voor het paleis aan de Lange Voorhout, rijendik, en wach ten; ieder jaar staan zij er op de derde dinsdag in september, met een jas over de arm in de brandende zon, zonder jas en verregend als het weer minder fraai is. Het is feest, men lacht en roept „Ja daaren klapt in de handen wanneer een arbeider tussen de rijen doorschrijdt, op zoek misschien naar al te duidelijke sporen van een ongedisciplineerd politie- paard. Het is feest, men lacht en zal pas zwijgen wanneer de batterij veldartillerie op het Malieveld dof-dreunend van zich Iaat horen. Dan heeft het laatste commando geklonken, daar bij het paleis aan de Lange Voorhout. De Koningin! Sprookjesachtig als altijd is de aan blik van de bonte stoet, die zich lang zaam in beweging zet. Voorop een rij knecht-majoor en twee rijknechts te paard, een detachement van de koninklij ke marechaussee, een compagnie van het garderegiment grenadiers met het vaan del en de koninklijke militaire kapel. Dan het eerste rijtuig met de ceremoniemees ter en getrokken door één span paar den. Een tweede rijtuig volgt met vier Kamerheren, een derde met de Groot officieren. een vierde met de Grootmees teres en de Dame du Palais van dienst, tenslotte een met de Grootmeester. Een span paarden loopt er voor ieder rijtuig en er naast gaan twee lakeien, statige vertegenwoordigers van lang vervlogen Men zwijgt en weet Den Haag is gekomen, voor dag en dauw een plaats heeft ver overd. Geen nieuwsgierigheid is het in de eerste plaats. Het ls een blijk van trouw, van saamhorigheid met Haar, die het middelpunt is van dit feest. Als de spanning is verbroken juicht men de vorstin, prins Bernhard en hun oudste twee dochters voor de eerste maal is ook prinses Irene bij de plechtigheid aanwezig hartelijk toe. Men Juicht en dit is een van de weinige momenten dat in Nederland de kritiek zwijgt. Weer hoort men de artillerie op het Malie veld, een paard heft de kop op, schraapt ongeduldig over de straatstenen Het is tijd, één uur. DUSLAND heeft het Amerikaanse voorstel aanvaard, een confe rentie van deskundigen te houden ter bestudering van de maatregelen die een verrassende aanval van het ene land op het andere land onmo gelijk moeten maken. De Amerikaanse zaakgelastigde in Mos kou kreeg gisteren een nota, waarin wordt voorgesteld, de conferentie tien november in Genève te beginnen. Aan het overleg, dat niet langer dan vier of vijf weken mag duren, zouden de Ver enigde Saten, Frankrijk, België. Rusland Polen Tsjeohoslowakije en Roemenië moeten deelnemen. Op de door Rusland voorgestelde con ferentie zal vermoedelijk vooral aandacht worden besteed aan het Amerikaanse voorstel voor luchtverkenning en aan het Russische plan voor stationeren van in- spectiegroepen op vliegvelden en belang rijke verkeersknooppunten. Inmiddels heeft de Russische professor FJodorof aangekondigd, dat Rusland bin nenkort een stelsel van toezicht op kern proeven voor de gehele wereld aan alle landen zal voorstellen. Het toezicht zou, volgens het Russische voorstel, opgedragen moeten worden aan een centraal gezagsorgaan Prof. Fjodorof was van mening dat met behu'.p van 110 posten op het land en nog trien tot twin tig schepen elke kernontploffing waar ook ter wereld waargenomen kan worden. Het gezagsorgaan moet de bevoegdheid krijgen waarnemers te zenden naar het gebied, waarin een kernontplotting is geconstateerd. De westelijke landen Amerika en Engeland hebben gisteren Rusland verweten, dat het de voorbereidin gen voor een topconferentie verhin dert door de door het Westen voor gestelde agenda van v\jf punten niet te accepteren. Dit verwijt is niet direct tegen Moskou gericht, maar wordt gedaan in een nota van Engelend en Amerika aan Tsjecho- slowakije. In deze nota's wordt gezegd, dat het Westen geen enkel bezwaar heeft tegen een topconferentie en niets liever wil dan dat. Zelfs hebben de westelijke landen er geen bezwaar tegen, dat een land als Tsjechoslowakije aan een topconferentie deelneemt. De nota's van Engeland en Amerika zijn een antwoord op het Tajechostowaafc- se memorandum van 31 mei, waarin werd gevraagd op de agenda van een topcon ferentie het plan-Raipaoki, een niet- valsverdrag tussen de N.A.V.O en Pact van Warschau en de staking va kernproeven te plaatsen. dagen, die eraan, herinneren, dat dit feest ook vroeger werd gevierd, plechti ger misschien nog, of in de dagen van koning Willem II, die te paard de rit naar het Binnenhof maakte, met meer militaire allure. HAAGS FEEST Prinsjesdag en de plechtige opening van de gewone zitting der Staten-Gene- raal, het is één Haags feest geworden, waarvan de oorsprong, zo denkt men en niemand weet het zeker, moet wor den gezocht bij stadhouder Willem V, wiens verjaardag zelfs in de patriotten tijd een demonstratie was van Oranje gezindheid, van trouw aan de zachtmoe dige stadhouder, die zijn soldaten een okshoofd wijn beloofde als zij erin zouden slagen Wijk bij Duurstede in te nemen, zonder bloed te vergieten Doch laat ons terugkeren naar de stoet, op weg naar de statige heren In gala, In het parlementsgebouw- de balsaal van stadhouder Willem V. Er klinkt gejuich langs het Schelppad, langs de Kneuterdijk en langs de Lange Vijverberg, waar we joist nu, op dit Oranjefeest, de te grote oranje-appels aan de bomen missen. Iedere minuut klinkt dreunend het lagenvuur van de artillerie op het Malieveld. Vijf rijen en dan is daar de Gouden Koets, glan zend, gespannen door acht paarden. Het voorste span wordt bestuurd door een ruiter, doch hoog op de bok houdt de gepruikte koetsier de teugels van de an dere drie. „De enige plaats in Nederland waar ze nog mert de zes kunnen rijden", zegt een kenner. Hij klakt met de tong, schudt het hoofd en juicht. Geweldig is het enthousiasme voor de Koningin, de Print en de Prinsessen. De Koningin wuift, men ziet haar even- Stram in de houding volgen de pontonniers de koets met de ogen. het geweer gepresenteerd. HET BINNENHOF Verderop, tot bij het Mauritshuis ongeveer, staan militairen van het regiment Van Heutsz en dan ziet men de gouden staatsiekoets, de in- drukwekkende stoet die Hare Majes teit de Koningin naar de Ridderzaal brengt, het Binnenhof opzwenken. Infanteristen van het vijftiende batal jon ls de eer te beurt gevallen hier voor de afzetting te zorgen. Zij en de Jagers, de luchtmachtsoldatcn, de matrozen, de Milva's en de andere militairen belast met het afzetten van de route, staan onder direct beVel van luitenant-generaal C. J. Valk, de Gouverneur der Residentie. De gouverneur van de Residentie ls zelf al om kwart voor één aanwezig bij de ingang van de Ridderzaal, met de chef van het Militaire Huis Hare Majesteit en de niet in de stoet ingedeelde adjudanten en Kamerheren. De Gouden Koets die de reis voor de zestigste keer maakt met haar vierspan draait het plein op en krachtig klinkt het Wilhelmus. Dit is het hoogtepunt voor de menigte buiten. Men rekt zich uit, tuurt langs de bolronde, gehelmde soldatenhoofden, om vooral niets van het imposante schouwspel t.- missen. Ern stig kijkt de vorstin nu; ZIJ nijgt voor het vaandel en betreedt langzaam de brede trap- die naar de Ridderzaal leidt. Stof tot praten ls er genoeg, wannee: de deuren zich achter het vorstelijk ge zelschap hebben gesloten. (Zie vervolg pag. 9) Zo was het ook vandaag weer in Den Haag; op deze derde dinsdag in september reed de gouden koets met de Koningin, de Prins en de oudste twee Prinsessen, de bekende route. Nadat de stoet het paleis aan het Lange Voorhout had verlaten ging het eerst op de Kneuterdijk aan. De belangstelling liet weer niets te wensen over, zoals men ziet. Dulles wil V.N. politieleger De Amerikaanse minister van buiten landse zaken, Dulles, ls, naar verluidt, van plan in zijn komende redevoering voor de algemene vergadering van de Verenigde Naties (waarschijnlijk donder dag) aan te dringen op de oprichting van een vaste internationale politiemacht. Daarnaast zal Dulles volgens de New York Times Eisenhowers voorstel voor een Arabisch economisch ontwkkelings- instituut opnieuw indienen. Vier Nederlanders in Trier gewond Vier Nederlanders zijn gisteren ernstig gewond, toen, even buiten Trier een voor bijgaande auto hun kleine bus van de weg duwde, zodat deze tegen een boom De politie heeft de vier geïdentificeerd als Lukas Vaessen en zijn vrouw Toni en Cornelis Groenendijk en zijn vrouw Maria. Beide echtparen zijn afkomstig uit Voe- rendaal in Limburg. Zij zijn naar een ziekenhuis in Trier vervoerd. De toe stand van ale vier werd daar als ernstig beschreven. De auto, die tegen het Nederlandse busje opreed, gleed van de weg en de twee inzittenden, Duitsers, werden ge dood. De chauffeur was ongedeerd OPKLARINGEN De Bilt verwacht tot mor genavond: Opklaringen, maar aan vankelijk In het noorden van het land nog enkele ver spreide balen. In de nacht en ochtend plaatselijk mist. Aanvankelijk vr(J krachtige tot matige, later matige tot zwakke noor delijke wind. Weinig verandering In tem peratuur. (Opgemaakt om 11J5 uur). ZON EN MAAN Woensdag 17 sept. zon op 6.16 uur. on der 18.52 uur. Maan op 11.28 uur, onder 20.58 uur. Op 20 september eerste kwar tier. HET WEEli IN EUROPA Rapporten hedenmorgen 7 uur B ruste. Lmembu Pulj» Berlijn Fraakfor MUocher wlDdrtB ozo NNO

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1958 | | pagina 1